CHƯƠ

N

G5

ANTO

À

N

đ

I

Ệ

N

5.1.Nh

ữ

n

gvấnđềc

h

ungvề

a

ntoànđiện:

Antoànđiệnlàmộtbộphận

c

ủak

h

oahọcb

ả

ohộl

a

ođộ

n

g.

A

ntoànđiện

n

ghiênc

ứ

uảnh h

ư

ởngcủadò

n

gđiện

đ

ếncơthểng

ư

ờ

i

,cácn

gu

y

ê

nnhâng

â

ymấtan

t

oànvà biện

p

hápph

òn

g tránhnh

ằ

mđ

ư

alạihi

ệ

uquảsản

x

uấtcao

n

hấ

t

.

Theothố

n

g kêhàng

n

ă

m

:tain

ạ

nlaođộng

c

hếtng

ư

ời

d

ođiệnchi

ế

m khoảnghơn10% tổngsốtainạnlaođ

ộ

ngchếtng

ư

ờinóich

u

ng,th

ậ

mchícón

ă

m

c

hi

ế

mtới20%t

ổ

ngsốtai nạnlaođộ

n

gchết

n

g

ư

ờ

i

[

1].

5.1.1.Tácdụng

c

ủad

ò

ngđiện

k

hichạyqua

c

ơthểng

ư

ời

Khitiếpxúctr

ự

ctiếp

v

ới

m

ạchđiệnđa

n

g có

đ

iệnápthìxuấthiện

dò

ng điệnch

ạ

yqua

c

ơ

thểng

ư

ời.M

ứ

c

đ

ộtácdụnglên

c

ơthểng

ư

ờ

iphụthuộcnhiều

y

ế

utố nh

ư

:

a)Biênđộdòngđ

i

ện

Bảng5.1.Thống

k

êtácdụnglên

c

ơthể

n

g

ư

ời

ứ

ngvớicác

m

ứ

c

d

òngđiệnkhác

n

hau:

I

n

g

(mA)

đ

iện

x

oaychiều50Hz(AC)

đ

iện

m

ột

c

hiều

(

DC)

0,6-1,5

Bắtđầuth

ấ

ytê

Ch

ư

acóc

ả

mg

i

ác

2–3

Têtăng

m

ạ

n

h

Ch

ư

acóc

ả

mg

i

ác

5–7

Bắpthịtb

ắ

tđầuco

đ

au

nhưbịk

i

mđ

â

m

8–10

T

a

ykhôngrờivậtcóđ

i

ện

Nóngtăngdần

20–25

T

a

ykhôngrờivậtcóđ

i

ện,bắtđầukhót

h

ở

Bắpthịtco vàrung

50–80

Têliệthô

h

ấp,t

i

mbắtđầuđập

m

ạ

nh

T

a

ykhó

r

ờivậtcóđ

i

ệ

n,bắtđầu khóthở

90-100

Nếukéodàivớit≥3s

t

imng

ừ

ngđập

Hôhấptêl

i

ệt

Theobảng

t

rênng

ư

ời

t

athốngnh

ấ

tgiớihạn

m

ứ

c

đ

ộng

u

yhi

ể

mđ

ố

ivớing

ư

ời

n

hưsau:

I

gh

(

AC

)

≤10mA

(5.1)

I

gh

(

DC

)

≤50mA

(5.2)

Dòngđiệnch

ạ

yquacơthểv

ư

ợtquácáctrịsốn

à

yđềuđ

ư

ợc

c

oilàn

gu

yhi

ể

m

b)

đ

ư

ờ

ng

đi

c

ủadòng điện.

Vềđ

ư

ờngđi

c

ủad

ò

ngđiệnquang

ư

ờicó

t

hểcórấtnhiềutr

ư

ờng h

ợ

pkhácnhau,t

u

y v

ậ

y cónh

ữ

ngđ

ư

ờngđicơbảnth

ư

ờnggặplà:dòngđiquat

a

y-chân,t

a

y-t

a

y

,ch

â

n-chân. đ

ư

ờngđi ng

u

yhi

ể

m

n

hấtphụth

u

ộcvàosố

p

hầntr

ă

md

ò

ngđiện

qu

at

i

mvà phổ

i

,dođó

dò

ng điệnđitừt

a

yphải

q

uachân,đầuquachân,đ

ầ

uquat

a

ylành

ữ

ngđ

ư

ờ

ngđi

n

g

u

yhi

ể

m

n

hất

v

ì theothốngkê:

Dòngđitừt

a

yquat

a

ycó3,3%q

u

at

i

m

Dòngđitừt

a

ytráiquachâncó3,

7

%quat

i

m

Dòngđitừt

a

yphải

qu

achâncó6

,

7%qua

ti

m

Dòngđitừch

â

nquac

h

âncó0,4%quat

i

m Dòngđitừđ

ầ

uquat

a

ycó7%qua

ti

m Dòngđitừđ

ầ

uquach

â

ncó6,8%quat

i

m

. c)Th

ờ

igian

t

ồntại

c

ủ

adòngđi

ệ

n:

Về

m

ặttr

ự

cqu

a

n,dò

n

gđiệntác

d

ụngcà

n

gl

â

ulêncơt

h

ểthìcà

n

gn

gu

yhi

ể

m

.

