CH¯ NG I: TÓM L I LÀ Ã H¾T MØT NGÀY

MÙt ngày, tôi chãt nh­n th¥y cuÙc sÑng th­t là buÓn chán và t» nh¡t.

Nm ó tôi tám tuÕi.

Sau này, tôi cing nhiÁu l§n th¥y cuÙc sÑng áng chán khi thi tr°ãt ß tuÕi m°Ýi lm, th¥t tình ß tuÕi hm bÑn, th¥t nghiÇp ß tuÕi ba m°¡i ba và g·t hái mÍi thành công ß tuÕi bÑn m°¡i.

Nh°ng tám tuÕi có cái buÓn chán cça tuÕi lên tám.

ó là cái ngày không hiÃu sao tôi l¡i có ý ngh) r±ng cuÙc sÑng không có gì Ã mà chÝ ãi nïa.

R¥t nhiÁu nm vÁ sau, tôi °ãc bi¿t các tri¿t gia và các nhà th§n hÍc v«n ang loay hoay i tìm ý ngh)a cça cuÙc sÑng và tÛi T¿t Ma RÑc hÍ cing ch°a ch¯c ã tìm ra.

Nh°ng nm tôi tám tuÕi, tôi ã th¥y cuÙc sÑng ch£ có gì mÛi m» Ã khám phá.

V«n ánh m·t trÝi ó chi¿u rÍi m×i ngày. V«n béc màn en ó buông xuÑng m×i êm. Trên mái nhà và trên các cành lá sau v°Ýn, gió v«n than thß giÍng cça gió. Chim v«n hót giÍng cça chim. D¿ ri ri giÍng d¿, gà quang quác giÍng gà. Nói tóm l¡i, cuÙc sÑng th­t là ci kù.

CuÙc sÑng cça tôi còn ci kù h¡n nïa. M×i êm, tr°Ûc khi i ngç, tôi ã bi¿t tÏng ngày mai nhïng sñ kiÇn gì s½ diÅn ra trong cuÙc Ýi tôi.

Tôi kà ra nhé: Sáng, tôi ph£i cÑ h¿t séc à théc d­y trong khi tôi v«n còn muÑn ngç ti¿p. T¥t nhiên là tr°Ûc ó tôi v«n gi£ vÝ ngç mê m·c cho m¹ tôi kêu kh£n c£ giÍng rÓi lay lay ng°Ýi tôi, nh°ng d) nhiên tôi v«n tr¡ ra nh° khúc g× cho ¿n khi m¹ tôi cù vào lòng bàn chân tôi. Khi ·t chân xuÑng ¥t rÓi, tôi ph£i i ánh rng ría m·t, tóm l¡i là làm vÇ sinh buÕi sáng tr°Ûc khi bË ¥n vào bàn n à uà o£i nhai chóp chép mÙt thé gì ó th°Ýng là không hãp kh©u vË. M¹ tôi luôn luôn quan tâm ¿n séc khÏe và cå thà hoá mÑi quan tâm cça mình b±ng cách b¯t tôi (và c£ nhà) n nhïng món n có nhiÁu ch¥t dinh d°áng trong khi tôi chÉ khoái xñc nhïng món mà bà cho r±ng ch³ng bÕ béo gì, nh° mì gói ch³ng h¡n.

Quan tâm ¿n séc kho» là iÁu tÑt, và càng lÛn tuÕi mÑi quan tâm ó càng tÏ ra úng ¯n. Ch³ng ai dám nói quan tâm nh° v­y là iÁu không tÑt. Tôi cing th¿ thôi. Khi tôi tr°ßng thành, có nhà báo phÏng v¥n tôi, r±ng giïa séc kho», tình yêu và tiÁn b¡c, ông quan tâm iÁu gì nh¥t? Lúc §u tôi nói nhiÁu vÁ tình yêu, vÁ sau tôi nói nhiÁu h¡n vÁ séc kho». Tôi phÛt lÝ tiÁn b¡c, m·c dù tôi nh­n th¥y ó là mÙt b¥t công: tiÁn b¡c ch°a bao giÝ °ãc con con ng°Ýi ta thëa nh­n là mÑi quan tâm hàng §u dù tiÁn b¡c ngày nào cing ch¡y i mua quà t·ng cho tình yêu và thuÑc men cho séc kho».

Nh°ng thôi, ó là chuyÇn cça ng°Ýi lÛn - chuyÇn sau này. Còn tôi, lúc tám tuÕi, tôi chÉ nhÛ là tôi không thích n nhïng món bÕ d°áng. Nh°ng t¥t nhiên là tôi v«n buÙc ph£i n, dù là n trong miÅn c°áng và l°Ýi nhác, và ó là lý dó m¹ tôi luôn than thß vÁ tôi.

n xong ph§n n buÕi sáng (ch£ sung s°Ûng gì), tôi vÙi vàng truy lùng sách vß Ã nhét vào c·p, nh·t lên §u tivi mÙt quyÃn, trên §u tç l¡nh mÙt quyÃn khác và moi të d°Ûi Ñng chn gÑi mÙt quyÃn khác nïa, d) nhiên bao giÝ cing thi¿u mÙt món gì ó, rÓi ba chân bÑn c³ng ch¡y vù ra khÏi nhà.

Tr°Ýng g§n nhà nên tôi i bÙ, nh°ng thñc t¿ thì tôi ch°a bao giÝ °ãc th°ßng théc thú i bÙ tÛi tr°Ýng. Tôi toàn ph£i ch¡y. Vì tôi luôn luôn d­y trÅ, luôn luôn làm vÇ sinh trÅ, luôn luôn n sáng trÅ và m¥t r¥t nhiÁu thì giÝ Ã thu gom t­p vß cho mÙt buÕi hÍc. VÁ chuyÇn này, ba tôi b£o: "Con à, hÓi b±ng tuÕi con, bao giÝ ba cing x¿p gÍn gàng t­p vß vào c·p tr°Ûc khi i ngç, nh° v­y sáng hôm sau chÉ viÇc ôm c·p ra khÏi nhà!". Nh°ng hÓi ba tôi b±ng tuÕi tôi thì tôi âu có m·t trên cõi Ýi à kiÃm tra nhïng gì ông nói, bßi khi tôi b±ng tuÕi ba tôi bây giÝ ch¯c ch¯n tôi cing s½ l·p l¡i vÛi con tôi nhïng iÁu ông nói vÛi tôi - chuyÇn x¿p t­p vß tr°Ûc khi i ngç và hàng Ñng nhïng chuyÇn khác nïa, nhïng chuyÇn mà tôi không hÁ làm. Chà, vÛi nhïng chuyÇn nh° th¿ này, b¡n ëng bao giÝ òi hÏi ph£i chéng minh. ôi khi vì mÙt lý do nào ó mà chúng ta buÙc ph£i bËa chuyÇn. Chúng ta cé l·p l¡i mãi câu chuyÇn bËa ó cho ¿n mÙt ngày chúng ta không nhÛ có th­t là chúng ta bËa nó ra hay không, rÓi sau ó mÙt thÝi gian nïa n¿u cé ti¿p tåc l·p l¡i câu chuyÇn ó nhiÁu l§n thì chúng ta s½ tin là nó có th­t. Th­m chí còn h¡n c£ niÁm tin thông th°Ýng, ó là niÁm tin vô iÁu kiÇn, g§n nh° là sñ xác tín. Nh° các nhà toán hÍc tin vào Ënh Á Euclide hay các tín Ó Thiên Chúa tin vào sñ sÑng l¡i cça Jesus.

Ôi, nh°ng ó cing l¡i là nhïng v¥n Á cça ng°Ýi lÛn.

Tôi kà ti¿p câu chuyÇn cça tôi hÓi tám tuÕi.

Nh° v­y, ra khÏi nhà mÙt lát thì tôi tÛi tr°Ýng.

Trong lÛp tôi luôn luôn ngÓi ß bàn chót. NgÓi bàn chót thì tha hÓ tán g«u, cãi cÍ, c¥u véo hay giß ç trò nghËch ngãm mà không sã bË cô giáo phát hiÇn, nh°ng iÁu h¥p d«n nh¥t ß vË trí tÑi tm ó là ít khi bË kêu lên b£ng tr£ bài.

iÁu ó có quy lu­t cça nó. B¡n nhÛ l¡i i, có ph£i b¡n có r¥t nhiÁu b¡n bè, yêu quí r¥t nhiÁu ng°Ýi nh°ng không ph£i lúc nào b¡n cing nhÛ tÛi hÍ. BÙ nhÛ chúng ta quá nhÏ Ã chéa cùng lúc nhiÁu khuôn m·t hay nhiÁu cái tên, chÉ khi nào nhìn th¥y ng°Ýi ó ngoài phÑ hay b¯t g·p cái tên ó trong mÙt m©u tin trên báo ch³ng h¡n thì chúng ta mÛi chãt nhÛ ra và c£m Ùng thÑt lên Ôi, ã lâu l¯m mình không g·p nó. Nm ngoái mình k¹t tiÁn, nó có cho mình vay nm trm ngàn! .

Cô giáo cça tôi cing v­y thôi. Làm sao cô có thà nhÛ tÛi tôi và kêu tôi lên b£ng tr£ bài khi mà cô không thà nào nhìn th¥y tôi giïa mÙt Ñng §u cÕ lúc nhúc che ch¯n tr°Ûc m·t.

Ngày nào cing nh° ngày nào, tôi ngÓi ó, vëa xì x§m trò chuyÇn vëa cña qu­y lung tung, và mong ngóng ti¿ng chuông ra ch¡i ¿n ch¿t °ãc.

Trong nhïng nm tháng mà ng°Ýi ta gÍi mÙt cách vn hoa là mài ing qu§n trên gh¿ nhà tr°Ýng (tôi thì nói th³ng là bË giam c§m trong lÛp hÍc), tôi ch³ng thích °ãc giÝ nào c£, të giÝ toán, giÝ t­p vi¿t ¿n giÝ t­p Íc, giÝ chính t£. Tôi chÉ thích m×i giÝ ra ch¡i.

Ra ch¡i có l½ là iÁu tuyÇt vÝi nh¥t mà ng°Ýi lÛn có thà ngh) ra cho tr» con. Ra ch¡i có ngh)a là nhïng lÝi vàng ngÍc cça th§y cô tuÙt khÏi trí nhÛ nhanh nh° gió, h¿t séc tr¡n tru. Ra ch¡i có ngh)a là °ãc tháo cii sÕ g (t¥t nhiên sau ó ph£i b¥m bång chu vào l¡i), là °ãc tha hÓ hít thß không khí tñ do.

SuÑt nhïng nm i hÍc, tôi và li b¡n ã sí dång nhïng kho£ng kh¯c tñ do hi¿m hoi ó vào viÇc á bóng, b¯n bi, nh°ng th°Ýng xuyên nh¥t và hng hái nh¥ là nhïng trò r°ãt uÕi, ánh nhau hay v­t nhau xuÑng ¥t cho ¿n khi không éa nào còn ra hình thù mÙt hÍc sinh ngoan ngoãn nïa mÛi thôi, téc là lúc khu÷u tay ã tr§y x°Ûc, m¯t ã b§m tím, chân i cà nh¯c và áo qu§n thì trông còn tÇ h¡n mÛ gi» lau nhà.

T¡i sao tôi không kà giÝ ra vÁ vào ây. Vì ra vÁ có ngh)a là rÝi khÏi mÙt nhà giam này à ¿n mÙt nhà giam khác, y nh° ng°Ýi ta chuyÃn tr¡i cho các tù nhân, có gì hay ho âu.

Tôi không nói quá lên âu, vì ngày nào chào ón tôi ß §u ngõ cing là khuôn m·t lo l¯ng cça m¹ tôi và khuôn m·t h§m h§m cça ba tôi.

- TrÝi ¡i, sao ngày nào cing ra nông n×i này th¿ h£ con?

¡i khái m¹ tôi nói th¿, giÍng th£ng thÑt, vëa nói vëa n¯n nót cánh tay r°Ûm máu cça tôi nh° Ã xem nó s¯p rång khÏi ng°Ýi tôi ch°a.

Ba tôi thì có cách nói khác, r¥t g§n vÛi cách rÓng phun lía:

- Mày l¡i ánh nhau rÓi ph£i không?

- Con không ánh nhau. Tåi b¡n ánh con và con ánh l¡i.

Tôi nói dÑi (m·c dù nói dÑi nh° th¿ còn th­t h¡n là nói th­t) và khi ba tôi ti¿n vÁ phía tôi vÛi dáng iÇu cça mÙt c¡n bão c¥p m°Ýi ti¿n vào ¥t liÁn thì m¹ tôi ã kËp kéo tôi ra xa:

- Ông ¡i, con nó ã nát nhë ra rÓi!

M¹ tôi có cách nói c°Ýng iÇu r¥t giÑng tôi, tôi vëa ch¡y theo bà vëa c°Ýi th§m vÁ iÁu ó.

Sau ó, không nói thì ai cing bi¿t là tôi bË m¹ tôi tÑng vào nhà t¯m. Khi tôi ã tinh t°¡m và th¡m phéc nh° mÙt Õ bánh mì mÛi ra lò thì m¹ tôi b¯t §u bôi lên ng°Ýi tôi ç thé thuÑc xanh xanh Ï Ï khi¿n tôi ch³ng m¥y chÑc ã r¥t giÑng mÙt con t¯c kè bông.

D) nhiên là të ó cho tÛi bïa c¡m, tôi không °ãc phép b°Ûc ra khÏi nhà Ã tránh ph£i sa vào nhïng trò ánh nhau khác h¥p d«n không kém vÛi bÍn nhóc trong xóm, nhïng Ñi thç thay th¿ h¿t séc xéng áng cho tåi b¡n ß tr°Ýng.

n tr°a xong thì tôi làm gì vào thÝi tôi tám tuÕi?

i ngç tr°a!

Trên th¿ giÛi rÙng lÛn này, có l½ có r¥t nhiÁu éa nhóc tr¡c tuÕi tôi Áu bË các b­c phå huynh cÙt ch·t vào gi¥c ngç tr°a theo cái cách ng°Ýi ta cÙt bò vào cÍc à chúng khÏi ch¡y lung tung mà h­u qu£ là th¿ nào hàng xóm cing kéo ¿n nhà chíi bÛi om sòm.

Ché thñc ra vÛi mÙt éa bé tám tuÕi thì gi¥c ngç tr°a ch³ng có giá trË gì vÁ m·t séc kho». Khi tôi lÛn lên thì tôi ph£i công nh­n gi¥c ngç tr°a Ñi vÛi mÙt ng°Ýi lÛn tuÕi úng là quý h¡n vàng. LÛn tuÕi thì séc kho» suy gi£m. Làm viÇc nhiÁu thì §u nhéc, m¯t mÝ, l°ng mÏi, tay run, gi¥c ngç ban êm v«n ch°a ç liÁu à sía chïa thành công nhïng ch× hÏng hóc cça c¡ thÃ. BuÕi tr°a ph£i chãp m¯t thêm mÙt lát thì buÕi chiÁu mÛi ç tÉnh táo mà không nÇn búa vào tay hay håt chân khi b°Ûc xuÑng c§u thang.

Nh°ng n¿u b¡n sÑng trên Ýi mÛi có tám nm thì b¡n không có lý do chính áng à coi trÍng gi¥c ngç tr°a. VÛi nhïng dân tÙc không có thói quen ngç tr°a, nh° dân Mù ch³ng h¡n, tr» con càng không tìm th¥y chút xíu ý ngh)a nào trong viÇc ph£i leo lên gi°Ýng sau giÝ c¡m tr°a.

HÓi tôi tám tuÕi d) nhiên tôi không có °ãc cái nhìn thông thái nh° th¿. Nh°ng tôi cing lÝ mÝ nh­n ra khi ba tôi i ngç thì bôi buÙc ph£i i ngç, giÑng nh° mÙt con cëu còn théc thì ng°Ýi chn cëu không yên tâm chãp m¯t v­y.

Tôi n±m cña qu­y bên c¡nh ông trên chi¿c i-vng, thß dài th°Ýn th°ãt khi ngh) ¿n nhïng qu£ ¥m mà li b¡n nghËch ngãm ang vung lên ngoài kia.

- ëng cña qu­y! Cña qu­y hoài thì s½ không ngç °ãc!

Ba tôi nói, và tôi vÝ nghe lÝi ông. Tôi không cña qu­y nh°ng m¯t v«n mß thao láo.

- ëng mß m¯t! Mß m¯t hoài thì s½ không ngç °ãc!

Ba tôi l¡i nói, ông v«n n±m ngay ng¯n nên tôi ngh) là ông không nhìn th¥y tôi mß m¯t, ông chÉ oán th¿ thôi. Ch³ng may cho tôi là l§n nào ông cing oán úng.

Tôi nh¯m m¯t l¡i, lim dim thôi, mi m¯t v«n còn h¥p háy, nh°ng tôi không thà nào b¯t mi m¯t tôi ëng h¥p háy °ãc.

MÙt lát, ba tôi hÏi:

- Con ngç rÓi ph£i không?

- D¡ rÓi.

Tôi áp, ngây ngô và ngoan ngoãn, r¡i vào b«y cça ba tôi mÙt cách dÅ dàng.

Tôi n±m nh° v­y, thao théc mÙt lát, tçi thân và s§u muÙn, rÓi thi¿p i lúc nào không hay.

Khi tôi théc d­y thì °Ýng Ýi cça tôi ã °ãc v¡ch sµn rÓi. Tôi i të gi°Ýng ngç ¿n phòng t¯m à ría m·t rÓi të phòng t¯m i thng tÛi bàn hÍc à làm mÙt công viÇc chán ng¯t là hÍc bài ho·c làm bài t­p.

ThÉnh tho£ng tôi cing ñoc phép ch¡o ra ±ng tr°Ûc nhà ch¡i vÛi li tr» hàng xóm nh°ng tr°Ûc ánh m¯t giám sát cça m¹ tôi (të mÙt vË trí bí hiÃm nào ó ±ng sau các ô cía mà mãi mãi tôi không khám phá °ãc), tôi chÉ dám ch¡i nhïng trò »o l£ nh° nh£y lò cò hay bËt m¯t b¯t dê, ¡i khái là nhïng trò dành cho bÍn con gái hay khóc nhè. (VÁ sau, tinh khôn h¡n, tôi ã bi¿t cách É ôi à m¹ tôi th£ tôi qua nhà hàng xóm, nhÝ ó mÙt thÝi gian dài tôi ã có c¡ hÙi làm nhïng gì tôi thích).

Ch¡i mÙt lát, tôi l¡i ph£i vào ngÓi ê a tång bài ti¿p, càng tång càng quên, nh°ng v«n cé tång cho m¹ yên lòng i n¥u c¡m.

Të giây phút này trß i thì Ýi sÑng cça tôi t» nh¡t vô bÝ b¿n.

Tôi uà o£i hÍc bài trong khi chÝ c¡m chín. C¡m chín rÓi thì tôi uà o£i n c¡m trong khi chÝ ti¿p tåc hÍc bài.

Tivi tiveo hi¿m khi tôi mó thay vào °ãc, trông nó cé nh° mÙt thé Ã trang trí. Bao giÝ cing v­y, tôi chÉ °ãc rÝi khÏi bàn hÍc khi nào tôi ã thuÙc t¥t c£ bài vß cça ngày hôm sau.

Ba tôi là ng°Ýi trñc ti¿p kiÃm tra iÁu ó. Khác vÛi m¹ tôi, ba tôi là ng°Ýi kiên quy¿t ¿n méc tôi có thà c£m t°ßng ông s½ thng ti¿n vùn våt n¿u vô ngành c£nh sát, toà án hay thu¿ vå. Ông không bao giÝ lùi b°Ûc tr°Ûc nhïng giÍt n°Ûc m¯t cça tôi, dù lúc ó trông tôi r¥t giÑng mÙt k» s§u Ýi ¿n méc chÉ cách cái ch¿t có mÙt b°Ûc chân.

- Con hÍc bài xong rÓi ba. - Th°Ýng thì tôi mß miÇng tr°Ûc .

Ba tôi ti¿n l¡i và nhìn tôi b±ng ánh m¯t nghi ngÝ:

- Ch¯c không con?

- D¡, ch¯c!

Tôi mau m¯n áp và khi ba tôi b¯t §u dò bài thì tôi l­p téc phç nh­n s¡ch tr¡n sñ qu£ quy¿t cça mình b±ng cách ng¯c ngé ngay ß ch× mà tôi ngh) dù có va §u ph£i gÑc cây tôi cing không thà nào quên °ãc.

- HÍc l¡i l§n nïa i con!

Ba tôi nhún vai nói và quay i vÛi tÝ báo v«n c§m ch·t trên tay, rõ ràng ông muÑn gíi ¿n tôi thông iÇp r±ng ông sãn sàng chÝ ãi tôi cho dù ông buÙc ph£i Íc tÛi m©u rao v·t cuÑi cùng khi không còn gì Ã mà Íc nïa.

Qua cái cách ông vung v©y tÝ báo trên tay, tôi e r±ng ©n ý cça ông còn i xa h¡n: có v» nh° n¿u c§n, ông s½ b¯t §u Íc l¡i tÝ báo ¿n l§n thé hai và h¡n th¿ nïa. Ngh) v­y, tôi ành vùi §u vào nhïng con chï mà lúc này Ñi vÛi tôi ã nh° nhïng k» tí thù, tâm tr¡ng ó càng khi¿n tôi khó mà ghi nhÛ chúng vô §u óc.

Cho nên các b¡n cing có thà oán ra khi tôi ã thuÙc tàm t¡m, ngh)a là không trôi ch£y l¯m thì c¡ thà tôi ã bË gi¥c ngç ánh gåc mÙt cách không th°¡ng ti¿c và th°Ýng thì tôi l¿t vào gi°Ýng b±ng nhïng b°Ûc chân xiêu v¹o, nía tÉnh nía mê tr°Ûc ánh m¯t xót xa cça m¹ tôi.

Nh° v­y, tóm l¡i là ã h¿t mÙt ngày.

Ch°¡ng II:BÑ m¹ tuyÇt vÝi

Bây giÝ thì các b¡n ã hình dung ra mÙt ngày cça tôi.

Tôi chÉ c§n kà mÙt ngày là ã ç, không c§n ph£i kà thêm nhïng ngày khác.

¡n gi£n là ngày nào cing giÑng nh° ngày nào. MÙt ngày nh° mÍi ngày, nh° ng°Ýi ta v«n nói.

Và vì th¿ cuÙc sÑng Ñi vÛi tôi th­t là ¡n iÇu, n¿u sñ l·p i l·p l¡i là biÃu hiÇn chính xác nh¥t và rõ rÇt nh¥t cça sñ ¡n iÇu.

Mãi vÁ sau này, tôi mÛi khám phá ra còn có cách nhìn khác vÁ sñ l·p i l·p l¡i. Ng°Ýi ta gÍi nó là sñ Õn Ënh.

MÙt công viÇc có thà s¯p ·t tr°Ûc, mÙt sñ nghiÇp có thà tính toán tr°Ûc, là niÁm ao °Ûc cça r¥t nhiÁu ng°Ýi, nhiÁu quÑc gia.

T¥t nhiên s½ th­t là hay n¿u tiên liÇu °ãc chÉ sÑ tng tr°ßng kinh t¿ cça mÙt ¥t n°Ûc nh°ng n¿u b¡n cing tiên liÇu chính xác nh° th¿ vÁ chÉ sÑ tng tr°ßng tình c£m cça b£n thân thì iÁu ó có khi l¡i chán ng¯t. S½ th­t kó cåc n¿u nh° b¡n tin ch¯c r±ng mÙt tháng nïa b¡n s½ b¯t §u yêu, ba tháng sau b¡n s½ ang yêu - ít thôi, sáu tháng sau b¡n s½ yêu nhiÁu h¡n...

Tôi tëng th¥y có nhiÁu ng°Ýi tr» tuÕi lên k¿ ho¡ch cho cuÙc Ýi mình: 22 tuÕi tÑt nghiÇp ¡i hÍc, 25 tuÕi l­p gia ình, 27 tuÕi mß công ty, 30 tuÕi sinh con §u lòng, vân vân và vân vân... Th­t sít sao! Nh°ng mÙt khi cuÙc Ýi mÙt con ng°Ýi °ãc l­p trình ch·t ch½ và khoa hÍc ¿n th¿ thì n¿u t¥t c£ Áu vào khuôn nh° dñ tính liÇu b¡n có bão hòa vÁ c£m xúc hay không?

Khi nói vÁ c£m xúc có l½ không thà không g¯n nó vÛi tính cách cça tëng ng°Ýi. Ng°Ýi l¡c quan b£o r±ng Õn Ënh cái iÁu mà ng°Ýi bi quan cho là ¡n iÇu. CuÙc sÑng vã chÓng cing th¿ thôi, k» thì b£o êm Ám, ng°Ýi thì cho vô vË, bi¿t làm th¿ nào! Qu£ th­t, hai vã chÓng mà sÑng vÛi nhau êm Ám quá không khéo l¡i giÑng sñ êm Ám giïa hai ng°Ýi hàng xóm lành tính, và ng°Ýi quá khích l¡i có dËp bô bô lên r±ng êm Ám không hÁ bà con gì vÛi h¡nh phúc, bi¿t nói làm sao!

Nh°ng ôi thôi, tôi l¡i nói chuyÇn lúc tôi ã là ng°Ýi lÛn m¥t rÓi. L¡i nói chuyÇn vã chÓng c¥m kõ vô ây nïa!

Tôi s½ quay l¡i chç Á cça cuÑn sách này, quay l¡i ngay ây, téc là nói cái chuyÇn tôi hÓi tám tuÕi.

ChuyÇn tôi s¯p kà ra ây, khÕ thay, cing l¡i liên quan ¿n chuyÇn vã chÓng. Nh°ng bên c¡nh cái khÕ cing có cái may, ây chÉ là trò ch¡i vã chÓng thôi - cái trò mà éa tr» nào b±ng tuÕi tôi cing r¥t thích ch¡i m·c dù khi lÛn lên thì chúng r¥t dè chëng.

Tôi và con Tí sún c¡nh nhà tôi là mÙt c·p.

Tôi là chÓng, con Tí sún là vã.

Con Tí sún không ¹p ½ gì, ng°Ýi en nh»m, tóc xon tít vì suÑt ngày ch¡y nh£y ngoài n¯ng, ã th¿ l¡i sún rng.

Nh°ng tôi sµn sàng ch¥p nh­n nó làm vã tôi, chÉ vì nó thích tôi, tôi b£o gì nó cing nghe rm r¯p. Th­t lòng, tôi thích con Tçn h¡n, vì con Tçn xinh gái nh¥t xóm, l¡i có lúm Óng tiÁn. Nh°ng tôi không c°Ûi con Tçn bßi tôi th¥y nó cé hay c·p kè vÛi th±ng H£i cò. Sau này tôi bi¿t ó là c£m giác ghen tuông, t¥t nhiên là ghen tuông theo kiÃu tr» con, còn lúc ó tôi chÉ c£m th¥y khó chËu thôi.

Và tôi ùng ùng c°Ûi con Tí sún, theo kiÃu ng°Ýi lÛn hay nói: c°Ûi ng°Ýi yêu mình ché không c°Ûi ng°Ýi mình yêu, nh¥t là khi ng°Ýi mình yêu l¡i không có v» gì yêu mình!

Tôi c°Ûi con Tí sún chëng nm phút thì l­p téc » liÁn mÙt lúc hai éa con: th±ng H£i cò và con Tçn. Ghét hai éa nó thì b¯t chúng làm con v­y thôi, ché th±ng H£i cò lÛn h¡n tôi mÙt tuÕi.

o0o

Tôi t­p tành làm nhà cách m¡ng bé con, chán n£n khi không thay Õi °ãc th¿ giÛi, ã th¿ còn làm v¡ lây cho ng°Ýi khác. Cho nên tôi không ç ê, không th£m s§u, không thút thít và r°ng r°ng hai hàng n°Ûc m¯t.

- H£i cò âu? - Tôi kêu lÛn.

- D¡, ba gÍi con. - H£i cò lon ton ch¡y tÛi.

Tôi ra oai:

- Rót cho ba mi¿ng n°Ûc!

Th¥y con Tçn che miÇng c°Ýi khúc khích, H£i cò âm b°Ûng:

- Con ang hÍc bài.

- GiÝ này mà hÍc bài h£? - Tôi quát §m - Ó lêu lÕng!

