Cơ chế điều tiết tỷ giá ở Việt Nam hiện nay là cơ chế thả nổi có điều tiết. Theo đó, hàng ngày Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ Liên Ngân hàng của đồng Việt nam với đồng đô la Mỹ. tỷ giá này được xác định trên cơ sở tỷ giá thực tế bình quân trên thị trường ngoại tệ Liên ngân hàng của ngày giao dịch gần nhất trước đó. Như vậy, NHNN đã không chủ quan trực tiếp ấn định mà chỉ thông báo tỷ giá giao dịch bình quân liên ngân hàng mà tỷ giá này là do cung cầu trên thị trường liên ngân hàng quyết định. Trên cở sở tỷ giá bình quân liên ngân hàng, các NHTM xác định tỷ giá kinh doanh theo quy tắc:

Tỷ giá kinh doanh= tỷ giá bình quân liên ngân hàng * (1+ biên độ giao dịch)

Ở đây, yếu tố thả nổi trong tỷ giá kinh doanh là tỷ giá bình quân liên ngân hàng.

Yến tố điều tiết bao gồm:

-          Tỷ giá chỉ được biến động trong biên giới hạn biên độ giao dịch, mà biên độ này được NHNN quy định

-          Tỷ giá là cố định trong suốt mọt ngày giao dịch

-          NHNN vẫn sử dụng hệ thống các công cụ trực tiếp và gián tiếp để tác động lên tỷ giá như trực tiếp mua vào bán ra trên thị trường ngoại hối, tăng giảm lãi suất…

Điều hành việc điều hành tỷ giá của NHNN VN từ 2005 đến nay. Giải thích các yêu tố tác động đến cs tỷ giá của NHTW:

1.      Năm 2005: Trong năm 2005, tỷ giá giữa VND so với một số loại ngoại tệ mạnh có sự biến động khác nhau, tăng so với USD và giảm so với các loại ngoại tệ mạnh khác. Nếu dựa trên số liệu về tỷ giá bán ra của Sở Giao dịch Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam tại hai thời điểm: ngày 5/1/2005 và ngày 26/12/2005 thì tỷ giá VND/USD có mức tăng là 0,76%. Tỷ giá VND/USD tương đối ổn định, chỉ tăng gần 0,8% trong cả năm 2005 là do các nguyên nhân sau:

-          Một là, cơ chế quản lý ngoại hối dần được thông thoáng hơn, các giao dịch vãng lai được tự do hoá hơn; cơ chế điều hành tỷ giá linh hoạt, NHNN cho phép các ngân hàng thương mại tiến hành thí điểm quyền chọn đô la Mỹ và tiền đồng trong điều kiện được tự do thỏa thuận phí quyền chọn .

-          Hai là, cán cân thanh toán quốc tế và cán cân vốn năm 2005 của VN tiếp tục thặng dư, cán cân vãng lai giảm thâm hụt.

2.      Năm 2006: NHNN tiếp tục thực thi lộ trình linh hoạt hóa tỷ giá: Bỏ biên độ giao dịch đô la Mỹ tiền mặt, cho thí điểm cơ chế mua bán ngoại tệ mặt theo giá thỏa thuận (tháng 7-2006). Những bước đi này có dụng ý để thị trường tự điều chỉnh tỷ giá chừng nào mà Việt Nam chưa thể áp dụng cơ chế tỷ giá thả nổi hoàn toàn . Tỷ giá mua bán USD: chênh lệch tỷ giá giữa thị trường tự do và thị trường chính thức ngày càng được thu hẹp và đến thời điểm hiện 25/12/200 ở mức 25đ/USD.

3.      Năm 2007, đã có những biến động lớn trong chính sách điều hành tỷ giá của NHNN:

-          Ngày 2/1/2007, NHNN đã nới rộng biên độ tỷ giá ngoại tệ từ 0.25% lên 0.5% so với tỷ giá liên ngân hàng.