Về

m

ặty

s

inhhọccònng

u

y hi

ể

mhơn.Thật

v

ậ

yquảt

i

mcónh

ị

pđậpvớichu

k

ỳkho

ả

ng

1gi

â

y

,

t

rong

đ

ó1

l

ầnt

i

mcolạivà1lầnt

i

mgiãn

r

a.Gi

ữ

a2lầnt

i

mco

-

giãnt

h

ìcó

m

ột khoảng

t

hờigian0,4g

i

â

yt

i

mbị bấtđ

ộ

ngmà

t

rong yhọcgọilàpha

T

.Nếuđúnglúcn

à

y

b

i

ê

n độdòngđ

i

ệnđạt

đ

ỉnh

t

hìg

â

yđ

ứ

ngt

i

mluôn

n

ênrấtng

u

yhi

ể

m

.

d)Tầnsố dòngđ

i

ện:

Tầnsống

u

y

h

i

ể

mnh

ấ

tlà50Hz  60Hz.Tần

s

ốcaohơnh

a

y

t

hấph

ơ

nđềuítng

u

y

h

i

ể

m hơn. Cáchệth

ố

ngđi

ệ

ntrênthếgiới

đ

ềusửd

ụ

ng tầnsố50Hz

60Hznênđềulành

ữ

ng

n

gu

ồ

n ng

u

yhi

ể

mnhấtxétvề

m

ặttầnsố.

e)Tìnhtr

ạ

ngsức

k

hỏe:

Dòngđiệnquacơthể

c

ủang

ư

ờiphụthuộcv

à

ođiệntrởcủacơthểvà điệntrởn

à

yth

ư

ờ

n

g khôngổn

đ

ịnh

m

àphụthuộcvàot

r

ạng tháis

ứ

ckhoẻ vàcác

y

ế

utố

m

ôitr

ư

ờng.Ng

ư

ờ

icós

ứ

c khoẻtốt,t

â

mlýt

h

oải

m

áithìđi

ệ

ntrởc

a

ovà ng

ư

ợclại.

5.1.2.Cáctrạngthái

n

guyhiểm khicơthể

n

g

ư

ờibịđiệngiật:

Khidò

n

gđi

ệ

nch

ạ

y

q

uacơthể

n

g

ư

ờiđạtđ

ế

n

m

ột

m

ứ

cđộnàođóthìnócót

h

ểg

â

yra nh

ữ

ngtácdụ

n

gvôcù

n

gng

u

yhi

ể

msau

đ

â

y

:

-Tác

d

ụngnhiệt:

L

à

mch

á

y bỏngthânthể,thầnki

n

h,t

i

m,nãovàcáccơquan

n

ộitạ

n

g khácg

â

yra

c

ácrốil

o

ạ

nnghi

ê

mt

r

ọngvề ch

ứ

cnăng.

H

ì

nh5.1

C

á

nh

t

a

ybibỏ

n

gđộ3do

đườngd

â

y

ca

o

t

hếphó

n

gđ

i

ệ

n

H

ì

nh5.2H

ì

nh

ả

nhb

à

n

t

a

ybịđ

i

ệ

n

g

i

ậ

t

l

à

m

c

h

á

y

l

ớpb

i

ể

ubìda

t

a

y

-Tácdụ

n

gđiệnphân:

L

à

mphân

l

ymáuvà

c

ácchấtlỏngh

ữ

ucơcó trongcơ

t

hểdẫnđ

ế

n pháh

u

ỷth

à

nhphầnh

o

álýcủa

m

áuvàcáctếbào.

-Tácdụngsi

n

hlý:

g

â

yrasựh

ư

ng

p

hấnvàkíchthí

c

hcáctổch

ứ

csốngd

ẫ

nđếncorút cácbắpthịttrongđócótimvàphổi.Kếtquảcóthểđ

ư

ađếnphá

h

oại,th

ậ

mchíl

à

mng

ừ

ng hẳnhoạtđ

ộ

nghô

h

ấp

v

àtuầnhoàn.

đ

iện

giậtcóthểg

â

y

b

ỏngnặng,cơthểbịliệ

t

,

m

a

n

gtậtsuốtđời,

m

ấ

tkhảnănglaođộng th

ậ

mchílà chếtng

ư

ờ

i

.Khibịđi

ệ

ngiật,

c

ơthểng

ư

ờicócác

b

iểuhiệnl

â

msàng

s

auđ

â

y

:

-T

i

mng

ừ

ngđập:

ư

ờnghợpng

u

yhi

ể

m

n

hất.Tácdụngdò

n

gđi

ệ

nđếncơt

i

mcóthể

g

â

yrang

ừ

ngt

i

mhoặcrungt

i

m

.

R

ungt

i

mlàhiệnt

ư

ợngco

r

útnh

a

nhvàlộnx

ộ

ncácsợicơ

timl

à

m

c

hocácmạchmáutro

n

gcơthểbịng

ừ

nghoạtđộng

d

ẫnđếnt

i

m

n

g

ừ

ngđậph

o

àn toàn.