H£i cò °a tay ngoáy l× tai à nghe cho rõ:

- HÍc bài là lêu lÕng?

- Ché gì nïa! Không hÍc bài làm bài gì h¿t! Con ngoan là ph£i ch¡y nh£y, trèo cây, t¯m sông, ánh lÙn!

H£i cò không ngÝ vÛ °ãc mÙt ông bÑ iên iên nh° th¿, c°Ýi toét miÇng:

- V­y con i ánh lÙn ây!

Nói xong, nó co giò ch¡y m¥t.

Nh°ng tôi không gi­n nó. Tôi ang khoái chí. Tôi tình cÝ phát hiÇn ra cách làm cho cuÙc sÑng bÛt t» nh¡t.

- Tçn! - Tôi hét.

- D¡. Rót n°Ûc h£ ba?

Tôi c°Ýi kh£y:

- Mày ëng làm ra v» ta ây thông minh. Tao h¿t khát rÓi.

Tôi nói nh° trút gi­n:

- Tao là tao chúa ghét m¥y éa con nít thông minh, téc là m¥y éa hÍc bài nhoáng mÙt cái ã thuÙc vanh vách! Hëm, làm nh° hay l¯m!

Con Tçn không bi¿t tôi muÑn gì. Th¥y tôi quát sùi bÍt mép, nó sã run:

- D¡, con không thông minh. Con là éa ngu §n.

Tôi h£ hê:

- V­y con mÛi úng là con ngoan cça ba.

Tôi móc túi l¥y ra mÙt cây k¹o bé t¹o còn sót l¡i të hôm qua:

- ây, ba th°ßng cho con.

Con Tçn ng¡ ngác c§m l¥y cây k¹o, không hiÃu t¡i sao ngu mà °ãc th°ßng nên không dám n.

Tôi ang tính b£o con Tçn n i con thì th±ng H£i cò të bên ngoài xÓng xÙc ch¡y vô, miÇng thß hÕn hÃn, làm nh° vëa ánh nhau th­t.

- Con i ánh lÙn vÁ ó h£ con? - Tôi âu y¿m hÏi.

- D¡. - H£i cò ph¥n khßi - Con uýnh mÙt lúc m°Ýi éa luôn ó ba!

- Con thiÇt là ngoan. - Tôi khen, và °a m¯t nhìn H£i cò të §u tÛi chân - Th¿ qu§n áo cça con...

- V«n không sao ba à. - H£i cò hÛn hß khoe - Con ­p nhau vÛi tåi nó mà qu§n áo v«n lành l·n, th³ng thÛm...

- Ó khÑn! - Tôi quát lÛn, không cho H£i cò nói h¿t câu - ánh nhau mà không rách áo, tr§y chân, b§m m·t mà cing gÍi là ánh nhau h£?

Sñ gi­n dï b¥t ngÝ cça tôi làm H£i cò nghÇt m·t mÙt lúc. Nó ch³ng bi¿t ph£n éng th¿ nào ngoài viÇc ¥p a ¥p úng:

- D¡... d¡... ça... ça...

- D¡ d¡ ça ça cái gì! Con thiÇt là éa h° hÏng! Con làm ba x¥u hÕ ¿n ch¿t m¥t thôi!

Con Tí sún, vã tôi, b¯t §u c£m th¥y hoang mang tr°Ûc lÑi d¡y con cça tôi:

- Ông à, con nó bi¿t giï gìn nh° th¿ là tÑt rÓi.

- Bà thì bi¿t cái gì! - Tôi n¡t con Tí sún, n°Ûc mi¿ng bay vèo vèo may mà không trúng m·t nó - ánh nhau ché có ph£i i dñ tiÇc âu! ánh nhau mà qu§n áo s¡ch s½ th¿ kia thì có nhåc cho tÕ tiên không kia ché!

Tôi ¥m ngñc binh binh:

- Ôi, ch³ng thà nó chém tôi mÙt dao cho rÓi! Con ¡i là con! Mày ra ây mà gi¿t ba mày i con!

Th¥y tôi tru tréo ghê quá, con Tí sún nín khe.

Trong khi th±ng H£i cò c°Ýi hí hí thì con Tçn m·t ñc ra nh° bË th±n l±n Ë trúng m·t. Nó không bi¿t làm gì vÛi cây k¹o trên tay, r±ng nên nhét vào túi áo hay bÏ vào miÇng. Trông m·t nó h¿t séc lo l¯ng, có l½ vì nó hoàn toàn không bi¿t °ãc hành Ùng nào mÛi không bË ông bÑ gàn dß kia liÇt vào lo¡i h° hÏng hay tÇ h¡n, là làm nhåc tÕ tiên .

oOo

Tåi b¡n tôi chÉ ng¡c nhiên hôm §u tiên.

RÓi nh° b¥t cé mÙt éa tr» chân chính nào, tåi nó nhanh chóng c£m nh­n °ãc sñ thú vË cça trò ch¡i tuyÇt vÝi ó.

Hôm sau ¿n l°ãt th±ng H£i cò và con Tçn óng vai ba m¹. Tôi và con Tí sún làm con.

TÑi hôm tr°Ûc H£i cò ch¯c thao théc suÑt êm, chÝ trÝi sáng. Sáng ra tôi th¥y m¯t nó Ï kè. N¿u hôm ó không ph£i là ngày chç nh­t, có l½ H£i cò s½ bË sñ nôn nóng Ñt thành than tr°Ûc khi c£ bÍn i hÍc vÁ.

- Th±ng cu Mùi âu? - H£i cò oang oang, giÍng r¥t chi là hào héng.

Cu Mùi là tên ß nhà cça tôi. Ba m¹ tôi gÍi tôi nh° th¿ có l½ do tôi sinh nm Mùi.

- D¡. - Tôi éng ti¿ng th°a.

- Con em t­p vß ra ây cho ba xem nào.

Tôi lôi cuÑn t­p nhét trong l°ng qu§n, hÓi hÙp °a cho H£i cò, bång cÑ oán xem nó Ënh d¡y d× tôi nh° th¿ nào.

L­t l­t vài trang, H£i cò hét §m:

- Cu Mùi!

Tôi l¥m lét nhìn nó:

- D¡.

H£i cò ­p tay xuÑng bàn mÙt cái r§m:

- Con hÍc hành cách sao mà t­p vß tr¯ng tinh nh° th¿ h£?

Tôi ch°a kËp áp, nó th³ng tay ném cuÑn t­p qua cía sÕ, g§m gë:

- HÍc vÛi ch³ng hành! Mày giï gìn t­p vß s¡ch s½ nh° th¿ này mày không sã th§y cô b£o ba m¹ mày không bi¿t d¡y con h£, th±ng kia?

Tôi bË m¯ng nh° tát n°Ûc vào m·t mà ruÙt nß tëng khúc. Tôi không ngÝ H£i cò là mÙt ông bÑ tuyÇt vÝi ¿n th¿.

Tôi hân hoan nh­n l×i:

- Th°a ba, l§n này con trót d¡i. L§n sau con không dám giï gìn t­p vß kù l°áng nh° v­y nïa.

Tôi nói, và £o m¯t nhìn quanh, th¥y ±ng góc nhà con Tçn và con Tí sún °a tay båm miÇng cÑ nén c°Ýi.

- Cái con nhóc sún rng kia! C°Ýi cái gì! - H£i cò lë m¯t nhìn con Tí sún - Mày n¥u c¡m xong ch°a mà éng ó nhe rng sún ra c°Ýi h£?

Con Tí sún lÅ phép:

- D¡, con ã dÍn c¡m rÓi. MÝi ba m¹ và anh Hai n c¡m.

- Mày có iên không v­y con! - H£i cò gi¡ hai tay lên trÝi - ¿n giÝ c¡m là ngÓi vô n, chÉ có k» không °ãc giáo dåc ¿n n¡i ¿n chÑn mÛi làm nh° v­y, hiÃu ch°a?

- D¡, ch°a hiÃu. - Con Tí sún th­t thà - Ché k» có giáo dåc thì ¿n giÝ c¡m hÍ làm gì h£ ba?

- HÍ i ch¡i ché làm gì. - H£i cò khoa tay nh° mÙt diÅn gi£ - HÍ i b¡i, hÍ ch¡i bi-da, hÍ câu cá, hÍ ch¡i r°ãt b¯t ho·c ánh nhau, nói chung hÍ có thà làm b¥t cé chuyÇn gì à ng°Ýi khác ph£i ãi c¡m, trë cái chuyÇn h¿t séc vô vn hóa là ngÓi vô bàn n.

Con Tçn tÉnh b¡ ¿ vô:

- Ba con nói úng ó con. ChÉ có bÍn h° hÏng mÛi n c¡m úng giÝ thôi!

oOo

Lúc §u, tôi t°ßng chÉ có mình tôi khoái cái trò iên iên này. Hóa ra éa nào cing khoái. Trong bÍn, con Tí sún là éa hiÁn lành và ch­m ch¡p nh¥t nh°ng qua ¿n ngày thé ba, nó cing kËp thích éng vÛi hoàn c£nh b±ng cách chÉnh th±ng H£i cò ra trò khi tÛi l°ãt nó làm m¹.

- 2 l§n 4 là m¥y?

- D¡, là 8.

Con Tí sún không quát tháo om sòm nh° tôi và H£i cò, nh°ng m·t nó trông th­t thiÃu não:

- Sao l¡i là 8 h£ con? Th­t uÕng công m¹ cho con n hÍc!

H£i cò chÛp m¯t:

- Ché là m¥y?

- Là m¥y cing °ãc nh°ng không ph£i là 8.

- M¹ ¡i, theo b£n cíu ch°¡ng thì 2 l§n 4 là 8.

- Mày là con v¹t h£ con? B£n cíu ch°¡ng b£o gì mày nghe n¥y là sao? Th¿ mày không có cái §u à?

H£i cò sÝ tay lên §u, hÑi h­n:

- Con úng là mÙt éa không có §u óc. L§n sau con s½ không nghe theo b¥t cé ai nïa, dù ó là b£n cíu ch°¡ng hay th§y cô giáo. Con héa vÛi m¹ con s½ tñ suy ngh) b±ng cái §u cça con.

Câu nói cça H£i cò °ãc coi nh° tuyên bÑ chung cça c£ bÍn, k¿t thúc mÙt thÝi kó tm tÑi chÉ bi¿t sÑng dña vào sñ b£o ban cça ng°Ýi khác. Ôi, cuÙc sÑng kà të lúc ó mÛi th­t áng sÑng làm sao!

Nh°ng nh° ng°Ýi ta th°Ýng nói niÁm vui ng¯n ch³ng tày gang : vào cái ngày H£i cò mang bÙ m·t ç ê ¿n g·p tôi, chúng tôi chãt nh­n ra cuÙc sÑng v«n xám xËt nh° thà x°a nay mÙt nm v«n có tÛi bÑn mùa ông.

- Mày sao th¿? MÛi bË n òn à? - Tôi tò mò hÏi.

- ê. Vì cái tÙi dám b£o chÉ có éa §n Ùn mÛi giï gìn t­p vß s¡ch s½.

Con Tí sún xu¥t hiÇn vÛi bÙ m·t th£m s§u:

- Còn mình bË ba mình ph¡t vì khng khng 3 l§n 5 không ph£i là 15.

Con Tçn góp vào hai hàng n°Ûc m¯t và ti¿ng thút thít:

- Còn mình thì m·c cho ba m¹ kêu kh£n c£ cÕ, mình nh¥t Ënh không ch¡y vÁ n tr°a.

Tôi l°Ût m¯t nhìn ba éa b¡n, l·ng l½ thß dài.

Tôi t­p tành làm nhà cách m¡ng bé con, chán n£n khi không thay Õi °ãc th¿ giÛi, ã th¿ còn làm v¡ lây cho ng°Ýi khác.

Cho nên tôi không ç ê, không th£m s§u, không thút thít và r°ng r°ng hai hàng n°Ûc m¯t.

N×i au cça tôi l·n vào bên trong. Nó sâu s¯c h¡n, ít nh¥t là b±ng n×i au cça ba éa b¡n cÙng l¡i.

Vì ngày hôm qua tôi bË n òn vì ph¡m cùng lúc c£ ba cái tÙi trên kia.

Lúc ó, tôi cé ngh) ó là trò ch¡i tr» con và chÉ tr» con mÛi ngh) ra nhïng trò kó thú nh° v­y. Chúng tôi muÑn thay Õi mÙt cách gÍi, th­m chí n¿u °ãc thì ·t tên l¡i cho c£ th¿ giÛi, chÉ vÛi mÙt måc ích h¿t séc tÑt ¹p là làm cho th¿ giÛi mÛi m», tinh khôi nh° °ãc sinh ra l§n nïa.

CH¯ NG III: ¶T TÊN CHO TH¾ GIÚI

RÑt cuÙc, sau nhïng th°¡ng tích tâm hÓn l«n thà xác, chúng tôi buÙc ph£i ch¥p nh­n không nên ngh) khác b£n cíu ch°¡ng in ß ±ng sau m×i cuÑn t­p. N¿u muÑn thay Õi chúng tôi ành ph£i chÝ ¿n lúc thành tài, téc là lúc ã trß thành nhïng nhà toán hÍc nÕi ti¿ng th¿ giÛi, lúc ó chúng tôi s½ so¡n mÙt b£n cíu ch°¡ng theo ý mình.

Trong khi chÝ ãi (ôi, lâu quá!), tôi, H£i cò, con Tçn và con Tí sún buÙc ph£i Óng ý trong Ûn au r±ng 2 l§n 4 là 8, cing nh° 3 l§n 5 là 15.

VÛi thái Ù §u hàng nhåc nhã ó, chúng tôi nhanh chóng trß l¡i là nhïng éa con ngoan trong m¯t ba m¹, ngh)a là coi chuyÇn giï gìn t­p vß là thiêng liêng nh° giï gìn con ng°¡i cça m¯t mình, cing nh° buÙc ph£i thëa nh­n r±ng mÙt éa tr» siêng hÍc dét khoát không ph£i là mÙt éa tr» h° hÏng.

CuÙc sÑng l¡i quay l¡i °Ýng ray ci kù cça nó và Ýi tôi l¡i có nguy c¡ mòn mÏi theo nhËp sÑng ¡n iÇu kà të khi tôi °ãc sinh ra.

Làm th¿ nào bây giÝ nhÉ? Tôi ngh), ngh) mãi, và nhÝ th°ãng ¿ phù hÙ cuÑi cùng tôi cing ngh) ra lÑi thoát.

- Này, tåi mày! - Nhà cách m¡ng t­p hãp ám tàn binh cça mình l¡i - KÃ të hôm nay, tåi mình không gÍi con gà là con gà, con chim là con chim, cuÑn t­p là cuÑn t­p, cây vi¿t là cây vi¿t nïa...

Con Tí sún ng©n ng¡:

(- Th¿ gÍi b±ng gì?

- GÍi b±ng gì cing °ãc, miÅn là không gÍi nh° ci!

H£i cò nheo m¯t:

- Th¿ gÍi cái nón là cuÑn t­p, cái §u là cái chân °ãc không?

- °ãc. - Tôi hë mii - Mày muÑn gÍi cái §u là cái mông cing °ãc.

Con Tçn th¯c m¯c:

- Nh°ng t¡i sao l¡i làm th¿?

Nm ó, téc vào nm tám tuÕi, tôi ch°a bi¿t r±ng trong công théc 5W mà ng°Ýi ph°¡ng Tây dùng nh° mÙt công cå Ã khám phá sñ th­t, gÓm What - Who - Where - When - Why mà ng°Ýi ViÇt chúng ta v«n dËch là Cái gì - Ai - Þ âu - Khi nào - T¡i sao thì câu hÏi T¡i sao bao giÝ cing là câu hÏi sâu s¯c nh¥t, có tính b£n ch¥t nh¥t, và d) nhiên là khó tr£ lÝi nh¥t. So vÛi bÑn câu hÏi còn l¡i, câu hÏi b¯t §u b±ng hai chï T¡i sao quan trÍng h¡n h³n.

HÓi bé, h³n là b¡n cing có h±ng hà nhïng câu hÏi t¡i sao khi¿n ba m¹ b¡n vô cùng bÑi rÑi.

T¡i sao khi m°a trÝi l¡i có s¥m sét?

T¡i sao tóc chÉ mÍc ß trên §u?

T¡i sao chúng ta l¡i n T¿t?

T¡i sao °Ýng l¡i ngÍt còn muÑi thì m·n?

T¡i sao máu có màu Ï?

T¡i sao con cò khi ngç l¡i co mÙt chân?

T¡i sao àn ông có vú?

T¡i sao trái ¥t quay quanh m·t trÝi?

Chúng ta, nói mÙt cách chính xác là bÍn nhóc tì chúng ta, ã i të th¯c m¯c ¡n gi£n nh¥t ¿n th¯c m¯c phéc t¡p nh¥t, trong ó có nhïng câu hÏi mà n¿u không ph£i là mÙt nhà khoa hÍc giÏi giang thì không thà gi£i thích th¥u áo °ãc. Ba m¹ chúng ta hÓi ó (chúng ta bây giÝ ôi khi cing v­y) th°Ýng tìm cách l£ng sang chuyÇn khác ho·c không nhËn °ãc mà nÕi khùng lên vÛi ám con cái ch³ng qua vì hÍ tñ gi­n mình không ph£i là nhà khoa hÍc giÏi giang ó thôi.

Nh°ng ¿n nhïng câu hÏi kiÃu nh° T¡i sao chúng ta °ãc sinh ra? , T¡i sao chúng ta ph£i sÑng? , T¡i sao chúng ta ph£i ch¿t? , thì các nhà khoa hÍc cing bó tay. Nhïng th¯c m¯c lúc này ã trß nên siêu hình và b¯t §u ·t chân vào lãnh vñc cça tri¿t hÍc. Thái tí T¥t ¡t a tëng i tìm lÝi gi£i áp cho v¥n n¡n c¡ b£n này - nh±m gi£i mã ý ngh)a cça sñ tÓn t¡i, Ã cuÑi cùng trß thành mÙt nhà khai sáng thuÙc lo¡i v) ¡i b­c nh¥t th¿ giÛi d°Ûi cái tên Thích Ca Mâu Ni.

Ôi, tôi l¡i huyên thuyên nïa rÓi. Nh°ng t¥t c£ cing là do con Tí sún. Nó hÏi tôi t¡i sao - mÙt câu hÏi mang m§m mÑng tri¿t hÍc. à n× lñc tr£ lÝi mÙt câu hÏi mang m§m mÑng tri¿t hÍc, b¥t cé ai cing có thà trß thành tri¿t gia, cho dù ng°Ýi ó không cÑ ý và chÉ mÛi có tám tuÕi.

Tôi thao thao, m·t Ï gay:

- T¡i sao l¡i làm th¿ à? T¡i vì tåi mình c§n ph£i chéng tÏ tåi mình có giá trË riêng. Tåi mình không thích tuân thç theo sñ s¯p ·t cça ng°Ýi khác. T¡i sao ph£i gÍi con chó là con chó? Hë, con chó là con chó, iÁu ó ch³ng có ý ngh)a gì h¿t. N¿u ng°Ýi §u tiên gÍi con chó là cái bàn çi thì bây giÝ chúng ta cing gÍi nó là cái bàn çi. ChÉ toàn là a dua thôi! Th­t là ngu ngÑc!

- Hay quá, cu Mùi! - H£i cò reo lên - Trong bÍn, cái bàn çi nhà con Tçn là hung dï nh¥t. N¿u con Tçn không xích cái bàn çi cça nhà nó l¡i, thì dù tao có là chÓng nó tao thÁ s½ không bao giÝ b°Ûc chân qua nhà nó!

- H£i cò! - Con Tçn g§m gë - Tôi ngh) b¡n nên khép cái cánh tay cça b¡n l¡i i.

H£i cò dang tay ra và nhíu mày:

- Cánh tay này á?

Tôi c°Ýi:

- Tao ngh) con Tçn ang muÑn nói ¿n cái miÇng cça mày thì úng h¡n.

- À, - H£i cò gåc g·c §u - Có ngh)a là të nay chúng ta s½ gÍi cái miÇng là cánh tay. Hay ¥y!

Nhïng ngày ó, tÑt nh¥t là b¡n không nên b°Ûc vào th¿ giÛi cça bÍn tôi. N¿u không, b¡n s½ có c£m giác b¡n ang l¡c vào mÙt hành tinh khác.

Tôi nói th­t ó. Vì ch¯c ch¯n b¡n s½ không thà hiÃu nhïng lÝi Ñi áp nh° th¿ này:

- TÑi rÓi, tao vÁ nhà i chã ây.

- M¹ tao héa s½ mua cho tao mÙt cái gi¿ng mÛi vào ngày sinh nh­t.

Dù giàu t°ßng t°ãng ¿n m¥y, b¡n cing không tài nào hình dung °ãc chúng tôi có thà nói i chã thay cho i ngç, cing nh° chi¿c c·p b×ng nhiên bi¿n thành cái gi¿ng mÙt cách hÓn nhiên.

Nhïng b­c phå huynh áng kính t¥t nhiên không thích thú gì vÛi cái trò n nói lung tung này, nh¥t là bÍn tôi có v» nh° d§n d§n nhiÅm nhïng të ngï mÛi ¿n méc khi ba con Tçn b£o nó t¯t qu¡t máy thì nó l¡i t¯t tivi, cing nh° con Tí sún hàng chåc l§n ch¡y ra °Ýng chÉ Ã ki¿m con VÇn trong khi m¹ nó mÏi mòn chÝ nó mang cái bàn çi vô.

Lúc ó, tôi cé ngh) ó là trò ch¡i tr» con và chÉ tr» con mÛi ngh) ra nhïng trò kó thú nh° v­y. Chúng tôi muÑn thay Õi mÙt cách gÍi, th­m chí n¿u °ãc thì ·t tên l¡i cho c£ th¿ giÛi, chÉ vÛi mÙt måc ích h¿t séc tÑt ¹p là làm cho th¿ giÛi mÛi m», tinh khôi nh° °ãc sinh ra l§n nïa. Chúng tôi âu có cách nào khác khi chúng tôi còn quá tr» trong khi th¿ giÛi thì l¡i quá già. Vì v­y mà bÍn nhóc chúng tôi r¥t c§n mÙt th¿ giÛi non tr» và giàu có cça riêng mình.

Nh°ng khi tôi ã trß thành ng°Ýi lÛn thì tôi phát hiÇn ra ng°Ýi lÛn cing r¥t thích ch¡i trò này, t¥t nhiên vÛi mÙt måc ích hoàn toàn khác. Ng°Ýi ta gÍi hÑi lÙ là t·ng quà trên méc tình c£m, gÍi nhïng hành vi sai trái là thi¿u tinh th§n trách nhiÇm, gÍi tham ô là th¥t thoát gây h­u qu£ nghiêm trÍng, vân vân và vân vân. Måc ích cça sñ ánh tráo khái niÇm này là ©y vô ch× mù mÝ nhïng gì ang vô cùng sáng rõ, vÛi cách théc iÃn hình là dùng mÙt cåm të phéc t¡p và có thà hiÃu sao cing °ãc à gÍi mÙt sñ viÇc mà ng°Ýi ta hoàn toàn có thà gÍi ích danh b±ng mÙt të ng¯n gÍn, ¡n gi£n và minh b¡ch ¿n méc dù muÑn cing không ai có thà hiÃu khác i. Cé theo cung cách áng ng¡i này mÙt ngày nào ó r¥t có thà ng°Ýi ta s½ phát gi£i Nobel v­t lý cho ng°Ýi nào có kh£ nng gây ra mÙt lñc tác Ùng có chç ý khi¿n v­t ch¥t chuyÃn Ùng të vË trí này sang vË trí khác mà khách thà không hÁ hay bi¿t trong khi cái cåm të mù miÁu, sang trÍng ó thñc ra là à chÉ tên móc túi.

BÍn tr» chúng tôi ngây th¡ và trong sáng h¡n nhiÁu.

Nh°ng cing vì v­y mà chúng tôi ph£i tr£ giá.

ây là tai n¡n cça H£i cò.

Cô giáo kêu nó Íc mÙt o¡n vn trong sách t­p Íc.

- Em l¥y sách ra! - Cô giáo b£o và nó th£n nhiên c§m lên cuÑn sách toán.

- âu ph£i cuÑn này! - Cô giáo síng sÑt - Em không em theo sách t­p Íc à? Th¿ cuÑn t­p cça em âu. Em có chép bài không ¥y?

H£i cò lúng túng lôi cái nón v£i nhét trong túi qu§n ra, ·t lên bàn.

- Em ùa ¥y à! - Cô giáo éng ph¯t d­y, m·t Ï gay - Em theo cô lên vn phòng g·p th§y hiÇu tr°ßng ngay!

- Th°a cô, th§y hiÇu tr°ßng hôm nay không i hÍc. Hôm qua th§y hiÇu tr°ßng ánh nhau vÛi em, sáng nay còn n±m rên hë hë ß nhà ¡.

Th§y hiÇu tr°ßng trong tâm trí H£i cò t¥t nhiên là tôi - th±ng cu Mùi. ChiÁu hôm qua tôi nÇn nhau vÛi nó th­t (chÉ vì giành nhau xem éa nào °ãc làm cha éa nào tr°Ûc) và ¿n tÑi thì tôi lên c¡n sÑt, vì nguyên nhân gì chÉ có trÝi mÛi bi¿t nh°ng H£i cò huênh hoang là nó ánh tôi n±m b¹p.

Trong th¿ giÛi vëa °ãc ·t tên l¡i cça bÍn tôi, H£i cò là c£nh sát tr°ßng, con Tçn là ti¿p viên hàng không, con Tí sún là nàng B¡ch Tuy¿t, còn tôi là th§y hiÇu tr°ßng. Nhïng cái tên này do chúng tôi tñ chÍn, theo nguyÇn vÍng th§m kín cça m×i éa.

Nhïng ngày t°¡i ¹p tr°Ûc khi H£i cò bË n¡n, th¿ giÛi cça bÍn tôi §y ¯p nhïng âm thanh hoan hÉ nh° th¿ này:

- Th§y hiÇu tr°ßng, hôm nay tôi làm m¹, th§y hiÇu tr°ßng làm con nhé?

- Mày nhai chóp chép cái gì trong cánh tay v­y, c£nh sát tr°ßng? n vång h£?

- B¡ch Tuy¿t, éng xê ra xa chút i! TÑi hôm qua trong lúc i chã con có ái d§m không mà ba nghe khai rình th¿?

- Ti¿p viên hàng không, b¡n mÛi mua cuÑn t­p mÛi h£? °a ây Ùi thí chút coi!

Các b¡n cing bi¿t rÓi ó, bÍn tôi ·t cho cái nón cái tên mÛi là cuÑn t­p, tivi là qu¡t máy, i ngç là i chã. Và cing th­t là tuyÇt khi bÍn tôi gÍi môn toán là môn t­p Íc, lËch sí là t­p vi¿t, môn ¡o éc là t­p v½, và h±ng hà nhïng cuÙc cách tân táo b¡o khác.

Nh°ng t¥t c£ Áu không nguy hiÃm b±ng gÍi cu Mùi b±ng th§y hiÇu tr°ßng.

R¥t may là th§y hiÇu tr°ßng th­t sau hàng giÝ th©m v¥n c£nh sát tr°ßng ã hiÃu ra th§y hiÇu tr°ßng bË H£i cò ánh cho n±m b¹p không ph£i là th§y, và tuy th§y không coi ó là sñ xúc ph¡m nh°ng sau giÝ phút en tÑi ó cça lËch sí, con chó ã trß l¡i là con chó, th±ng cu Mùi trß l¡i là th±ng cu Mùi, có ngh)a là chúng tôi không °ãc phép Ënh ngh)a l¡i th¿ giÛi mÙt l§n nïa theo cách mà ng°Ýi lÛn còn lâu mÛi ngh) ra.

HÍ c¥m chúng tôi có thà vì hÍ ghen tË chng?

CH¯ NG IV: BuÓn ¡i là s§u

Chú Nhiên yêu cô Linh.

HÍ là mÙt c·p.

Tôi hÏi chú Nhiên "T¡i sao chú yêu cô Linh?" thì chú không tr£ lÝi °ãc, và sñ bÑi rÑi cça chú làm tôi r¥t ng¡c nhiên.

Sau này, khi ã bi¿t ¿n mÑi tình §u thé tám thì tôi mÛi hiÃu r±ng c¯t ngh)a t¡i sao ta không yêu mÙt ng°Ýi nào ó dÅ dàng h¡n r¥t nhiÁu so vÛi viÇc gi£i thích t¡i sao ta yêu hÍ.

