- Đối với tàu chạy nội địa, việc làm thủ tục cho tàu ra, vào cảng thông thường rất đơn giản chỉ chú trọng đến công tác kiểm tra về an toàn hàng hải của địa phương. Khi rời cảng lập tờ khai tàu đi, danh sách thuyền viên, trình cảng vụ đóng dấu xác nhận tàu bao nhiêu người, khi đó cảng vụ sẽ cấp giấp phép rời cảng. Khi đến cảng làm tờ khai tàu đến, danh sách thuyền viên, trình cảng vụ

- Đối với tàu chạy tuyến nước ngoài, phải tiến hành làm các bước thủ tục về cảng vụ

+ Làm tờ khai tàu đi (xuất cảnh)

+ Làm tờ khai tàu đến (nhập cảnh), có mẫu in sẵn (gồm thông số về tàu, hàng)

+ Lập danh sách thuyền viên

+ Cảng vụ kiểm tra các giấy tờ chứng nhận về mặt hành chính và kỹ thuật của tàu. Nếu nhận cảnh, Cảng vụ còn kiểm tra và thu giấy phép rời cảng trước đó. Ví dụ VN -> HongKong - Cảng HongKong thu giấy phép rời cảng của VN

+ Nếu xuất cảnh -> Cảng vụ cấp giấy phép rời cảng

+ Nếu đến cảng lần đầu -> Phổ biến các quy định cho tàu và thông báo kế hoạch làm việc (đỗ bến, thời gian,...)

Trước và trong khi làm xong thủ tục xuất cảnh cũng như nhập cảnh thuyền bộ không được rời tàu, không được mua bán trao đổi tài sản, hàng hóa, tiền bạn, giấy tờ với người ngoài tàu. Trừ những người có trách nhiệm trong việc đua đón tau ra vào cảng như hoa tieu, hải quan, biên phòng được có mặt tren tàu còn không một người lạ nào được có mặt trên tàu