-Ng

ừ

ngthở:th

ư

ờngx

ả

yranhiềuhơnso

vớ

ing

ừ

ng

ti

m

,

n

g

ư

ờita

t

h

ấ

ybắtđầukhó

t

hở dosựcorút

d

ocódò

n

g điện20-2

5

mAtầnsố50Hz

c

h

ạ

y

q

uacơthể.Nếu

d

òng đ

i

ệntácdụ

n

g lâuth.sựcorútcáccơlồngng

ự

cmạnh th

ê

mdẫnđếnngạtthở,

d

ầndầnnạnnhân

m

ất.th

ứ

c,

m

ấtc

ả

mgi

á

crồing

ạ

t

t

hởcuốic

ù

ngt

i

mng

ừ

n

gđậpvàch

ế

tl

â

ms

à

ng.

-Sốc

đ

iện:

ứ

n

gphảnxạth

ầ

nki

n

h đ

ặ

cbiệtc

ủ

acơthểdosựh

ư

ng phấn

m

ạnhbởi tácdụngc

ủ

adòng điệndẫnđến

r

ốiloạnnghi

ê

mtrọng

t

uầnhoà

n

,hôhấpvà quátrìnht

r

ao

đ

ổi chất.Tìnhtrạngsốcđi

ệ

nkéodàiđộvàichụcphútchođến

m

ộ

tng

à

y

đ

ê

m

,nếunạnnh

â

nđ

ư

ợc c

ứ

uch

ữ

akịpthờithì

c

óthểbìnhphục.

5.1.3.D

ò

ngđiệnchạmđấtvàđi

ệ

nápb

ư

ớc:

Cácthiếtbịđiệnđều

đ

ư

ợcđặttrên

m

ặtđất

h

oặccấukiệnx

â

yd

ự

ngnàođó.Về

m

ặtan toànđiệnthìcácbề

m

ặ

tđặtthiếtbị điệnđều

đ

ư

ợccoilà đất.Khithi

ế

tbị điệnbị ch

ạ

mđiện

r

a vỏ,dòngđiệnsẽtr

u

yềnxuốngđất,nơi

c

óng

ư

ờivậnhànhvàcóthểg

â

yng

u

yhi

ể

m

n

ếu khôngcó

k

iếnth

ứ

cp

hò

ngtránh.

Mộttr

ư

ờng hợp

k

hác

c

óthểx

ả

yralàd

â

yđi

ệ

nbịđ

ứ

t,rơixuống đâtcũngtạothành

d

òng

điệnđivàođất.

Dòngđiệnđiv

à

ođất

s

ẽtạonênmộtv

ù

ngđi

ệ

nápxungquanhđi

ể

mch

ạ

mđất.độ l

ớ

ncủa điệnthếđ

ư

ợcphân

b

ốtrên

m

ặtđấttheo

q

u

y

l

uật

h

y

peb

o

lxungqua

n

hđi

ể

mch

ạ

mđất.Cà

n

g raxagiátrị điệnthếc

à

nggi

ả

m

,c

à

nggầnđi

ể

m

c

h

ạ

mthìgítrị

đ

iện

t

hếcàngl

ớ

n.

Khing

ư

ờiđ

ứ

ngtr

o

ngvùngđi

ệ

nthếch

ạ

mđấ

t

,2chânở2vị

t

rícó đ

i

ệnthế

k

hácnh

a

unên gi

ữ

a2chânhì

n

hthành

m

ộ

tđiệnápgọilà

đi

ệnápbư

ớ

c.Vídụởh

ì

nhvẽsau:

đ

iệnápb

ư

ớ

c củang

ư

ời đ

ứ

ngởvịt

r

í2làU

2

cósảichânr

ộ

ngsẽlớnh

ơ

nng

ư

ời đ

ứ

ngởvịtrí1làU

1

có

s

ải chânhẹp

h

ơn.V

ớ

ing

ư

ờiđ

ứ

ngởvị trí3c

h

ỉ

đ

ứ

ng1chânnênđiệnáp đặtlênng

ư

ờiU

3

=0.

U

U

1

> U

2

M

ặt

đ

ất

đ

i

ểm chạmđất

x y

đ

i

ể

m

c

h

ạ

m

đ

ất

x

C

ác

v

òn

gt

rò

n

đ

ẳ

n

g

t

h

ế

p

h

ân

b

ố t

r

ên

m

ặt

đ

ất

Hình5.3điện ápb

ư

ớ

c

Theo q

u

y

ư

ớ

c

: đi

ể

mt

r

ên

m

ặtđấtcách xatrên20msovớiđi

ể

mch

ạ

mđấtthìcoinhưđiện ápb

ư

ớcởk

h

uv

ự

cđóbằngkhô

n

gvìkhiđó

đ

ư

ờng

h

y

pebolt

ư

ơngđ

ố

ibằngphẳ

n

g.

5.1.4.

đ

i

ệ

n

ápti

ế

pxú

c

:

đ

iện

ápđ

ặ

tvào

n

g

ư

ời(th

ư

ờng do

c

h

ạ

mt

a

y

h

a

ych

ạ

mc

h

ân)khing

ư

ờich

ạ

m

p

hảivậtcó

m

a

ngđi

ệ

nápgọilà

đi

ệnáptiếp

x

úc

N

óicá

c

h khácđiệnáp

g

i

ữ

a t

a

yng

ư

ờikhic

h

ạ

m

v

ào

v

ật có

m

angđi

ệ

nápvà đấtnơing

ư

ờiđ

ứ

n

ggọilà điệnáptiếpxúc.