Ng°Ýi ta nói àn ông sµn sàng c°Ûi mÙt cô gái chÉ vì mÙt chi¿c c±m xinh nh°ng phå nï không bao giÝ l¥y àn ông chÉ vì mÙt c·p ùi ¹p. iÁu ó không úng. C£ àn ông l«n phå nï không ai l¥y ng°Ýi kia chÉ vì mÙt bÙ ph­n n¿u anh ta (hay cô ta) thñc sñ tin r±ng l¥y mÙt ng°Ýi có ngh)a là cuÙc Ýi mình bË cÙt ch·t vào ng°Ýi ó b±ng sãi xích vïng ch¯c cça sÑ ph­n.

Chi¿c c±m xinh hay ôi m¯t ¹p khi¿n ng°Ýi Ñi diÇn chú ý nh°ng nó chÉ óng vai trò soi °Ýng nh° ánh èn pin trong tay ng°Ýi d«n ch× trong r¡p hát. Khi t¥m màn nhung ã kéo lên, èn folo rÍi xuÑng và nhïng nhân v­t ã xu¥t hiÇn trên sân kh¥u, lúc ó cuÙc phiêu l°u tâm hÓn mÛi thñc sñ b¯t §u và tùy theo vß diÅn h¥p d«n hay nh¡t nh½o mà chúng ta s½ quy¿t Ënh ngÓi l¡i ¿n phút chót hay bÏ vÁ nía chëng.

Tình yêu cing v­y, ¥n t°ãng bÁ ngoài r¥t áng kà nh°ng áng kà h¡n nïa là v» bÁ ngoài ó có ang c¥t gi¥u iÁu gì áng kÃ ß ±ng sau nó hay không.

Ôi, tôi ang vung vít gì th¿ này?

Tôi ang nói chuyÇn chú Nhiên.

Chú Nhiên yêu cô Linh.

HÍ là mÙt c·p.

MÙt c·p hoàn toàn khác vÛi tôi và con Tí sún hay th±ng H£i cò và con Tçn.

Cái khác dÅ th¥y nh¥t là hÍ s¯p c°Ûi nhau.

HÍ s¯p là vã chÓng. Vã chÓng th­t.

BÍn tôi thì còn khuya.

Tôi không bi¿t c£nh sát tr°ßng khi lÛn lên có c°Ûi ti¿p viên hàng không làm vã hay không, nh°ng th§y hiÇu tr°ßng ch¯c ch¯n không d¡i gì rinh nàng B¡ch Tuy¿t vÁ nhà.

Sß d) con Tí sún n±m ngoài k¿ ho¡ch hôn nhân cça tôi (n¿u tôi thñc sñ có k¿ ho¡ch l¥y vã vào lúc tám tuÕi) chÉ bßi mÙt lý do ¡n gi£n: con Tí sún là éa con gái n¥u n kém nh¥t trong nhïng éa con gái mà tôi tëng bi¿t và s½ bi¿t.

Nh° ã nói, tôi n uÑng ch³ng c§u kó gì. Tôi ch³ng buÓn quan tâm ¿n thành ph§n dinh d°áng cça món n. R¥t lâu vÁ sau này, khi tuÕi tác ngày càng ch¥t chÓng và c¡ thà tôi b¯t §u chÑng l¡i tôi, tôi mÛi b¯t §u à ý có bao nhiêu ph§n trm proteine, cholesterol, glucide, lipide trong cái thé mà mình s¯p tÑng vào d¡ dày ché hÓi tôi tám tuÕi ch¥t béo Ñi vÛi tôi cing có giá trË ngang ch¥t x¡, còn ¡m và °Ýng hiÃn nhiên là mÙt.

HÓi ó, tôi chÉ thích có ba món: mì gói, mì gói và d) nhiên mì gói. Là cái thé mà n¿u b¯t g·p tôi ôm trong ng°Ýi th¿ nào m¹ tôi cing gi±ng khÏi tay tôi, kà c£ b±ng biÇn pháp b¡o lñc hoàn toàn trái vÛi b£n tính hiÁn lành cça bà.

Tóm l¡i, muÑn n mì gói tôi ph£i trÑn qua nhà con Tí sún, nhÝ nó n¥u giùm. GÍi n¥u mì là gÍi cho oai, ché thñc ra chÉ là n¥u mÙt ¥m n°Ûc sôi. Con Tí sún chÉ bÏ mì vô tô, sau ó bÏ thêm các bËch gia vË có sµn rÓi ch¿ n°Ûc sôi vào.

Có l½ trên Ýi không có món n nào dÅ n¥u nh° mì gói. DÅ ¿n méc so vÛi nó, tráng mÙt qu£ tréng b×ng hóa thành phéc t¡p ngang vÛi viÇc phóng phi thuyÁn lên m·t trng. V­y mà con Tí sún ch°a bao giÝ n¥u °ãc mÙt tô mì ra hÓn trong suÑt cuÙc Ýi mình, n¿u nh° cuÙc Ýi nó chÉ tính ¿n tuÕi lên tám.

Tô mì hôm thì khô không khÑc, hôm thì n°Ûc nhiÁu ¿n méc tôi có c£m giác n¿u con Tí sún không muÑn dìm ch¿t mÙt k» thù vô hình nào ó vëa s©y chân rÛt vào trong tô thì h³n là nó muÑn tr£ thù tôi vÁ nhïng lÝi quát tháo lúc tôi làm chÓng nó cách ó m¥y ngày. Cing có lúc con Tí sún g·p hên ch¿ n°Ûc sôi vëa ph£i, nh°ng nhïng lúc hi¿m hoi nh° v­y bao giÝ nó cing quên bÏ gia vË vô tô mì.

Vì t¥t c£ nhïng l½ ó, tôi chÉ cho phép con Tí sún n¥u mì giùm tôi tÕng cÙng ba l§n. TÛi l§n thé t° thì tôi g¯t (dù lúc này chúng tôi không ch¡i trò vã chÓng nh°ng con Tí sún v«n ngoan ngoãn nghe lÝi tôi):

- Mày xê ra! °a ¥m n°Ûc sôi ây, tñ tao làm!

oOo

Khi tôi °ãc chín tuÕi thì m¹ tôi sinh em bé.

Khi tôi m°Ýi b£y tuÕi thì em gái tôi lên tám, b±ng tuÕi con Tí sún lúc tôi g¯t nó xê ra .

Tám tuÕi, em gái tôi ã bi¿t n¥u c¡m, kho cá, quét nhà, ría chén và bi¿t làm thu§n thåc hàng Ñng thé tÙi nã khác.

M¹ tôi b£o:

- Con gái là ph£i bi¿t làm mÍi thé. Mai mÑt con lÛn lên, con i l¥y chÓng, nhìn con khéo léo hay vång vÁ, ng°Ýi ta s½ bi¿t m¹ d¡y con nh° th¿ nào.

M¹ tôi nói giÑng nh° ng°Ýi ph°¡ng Tây sáng tác ng¡n ngï. Ng°Ýi Pháp nói "B¡n hãy cho tôi bi¿t b¡n Íc sách gì, tôi s½ nói b¡n là ng°Ýi nh° th¿ nào!". Câu nói cça m¹ tôi cing ¡i ý nh° th¿ "B¡n hãy cho tôi bi¿t con gái b¡n làm viÇc nhà nh° th¿ nào, tôi s½ nói b¡n là ai!".

ó là cách suy ngh) cça m¹ tôi, cing là cách suy ngh) cça mÍi bà m¹ ViÇt Nam truyÁn thÑng. Cn cé theo cách ánh giá này thì rõ ràng m¹ con Tí sún không hÁ d¡y nó bïa nào.

Mà sñ th­t là nh° v­y. M¹ con Tí sún không hÁ d¡y con.

M¹ nó m¥t ngay khi nó vëa chào Ýi. Ng°Ýi ta b£o m¹ nó bË bng huy¿t.

Con Tí sún là éa mÓ côi m¹ và nó chÉ có mÙt con °Ýng duy nh¥t là hÍc cách n¥u n dß tÇ të ba nó.

T¥t nhiên vào lúc tám tuÕi, tôi ch°a có em gái và m¹ tôi ch°a có dËp thÑt ra nhïng lÝi vàng ngÍc nh° v­y. Nh°ng ngay lúc ó, tôi ã c°¡ng quy¿t s½ không l¥y con Tí sún làm vã, cho dù hai éa ch¯c ch¯n s½ cùng lÛn lên c¡nh nhau të tuÕi ¥u th¡ ¿n lúc m×i éa ph£i l­p gia ình. Ch¡i trò vã chÓng và sinh ra th±ng H£i cò và con Tçn à m¯ng cho s°Ûng miÇng thì °ãc. Còn trß thành vã chÓng th­t thì không bao giÝ.

Tiêu chu©n ng°Ýi b¡n Ýi cça tôi lúc ó ch³ng l¥y gì làm cao. ChÉ có mÙt tiêu chu©n be bé thôi: Ph£i bi¿t n¥u mì gói cho tôi n. Th¿ mà tiêu chu©n bé nh° con ki¿n ó, con Tí sún cing ch³ng áp éng °ãc.

Khi Íc tÛi ch× này, ch¯c b¡n s½ mÉm c°Ýi: Ði giÝi, chuyÇn tr» con!

Nh°ng không ph£i âu. Khi lÛn lên, tôi v«n th¥y chuyÇn n¥u n°Ûng khá là quan trÍng trong Ýi sÑng vã chÓng. T¥t nhiên chuyÇn nÙi trã ch³ng óng vai trò gì áng kà trong quá trình yêu nhau giïa mÙt chàng trai và mÙt cô gái. Të tr°Ûc ¿n nay, có hàng ngàn cuÑn tiÃu thuy¿t ông Tây kim cÕ vi¿t vÁ Á tài tình yêu, nh°ng ch³ng có cuÑn nào Á c­p ¿n mÙt mÑi tình trong ó chàng yêu nàng vì tài làm b¿p ho·c chàng bÏ r¡i nàng vì món súp nàng n¥u quá m·n c£. Romeo b¥t ch¥p sñ hiÁm khích giïa hai dòng hÍ Ã eo uÕi Juliet ch¯c ch¯n không ph£i vì món ch£ cá cça cô ta. iÁu ó ch³ng có gì sai, vì các nhà vn vi¿t chuyÇn ái tình ché âu có vi¿t chuyÇn hôn nhân. Do ó tôi v«n tin r±ng mÑi tình Romeo và Juliet sß d) trß nên tuyÇt ¹p bßi c£ hai ã ch¿t tr°Ûc khi hÍ kËp l¥y nhau và nàng Juliet ch°a có dËp n¥u mì gói cho Romeo.

B¡n ng«m mà xem: Có ph£i trên thñc t¿, cho ¿n khi r°Ûc °ãc ng°Ýi ¹p vÁ nhà các chàng trai g§n nh° không có l¥y m£y may c¡ hÙi à ánh giá tài b¿p núc cça ng°Ýi b¡n Ýi t°¡ng lai?

Ch× này c§n nói rõ Ã tránh gây hiÃu l§m: ó là do các chàng trai không quan tâm ché không ph£i các cô gái cÑ tình gi¥u gi¿m. ang t¯m mình trong b§u không khí lãng m¡n cça nhïng ngày tháng yêu °¡ng thì cái n rõ ràng chÉ là chuyÇn thé y¿u, th­m chí còn bË x¿p vào ph¡m trù phàm tåc. Yêu dét khoát ph£i th¡ mÙng h¡n n, nh° trái tim nh¥t Ënh ph£i cao quý h¡n d¡ dày. Tr°¡ng Chi thÝi x°a ch¯c tëng ngh) th¿ và Tr°¡ng Chi thÝi nay cing không ngh) khác.

Và chiÁu ó hai éa tôi ã lai rai mÙt chút ß quán bà Hai Ít. Tôi n c¯p tiÁn cça m¹ tôi à ãi con Tçn n chè ­u Ï bánh lÍt. Tôi m¥t tiÁn vì con Tçn nh°ng tôi không ti¿c. Ýi th¿ mÛi vui.

RÓi b¡n hãy ng«m ti¿p: Có ph£i khi yêu nhau chàng v«n thích d«n nàng i n ß ngoài? NhiÁu tiÁn thì vào nhà hàng sang trÍng ho·c khu n uÑng ß các plaza, ít tiÁn thì vào các quán n bình dân, ít tiÁn h¡n c£ ít tiÁn thì ra ngoài lÁ °Ýng ngÓi lai rai nghêu sò Ñc h¿n. Còn hôm nào r×ng túi thì chàng quy¿t n±m b¹p ß nhà, vÛi lý do h¿t séc cao c£ Hôm nay anh b­n viÇc c¡ quan . Ch³ng chàng trai nào ngh) ¿n chuyÇn rç ng°Ýi ¹p vÁ nhà b¯t nàng n¥u cho mình n. Các chàng Áu ngh), r¥t tñ trÍng: n là cái quái gì mà quan trÍng th¿! Ng°Ýi àng hoàng yêu nhau b±ng thË giác, thính giác, khéu giác và xúc giác, chÉ có bÍn phàm phu l× mãng mÛi yêu nhau b±ng vË giác!

Các chàng ngh) úng quá, và ch³ng chàng trai nào buÓn kh£o sát tài n¥u n°Ûng cça k» s¯p phå trách khâu ©m thñc cho suÑt quãng Ýi còn l¡i cça mình.

Mãi ¿n khi t¥m l°Ûi hôn nhân ã ging ra, ng°Ýi àn ông khÑn khÕ ó mÛi phát hiÇn lãnh vñc mà chàng ch³ng m¥y chú ý khi yêu nhau l¡i là lãnh vñc mà chàng ph£i ch¡m trán hàng ngày khi l¥y nhau.

Khoa n¥u n°Ûng vÑn xa l¡ vÛi Ýi sÑng tình yêu l¡i trß nên m­t thi¿t vÛi Ýi sÑng vã chÓng. Tài nÙi trã cça nàng ch°a bao giÝ °ãc ¿m xÉa ¿n trong nhïng tiêu chu©n k¿t b¡n cça chàng b×ng nhiên nÕi lên nh° mÙt y¿u tÑ hàng §u trong viÇc góp ph§n vào viÇc cçng cÑ hay làm tan nát gia ình.

Vào mÙt ngày có l½ là không xa l¯m, chàng au khÕ nh­n ra chàng ph£i Ñi diÇn vÛi cái bàn n trong nhà m×i ngày tÛi nhïng ba l§n. Nàng có bi¿t n¥u mì gói hay không, cái chuyÇn v·t ó bây giÝ b×ng trß thành thi¿t thân, th°Ýng trñc và áng em ra chì chi¿t nhau h¡n bao giÝ h¿t.

Con Tí sún n¥u mì gói cho tôi ba l§n tôi ã không chËu nÕi (nó n¥u mÙt món à ng°Ýi ta ghê tßm mì gói thì úng h¡n), th¿ còn b¡n, b¡n có cam tâm chËu ñng hoàn c£nh t°¡ng tñ - không chÉ ba l§n hay ba chåc l§n mà cho ¿n mãn Ýi?

N¿u b¡n thành thñc tr£ lÝi r±ng "không" thì ¯t b¡n s½ Óng ý vÛi tôi r±ng h¡nh phúc ôi khi tan vá không h³n do sñ thi¿u chung thçy hay do xung Ùt vÁ tính cách, nó hoàn toàn có thà b¯t nguÓn të bàn n, th­m chí të mÙt chén n°Ûc m¯m!

ó là nhïng gì tôi nghiÁn ng«m và úc k¿t vào lúc tôi bÑn m°¡i tuÕi hay h¡n mÙt chút, téc là lúc tôi ã ç tr°ßng thành à dành cho nhïng nhu c§u t§m th°Ýng cça thà xác mÙt mÑi quan tâm ngang vÛi nhïng nhu c§u cao quý cça tâm hÓn và sµn sàng coi trÍng c£ hai.

MÙt thÝi gian sau nïa, téc là vào lúc tôi vi¿t cuÑn sách này, tôi tr°ßng thành thêm mÙt b­c khi phát hiÇn ra nhïng gì tôi nói huyên thuyên nãy giÝ vÁ mÑi quan hÇ keo s¡n giïa n¥u n°Ûng và h¡nh phúc, giïa phòng n và phòng ngç thñc ra ch³ng có gì nghiêm trÍng h¿t.

Bßi mÙt lý do h¿t séc ¡n gi£n: n¥u n°Ûng là lãnh vñc hoàn toàn có thà hÍc hÏi và tñ hoàn thiÇn m×i ngày - d) nhiên vÛi iÁu kiÇn ng°Ýi vã quy¿t tâm hoàn thiÇn à giï không cho chÓng mình sa vào cái b¿p cça mÙt ng°Ýi àn bà khác.

Thú thñc là tôi h¿t séc xúc Ùng vÁ phát hiÇn muÙn màng ó, có l½ không kém gì n×i xúc Ùng cça Newton lúc ông phát hiÇn khi qu£ táo r¡i thì nó r¡i trúng §u mình ché không r¡i trúng §u cça ng°Ýi ngÓi cách ó mÙt cây sÑ hay r¡i ng°ãc trß lên ngÍn cây.

Nhïng khám phá v) ¡i trong cuÙc sÑng x°a nay Áu gi£n dË nh° v­y. Nh°ng khám phá cça tôi v) ¡i nh¥t ß ch× nó giúp cho các bà các cô lâu nay v«n m·c c£m và lo l¯ng vÁ tài làm b¿p cça mình të giÝ trß i ã có thà n ngon ngç yên.

oOo

Tóm l¡i, n¿u dùng ánh sáng thông thái cça hiÇn t¡i à soi rÍi l¡i quá khé thì viÇc tôi quy¿t Ënh không l¥y con Tí sún làm vã có thà gÍi là mÙt quy¿t Ënh sai l§m. Bßi vì cho ¿n bây giÝ, sau r¥t nhiÁu nm vã chÓng con Tí sún sÑng vÛi nhau mà v«n ch°a tan vá, th­m chí còn » sòn sòn m×i nm mÙt éa, tôi buÙc ph£i k¿t lu­n r±ng nó ã c£i thiÇn °ãc kh£ nng làm b¿p cça mình và r¥t có thà nó ã trß thành ng°Ýi n¥u mì gói ngon nh¥t th¿ giÛi cing nên.

Sai l§m cça tôi còn ß ch× này: n¿u ã kh¯c phåc °ãc sñ vång vÁ x£y ra trong khu vñc b¿p núc, con Tí sún xéng áng °ãc coi là m«u ng°Ýi vã lý t°ßng cho b¥t cé chàng trai khó tính nào.

Con Tí sún t¥t nhiên r¥t siêng nng, r¥t chËu khó, r¥t yêu chÓng. Nh°ng siêng nng, chËu khó và yêu chÓng thì trên Ýi này có hàng mÛ. Ph©m ch¥t cao quý nh¥t, cao quý tÙt b­c cça nó - cing là ph©m ch¥t khi¿n nó có giá trË h¡n mÙt ng°Ýi vã là nó bi¿t nói khi c§n nói, bi¿t im khi c§n im, mÙt éc tính hi¿m hoi n¡i phå nï thông th°Ýng.

Sß d) tôi nói nh° v­y vì khi sÑng ¿n tëng này tuÕi rÓi tôi ã chéng ki¿n không ít nhïng ng°Ýi vã luôn luôn nói khi c§n im và luôn luôn im khi c§n nói, ¡i khái giÑng nh° mÙt chi¿c tivi bË hÏng volume.

ôi khi b¡n b£o "im" thì vã b¡n không nhïng không im mà còn quát to h¡n, ¿n méc có c£m giác mÍi chi¿c tàu ngoài Thái Bình D°¡ng Áu nghe th¥y. Lúc ó, ng°Ýi ph£i im chính là b¡n.

Không bi¿t các b¡n th¿ nào ché tôi thì tôi tëng có trong nhà mÙt chi¿c tivi ci kù (do bÑ vã håt t·ng tôi lúc tôi Óng ý không ti¿p tåc theo uÕi con gái ông), ó là chi¿c tivi cà tàng ¿n méc tôi ph£i vung n¯m ¥m nÇn thình thình thì nó mÛi chËu nói, và khi muÑn t¯t thì tôi ph£i nÇn c­t lñc thêm mÙt hÓi nïa, cho ¿n lúc hai bàn tay Ï nhë nh° vëa b°Ûc ra khÏi sàn ¥u quyÁn Anh.

Con Tí sún không có chút gì giÑng nh° v­y. N¿u không coi lÑi ví von sau ây là b¥t nhã thì con Tí sún là mÙt chi¿c tivi mà khách tiêu dùng nào cing ao °Ûc. Nó chÉ thua chi¿c tivi th­t ß ch× nó không bi¿t ca hát, không bi¿t dñ báo thÝi ti¿t l«n bình lu­n thà thao, cing không bi¿t tÕ chéc các trò ch¡i có th°ßng, nh°ng nó h¡n xa chi¿c tivi ß khía c¡nh trung thñc: màu s¯c trung thñc, tâm hÓn trung thñc, lÝi n ti¿ng nói cing trung thñc, nh¥t là volume không bao giÝ bË hÏng, ho·c n¿u không thà không hÏng theo thÝi gian thì ó là bÙ ph­n chÉ hÏng cuÑi cùng sau nhïng bÙ ph­n khác.

Ngay hÓi tám tuÕi, chÉ gi£ vÝ ch¡i trò vã chÓng thôi, ph©m ch¥t ó n¡i con Tí sún ã sÛm bÙc lÙ rÓi.

Ti¿c là tôi không à ý. Lúc ó tôi chÉ quan tâm ¿n nhïng gì thuÙc vÁ v­t ch¥t t§m th°Ýng.

Mì gói ã h¡i tôi.

Tôi l¡i nói chuyÇn chú Nhiên và cô Linh.

Chú Nhiên không gi£i thích °ãc t¡i sao chú yêu cô Linh và s¯p sía l¥y cô Linh làm vã. Nh°ng iÁu ó không ngn c£n chú gíi tin nh¯n cho cô Linh m×i ngày.

Chú gíi tin nh¯n b±ng chi¿c iÇn tho¡i di Ùng be bé, và mÙt trong nhïng lý do khi¿n tôi ngày nào cing mong chú ¿n ch¡i là Ã °ãc nghËch chi¿c iÇn tho¡i cça chú.

Nói cho công b±ng, không chÉ tôi mong g·p chú mà chú cing mong g·p tôi. ChÉ vì tôi hay hÏi chú vÁ cô Linh.

Tôi hÏi m°Ýi câu, chú chÉ tr£ lÝi suôn s» °ãc nm câu. Nm câu còn l¡i, chú không tr£ lÝi °ãc, chú chÉ c°Ýi khà khà. Nh°ng trông chú có v» thích th¿.

MÙt l§n, tôi Íc th¥y chú nh¯n cho cô Linh:

"ChiÁu nay chúng ta i d¡o mÙt chút chng? BuÓn ¡i là s§u!"

Tôi th¥y tin nh¯n ó hay hay (t¡i sao hay hay thì tôi cing không rõ), liÁn vÙi vàng ch¡y qua nhà con Tí sún:

- Mày có iÇn tho¡i di Ùng không?

Con Tí sún b£o "không". Tôi ch¡y qua nhà con Tçn:

- Mày có iÇn tho¡i di Ùng không?

- Mình không có nh°ng m¹ mình có.

Tôi mëng r¡n:

- Lát nïa mày m°ãn m¹ mày chi¿c iÇn tho¡i i. n tr°a xong, tao s½ nh¯n tin cho mày.

Con Tçn khoái l¯m. X°a nay ch°a có ai nh¯n tin cho nó bao giÝ.

Hôm ó, tr°Ûc khi làm cái chuyÇn chán ng¯t là ngç tr°a, tôi kËp m°ãn iÇn tho¡i cça chú Nhiên gíi m©u tin ó vào iÇn tho¡i cça con Tçn (úng ra là cça m¹ con Tçn).

ChiÁu, tôi hÍc bài qua quít rÓi lén ba m¹ vù ra cÕng, éng ngó qua nhà nó.

Tôi éng v©n v¡ mÙt hÓi, th¥y con Tçn trong nhà i ra. Nó cing ngó qua nhà tôi.

Hì hì, sau ó không nói thì ai cing bi¿t là tôi và con Tçn ã hÛn hß i d¡o mÙt chút vÛi nhau. Ch³ng i âu xa. ChÉ là loanh quanh sau hè nhà hàng xóm rÓi ra éng c¡nh ao rau muÑng bên hông nhà th±ng H£i cò nhìn châu ch¥u nh£y tÛi nh£y lui, chÑc chÑc l¡i l¥y tay v× vào ùi bem bép vì bË mu×i chích. Nh°ng nh° v­y cing ã thích thú l¯m. Y nh° ng°Ýi lÛn. MÙt chuyÇn h¹n hò.

M¥y hôm sau, tôi l¡i nh¯n cho con Tçn mÙt tin nh¯n mÛi. Cing cóp të m©u tin chú Nhiên gíi cô Linh:

"ChiÁu nay chúng ta lai rai mÙt chút chng? BuÓn ¡i là s§u!"

--o0o--

Và chiÁu ó hai éa tôi ã lai rai mÙt chút ß quán bà Hai Ít. Tôi n c¯p tiÁn cça m¹ tôi à ãi con Tçn n chè ­u Ï bánh lÍt. Tôi m¥t tiÁn vì con Tçn nh°ng tôi không ti¿c. Ýi th¿ mÛi vui.

Nh°ng Ýi chÉ vui °ãc có hai l§n. TÛi l§n thé ba thì tôi g·p n¡n.

M©u tin mÛi nh¥t cça chú Nhiên ã h¡i tôi. Tôi háo héc nh¯n cho con Tçn:

"ChiÁu nay chúng ta lên gi°Ýng mÙt chút chng? BuÓn ¡i là s§u!"

D) nhiên mÙt chú bé tám tuÕi thì không thà hiÃu nÙi dung thñc sñ cça m©u tin quái ác ó.

ChiÁu, tôi l¡i ra éng tr°Ûc cÕng ngó mông qua nhà con Tçn th¥p thÏm chÝ ãi theo thói quen.

MÙt lát, trong nhà nó có ng°Ýi i ra. L§n này không ph£i con Tçn, mà là m¹ nó. Bà i xm xm sang nhà tôi.

K¿t qu£: chiÁu ó chÉ có mình tôi lên gi°Ýng.

Tôi leo lên gi°Ýng n±m s¥p xuÑng cho ba tôi ét roi vào mông.

ChÉ vì cái tÙi mà thñc ra tôi không hÁ m¯c ph£i: MÛi nét m¯t ã bày ·t lng nhng.

BuÓn ¡i là s§u!

CH¯ NG V: KHI NG¯ÜI TA LÚN

B¡n Íc thân m¿n cça tôi, khi các b¡n Íc tÛi dòng chï này thì thú th­t tôi v«n còn nuôi trong lòng mÙt bí m­t. Ch¯c các b¡n cing th¥y cuÑn sách mà tôi ang vi¿t và các b¡n ang Íc không hÁ giÑng b¥t cé cuÑn sách nào tôi ã tëng vi¿t và các b¡n ã tëng Íc tr°Ûc ây.

Tôi ã Ënh giï kín bí m­t này, kà c£ khi cuÑn sách ã k¿t thúc và nhà xu¥t b£n ã in ra. Nh°ng vì các b¡n ã kiên nh«n Íc tÛi ây, ã nÙp cho cuÑn sách mÙt kho£ng thÝi gian nh° ng°Ýi ta nÙp tiÁn cho Cåc thu¿ thì tôi th¥y các b¡n không có lý do gì không °ãc h°ßng quyÁn °ãc thông tin vÁ tác ph©m mà các b¡n ã bÏ tiÁn ra mua và bÏ thì giÝ ra Íc.

Sµn ây, tôi ti¿t lÙ luôn: thñc ra cái tôi ang vi¿t không ph£i là mÙt cuÑn tiÃu thuy¿t.

Thñc t¿ ây là mÙt b£n tham lu­n mà tôi Ënh s½ trình bày trong cuÙc hÙi th£o Tr» em nh° mÙt th¿ giÛi do æy ban UNESCO t¡i ViÇt Nam phÑi hãp vÛi BÙ giáo dåc tÕ chéc, vÛi sñ góp m·t cça các nhà nghiên céu giáo dåc, các chuyên gia t° v¥n tâm lý, các nhà báo phå trách m£ng hÍc °Ýng và giáo dåc gia ình, cuÑi cùng là các nhà vn vi¿t cho tr» em.

