Có lẽ không ai phủ nhân điêu Seneca từng noi: "Tình bạn chân thành là tất cả niềm hạnh phúc". Không cứ gì trong tình bạn mà ngay cả trong tình cha con, tình mẹ con, tình chị em, tình vợ chồng... sự chân thành bao giờ cũng là góc rễ của sợi dây bền chặt, làm cho tình cảm mỗi ngày một thắm đượm hơn.

  Ngay từ phút đầu tiên gặp gỡ bạn đã phải thú nhận rằng sự cởi mở của đối phương làm cho bạn dễ gần với họ hơn phải không? Thái độ xởi lởi mà không quá vồ vập, những câu nói chân thật, ánh nhìn thiện cảm luôn tạo cho người ta cảm giác yên tâm, an toàn và tin cậy. Không có gì có thể thu phục nhân tâm dễ dàng bằng sự thành thật. Bởi trong sự thành thật theo đúng nghĩa của nó bao hàm cả tình cảm yêu thương. Mà con người ta ai chẳng có một trái tim để rung cảm, để xúc động trước những ngọt ngào, dịu êm. Rất ít ai lại không nhận ra được rằng bạn mình đang nói những lời gan ruột với mình hay chỉ là những lời đầu lưỡi. Trước sau gì, dù sớm dù muộn, sự chân thành sẽ gắn chặt các bạn lại với nhau. Từ thành thật tới thành công chỉ cách nhau một chiếc cầu đã xây sẵn.

  1. Hãy mở rộng trái tim cho tình bạn đi vào.

  Chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với nhau là nhu cầu của những người bạn. Nếu ai đó nói rằng "Bạn bè là kẻ ăn cắp thời gian" thì điều này cũng không khó hiểu. Có khi gặp nhau chẳng để làm gì cả ngoài mục đích được than vãn với nhau hoặc cùng cười cùng vui, cùng xuýt xoa, cùng nhăm nhi một tin mừng nào đó. Bạn đã thực sự có những giây phút như vậy chưa? Nếu chưa thì có lẽ là do cánh cửa con tim bạn "im ỉm khóa".

  Không có ai vô duyên tới mức đi lục vấn người khác hàng tiếng đồng hồ trong khi người ta chỉ  "ừ', gật hay nhìn bâng quơ rồi ngáp dài ngán ngẫm. Cũng không ai thích bạn của mình tuy luôn cười nói xã giao nhưng sự thực trong lòng lại như một tảng băng, không thể đập vỡ nổi. Hạt nhân của tình cảm bạn bè là sự trao đổi, có hỏi, có đáp, có nhận và có cho. Trong đó, sự trao đổi tình cảm bao giờ cũng là quý giá nhất đối với những người bạn thực sự (chúng tôi không muốn nói đến kiểu bạn "miệng niệm nam mô bụng bồ dao găm"). Sẽ thật hạnh phúc khi được nghe bạn mình líu ríu kể những chuyện vui, tâm sự những nỗi buồn phiền. Đông thời cũng sung sướng biết bao nếu được giải toả mọi tâm sự với một người bạn. Chỉ khi nào có tình cảm chân thành thực sự, giữa các bạn mới có được sự "cho" và "nhận" cao quý ấy.

  Trong cuộc sống, đôi khi khó khăn còn nhiều hơn cả thuận lợi. Những lúc gặp bất hạnh, ta cũng nên để cho bạn bè có cơ hội được sẻ chia. Con người vốn có bản tính thương yêu, dể thông cảm với những ai gặp hoạn nạn. Bạn bè với nhau lại càng muốn ghé vai gánh hộ những ưu phiền, mệt nhọc cho nhau. Khi ta thành thật bộc bạch nỗi lòng với bạn thì bạn sẽ cảm thấy họ đang được tin cậy, được gửi gắm. Vì vậy, cùng với lòng thương cảm, sự bao dung, ý thức tự tôn sẽ cho họ một động lực giúp đỡ bạn. Bạn đừng ngại khi phải nói rằng "Mình cần bạn giúp đỡ". Thành thật với bạn, bạn sẽ hiểu rõ tình thế của ta hơn, hiểu rõ nhu cầu của ta hơn, và như vậy mọi việc xử lý dễ dàng hơn nhiều. Có thể nói thẳng với bạn của mình khi ta muốn một cái gì đó. Sẽ rất không tốt nếu ta cứ vòng vo mãi với những lời xã giao. Khi đang cần tiền, đến nhà bạn, không cần phải hỏi những câu đại loại như "Cậu đang làm gì vậy?", "Có bận không?", "Công việc thế nào rồi?"... Những lời ấy có lẽ trở nên thừa, đôi khi dễ gây cho bạn bè bực mình. Câu nói thẳng thắn: "Mình muốn cậu giúp mình một triệu" hữu hiệu hơn rất nhiều. Trong tình bằng hữu sự chân thành của tình bạn không cần đến những lời hoa mĩ, bóng bẫy mà quan trọng nhất là tiếng lòng.

