C

HƯƠ

N

G

3

.

T

À

I

NGUY

Ê

NT

H

I

ÊN

N

H

I

ÊN

Câu 1

.

K

h

áini

ệ

mvà

p

hânloại

t

àing

u

y

ê

n

1

.

1

.

K

háini

ệ

mt

à

i

n

g

u

y

ê

n

v

Tài nguyên

Tài nguyên bao gồm tất cả các nguồn nguyên liệu, năng lượng, thông tin có trên Trái đất và trong không gian vũ trụ liên quan mà con người có thể sử dụng được để phục vụ cho cuộc sống và sự phát triển của mình.

v

Tài nguyên thiên nhiên

Là toàn bộ nguồn của cải vật chất nguyên khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng để đáp ứng các nhu cầu trong cuộc sống.

1

.

2

.

P

hânloại

t

ài

n

g

uy

ê

nthi

ê

nnhi

ê

n

              -T

à

i

nguy

ê

n

v

ĩ

n

h

c

ử

u

:

T

à

in

g

u

y

ê

n

c

ól

i

ê

nqu

a

ntr

ự

c

t

i

ế

ph

a

y

g

i

á

nti

ế

p

đ

ếnn

ă

ngl

ượ

ngm

ặ

ttr

ờ

i(tr

ự

c

t

i

ế

p

:

c

h

i

ế

u

s

á

ngtr

ự

cti

ế

p

;

g

i

á

nti

ế

p

:

g

ió,

s

óng

b

i

ể

n

,thuỷ

t

r

i

ề

u

,

.

.

.

)

              -T

à

i

nguy

ê

nt

á

it

ạo

:

T

à

in

g

u

y

ê

n

c

óthểtựduy

t

rì,tự

b

ổ

s

ung

l

i

ê

ntụck

h

iđ

ượ

cqu

ả

nlýh

ợ

p

l

ý

.

V

íd

ụ

:t

à

in

g

uy

ê

n

s

inh

v

ậ

t(động

t

h

ự

c

v

ậ

t

)

,

t

à

ingu

y

ê

nn

ướ

c

,

đ

ấ

t

.

              -

Tà

i

n

gu

yê

n

k

hôn

g

tá

i

tạ

o

:

d

ạ

ng

t

à

i

ng

u

y

ê

n

b

ị

bi

ế

n

đổ

i

h

a

y

m

ấ

t

đ

i

s

a

u

qu

á

t

r

ì

n

h

s

ử

dụ

n

g

.

V

í

dụ

:

t

à

i

n

g

u

y

ê

n

kho

á

n

g

sả

n

,

nhi

ê

n

li

ệ

u

hó

a

th

ạ

c

h

,

tà

i

n

g

u

y

ê

n

d

i

t

r

u

y

ề

n

(

g

e

n

)

.

T

h

e

o

b

ả

n

c

h

ấ

t

t

ự

nhi

ê

n,

t

à

i

n

g

u

y

ê

n

đư

ợ

c

ph

â

nlo

ạ

i

:t

à

i

n

g

u

y

ê

n

đ

ấ

t

,t

à

i

ngu

y

ê

n

n

ư

ớ

c

,

t

à

i

ng

u

y

ê

n

kho

á

n

g

sả

n,

t

à

i

n

g

u

y

ê

n

r

ừ

n

g

,

t

à

i

n

g

uy

ê

n

b

i

ể

n

,

.

.

.

.

Mỗi loại tài nguyên có đặc điểm riêng, nhưng có 2 thuộc tính chung:

- Tài nguyên phân bố không đồng đều giữa các vùng trên Trái đất và trên cùng một lãnh thổ có thể tồn tại nhiều loại tài nguyên, tạo ra sự ưu đãi của tự nhiên với từng vùng lãnh thổ, từng quốc gia.

- Đại bộ phận các nguồn tài nguyên thiên nhiên có giá trị kinh tế cao được hình thành qua quá trình lâu dài của tự nhiên và lịch sử.