T¥t nhiên ây là b£n tham lu­n s½ không bao giÝ °ãc Íc trên diÅn àn, th­m chí không °ãc gíi tÛi cuÙc hÙi th£o theo úng k¿ ho¡ch tr°Ûc ó. Lý do t¡i sao thì tôi s½ nói sau.

Mà thôi, tôi nói ngay ây.

Có nhiÁu lý do.

M×i lý do mang mÙt hình hài cå thÃ.

Lý do §u tiên mang hình hài cça th±ng H£i cò.

GÍi th±ng H£i cò là gÍi theo thói quen, gÍi theo cách tôi v«n gÍi nó vào cái thÝi chúng tôi tám tuÕi.

Bây giÝ, úng ra tôi ph£i gÍi H£i cò là ông H£i cò. Nh° v­y cho nó lËch sñ. Vì H£i cò bây giÝ ã nhiÁu tuÕi l¯m rÓi, ¡i khái b±ng cái méc 8 tuÕi nhân cho 6, téc là kho£ng trên d°Ûi 50, n¿u chúng ta v«n quy¿t tin theo b£n cíu ch°¡ng.

H£i cò Ùt ngÙt ¿n thm tôi vào mÙt chiÁu m°a gió, nh°ng cuÙc g·p gá không °ãc lãng m¡n nh° trong nh¡c Tô Vi.

H£i cò kéo gh¿ th£ ng°Ýi r¡i ánh phËch, hÏi Ùp ngay:

- Nghe nói c­u ang vi¿t mÙt bài gì ó vÁ tåi mình hÓi còn bé ph£i không?

- æa, sao c­u bi¿t? - Tôi dñng m¯t lên.

- C­u không c§n bi¿t t¡i sao tôi bi¿t. C­u chÉ c§n tr£ lÝi là có chuyÇn ó không.

GiÍng H£i cò r¥t giÑng giÍng cça mÙt quan tòa, m·c dù tôi bi¿t nó ang là giám Ñc mÙt công ty không liên quan gì ¿n pháp lu­t.

- Ü, Ý... có. - Tôi dè d·t áp.

- Có th­t à?

H£i cò chÓm ng°Ýi tÛi tr°Ûc và reo lên, cé nh° thà nó vëa b¯t qu£ tang tôi ang làm chuyÇn gì ph¡m pháp.

Tôi li¿m môi:

- ó chÉ là mÙt b£n tham lu­n...

H£i cò c¯t ngang:

- Nó là b£n tham lu­n hay không ph£i b£n tham lu­n, iÁu ó không quan trÍng. Tôi chÉ quan tâm c­u vi¿t cái quái gì trong ó...

H£i cò r·t mÙt giÍng gây h¥n. Tôi nhìn chm chm vào m·t nó, c£m giác nó ã bi¿t tôi vi¿t nhïng gì vÁ nó.

- Thì nhïng chuyÇn vån v·t cça tåi mình hÓi nhÏ...

Tôi l¥y giÍng êm ái, cÑ nh¥n m¡nh të vån v·t à tr¥n an th±ng b¡n ci.

B±ng ánh m¯t c£nh giác, H£i cò nhìn tôi mÙt lúc, rÓi nó Ùt ngÙt chìa tay ra:

- C­u °a tôi xem thí nào.

Tho¡t §u tôi ã Ënh të chÑi nh°ng rÓi nh­n th¥y làm th¿ càng khi¿n H£i cò nghi ngÝ và cuÑi cùng tôi cing không thoát °ãc nó, bèn rút ngn kéo l¥y x¥p b£n th£o th£y lên bàn:

- C­u Íc i! Ch³ng có gì nghiêm trÍng c£.

Tôi t·c l°ái nói thêm, cÑ tình xoáy vào khía c¡nh tình c£m:

- ChÉ là nhïng k÷ niÇm ¹p ½ cça tuÕi th¡.

H£i cò không bË nhïng mù të cça tôi ánh lëa. Nó th­n trÍng l­t tëng trang b£n th£o và nhìn cái cách nó sm soi tëng con chï, tôi có c£m giác không ph£i nó Íc mà nó ang såc s¡o dò tìm.

ThÉnh tho£ng nó l¡i gi­t n£y trên ch× ngÓi:

- Chà chà, ánh lÙn ánh l¡o! Không Õn rÓi!

- Úi chà! Không thà nh° th¿ °ãc! Giám Ñc mÙt công ty lÛn không thà d¡y con theo kiÃu bá láp nh° th¿ này °ãc.

Tôi lo l¯ng:

- KiÃu gì?

H£i cò ­p tay lên bàn ánh chát:

- Mày giï gìn t­p vß s¡ch s½ nh° th¿ này mày không sã th§y cô b£o ba m¹ mày không bi¿t d¡y con h£ th±ng kia? . Hë, mÙt giám Ñc thì không Ýi nào quát con nh° th¿! ây nïa! - H£i cò gí m¡nh ngón tay vô trang gi¥y nh° ang cÑ è b¹p mÙt con ruÓi - ¿n giÝ c¡m là ngÓi vô n, chÉ có k» không °ãc giáo dåc ¿n n¡i ¿n chÑn mÛi làm nh° v­y! ...

Nó gi¡ hai tay lên trÝi:

- Ði trÝi ¡i! C­u muÑn gi¿t tôi h£, Mùi?

H£i cò bÏ chï cu tr°Ûc tên tôi nh°ng h¯n v«n quát tôi nh° quát mÙt th±ng cu.

- ây chÉ là chuyÇn hÓi nhÏ. HÓi tåi mình mÛi tám tuÕi. - Tôi phân tr§n b±ng c£ giÍng nói l«n v» m·t.

- Tám tuÕi cing th¿. - M·t H£i cò Ï gay - Giám Ñc mÙt công ty lÛn thì không thà n nói nh° th¿ hÓi tám tuÕi. Các Ñi tác s½ ngh) gì vÁ tôi n¿u bi¿t hÓi bé tôi là mÙt éa h° hÏng.

- Mình không ngh) nh° v­y là h° hÏng.

- ó là ý ngh) cça c­u...

- Nh°ng mình có bËa âu. Mình ghi l¡i nhïng gì c­u ã nói hÓi tám tuÕi. HÓi ó...

- HÓi ó là hÓi ó. Bây giÝ là bây giÝ. Tám tuÕi thì con ng°Ýi ta làm bao nhiêu là chuyÇn ngÑc ngh¿ch. Bây giÝ c­u lôi ra bêu ri¿u à làm gì.

Tôi không thà nào tiêu hóa nÕi l­p lu­n cça H£i cò. Nh°ng tôi bi¿t tôi không thuy¿t phåc nó °ãc. Th±ng H£i cò hÓn nhiên phóng khoáng bao nhiêu thì ông giám Ñc H£i cò tính toán và cÑ ch¥p b¥y nhiêu.

Th±ng H£i cò sµn sàng làm nhïng gì nó muÑn, trong khi ông H£i cò chÉ muÑn làm nhïng gì ng°Ýi khác muÑn. Có l½ ó l¡i là mÙt iÃm khác biÇt nïa giïa tr» con và ng°Ýi lÛn. iÁu ó cho th¥y n¿u c§n t» nh¡t thì Ýi sÑng ng°Ýi lÛn còn t» nh¡t g¥p trm l§n so vÛi tr» con.

CuÑi cùng, tôi thß dài:

- Th¿ c­u muÑn sao?

- C­u ph£i g¡ch bÏ h¿t nhïng chi ti¿t dß h¡i ó. - H£i cò áp giÍng dét khoát.

- Không °ãc! Th¿ thì còn gì b£n tham lu­n cça mình.

- ó là chuyÇn cça c­u. - H£i cò l¡nh lùng, có v» quy¿t dÓn tôi vào chân t°Ýng.

Tôi uÑng mÙt hÛp n°Ûc à d±n c¡n gi­n.

- Th¿ này v­y. - Tôi ·t vÙi chi¿c ly xuÑng bàn à không ph£i xáng nó vào t°Ýng - Mình s½ không g¡ch bÏ hay t©y xóa gì h¿t. Nh°ng mình s½ Õi tên nhân v­t.

oOo

Con Tçn ¿n, ngÓi úng vào chi¿c gh¿ H£i cò ngÓi hôm qua.

Tôi khÏi c§n gi£i thích, các b¡n cing ã bi¿t lý do thé hai mang hình hài con Tçn.

Con Tçn ngÓi úng vào chi¿c gh¿ H£i cò ã ngÓi và hÏi úng cái câu H£i cò ã hÏi:

- Nghe nói anh ang vi¿t mÙt bài gì ó vÁ tåi mình hÓi còn bé ph£i không?

ChÉ có ph£n éng cça tôi là khác. Tôi g­t §u nh° máy:

- úng v­y. Và anh bi¿t là không nên lôi chuyÇn ngÑc ngh¿ch hÓi bé ra bêu ri¿u. HiÇu tr°ßng mÙt ngôi tr°Ýng lÛn nh° em không thà nh­n mÙt tin nh¯n kiÃu nh° ChiÁu nay chúng ta lên gi°Ýng mÙt chút chng? hÓi tám tuÕi. HÍc sinh và phå huynh hÍc sinh s½ ngh) sao vÁ em, úng không?

Con Tçn cing g­t §u nh° máy, giÑng hÇt tôi:

- úng, úng!

Tôi ti¿p tåc phåc thiÇn:

- Vì v­y mà anh quy¿t Ënh s½ Õi tên nhân v­t. Cái cô bé nh­n m©u tin quá séc h° hÏng ó không ph£i là cô Tçn mà s½ là cô HÓng H¡nh hay cô Anh ào nào ó.

CuÙc g·p gá giïa tôi và con Tçn hôm ó ngÍt ngào nh° °Ûp °Ýng.

Nó không òi Íc b£n th£o. Cing không giß giÍng quan tòa. Mà có là quan tòa th­t thì ch¯c nó cing h¿t séc dËu dàng hoan hÉ khi ch°a hÏi câu nào bË cáo ã khai nh­n tuÑt tuÓn tuÙt và thành kh©n héa h¹n s½ sía chïa mÍi l×i l§m.

CH¯ NG VI: TÔI LÀ TH°NG CU MÙI

Con Tçn hÓi bé khác xa con Tçn bây giÝ. Ngh)a là áng yêu h¡n nhiÁu, cho dù nó không hÁ yêu tôi.

Sau vå tin nh¯n, tôi ngo¯t nó ra ngoài hè, chíi té tát:

- Mày °a cho m¹ mày Íc m©u tin ó chi v­y?

- T¡i mình không hiÃu b¡n muÑn rç mình làm gì.

- Bây giÝ mày hiÃu ch°a?

- Ch°a hiÃu.

- Ch°a hiÃu thì ëng bao giÝ hiÃu.

Tôi nói v­y vì tôi ã hiÃu rÓi. Chính chú Nhiên ã gi£i thích cho tôi. Chú vëa )gi£i thích vëa c°Ýi khà khà trong khi m·t tôi méo i tëng phút mÙt.

KÃ të hôm tôi lá l§m mÙt chút ó, Ýi tôi m¥t i bao nhiêu thé mÙt chút khác. Ba tôi c¥m tôi không °ãc nghËch chi¿c iÇn tho¡i cça chú Nhiên nïa.

Không °ãc gíi tin nh¯n rç con Tçn i d¡o mÙt chút, lai rai mÙt chút, Ýi tôi trß nên buÓn quá nhiÁu chút.

Ngày tháng trß l¡i là nhïng ngày tháng ci. L½o ½o trong hành lang hiu qu¡nh cça cuÙc sÑng, tôi l¡i i të tr°Ýng vÁ nhà, të phòng ngç ¿n phòng t¯m, të bàn n ¿n bàn hÍc vÛi mÙt nhËp iÇu không Õi, y nh° trái ¥t v«n buÓn t» quay quanh m·t trÝi.

N¿u tôi là trái ¥t, ôi khi tôi l©n th©n ngh), tôi s½ không cam chËu sÑng mÙt cuÙc sÑng máy móc và ¡n iÇu nh° th¿. Tôi s½ không thèm quay nïa, ho·c là tôi s½ tìm cách quay theo h°Ûng khác. M·c cho mÍi thé ra sao thì ra.

Nh°ng tôi không ph£i là trái ¥t. Tôi là th±ng cu Mùi.

Th±ng cu Mùi không lái °ãc trái ¥t theo ý mình nh°ng nó có thà b¯t cuÙc sÑng cça nó i theo cái cách mà nó chãt ngh) ra.

Khi khát n°Ûc, tôi không thèm rót n°Ûc vô ly nïa. Tôi rót n°Ûc vô chai xá xË. Nhïng chai xá xË uÑng xong, m¹ tôi ch¥t hàng Ñng trên §u tç, chÝ bán cho các gánh ve chai. Tôi uÑng n°Ûc trong chai, th¥y thú vË làm sao.

H£i cò qua nhà tôi ch¡i, th¥y v­y ba chân bÑn c³ng ch¡y vÁ nhà n±ng n·c òi m¹ nó mua xá xË cho nó.

X°a nay nhà H£i cò không bao giÝ uÑng các lo¡i n°Ûc ngÍt óng chai. M¹ nó b£o các lo¡i n°Ûc ngÍt toàn ch¥t hóa hÍc, có hÍa là iên mÛi nÑc ba thé Ùc h¡i ó vào ng°Ýi.

Nh°ng th±ng H£i cò bù lu bù loa ghê quá, bà ành ra chã tha vÁ cho nó mÙt chai.

Hôm sau, H£i cò c§m chai n°Ûc ch¡y qua nhà tôi, m·t hiu hiu tñ ¯c:

- Mày xem! Hôm qua ¿n giÝ tao uÑng n°Ûc b±ng cái chai này nè.

Tôi tçm tÉm:

- Mày th¥y th¿ nào?

- Ü, n°Ûc trong chai ngÍt và mát h¡n n°Ûc trong ly mày ¡. L¡ ghê!

Tôi còn bày cho H£i cò nhiÁu chuyÇn l¡ khác nïa. H¿t uÑng, tôi chuyÃn sang n. Tôi không thèm bÛi c¡m vô chén nh° tr°Ûc nay. TÛi bïa n, tr°Ûc ánh m¯t síng sÑt cça ba m¹ tôi, tôi Õ c¡m và théc n vào chi¿c thau nhôm, trÙn lên nh° mÙt món th­p c©m. RÓi b°ng cái thau ra ngoài hè, tôi ngÓi xÕm nhìn ra °Ýng vëa l¥y mu×ng xúc c¡m tÍng vô miÇng, c£m th¥y cuÙc sÑng vô cùng t°¡i ¹p.

Trông tôi n c¡m trong thau r¥t giÑng con heo nhà tôi n c¡m trong máng, nh°ng H£i cò v«n t¥m t¯c:

- Hay quá! KiÃu mÛi à?

- ê, kiÃu mÛi! Thích l¯m!

Hôm sau, H£i cò l¡i háo héc i tìm tôi, chÉ Ã khoe:

- Tao vëa n c¡m trong thau.

L§n này không ãi tôi dò hÏi, H£i cò hÛn hß nói luôn:

- n c¡m trong thau ngon tuyÇt mày ¡. Ngon h¡n n b±ng chén nhiÁu. L¡ ghê hén mày?

H£i cò l¡i l¡ ghê .

Tôi cing th¥y l¡, m·c dù tôi l°Ýng tr°Ûc °ãc iÁu ó.

Bây giÝ, téc là lúc ngÓi vi¿t l¡i câu chuyÇn này, d) nhiên tôi thëa bi¿t hÓi ó chính y¿u tÑ tâm lý ã tác Ùng ¿n kh©u vË cça bÍn tôi. Sñ thay Õi cça hoàn c£nh ã d«n ¿n sñ thay Õi cça c£m xúc.

T¡i sao nhïng lÝi tÏ tình thÑt ra ß c¡nh bÝ sông hay ngoài Óng cÏ dÅ thành công h¡n khi cing nhïng lÝi ó thÑt ra giïa qu£ng tr°Ýng hay n¡i chã búa?

T¡i sao nhïng ôi vã chÓng thích i du lËch ¿n nhïng n¡i xa l¡ à tìm l¡i c£m giác cça nhïng ngày §u, iÁu mà hÍ không thà tìm th¥y khi quanh qu©n trong cn nhà quen thuÙc?

T¥t c£ Áu có lý do cça nó. Con ng°Ýi ta bao giÝ cing c§n ¿n mÙt hoàn c£nh mÛi à tr°Ûc tiên làm mÛi l¡i chính c£m xúc cça mình, rÓi sau ó n¿u tiÇn thì ti¿p tåc làm mÛi nhïng thé khác.

Do v­y, ng°Ýi lÛn khi có iÁu kiÇn hÍ l­p téc thay Õi hoàn c£nh, ôi khi b±ng cách h¿t séc cñc oan nh° thay mÙt ng°Ýi vã này (hay mÙt ng°Ýi chÓng này) b±ng mÙt ng°Ýi vã khác (hay mÙt ng°Ýi chÓng khác).

Tóm l¡i, ng°Ýi lÛn th°Ýng cho phép mình làm t¥t c£ nhïng gì mình thích, kà c£ nhïng ý thích r¥t là vÛ v©n và c¥m tr» con làm t¥t c£ nhïng gì hÍ không thích, và sñ c¥m c£n cça hÍ nhiÁu khi cing vÛ v©n nÑt.

Tôi và H£i cò thay Õi thói quen n uÑng thì âu có £nh h°ßng gì ¿n hòa bình th¿ giÛi. Không ph£i vì bÍn tôi không thích uÑng n°Ûc trong ly mà h¿t ông tÕng thÑng này ¿n bà thç t°Ûng nÍ bË ám sát. Cing nh° th¿, ng°Ýi Israel và ng°Ýi Palestine nã pháo vào nhau ch¯c ch¯n không b¯t nguÓn të viÇc bÍn tôi thay chén b±ng thau.

Nh°ng d°Ûi m¯t các ông bÑ bà m¹, viÇc mÙt éa con b×ng nhiên thích n uÑng theo kiÃu trái khoáy là cái gì ó h¿t séc nghiêm trÍng, có thà không liên quan ¿n chi¿n tranh nh°ng r¥t có kh£ nng dính dáng ¿n sñ iên rÓ.

- Con có iên không h£ con? - M¹ tôi hÏi, cái cách bà nhìn tôi nh° thà tôi vëa khoác vào bÙ Ó tr¯ng toát cça bÇnh viÇn.

Tôi hiÃu m¹ tôi, khi nhìn v» lo âu ánh lên trong áy m¯t bà. Nh°ng tôi cing r¥t buÓn là bà không hiÃu tôi nh° tôi ang hiÃu bà.

- Không âu, m¹ à. - Tôi ç ri áp.

- T¡i sao con l¡i làm th¿? T¥t c£ mÍi ng°Ýi Áu uÑng n°Ûc trong ly, sao con l¡i thích uÑng n°Ûc trong chai?

Chính vì t¥t c£ mÍi ng°Ýi Áu uÑng n°Ûc trong ly nên tôi mÛi thích uÑng n°Ûc trong chai. Lý do h¿t séc ¡n gi£n nh°ng tôi chÉ dám ngh) trong §u. Tôi không thà nói iÁu ó ra miÇng, e r±ng s½ làm cho m¹ tôi thêm ho£ng.

N¿u nh° bây giÝ m¹ tôi còn ç minh m«n à nhÛ l¡i câu chuyÇn hÓi ó và l·p l¡i câu hÏi trên kia, tôi s½ sµn sàng gi£i thích cho bà hiÃu r±ng bÍn tr» con trên th¿ giÛi v«n thích làm nh° v­y và t¥t c£ nhïng éa ó ch³ng có éa nào bË iên h¿t.

Ba tôi hë mii:

- Ly dùng à uÑng n°Ûc, chai dùng à chéa n°Ûc, chén là à n c¡m, thau là à ñng rau, ñng thËt cá, mày có bi¿t không h£ th±ng kia?

Th±ng kia téc là th±ng cu Mùi. Khi ba tôi chuyÃn sang gÍi tôi là th±ng kia, téc là ông ã gi­n l¯m.

- D¡ bi¿t.

- Bi¿t sao mày còn trß chéng nh° v­y?

Tôi không thà gi£i thích cho ba tôi, cing nh° tr°Ûc ó tôi ã không thà gi£i thích cho m¹ tôi.

Sau này, khi ã là mÙt ông bÑ h³n hoi thì tôi phát hiÇn ra tr» con trß chéng là thé §y r«y trên trái ¥t này.

R¥t nhiÁu éa tr» không i éng bình th°Ýng nh° thiên h¡ mà cé thích nh£y chân sáo ngoài °Ýng. Th­m chí nhiÁu éa thích i b±ng mii chân trên gÝ t°Ýng cheo leo h¡n là s£i b°Ûc vïng vàng trên m·t ¥t.

NhiÁu éa tr» khác Ùi nón cé thích quay ng°ãc l°ái trai ra ±ng sau.

NhiÁu éa tr» khác nïa thích dùng bút Ã Í g°¡m và xé gi¥y t­p à x¿p tàu thuyÁn h¡n là dùng thé này à vi¿t lên thé kia.

N¿u có thÝi gian tìm hiÃu h³n tôi s½ tìm th¥y nhïng chú bé thích rót n°Ûc vô chai và xÛi c¡m vô thau. Ch¯c ch¯n th¿.

Th­t là sáng t¡o, nhïng éa tr» ó. Chúng làm v­y ch³ng qua chÉ Ã cho Ýi bÛt nh¡t. Lý do mÛi lành m¡nh làm sao!

Nh°ng ng°Ýi lÛn l¡i coi là ngÕ ngáo, ng°ãc Ýi và không giÑng ai nhïng iÁu mà bÍn tr» chÉ ¡n gi£n coi là thú vË.

Ng°Ýi lÛn s½ nói, h¿t séc nghiêm kh¯c:

- Này con, khi nào ph£i r°ãt uÕi ai ho·c bË ai r°ãt uÕi, con ng°Ýi mÛi ph£i ch¡y, khi nào c§n v°ãt qua mÙt ch°Ûng ng¡i v­t nh° ving n°Ûc hay mô ¥t, con ng°Ýi mÛi ph£i nh£y. Còn lúc khác, nhïng ng°Ýi éng ¯n Áu i éng khoan thai. Ch³ng éa tr» ngoan nào l¡i nh£y nh° cóc ho·c i trên gÝ t°Ýng nh° khÉ th¿ kia!

Ng°Ýi lÛn ti¿p tåc b£o ban:

- Ng°Ýi ta t¡o ra cái l°ái trai là Ã che n¯ng cho g°¡ng m·t, chÉ có nhïng k» ngÑc ngh¿ch mÛi quay ng°ãc cái nón l¡i nh° th¿!

TÛi l§n thé ba thì ng°Ýi lÛn rn e:

- Tao s¯m t­p bút cho mày ánh nhau và xé làm Ó ch¡i h£ th±ng kia?

T¥t c£ nhïng gì ng°Ýi lÛn d¡y d× Áu úng vÁ m·t lý thuy¿t, bÍn tr» Áu th¥y v­y. Nh°ng bÍn chúng v«n có mÙt sñ thôi thúc vô hình làm cho khác i trong thñc t¿.

Ch³ng qua so vÛi ng°Ýi lÛn, tr» con sÑng trong mÙt b§u khí quyÃn khác và d°Ûi mÙt thé ánh sáng khác. Þ ó, bÍn tr» ti¿p c­n th¿ giÛi theo cách cça chúng, ngh)a là chúng không nhìn mÍi thé chung quanh d°Ûi khía c¡nh sí dång. ó là iÃm khác biÇt cn b£n giïa tr» con và ng°Ýi lÛn.

VÛi ng°Ýi lÛn, ý ngh)a và giá trË cça mÍi thé trên Ýi Áu thu gÍn vào hai chï chéc nng. B¡n l­t b¥t cé mÙt cuÑn të iÃn nào cça ng°Ýi lÛn mà coi. Ng°Ýi ta Ënh ngh)a th¿ giÛi này b±ng chéc nng, và chÉ b±ng chéc nng. Áo à m·c, gh¿ à ngÓi, rng à nhai và l°ái à n¿m.

Cho nên không thà trách °ãc n¿u ba tôi qu£ quy¿t ly mÛi là thé dùng à uÑng n°Ûc, còn chai chÉ dùng à ñng n°Ûc, n¿u mÍi ông bÑ bà m¹ khác Áu nhanh chóng Óng ý vÛi nhau r±ng nón l°ái trai dùng à che n¯ng, bút à vi¿t và t­p vß t¥t nhiên dùng à ghi chép.

Tr» con không quan tâm ¿n chéc nng. ¡n gi£n vì tr» con có kho báu vô giá: óc t°ßng t°ãng.

Chi¿c gÑi vÛi ng°Ýi lÛn là thé Ã gÑi §u nh°ng vÛi con Tí sún nghèo rÛt mùng t¡i thì ó là con búp bê hay khóc nhè mà nó ph£i ru m×i ngày.

VÛi tôi và H£i cò, áo không chÉ dùng à m·c mà còn là thé à n¯m l¥y khi tåi tôi c§n trì níu à v­t nhau xuÑng ¥t. N¿u áo mà chÉ dùng à m·c thì chán ch¿t. Mà thñc ra n¿u trÝi không quá l¡nh thì tr» con cing ch³ng c§n m·c áo.

VÛi m¹ th±ng H£i cò, hiÃn nhiên cây chÕi dùng à quét nhà. Nh°ng n¿u th¥y H£i cò éng t§n ng§n tr°Ûc cây chÕi, tôi oán là nó ang ngh) xem nên làm gì vÛi cây chÕi, nên ném vào cía ki¿ng nhà hàng xóm à xem iÁu gì s½ x£y ra sau ó hay nên c°ái lên cây chÕi rÓi Íc th§n chú à bi¿t mình có bay °ãc nh° các phù thçy trong truyÇn hay không. (ChuyÇn th§n tiên là do ng°Ýi lÛn vi¿t ra, nh°ng th°Ýng thì hÍ quên khu¥y i r±ng hÍ vi¿t ra chuyÇn th§n tiên à tr» con sÑng trong th¿ giÛi ó cho ¿n chëng nào tr» con cing trß thành ng°Ýi lÛn nh° hÍ).

Nhïng ngày ngÓi c·m cåi gõ nhïng con chï này tôi còn nghiÇm ra r±ng nhïng éa tr» thích trß chéng là nhïng éa tr» muÑn thà hiÇn cái tôi, t¥t nhiên thà hiÇn theo kiÃu tr» con. Quay ng°ãc cái nón l°ái trai ra phía sau, éa tr» muÑn kh³ng Ënh r±ng ta khác vÛi ph§n còn l¡i cça th¿ giÛi, thñc ra cing khó mà khác °ãc vì trên th¿ giÛi bao la này có r¥t nhiÁu éa tr» Ùi nón kiÃu oái om nh° v­y, nh°ng ít ra cing khác vÛi th±ng b¡n i bên c¡nh.

T¥t nhiên không ph£i éa tr» nào cing th¿. Cing có nhïng éa tr» thích giÑng nhau, bên c¡nh nhïng éa tr» thích khác nhau.

Ng°Ýi lÛn d) nhiên v× tay hoan nghênh ám tr» thé nh¥t. Vì giÑng l«n nhau, ó là thé nguyên t¯c mà ng°Ýi lÛn sùng bái. GiÑng nhau téc là không cá biÇt, không phá phách, không nÕi lo¡n. Là nÁ n¿p, quan trÍng h¡n nïa là an toàn. N¿u th­t giÑng ám ông, giÑng ¿n méc l«n lÙn giïa ng°Ýi này vÛi ng°Ýi khác, th­m chí t° t°ßng ai n¥y Áu trùng khít vÛi nhau thì càng tuyÇt Ñi an toàn.

