Câu 6. Nền dân chủ XHCN là gì? Những thành tựu và hạn chế của quá trình đổi mới hệ thống chính trị XHCN và mở rộng dân chủ XHCN ở nước ta trong những năm qua.

* Dân chủ là: quyền lực thuộc về nhân dân, nhân dân có quyền làm chủ những vấn đề có liên quan đến cuộc sống của mình( dân là chủ, dân làm chủ).

* Bản chất của nền dân chủ XHCN:DCXHCN là nền dân chủ cho đại đa số nhân dân lao động, phục vụ lợi ích cho đại đa số.

- Bản chất chính trị: của nền dân chủ XHCN là sự lãnh đạo chính trị của GCCN thông qua Đảng của nó, để thực hiện quyền lực và lợi íchcủa GCCN và toàn thể nhân dân. Do đó dân chủ XHCN vừa có bản chất GCCN, vừa có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc.

- Bản chất KT: Nền dân chủ XHCN dựa trên chế độ công hữu về TLSX chủ yếu của toàn XH, đáp ứng sự pát triển ngày càng cao của LLSX dựa trên cơ sở KH- CN hiện đại nhằm thoả mãn ngày càng cao những nhu cầu vật chất và tinh thần của toàn thể nhân dân lao động. Đây là cơ sở cho dân chủ.

- Bản chất tư tưởng- văn hoá :

+ Nền dân chủ XHCN lấy hệ tư tưởng Mac- Lênin - hệ tư tưởng của GCCN làm nền tảng, chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức XH khác. Đồng thời, dân chủ XHCN kế thừa, phát huy những tinh hoa văn hoá truyền thống các dân tộc, tiếp thu những giá trị tư tưởng VH, văn minh tiến bộ XH mà nhân loại đã tạo ra ở tất cả các quốc gia, dân tộc.

+ Do đời sống tư tưởng văn hoá của nền dân chủ XHCN rất phong phú, đa dạng, toàn diện và ngày càng trở thành mục tiêu và động lực cho quá trình xây dựng CNXH của GCVS.

KL : DC XHCN là DC gấp triệu lần DC TS.

* Những thành tựu và hạn chế trong quá trình đổi mới hệ thống chính trị XHCN và mở rộng dân chủ XHCN ở nước ta trong những năm qua

- Khái niệm hệ thống chính trị :

+ Đó là hệ thống các tổ chức chính trị căn bản, có quy mô quốc gia, có ý nghĩa chiến lược với sự tồn tại, ổn định và phát triển của một nước XHCN

+ Hình thành và hđ trên cơ sở Plchung, phù hợp với vai trò, nhiệm vụ, chức năng của mỗi tổ chức.

+ Mối quan hệ giữa các tổ chức đó là sự thể hiện trên thực tế của nền DC XHCN trong quá trình xây dựng CNXH.

Hệ thống chính trị của VN bao gồm: ĐCSVN, NN XHCN và các đoàn thể nhân dân: Đảng lãnh đạo, NN quản lí, nhân dân làm chủ.

- Thành tựu :

Khái quát những thành tựu đổi mới hệ thống chính trị và hiệu quả của nó tới việc phát huy dân chủ theo đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII :

+ Từng bước cụ thể hoá đường lối đổi mới trên các lĩnh vực, củng cố Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong XH.

+ Tiến hành cải cách một bước nền hành chính NN

+ Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện NN pháp quyền CHXHCNVN.

+ Mặt trận TQ, các đoang thể chính trị, xã hội từng bước đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, đạt hiệu quả thiết thực hơn.

+ Quyền làm chủ của nhân dẩntên các lĩnh vực KT, XH, CT, TT, VH được phát huy.

- Hạn chế :

+ Chuyển sang nền kinh tế thị trường nhiều thành phần, bên cạnh tác động tích cực là cơ bản, KT thị trường ngay trong TH giữ vững định hướng XHCN cũng có mặt trái của nó : tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, chue nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham những, lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức diễn ra nghiêm trọng.

+ Những bước tiến trong đổi mới nền HC quốc gia còn rất hạn chế. Tình trạng quan liêu của cán bộ HC làm cho yêu cầu quản lí của quá trình KT- XH và phát huy quyền làm chủ của nhân dân chưa thật nhanh, nhạy và có hiệu quả.

+ Phương thức tổ chức, phong cách hoạt động của nhiều tổ chức trong MTTQ VN vẫn chưa thoát khỏi hẳn tình trạng quan liêu ; cán bộ nhiều đoàn thể chính trị xã hội vẫn trong tình trạng "viên chức hoá".

Hội nghị lần thứ 7 BCH TƯ khoá VIII : " nhìn chung tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị, nhất là bộ máy hành chính NN còn cồng kềnh, nhiều đầu mối, tầng nấc trung gian, chất lượng và hiệu quả thấp. Chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và chế độ trách nhiệm của nhiều cơ quan và người đứng đầu chưa thật rõ, còn chồng chéo, cơ chế vận hành và nhiều mối quan hệ còn bất hợp lí ; đội ngũ cán bộ, công chức còn hạn chế cả về năng lực chuyên môn và tinh thần trách nhiệm... Tình hình đó đã làm giảm hiệu quả công tác lãnh đạo của Đảng, làm yếu hiệu lực quản lí của NN ; tệ quan liêu, lãng phí, tham nhũng... tăng lên, có mặt rất nghiêm trọng ; trật tự kỉ cương bị vi phạm ; sự tin cậy và gắn bó của nhân dân đối với hệ thống CT bị giảm sút"