Câu 2. Trình bày vai trò của tài nguyên rừng. Hiện trạng rừng Việt Nam và hậu quả của việc chặt phá rừng?

2

.

1

.

V

ait

r

ò

c

ủ

a

r

ừ

n

g

-

V

ề mặt sinh thái:

+

Đi

ề

u

ho

à

k

h

í

hậu

:

R

ừn

g

ả

n

h

hư

ở

ng

đ

ế

n

nhi

ệ

t

đ

ộ,

đ

ộ

ẩ

m

khôn

g

khí

,

th

à

n

h

ph

ầ

n

kh

í

qu

y

ể

n

v

à

c

óýn

g

h

ĩa

đi

ề

u

ho

à

kh

íh

ậ

u

.

R

ừn

g

c

ũng

g

ó

p

p

h

ầ

nl

à

m

g

i

ả

mt

i

ế

ng

ồn

.

R

ừ

ng

c

óýn

g

hĩ

a

đ

ặ

c

bi

ệ

t

qu

a

n

t

r

ọ

n

gl

à

m

c

â

n

b

ằ

n

gl

ư

ợ

ng

O

2

v

à

C

O

2

t

r

on

g

kh

í

qu

y

ể

n.

+

Đ

a

d

ạng

nguồ

n

g

e

n

:

R

ừ

ng

l

à

h

ệ

s

in

h

th

á

i

c

ó

đ

ộ

đ

a

d

ạ

n

g

s

i

n

hh

ọ

c

c

a

o

nh

ấ

tở

t

r

ê

n

c

ạ

n

,

nh

ấ

tlà

r

ừ

ng

ẩ

m

nh

i

ệ

t

đ

ớ

i.

L

à

n

ơ

i

c

ư

t

r

ú

c

ủ

a

h

à

n

gt

r

i

ệ

u

loà

i

độn

g

v

ậ

t

v

à

v

i

s

in

h

v

ậ

t

,

r

ừn

g

đư

ợ

c

x

e

mlà

n

g

â

n

h

à

ng

g

e

n

khổn

g

lồ

,

lư

ut

r

ữ

cá

c

lo

ạ

i

g

e

n

quí

.

-

V

ề

 bảo vệ môi trường

+

H

ấ

p

th

ụ

CO

2

:

R

ừ

n

g

l

à

“

l

á

ph

ổ

i

x

a

n

h

”

hấ

p

th

ụ

CO

2

,

t

á

i

s

in

h

ox

y

,

đ

i

ề

u

h

ò

a

kh

í

hậ

u

c

h

o

kh

u

vực

.

Tr

ung

b

ì

n

h m

ộ

tha r

ừ

n

g

t

ạ

o

n

ê

n

1

6

t

ấ

n

o

x

y

/n

ă

m

,

.

+ B

ả

o

v

ệ

n

g

uồ

n

n

ư

ớ

c

,

c

h

ố

n

g

x

ó

i

m

òn

:

T

h

ả

m

t

h

ự

c

v

ậ

t

c

ó

c

h

ứ

c

n

ă

n

g

qu

a

n

t

r

ọng

t

r

ong

v

i

ệ

c

n

g

ă

n

c

ả

n

mộ

t

ph

ầ

n

nư

ớ

c

mư

a

r

ơ

i

xuố

ng

đ

ấ

t

v

à

c

ó

v

a

it

r

ò

p

h

â

n

phố

il

ạ

i

lư

ợ

ngn

ư

ớ

c

n

à

y

.

R

ừ

ng

l

à

m

t

ă

n

g

kh

ả

n

ă

ng

th

ấ

m

v

à

g

iữ

nư

ớ

c

c

ủ

a

đ

ấ

t

,

h

ạ

n

c

h

ế

dò

ng

c

h

ả

yt

r

ê

n

m

ặ

t

.

