Câu 21:Trình bày công tác điều dưỡng ngày đầu sau đẻ thường

1. Nhận định

o nguy cơ lớn nhất của sản phụ sau đẻ là chảy máu nguyên nhân là do : đờ tử cung thứ phát , sót rau , sót màng ( hai nguyên nhân này thường gây chảy máu ngoài )

o tụ máu đường sinh dục : do tổn thương đường sd dưới như chấn thương . Trên lâm sàng không thấy chảy máu ra ngoài nhưng có hiện tượng sau đẻ thai phụ xanh xao thiếu máu

o nhận định tình trạng chung : mệt mỏi , xanh xao lo lắng

o nhận định các yếu tố sống: theo dõi sát sau đẻ

o nhận định số lượng màu sắc t.c máu chảy ra ngoài âm đạo : bình thường lượng máu sản dịch ra trong ngày đầu khoảng 1 - 1,5l những giờ đầu chảy ra nhiều hơn những giờ sau . Máu đỏ sẫm có lẫn nước ối sót lại trong tử cung thì sổ rau gọi là sản dịch , nếu máu có màu đỏ tươi là bất thường . Bình thường sản dịch không có mùi hôi nếu có mùi hôi tức là có nhiễm trùng ối từ trong chuyển dạ

o nhận định về cầu an toàn và sự co hồi tử cung : sau sổ rau cầu an toàn đc thành lập để làm tử cung co cứng để cầm máu sinh lý ( kéo dài tử 2 - 3 h ) . Khám thành bụng thấy một khối chắc tròn vùng hạ vị , có bờ rõ ràng ấn không đau không ra máu , đó là cầu an toàn . Sau khi cầm máu sinh lý xong , tử cung bắt đầu co bóp để tống sản sịch ra ngoài . Từ giờ thứ 3 trở đi khám tử cung qua thành bụng thấy lúc chắc lúc mềm , nắn vào đáy tử cung thấy máu đỏ thẫm chảy ra lẫn máu cục đỏ thẫm . Nếu tử cung lúc nào cũng mềm ấn thấy máu đỏ thuowi chảy ra là bất thường

o nhận định về nhu cầu ăn uống của thai phụ

+ thăm dò : hỏi thia phụ về nhu cầu ăn uống

+ quan sát : miệng hôi khô : thiếu nước ; quanh môi và trán vã mồ hôi mệt mỏi thường là đói

+ trao đổi với gia đình sản phụ để biết khẩu vị của thai phụ từ đó chuẩn bị đồ ăn hợp lý

o nhận định về nhu cầu vệ sinh đường sinh dục : mục đích vệ sinh dường sinh dục ngoài là để phòng chống nhiễm trùng hậu sản , vệ sinh vô trùng khâu tầng sinh môn

2. Lập kế hoạch chăm sóc

o vệ sinh bộ phận sinh dục ngoài

o theo dõi tình trạng thai phụ

o theo dõi ra huyết qua âm đạo

o theo dõi sự hình thành cầu an toàn và co hồi tử cung

o theo dõi tiểu tiện cho sản phụ

o chăm sóc về dinh dưỡng cho sản phụ

Câu 22:Thực hiện kế hoạch điều dưỡng ngay sau đẻ thường

o trong 3 - 6h đầu

+ trong thời gian này thai phụ phải được chăm sóc cẩn thận đề phòng tai biến

+ tư thế : nằm đầu thấp , hai chân hạ thấp khép lại sau khi đã làm xong vệ sinh vùng sd ngoài

+ ủ ấm chống mất nhiệt nhất là mùa lạnh

+ quan sát màu sắc da niêm mạc , nếu nhợt nhạt thì phải kiểm tra lại các thông số sống

+ theo dõi chỉ số sinh tồn 15p một lần , từ giờ thứ 2 và 3 thì 30p một lần . Nếu có bất thường thì phải báo ngay cho b/sỹ biết

+ theo dõi lượng máu chảy ra ngoài âm đạo : cứ 15p một lần quan sát lượng máu chảy xuống khay như theo dõi các thông số khác

+ hỏi thai phụ có mệt không , ngày càng đỡ mệt là tốt , nếu không thì phải báo ngay cho b/sỹ

+ theo dõi máu chảy dưới khay hứng máu dưới bàn đẻ : nếu ít , màu thẫm thì bt , nếu ít nhưng màu đỏ tươi là bất thường phải báo ngay cho b/sỹ đồng thời kiểm tra lại các thông số sống

+ làm vệ sinh đường sinh dục ngoài bằng nước chín , trc khi làm vệ sinh tốt nhất khuyên sản phụ đi vệ sinh trước . Trong quá trình rửa phải xem xem có máu còn đọng trong tử cung không ? Có cầu an toàn không ? Nếu không có cầu an toàn ấn ra nhiều máu thì phải báo cho b/sỹ . Nếu bt thì thay khay hứng máu và trải vải sạch dưới mông sp để theo dõi chảy máu

+ thái độ của độ của điều dưỡng : tận tình , thông cảm , ân cần , tránh gây ức chế cũng như những chấn động về mặt tinh thần gây nên những tai biến ; điều dưỡng cần phải làm cho sp yên tâm nghỉ ngơi sau chuyển dạ

+ về dinh dưỡng : sau khi tiến hành vệ sinh và theo dõi lần đầu ( 15p đầu ) thì có thể cho thai phụ ăn để kịp thời bù lại năng lượng đã tiêu hao trong q/trình chuyển dạ . Cho sp ăn uống đầy đủ chất để tạo sữa sớm cho con bú

o chăm sóc những giờ sau

+ tiếp tục theo dõi sp vì nguy cơ chảy máu sau đẻ vẫn còn

+ ăn uống : yêu cầu sp ăn đủ calo cho 2 người , đủ chất , dễ tiêu hóa , thức ăn chín chống rối loạn tiêu hóa , có thể ăn nhiều bữa trong ngày . Yêu cầu thai phụ uống nhiều nước vừa để đảm bảo chuyển hóa vừa để tổng hợp sữa cho trẻ bú

+ cho con bú : cho bú càng sớm càng tốt , ngay sau đẻ hướng dẫn sp tự chăm sóc vú của mình . Cho con bú ở tư thế thoải mái , trước khi cho bú vắt bỏ giọt sữa đầu , lau rửa vú trước và sau khi cho con bú

+ theo dõi chỉ số sinh tồn 2 - 3h / 1 lần

+ theo dõi co hồi tử cung : dùng mercrylin lauryle chống nhiễm trùng , theo dõi màu sắc , số lượng và mùi sản dịch xem có bất thường không

+ theo dõi tiểu tiện : người có thai to thường hay bí tiểu , khuyên thai phụ nên ngồi dậy đi tiểu , nếu thấy khó đi có thể chườm nóng , xoa bóp vùng hạ vị hoặc ngồi vào chậu nước ấm để dễ đi tiểu

+ vận động : những ngày đầu sau đẻ khuyên thai phụ hạn chế đi lại vì vùng tầng sinh môn và cơ đóng âm hộ còn đang giãn chưa co hồi tốt

+ về ngủ : sau mỗi bữa cho con bú nên tranh thủ ngủ để nhanh chóng phục hồi sức khỏe , ngày đầu nên cố gắng ngủ 10h