Cùng ngày hôm qua, trước đây hơn một thế kỷ, là ngày dấu vân tay lần đầu tiên được một tòa án tiểu bang ở Mỹ chấp nhận dùng làm bằng chứng buộc tội.

Thomas Jennings là một nhân vật đã có tiền án tiền sự, vì thế có dấu tay trong hồ sơ lưu của cảnh sát Chicago.  Trong lúc đào thoát một vụ đột nhập nhà riêng cướp của giết người vào tháng 9 năm 1910, hắn nhảy qua cửa sổ, nắm vào một lan can sắt để trợ lực.  Xui xẻo cho hắn, thanh sắt lan can này mới vừa được sửa lại, sơn còn chưa khô.  Rành rành một dấu vân tay mới, một chữ ký y như Mai Hoa Đạo phương Đông thời xa xưa.

Chúng ta đang nói về năm 1911.  Kỹ thuật lấy và so sánh dấu vân tay của chuyên gia cảnh sát Mỹ được cho là do chính Scottland Yard của Anh đào tạo, nhưng vẫn khiến quan tòa ngần ngại.  Vụ án, sau khi phán quyết, đã bị luật sư biện hộ kháng án nhiều lần, lấy lý do dấu vân tay là kỹ thuật quá mới, bồi thẩm đoàn không đủ trình độ hiểu biết chuyên môn để quyết định nên tin hay không.  Luật sư biện hộ không thành công.  Từ đây trở đi, đối chiếu vân tay đã trở thành một trong những phương pháp điều tra phá án và kết án phổ biến nhất.

Trên kia có nhắc đến Scottland Yard của Anh, nhưng nói đến "ông tổ" của kỹ thuật đối chiếu vân tay, chúng ta phải nhắc đến nhà khoa học Galton, một người anh em họ của Darwin.  Galton viết báo cáo đầu tiên về dấu vân tay vào năm 1892.  Mục đích của ông vốn là muốn tìm ra một phương pháp để phân định các nhóm di cư ở Châu Âu.  Tuy ông thừa nhận giả thuyết của mình, rằng dấu vân tay có liên quan đến chủng tộc, là sai, nhưng nghiên cứu của ông đã giúp ngành cảnh sát có thêm một công cụ phá án đắc lực.

Qua hơn một thế kỷ, tuy chi tiết cụ thể của kỹ thuật này đã được cải tiến, phần đối chiếu được tự động hóa với sự trợ giúp của máy vi tính, kho dữ liệu nối kết không những liên bang tiểu bang mà cả toàn cầu, nhưng xét về căn bản, kỹ thuật dấu vân tay vẫn được dùng y xì như trước. 

Nếu không có gì để đối chiếu, thì một dấu vân tay cũng chỉ là một bức ảnh đen trắng ngoằn nghèo vô dụng mà thôi.

Nguồn ảnh:  World Science Festival

Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/history/first-case-where-fingerprints-were-used-evidence-180970883/