Câu 26. Đặc điểm thực vật học, đặc tính sinh trưởng, phát triển của rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt của cây cà chua.Các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển. Liên hệ với các biện pháp kỹ thuật cần tác động.

* Hệ rễ:

- Có dạng rễ chùm.

- Rễ có khản năng phân nhánh mạnh.

- Tập trung ở tầng đất 0-30cm.

- Có thể ăn sâu tới 1-1,5m

- Thời kỳ mọc 1-2 lá thật rễ bắt đầu phát triển mạnh đặc biệt là rễ phụ.

- Rễ có khả năng tái sinh mạnh.

- Thân và cành có khả năng ra rễ bất định.

- Sự phát triển của bộ rễ phụ thuộc vào các yếu tố sau: Khả năng phân cành, mức độ sinh trưởng của các bộ phận trên mặt đất, phương pháp trồng, cấu tượng đất, thành phần đất (nhiệt độ và độ ẩm đất), cơ chế canh tác.

* Thân:

- Thân thảo phân nhánh mạnh.

- Caanh non, thâm mềm nhiều nước, dễ gãy.

- Cây già phía gốc dẫn hóa gỗ.

- Toàn thân phủ 1 lớp lông tơ.

- Trên thân có nhiều đốt, số đốt tương ứng với số lá trên thân.

- Có 3 hình dạng thân: dạng thấp cây (<60cm), dạng trung bình (60-120cm), dạng cao (>120cm).

- Chiều cao liên quan đến đặc tính ra hoa: vị trí phân hóa mầm hoa, số chùm hoa…dựa vào đó người ta phân làm 3 loại hình sinh trưởng của cây cà chua.

+ Sinh trưởng hữu hạn: Thấp cây, đỉnh sinh trưởng kết thúc bỏi 1 chùm hoa. Chùm hoa đầu tien ở nách thứ 7-8, cứ sau 1-2 lá ra chùm hoa tiếp thoe. Thân chính có 3-4 chùm hoa thì xuất hiện chùm hoa cuối cùng trên đỉnh sinh trưởng.

+ Sinh trưởng bán hữu hạn: Cây cao trung bình. Vị trí hoa giống với dạng hữu hạn, nhưng trên thân chính có 7-8 chùm hoa mới xuất hiện chùm hoa cuối cùng ở đỉnh sinh trưởng.

+ SInh trưởng vô hạn: Cây cao, chùm hoa đầu tien xuất hiện ở nách thứ 9-10 (11-12), 2-3 lá xuất hiện chùm hoa tiếp theo, cứ tiếp ra hoa như vậy cho đến cây cà chua già và chết.

* Lá

- Lá kếp long chim lẻ.

- Lá mang những đặc điểm đặc trưng riêng cho từng giống: mầu sắc, độ dày và rộng của bản lá, mép lá có răng cưa nông, hay sâu,…

- Đặc trưng hình thái lá còn còn tùy thuộc vào điều kiện trồng trọt. VD: ánh sáng và dinh dưỡng đầy đủ lá có mầu xanh đậm, ngược lại thiếu ánh sang và thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu N lá xanh nhạt và ngã mầu vàng.

- Các đực trưng của lá thể hiện đầy đủ nhất khi trên cây xuất hiện chùm hoa đầu tien.

* Hoa:

- Liên quan trực tiếp đến năng xuất của cây thông qua các chỉ tiêu: số hoa/chùm, số chùm/cây, tỷ lệ đậu quả.

- Ra thành chùm, hoa đính vào chùm bằng cuống ngắn.

- Có 3 kiểu chùm: chùm hoa đơn giản: 1 nhánh, chùm trung gian: 2 nhánh, chùm phúc tạp: nhiều nhánh.

- Cấu tạo hoa: hoa lưỡng tính, tự thụ. Cách ly tối thiểu 100m. Hoa có 5-7 đài, 5-7 cánh, 8 nhị.

- Nhiệt độ cao, khô hạn vòi nhụy vươn dài dễ giao phấn.

- Điều kiện tối ưu để phân hóa mầm hoa: thời gian chiếu sang 14h, cường độ ánh sang 2000lux, nhiệt độ ngày 20-250C, nhiệt độ đêm 10-15oC, ẩm độ 60-70% , ẩm độ ko khí 55-65%. Sau trồng 20-30 ngày ra chùm hoa đầu tiên.

* Quả:

- Thuộc loại quả mọng nhiều nước.

- Dạng hình quả: tròn, dẹt, múi, quả nhót, quả lê…chỉ số hình dạng quả I=H/D, H chiều dài quả, D đường kính quả.

- Mầu sắc: đổ, hồng, da cam, vàng…do 2 sắc tố đó là: lycopen hình thành ở nhiệt độ thấp kéo dài quá trình hình thành sắc tố đỏ. Caroten hình thành ở nhiệt độ cao.

- Trọng lượng quả là 1 trong những đặc trưng của giống, được phân thành 3 loại:

+ Quả nhỏ: trọng lượng <60g

+ Quả trung bình trọng lượng quả từ 6—100g

+ Quả to lớn hơn 100g.

- Trong quả thường chia thành nhiều ngăn 2-9 ngăn

- Trong ngăn chứa nhiều hạt và dịch quả.

* Hạt:

- Hạt nằm trong các ngăn hạt chứa đầy dịch tế bào.

- Hạt hỏ, dẹt, màu vàng sang, bề mặt hạt có lớp lông tơ bao phủ.

- Trọng lượng 1000 hạt là 2,3-2,8g.

400-500kg quả tươi thu được 1kg hạt/

- Hạt chin sớm hơn quả. Khi quả chưa chin hoàn toàn thì hạt có thể nảy mầm.

- Hạt giống có thể được bảo quản trong 4-5 năm. Trong điều kiên khô, thoáng mát.