Ngh) khác, nói khác và làm khác ám ông, dù là ngh) úng, nói úng và làm úng v«n là sñ lña chÍn tiÁm ©n nhiÁu nguy c¡, trong nhiÁu tr°Ýng hãp ó là con °ÝHJZkŽk'k

ÂNÂPÂØ

À†ö†ø†î»*¼,¼â

üBD¦rss¬ÍΠΞÎÐ(vdvfv8¿®¿²¿êÚìÚîÚðÚòÚôÚøÚfhìÜÌìÜÌìÜÌìÜÌìÜÌìÜÌÊÌìÜÌìÜÌìÜÌìÜÌìÜÌìÜ̸¦¸¦¸¦Ì¢h%ž#h%žB*CJ OJQJ^JaJ ph™2Ì#h%žB*CJ OJQJ^JaJ ph™2ÌU-h%žB*CJ OJQJaJ ph™2Ì-h%žB*CJ OJQJaJ ph%h%ž5�B*CJ OJQJ\�aJ phÿ.kZk\k

 ÂØ Ú ÌoÀ†Â†ì»î»úü¤r¦rªÍ¬Íœž&v(v6¿8¿hýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýýhýng d«n ¿n giàn thiêu mà Bruno là mÙt ví då bi th°¡ng trong lËch sí nhân lo¡i. (Khi mÍi ng°Ýi Áu tin r±ng m·t trÝi quay quanh trái ¥t thì k» khng khng cho r±ng trái ¥t quay quanh m·t trÝi chÉ có cách duy nh¥t là dùng cái ch¿t à b£o vÇ cho chân lý - iÁu ó là không thà khác).

R¥t may là chúng tôi - tôi, H£i cò, con Tçn và con Tí sún - không ai trß thành Bruno vào nm tám tuÕi. Chúng tôi chÉ làm ba m¹ phiÁn lòng ché không ång ch¡m ¿n nhïng tr­t tñ và nhïng quyÁn lñc b¥t kh£ xâm ph¡m.

Tôi và H£i cò không lên giàn thiêu.

Nh°ng hai éa tôi buÙc ph£i thëa nh­n r±ng cái ly và cái chai (cing nh° cái chén và cái thau) hoàn toàn khác nhau vÁ công dång và Ã b£o £m cuÙc sÑng v«n diÅn ra úng theo khuôn phép và nh¥t là úng ý ba m¹, chúng tôi ành ph£i Óng ý r±ng chéc nng cça nhïng éa tr» ngoan là ph£i sí dång Ó v­t theo úng chéc nng mà ng°Ýi lÛn ã quy Ënh.

S§u ¡i là buÓn!

CH¯ NG VII: TÔI NGOAN TRONG BAO LÂU

Th¿ ng°Ýi lÛn muÑn gì ß tr» con?

Hay cå thà h¡n, ba m¹ tôi muÑn gì ß tôi?

Tôi tñ hÏi, sau nhïng th¥t b¡i n·ng nÁ trong n× lñc chinh phåc nhïng Õi thay.

Tôi ngh), Ã làm hai lòng ng°Ý lÛn âu có gì khó. iÁu quan trÍng là tôi có muÑn làm hay không.

Ba m¹ tôi muÑn tôi ngày nào cing thuÙc bài tr°Ûc tám giÝ tÑi °?

Ngay tr°a hôm ó, tôi théc d­y lúc ba tôi còn ngáy khò khò và l­p téc ngÓi vào bàn hÍc, không c§n ãi m¹ tôi nh¯c nhß hay thúc giåc nh° mÍi l§n.

Þ làng quê, ng°Ýi dân th°Ýng sÑng b±ng nghÁ trÓng trÍt, chn nuôi, chài l°Ûi và các nghÁ thç công, xung quanh nhà th°Ýng có v°Ýn cây, chuÓng tr¡i, °Ýng làng nhÏ, ít ng°Ýi và s½ cÙ qua l¡i. Þ ô thË, ng°Ýi dân th°Ýng i làm trong các công sß, cía hàng, nhà máy, nhà ß t­p trung san sát, °Ýng phÑ có nhiÁu ng°Ýi và xe cÙ i l¡i .

Nhïng o¡n vn nh° th¿ thñc ra không có gì ·c biÇt, th­m chí chÉ là sñ l·p l¡i nhïng iÁu tôi ã m¯t th¥y tai nghe.

Nh°ng ngay c£ nhïng o¡n vn ¡n gi£n nh¥t n¿u cé vào tai này l¡i ra tai kia nhanh nh° chÛp thì nó v«n không Íng l¡i trong §u b¡n °ãc.

Tôi vÑn d) là th±ng bé không giÏi t­p trung. Bao giÝ ngÓi hÍc, tâm trí tôi cing bË lãng i bßi mÙt chuyÇn gì ó, b¥t cé là chuyÇn gì.

Tôi nhÛ lúc tôi hÍc b£ng chï cái. Th­t là khÑn khÕ, khÑn n¡n!

Cô giáo d¡y tôi:

- O tròn nh° qu£ tréng gà

Ô thì Ùi mi, ¡ là thêm râu.

Lúc nghe nhïng câu v§n vèo ó, tôi không tìm cách phân biÇt các m«u tñ mà cé liên t°ßng ¿n cái mi cça chú Nhiên, mÙt cái mi nhÍn màu xanh s«m b±ng v£i nÉ dày có chóp nhÍn. Lo¡i mi ó bây giÝ không còn ai Ùi, cing ch³ng ai buÓn s£n xu¥t nïa nh°ng hÓi ó nó là mÙt kó quan Ñi vÛi bÍn nhóc mii thò lò nh° tôi.

Tôi r¥t thèm °ãc Ùi lên §u chi¿c mi cça chú Nhiên, Ùi mÙt t¹o thôi rÓi tr£ l¡i cing ã vô cùng sung s°Ûng. T¥t nhiên chú Nhiên th¥y chuyÇn ó ch³ng có gì nghiêm trÍng: tôi Ùi chi¿c nón b£o bÑi ó tr°Ûc tia nhìn ch±m ch±m cça chú, n¿u muÑn nghËch phá tôi cing ch³ng có c¡ hÙi.

RÓi tôi ngh) ¿n ông ngo¡i con Tí sún. Tôi ngh) ¿n chòm râu cça ông. Chòm râu cça ông ch³ng có chút gì giÑng gi¥u ¡. Nó dài và th³ng, và r­m r¡p, m×i khi n phß ông ph£i dành riêng mÙt tay à vén râu cho khÏi °Ût.

Tôi ngh) ngãi lung tung, liên t°ßng ç thé và khi cô giáo chÉ tay vào chï ¡ và hÏi tôi ây là chï gì thì tôi cà lm:

- Th°a cô ây là chï... chï...

Tôi bi¿t cái chï cô giáo hÏi là chï ô ho·c chï ¡, nh°ng nó ích thñc là ô hay ¡ thì tôi không qu£ quy¿t °ãc. Trong §u tôi lßn vßn hình £nh chú Nhiên và ông ngo¡i con Tí sún nh°ng ng°Ýi nào là ô ng°Ýi nào là ¡ thì tôi quên béng.

Th¥y tôi lúng búng hàng buÕi, cô giáo th°¡ng tình:

- O tròn nh° qu£ tréng gà

Ô thì Ùi mi, còn chï gì là có râu?

Tôi mëng quýnh:

- Th°a cô chï ¡ ¡.

MÙt nhà thông thái nào ó ã dùng të m·t à chÉ con chï. M·t chï - mÙt cách nói tuyÇt vÝi.

ChuyÇn §u tiên cça hÍc trò vá lòng là làm quen vÛi m·t chï, sau ó ph£i nhÛ m·t chï. GiÑng nh° làm quen vÛi ng°Ýi nào ó và nhÛ m·t hÍ.

Hai m°¡i bÑn chï cái là hai m°¡i bÑn g°¡ng m·t mà b¥t cé éa tr» nào cing buÙc ph£i làm quen tr°Ûc khi ý théc r±ng ây là nhïng g°¡ng m·t s½ i theo mình suÑt Ýi.

ó không ph£i là mÙt òi hÏi phéc t¡p nh°ng vÛi §u óc v©n v¡ nh° tôi thì làm th¿ nào phân biÇt °ãc và gÍi úng tên tëng ng°Ýi trong hai m°¡i bÑn m·t ng°Ýi mÛi quen ó l¡i là mÙt iÁu quá séc.

Bao giÝ cing v­y, tôi nhìn các con chï mÙt hÓi thì con chï không còn là con chï nïa mà thay vào ó vô sÑ hình £nh không bi¿t të âu hiÇn ra l¥p §y tâm trí tôi.

NhiÁu nm vÁ sau, tôi tình cÝ Íc °ãc bài th¡ Nhïng nguyên âm cça Rimbaud mÛi bi¿t ông cing tëng bË óc t°ßng t°ãng cça mình c§m tù:

A en, E tr¯ng, I Ï, O xanh - nhïng nguyên âm.

................

Rimbaud không chÉ nhìn ra màu s¯c cça các nguyên âm. Ông còn nhìn th¥y ß chï A chi¿c y¿m en cça b§y ruÓi, chï E là nhïng Énh núi nhÍn phç §y tuy¿t, và nhïng cánh Óng cÏ r£i rác gia súc éng g·m cÏ bình yên trong chï U.

Nh°ng tuyÇt nh¥t là ông còn nghe °ãc âm thanh cça các con chï: ti¿ng kèn Óng vÛi nhïng nÑt cao vút trong chï O hay ti¿ng c°Ýi b­t ra të c¡n ph«n nÙ hay trong c¡n say n¡i chï I...

Ngay vào lúc tôi ch°a Íc nhiÁu Rimbaud, chÉ làm quen vÛi m×i bài th¡ Nhïng nguyên âm thôi, ông l­p téc ã là thi s) lÛn nh¥t và g§n gii nh¥t trong m¯t tôi.

Tôi tin r±ng khi vi¿t bài th¡ này, tâm tính ông ch¯c v«n còn bÓng bÙt tr» con, hay ngh) ngãi lung tung và vì cái t­t này tôi oán hÓi bé ông cing nghËch phá và bË nhiÁu iÃm kém trong t­p không thua gì tôi.

Ôi, tôi l¡i l¡c Á m¥t rÓi.

Thñc ra t¥t c£ nhïng lÝi con cà con kê nãy giÝ chÉ ¡n gi£n muÑn nói r±ng hÓi tám tuÕi tôi ã la mÙt éa bé §u óc luÙm thuÙm, luôn m¥t t­p trung.

Và tôi ang muÑn nói ti¿p r±ng ¿n mÙt ngày, tôi quy¿t b¯t cái §u óc m¥t t­p trung ó t­p trung cao Ù, chÉ Ã tñ chéng minh mÙt iÁu: muÑn làm ba m¹ hài lòng là iÁu vô cùng ¡n gi£n mà b¥t cé éa tr» nào n¿u muÑn cing Áu làm °ãc.

Tôi ã hÍc bài nh° iên, tôi vùi §u vào t­p không c£ n c£ ch¡i, m·c kÇ ti¿ng réo gÍi tuyÇt vÍng cça th±ng H£i cò, con Tçn và con Tí sún không ngëng ­p vào cía sÕ.

Tôi hÍc nh° thà ngày mai tôi s½ ch¿t.

Tôi ngÑn ng¥u nhïng con chï nh° ngÑn mì gói.

Tôi tång bài ¿n rã hÍng và thuÙc nhoay nhoáy.

Tr°Ûc giÝ c¡m chiÁu, tôi không còn gì Ã mà hÍc nïa. H§u nh° tôi ã nuÑt c£ Ñng sách vß vào bång.

Nghe tôi tr£ bài vanh vách, ba tôi dåi m¯t nm sáu cái liÁn, néc nß khen, n¿u không giÏi kÁm ch¿ có l½ ông ã ôm ch§m l¥y tôi và nh¥c bÕng tôi lên:

- Th­t không thà t°ßng t°ãng °ãc!

Ông nói giÍng såt sËt và hình nh° ông r¡m rÛm n°Ûc m¯t.

M¹ tôi sã quá:

- Con có bË sao không h£ con?

Bà sÝ tay lên trán tôi, lo l¯ng:

- Ch¯c con ph£i i bác s) thôi!

Trong nhïng ngày ó, tôi ã làm cho ba tôi sung s°Ûng ¿n éa lÇ suÑt mÙt tu§n lÅ liÁn, ¿n méc tÛi ngày thé t° tôi ã th¥y ông th°Ýng xuyên nhét mÙt chi¿c khn tay trong túi áo.

M¹ tôi cing bình t)nh d§n. Bà ã bi¿t tôi không bÇnh t­t gì, m·c dù bà v«n ti¿p tåc sÝ tay lên trán tôi m°Ýi hai l§n m×i ngày.

Þ lÛp, tÛi l°ãt cô giáo b¯t §u xoa n¯n vÏ não tôi. (Sao phå nï giÑng nhau ¿n th¿!).

Cô l·ng l½ rÝ r«m x°¡ng sÍ tôi (lúc ó tôi th¥y cô giÑng th§y thuÑc h¡n là giÑng cô giáo) và cau mày hÏi:

- ThÝi gian g§n ây em có bË té ngã gì không?

- D¡ có. Tôi th­t thà áp, nhÛ ¿n cuÙc v­t nhau vÛi H£i cò cách ây m¥y ngày.

- Có à. Cô giáo gi­t n£y - Th¿ em có bË ­p §u xuÑng ¥t không?

- D¡ có.

Tôi l¡i áp, th§m nhç bång n¿u không ­p §u xuÑng ¥t thì còn lâu mÛi áng gÍi là bË té.

S¯c m·t cô giáo chuyÃn sang màu nõn chuÑi, cô ¥n nhïng ngón tay m¡nh h¡n nh° muÑn åc vài cái l× trên §u tôi theo kiÃu ng°Ýi ta khoan thÁm låc Ëa à thm dò d§u khí:

- Chà, th¿ thì úng rÓi.

- úng gì h£ cô?

- N¿u ­p m¡nh §u xuÑng ¥t th¿ nào các dây th§n kinh cça em cing bË va ch¡m. - Cô dùng ánh m¯t mân mê kh¯p §u cÕ tôi - Th¿ em ­p phía tr°Ûc hay ­p phía sau?

- Là sao h£ cô?

- Ý cô muÑn hÏi là em ­p m·t xuÑng ¥t hay ­p ót xuÑng ¥t?

Trông cô r¥t hÓi hÙp, và cn cé cái cách cô nhìn chm chú ôi môi tôi nh° thà ang rình mÙt con gì ó s¯p nh£y ra, tôi oán ây là câu hÏi quy¿t Ënh.

Tôi cÑ nhÛ l¡i và ng§n ngë áp:

- Hình nh° là em té s¥p m·t xuÑng ¥t ¡.

Tôi nói ¡i th¿ thôi, ché thñc ra m×i khi v­t nhau vÛi H£i cò, tôi té ngã c£ chåc l§n: ba l§n ­p m·t, ba l§n ­p ót và nhïng l§n còn l¡i thì ­p lung tung vào b¥t cé ch× nào có thà ­p °ãc.

Câu áp bëa cça tôi khi¿n cô giáo dãn ra. Cô thß phào và råt tay l¡i:

- May quá! Th¿ thì không sao. Trung khu th§n kinh con ng°Ýi ta n±m phía sau ót.

Không chÉ cô giáo, tåi b¡n trong lÛp cing nhìn tôi b±ng ánh m¯t nh° thà n¿u tôi không có tám cái tai thì ít nh¥t cing có hai cái mii.

Tôi chí thú s°u t­p h¿t iÃm 10 này ¿n iÃm 10 khác và ngày ngày sung s°Ûng b¡i trong nhïng ti¿ng tr§m trÓ cça tåi b¡n. L§n §u tiên trong Ýi tôi c£m th¥y hÍc giÏi không ph£i là chuyÇn gì áng chán, nh¥t là trong thÝi gian ó tôi luôn khoan khoái b¯t g·p ti¿ng c°Ýi cça con Dung iÇu xen l«n trong nhïng ti¿ng xuýt xoa cça tåi b¡n.

Con Dung iÇu th­t ra ch³ng xinh ¹p gì, chÉ °ãc m×i cái làm iÇu, nh°ng ti¿ng c°Ýi cça nó luôn khi¿n tôi tò mò. Ti¿ng c°Ýi cça nó nghe nh° tiéng nh¡c, hÅ nó c¥t lên là tôi nh­n ra ngay. Tôi thích ti¿ng c°Ýi ó të lâu và l§n nào cing v­y hÅ con Dung iÇu c¥t ti¿ng c°Ýi là tôi không kÁm °ãc mÙt cú li¿c xéo vÁ phía nó.

Thñc lòng mà nói, tôi thích con Tçn h¡n con Dung iÇu. GiÍng c°Ýi con Tçn không hay b±ng Dung iÇu nh°ng nó h¡n con Dung iÇu ß ch× nó có lúm Óng tiÁn. Con gái mà có lúm Óng tiÁn trông duyên tÇ.

Con Tçn chÉ có m×i t­t x¥u là khoái ch¡i vÛi th±ng H£i cò. G§n ây, nhÝ chi¿c iÇn tho¡i di Ùng cça chú Nhiên, tôi rç con Tçn i ch¡i °ãc hai l§n. Nh°ng të ngày ba tôi c¥m tôi nghËch iÇn tho¡i thì con Tçn l¡i ti¿p tåc c·p kè vÛi H£i cò nh° trái ¥t ti¿p tåc quay quanh m·t trÝi khi¿n tôi chán Ýi khçng khi¿p.

Tôi quy¿t Ënh không thèm quan tâm ¿n con Tçn nïa. Tôi s½ rç con Dung iÇu i d¡o mÙt chút, lai rai mÙt chút và cÑ ngh) cách làm sao cho chuyÇn h¹n hò ó diÅn ra tr°Ûc m·t con Tçn.

Khi nÕi sùng lên thì tôi ngh) v­y, nh°ng khi g·p con Dung iÇu thì tôi không còn th¥y háo héc vÛi ý Ënh ó nïa. Tôi v«n chÝ ãi à nghe ti¿ng c°Ýi cça nó reo lên giòn giã bên tai, nh°ng l¡i ch³ng muÑn rç nó i ch¡i, ch£ hiÃu t¡i sao.

T¥t nhiên, bây giÝ thì tôi hiÃu. Bây giÝ, sau nhiÁu l§n yêu, tôi nh­n ra r±ng không ph£i mÙt cô Dung nào ó thay th¿ mÙt cô Tçn nào ó trong trái tim mÙt chàng cu Mùi nào ó s½ làm hÏng Ënh ngh)a vÁ tình yêu mà v¥n Á là khi mÙt cuÙc tình vëa Õ vá thì ngay sau ó ng°Ýi ta không thà nào hào héng b¯t §u mÙt cuÙc tình mÛi n¿u v¿t th°¡ng lòng ch°a kËp lành miÇng. Cing nh° ng°Ýi ta không thà ti¿n hành tÑt mÙt cuÙc chi¿n tranh trên Ñng Õ nát cça cuÙc chi¿n tranh tr°Ûc ó n¿u không có thÝi gian à hÓi phåc.

HÓi tám tuÕi, tình yêu là mÙt cái gì xa l¡ vÛi tôi. Nh°ng dù không h³n là yêu thì sñ quy¿n luy¿n tñ nhiên giïa mÙt éa con trai và mÙt éa con gái cing tuân thç theo nhïng quy lu­t tình c£m y nh° quy lu­t mà éa con trai ó và éa con gái ó ph£i tuân thç khi chúng lÛn lên.

ChÉ v­y thôi mà tôi âm chán.

Tôi không còn Ùng lñc.

Tôi t°ßng sau khi g·p hái nhïng ti¿ng c°Ýi cça con Dung iÇu, tôi s½ sÑt s¯ng rç nó i ch¡i à chÍc téc con Tçn.

Nh°ng trái tim tôi ã chÑng l¡i tôi.

H¡n nïa, nhïng iÃm 10 lúc b¥y giÝ ã không còn là mÙt Énh cao à tôi chinh phåc nïa. Tôi ã không còn thí thách.

Tôi chán hÍc giÏi.

Tôi chán thuÙc bài.

N¿u ngày nào tôi cing thuÙc bài vanh vách, cing ki¿m °ãc nhïng iÃm 10 mÙt cách dÅ dàng thì cuÙc Ýi tôi l¡i r¡i vào mÙt sñ ¡n iÇu mÛi, cing t» nh¡t hÇt nh° nhïng ngày tôi tích cñc s°u t§m nhïng iÃm 4, iÃm 5.

Tôi b¯t §u l¡ lf bài vß và mÙt l§n nïa l¡i làm ba tôi éa lÇ, l§n này là vì th¥t vÍng.

M¹ tôi l¡i có dËp lo l¯ng

- Con có bË sao không h£ con?

Còn cô giáo thì xoay §u tôi mÙt cách iên cuÓng theo mÍi h°Ûng, giÍng nghi ho·c:

- Ch³ng nh½ trung khu th§n kinh cça em l¡i n±m ß phía tr°Ûc?

ChÉ có th±ng H£i cò, con Tí sún và con Tçn là vui mëng vÛi sñ tuÙt dÑc cça tôi. Trong m¯t tåi nó, cái c£nh tôi quy¿t rÝi bÏ Énh vinh quang à quay vÁ vÛi nhïng ngày tm tÑi ch¯c cing khí khái không kém gì mÙt b­c ¡i th§n treo ¥n të quan, g¡t bÏ vinh hoa phú quý à trß vÁ vÛi cuÙc Ýi dân dã båi b·m.

Trong tr°Ýng hãp này, khái niÇm ng°Ýi hùng cça tr» con không ph£i bao giÝ cing n khÛp vÛi cách ngh) cça ng°Ýi lÛn. Th¿ ¥y!

CH¯ NG VIII: CHÚNG TÔI TRÞ THÀNH Lh GI¾T NG¯ÜI NH¯ TH¾ NÀO

Nh° tôi ã nói, có r¥t nhiÁu lý do khi¿n b£n tham lu­n mà các b¡n ang Íc s½ không bao giÝ °ãc trình bày trên diÅn àn, th­m chí không °ãc gíi tÛi cuÙc hÙi th£o theo úng k¿ ho¡ch.

Lý do thé nh¥t có tên H£i cò.

Lý di thé hai có tên Tçn.

Lý do thé ba hiÃn nhiên có tên là Tí sún.

Lý do thé ba ghé ¿n thm tôi vào mÙt sáng chç nh­t ¹p trÝi. ây mÛi là lý do quan trÍng nh¥t khi¿n b£n tham lu­n áng l½ ¿n n¡i lý ra nó ph£i ¿n là cuÙc hÙi th£o do UNESCO tÕ chéc thì cuÑi cùng nó l¡i r½ ngo·t ¿n nhà xu¥t b£n.

Con Tí sún, l¡ lùng thay, ã bao nhiêu n°Ûc ch£y d°Ûi chân c§u, ã là m¹ cça nm éa con rÓi mà khi g·p l¡i tôi, nó v«n sún.

- Này em, sao em không chËu trÓng rng i.

- Em thích th¿.

- Anh ngh) chÓng em thích th¿ thì úng h¡n.

- úng rÓi. Em thích th¿ là vì chÓng em thích th¿.

Con Tí sún hÓi tám tuÕi là éa hiÁn lành, ch­m ch¡p, không giÏi khoa n nói. Bây giÝ nghe cách Ñi áp thông minh và th­t thà cça nó, tôi ngh) n¿u i làm MC ch¯c ch¯n nõ s½ là MC sÑ mÙt.

Þ Ýi, l¯m k» thông minh, cing l¯m ng°Ýi th­t thà. Nh°ng ng°Ýi nhiÁu thông minh th°Ýng ít th­t thà. Và ng°Ýi nhiÁu th­t thà l¡i ít thông minh. Thông minh bao giÝ cing khéo n khéo nói khéo éng xí, mà iÁu gì khéo quá thì th°Ýng kém chân th­t, khÕ th¿!

Con Tí sún là tr°Ýng hãp ·c biÇt. Nó vëa thông minh vëa th­t thà.

Nói cách khác nïa, nó th­t thà mÙt cách thông minh.

2 l§n 2 là 4 là mÙt k¿t lu­t quá séc th­t thà. Nh°ng khi sñ th­t thà ti¿p c­n chân lý thì nó Óng thÝi cing là sñ thông minh.

Con Tí sún nói th­t lòng mình, nh°ng không x¥u hÕ cing không uÑn éo: Em thích th¿ vì chÓng em thích th¿. Vì v­y ó là mÙt câu nói thông minh: nó ch¡m úng vào b£n ch¥t tình c£m cça con ng°Ýi.

Có v» nh° tôi khen con Tí sún h¡i nhiÁu.

Ch¯c vì nó v«n còn sún rng, Ngh)a là trông nó không khác m¥y con Tí sún tôi nh¯c tÛi trong b£n tham lu­n.

Nh°ng h¡n c£ chuyÇn rng cÏ, tính tình con Tí sún sau bao nhiêu nm không g·p l¡i d°Ýng nh° v«n không thay Õi.

Tôi hÏi nó:

- Có ph£i em ¿n ây vì bài vi¿t cça anh&

- úng rÓi.

- V­y ch¯c em ã bi¿t là anh të bÏ ý Ënh lôi chuyÇn ngÑc ngh¿ch hÓi bé ra bêu ri¿u. Tôi nói nh° hôm tr°Ûc nói vÛi con Tçn, l°u loát và cay ¯ng Anh quy¿t Ënh thay Õi tên nhân v­t&

- Chính vì v­y mà em ¿n ây. con Tí sún c¯t ngang lÝi tôi.

Tôi khoát tay:

- Em yên tâm i, không có con Tí sún nào trong bài vi¿t cça a h¿t.

- Ý em không ph£i th¿!

- Ché ý em là th¿ nào? Tôi m¿u xÇch miÇng Ch³ng l½ e muÑn anh xé luôn bài vi¿t này?

- À, không! Con Tí sún kêu lên b±ng giÍng cça mÙt con mèo bË khép tÙi oan ( Vì thñc t¿ tåi vëa chén s¡ch )a cá chiên cça tôi là hai con mèo khác có tên là H và T.- Chú thích: H và T téc là H£i cò và Tçn).

Tôi à m·c cho c¡n ph«n nÙ d«n d¯t:

- Téc là xé v«n không ch¯c n. V«n còn d¥u tích. Em muÑn anh Ñt b£n th£o này?

- Anh ¡i! - Con Tí sún b¯t §u giÍng r¡m rÛm n°Ûc m¯t HÕng l½ anh ngh) em tÇ ¿n th¿ sao? Em ¿n ây là Ã khuyên anh không sía, không xé không Ñt gì h¿t. Anh ëng có nghe lÝi hai ng°Ýi kia. ChuyÇn tåi mình hÓi bé nh° th¿ nào anh cé vi¿t nh° v­y.

Tôi nhìn sïng con Tí sún, sñc nhÛ ra cách ây bÑn m°¡i nm nó tëng là vã tôi, mÙt cô vã hiÁn lành ngoan ngoãn. Ch³ng l½ vì nhïng éa con cça nó bây giÝ không ph£i là con tôi mà tôi ná ngh) x¥u vÁ nó?

N¿u nh° hÓi tám tuÕi tôi, tôi ã °a tay lên cÑc §u mình m¥y cái rÓi.

- Anh xin l×i&

Tôi nói sau, sau mÙt hÓi, và nh­n ra mình không thà tìm th¥y câu nói nào vô duyên h¡n.

Con Tí sún qu¹t n°Ûc m¯t:

- Cách xin l×i hay nh¥t là anh nghe lÝi em.

ôi m¯t «m lÇ bao giÝ cing là ôi m¯t ¹p, dù tr°Ûc khi «m lÇ nó có x¥u xí cá nào.

Nhïng giÍt n°Ûc m¯t cça con Tí sún r¡i xuÑng trái tim tôi.

Tôi xåi l¡ nh° ng°Ýi ch¿t rÓi:

- Anh s½ nghe lÝi em.

- Anh s½ không Ñt b£n th£o?

- Anh s½ không Ñt.

- Anh s½ không xé nó.

- Anh s½ không xé.

- Anh v«n giï nguyên tên nhân v­t?

- Anh v«n giï nguyên.

Tôi áp và ng¡c nhiên quá thà vÁ cái sñ dÅ dãi cça mình.

HÓi x°a âu có v­y. Cách ây bÑn m°¡i nm, con Tí sún có l½ cing tëng nuôi hy vÍng tôi s½ nghe lÝi nó, dù chÉ môt l§n.Nh°ng hy vÍng nhÏ nhoi ó, nó không bao giÝ nuôi nÕi.

Hy vÍng trong lòng nó vëa lóe lên, ã bË ti¿ng quát cça tôi làm cho t¯t ngóm.

Ngày nào tôi cing quát nó Ã sung s°Ûng nhìn th¥y nó råt rè gi°¡ng m¯t ngó tôi và sau ó tuân lÇnh tôi rm r¯p.