Hầuhếtng

ư

ờich

ạ

m

p

hảid

â

ydẫnđiệnđ

ề

u

l

àd

â

ypha,

d

ođóđi

ệ

nápkhix

ả

y

r

ach

ạ

m

điệnđềulà điệnáp ph

a

.

U

1

> U

2

M

ặt

đ

ất

M

á

y

1

I

đ

I

đ

D

âyđ

i

ện bọc

P

V

Cn

ố

i

v

ỏ

m

á

y

M

á

y

2

x

Hệ

t

hống

ti

ế

pđ

ị

a nhà

x

ưởng

c

ó đ

i

ệ

n

t

r

ở

R

đ

Hình5.4điện áp

t

iếp

x

úc

Hìnhvẽ trênvẽ

m

ộtn

h

àx

ư

ởng

c

ó2

t

hiếtbị

“

m

á

y1” và

“

m

á

y2”.

N

hàx

ư

ởngcóhệ thống nốiđấttậptrung

v

ớiđ

i

ệntrởR

đ

.

Nếucáchđiệncủa

t

hi

ế

tbị1bịchọcthủngsẽcódòngđiênch

ạ

mđ

ấ

tI

đ

đitừvỏthiết

b

ị vàođấtd

â

ynốiđất(b

ọ

ccáchđiệnPVC)đếnhệ thốngtiếpđịachungcó điệntrởR

n

đ

. Lúcnày vỏthiếtbị1c

ũ

ng

m

a

n

gđiệnáplàU

đ

=I

đ

.R

đ

,trongđóI

đ

làdò

n

g đi

ệ

nch

ạ

mđất(tại

h

ệth

ốn

g nốiđấtchungđ

ư

ợc coilàđi

ể

mch

ả

mđất

c

ủa

t

oànbộnhà

m

á

y

)

.T

a

yng

ư

ờich

ạ

mvào

v

ỏth

i

ết bị1

n

êncóđiệnáp

l

àU

đ

,tronglúcđóđ

i

ệnápcủachânng

ư

ời U

ch

1

lạiphụthuộcvịt

r

í

c

ủa ng

ư

ời đósovới

h

ệth

ố

ng nốiđấtchu

n

g R

đ

.Kếtquảlàng

ư

ời bịtác

đ

ộngcủahiệusố

đ

iện

á

p đặtvàot

a

yvàchânđólàđiệnápt

i

ếpxúc:U

1

=U

đ

–U

c

h

1

.

Phântí

c

ht

ư

ơ

n

gtựvới“

m

á

y2”nh

ư

ngđặtở

x

a hơnsovới

“

m

á

y1”,kếtquảtại

m

á

y2

t

hì

điệnáptiếpxúcl

ớ

nh

ơ

n

m

á

y1

5.1.5.

đ

i

ệ

n

ápc

h

oph

é

p:

Trịsốdò

n

gđiện

q

uang

ư

ờilàđạil

ư

ợ

ngd

ù

ngđểđánhgiá

m

ứ

c

đ

ộng

u

y hi

ể

mđối

v

ới ng

ư

ời.t

u

y n

h

iênxác

đ

ịnhtrịsố

d

òngđi

ệ

nq

u

ang

ư

ờitrongnhiềut

r

ư

ờnghợpk

h

ôngthểl

à

m đ

ư

ợcbởivì nóphụ

t

h

u

ộcvàorất

n

hiều

y

ếutố bấtđịnh.

Vìv

ậ

y

m

ộtcácht

ư

ơngđốing

ư

ời taxácđị

n

hgiớihạnanto

à

ncho

n

g

ư

ời

thông quak

h

ái ni

ệ

m điệnápcho

p

hépU

cp

.DùngU

c

p

rấtthuậnlợivìvới

m

ỗimạngđiệnth

ư

ờng có

m

ộtđi

ệ

n ápt

ư

ơngđốiổnđịn

h

.

T

u

ỳth

e

o

m

ỗ

in

ư

ớc

m

àđiệnápc

h

op

h

ép

q

u

yđịnhk

h

ácn

h

au,

v

ídụ:BaLan,Th

ụ

ySĩlà

50V;

HàLa

n

,Th

ụ

y

đ

iểnlà24V;

P

háplà2

4

V;ỞViệtN

a

mU

c

p

đốivớichiếus

á

ngcụcbộở

các

m

á

ycô

n

gcụ,ch

i

ế

usángởnh

ữ

ng nơin

gu

y hi

ể

m (t

r

ongb

u

ồngkín,h

ầ

mmỏ...)là36Vvà

24Vcònởnh

ữ

ng

n

ơi

đ

ặcbiệtng

u

yhi

ể

ml

ấ

yU

c

p

=12V.

5.2.Ngu

y

ênn

h

ân

x

ảyrataynạnvềđi

ệ

ntr

o

nghoạtđộngsử dụngđiện

-Dotrìnhđộtổch

ứ

c,quảnlýcôngtác

l

ắpđ

ặ

t,x

â

yd

ự

ng,s

ử

ach

ữ

a

c

ôngtrìnhđiện

c

h

ư

a

tốt.

