CHƯƠNG 5: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH

1,Chức năng của TTTC: luân chuyển vốn từ nhà đầu tư đến nhà sản xuất.

Các con đường dẫn vốn:

+ Tài chính trực tiếp: người đi vay vay vốn trực tiếp từ người có vốn bằng cách phát hành chứng khoán.Chứng khoán là những trái quyền (quyền đc hưởng) đối vs thu nhập hoặc tài sản tương lai của người vay.

+ Tài chính gián tiếp: vốn đc chuyển từ người có vốn sang người vay thông qua trung gian tài chính.Trung gian tài chính thực hiện điều này bằng cách vay vốn của người cho vay sau đó cho người vay vay vốn. Như vậy,trung gian tài chính có thể làm lợi cho những người gửi tiền tiết kiệm đồng thời cũng tạo ra nhiều cơ hội hơn cho người vay có được các khoản tiền để đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

-Như vậy,TTTC giúp cho việc chuyển vốn từ những người ko có cơ hội đầu tư sinh lời tới những người có cơ hội đầu tư,qua đó giúp nâng cao năng suất và hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế.Nó còn trực tiếp cải tiện mức sống của người tiêu dung bằng cách giúp hộ thỏa mãn nhu cầu mua sắm trước khi tích lũy đủ tiền.

2,Vai trò của TTTC:

- thúc đẩy việc tích lũy và tập trung  tiền vốn để đáp ứng nhu cầu vốn xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của nền kinh tế.

-giúp cho việc sử dụng vốn có hiệu quả. Người tiết kiệm nhận thức được đồng tiền sẽ không sinh lợi nếu để trong két sắt mà chỉ sinh lãi từ việc gửi tiết kiệm hoặc mua cổ phần,thông thường lãi thu đc từ đầu tư chứng khoán cao hơn nhiều so với gửi tiết kiệm hay trái phiếu,do vậy,người đi vay vốn trên TTTC cũng phải sử dụng vốn vay đó một cách thích hợp để vừa có thể trả lãi cho người cho vay vừa có thể tạo thu nhập và tích lũy cho mình.

-tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện chính sách mở cửa,cải cách kinh tế của chính phủ. Thông qua TTTC, việc phát hành trái phiếu ra nước ngoài,bán cổ phần tạo điều kiện thu hút vốn đtư nước ngoài vào các ngành sx kinh doanh,dịch vụ trong nước.

-có chức năng và vai trò hết sức quan trọng với nền kinh tế và từng cá nhân.Cho phép vốn đc chuyển từ người có tiền nhàn rỗi sang người có cơ hội đầu tư,giúp nâng cao năng suất và hiệu qur của toàn bộ nên kinh tế,cải thiện mức sống người tiêu dùng.

3,Cấu trúc của TTTC:

a,Thị trường nợ và thị trường vốn cổ phần:

-Thị trường nợ: là nơi mua bán các công cụ nợ (tín phiếu,trái phiếu,…)

-Thị trường vốn cổ phần: là nơi mua bán các cổ phiếu,giấy xác nhận cổ phần đóng góp của cổ đông.

b,Thị trường cấp 1 và thị trường cấp 2:

-Thị trường cấp 1: là thị trường tài chính trong đó diễn ra việc mua bán chứng khoán đang phát hành hay chứng khoán  mới.Các loại cổ phiếu,tria sphieeus của công ty,chính phủ khi mới phát hành đều đem bán tại thị trường này.Việc mua bán tại thị trường cấp 1 thông qua trung gian là ngân hàng.Ngân hàng này đc xem như là ngân hàng đầu tư hay bảo hiểm cho việc phát hành thông qua việc bảo đảm giá cố định của chứng khoán trong quá trình phát hành.

-Thị trường cấp 2: là nơi mua bán lại các chứng khoán đã phát hành.Việc mua bán này được thông qua công ty môi giới.

Chức năng của thị trường cấp 2:

+ tạo điều kiện dễ dàng để bán những công cụ tài chính nhằm thu tiền mặt,tăng tính lỏng của chúng.

+ xác định giá của chứng khoán đã phát hành ở thị trường cấp 1.Những hang mua chứng khoán ở thị trường cấp 1 chỉ đồng ý thanh toán cho công ty phát hành chứng khoán với giá mà họ cho rằng thị trường cấp  2 sẽ chấp nhận nó.

Cách tổ chức :

+ tổ chức các sở giao dịch: ở đó người mua và bán gặp nhau tại vị trí trung tâm để tiến hành mua bán.

+ thị trường trao tay: trong đó các nhà buôn bán tại các địa điểm khac nhau có 1 danh mục chứng khoán và đứng ra sẵn sàng mua và bán thẳng cho bất kì ai đến và chấp nhận giá của họ.

c,Thị trường tiền tệ và thị trường vốn:

-Thị trường tiền tệ: là 1 thị trường tài chính, chỉ mua bán các công cụ ngắn hạn.Hàng hóa mua bán trên thị trường tiền tệ có tính thanh khoản rất cao.

