Câu 5. Trình bày nội dung, tính chất, đặc điểm của thời đại ngày nay. Thời cơ và thách thức của thời đại ngày nay đối với công cuộc đổi mới ở VN hiện nay ?

* Khái niệm :

- Thời đại là một khái niệm khoa học dùng để phân kì lịch sử xã hội, phân biệt những nấc thang phát triển xã hội loài người.

- Thời đại ngày nay là thời kì quá độ từ CNTB lên CNXH và CNCS trên phạm vi toàn thế giới, mở đầu bằng CMT10 Nga năm 1917, là thời đại đấu tranh cho hoà bình, độc lập dân chủ và CNXH gắn liền với cuộc CMKH và công nghệ hiện đại tạo ra những tiền đề vật chất kĩ thuật ngày càng đầy đủ cho việc chuyển lên CNXH.

* Nội dung : Quá độ từ CNTB -> CNXH trên phạm vi TG, GCCN là GC trung tâm, có SMLS thủ tiêu chế độ TBCN để xây dựng nên XH mới CSCN.

* Tính chất :

- Thời đại ngày nay đang diễn ra cuộc đấu tranh gay go, quyết liệt giữa CNXH và CNTB trên phạm vi toàn TG. Cuộc đấu tranh giữa 2 chế độ XH khác nhau về bản chất đã và đang chi phối toàn bộ quá trình vận động của lịch sử.

- Đây là cuộc đấu tranh giữa một chế độ mới ra đời, đang trưởng thành, còn hạn chế về nhiều mặt với một chế độ XH lạc hậu về mặt LS nhưng đang có ưu thế nhất định về kinh tế, quân sự.

- Cuộc đấu tranh giữa 2 chế độ XH đối lập về bản chất đã và đang diễn ra trên tất cả các lĩnh vực đời sống XH : KT, CT, tư tưởng, văn hoá,...

- Trong lĩnh vực KT : Các học giả TS đang tìm mọi cách CM nền kinh tế TBCN là vĩnh cửu, CNTB ko còn bóc lột như trước.

+ TG TBCN đang dựa vào lợi thế kinh tế của mình ; hạn chế sự phát triển KT của các nước XHCN bằng bao vây, cấm vận KT , hoặc thông qua chính sách toàn cầu hoá để tiếp tục áp bức bóc lột những nước nghèo, đem lại lợi thế to lớn cho các nước pt.

+ CNXH đang tìm cách khẳng định mình bằng huy động mọi tiềm năng trí tuệ, điều chỉnh những sai lầm trong cải cách, đổi mới ; khắc phục yếu kém trong quản lí KT, tranh thủ những thành tựu KH- CN để chứng minh tính ưu việt của nền KT XHCN.

- Trong lĩnh vực chính tri :

+ CNTB dùng những âm mưu, thủ đoạn: từ mua chuộc, lôi kéo, dụ dỗ, lợi dụng những khuyết điểm, hạn chế của một số nước XHCN, tới biện pháp đe doạ, thực hiện âm mưu "DBHB" nhằm lật đổ nhà nước XHCN, khôi phục chế độ TBCN ở những nước này.

+ Các nước XHCN, các đảng CS phải kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của kẻ thù, bảo vệ thành quả của CM.

Đồng thời GCCN quốc tế, các nhà nước XHCN phải làm rõ tính chất phản động, hiếu chiến của các tập đoàn TB, tập hợp LL tấn công làm thất bại mọi âm mưu chống phá CM.

- Trong lĩnh vực tư tưởng:

+ CNTB dựa vào ưu thê KT, KH- CN và sức mạnh quân sự đang tìm mọi cách phổ biến những giá trị của p.Tây, quan điểm đa nguyên chính trị, đa đảng or phi GC, phi chính trị nhằm chống lại CNXH.

+ Đặc biệt đối với các nước XHCN, CNĐQ đã thực hiện DBHB tuyên truyền lí thuyết TS, tìm mọi cách phủ nhận học thuyết Mác- Lênin. Mặt khác chúng mua chuộc, làm thoái hoá về tư tưởng, đạo đức, lối sống1 bộ phận trong Đảng, chia rẽ cán bộ- cán bộ, Đảng- nhân dân.

