Chương: Cơ Sở Động Lực Nước Dưới Đất

1.Tầng chứa nước , đối sánh tầng chứa nước ngầm không áp và tầng chứa nước giữa vỉa có áp

a. Tàng chứa nước: là tầng đất đá thấm nước bão hòa nước trọng lực tự do, đồng nhất về quan hệ thủy lực

b. Đối sánh

-Tầng chứa nước ngầm có mặt thoáng tự do: đặc trưng bởi mặt thoáng tự do của nước ngầm, nước vận động dưới tác dụng của trọng lực và động thái thấm không đồng đàn hồi

-Tầng chứa nước giữa vỉa không áp: trạng thái thủy lực hoàn toàn giống với nước ngầm có mặt thoáng

-Tầng chứa nước áp: đặc trưng bởi sự bão hòa hoàn toàn đất đá chứa nước , mực nước áp lực và động thái thấm đàn hồi

+trong quá trình bơm hút nước mực nước có thể hạ xuống thấp hơn mái cách nước , trở thành tầng chứa nước không áp.

2. Phân loại dòng thấm

a. Khái niệm:

-Đường dòng thấm: là đường mà theo đó nước vận động, có thể là các đường song song với nhau hoặc không

-Đường đẳng áp: là đường vuông góc với đường dòng thấm

- Theo yếu tố dòng thấm

+Vận động ổn định: đăc trưng bởi sự ổn định các yếu tố dòng thấm(tốc độ, lưu lượng, mực nước, gradien thủy lực...) theo thời gian

+vận động không ổn định: ngược lại với ổn định

-Theo dạng dòng thấm

+ Dòng thấm phẳng: là dòng thấm có các đường đồng áp và đường dòng là hai hệ đường vuông góc với nhau

+Dòng thấm tia: gồm dòng thấm tỏa tia và dòng thấm hội tụ

Là dòng thấm có các đường đồng áp là những đường cong

-Theo sự vận động

+thấm tầng: có các tia riêng biệt của nước vận động với một tốc độ không lớn và song song với nhau ,tạo thành dòng liên kết

Và phần lớn nước dưới đất vận động trong đất đá tuân theo qui luật này

+Thấm rối: nước vận động với một tốc độ rất lớn, nhiều chỗ dòng thấm bị xáo trộn và tính liên tục của đường dòng bị phá hủy

3. Định luật Dacxi

a. Thí nghiệm Dacxi

- Mục đích: xác định quan hệ giữa lưu lượng dòng thấm và độ chênh cao mực nước và kích thước lớp cát thấm qua( Q, deltaH,F,L)

-sơ đồ thí nghiệm

-Kết quả: lưu lượng Q tỷ lệ thuận với độ chênh cao mực nước, diện tích tiết diện mặt cắt

Q=K(H1-H2)/L*F=K*deltaH*F/L=KIF

K-hệ số thấm tỷ lệ phụ thuộc vào t/c vật lý của đất đá và của nước và được gọi là hệ số thấm m/ngđ

I-Độ dốc thủy lực dòng thấm

F-Diện tích mặt cắt ngang dòng thấm

b. Đinh luật dacxi là định luật thấm tuyến tính cơ bản

-Định luât: vận tốc của dòng thấm tỷ lệ bậc nhất với gradien của dòng thấm

-là định luật rút ra từ những thí nghiệm đơn giản

-còn nhiều hạn chế, không áp dụng được cho tất cả các loại đất đá, chỉ áp dụng thấm trong đất cát với dòng thấm tầng và ổn định, do thí nghiệm Dacxi chỉ thí nghiệm với loại đất là cát

c. Phần lớn các trường hợp nước thấm trong đất đá tuân theo định luật thấm tuyến tính Dacxi

- Do vận động ổn định nước dưới đất phần lớn tuân theo qui luật thấm tầng

-Do định luật được tìm ra trên cơ sở nhiều thí nghiệm thấm nước trong cát