-Thị trường vốn: là thị trường trong đó diễn ra việc mua bán các công cụ vay nợ dài hạn nhưn cổ phiếu trái phiếu. Nó phân ra làm 3 bộ phận: thị trường cổ phiếu.các khoản cho vay thế chấp,thị trường trái phiếu.

4,CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC:

a, Các công cụ của thị trường tiền tệ:

-Tín phiếu kho bạc: được trả lãi vs mức lãi suất cố định và đc trả lại tiền gôc khi đến hạn thanh toán hoặc đc thanh toán lãi bằng cách bán lần đầu có giảm giá(với giá thấp hơn so vs khoản tiền đã định được thanh toán khi đến hạn.là công cụ an toàn nhất và được mua bán nhiều nhất do đây là công cụ lỏng nhất trên thị trường tiền tệ.

-Giấy chứng nhận tiền gửi ngân hàng(CD): là công cụ vay nợ do NH bán cho người gửi.Người gửi đc thanh toán lãi hàng năm theo 1 tỷ lệ nhất định và đc hoàn lai gốc khi đến kì hạn thanh toán theo giá mua ban đầu.Có thể đc bán lại ở thị trường cấp hai.

-Thương phiếu: là công cụ vay nợ ngắn hạn do các NH lớn và cty nổi tiếng phát hành.

-Hối phiếu đc NH chấp nhận: là 1 hối phiếu NH do 1 cty phát hành,đc thanh toán trong thời hạn sắp tới và đc NH bảo đảm vs 1 khoản lệ phí bằng cách đóng dấu “đã chấp nhận” lên hối phiếu.Thường đc bán lại ở Thị trường cấp 2, do vậy nó có tác dụng như tín phiếu kho bạc.

b, Các công cụ trên thị trường vốn:

-Cổ phiếu: là trái quyền về vốn đối với thu nhập và tài sản của 1 công ty,tức là nó chứng thực quyền sở hữu 1 phần của cty và quyền đc chia cổ tức.

+ Cổ phiếu thông thường: là loại cp có thu nhập k cđinh,lợi tức biến động theo lợi nhuận cty.Thị giá phụ thuộc vào sự tăng trưởng kt nói chung và biến động nghịch với biến động lãi suất trái phiếu chính phủ, các công cụ vay nợ dài hạn lãi suất cố định và lãi suất huy động tiền gửi của NH.

+ Cổ phiếu ưu đãi: là loại cp có quyền nhận đc thu nhập cố định theo 1 ty lệ lãi suất nhất định,k phụ thuộc vào lợi nhuận cty.Thị giá phụ thuộc vào dự thay đổi lãi suất trái phiếu kho bạc và tình hình tài chính của cty.

-Vay thế chấp: là những món tiền cho các cá nhân hoặc các cty kdoanh vay để đầu tư vào các công trình kiến trúc ,nhà ,đất ddaai đc dùng làm vật thế chấp cho các món vay.

-Trái khoán công ty: là loại trái khoán dài hạn,do các cty phát hành vs ls cao,nhằm huy động vôn lớn trong thời gian ngắn. Có khả năng chuyển đổi và 1 số loại có thế chuyển đổi thành cổ phiếu.

-Chứng khoán CPhu: là các công cụ vay nợ do CP phát hành như:trái phiếu kho bạc nhà nước,công trái quốc gia…

5,6.CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TTTC VN:

-Phải có 1 cơ chế lãi suất linh hoạt và chịu sự điều tiết của thị trường.Cơ chế ls nhạy bén linh hoạt sẽ cung cấp cho ng' cho vay những thông tin tài chính kịp thời chính xác để từ đó đưa ra những quyết sách phù hợp,thúc đẩy lưu thông tiền vốn và tăng cạnh tranh thị trường.Trên thực tế,chính sách ls của VN đang dần đc nới lỏng,tăng quyền tự chủ cho các tổ chức tài chính tín dụng.

-Phải có các công cụ tài chính đa dạng,phong phú,Số lượng và hình thức các công cụ này sẽ quyết định phạm vi giao dịch và quy mô của TTTC.

- Xây dựng và đa dạng hóa các tổ chức TC NH,các cty TC…những chủ thể chính tgia thị trường trong môi trường cạnh tranh,việc này sẽ khuyến khích sự đa dạng và cạnh tranh,đẩy nhanh quá trình luân chuyển vốn và nâng cao hiệu quả sd vốn.

-Xây dựng và phát triển mạng lưới thông tin.

-Để thị trường TC phát triển đầy đủ thì kte XH cũng phải tương đối ổn định để các nhà đầu tư yên tâm và phải có 1 hệ thống PL hoàn thiện để bảo về quyền của các nhà đtư.