  Khi phát ra tiếng lòng tức là bạn đang thổ lộ những lời của con tim. Và như thế cũng có nghĩa là bạn đang tin tưởng bằng (hữu) của mình. Mà bạn biết không, trong tình bạn, tin tưởng lẫn nhau là trụ cột vững chắt nhất đấy. Chính sự tin tưởng làm cho các bạn dễ dàng trao gửi cho nhau những nhu cầu tinh thần vật chất. Sự tin tưởng giúp các bạn có thể nói cả những điều ngu ngốc của mình với bạn mình, nói ra mà không sợ bạn mình khinh thường, coi rẻ. Vì thực ra "nhân bất thập toàn", không ai hoàn thiện cả. Một người bạn chân thành bao giờ cũng đủ sáng suốt giúp ta không váp lại sự ngốc nghếch đó lần thứ hai. Có thể xấu hổ khi nói điều ấy với những người khác nhưng với bạn, ta không nên ngại ngùng. Bởi trong người bạn chân tình, ta luôn có thể tìm thấy một nơi trú ẩn an toàn.

  Ai cũng hay mặc cảm về sự bất hạnh của mình, vì vậy mà thường đóng kín nỗi niềm tâm sự. Kể cả với bạn thân, nhiều khi ta cũng giấu giếm. Nhưng khó khăn cũng chính là một phần của cuộc sống, nếu không chia sẻ nó, ta sẽ không mang lại cho người yêu mến mình cơ may để yêu mình hơn. Bạn sẽ cảm thấy đau khổ buồn bã, thậm chí còn cảm thấy bị xúc phạm nếu ta cứ cố tình giấu họ những nỗi niềm sâu kín ấy. Họ nghĩ rằng như vậy là ta không tin tưởng ở nơi họ, không cần đến họ. Và như thế thì sợi dây ràng buộc tình bạn bè sẽ là cái gì đây! Lúc đó, giữa ta và những người bạn của ta rất dễ trở nên ơ hờ. Lỗi này do đâu nêu như không phải là do sự thiếu cởi mở?

  Giá trị của tình bạn là gì? Đó chính là sự hài lòng và ấm áp. Bạn sẽ tự động đồng cảm với ta, thật lòng buồn bã và đến giúp ta khi ta gặp khó khăn. Bạn sẽ lắng nghe ta thật lòng. Vì vậy, không cần phải giữ gìn, có thể bài tỏ nỗi lòng với họ, đó là cách rất tốt để tình bạn ngày càng thắm thiếc hơn. Một người bạn thực sự không bao giờ bỏ ta khi ta phạm sai lầm. Cùng với việc muốn níu giữ tình bạn thì bạn cũng muốn ta sửa chữa để hoàn thiện hơn. Thế thì có cần phải giấu những lỗi lằm của mình không nhỉ? Khi đã là bạn của nhau, người ta không muốn nghe những người ngoài nói về sai lầm của bạn mình bằng chính anh ta thổ lộ. Bởi vì vấn đề là ở chổ sửa sai, chứ không phải chỉ trích cho hả lòng hả dạ. Vì vậy, tâm sự với bạn về những lỗi lầm cũng chính là một cách tạo cơ hội cho bạn gần gũi với mình hơn.

  Có những người coi sự thành thật trong tình bạn thiêng liêng không kém một cuộc hôn nhân vĩnh cửu. Họ sẽ cảm thấy bị xúc phạm vô cùng nếu bị bạn bè đối xử một cách giả dối. Hoặc có khi chưa đến mức như thế mà chỉ là không bộc bạch hết tâm sự thôi, họ cũng tự ái vì cảm thấy, như bị thừa, bị vứt ra ngoài lề đời sống tinh thần của bạn.

  Chúng ta nên hiểu rằng "Có một người bạn thật lòng là có hơn những gì mình có " (Thomas Fuller). Tuy nhiên, muốn bạn thật lòng với tathì ta phải chân thành với bạn trước đã. Mỗi cử chỉ, mỗi lời nói, ánh nhìn đừng bao giờ là "múa võ" bề ngoài, hãy nêu khởi nguồn từ đấy lòng. Bởi chỉ điều gì xuất phát từ trái tim mới đến được trái tim mà thôi.