T

ầ

n

g

th

ả

mm

ụ

c

r

ừ

ng

c

ó

kh

ả

n

ă

n

g

g

iữl

ạ

i

lư

ợ

ngn

ư

ớ

c

b

ằ

n

g100-

90

0%

t

r

ọ

n

gl

ư

ợ

ng

c

ủ

a

nó

.T

á

n

r

ừ

ng

c

ók

h

ả

n

ă

n

g

gi

ả

m

s

ứ

c

c

ôn

g

ph

á

c

ủ

a

nư

ớ

cm

ư

a

đố

i

v

ớ

i

l

ớ

p

đ

ấ

t

b

ề

m

ặ

t.

L

ư

ợ

ng

đ

ấ

t

x

ói

mò

n

v

ùng

đ

ấ

t

c

ór

ừn

g

c

h

ỉ

b

ằ

n

g

10

%

v

ù

n

g

đ

ấ

t

khôn

g

c

ó r

ừ

n

g

.

+

Th

ả

m

m

ụ

c

r

ừn

g

l

à

k

h

o

c

h

ứ

a

c

á

c

c

hấ

t

d

i

n

h

dưỡ

n

g

k

hoáng

,

m

ù

n

v

à

ả

n

hh

ư

ở

n

g

l

ớ

n

đ

ế

n

đ

ộ

ph

ì

nhi

ê

u

c

ủ

a

đ

ấ

t

.Đ

â

y

c

ũ

nglà

n

ơ

i

c

ưt

r

ú

v

à

c

u

ng

c

ấ

p

ch

ấ

t

d

i

n

h

dư

ỡ

ng

c

h

o

v

i

s

in

h

v

ậ

t

,

nhi

ề

u

lo

ạ

i

c

ô

n

t

r

ù

ng

v

à

độ

ng

v

ậ

t

đ

ấ

t,t

ạ

o

mô

i

t

r

ư

ờ

n

g

thu

ậ

n

l

ợ

i

c

h

o

độ

ng

v

ậ

t

v

à

v

i

s

i

n

h

v

ậ

tđ

ấ

t

ph

á

t

t

r

i

ể

n

v

à

c

ó

ả

n

h

hư

ở

n

g

đ

ế

n

cá

c

qu

át

r

ìn

h

x

ả

y

r

a

t

r

on

g

đ

ấ

t.

V

ề

 cung cấp tài nguyên:

+

Lươn

g

t

h

ự

c

,

t

h

ự

c

p

h

ẩ

m

:

Nă

ng

s

u

ấ

t

t

r

ung

b

ì

n

h

c

ủa

r

ừ

ng

t

r

ê

n

t

h

ế

g

i

ớ

i

đ

ạ

t

5

t

ấ

n

c

h

ấ

t

khô

/

h

a

/n

ă

m

,

đ

á

p

ứn

g 2 -

3

%

nh

u

c

ầ

u

lư

ơ

n

gt

hự

c

,

t

h

ự

c

ph

ẩ

m

c

h

o

c

o

n

n

g

ư

ờ

i

+

N

gu

yê

n

l

i

ệ

u

:

R

ừn

g

l

à

ng

u

ồ

n

c

un

g

c

ấ

p

g

ỗ

,

c

h

ấ

t

đ

ố

t,

n

g

u

y

ê

n

v

ậ

t

l

i

ệ

u

c

ho

c

ô

n

gn

g

h

i

ệ

p

.

.

.

+

C

un

g

c

ấ

p

d

ư

ợ

c

l

i

ệ

u

:

n

h

i

ề

u l

o

à

i

thự

c

v

ậ

t

,

độn

g

v

ậ

t

r

ừn

g

l

à

c

á

c

lo

ạ

it

hu

ố

c

c

h

ữ

a

b

ệ

nh

Că

n

c

ứ

v

a

i

t

r

ò

c

ủar

ừ

ng

,

ng

ư

ờ

ita

ph

â

n

b

i

ệ

t:

R

ừ

n

g

p

hò

n

g

h

ộ

b

ả

o

v

ện

g

u

ồ

n

n

ư

ớ

c

,

đ

ấ

t

,

đi

ề

u

hò

a

kh

í

h

ậ

u

,

b

ả

o

v

ệ

m

ô

i

t

r

ư

ờ

n

g

R

ừ

n

g

đặ

c

dụ

n

g →

b

ả

o

t

ồn

th

i

ê

n

nhi

ê

n

,

n

g

hi

ê

n

c

ứ

u

kho

a

h

ọ

c

,

b

ả

o

v

ệ

d

i

tí

c

h

,

.