+ Các Đảng CS, nhà nước XHCN phải đẩy mạnh cuộc đấu tranh tư tưởng = nhiều cách, phê phán những tư tưởng phản động, hiếu chiến.

* Đặc điểm :

- Đấu tranh giai cấp và dân tộc diễn ra gay gắt trên TG

+ Cuộc đấu tranh GC giữa GCCN và TS vẫn diễn ra quyết liệt trên TG. CNXH vẫn là đối trọng chính của CNTB. Sau khi chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, các nước TBCN tìm mọi cách xoá bỏ CNXH trên cả lí luận và thực tế.

+ Nguy cơ chiến tranh đẩy lùi, nhưng xung đội dân tộc, tôn giáo xảy ra gay go, quyết liệt và phức tạp trên TG. Chạy đua vũ trang, CN khủng bố làm tổn thất về người và của cho nhiều dân tộc.

- CMKH và CN đang gây ra những thay đổi to lớn trên TG :

+ Tạo điều kiện nhanh chóng pt LLSX. Trung bình 10- 15 năm của cải nhân loại tăng gấp đôi, đời sống con người được nâng cao.

+ Cuộc CMKH và CN đang tạo ra những thay đổi trong nhiều quan niệm của đời sống XH đòi hỏi chúng ta phảI nghiên cứu, nắm vững và thích nghi.

+ Cuộc CMKH- CN đang tạo ra xu hướng toàn cầu hoá trong nhiều lĩnh vực. Sự phụ thuộc giữa các quốc gia càng tăng, khoảng cách giàu nghèo càng lớn.

- Những vấn đề toàn cầu đòi hỏi sự hợp tác giải quyết của các quốc gia:

Các vấn đề: khoảng cách chênh lệch giàu nghèo tăng; sự gia tăng dân số cùng các luồng dân di cư; tình trạng khan hiếm nguồn nguyên liệu, cạn kiệt tài nguyên,...

Tất cả các vấn đề đó đòi hỏi phải có sự hợp tác, liên kết giữa các quốc gia cùng nhau giải

quyết.

- Khu vực châu á- TBD đang là khu vực pt năng động, khả năng pt với tốc độ cao, đồng thời cũng đang tiềm ẩn 1 số nhân tố có nguy cơ gây mất ổn định

+ Khu vực này có khả năng phát triển với tốc độ cao, vì tài nguyên chưa bị khai thác nhiều, giá lao động rẻ, thế mạnh nông nghiệp nhiệt đới giúp mở rộng giao lưu quốc tế, tranh thủ CN hiện đại.

+ Song vẫn luôn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định như tranh chấp về ảnh hưởng và quyền lực, về biên giới, lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên, những bất ổn về KT, CT, XH.

* Việc nghiên cứu nội dung, tính chất, đặc điểm của thời đại ngày nay là cơ sở giúp Đảng ta định ra đường lối chính sách cho đúng nhằm tranh thủ những thuận lợi, vượt qua thử thách để nhanh chóng đưa đất nước pt.

* Thời cơ và thách thức của thời đại ngày nay đối với công cuộc đổi mới ở VN hiện nay

- Thời cơ:

+ Tận dụng cuộc CMKH- CN, xu thế toàn cầu hoá, quốc tế hoá, hội nhập KT, quốc tế, rút ngắn thời gian CNH- HĐH.

+ Tiếp thu nền văn hóa tiên tiến trên TG trên cơ sở giữ gìn bản sắc văn hoá tốt đẹp của dân tộc " hoà nhập chứ không hoà tan"

+ Tận dụng những điều kiện thuận lợi nhất để phát triển về mọi mặt: KT, VH, CT, XH, đối nội, đối ngoại, quốc phòng an ninh.

- Thách thức:

+ Nếu không tận dụng được tời cơ sẽ chậm pt, lạc hậu so với các nước khác.

+ Rủi ro về biến động KT của một số nước lớn, KT TG, tệ nạn XH, ô nhiễm môI trường, nạn thất nghệp, dịch bệnh,...

+ Dễ chệch hướng XHCN