-            Trong 2 ngày 2 và 3/1/2007, NHNN  đã mua ngoại tệ của các NHTM với số lượng nhiều hơn nhằm giảm bớt  trình trạng thừa USD trên thị trường, Ước tính trong 2 ngày, NHNN đã mua vào trên 140 triệu USD

-            Ngày 24/12/07 NHNN tiếp tục nới rộng biên độ tỷ giá từ 0.5% lên 0.75% nhằm tăng khả năng thanh khoản cho thị trường và tăng cường sự linh hoạt của tỷ giá tron bối cảnh nguồn vốn đổ vào Việt Nam ngày càng lớn, tạo điều kiện cho dòng vốn ra vào nhịp nhàng hơn. Theo NHNN, việc mở rộng biên độ lần này nằm trong chủ trương nhằm tạo điều kiện để nền kinh tế VN thích nghi hơn với mức độ mở cửa, hội nhập nền kinh tế thế giới.

4.         Năm 2008:  Kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu sụt giảm đáng kể do tác động lan truyền của khủng hoảng cho vay bất động sản dưới  chuẩn của Mỹ. Biến động của các luồng vốn đầu tư, đặc biệt là luồng vốn gián tiếp đã ảnh hưởng mạnh đến cung cầu ngoại tệ và tỷ giá. Trong năm năm 2008, luồng vốn đầu tư gián tiếp đã liên tục biến động, khiến cho cung cầu ngoại tệ mất cân đối. Luồng vốn này gia tăng đáng kể trong ba tháng đầu năm, gây áp lực tăng giá VND, sau đó có dấu hiệu đảo chiều làm tăng cầu ngoại tệ khi tình hình kinh tế thế giới tiếp tục khó khăn, kinh tế trong nước đối mặt với lạm phát, nhập siêu tăng cao.

Để đối phó với những diễn biến khó lường đó, NHNN đã điều hành tỷ giá linh hoạt:

-            Ngày 7/3/08 NHNN nới rộng biên độ tỷ giá từ 0.75% lên 1%

-            Ngày 26/6/08, biên độ giao động tỷ giá đc điều chỉnh lên mức 2% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng.

-            Tăng cường bán ngoại tệ cho các NHTM để đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế.

-            Từ ngày 7/11/2008 biên độ tỷ giá giao dịch đc mở rộng từ mức 2% lên 3%

5.         Năm 2009: tỷ giá usd/vnd tăng mạnh, nhập siêu cao, lạm phát đứng trước áp lực tăng trở lại, khan hiếm cục bộ usd, giá vàng sốt nóng, ls ngân hàng lên kịch trần…

Chính sách:

-            Tháng 3, biên độ giao dịch đc điều chỉnh từ 3% lên 5%

-            Ngày 26/11/2009 tỷ giá bình quân liên ngân hàng được điều chỉnh lên mốc 17961 đồng, tăng thêm 5.44% so với hôm trước. Đồng thời biên độ tỷ giá giảm từ 5% xuống còn 3%. Tính chung cả việc tăng tỷ giá liên ngân hàng và giảm biên độ, đưa trần tỷ giá kinh doanh tại các ngân hàng thương mại  lên 18500 đồng

-            Mặc dù sau mỗi lần điều chỉnh, tỷ giá chính thức đều lên kịch trần nhưng tỷ giá trên thị trường tự do vẫn luôn nằm ngoài biên độ cho phép của NHNN. Vì khó nới biên độ tỷ giá lên cao hơn nữa, NNHN sử dụng phương án kết hối ngoại tệ. Theo đó, NHNN sẽ yêu cầu một vài tổng công ty lớn bán ngoại tệ cho ngân hàng.

6.         Từ đầu năm 2010 đến nay

-            Ngày 10/2/2010, NHNN quyết định tỷ giá giứa VND và USD liên ngân hàng. Theo đó, tỷ giá bình quân liên ngân hàng điều chỉnh từ 17941 lên 18544 đ/usd, tăng khoảng 3,3%

-            Ngày 17/8/2010, nhằm góp phần kiềm chế nhập siêu, NHNN tiếp tục điều chỉnh tỷ giá BQLNH từ mức 18544 lên 18932, tăng 2%.

Việc điều chỉnh này có mặt tích cực, nó đã đưa tỷ giá USD của ngân hàng về gần hơn với mức giao dịch của thị trường tự do.

Tuy nhiên, trên thực tế, song song với việc điều chỉnh giá USD của các ngân hàng, giá USD trên thị trường tự do cũng tăng cao tương ứng. Mặc dù đã điều chỉnh giá mua USD lên mức rất cao, các ngân hàng vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc thu mua đồng tiền này.