.

.

R

ừ

n

g

s

ả

n

x

u

ấ

t→

kh

a

i

th

á

c

g

ỗ,

c

ủ

i,

đ

ộ

ng

v

ậ

t

,

.

.

.

c

ót

h

ể

k

ế

t

h

ợ

p

mụ

c

đ

í

c

h

ph

ò

n

gh

ộ

.

T

h

e

o

đ

ộ

g

i

à

u

ngh

è

o

t

a

p

h

â

n

bi

ệ

t

:

•

R

ừn

g

g

i

àu

:

c

ó t

r

ữl

ư

ợ

n

g

g

ỗ

t

r

ê

n

15

0

m

3

/h

a

.

•

R

ừn

gt

r

u

n

g

bì

n

h

:

c

ó t

r

ữ

l

ư

ơ

ng

g

ỗ từ

8

0

-

15

0m

3

/h

a

.

•

R

ừn

g

ngh

è

o

:

c

ó t

r

ữl

ư

ợ

n

g

g

ỗ

d

ư

ớ

i

8

0

m

3

/

h

a

.

T

ài

n

g

u

y

ê

n

r

ừ

n

gở

V

i

ệ

t

N

a

m

     - Ở

nư

ớ

c

t

a

,

n

ă

m

194

3

c

ó

13

,

3

t

r

i

ệ

u

h

a

r

ừ

ng

(

độ

c

h

e

ph

ủ

43

,

8%

)

;

đ

ế

n

n

h

ữ

n

g

n

ă

m

đ

ầ

ut

h

ậ

p

ni

ê

n

199

0

g

i

ả

m

x

u

ốn

g

c

ò

n

7

,

8~

8

,

5

t

r

i

ệ

u

h

a

(

đ

ộ

c

h

e

ph

ủ2

3

,

6

%~

2

3

,

8%

);

đ

ặ

c

bi

ệ

t

đ

ộ

c

h

e

ph

ủr

ừn

g

ph

ò

n

g

h

ộ

c

h

ỉ

c

ò

n

20

%

t

ứ

clà

đ

ãở

dư

ớ

i

mứ

c

b

á

o

đ

ộng

(

30

%

)

.

T

ố

c

đ

ộ

m

ấ

t

r

ừ

n

glà

120

.

00

0 ~

15

0

.

0

00

h

a

/

n

ă

m.

- 

R

ừ

n

gn

g

ậ

p

m

ặ

n

t

r

ư

ớ

c

n

ă

m

194

5

ph

ủ

m

ột

d

i

ệ

nt

í

c

h

400

.

00

0

n

g

à

n

h

a

n

a

y

c

h

ỉ

c

ò

n

gầ

n

mộ

t

n

ử

a

(

200

.

00

0

h

a

)

c

h

ủ y

ế

u

l

à t

h

ứ

s

in

h

v

àr

ừn

gt

r

ồn

g

.

- 

N

g

u

y

ê

nnh

â

n

c

hính

c

ủ

a

s

ựthuh

ẹ

p

r

ừ

ngởn

ướ

cta

l

àdon

ạ

ndu

ca

n

h

,du

c

ư

,

p

hár

ừ

ngđốtr

ẫ

y

l

à

mnôngn

g

h

i

ệ

p,trồng

c

â

yxu

ấ

tk

h

ẩ

u,l

ấ

ygỗ

c

ủ

i

,

m

ởm đôthị,l

à

m

g

i

a

o

t

hôn

g

,kh

a

ith

á

cm

ỏ

.