à cho Ýi bÛt nh¡t, mÙt hôm tôi b£o nó:

- Tåi mình s½ i tìm kho báu.

- Kho báu ß âu mà tìm?

- Tåi mình s½ v°ãt biÃn kh¡i. Kho báu th°Ýng °ãc chon gi¥u ngoài £o

hoang.

- Eo ôi, còn bé nh° tåi mình làm sao v°ãt biÃn kh¡i °ãc?

- Mày nhát gan quá! Tôi nheo m¯t nhìn con Tí sún Tao xem phim, th¥y c£ khÑi ng°Ýi óng bè v°ãt biÃn.

- Nh°ng hÍ là ng°Ýi lÛn.

Tôi nhún vai:

- Ng°Ýi lÛn hay con nít gì cing th¿ thôi! Quan trÍng là có gan hay không!

- Nh°ng ng°Ýi lÛn thì không c§n xin phép ba m¹.

Con Tí sún làm tôi ch°ng híng. Lý l½ cça nó h¿t séc ¡n gi£n nh°ng h¿t séc quan trÍng. Quan trÍng h¡n c£ chuyÇn có gan hay không.( Chà cái ph©m ch¥t th­t thà mÙt cách thông minh, nó ã bÙc lÙ të bé!).

- Ü há. Tôi h¡ giÍng Th¿ thì tåi mình s½ không v°ãt biÃn nïa. Nh°ng tåi mình có thà vào rëng sâu hay lên núi cao.

- Rëng sâu hay núi cao thì cing th¿.- Con Tí sún l¡i nói, tñ nguyÇn tròng vào m·t v» bi¿t l×i vì l¡i ti¿p tåc ngn c£n tôi Ch¯c ch¯n ba m¹ s½ không cho tåi mình ra khÏi nhà lâu nh° v­y.

- Ü. Tôi thß dài, hÝn d×i Ba m¹ không bao giÝ tin tåi mình. Ba m¹ bao giÝ cing sã tåi mình l¡c.

Tôi ti¿p tåc ¥m éc:

- N¿u tåi mình không i l¡c thì ba m¹ l¡i sã mình bË r¯n r¿t hùm beo tha i m¥t.

Th¥y tôi buÓn, con Tí sún buÓn theo. Nó l¯c cánh tay tôi, nói nh° an çi:

- ãi lÛn lên i anh. Khi trß thành ng°Ýi lÛn, tåi mình có thà i b¥t cé âu mà không có ai c¥m c£n.

Nó lim dim m¯t, xuýt xoa:

- Ôi, chÉ ngh) tÛi thôi ã th¥y thú vË rÓi.

MÙt l§n nïa, con Tí sún l¡i là ng°Ýi phát ngôn cça chân lý. Nh°ng ngay c£ chân lý cing có m·t thé hai cça nó. Sau này tôi d§n d§n khám phá ra r±ng n¿u khi còn bé tôi th°Ýng xuyên au khÕ vì không °ãc làm nhïng gì mình thích thì khi lÛn lên tôi l¡i r¡i vào nhïng n×i khÕ au khác vì có quá nhiÁu tñ do à làm nhïng iÁu mình thích, mà so vÛi tr» con thì nhïng ý thích bÑc Óng cça ng°Ýi lÛn th°Ýng là ngu ngÑc và nguy hiÃm h¡n nhiÁu.

Ng°Ýi lÛn t¥t nhiên cing có nhïng ng°Ýi lÛn cça mình. N¿u nhïng nguyên t¯c ¡o éc là bà m¹ thì nhïng nguyên t¯c lu­t pháp là ông bÑ cça ng°Ýi lÛn: mÙt bên °a ra nhïng khuyên gi£i nh¹ nhàng, mÙt bên suÑt ngày h§m hè và thÑt ra nhïng rn e. Nh°ng cing giÑng nh° tr» con, ng°Ýi lÛn không ph£i lúc nào cing bi¿t vâng lÝi bÑ m¹. Vì v­y mà tôn giáo xu¥t hiÇn. Tôn giáo xét vÁ ph°¡ng diÇn nào ó, cing là ¡o éc và pháp lu­t. Nó khuyên làm iÁu này, c¥m iÁu kia. Nh°ng vì tôn giáo xây dñng trên éc tin, nên con ng°Ýi ta làm theo mà không th¯c m¯c (theo kiÃu con cái hay th¯c m¯c tr°Ûc nhïng mÇnh lÇnh cça bÑ m¹), bßi mÙt thñc t¿ là n¿u không còn ai tin nïa thì con ng°Ýi cing khó mà yên tâm vÁ sñ tÓn t¡i cça mình trên cõi Ýi.

Ôi, tôi l¡i nói lng nhng nhïng gì th¿ này!

Tôi ang nói vÁ tôi và con Tí sún, vÁ k¿ ho¡ch truy tìm kho báu s¯p såp Õ th£m h¡i cça chúng tôi.

Nh° v­y, chÑt l¡i chúng tôi không ra £o °ãc, cing không lên núi hay vô rëng °ãc. Tám tuÕi thì khÑn khÕ khÑn n¡n th¿ ¥y: CuÙc Ýi nhìn i âu cing th¥y rào c£n ging ging.

Tôi ngó con Tí sún , th¥y nó giÑng hÇt mÙt sinh linh bé bÏng ang ngåp l·n giïa mÙt tr§n gian bao la, và ngh) l¡i ph­n mình, tôi buÓn tçi th¥y tôi cing th¿, nhÏ nhoi và b¥t lñc.

Tôi nhìn mông lung, §u óc trÑng r×ng nh° cn nhà kho sau c¡n hÏa ho¡n, ch°a bi¿t ph£i nhét thé gì vào ó Ã có cái mà xê dËch. Ánh m¯t tôi chãt b¯t g·p nhïng cây m­n trong khu v°Ýn nhÏ phía sau nhà th±ng H£i cò.

- Tí sún nè. M¯t tôi sáng lên Tao nhÛ ra rÓi. ng°Ýi ta cing hay chôn kho báu trong v°Ýn cây.

- V°Ýn cây á? - con Tí sún ng¡ ngác hÏi l¡i, không bi¿t tôi Ënh d«n d¯t cuÙc phiêu l°u này ¿n âu.

- Ü, v°Ýn cây. Tôi g­t §u, và chÉ tay vÁ phía nhà H£i cò Mày nhìn i! Có th¥y v°Ýn m­n sau nhà th±ng H£i cò không?

Con Tí sún nhìn khu v°Ýn ±ng xa rÓi quay l¡i nhìn tôi, chÝ ãi:

- Th¥y.

- Trong khu v°Ýn ó ch¯c ch¯n ng°Ýi ta có chon kho báu! Tôi nói b±ng giÍng ch¯c nËch th­m chí v» m·t tôi còn qu£ quy¿t h¡n c£ giÍng nói cça tôi.

Con Tí sún bán tín bán nghi:

- Ai chôn hß anh?

- MÙt ng°Ýi nào ó. Có thà là ba m¹ H£i cò. Nh°ng cing có thà là ng°Ýi chç ci.

- Th¿ thì tåi mình i ào lên i!

Con Tí sún hào héng giåc, không h³n nó tin có ai ó chôn kho báu d°Ûi gÑc m­n mà vì Ã khÏi ph£i ngh) ¿n chuyÇn trÑn ba m¹ ra £o hoang hay vô rëng th³m, iÁu mà nó tin ch¯c mÙt éa iên iên nh° tôi sÛm muÙn gì cing xúi nó làm.

Tham gia cuÙc khai qu­t kho báu trong v°Ýn nhà H£i cò có t¥t c£ là bÑn éa.

H£i cò °¡ng nhiên chi¿m mÙt su¥t, vì nó là chç khu v°Ýn. Con Tçn °¡ng nhiên cing chi¿m mÙt su¥t, vì thÉnh tho£ng nó óng vai vã cça H£i cò, téc là bà chç cça khu v°Ýn.

Nh°ng d) nhiên lý do quan trÍng là bÑn éa tôi Áu là b¡n cça nhau. Chúng tôi chia s» vÛi nhau të niÁm vui nho nhÏ ¿n n×i buÓn lÛn lao trong cuÙc sÑng, të l±n roi ba m¹ th°Ýng qu¥t vô mông cho ¿n kho báu vô giá s¯p tìm °ãc.

Nh°ng có mÙt lý do quan trÍng h¡n h¿t th£y: n¿u không hì håc xÛi tung khu v°Ýn lên à tìm kho báu thì cuÙc sÑng cça chúng tôi s½ buÓn t» ¿n nh°Ýng nào. n, ngç và hÍc, ba cái món chán ng¯t ó hÕng l½ chúng tôi cé ph£i ch¥t lên cuÙc Ýi mình và kéo lê chúng h¿t ngày này sang ngày khác nh° nhïng con lëa thÓ ngu ngÑc.

N¿u không thà không thÓ mÙt thé gì ó vào nm tám tuÕi thì bÍn tôi quy¿t Ënh s½ thÓ kho báu.

BÑn éa tôi Áu thÑng nh¥t nh° th¿ và chÍn mÙt ngày n¯ng ráo chúng tôi b¯t §u ào xÛi khu v°Ýn.

Công cuÙc khai qu­t này °ãc ba m¹ H£i cò çng hÙ h¿t séc nÓng nhiÇt. HÍ ngh) chúng tôi là nhïng thã làm v°Ýn tñ nguyÇn, ngh)a là nhïng éa tr» ngoan.

Ba H£i cò xoa §u tôi:

- GiÏi l¯m, con trai.

M¹ H£i cò r°ng r°ng khi nhìn con Tçn xách thùng t°Ûi ch¡y tÛi ch¡y lui:

- C©n th­n k»o v¥p té ó con.

Sau mÙt tu§n thì khu v°Ýn không còn ch× nào nguyên v¹n. Nh° nhïng nhà kh£o cÕ, chúng tôi xÛi tëng gÑc cây, båi cÏ, h¿t séc kù l°áng. Nh°ng kho báu v«n ch°a chËu hiÇn ra. Chúng tôi mÏi mòn chÝ ti¿ng va cça l°ái cuÑc vào n¯p hòm g×, ho·c mÙt v­t gì c°ng céng nh° vàng hay kim c°¡ng nh°ng hoài công. ThÉnh tho£ng tay cuÑc trên tay tôi và H£i cò cing kêu ánh c¡ch mÙt ti¿ng nh°ng cái làm vang lên âm thanh hy vÍng ó chÉ là nhïng m£nh bát vá hay mÙt thanh s¯t han gÉ.

Sau m°Ýi ngày, ã xu¥t hiÇn trong v°Ýn nhïng håc hang và vài cái hÑ sâu ho¯m.

TÛi ngày thé m°Ýi mÙt, toàn bÙ cây cÑi b¯t §u nói lÝi giã të cuÙc sÑng. Cành khô i, lá rç xuÑng và nhïng trái m­n qu¯t l¡i.

BuÕi sáng ra thm v°Ýn, bàn tay ba th±ng H£i cò không còn xoa §u tôi nïa. Lông mày dñng ng°ãc, tay chÉ ra cÕng rào, ông quát lên b±ng cái giÍng ng°Ýi ta chÉ dùng à quát k» c¯p:

- Cút!

M¹ nó nhìn nhïng cành m­n tàn héo b±ng v» m·t còn tàn héo h¡n, trông bà vô cùng au khÕ và m¥t mát. Bà không quát tháo, mà rên lên:

- Ôi , li gi¿t ng°Ýi!

BÍn tôi không Ënh trß thành nhïng k» sát nhân. BÍn tôi chÉ i tìm kho báu nh°ng có thà vì hm hß tàn phá khu v°Ýn mà bÍn tôi khi¿n m¹ H£i cò ln ùng ra ch¿t cing nên. Ý ngh) u ám ó làm tôi run lên trong §u.

Con Tçn và con Tí sún ch¯c cing ngh) nh° tôi nên trong nháy m¯t ba éa tôi ã bi¿n nh° khói.

ChÉ có H£i cò là không ch¡y i âu °ãc. Vì nó không bi¿t ch¡y i âu.

Ñi vÛi mÙt éa bé, ngôi nhà r¥t quan trÍng. MÙt éa bé sÑng trong nhà mình cing tñ nhiên và máu thËt nh° sÑng trong b£n thân mình. Nó không thà ch¡y khÏi nhà mình, vì iÁu ó s½ làm nó au Ûn. Cing nh° mÙt con thÏ không thà ch¡y ra khÏi bÙ da cça mình.

ChÉ có ng°Ýi lÛn mÛi làm °ãc iÁu kó cåc ó. Trong mÙt sÑ tr°Ýng hãp, b£n ngã có thà bi¿n thành tha nhân. LÛn lên, tôi nghe các tri¿t gia kháo nhau nh° v­y.

Ch°¡ng IX: Có ai bi¿t bây giÝ là m¥y giÝ rÓi không?

Hôm sau th±ng H£i cò vác bÙ m·t tang th°¡ng ¿n tìm tôi.

Trông bÙ tËch h±m h±m cça nó, tôi oán ch¯c nó s¯p trút lên §u tôi mÙt c¡n bão rça x£ vÁ cái chuyÇn tôi ã xúi c£ bÍn phá tanh banh khu v°Ýn nhà nó.

Nh°ng khi nhìn th¥y v» m·t te tua không kém cça tôi, c¡n gi­n trong lòng nó Ùt nhiên nguÙi ng¯t:

- Mày cing bË n òn à?

H£i cò hÏi b±ng giÍng sung s°Ûng cça ng°Ýi ang c¡ ho¡n n¡n chãt th¥y k» khác g·p ho¡n n¡n h¡n mình.

- Ü. Tôi r§u r), tay mân mê gò má s°ng vù - TÑi hôm qua ba mày xÓng xÙc qua nhà tao.

H£i cò lo l¯ng nói, trông nó th¥p thÏm nh° ang éng trên ngÍn núi lía:

- N¿u v­y thì ba tao không chÉ qua m×i nhà mày.

Nh° Ã chéng minh cho suy oán cça H£i cò, mÙt chÑc sau con Tçn và con Tí sún l¿ch th¿ch nÑi nhau tÛi, m·t mày nhàu nhò nh° qu§n áo vëa l¥y vô të dây ph¡i.

Tôi và H£i cò không hÏi, con Tçn và con Tí sún cing không nói, nh°ng nhìn bÙ m·t héo úa cça hai nhÏ b¡n tôi bi¿t tÏng chuyÇn gì vëa x£y ra.

- T¡i sao ng°Ýi lÛn l¡i ph¡t bÍn mình nhÉ? Tôi than thß b±ng giÍng cça ng°Ýi suÑt Ýi toàn g·p chuyÇn b¥t công - BÍn mình có làm gì sai âu.

H£i cò làu bàu:

- Khu v°Ýn nhà tao&

Th±ng H£i cò chu©n bË giß giÍng b¯t Án, tôi nhìn con Tí sún:

- BÍn mình âu có cÑ ý, Tí há?

Con Tí sún nhanh nh©y phå ho¡:

- Ü, bÍn mình không cÑ ý.

Con Tçn l§n này éng vÁ phía tôi, có l½ vì nó trót là mÙt trong nhïng Óng - thç ph¡m trong vå này:

- Ch³ng ai muÑn làm ch¿t khu v°Ýn c£.

H£i cò b¥t chãt nh­n ra nó thuÙc phe thiÃu sÑ, ngay c£ con Tçn cing ß bên kia chi¿n tuy¿n, liÁn thß ánh th°ãt, l·p l¡i nh° cái máy:

- Ü, ch³ng ai muÑn làm ch¿t khu v°Ýn c£.

Không hiÃu sao tôi v«n tin r±ng n¿u chúng tôi không bË uÕi khÏi khu v°Ýn, n¿u công viÇc ào bÛi v«n ti¿p tåc thì sÛm muÙn gì chúng tôi cing s½ tìm th¥y kho báu. D°Ýng nh° mÍi éa tr» Áu tin r±ng có mÙt kho báu nào ó °ãc c¥t gi¥u ß mÙt n¡i nào ó trên th¿ gian này ang chÝ ãi tåi nó.

Thông th°Ýng, ng°Ýi lÛn không phç nh­n niÁm tin ó cça tr» con. Kho báu à? Có ¥y! , ng°Ýi lÛn mÉm c°Ýi dÅ dãi, nh°ng ngay sau ó hÍ l¡i b£o kho báu cça con ng°Ýi là tri théc. ¡i khái hÍ thích nói vÛi con cái (nh° tôi v«n thích nói vÛi con tôi): Con ¡i, con ph£i chm hÍc. Tri théc là mÙt kho báu vô giá. Tri théc là chìa khoá cça cuÙc sÑng. Có nó, con có thà mß °ãc mÍi cánh cía . Trong tr°Ýng hãp này có l½ ng°Ýi lÛn nói úng nh°ng trong m¯t mÙt éa tr» tám tuÕi, ã là kho báu thì dét khoát ph£i có hình thù cça mÙt hòm vàng hay bét nh¥t là mÙt thÏi kim c°¡ng.

- Con ng°Ýi ai mà ch³ng thích i tìm kho báu. Tôi såt sËt nói Ba m¹ mình cing th¿ thôi. Th¿ mà mình l¡i bË ph¡t.

Nh° bË khoét vào n×i au tích tå lâu ngày, con Tçn ¥m éc tuôn trào:

- BÍn mình luôn luôn bË ph¡t. Trong khi ba m¹ mình thì ch³ng bao giÝ bË ph¡t.

H£i cò Ùt ngôt bË sñ xúc Ùng nh¥n chìm. Nó hài tÙi m¹ nó:

- M¹ mình ã nm l§n ánh m¥t chìa khoá xe, m°Ýi hai l§n ánh m¥t chìa khoá tç mà ch³ng ai nói gì.

Còn Tí sún không còn m¹. Nó chÉ còn ba. Nó thút thít:

- Ba mình héa vÛi mình là s½ bÏ r°ãu. Nh°ng ba mình có giï lÝi âu.

Tôi ¿ ngay:

- Th¿ mà v«n không bË ánh òn roi nào.

BË cuÑn theo dòng thác c£m xúc m×i lúc mÙt mãnh liÇt, bÑn éa tôi thi nhau kà tÙi ba m¹. Trong vòng vài phút, bÍn tôi kinh ng¡c nh­n ra ba m¹ cça bÍn tôi khuy¿t iÃm §y r«y, có l½ nhiÁu h¡n bÍn tôi c£ chåc l§n. Sau này tôi v«n nói vÛi con tôi (nh° ba m¹ tôi v«n nói vÛi tôi): Con cái không °ãc phán xét ba m¹, còn à. Và thú th­t khi nói nh° v­y tôi cing không rõ tôi ang d¡y con tôi cách théc làm ng°Ýi hay vì tôi sã n¿u cho phép nó phán xét thì nó s½ th¥y ng°Ýi áng bË quó gÑi nhiÁu nh¥t trong nhà là tôi ché không ph£i là nó. KhÉ th­t!

Thñc t¿ thì sÑng trên Ýi ai mà ch³ng có khuy¿t iÃm: Trong khi tr» con cÑ che gi¥u khuy¿t iÃm cça mình trong m¯t ng°Ýi lÛn thì ng°Ýi lÛn cing tìm mÍi cách gi¥u gi¿m khuy¿t iÃm cça mình tr°Ûc m¯t tr» con.

N¿u làm mÙt cuÙc so sánh thì rõ ràng tr» con làm iÁu ó tÑt h¡n và khéo léo h¡n, ¡n gi£n là tr» con sã bË ph¡t. Ng°Ýi lÛn che gi¥u khuy¿t iÃm kém h¡n, không ph£i vì vång vÁ h¡n, mà do hÍ b¥t ch¥p. Tr» con không thà ph¡t hÍ và iÁu ó gieo vào §u hÍ cái ý ngh) tai h¡i r±ng ph¡m khuy¿t iÃm là ·c quyÁn cça ng°Ýi lÛn. MÙt éa tr» vô tình ánh mÙt phát trung tiÇn giïa bàn n s½ bË ng°Ýi lÛn bãp tai ngay téc kh¯c nh°ng n¿u mÙt ng°Ýi lÛn cing làm nh° v­y thì éa tr» (và nhïng ng°Ýi xung quanh) chÉ bi¿t c°Ýi xoà, trong khi thñc ra c£ hai Áu áng phê phán nh° nhau và n¿u ph£i tha thé thì éa tr» áng °ãc tha thé h¡n.

Tr» con không nhïng th°Ýng xuyên bË ph¡t (bßi vÛi mÙt éa tr» thì có h±ng trm thé l×i l§m à mà m¯c ph£i, të chuyÇn không thuÙc bài, làm b©n t­p vß ¿n chuyÇn m£i chai hay quên ngç tr°a), mà còn th°Ýng xuyên bË ph¡t oan.

Ng°Ýi lÛn th°Ýng thích c°Ýng iÇu n×i cô ¡n trong cuÙc sÑng, thích ca c©m r±ng bi¿t tìm âu cho ra mÙt ng°Ýi tri k÷ trong khi chính tr» con mÛi c£m nh­n iÁu ó sâu s¯c h¡n ai h¿t. éa tr» trót lá tay ánh vá mÙt cái tách hay mÙt lÍ hoa, trong a sÑ các tr°Ýng h¡p Áu bË c£ ba l«n m¹ xúm vào t¥n công, thêm sñ phå ho¡ cça anh chË n¿u éa tr» xui x»o ó không nhïng có anh mà còn có c£ chË. éa tr» s½ th¥y mình bË hi¿p áp., và ch¯c ch¯n s½ th¥y oan éc n¿u thç ph¡m làm vá lÍ hoa là con mèo h­u ­u nh°ng nó không ç thì giÝ Ã phân bua tr°Ûc c¡n gi­n dï cça ng°Ýi lÛn, nh°ng ngay c£ khi nó có c¡ hÙi nói lên sñ th­t giïa nhïng ti¿ng thút thít thì cing ch³ng ai tin nó.

Có l½ trên cõi Ýi này không có éa tr» nào ch°a tëng oán trách ba m¹.

Sau này khi ã là mÙt ông bÑ, tôi luôn th­n trÍng khi quß trách con cái à tránh x£y ra nhïng vå án oan nh°ng thú th­t xoá nhoà °ãc l±n ranh giïa tr» con và ng°Ýi lÛn cing khó ngang vÛi viÇc xoá bÏ ranh giÛi giàu nghèo trong xã hÙi. VÁ tam lý, ng°Ýi lÛn luôn cho mình éng vÁ phía chân lý, n¿u x£y ra mÙt sai l§m nào ó thì ph§n l×i °¡ng nhiên thuÙc vÁ tr» con.

Tôi ã c£m nh­n °ãc sñ b¥t công ó, ngay vào nm tám tuÕi, lúc tôi ti¿p tåc mân mê ôi gò má rát bÏng. Và tôi tin r±ng c£ khÑi tr» con trên Ýi này ang ngh) r±ng không có ai hiÃu mình, kà c£ nhïng ng°Ýi thân thi¿t nh¥t và tâm tr¡ng ó th­t là s§u khÕ, ng°Ýi lÛn ch°a ch¯c ã sánh b±ng.

Ngay sau khi kà tÙi các b­c làm cha làm m¹, chúng tôi c£m th¥y c§n ph£i thành l­p mÙt phiên toà.

Nhïng ngày hôm tr°Ûc, n¿u bÑn éa tôi hng hái giành nhau làm ba m¹ thì bây giÝ l¡i tranh nhau ¿n khô c£ cÕ Ã °ãc làm con cái.

Ph£i tranh giành thôi, vì ây là phiên toà vô tiÁn khoáng h­u: tr» con xí ng°Ýi lÛn!

RÑt cuÙc, sau mÙt hÓi gi±ng co, H£i cò và con Tçn gi­t °ãc chi¿c gh¿ quan toà.

Tôi và con Tí sún ành ph£i óng vai bË cáo.

H£i cò nÇn lÍ mñc xuÑng m·t bàn ánh cÑp , m·t khó m m:

- Ba i âu mà giÝ này mÛi vÁ? Ba có bi¿t bây giÝ là m¥y giÝ rÓi không?

Tôi lí nhí:

- Ü, ba g·p m¥y ng°Ýi b¡n& vui miÇng làm m¥y ly&

- Tu§n tr°Ûc ba say r°ãu, çi xe vô gÑc cây, ph£i °a i c¥p céu, ba hÕng nhÛ h£?

Tu§n tr°Ûc ba th±ng H£i cò có say r°ãu çi vô gÑc cây và tÉnh d­y ß bÇnh viÇn vÛi cái §u bng tr¯ng thiÇt. Bïa ó ai cing t°ßng ba nó tiêu rÓi.

Tôi t·c l°ái:

- NhÛ ché sao không.

- NhÛ sao ba còn ti¿p tåc say r°¡u? Rçi ba có mÇnh hÇ gì thì vã con bÏ cho ai nuôi? - H£i cò quát lÛn, nh°ng nía chëng giÍng nó chuyÃn qua nghèn ngh¹t nh° bË ai bóp mii, ch¯cnó chãt hình dung ¿n c£nh ch³ng may nó mÓ côi cha.

Tôi gåc §u xuÑng:

- Ba bi¿t l×i rÓi.

H£i cò nhìn tôi (ch¯c nó ngh) nó ang nhìn ba nó nên m¯t nó ngân ng¥n n°Ûc), giÍng dài ra:

- Câu này nghe quen quá, ba.

- Con yên tâm i. ây là l§n cuÑi cùng ba héa vÛi con. Tôi nói, giÍng c£m Ùng, vì tôi cing ang rùng mình t°ßng t°ãng ¿n c£nh ba th±ng H£i cò n±m b¹p trên chi¿c bng ca không bao giÝ ngÓi d­y nïa.

H¿t ba tÛi m¹. Con Tçn nhìn con Tí sún b±ng ánh m¯t ngán ng©m:

- ThiÇt tình con không bi¿tnói sao nïa, m¹ à.

Con tí sún Õi chân hai, ba l§n, m·t lÙ v» bÓn chÓn, nh° thà nó bi¿t nó tÙi l×i §y mình.

Con Tçn Ùt nhiên néc nß:

- M¹ không bao giÝ tôn trÍng con h¿t. Hu hu hu.

Con Tí sún m·t mày xanh lè:

- Nín i con. Con nói sao ¥y ché. M¹ luôn luôn th°¡ng con mà.

- Con nói m¹ không bao giÝ tôn trÍng con ché âu có nói m¹ không th°¡ng con.

Tr°Ûc ánh m¯t ng¡ ngác cça con Tí sún, con Tçn ¥m éc d±n tëng ti¿ng:

- Th°¡ng là khác. Còn tôn trÍng là khác.

Con Tçn b¯t §u kà tÙi m¹ nó:

- Hôm tr°Ûc i mua áo, m¹ hÏi con thích chi¿c áo màu xanh hay chi¿c áo màu vàng. Con nói con thích áo màu vàng. T°ßng sao, m¹ nói: Thôi, mua áo màu xanh i con. M·c màu xanh cho mát.

Con Tí sún nhìn chi¿c áo xanh con Tçn ang m·c, cÑ nín c°Ýi:

- Ü& Ý&

- X°a nay chuyÇn gì cing v­y. Con Tçn ti¿p tåc thút thít - M¹ hÏi ý con, nh°ng rÑt cuÙc m¹ Áu làm theo ý m¹.

- Ü& Ý&

Ü gì mà Ý . Con Tçn gi­n d×i - N¿u m¹ không tôn trÍng con thì m¹ còn hÏi ý ki¿n cça con làm gì. Të nay trß i, m¹ thích gì m¹ cé làm, ëng bao giÝ hÏi con nïa.

- M¹ xin l×i&

Con Tçn vëa dét lÝi, th±ng H£i cò ã nôn nóng ti¿p theo ngay, nh° thà ang chÝ sµn:

- M¹ còn cái t­t dai nïa.

Con Tí sún tròn xoe m¯t:

- M¹ mà nói dai á?

- Ché gì nïa. - H£i cò nhn nhó Nm ngoái con lá làm m¥t chi¿c xe ¡p, th¿ mà m¹ cé lôi chuyÇn ó ra nói hoài. Hôm qua m¹ v«n còn nh¯c trong bïa n, cé nh° thà con làm m¥t c£ trm chi¿c xe ¥y&

- æa, m¹ có nh¯c h£ con? Làm gì có!

- Th¿ ai v«n hay nói câu Xe ¡p mà nó còn làm m¥t °ãc thì cái gì mà nó không làm m¥t ? ó không ph£i là câu nói °a thích nh¥t trong nm cça m¹ sao?