2. Hãy bổ khuyết cho nhau, là chỗ dựa tin cậy cho nhau.

  Mỗi người đều có những khiếm khuyết nhất định, không ai là toàn diện cả. Chính bạn bè là phần mình còn thiếu, ngược lại mình cũng có thể bù đắp cho bạn những gì bạn cần. Bạn là người đoan trang dịu dàng, mềm mỏng nhưng lại rất yếu đuối, trong khi đó ta có đủ bản lĩnh vững vàng như một cây thông để che chở cho bạn, giúp bạn đứng vững khi gặp khó khăn, trắc trở. Có khi soi vào bạn, ta thấy lời ăn tiếng nói của mình quả là phàm tục. Mỗi bộ trang phục của bạn giúp ta nhìn nhận lại cách ăn mặc mà điều chỉnh bản thân. Biết quan sát bạn bè, ta sẽ thấy rằng mình cần phải bổ sung rất nhiều đức tính. Hoàng thiện nhân cách, đó là cái đích mà bất cứ một người lương thiện nào cũng muốn vươn tới. Chân thành góp ý cho nhau, bổ sung cho nhau nhưng khiếm khuyết sẽ làm cho bạn cũng như mình hoàn hảo hơn.

  Alexander Pope đã thừa nhận rằng: "Bạn tôi không hoàn hảo - tôi cũng không - và thật là tuyệt vời, chúng tôi lại hoàn toàn hợp với nhau". Tình bạn của chúng ta chỉ có thể ngày càng bền chặt khi chúng ta biết chấp nhận tính cách của bạn bè, không đòi hỏi họ phải trở nên hoàn mĩ. Tuy nhiên, cần bổ sung góp y cho bạn những ý hay để bạn hoàn thiện hơn lòng khoan dung và thái độ chân thành cho ta dể dàng thông cảm với "gót chân Asin" của bạn.

  Khi tình bạn đạt đến mức độ thắm thiết thì những người bạn luôn cảm thấy tin cậy về nhau. Ngược lại, chỉ khi người ta hoàn toàn yên tâm, tin tưởng về cách đối xử của bạn đối với mình, người ta mới cho đó là tình bạn thực sự. Lúc đó, người bạn trở thành nơi trú ẩn an toàn. Manzoni từng nói: "Hạnh phúc lớn nhất trong tình bạn là có một người để gửi gắm tâm tình". Có thể nói với bạn về tất cả những suy nghĩ của mình mà không cần đề phòng gì cả. Sẽ ngại phiền nếu phải làm mất giấc ngủ trưa của một người vừa quen biết. Nhưng với bạn bè thân thiết, ta có thể đến gõ cửa nhà họ bất cứ lúc nào. Cũng như vậy, ta nên sẵn lòng đón bạn ngay cả giữa đêm khuya. Khi mọi người quay mặt bỏ đi trước những sai xót của ta, người còn lại để giúp ta sáng mắt ra chỉ có thể là người thân, trong đó có bạn bè. Tình bạn xoa dịu đi mọi lo lắng, xua tan mọi buồn phiền và khuyên nhủ ta khi bất hạnh. Ta có thể cùng khóc với bạn về nỗi đau, sự mất mát: Gối đầu vào tay bạn để thủ thỉ, tâm tình, ta cảm thấy ấm áp biết chừng nào. Người ta vẫn nói: gặp bước gian nan mới biết lòng bạn bè chính là thể hiện ý này.

  Sẽ rất chua chát nếu trong đời ta gặp phải những kiểu bạn như Nguyễn Trãi nêu ra:

Còn bạc còn tiền còn đệ tử
Hết cơm hết gạo hết ông tôi

  Những người như thế có đáng gọi là bạn không? Ngàn lần không đáng. Người bạn thực sự bao giờ cũ chung thủy với ta dù ta được vinh hoa hay gặp bước hoạn nạn. Người dân Bắc Cực có một câu tục ngữ rất hay: "Trước khi tảng băng vỡ, chưa thể nói ai là bạn tốt". Thật sự, chỉ trong khó khăn, ta mới nhận biết được đâu là bạn đâu là kẻ giả dối. Lũ bạn giã dối giống như chiếc bóng vậy, chúng theo gót ta khi ta ở ngoài nắng ấm và bỏ rơi ta khi ta bước vào bóng râm. Cho nên, một trong những cách nhìn nhận, kiểm nghiệm tình bạn chính là qua bước khó khăn, thử thách. Chỉ khi nào bạn là người mà ta thực sự yên tâm để giao phó một điều bí mật thì lúc đó mới nên khẳng định về tình bạn chân thành. Chúng ta thử kiểm tra tình bạn bằng cảm giác như cảm giác của Arnold R.beisserr: "Đi thăm một người bạn cũng như trở về nhà, như ăn các món của mẹ. Tôi cảm thấy yên tâm và không cần phải tự vệ. Tôi bảo: Đây là nơi an toàn, bởi vì tôi được yêu thương". Hãy tìm đến bạn như một nơi trú ẩn an toàn và cũng nên luôn luôn ghi nhớ: chính ta phải là chổ dựa tin cậy cho bạn bất kỳ lúc nào. Đó chính là "kim chỉ nam" trên con đường xây dựng tình bạn.