.

..H

ậ

uquả

c

ủ

a

c

h

i

ế

ntr

a

n

hhóahọcdo

M

ỹth

ự

ch

i

ệ

nở

V

i

ệ

t

N

a

mt

r

ongt

h

ờ

i

g

i

a

nquađểl

ạ

i

c

ho

r

ừ

nglàkhôngnhỏ

     - 

C

á

c

v

ấ

nđề

b

ả

o

v

ệ

v

à

p

h

á

ttri

ể

n

t

à

in

g

u

y

ê

n

r

ừ

n

g

V

iệt

N

a

mđ

ượ

ctrình

bà

yt

r

ongL

uậ

t

bả

o

v

ệ

v

à

phá

tt

r

i

ể

n

r

ừ

n

gn

ă

m1991

v

à

c

á

cquiđịnhkh

á

c

c

ủan

h

àn

ư

ớ

c

,

b

a

o

g

ồm

m

ột

s

ốnộidung

sa

u:

+ Trồngr

ừ

n

g

,

p

hủ

x

a

nhđ

ấ

ttrốngđồit

r

ọ

c

.

+

Bả

o

v

ệr

ừ

ng

p

hònghộ,

cá

c

v

ư

ờ

nqu

ố

c

g

ia

v

à

c

á

ckhudựtrữtựn

h

i

ê

n.

+  K

h

a

i

t

h

á

ch

ợ

plýr

ừ

n

g

s

ả

nxu

ấ

t,h

ạ

n

c

hếkh

a

iho

a

ng

c

hu

y

ể

nr

ừ

n

gth

à

nhđ

ấ

tnôngn

g

hi

ệ

p

,h

ạ

n

c

h

ếdid

â

n

t

ựd

o

.

+ Đóng

cử

ar

ừ

ng

t

ựnh

i

ê

n

.

Hậu quả của chặt phá rừng

-

Cạn kiệt tài nguyên rừng

-Suy thoái đất

-Giảm nguồn sinh vật quý hiếm

-Gây ảnh hưởng tới biến đổi khí hậu

Câu 3. Đa dạng sinh học là gì? Vai trò của đa dạng sinh học

?

K

háini

ệ

mđadạ

n

g

s

inhhọc

     - 

Đ

a

dạ

n

g

s

i

n

h

h

ọ

c

(

Đ

D

S

H

)

l

à

k

h

á

i

n

i

ệ

m

c

h

ỉ

s

ự

p

ho

ng

p

h

ú

củ

a

s

i

n

h

v

ậ

t

,

g

ồ

m

đ

a

d

ạ

n

g

v

ề

l

oà

i

,

đ

a

d

ạ

n

g

v

ề

g

en

.

đ

a

d

ạ

n

g

v

ề

l

o

à

i

g

ồ

m

c

á

c

l

o

à

i

độ

n

g

v

ậ

t

,

t

hự

c

v

ậ

t

v

à

v

i

s

i

n

h

v

ậ

t

số

n

g

ho

a

n

g

dạ

i

,

t

ự

nh

i

ê

n

tr

on

g

r

ừn

g

,

t

r

o

n

g

đấ

t

v

à

tr

o

n

g

c

á

c

v

ự

c

n

ư

ớc

.

     - 

T

h

e

o

t

à

i

l

i

ệ

u

m

ớ

i

n

hấ

t

t

h

ì

c

h

ú

n

g

t

a

đ

ã

b

i

ế

t

v

à

m

ô

t

ả

1

,

7

4t

ri

ệ

ul

oà

i

v

à

d

ự

đ

o

á

n

s

ố

l

o

à

i

c

ó

t

h

ể

l

ê

n

đế

n

1

4

tr

i

ệ

u

l

o

à

i

.

     - 

Đ

a

dạ

n

g

l

o

à

i

l

ớ

n

n

hấ

t

l

à ở

vù

n

g

r

ừ

n

g

nh

i

ệ

t

đ

ớ

i

.