Tôi thß mÙt h¡i dài khi nghe H£i cò tÑ khÕ m¹ nó. Þ trên bàn công tÑ viên, con Tçn cing såp m¯t xuÑng. Rõ ràng là cái t­t cça m¹ H£i cò cing là cái t­t cça m¹ tôi và m¹ con Tçn. M¹ con Tí sún không m¯c ph£i cái t­t ó ch³ng qua do bà m¥t sÛm.

Phiên toà hôm ó kéo dài khá lâu và k¿t thúc trong niÁm hân hoan cça c£ bÑn éa tôi. Chúng tôi c£m th¥y ã l¥y l¡i °ãc sñ công b±ng, ã x£ °ãc bao nhiêu là ¥m éc, ã t°ßng t°ãng ra °ãc c£nh ng°Ýi lÛn chân thành xin l×i tr» con vÁ bao nhiêu là khuy¿t iÃm mà n¿u tr» con không bao giÝ v¡ch ra thì ng°Ýi lÛn không bao giÝ nh­n th¥y.

Hôm ó, chúng tôi nh° sÑng trong m¡ - mÙt gi¥c m¡ có l½ mÍi tr» con trên trái ¥t Áu ao °Ûc.

ChÉ ti¿c là gi¥c m¡ ó phù du quá. Të phiên toà trß vÁ, tôi vëa un §u vô nhà, ba tôi ã ón tôi b±ng ti¿ng quát:

- Con i âu mà giÝ này mÛi vÁ? Con có bi¿t bây giÝ là m¥y giÝ rÓi không?

Oái om thay, công tÑ viên H£i cò vëa quát tôi mÙt câu giÑng y nh° th¿, chÉ khác mÙt chút ß cách dùng các ¡i të nhân x°ng:

- Ba i âu mà giÝ này mÛi vÁ? Ba có bi¿t bây giÝ là m¥y giÝ rÓi không?

CH¯ NG X: VÀ TÔI Ã CHÌM

H£i cò và cu Tçn bây giÝ phç nh­n t¥t t§n t­t nhïng iÁu ó. Cái phiên tòa ph¡m th°ãng kia d) nhiên tåi nó càng cÑ quên i. Nh°ng d«u sao hÓi tám tuÕi, tôi và con Tí sún ch¯c ch¯n không thà xoay chuyÃn th¿ giÛi theo ý mình n¿u không có sñ tham gia nhiÇt tình cça hai éa nó. Bây giÝ ngÓi l§n giß l¡i nhïng ký éc nh° l­t tëng trang nh­t ký, tôi v«n b¯t g·p mÙt c£m giác bÓi hÓi khi nhÛ ¿n nhïng gì ã x£y ra trong nhïng nm tháng ó.

Sau này, khi ã là mÙt ng°Ýi lÛn h³n hoi, tôi luôn c£m th¥y chÙt d¡ khi có mÙt éa bé nhìn tôi ch±m ch±m, cái c£m giác cça tôi lúc ó là c£m giác nhÙt nh¡t cça ng°Ýi b°Ûc ra phÑ mà quên cái nút áo hay nút qu§n.

Thñc ra thì t° cách cing c§n cài nút, nh°ng lúc quên cài thì chúng ta th°Ýng không th¥y c£m giác nhÙt nh¡t. NhiÁu ng°Ýi lÛn có khuynh h°Ûng coi trÍng sñ ngay ng¯n cça qu§n áo h¡n là sñ ngay ng¯n cça t° cách. Bßi qu§n áo luÙm thuÙm dÅ dàng bË ng°Ýi khác phát hiÇn còn sñ luÙm thuÙm cça t° cách là cái gì ó khó phát hiÇn h¡n và khi bË phát hiÇn thì l¡i có vô sÑ lý do à bào chïa.

Nh°ng ng°Ýi lÛn ánh lëa ng°Ýi lÛn dÅ h¡n là ánh lëa tr» con. Bßi ng°Ýi lÛn ti¿p nh­n th¿ giÛi b±ng óc phân tích, còn tr» con c£m nh­n th¿ giÛi b±ng trñc giác.

Xem cái cách th±ng H£i cò và con Tçn Ñi xí vÛi tuÕi th¡ cça tåi nó thì bi¿t. Nhïng gì trñc giác thÝi ¥u th¡ mách b£o là hay ¹p thì bây giÝ tåi nó dung lý trí à sÕ to¹t h¿t. Cé nh° thà trñc giác là cây bút xanh cça hÍc trò, còn lý trí là cây bút Ï cça th§y cô.

Tåi nó phçi k÷ niÇm nh° phçi båi, nh±m phi tang quá khé.

Nh°ng ó là thé båi kim c°¡ng.

Tôi ã gom nhïng h¡t båi óng ánh ó à úc thành b£n tham lu­n cça tôi. À không, bây giÝ thì nhïng gì tôi vi¿t ra không ph£i à trình bày trong cuÙc hÙi th£o Tr» em nh° mÙt th¿ giÛi nïa. Con Tí sún ã bày cách cho tôi: Tham lu­n trong mÙt hÙi th£o khoa hÍc °¡ng nhiên buÙc ph£i Á cao tính xác thñc, ó s½ là lý do à H£i cò và con Tçn ph£n Ñi th­m chí kiÇn cáo vÁ nhïng gì tôi mô t£ vÁ tåi nó, nh°ng n¿u ây là mÙt cuÑn tiÃu thuy¿t thì quyÁn h° c¥u cça tác gi£ s½ £m b£o cho tôi tránh xa nhïng kiÇn tång l±ng nh±ng. Th­m chí n¿u c§n tôi s½ ¿ mÙt dòng chï ngay trang §u cuÑn sách T¥t c£ nhïng nhân v­t và tình ti¿t trong cuÑn sách này Áu do tác gi£ t°ßng t°ãng ra, n¿u có sñ trùng hãp ng«u nhiên thì ó là chuyÇn ngoài ý muÑn, tác gi£ không chËu trách nhiÇm . Tôi ã tëng th¥y nhïng cuÑn sách ghi nh° th¿, và th­t mëng là con Tí sún ã ân c§n nh¯c cho tôi nhÛ iÁu ó.

Të khi tìm ra lÑi thoát, tôi không còn ng§n ngë khi nhìn th¥y sÑ phone cça ông giám Ñc H£i cò và bà hiÇu tr°ßng Tçn hiÇn ra trên màn hình iÇn tho¡i cça tôi nïa.

Tôi hét vào Ñng nói:

- Yên tâm, yên tâm! S½ không có b¥t cé mÙt b£n tham lu­n nào!

- Yên chí, yên chí! æy ban UNESCO cça Liên hiÇp quÑc s½ không bi¿t ß ViÇt Nam tëng có mÙt bé trai rç mÙt bé gái lên gi°Ýng mÙt chút chng të hÓi tám tuÕi, hÍ cing không bi¿t tëng có mÙt phiên tòa kà tÙi ba m¹ nào h¿t.

Tôi t¯t máy, t·c l°ái: æy ban UNESCO không bi¿t nh°ng khi cuÑn sách này in ra thì c£ th¿ giÛi Áu bi¿t.

æa nh°ng t¡i sao l¡i ph£i gi¥u khi mà nhïng gì ã x£y ra vÛi bÍn nhóc chúng tôi ch¯c ch¯n không ph£i là iÁu gì bí m­t vÛi tr» con(và c£ vÛi nhïng ai tëng là tr» con) trên toàn th¿ giÛi, vì t¥t c£ nhïng éa tr» chân chính bao giÝ cing muÑn làm nhïng iÁu t°¡ng tñ Ã cuÙc sÑng trß nên l¥p lánh h¡n và giàu ý ngh)a h¡n.

Ch¯c ch¯n các b­c làm cha làm m¹ không bi¿t li con cái ã giß nhïng trò gì sau l°ng hÍ, m·c dù có thà chính là nhïng trò mà các b­c làm cha làm m¹ khi còn bé cing ã tëng làm sau l°ng các b­c làm ông làm bà ó thôi.

Thñc lòng mà nói, khi tôi quy¿t Ënh phanh phui nhïng chuyÇn này ra, nhïng ng°Ýi mà tôi sã nh¥t không h³n là H£i cò và con Tçn, mà chính là ba m¹ tôi, cing nh° ba m¹ tåi b¡n tôi.

Trong m¯t các b­c làm cha làm m¹ kh£ kính ó, x°a nay chúng tôi v«n là nhïng éa con ngoan, nh°ng bây giÝ khi Íc cuÑn sách này hÍ chãt nh­n ra chúng tôi không ngoan nh° hÍ t°ßng, m·c dù rÑt cuÙc nhïng éa con không ngoan ó v«n thành ¡t trong xã hÙi, v«n thành ông giám Ñc này, bà hiÇu tr°ßng kia, ông nhà vn nÍ&

Và tôi không chÉ sã ba m¹ tôi, ba m¹ th±ng H£i cò, ba m¹ con Tçn và ba con Tí sún. Mà sã t¥t c£ các b­c làm cha làm m¹ khác trên Ýi. Íc xong cuÑn sách này, hÍ s½ gi­t n©y mình, të ó b¯t §u nhìn con cái b±ng ánh m¯t kh¯t khe h¡n và d) nhiên là nhiÁu ngÝ vñc h¡n cé nh° thà ã là con cái thì th¿ nào cing s¯p sía làm iÁu gì dó h¿t séc b­y b¡.

Thñc ra thì mÍi éa tr» Áu hÓn nhiên. Chúng tôi lá tay phá hÏng khu v°Ýn nhà th±ng H£i cò ch³ng qua là do ngây ngô. Lúc ó chúng tôi v«n tin vào iÁu chúng tôi làm, th­m chí êm êm tôi v«n n±m m¡ th¥y nhïng hòm vàng chôn d°Ûi nhïng góc m­n sau nhà th±ng H£i cò.

Sau này, khi ã là ng°Ýi lÛn thì tôi th¥t vÍng khi th¥y ng°Ýi lÛn không có °ãc thái Ù trong sang nh° lúc hÍ còn tr» con. Ng°Ýi lÛn b£o tr» con chúng tôi tri théc mÛi là kho báu thñc sñ, nh°ng nhiÁu ng°Ýi trong sÑ hÍ không hÁ muÑn chinh phåc tri théc mà chÉ thích sn tìm b±ng c¥p. Ng°Ýi lÛn cing nói nh° v­y vÁ tình yêu và Ñi xí vÛi tình yêu cing vÛi cách théc thô b¡o nh° hÍ ã Ñi xí vÛi tri théc.

Bây giÝ con tôi cing hay hÏi tôi vÁ tình yêu. Tñ nhiên tôi nhÛ ¿n con Tçn và nói:

- Tình yêu là mÙt cuÙc r°ãt b¯t nh°ng trong nhiÁu tr°¡ng hãp ta cÑ r°ãt theo ng°Ýi này nh°ng rÑt cuÙc l¡i b¯t °ãc ng°Ýi khác, con à.

Con tôi may m¯n h¡n nhiÁu ng°Ýi. Nó ã b¯t úng ng°Ýi mà nó r°ãt ( hay r°ãt nó). Th¿ nh°ng nó v«n lo l¯ng:

- Ng°Ýi ta b£o hôn nhân là mÓ chôn cça tình yêu có úng không h£ ba?

Tôi ngh) ¿n cuÙc hôn nhân êm ¹p cça con Tí sún, nhún vai áp:

- Hôn nhân không chôn ai h¿t. ChÉ có ng°Ýi chÓng và ng°Ýi vã chôn l«n nhau n¿u hÍ muÑn nh° v­y.

- Th¿ t¡i sao&

Tôi c¯t ngang câu hÏi cça con tôi:

- Con ¡i, nhïng c·p vã chÓng tan vá là nhïng ng°Ýi ngh) r±ng hôn nhân là iÃm k¿t thúc cça tình yêu trong khi thñc ra nó là iÃm b¯t §u.

Tôi nhìn v» m·t ng¡ ngác cça con tôi, cÑ tìm mÙt cách diÅn ¡t dÅ hiÃu:

- Tr°Ûc khi c°Ûi nhau, con ng°Ýi ta chÉ t­p yêu nh°ng ch°a thñc sñ bi¿t yêu. Yêu là thé con ng°Ýi ta c§n ph£i hÍc và c§n ph£i n× lñc suÑt Ýi, con à. Hôn nhân s½ d¡y ng°Ýi ta yêu. T¥t nhien là có nhïng ng°Ýi không hÍc nÕi, h­u qu£ là hÍ bË uÕi khÏi hôn nhân nh° nhïng hÍc sinh l°Ýi bË uÕi ra khÏi tr°Ýng.

M¯t con tôi sáng lên:

- HÍc yêu cing giÑng nh° hÍc b¡i v­y h£ ba? Không hÍc ng°Ýi ta v«n b¡i °ãc, nh°ng b¡i theo kiÃu con cún. ChÉ có hÍc àng hoàng, ng°Ýi ta mÛi bi¿t b¡i s£i, b¡i ngía, b¡i ¿ch và b¡i b°Ûm.

Tôi c°Ýi, nhÛ l¡i c£nh tôi tëng nhào xuÑng sông hÓi tám tuÕi:

- Và nhïng ai l°Ýi s½ bË chìm.

o0o

Tôi không l°Ýi nh°ng tôi v«n cé chìm.

Tôi nhÛ ¿n ngày con Tçn chuyÃn nhà i n¡i khác. Ba nó tìm °ãc mÙt công viÇc ngon lành ß thành phÑ, th¿ là c£ nhà theo chân ba nó.

MÙt ngày tr°Ûc hôm con Tçn ra i, tôi ánh liÁu m°ãn chi¿c iÇn tho¡i cça chú Nhiên nh¯n tin vào máy cça m¹ nó:

- ChiÁu nay chúng ta chia tay mÙt chút chng? BuÓn ¡i là s§u!

M¹ con Tçn ã h¿t gi­n tôi vå nh¯n tin linh tinh hôm tr°Ûc. Có l½ v­y, vì con Tçn kà vÛi tôi là m¹ nó ã nói vÛi nó b±ng giÍng h¿t séc dËu dàng:

- Th±ng cu Mùi muÑn g·p con.

Th±ng cu Mùi và con Tçn l¡i ngÓi trong quán chè cça bà Hai Ít. Gió ngoài sông thÕi vào mát r°ãi, và l§n §u tiên tôi bi¿t buÓn.

NhiÁu ng°Ýi sã n×i buÓn. Nh°ng tôi không sã. Tôi chÉ sã mÙt cuÙc sÑng không buÓn không vui, nói chung là nh¡t nh½o. ôi khi chúng ta cing c§n có n×i buÓn làm b¡n, nh¥t là lúc cuÙc sÑng b×ng d°ng trÑng tr£i và c£m giác cô Ùc xâm chi¿m ta tëng phút mÙt.

Khi tôi bi¿t yên nhïng câu th¡ §u tiên cça tôi là nh±m chia s» iÁu ó:

Të khi quen em, anh ã bi¿t n×i buÓn

Và n×i buÓn cing bi¿t m·t anh

Ngày mai n¿u n×i buÓn tìm ¿n

Cing nh° là gõ cía ng°Ýi quen&

B¡n nhÛ l¡i mà xem, có ph£i iÁu áng sã nh¥t trong cuÙc sÑng là không có ai gõ cía nhà mình?

Tâm hÓn chúng ta cing v­y, chúng ta treo ngoài cía sÕ tâm hÓn mÙt qu£ chuông nhÏ và th­t khçng khi¿p n¿u ti¿ng chuông vui tai ó không mÙt l§n vang lên.

Nh° v­y, n×i buÓn ã rung chuông tâm hÓn mÙt chú bé tám tuÕi ngày tôi xa con Tçn.

Tôi ngÓi nhìn nó múc tëng mu×ng chè °a vô miÇng mà muÑn khóc. Con Tçn không khóc. Nó mê m£i n. Nó n mÙt lèo ba chén chè. Sau này tôi mÛi biêt bÍn con gái khi buÓn khÕ th°Ýng n nhiÁu. Có éa nhÝ th¥t tình mà m­p lên. Có v» nh° khi không còn dËp nói nhïng lÝi yêu th°¡ng, cái miÇng ã hÓn nhiên quay l¡i vÛi chéc nng nhai và nuÑt. NhiÁu cô b¡n vëa ly hôn nói vÛi tôi: n v­y thôi, ch³ng th¥y ngon lành gì, nh°ng c¡ thà cé òi hÏi ph£i n. Hay théc n là thé có thà l¥p §y n×i buÓn chng?

Con Tçn trong buÕi chiÁu chÛm thu hôm ó cing v­y. Chi¿c mu×ng i qua i l¡i giïa chén chè và ôi môi nó nh° nhïng chuy¿n bay khé hÓi g¥p gáp, tôi nhìn ¿n hoa c£ m¯t.

Nh°ng n xong, vëa ·t chi¿c mu×ng xuÑng thì con Tçn b¯t §u khóc. Khi n con Tçn n nhiÁu h¡n tôi g¥p ba l§n. Và khi khóc, nó khóc nhiÁu h¡n tôi g¥p sáu l§n. N°Ûc m¯t «m m·t nó nh° thà nó ang ngÓi d°Ûi m°a. Khóc mÙt hÓi, nó li¿c tôi, °a tay qu¹t vÙi lên má rÓi vùng ch¡y ra ngoài.

V­y thôi, buÕi chia tay hôm ó chÉ gói gÍn trong hai Ùng tác: n và khóc. Không ai nói vÛi ai °ãc câu nào. Tôi có bi¿t bao iÁu muÑn nói vÛi con Tçn. R±ng tôi r¥t m¿n nó, m·c dù bao giÝ ch¡i trò vã chÓng tôi cing c°Ûi con Tí sún làm vã. Nh°ng rÑt cuÙc tôi ã không nói gì. Ngay c£ câu ¡n gi£n nh¥t là chúc nó lên °Ýng bình an, tôi cing không kËp thÑt ra.

M°Ýi nm sau, tôi g·p l¡i con Tçn khi tôi lên thành phÑ hÍc ¡i hÍc.( Th±ng H£i cò lên tr°Ûc mÙt nm. Nm sau tÛi l°ãt tôi và con Tí sún).

Trong nhiÁu nm liÁn, bÑn éa tôi ã c·p kè vÛi nhau vui v» nh° nhïng ngày th¡ ¥u. Tôi ã tíu tít vÛi con Tçn bao nhiêu là chuyÇn, trë chuyÇn ngày x°a tôi thích nó. M°Ýi nm sau nïa, téc là vào lúc hai éa tôi ã hai m°¡i tám tuÕi và con Tçn chu©n bË lên xe hoa, tôi mÛi thú th­t vÛi nó nhïng gì tôi ngh) vÁ nó hai chåc nm tr°Ûc.

Con Tçn tÉnh b¡:

- HÓi ó em cing thích anh.

- ëng gián ch¡i nha. Tôi gi­t thót Thích anh sao suÑt ngày em cé i ch¡i vÛi th±ng H£i cò?

- Chính vì thích anh, em mÛi không dám i ch¡i vÛi anh.

Tôi hÏi mà nghe mÓ hôi «m gáy:

- Em nói thiÇt không ó?

- Em s¯p l¥y chÓng rÓi, nói dÑi anh làm chi!

Câu nói cça con Tçn ghìm ch·t tôi xuÑng gh¿. Nó ·t t¥m thiÇp c°Ûi xuÑng bàn và ra vÁ mÙt lúc lâu, tôi v«n không sao nh¥c ng°Ýi lên nÕi.

Hai m°¡i tám tuÕi thñc ra không chàng trai nào có kh£ nng hiÃu h¿t vÁ con gái. Và có thà suÑt c£ Ýi v«n v­y. Ng°Ýi ta nói úng: hãy yêu phå nï nh°ng ëng hoài công hiÃu hÍ. T¡i sao con Tçn thích tôi nh°ng nó cé bám lµng nhµng theo th±ng H£i cò à tôi ph£i buÓn bã thích con Tí sún?

Lúc hai m°¡i tám tuÕi, tôi cé ngh) mãi vÁ chuyÇn này và tìm ra c£ chåc lý do, lý do nào cing chí lý.Bây giÝ, lúc ngÓi vi¿t cuÑn sách này tôi ç tëng tr£i à không th¯c m¯c nïa, ¡n gi£n vì b£n thân phå nï ôi khi hÍ còn không hiÃu hÍ và ph£n éng cça hÍ nói chung r¥t khó l°Ýng. Có l½ sñ khó l°Ýng cça phå nï chính là b£n nng tñ vÇ mà t¡o hóa ã ban cho hÍ. Séc vóc cça phå nï thua thiÇt so vÛi àn ông, và hÍ s½ bË àn ông xúm vào cai trË n¿u mÙt ngày nào ó hÍ trß nên dÅ hiÃu.

Tóm l¡i, phå nï giÑng nh° hoa hÓng, không ph£i vì hoa hÓng có gai nh° ng°Ýi ta nói, mà vì khÓn có ai l©n th©n tìm cách c¯t ngh)a v» ¹p cça hoa hÓng m·c dù t¥t c£ chúng ta Áu yêu nó.

Tôi yêu hoa hÓng , th¿ là ç!

Và tôi ã chìm , th¿ cing là quá ç!

CH¯ NG XI:TRANG TR I CHÓ HOANG

Nh° v­y, cuÑi cùng cuÑn sách này ã °ãc vi¿t ra. Nó ã °ãc b¯t §u vào mÙt ngày tám tuÕi tôi th¥y cuÙc sÑng sao mà t» nh¡t và k¿t thúc vào mÙt ngày tám tuÕi khác tôi khám phá ra cuÙc sÑng không còn t» nh¡t nïa, nh°ng sao mà buÓn quá.

Tâm hÓn con ng°Ýi të khi sinh ra giÑng nh° m·t hÓ ph³ng l·ng cho ¿n khi n×i buÓn §u tiên °ãc cuÙc Ýi ném xuÑng.

Të ngày con Tçn ra i, Ñi vÛi tôi cuÙc sÑng ã b¯t §u có mùi vË, dù ó là thé mùi vË không dÅ chËu nh°ng nhÝ nó mà tôi không c£m th¥y nh¡t miÇng khi thí n¿m cuÙc sÑng.

Nh° b¡n bi¿t ¥y, tôi ã làm mÍi cách à không ph£i nghe thé âm thanh Áu Áu, ¡n iÇu và mòn mÏi cça bánh xe thÝi gian ln qua Ýi tôi.

Tôi cùng H£i cò, con Tçn và con Tí sún ngh) ra h¿t trò này ¿n trò khác à thu x¿p cuÙc sÑng theo ý mình, trong ó l¯m trò ngu ngÑc nh°ng cing không ít trò thong thái.

Khi còn l¡i ba éa ß thË tr¥n buÓn t» tuÕi th¡ tôi, chúng tôi l¡i ti¿p tåc bày ra hàng mÛ nhïng trò quái chiêu khác, nh° nhúng §u vào lu n°Ûc xem éa nào nín thß lâu h¡n éa nào và mÙt l§n tôi suýt ch¿t khi con Tí sún è c£ hai tay lên cÕ tôi à mong tôi th¯ng b±ng °ãc th±ng H£i cò.

Chúng tôi ch¡y nh° iên trong êm à khi ng°Ûc m¯t lên sung s°Ûng th¥y m·t trng ang uÕi th°o mình.

Ch¡y chán, chúng tôi em chi¿c thau ·t ngoài sân, Õ n°Ûc vào rÓi ·t ngía t¥m ki¿ng soi m·t trong áy thau à xem c§u vÓng hiÇn lên khi m·t trng chi¿u vào.

Nh°ng có l½ trò thú vË nh¥t là nuôi chó hoang.

Ch³ng hiÃu sao thÝi gian ó r¥t nhiÁu chó hoang i l¡c vào thË tr¥n. Có khi hai,ba con l¿ch th¿ch c·p kè nhau nh° mÙt li tr» i båi.

Chúng lang thang kh¯p các ng£ °Ýng, lê la và såc s¡o trong chã, thÉnh tho£ng t¡t vào nhà chúng tôi.

Tôi giï l¡i mÙt con, l¥y c¡m nguÙi cho nó n và nói vÛi H£i cò và con Tí sún:

- Tåi mình s½ mß mÙt trang tr¡i nuôi chó.

- Ã làm gì? Con Tí sún ng¡ ngác.

- Tåi mình s½ hu¥n luyÇn chúng thành nhïng con chó thông minh, bi¿t nghe lÝi.

- Ã làm gì? TÛi phiên th±ng H£i cò th¯c m¯c, nó hÏi y hÇt con Tí sún.

- Sao l¡i à làm gì. Sau ó tåi mình s½ em bán. °ãc c£ khÑi tiÁn!

Ki¿m °ãc tiÁn mà không ph£i ngía tay xin ba m¹ là °Ûc muÑn cça mÍi éa tr» trên Ýi.( Ng°Ýi lÛn không v­y. Có nhiÁu ng°Ýi lÛn thích xin xÏ. Ng°Ýi lÛn làm ra tiÁn và có thëa tiÁn à mua mÙt chi¿c vé xem kËch, xem ca nh¡c, vé vào cÕng mÙt khu vui ch¡i nh°ng ng°Ýi lÛn l¡i thích kó kèo xin cho thêm mÙt t¥m vé mÝi dù r¥t nhiÁu tr°Ýng hãp hÍ nh­n °ãc t¥m vé mÝi kèm theo cái nhn m·t khó chËu cça ng°Ýi cho. iÁu ó th­t khó hiÃu dù cho nó th­t dÅ hiÃu!)

KÃ të hôm ó, chúng tôi thi nhau giï l¡i b¥t cé con chó hoang nào l¡c vào nhà ho·c i ngang qua tr°Ûc cía.

Trang tr¡i nuôi chó ·t b£n doanh t¡i nhà con Tí sún vì nhà nó rÙng và ba nó h§u nh° i v¯ng suÑt ngày.

Tôi và th±ng H£i cò có nhiÇm vå hu¥n luyÇn và cung c¥p thñc ph©m cho li chó.

VÁ công tác hu¥n luyÇn chó thì éa nào cing giành °ãc là hu¥n luyÇn viên. Chúng tôi suýt ©u £ nhau vì chi¿c gh¿ vinh quang này n¿u con Tí sún không can ngn và °a ra mÙt Á nghË h¿t séc thông minh là tôi và H£i cò thay nhau m×i éa giï chéc hu¥n luyÇn viên mÙt ngày.

Th±ng H£i cò ngÓi nhÏm trên gót chân, tay giï ch·t con chó có cái tên h¿t séc quý tÙc là Hoàng tí bé. Nó li¿c tôi và con Tí sún:

- Tåi mày xem này!

Nói xong, nó ném chi¿c dép ra xa, rÓi l­p téc buông con Hoàng tí bé ra, miÇng xùy, xùy th­t lÛn.

Hoàng tí bé hng hái lao theo chi¿c dép.

H£i cò ra lÇnh:

- Ng­m l¥y!

Hoàng tí bé ngoan ngoãn ngo¡m chi¿c dép.

- GiÏi l¯m! em l¡i ây! H£i cò hét lÛn, trông nó khoái chí ra m·t.

Con Hoàng tí bé gi£ i¿c, ngo¡m chi¿c dép ch¡y luôn ra °Ýng.

H£i cò cåt héng:

- Ch¯c t¡i tao la lÛn quá. Nó t°ßng tao m¯ng nó.

H£i cò vÍt ch¡y ra °Ýng, r°ãt theo con chó ngÑc ngh¿ch.

Nm phút sau, nó l¡i mÙt tay ôm cÕ con Hoàng tí bé, tay kia lm lm chi¿c dép.

- Nào, làm l¡i nào!

H£i cò ném chi¿c dép và con chó l¡i lao i.

L§n này H£i cò không dám la lÛn nïa. Vëa th¥y con Hoàng tí bé ngo¡m °ãc chi¿c dép, nó kêu khe kh½ L¡i ây! L¡i ây ! , giÍng nn nÉ th¥y tÙi, tay búng tróc tróc.

Con chó quay cÕ nhìn, l°áng lñ mÙt giây, rÓi nh£ chi¿c dép ra, phóng våt vÁ phía H£i cò.

Trong khi tôi và con Tí sún ôm bång c°Ýi ng·t ngh½o thì H£i cò thò tay cÑc §u con Hoàng tí bé:

- Mày úng là ngu nh° chó!