-Doviph

ạ

mq

u

ytrì

n

h

k

ỹ

t

huậtant

o

àn,đó

n

gđiệnkhicó

n

g

ư

ờiđa

n

gs

ử

ach

ữ

a,tácvận

hànhthiếtbịđiện

k

hô

n

gđúngquitrình.

-Tainạnvề điệnth

ư

ờn

gx

ả

yraở

c

ấpđiệnáp U≤10

0

0V.

+Ch

ạ

mgi

á

ntiếp.

+Ch

ạ

mtr

ự

cti

ế

p.

-Tainạndosựphóngđiệnhồqu

a

ng.

-Tainạnx

ả

yrado

“

đ

i

ệnápb

ư

ớc”.

5.3.Các

b

iệnp

h

ápkỹthuậtb

ả

ovệantoàntrongho

ạ

tđộngsửd

ụ

ngđiện

Cóhàngngànbiệnp

h

ápvàq

u

y trì

n

h

k

ỹt

hu

ậtantoànđ

ư

ợcápdụngt

u

ỳvàođặcđi

ể

m t

ừ

ngnhà

m

á

y

,

c

ơquan.Ở đ

â

ychỉtrìnhb

à

yn

h

ữ

ngbiệnpháp

k

ỹt

h

uật chungnhấtcó tínhch

ấ

t phổbiến

n

hấtáp

d

ụngđ

ư

ợccho

m

ọiloạihì

n

hnhà

m

á

y

.

5.3.1.Kiểmtracáchđ

i

ệnđịnh

k

ỳvàth

ư

ờ

ngxuyên

Cáchđiệntốtlàbiệnphápquantrọnghàng

đ

ầuđểbảovệkhông chođiệnròravỏ

m

á

y g

â

yng

u

y

h

i

ể

mchong

ư

ờisửdụng,t

r

ánhtr

u

y

ề

nđiệngi

ữ

acácphag

â

yra ngắnmạch.

Trong th

ự

ctếsản

x

uấtcóthểdoviệcsử

d

ụng

m

á

y móccũ

k

ỹ

,cách

đ

iệnbịgiàcỗi,

h

oặc cóthểdolắpráp,giữ

g

ìnbảoqu

ả

ncáchđiệnkhông tốt,nên

h

iệnt

ư

ợ

ng điệnròravỏthiết

b

ị trởthànhphổbi

ế

n.Vìv

ậ

yt

r

ongquátrìnhsửdụngthiếtbị,phải

n

gh

i

êmch

ỉ

nhchấphànhc

á

c chếđộvềsửdụ

n

g,k

i

ểm

t

ra,thửnghi

ệ

mc

á

chđiệncủat

h

iếtbị.

N

ếusửdụngquáđiện

á

p, cáchđiệnsẽhưhỏng.Thiếusựki

ể

m tra,thínghi

ệ

msẽkh

ô

ng pháthiệnđ

ư

ợckịpthời

đ

ể

s

ử

a ch

ữ

ahoặcth

a

y

t

hế.

5.3.2.Bảovệbằ

n

gbi

ệ

npháp

n

ốiđất

v

ỏthiếtbị

Khicáchđiệnbịhưh

ỏ

ng, vỏk

i

mloạicủat

hi

ếtbị

đ

iệncóthểxuất

h

iệnđiệnáp

c

ao.

K

hi ng

ư

ờich

ạ

m vào,cót

h

ểbịtainạn.để

a

nto

à

n,ng

ư

ờitanốiđ

ấ

tnh

ữ

ngphầnk

i

m

l

oạicủa

v

ỏ

m

á

y

,khi

c

óđiệnápc

h

ạm vỏthìdòngđiệnsẽđixuốngđất.

đ

iệnáptrênvỏth

i

ếtbị

k

hiđó

l

à

U

v

ỏ

=I

đ

.R

đ

, dođónếuR

đ

cógiátrịcàng bé thìU

v

ỏ

gi

ả

mxuống.CầnphảitínhtoánR

đ

sao

c

ho

U

v

ỏ  

gi

ả

mđến

m

ộtgiátrịantoàn,khôngg

â

yng

u

yh

i

ể

mchong

ư

ờich

ạ

mvàovỏthiếtbị. Theoq

u

y

đ

ịnhgiátrị

đ

iệntrởnốiđấtnhưs

a

u:

R

đ

≤

4

Ωkhicôngsu

ấ

tcủa

n

guồnđiệnc

ấ

pchonhà

m

á

y

(

m

á

yp

h

át,

m

á

ybiếnáp,…)

≥

100k

V

A

R

đ

≤

10Ωkhicôngsu

ấ

tcủanguồnđiệncấpchonhà

m

á

y

(

m

á

yp

h

át,

m

á

ybi

ế

náp,…)

<100kVA.