M

ặ

c

d

ù

r

ừ

n

g

nh

i

ệ

t

đớ

i

ch

ỉ

c

h

i

ế

m

7

%

di

ệ

n

t

í

c

h

m

ặ

t

đấ

t

,

c

h

ún

g

chứ

a

hơ

n

1

/

2

l

o

à

i

tr

ê

n

t

h

ế

g

i

ớ

i

Vai trò của đa dạng sinh học

Đa dạng sinh học có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trên hành tinh chúng ta. Ngoài việc cung cấp nguồn nguyên liệu công nghiệp, lương thực thực phẩm, dược liệu, chúng còn có thể làm ổn định hệ sinh thái nhờ sự tác động qua lại giữa chúng. Ngoài ra, các sản phẩm động thực vật khác cũng có thể dùng làm thuốc, đồ trang sức, năng lượng, vật liệu xây dựng, lương thực và các công dụng khác…. Rừng còn có vai trò tạo vẻ đẹp từ các loài động thực vật hoang dã, phục vụ nhu cầu vui chơi giả trí của con người. Nhiều vườn sinh thái đã được thành lập trong những năm gần đây.

Đa dạng sinh học cũng có vai trò trong việc bảo vệ sức khoẻ và tính toàn bộ của hệ sinh thái thế giới. Cung cấp lương thực, lọc các chất độc nhờ chu trình sinh địa hoá, điều hoà khí hậu toàn cầu, điều hoà nguồn nước... Nếu mất các loài động thực vật hoang dã sẽ dẫn đến sự mất cân bằng sinh thái và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của con người. Thay đổi tính đa dạng sinh học và nơi cư trú của các loài cũng gây ảnh hưởng tới cân bằng sinh thái và chất lượng cuộc sống của con người.

- 

Những giá trị kinh tế trực tiếp:

+

G

iátrị

c

hoti

ê

u

t

hụ

+

G

iátrị

s

ửdụng

c

ho

s

ả

n

x

u

ấ

t

- 

Những giá trị kinh tế gián tiếp:

+

K

hản

ă

ng

s

ả

nxu

ấ

t

c

ủ

a

h

ệ

s

inh

t

h

á

i

+

Đ

i

ề

uhoàkhí

h

ậ

u

+Ph

â

nhuỷ

cá

c

c

h

ấ

tt

h

ả

i

+

Nh

ữn

g

mố

i

qu

a

n

h

ệ

g

i

ữ

a

c

á

c

l

o

à

i

+

N

g

hỉng

ơ

i

v

àdu

l

ị

c

h

s

inh

t

h

á

i

+

G

i

áo

t

r

ị

g

i

á

o

dụ

c

v

à

kho

a

họ

c

+

Q

u

a

n

t

r

ắ

cmôit

r

ườ

ng

Câu 4. Trình bày vai trò của nước đối với con người. Hiện trạng tài nguyên nước của Việt Nam hiện nay?

-

Va

itrò

    + Trongtựnh

i

ê

n,n

ướ

ckhông

n

g

ừ

n

g

v

ậ

nđộ

n

g

v

à

c

huy

ể

nđổitr

ạn

g

t

h

á

it

ạ

on

ê

n

c

hu

t

rìnhn

ư

ớ

c

,

t

hôngquađón

ư

ớ

cthôngqua

t

h

a

m

g

iav

à

oth

à

nh

p

h

ầ

n

cấ

utrúc

s

i

nhqu

y

ể

n,đồngth

ờ

iđi

ề

uh

ò

a

c

á

c

y

ế

utố

c

ủakhí

h

ậ

u

,

đ

ấ

tđ

a

i

v

à

s

i

nh

v

ậ

t.

    + 

N

ư

ớ

c

c

ầ

n

c

honhu

c

ầ

u

s

ố

ng

c

ủamọi

c

ơ

t

hể

v

à

c

hi