Bïa ó, hu¥n luyÇn viên H£i cò d¡y chó ¿n mÇt nhoài. Trong khi con Hoàng tí bé v«n tung tng vui v» thì H£i cò thß không ra h¡i, trông nó vëa mÇt vëa chán Ýi khçng khi¿p.

Tôi c°Ýi khì khì:

- Xem tao ây nè. MuÑn hu¥n luyÇn chó thành công ph£i th°ßng cho nó. Mày xem các ti¿t måc xi¿c thú trên tivi thì bi¿t. Dù là d¡y chó, cá heo, cÍp hay s° tí, bao giÝ ng°Ýi d¡y thú cing cho nó n mÙt thé gì ó.

Tôi kêu con Tí sún ki¿m mÙt cái bánh, b» ra tëng m©u nhÏ.

Tôi dé dé m©u bánh tr°Ûc m·t con Hoàng tí bé, giÍng nghiêm trang:

- Nghe ây, nhóc! N¿u mày nh·t chi¿c dép em vÁ cho tao, tao s½ th°ßng cho mày m©u bánh này.

Con Hoàng tí bé v«n nhìn lom lom m©u bánh trên tay tôi, n°Ûc dãi ch£y °Ût hai bên mép. Tôi trông thái Ù cça nó, ngÝ r±ng nó ch°a nghe tôi nói gì, bèn c©n th­n và ch­m rãi l·p l¡i mÙt l§n nïa, rÓi cao giÍng:

- NhÛ ch°a?

Nghe tôi lÛn ti¿ng, con Hoàng tí bé nh¥c m¯t lên khÏi m©u bánh à nhìn tôi vÛi v» thm dò, nh°ng chÉ mÙt giây sau, nh° không chËu °ãc c¡n òi hÏi cça d¡ dày, ánh m¯t nó l¡i rÛt xuÑng m©u bánh trên tay tôi, chân c³ng cña qu­y mÙt cách bÓn chÓn.

Tôi nóng ruÙt liÇng chi¿c dép ra xa, quát:

- Mày nh·t chi¿c dép em vÁ ây rÓi s½ °ãc n.

Con Hoàng tí bé bÏng ch³ng buÓn nhúc nhích, ánh m¯t nó v«n x¹t qua x¹t l¡i giïa m©u bánh và g°¡ng m·t tôi mÙt cách kh©n tr°¡ng.

Th¥y Hoàng tí bé gi£ i¿c, H£i cò và con Tí sún c°Ýi hích hích khi¿n tôi nhÙt nh¡t nh° có ai cù.

H£i cò còn chÍc quê tôi:

- T°ßng sao! D¡y cho con Hoàng tí bé không thèm nghe lÝi mình, tao cing làm °ãc.

Tôi li¿c con Tí sún, Ï m·t chÑng ch¿:

- Tao quên. Tr°Ûc tiên c§n ph£i làm g°¡ng cho nó.

- Làm g°¡ng là sao h£ anh?

- Là làm m«u cho nó xem tr°Ûc. Tôi gãi c±m, gi£ng gi£i BÍn chó là chúa ngÑc. N¿u không biÃu diÅn cho nó xem qua mÙt l§n con Hoàng tí bé s½ ch³ng hiÃu mình muÑn gì ß nó.

Tôi trút nhïng m©u bánh vån lên chi¿c gh¿ th¥p, hai bàn tay phçi phçi ­p ­p mÙt hÓi, rÓi bò xuÑng nÁn ¥t, d·n con Tí sún:

- Bây giÝ tao óng vai con Hoàng tí bé, mày liÇng chi¿c dép cho tao l°ãm vÁ, sau ó mày út bánh cho tao n.

- Em hiÃu rÓi. Th¿ là con Hoàng tí bé s½ b¯t ch°Ûc làm theo.

Con Tí sún c°Ýi khúc khích. Nó rút chi¿c dép d°Ûi chân liÇng tuÑt ±ng góc nhà, ra lÇnh:

- Nào, l°ãm chi¿c dép em l¡i ây cho chË!

Tôi bò lom khom trên hai §u gÑi, tay chÑng xuÑng ¥t, l¿t l¡i ch× chi¿c dép.

Chi¿c dép d¡ h§y, lúc §u tôi Ënh nh·t b±ng tay nh°ng sã làm nh° v­y con Hoàng tí bé s½ không lãnh hÙi °ãc trÍn v¹n bài hÍc, tôi liÁu nín thß cúi xuÑng ngo¡m chi¿c dép vô miÇng.

Khi quay l¡i, tôi síng sÑt th¥y con Hoàng tí bé không thèm quan tâm gì ¿n tôi. Nó ang chÓm lên gh¿, tÉnh b¡ ngo¡m h¿t m©u bánh này ¿n m©u bánh khác. Cé nh° thà tôi là con chó th­t và nó là tôi th­t.

Tôi nh£ chi¿c dép hôi rình trong miÇng ra, gi­n dï:

- Hoàng tí bé! Mày hÍc hành kiÃu gì th¿ h£?

Con chó nghe tôi hét, ho£ng hÓn th£ hai chân tr°Ûc xuÑng khÏi gh¿, ngoái cÕ nhìn tôi.

Tôi ch°a nguôi téc:

- Mày là chó ché tao âu ph£i là chó. T¡i sao trong khi tao ngo¡m dép thì mày ngo¡m bánh h£?

Tôi h§m h§m ch¡y l¡i chi¿c gh¿, tính cÑc cho nó mÙt phát vào §u nh°ng con Hoàng tí bé ã nhanh chân lçi m¥t, k¿t thúc luôn buÕi hu¥n luyÇn §u tiên cça tôi và H£i cò, t¥t nhiên là k¿t thúc theo cái cách chúng tôi không hÁ muÑn.

SuÑt mÙt tu§n lÅ ti¿p theo, công tác hu¥n luyÇn chó cça chúng tôi không ti¿n triÃn thêm °ãc b°Ûc nào. Trong khi ó, nhïng lÝi ca than cça các b­c phå huynh ngày mÙt nhiÁu.

Ba m¹ tôi và ba m¹ H£i cò b¯t §u nhìn hai éa con b±ng ánh m¯t nghi ngÝ khi théc n trong tç ch¡n th°Ýng xuyên bi¿n m¥t. ¿n khi phát hiÇn chúng tôi ang nuôi mÙt b§y chó hoang t¡i nhà con Tí sún thì sñ nghi ngÝ chuyÃn thành e dÍa.

Ba tôi hm he:

- Mày mà còn ánh c¯p théc n trong tç l§n nïa là tao ch·t tay mày nghe, cu Mùi!

Ba th±ng H£i cò ch¯c cing hù dÍa nó b±ng nhïng lÝi na ná nh° ba tôi nên nhïng ngày sau m×i khi qua thm trang tr¡i hu¥n luyÇn chó nó chÉ dám l­n trong áo vài m©u c¡m cháy.

L½ ra ng°Ýi có ç bñc dÍc nh¥t à phê phán bÍn tôi là ba con Tí sún. Không thà b£o viÇc con gái ông bi¿n ngôi nhà s¡ch s½ và yên t)nh thành mÙt tr¡i nuôi chó chÙn rÙn và thoang tho£ng múi cét ái là mÙt hành Ùng áng à ng°Ýi lÛn hoan nghênh.

Th¿ nh°ng ông không la r§y hay trách móc bÍn tôi mÙt lÝi và iÁu ó khi¿n tôi và H£i cò Óng ý mÙt cách r°ng r°ng r±ng n¿u có mÙt ng°Ýi cha tÑt nh¥t trên Ýi thì ó chính là ba con Tí sún.

Quan niÇm ó chÉ Õ vá khi chúng tôi phát giác b§y chó hoang trong trang tr¡i cé l§n l°ãt bi¿n m¥t tëng con mÙt.

Tho¡t §u chúng tôi ngh) nhïng con chó ó ã trÑn nhà ra i à thÏa mãn n×i am mê vÁ mÙt cuÙc sÑng dÍc °Ýng gió båi. Nh°ng ¿n mÙt ngày con Tí sún tình cÝ b¯t g·p ba nó ang chén chú chén anh vÛi ba th±ng H£i cò trong quán r°ãu lão Ba ñc, tr°Ûc m·t là mÙt mâm thËt °ãc tô iÃm bßi lá m¡ và cç riÁng thì bÍn tôi ã au xót hiÃu ra nhïng chú chó khÑn khÕ ó ã thñc sñ ra i ¿n cõi nào trong tr§n gian §y båi b·m này.

Trang tr¡i chó gi£i tán kà të ngày ó, không kèn không trÑng. Gi¥c m¡ ki¿m tiÁn cça nhïng chú nhóc cô nhóc tám tuÕi cing tan thành mây khói. ChÉ ti¿c là con Tçn ã ra i, n¿u không bÑn éa tôi th¿ nào cing l­p mÙt phiên tòa à kà tÙi ba con Tí sún. Ông th­t là may.

CH¯ NG XII: CUÐI CÙNG LÀ CHUY¾N TÀU KHÔNG CÓ NG¯ÜI SOÁT VÉ

NhiÁu ng°Ýi b£o thËt chó r¥t ngon. Th­m chí có ng°Ýi b£o bên Hàn QuÑc, có c£ mÙt ngành công nghÇ ch¿ bi¿n thËt chó. Vì thËt chó là món khoái kh©u cça ng°Ýi Hàn.

Ng°Ýi ph°¡ng Tây ghê sã iÁu ó. Ng°Ýi ph°¡ng Tây r¥t yêu quý v­t nuôi, ¿n méc có ng°Ýi b£o r±ng ß ph°¡ng Tây các Ñi t°ãng xã hÙi quan tâm °ãc x¿p theo thé tñ : tr» em, phå nï, chó mèo, cuÑi cùng mÛi ¿n àn ông. ó là lý do vì sao r¥t nhiÁu nhân v­t nÕi ti¿ng ß ph°¡ng Tây kËch liÇt ph£n Ñi khi Hàn QuÑc °ãc Liên oàn bóng áth¿ giÛi chÍn là mÙt trong hai quÑc gia tÕ chéc World cup 2002.

Lúc tôi ang ngÓi vi¿t l¡i câu chuyÇn này, trong vòng bán kính mÙt cây sÑ tính të ch× tôi ngÓi ó ít nh¥t là nm nhà hàng ·c s£n, ß ó ng°Ýi ta qu£ng cáo và bày bán không thi¿u mÙt món n l¡ l«m nào: nai, chÓn, r¯n, tê tê, nhím, th±n l±n núi, à iÃu...

Tôi ã thí n mÙt vài món trong sÑ ó và thú th­t là ch³ng ngon lành gì, ho·c n¿u c£m th¥y ngon vì l¡ miÇng thì cing không ngon ¿n méc muÑn n l¡i l§n thé hai.

Thñc ra, các théc n ngon nh¥t luôn luôn v«n là các théc n quen thuÙc: các lo¡i thËt gia súc, ch¯c ch¯n loài ng°Ýi ã có hàng ngàn nm dùng rng và l°ái sàng lÍc các lo¡i thËt trên trái ¥t. TÕ tiên chúng ta d) nhiên ã thí n¿m qua các thé thËt nai, chÓn, r¯n, tê tê, nhí, th±ng l±n núi, à iÃu và vô sÑ các Ùng v­t khác ( bây giÝ gÍi là ·c s£n ) l«n chó, ngña, mèo, heo, bò, gà,( lúc ó còn là chó rëng, ngña rëng, mèo rëng, heo rëng, bò rëng, gà rëng ) và cuÑi cùng ã i ¿n k¿t lu­n : các lo¡i thËt heo, bò, gà là tuyÇt nh¥t. Të phán quy¿t ó, heo rëng, bò rëng, gà rëng ã °ãc nuôi d°áng và thu§n hoá à trß thành nguÓn cung c¥p thñc ph©m v)nh viÅn cho con ng°Ýi. ó là mÙt lña chÍn vô cùng sáng suÑt và có giá trË ß mÍi không gian và thÝi gian: cho ¿n nay ba lo¡i thËt trên nghiÅm nhiên chi¿m mÙt vË trí không thà thay th¿ trên bàn n cça mÍi gia ình të ông sang Tây.

Chó ã không °ãc chÍn lña làm thñc ph©m, hiÃn nhiên có lý do cça nó, không chÉ vì nó có khoái kh©u và bÕ d°áng hay không. Loài ng°Ýi thu§n hoá ngña à c°ái, trâu à kéo cày, mèo à b¯t chuÙtvà chó à trông nhà, và quan trÍng h¡n à là b¡n vÛi con ng°Ýi, ·c biÇt là làm b¡n v71i tr» con.

Tôi, th±ng H£i cò và con Tí sún không thà nói vÛi Hoàng tí bé " ThËt cça b¡n ngon l¯m ".MÍi éa tr» khác cing không thà nói vÛi mÍi con chó khác nhïng lÝi nh° th¿. ¡n gi£n, tr» con không bao giÝ nhìn chó nh° nhìn mÙt món n, dù g°¡m kÁ cÕ.

Còn t¡i sao chó trß thành b¡n cça con ng°Ýi thì có l½ tôi không c§n ph£i gi£i thích.Tôi tin b¥t cé ai Íc cuÑn sách này cing tëng có mÙt con chó là b¡n.VÛi mÙt éa tr», thèm n thËt mÙt con chó cing ch³ng khác nào thèm n thËt mÙt éa b¡n thân cça mình.iÁu ó áng kinh sã, vì éa tr» khi ó s½ giÑng nh° nhïng con yêu tinh n thËt ng°Ýi trong các câu chuyÇn cÕ.

ó là lý do t¡i sao bÍn tôi quy¿t Ënh gi£i tán trang tr¡i chó hoang trong au Ûn, m·c dù Ã làm °ãc iÁu ó th­t v¥t v£ .

Li chó không chËu ra khÏi nhà dù bÍn tôi thi nhau hò hét, quát tháo, m¯ng mÏ, d­m chân thình thËch và dé dé n¯m ¥m tr°Ûc m·t chúng .

CuÑi cùng tôi, th±ng H£i cò và con Tí sún m×i éa µm mÙt con trên tay, ch¡y rã c£ chân à ¿n mÙt n¡i xa nh¥t có thÃ, th­n trÍng ·t chúng xuÑng à rÓi ngán ng©m nh­n ra khi tåi tôi quay vÁ thì bÍn chó v«n l½o ½o sau l°ng .

Ch³ng ·ng dëng, con Tí sún quy¿t Ënh óng cÕng rào nhÑt li chó bên ngoài và chúng tôi ã tr£i qua nhïng ngày c¯n rét khi ph£i chéng ki¿n li chó con n±m con ngÓi ch§u chñc suÑt ngày êm bên ngoài cÕng nhà con Tí sún, th¯c thÏm nhìn vào.

e& e& e&

CuÙc Ýi nh° v­y là ã thôi t» nh¡t, theo cái cách sÑ ph­n dành cho m×i ng°Ýi .

N×i buÓn vÁ sñ ra i cça li chó hoang chÓng lên n×i buÓn vÁ sñ ra i cça con Tçn ã khi¿n mÙt chú bé tám tuÕi kiÅng chân lên à t­plàm ng°Ýi lÛn .

Tôi ngh) ngãi h¡n, s§u t° h¡n, và d°Ýng nh° không còn háo héc s¯p x¿p l¡i th¿ giÛi nïa . Tôi bi¿t mình không thà kh¡i dòng Ýi theo b£n v½ trong §u tôi, và n¿u tôi có cÑ kh¡i theo h°Ûng này thì dòng Ýi v«n cé ch£y theo h°Ûng khác . Thôi, chuyÇn ó hµng à sau này, m·c dù khi trÝ thành ng°Ýi lÛn chúng ta th°Ýng có xu h°Ûng b¡i theo nhïng dòng ch£y ã °ãc ng°Ýi khác kh¡i sµn, nh° xe cÙ luôn tuân thç lu­t giao thông, chÉ Ã °ãc an toàn.

Bên c¡nh cái dß, ng°Ýi lÛn t¥t nhiên cing có cái hay cça ng°Ýi lÛn. Tôi là ng°Ýi lÛn, n¿u tôi không ngh) v­y có khác gì tôi phç Ënh chính mình. Nh°ng mà ó là sñ th­t. Tr» con cing yêu ba m¹, cing bi¿t ba m¹ yêu mình nh°ng ón nh­n sñ chm sóc ó mÙt cách hÓn nhiên, ch£ ngh) ngãi gì. Lòng hi¿u th£o Ñi vÛi ba m¹, chÉ ng°Ýi lÛn mÛi c£m nh­n °ãc §y ç. ·c biÇt khi ng°Ýi lÛn ó sinh con, nuôi convà v¥t v£ vì con thì sñ c£m nh­n ó càng sâu s¯c h¡n nïa. Vì v­y mà các b­c làm cha làm m¹ không nên lo l¯ng thái quá ( khi tôi kh³ng Ënh r±ng mÍi éa tr» trên th¿ giÛi này Áu tëng oán trách ba m¹ ) vì nhïng éa con oán trách ba m¹ nhiÁu nh¥t sau này s½ là nhïng éa con bi¿t ¡n ba m¹ nhiÁu nh¥t, trong ó có c£ lý do là hÓi nhÏ ã trót oán trách ba m¹ quá nhiÁu.

Ng°Ýi lÛn còn có cái hay nïa là thÉnh tho£ng vÝ vËt mÙt cách áng yêu. Nh° ông giám Ñc H£i cò và bà hiÇu tr°ßng Tçn.

Khi cuÑn sách này phát hành °ãc hai ngày, tôi ch¿t i¿ng ng°Ýi khi nhác th¥y chi¿c xe h¡i quen thuÙc cça H£i cò × xËch tr°Ûc cía.

MÙt mình H£i cò tìm tÛi gây sñ tôi ã hãi, ±ng này låc tåc leo xuÑng xe ngoài H£i cò còn có thêm con Tçn.

Ôm kè kè mÙt chÓng sách bên hông nh° thà ôm bom, c£ hai xÓng xÙc b°Ûc vào nhà.

Tôi vÙi vã lao ra ch·n ngay cía, nh° muÑn dùng thân mình l¥p n×i nguy hiÃm:

- Này, này.... c­u ...

Trái vÛi sñ chÝ ãi cça tôi, H£i cò toét miÇng c°Ýi:

- Tåi này ¿n chúc mëng c­u ây.

Tr°Ûc bÙ m·t ch¯c là r¥t §n §n cça tôi, H£i co, vÛi con Tçn theo sau, i th±ng vô trong, ·t chÓng sách trên tay xuÑng bàn - c£ hai éa.

Tôi nhìn hai chÓng sách, há hÑc miÇng khi nh­n ra ó là cuÑn sách tôi vëa in:

- Các c­u làm gì th¿ ?

- Còn làm gì nïa! - H£i cò v«n tròng lên m·t nå c°Ýi r¡ng rá - Mua sách cça c­u, em tÛi nhà c­u thì là Ã xin chï ký cça c­u ché Ã làm gì!

Tôi không bi¿t tôi ã ngÓi vào bàn b±ng cách nào. Tôi ng°Ûc m¯t nhìn hai éa b¡n tr°Ûc m·t b±ng ánh m¯t cça ng°Ýi v«n ch°a ra khÏi c¡n mÙng du:

- Th¿ các c­u không gi­n mình à?

Con Tçn tr°ng ra bÙ m·t ngây th¡:

- Gi­n chuyÇn gì h£ anh?

- Thì các c­u ch£ b£o mình em chuyÇn hÓi bé cça các c­u ra bêu ri¿u là gì!

- Ði, sao mà c­u ngÑc th¿! - H£i cò kêu lên, giÍng lÛn ¿n méc c£m t°ßng nó áng cÑ ánh théc c£ thË tr¥n - Tåi này nói nh° v­y là Ã c­u d¹p quách cái b£n tham lu­n vÛ v©n cça c­u i. MÙt tuÕi th¡ tuyÇt vÝi nh° th¿ mà em ra vi¿t tham lu­n trong hÙi nghË thì phí quá.

Tôi c°Ýi nh° m¿u:

- Th¿ ra viÇc mình quy¿t Ënh vi¿t nhïng hÓi bé thành sách là n±m trong ý Ó cça các c­u sao?

Con Tçn hít vô mÙt h¡i, m·t nó íng lên nh° tráng men:

- Anh ¡i, ó là mÙt ý Ó tÑt ¹p.

Tôi nhìn sïng con Tçn:

- Em không ng¡i hÍc sinh và phå huynh hÍc sinh bi¿t chuyÇn hÓi tám tuÕi em ã nh­n °ãc tin nh¯n nóng bÏng ...

- Thç th­t là em ã quên m¥t chuyÇn ó rÓi. Bao nhiêu nm rÓi còn gì! - Con Tçn chép miÇng và khi nói ti¿p thì m·t nó lÙ v» xúc Ùng - Bây giÝ Íc l¡i, em mÛi chãt bi¿t là suýt chút nïa em ánh r¡i mÙt k÷ niÇm ¹p. Có gì âu mà ng¡i h£ anh. Ai mà ch³ng bi¿t anh ã nh¯n tin cho em mÙt cách trong sáng...

Tôi len lén nhìn H£i cò:

- Nh°ng mÙt ông giám Ñc hÓi bé tëng l­p mÙt phiên toà ...

- L­p hay không l­p cing th¿ thôi! M×i éa tr» Áu có mÙt phiên toà trong lòng mình - H£i cò nhËp nhïng ngón tay lên m·t bàn làm phát ra nhïng ti¿ng lách cách nh° Ã Çm cho câu nói - Ng°Ýi lÛn c§n ph£i bi¿t r±ng tr» con cing th°Ýng xuyên phán xét hÍ nghiêm kh¯c không kém gì hÍ phán xét chúng. iÁu ó s½ giúp cho ng°Ýi lÛn chú ý h¡i cách sÑng cça mình.

H£i cò nhe rng c°Ýi:

- Tôi không tin ng°Ýi lÛn s½ cách chéc tôi chÉ vì hÓi bé tôi tëng l­p mÙt phiên toà kà tÙi ng°Ýi lÛn.

SuÑt cuÙc g·p gá, tôi nói r¥t ít, không ph£i vì không có gì Ã nói mà vì th±ng H£i cò và con Tçn ã chi¿m diên àn mÙt cách thô b¡o trong buÕi snág hôm ó, chÉ Ã bÑc cuÑn sách cça tôi lên mây. SuÑt hai ti¿ng Óng hÓ, tôi nh° bË nh¥n chìm d°Ûi mÙt c¡n bão nhïng lÝi có cánh.

Ngày hôm sau con Tí sún tÛi và tôi h¿t séc ng¡c nhiê th¥y nó ch³ng hÁ tÏ ra ng¡c nhiên khi tôi kà cho nó nghe vÁ cuÑc vi¿ng thm cça H£i cò và con Tçn.

- Em bi¿t chuyÇn ó të lâu rÓi - Nó mÉm c°Ýi vÛi v» bi¿t l×i.

- Thì ra em cÑ tình gi¥u anh - Tôi dñng m¯t lên, gi­n d×i nói - C£ ba ng°Ýi toa r­p vÛi nhau?

- Bßi vì trong bÑn éa, anh là ng°Ýi gìn giï k÷ niÇm tÑt nh¥t, cing là ng°Ýi duy nh¥t có kh£ nng kà l¡i câu chuyÇn tuÕi th¡.

- Ti¿c th­t! - Tôi b¥t giác buông ti¿ng thß dài và nhìn ra sân n¯ng, Ùt nhiên b¯t g·p mình bâng khuâng - Chúng mình ã ß quá xa sân ga tuÕi nhÏ.

- NH°ng cuÑn sách cça anh là chi¿c vé tuyÇt vÝi - ôi m¯t con Tí sún long lanh vÛi chi¿c vé ó, tåi em ã có dËp quay vÁ.

- Bây giÝ em n¥u mì gói ã ngon ch°a? - Tñ nhiên tôi hÏi.

- Còn anh thì sao? Anh v«n ang i tìm kho báu ó ché? - Con Tí sún không áp lÝi tôi mà mÉm c°Ýi hÏi l¡i. Cé nh° thà hai éa tôi v«n á trên tàu.

Khi Íc ¿n nhïng câu Ñi tho¡i ngÛ ng©n này, gi£ Ënh là b¡n ang c§m cuÑn sách cça tôi trên tay, tôi tin r±ng b¡n ang nhìn th¥y tôi, H£i cò, con Tçn và con Tí sún - nhïng nhân v­t chính cça câu chuyÇn lan man này. Tôi tin nh° v­y vì tôi tin b¡n ang ngÓi cùng bÍn tôi trên mÙt chuy¿n tàu të khi trang sách §u tiên mß ra trên tay b¡n.

Chi¿c vé tuÕi th¡ ó, b¡n cé giï kù trong túi áo, vì không có ng°Ýi soát vé trên chuy¿n tàu ·t biÇt này.

b¡n có thà trß vÁ thm l¡i thÝi th¡ ¥u cça mình b¥t cé lúc nào, hay nói khác i lúc mà b¡n nh­n ra r±ng thÉnh tho£ng t¯m mình trong dòng sông trong tr»o cça tuÕi th¡ s½ giúp b¡n gÙt ría nhïng båi b·m cça th¿ giÛi ng°Ýi lÛn mÙt cách diÇu kó.

Ü tám tuÕi, v«n là trong tr»o l¯m, v«n khát khao cuÙc sÑng cho dù lúc tám tuÕi có thà b¡n r§u r§u nói: " MÙt ngày, tôi chãt nh­n th¥y cuÙc sÑng th­t là buÓn chán và t» nh¡t ". Câu nói y¿m th¿ ó cça mÙt éa tr» có thà b¯t §u cho mÙt cuÑn sách vui nhÙn. Nh°ng bây giÝ, ã lÛn, n¿u mÙt ngày b¡n c£m th¥y sñ b¿ t¯c cça cuÙc sÑng gieo vào §u b¡n ý ngh) £m ¡m ó thì r¥t có thà ó là khßi §u cho mÙt câu chuyÇn tÇ h¡i và chân trÝi có kh£ nng khép l¡i tr°Ûc m¯t b¡n.

Vì v­y, Ã sÑng tÑt h¡n ôi khi chúng ta ph£i hÍc làm tr» con tr°Ûc khi hÍc làm ng°Ýi lÛn, tôi ã ngh) nh° v­y khi ngÓi c·m cåi gõ cuÑn sách này ...

TPHCM, tháng 1-2008

Þ mÙt n¡i nào ¥y xa xôi

Có thành phÑ

nh° gi¥c m¡

im ¯ng

§y båi bám.

MÙt dòng sông l³ng l·ng.

MÙt dòng sông

n°Ûc nh° g°¡ng

lÝ trôi ...

Þ mÙt n¡i nào ¥y xa xôi

Có thành phÑ,

ngày x°a,

có thành phÑ

N¡i r¥t ¥m, tuÕi th¡ ta ß ó

Të r¥t lâu,

ã të r¥t lâu,

trôi qua ...

êm nay tôi b°Ûc vÙi khÏi nhà

¿n ga,

x¿p hàng mua vé:

" L§n §u tiên trong nghìn nm,

Có l½,

Cho tôi xin mÙt vé

i TuÕi Th¡.

Vé h¡ng trung -

Ng°Ýi bán vé hïng hÝ

Khe kh½ áp:

Hôm nay vé h¿t!-

Bi¿t làm sao

Vé h¿t, bi¿t làm sao!

°Ýng tÛi TuÕi Th¡

còn bi¿t hÏi n¡i nào?

N¿u không kÃ

ôi khi ta tÛi ó

Qua trí nhÛ

Cça chúng ta

Të nhÏ ...

Thành phÑ TuÕi Th¡ -

thành phÑ chuyÇn th§n kó.

C¡n gió ùa,

tinh nghËch d«n ta i.

Þ ¥y,

làm ta say, chóng m·t,

Là nhïng cây thông v°¡n tÛi mây,

Là nhïng ngôi nhà,

cao,

caonh¥t.

Và mùa ông

rón rén

b°Ûc

trong êm ...

Qua nhïng cánh Óng

Phç tuy¿t tr¯ng và êm ...

Ôi thành phÑ TuÕi Th¡ -

bài ca ngày nhÏ

Chúng tôi hát -

Xin c£m ¡n iÁu ó!

Nh°ng chúng tôi không trß l¡i,

ëng chÝ!

Trái ¥t nhiÁu °Ýng.

Të thành phÑ TuÕi Th¡

Chúng tôi lÛn,

i xa...

Hãy tin!

Và thé l×i!