Có2hìnhth

ứ

cnốiđ

ấ

tvỏthiếtbị lànốiđ

ấ

tt

ậ

ptrungvà nốiđấthìnhl

ư

ới.

a)Nốiđấttậptr

u

ng

Mỗithiết

b

ịtrongnhàx

ư

ởngcó

m

ộthệth

ốn

gnốiđấtri

ê

ng,tr

o

ng

t

h

ự

ctếng

ư

ờitađ

ó

ng từ2-3cọcthéocho

m

ỗ

ivịtrí

m

á

y

.Biệnph

á

pn

à

y

k

hógi

ả

m đ

ư

ợc

R

n

đ

đếngiátrịbédoph

ạ

m viđóngcọctiếpđịarấtnhỏ(xungquanh1thi

ế

tbị).

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

M

á

y

1

M

á

y

2

M

á

y

3

R

n

đ

1                                                   

R

n

đ

2                                          

R

n

đ

3

H

ì

nh5.5Nốiđ

ấ

t

t

ậ

p

t

r

ung

Biệnphápn

à

y

d

ùng

c

hocácnhàx

ư

ởngcóphânbốrộngnh

ư

ngcónh

ư

ợcđi

ể

mlàph

â

n bốđiệnthếtrong

đ

ất

k

hôngđồngđềunêntr

o

ngth

ự

ctếítsửd

ụ

ng.

b)Nốiđấthìnhlư

ớ

i

Phân bố

đ

i

ện

t

hế

t

ổng h

ợ

p

(

nét

l

i

ền)

A

C

Phân bố

đ

i

ện

t

hế

của1

c

ọc

(

nétđ

ứ

t

)

B

P

HÂN

B

Ố

đ

I

ỆN THẾ

T

R

ÊNMẶTđẤT K

H

I

C

Ó

C

HẠMVỎ

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

C

hạmđ

i

ện

r

a

v

ỏ

M

á

y

1

M

á

y

2

M

á

y

3

D

âynối

v

ỏ

m

áy

C

ọcnối

đất

T

h

a

nh

l

i

ên

kế

t

MẶTđ

Ứ

NG

C

ọcnốiđất                   

T

h

a

nh

l

i

ên

kế

t

M

á

y

1                                          

M

á

y

2

M

á

y

3

MẶT

B

Ằ

N

G

H

ì

nh5.6Hệ

t

hốngnối

đấ

t

c

hungh

ì

nh

l

ưới

t

o

à

np

h

â

n

x

ưởng

L

ư

ớiđ

ư

ợcbốtrítheo

c

huvinhàm

á

y

.Mỗimộtôl

ư

ớith

ư

ờngcókí

c

hth

ư

ớc5x

5

mvàtại

đi

ể

mgiaocủal

ư

ới

n

g

ư

ờitađóng1cọct

h

épcóchiềudài2,

5

m

,đầutrêncách

m

ặt

đ

ất

0,8

1

m

.

đ

ể

x

â

yd

ự

ngđ

ư

ờng

p

hânbốđiệnthết

r

ênmặtđấttalầnl

ư

ợtx

â

y

d

ự

ngđ

ư

ờng

h

y

pebol chot

ừ

ng

c

ọcri

ê

ngrẽ(đ

ư

ờng nétđ

ứ

t).Sau

đ

ócộngđộ

l

ớn(

g

iátrịtungđộ)củatấtcảc

á

c đ

ư

ờng

h

y

pe

b

ol sẽđ

ư

ợ

cđ

ư

ờngphânbốđiệnthếtổng

h

ợp(đ

ư

ờng

n

étliền).Nh

ì

nvàođ

ư

ờ

ng phânbốđiệnt

h

ếtổnghợpta

t

h

ấ

ynóbằng p

h

ẳnghơn, do

đ

óđiệnáptiếpxúcvà đi

ệ

náp b

ư

ớc sẽgi

ả

mx

u

ốngso với

k

hinốiđất

t

ậptrun

g

.Taphântích

n

hậnđị

n

hn

à

y

n

hưsau:

Vídụ

m

á

y1

b

ịh

ỏ

ng

g

â

yra

c

h

ạ

mđiệnvào

v

ỏ

m

á

y

,khiđóthiệnápch

ạ

mvỏsẽlantoả đếntấtcảcáccọcnốiđấtvàtạprađ

ư

ờng

ph

ânbốđiệnthếtr

ê

n

m

ặ

tđấtlànétliền.

K

hi

đ

ó điệnáptiếpxúcđặtlênng

ư

ờilàU

t

x

1

=

A

-

C

.

Nếukhôngnốiđấthì

n

h l

ư

ới

m

ànốiđấttậpt

r

ung tại

m

á

y1thìđ

ư

ờ

n

gphân bốđiệnthếlà

đ

ư

ờngcongAB(nét

c

h

ấ

m

)

,khiđóđiệnáp ti

ế

pxúclàU

t

x

2

=

A

-

B

.

Dễdàngn

h

ậnth

ấ

yU

t

x

1

<U

t

x

2

dođónốiđấth

ì

nhl

ư

ớianto

à

nhơn.

Ph

ư

ơngth

ứ

cnốiđấtnàyt

u

ytốnk

é

mnh

ư

ng t

r

ịsốnốiđấtgiảm xu

ốn

g rấtbé,bất

k

ỳthiết bịnàotrongnhà

m

á

y đềunốiđếnhệthốnggầnnhấtvàphânbốđiệnthếtrên

m

ặtđấtt

ư

ơ

n

g đốiđồng

đ

ềunên

g

i

ả

mđ

ư

ợcđiệnápb

ư

ớ

cvà

đ

iệnáptiếpxúc.

