Chương 3 : tự động hoá trong trình bày và chuẩn bị in bản đồ

 Theo công nghệ truyền thống:

bản gốc biên vẽ→ bản gốc thanh vẽ → chuẩn bị in

 Theo công nghệ mới:

tự động hoá trong trình bày và chuẩn bị in bản đồ là việc ứng dụng các tthành tựư của khoa học kĩ thuật về vật liệu mới, KHKT về điện tử, tin học vào trong công việc của quá trình chuẩn bị in. tuỳ thuộc vào sự phát triển của KHKT nên mức độ tự động hoá trong trình bày và chuẩn bị in bản đồ khác nhau .

Từ năm 1990 đến nay khi kĩ thuật điện tử và tin học phát triển người ta ứng dụng vào quá trình trình bày và chuẩn bị in bản đồ như sau:

- bản đồ số ( chất lượng đồ hoạ cao)

- sản xuất bđồ bằng các phần mềm chuyên dụng. sản phẩm thu được là bản đồ số, chất lượng bản đồ đã được kiểm tra qua bản in thử và khi bản đồ đã đạt yêu cầu thì giai đoạn tiếp theo(làm bản đồ gốc thanh vẽ) có thể bỏ qua.

- tiến hành tách màu điện tử bằng các phần mềm tách màu được thiết kế cho một số phần mềm đồ hoạ. Tách màu điện tử là quá trình chuyển đổi hệ màu: tử hệ màu ánh sang (RGB) sang hệ màu phản xạ(CMY)

- trong công nghệ in bản đồ, những yếu tố nét: in bẹt. yếu tố nền in bằng phương pháp in tơ ram (điều chỉnh được độ đậm nhạt của màu sắc , cho khả năng cộng màu để tạo màu mới).trong một số trường hợp có thể in nền bằng màu bẹt(không dung tơ ram), màu đậm nhạt là do pha màu . màu them chủ yếu dung cho chủ yếu là các yếu tố nét là chính.

- những yếu tố có màu không trùng với 4 màu cơ bản thì phải tạo ra màu them. Đôi khi cũng có những trường hợp màu them dung để in cho các yếu tố nền được in bằng màu bẹt với độ đậm nhạt của màu sắc khác nhau.

Tách màu điện tử ( được 4 màu cơ bản cùng màu thêm) → Tạo rap him tách màu → trên máy in phim chuyên dụng Mapsetter → khuôn in → In thử màu → Kiểm tra.

• Biên tập ra phim:

Kết thúc giai đoạn biên tập và thành lập bản đồ được bản đồ số ( tập hợp của các lớp thông tin bản đồ), muốn xem phải hiển thị toàn bộ các lớp, chất lượng bản đồ phụ thuộc vào việc sắp xếp các lớp, các lớp thông tin trên bản đồ số là các lớp thông tin được tổ chức một cách liên tục không bị đứt, phục vụ cho việc tra cứu hởi đáp nhưng điều này sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng của quá trình tách màu điện tử. Vì vậy phải biên tập rap him.

Nhiệm vụ của quá trình biên tập ra phim là sắp xếp các đối tượng nội dung sao cho nội dung của các lớp thông tin không chồng chéo, không ảnh hưởng lẫn nhau trong quá trình hiển thị bản đồ để tiến hành tách màu điện tử. muốn như vậy có 3 cách:

1. Dùng công cụ xóa đi phần chồng đè, các nội dung bị chồng chéo. Nhưng nhược điểm của cách này là làm cho dữ liệu bị cắt xẻ thành từng mảnh, phá vỡ tính liên tục của lớp thông tin trên bản đồ, không phục vụ được cho việc tra cứu và các mục đích hỏi đáp.

2. Dùng mặt nạ ( maska) che. Tuy nhiên cách làm này mất khá nhiều công sức.

3. Đây là cách thường được dùng nhiều nhất: Lợi dụng luôn tính che khuất, che phủ của các lớp đối tượng khác nhau để tạo thành các mặt nạ che. → phải sắp xếp thứ tự của các lớp nội dung cho phù hợp với bản đồ trước khi đưa vào tách màu điện tử. tùy thuộc vào các lớp nội dung của bản đồ mà chọn thứ tự in cho phù hợp, đảm bảo sao cho không bị chồng đè.

I.Tự động hóa trong in ấn xuất bản đồ:

1.In ấn xuất bản đồ:

Sau khi bản đồ đã được in thử màu và chất lượng bản in thử màu đã đạt được yêu cầu của bản đồ cần sản xuất thì chuyển sang bộ phận in ấn xuất bản đồ. Các bản in ấn xuất bản đồ được in trên các máy in offset công nghiệp 2, 4, 6, 8 màu ( hiện nay với in bản đồ thường dùng máy in offset 2 màu hoặc 4 màu).

Trên các máy in offset hiện đại có các bộ phận tự căn chỉnh chồng mốc trong quá trình in nhiều màu, bộ phạn tự điều chỉnh lượng màu in trên khuôn in, bộ phận điều chỉnh nước, bọ phận tự đưa giấy vào và nhận giấy ra. Trên các máy in hiện đại ngày nay, người ta có thể điều chỉnh hoạt động của máy in thông qua máy tính (bộ phận tự động hóa trong các bộ phận của máy in offset).

• Công nghệ in CTP:

Ưu điểm: Bỏ qua được giai đoạn in ra phim, tách màu trên máy Mapsetter, do đó khi in thử, người ta kiểm tra chất lượng và có thể quay lại máy tính để cập nhật sửa chữa, khắc phục những lỗi trên các bản đồ cần in. (nếu góc giữa các tơ ram quá nhỏ thì sảy ra hiện tượng loang màu → muốn chồng 2, 3 màu khác nhau thì góc giữa hai tơ ram phải > 30̊ ).

2.Cắt xén đóng gói sản phẩm:

Bản in sau khi in ấn xuất cẩn cắt xén sản phẩm bản đồ cho đúng kích thước đã qui định, đối với các tác phẩm bản đồ lớn như serri bản đồ, tập bản đồ người ta phải có thêm công việc đóng tập, đóng quyển, hoàn thiện đóng gói sản phẩm. Đối với các bản đồ tờ rời, các bản đồ giáo khoa để tang độ bền cơ học hoặc làm tang tính thẩm mỹ của bản đồ thì người ta còn phải phủ màng bảo vệ.

Với các tác phẩm bản đồ thì phần đóng gói sản phẩm cũng rất quan trọng.

• Phần cắt xén cũng có các máy cắt xén tự động theo chế độ kích thước được định sẵn.

• Đóng rập các serri bản đồ, các tập bản đồ thành quyển, thành tập thì có các máy ghim, máy khâu, máy rập.

• Với các bản đồ tờ rời thì người ta có thể trải và phủ màng polimer trên bề mặt bản đồ để tang độ bền cơ học và tính thẩm mỹ của bản đồ.

Với trình độ khoa học kĩ thuật hiện nay thì trong quá trình sản xuất bản đồ, người ta có thể tự động hóa từ A đến Z quá trình sản xuất.