5.3.3.Bảovệbằ

n

gbi

ệ

npháp

n

ốivỏ

t

hiếtbị

v

ớidâytr

u

ngtí

n

hcủa

l

ư

ớiđiện

A B C

N

R

đ              

N

g

uồnđ

i

ệ

n

M

á

yđ

i

ệ

n 3pha

M

á

yđ

i

ệ

n 1pha

Nốiđ

ấ

t

l

ặ

p

l

ạ

i

H

ì

nh5.7Nốivỏ

t

h

i

ế

tbịđ

i

ệ

nvớid

â

y

t

r

u

n

g

tí

nh

Vỏcủatấtcảcácthiếtbịđiệnđ

ư

ợcnốivới

d

â

y tr

u

ngtính,tro

n

gđód

â

y t

r

ungtínhđ

ư

ợc nốiđấttr

ự

ctiếpđảm

b

ảotrịsốR

đ

theo

y

êuc

ầ

u.D

â

ytru

n

g tínhth

ư

ờngnốiđấttạinguồnđiện cấpchonhàm

á

y(n

ố

i

đ

ấttạitr

ạ

m

b

iếnáp).

Khicósựcốhỏng

m

á

yđiện(vídụ

m

á

y

đ

iện1pha)thìđiệnápsẽch

ạ

mvỏ

m

á

y

,dòng điệnđitừphaB   

v

ỏ

m

á

yđiện1p

h

a    

d

â

yn

ố

ivỏ    

d

â

yt

r

ungtínhN    

Trở

v

ềngu

ồ

n điện. Dođ

ư

ờngđi

c

ủadòngđiện

k

hôngquabất

k

ỳđiện

t

rởn

à

on

ê

ngiát

r

ịcủanór

ấ

tl

ớ

n (t

ư

ơngđ

ư

ơngdòngđ

i

ệnngắn

m

ạch1pha),nhưv

ậ

y thiếtbịđóngcắttựđộngởđầungu

ồ

n nhậnbiết

n

g

a

ysựcố

v

àtách

m

ạchđiệnbị sựcốrakhỏil

ư

ớ

iđiện.

L

ư

uý:dùdòngđiệnrấtlớnnh

ư

ngđiệnápch

ạ

mvỏthấpdoR

đ

củatrạmbiếnápbé,do

đóng

ư

ờich

ạ

mvỏth

i

ếtbịđ

ư

ợcant

o

àn.

T

u

ynhiên

v

ớiph

ư

ơngth

ứ

cnốiđấtn

à

ysẽ

x

ả

yra

t

ìnhtrạngc

ự

c

k

ỳng

u

y hi

ể

mn

ế

ud

â

y trungtínhbịđ

ứ

t,d

ò

ngđiệnch

ạ

mvỏkh

ô

ngch

ạ

y

t

heod

â

ytr

u

ngt

í

nhđ

ư

ợc.Khiđóđiệnáp ch

ạ

mvỏr

ấ

tlớn,ng

ư

ờich

ạ

mvàobịgiậtrất

n

g

u

y hi

ể

m

.đểkh

ắ

cp

h

ụctìnhtr

ạ

ngn

à

ythì

d

ọc theod

â

ytrung

t

ínhp

h

ảinốiđấtlặplại(

c

ỡkhoảng15

0

m

2

00

m

)đặt1bộ.Khiđódù

d

â

y

trungtínhbịđ

ứ

t,dò

n

gđiệnkhôngvề

n

guồnđ

ư

ợcthìnóch

ạ

yđếnbộnốiđấtlặplạivàđi xuốngđất.

Bảovệnốid

â

y tru

n

g

t

ínhdùngcho

m

ạ

ngđi

ệ

n4d

â

y đ

i

ệnáp<10

0

0Vcótrungtính

n

ối đất.Bảovệnối

d

â

ytr

u

ngtínhdùng

c

ho

m

ọi

c

ơsởsảnxuấtkhông p

h

ụthuộcvào

m

ô

itr

ư

ờ

n

g xungqua

n

h.Biệnph

á

pn

à

yv

ừ

ađ

ơ

ngiản,rẻtiềnlạidễ

c

ókhả

n

ă

n

gth

ự

chiện,n

ê

nhầu

h

ết cáccơsở sảnxuấtcô

n

gnghiệph

i

ệnn

a

yđềudùngloại

b

ảovện

à

y

.

5.3.4.Bảovệbằ

n

gbi

ệ

nphápl

ắ

pthiếtbịtự

đ

ộngpháthiện

v

àcáchlysựcố

Lắpđặt

m

á

y cắt,

r

ơlebảovệlàbiệnph

á

ptựđộngtáchthi

ế

tbịđiệnx

ả

y

r

asựcốrakhỏi l

ư

ớitrongthờigiann

g

ắnnhất.Khithiếtbịđ

i

ệnhỏng,vỏcủanóx

u

ấthiệnđiện

á

pđến

m

ộ

t giátrịnàođóthìbảo

v

ệsẽtácđộngcắtthiếtbịbịsựcốrakhỏil

ư

ớiđiện,đ

ả

mbảoanto

à

n chong

ư

ờinếung

ư

ời

c

h

ạ

m vàovỏthiếtbị.B

i

ệnphápn

à

ycóthể

dù

ngđểbổs

u

nghoặcth

a

y thếchobảovệnốiđấtvànốid

â

y

t

rungt

í

nh.

5.4.Tínhtoánđiệnt

r

ởcủahệt

h

ống

n

ốiđ

ấ

t

đ

iện

trởnốiđấtlàgiátrịrấtkh

ô

ngổn

đ

ịnh

m

ànóbi

ế

nđổi

t

h

ư

ờngx

u

y

ênth

e

onhiệtđộ, độ

ẩ

m

,…củađất.N

g

oài ranó

c

òn

p

hụt

h

u

ộ

cvàođộ

s

âuc

h

ôn

c

ọcnốiđất,kếtcấuhệ

t

h

ố

ng nốiđấtlà mạchvò

n

g,

m

ạ

c

hthẳngh

a

y

m

ạ

c

hhở.

Nóichu

n

g việcxácđ

ị

nhđiệntrởhệt

h

ống

n

ốiđấtmộtc

á

chch

í

nhxácrấtkhó

k

hăn,

đ

ặc biệtvớihệthốngnốiđấtkiểul

ư

ớithìcàngph

ứ

ctạphơn.T

u

ynhiênnốiđấtkiểul

ư

ớith

ư

ờng chỉápdụngđối

v

ớicáccôngtrìnhđiệnl

ớ

n,ví dụtr

ạ

m1

1

0kVt

r

ởlên.

Vớicáccôngt

r

ìnhx

â

y d

ự

ngdândụng, hệ

t

h

ố

ng tiếpđấtđ

ơ

ngiảnh

ơ

n.Kếtcấuhệth

ố

ng nốiđất

t

h

ư

ờnglàhệ

th

ốngcọcđóng

t

hẳngđ

ứ

ngvàđ

ư

ợcliênkếtb

ằ

ngcáct

h

anh.

K

iểuli

ê

n kếtn

à

yth

ư

ờ

nglàmạchvòngth

e

ochuvi hoặctheo

m

ạchhởn

ê

nviệctínhtoánđơn

g

iảnh

ơ

n. Ởđ

â

yxin

t

rìnhb

à

ycá

c

htínhchomộtsố kiểunốiđấtđ

ơ

ngiản

n

hất.

5.4.1.

đ

i

ệ

n

trở

s

uấtc

ủ

ađất

Thông sốquantrọ

n

g

n

hấtcầnthuthậplàđi

ệ

ntrởsuấtcủađất.đểchínhxácnêndùng

m

á

yđoch

u

y

ê

ndụng

đ

ểđogiátrịn

à

y

.

T

r

ư

ờ

n

ghợpkhô

n

gcó

m

á

y

c

óthểkhảosát

s

ơbộ

đ

ất tạivùngx

â

yd

ự

ng,sauđósosánhvớib

ả

ngs

a

uđểchọn

g

iátrịp

h

ù

h

ợp:

                          Bảng 5.2điện trởsuấtcủa

m

ột sốloại đất                      

Lo

ạ

iđất

đ

iện

trởs

u

ất         

.

m

)

N

ư

ớcsông Thanhbùn đấtđen

đất

v

ư

ờn,đấtruộng

đất

sét đấtthịt đấtcát Cát

đất

phacát

10-50

20

50

40

60

100

300

700-1000

300-500

5.4.2.

đ

i

ệ

n

trở

n

ốiđấtcủa

m

ộtcọc

Trongth

ự

c tế cọcth

ư

ờ

ngdùng loạitròn

h

oặc thépgóc,đ

ư

ợc mạk

ẽ

mnhúngnóng để b

ả

o vệcọctránhbịăn mònkhin

ằ

mtr

o

ngđất.

R            

0

,

3664

7

.

.

æ

l

g

2

l

1

l

g

4

h    l

ö

c

o

ï

c

t

ro

ø

n                   

l

ç

d    

2     4h    l

÷

(5.3)

M

ặ

tđ

ấ

t

è

ø

R                

0

,

36647

.

.

æ

l

g       

2

l

1

l

g

4

h    l

ö

d

c

o

ï

c

t

h

e

ù

p

go

ù

c                    

l

ç

0

,

95d

2    

4

h   l

÷

(5.4)

è

ø

Trongđó:

l

làchiềud

à

icọc,th

ư

ờ

ngchọn2

2,

5

m

hlàkhoảngcáchtừ

m

ặ

tđấtđếnđ

i

ể

mgi

ữ

acọc(m)

dlàđ

ư

ờngk

í

nhthépt

r

ònhoặcbệ

r

ộngth

é

p

g

óc

(

m

)

H

ì

nh5.8Nốiđ

ấ

t b

ằ

ng

m

ột

c

ọ

c

t

h

é

p đóng

t

h

ẳ

n

gđứ

n

g

5.4.3.

đ

i

ệ

n

trở

n

ốiđấtcủa

m

ộtthanh

Thanhcóthểl

à

mbằngthéptrònhoặcthépd

ẹ

tlành

ữ

ngloạithépp