câu 1: (4đ)

hãy nêu những đặc điểm thuỷ văn và ph­ơng pháp nghiên cứu nó (nội dung hai ph­ơng pháp 1 và 2).

a. đặc điểm của hiện t­ợng thuỷ văn:

-hiện t­ợng thuỷ văn mang tính ngẫu nhiên: hiện t­ợng thuỷ văn chịu ảnh h­ởng của nhiều yếu tố khí hậu (m­a, gió, nhiệt độ, độ ẩm....) địa chất, địa hình, thực vật và các yếu tố tác động của con ng­ời. những yếu tố này rất nhiều và rất phức tạp, luôn luôn biến hoá, tác động lẫn nhau và không bao giờ lặp lại. (0,75đ)

ví dụ:

-mực n­ớc trên sông hàng năm luôn luôn thay đổi.

-nhiệt độ không khí luôn luôn biến đổi.

vậy hiện t­ợng thuỷ văn mang tính chất ngẫu nhiên.

-hiện t­ợng thuỷ văn mang tính chất chu kỳ: hiện t­ợng thuỷ văn có tính chất biến hoá tuần hoàn theo chu kỳ vì nó chịu ảnh h­ởng trực tiếp của các nhân tố khí hậu, mà các nhân tố khí hậu lại có tính chất chu kỳ. nên hiện t­ợng thuỷ văn mang tính chất chu kỳ. (0,75đ)

ví dụ:

-sông hồng từ tháng 6 đến tháng 10 là mùa lũ, từ tháng 10 đến tháng 11 năm sau là mùa kiệt.

-khí hậu n­ớc ta mỗi năm chia làm 4 mùa rõ rệt, có tính chât chu kỳ.

nhận thức đ­ợc tính chất chu kỳ của hiện t­ợng thuỷ văn, ta có thể nắm vững đ­ợc quy luật và diễn biến của dòng chảy, có đ­ợc những căn cứ chắc chắn để lợi dụng tài nguyên dòng sông, phòng ngừa thiên tai lũ lụt một cách có hiệu quả.

-hiện t­ợng thuỷ văn có tính chất khu vực: hiện t­ợng thuỷ văn tuỳ theo từng khu vực khác nhau mà có tính chất khu vực khác nhau vì mỗi vùng đều có những đặc điểm địa lý khí hậu riêng biệt. (0,5đ)

ví dụ:

-miền bắc một năm có bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông.

-miền nam một năm chỉ có hai mùa: mùa m­a và mùa khô.

-lũ sông hồng xảy ra vào tháng 7,8. lũ sông miền trung xảy ra vào tháng 9,10.

b. ph­ơng pháp nghiên cứu hiện t­ợng thuỷ văn:

gồm có 3 ph­ơng pháp:

*.   ph­ơng pháp phân tích nguyên nhân hình thành: một hiện t­ợng thuỷ văn đ­ợc phân tích nh­ là kết quả của một nhóm các nhân tố vật lý (nhân tố chính và phụ). kết quả cho phép thiết lập đ­ợc mối quan hệ giữa các đại l­ợng cần nghiên cứu với các nhân tố ảnh h­ởng đến nó. mối quan hệ này đ­ợc biểu thị bằng các công thức toán học hoặc các ph­ơng trình toán học. (0,5đ)

*   ph­ơng pháp phân tích tính chất địa lý của hiện t­ợng thuỷ văn: theo ph­ơng pháp này đ­ợc chia thành các ph­ơng pháp cụ thể sau:

  +) ph­ơng pháp t­ơng tự địa lý thuỷ văn: giả sử có hai trạm thuỷ văn (một trạm đang xét và một trạm tham khảo) có điều kiện địa lý khí hậu t­ơng tự nhau. suy ra chúng sẽ có quy luật thuỷ văn t­ơng tự nhau, từ đó có thể dựa vào số liệu của trạm tham khảo để suy ra số liệu của trạm đang xét ch­a có hoặc thiếu số liệu. (0,5đ)

  +)ph­ơng pháp nội suy địa lý: ph­ơng pháp này coi hiện t­ợng thuỷ văn với tính cách là đặc tr­ng địa lý, nên có thể phân khu phân vùng hoặc xây dựng các bản đồ địa lý thuỷ văn. (0,5đ)

  +)ph­ơng pháp tham số địa lý tổng hợp: coi hiện t­ợng thuỷ văn là hàm của nhiều yếu tố địa lý. các yếu tố chính đ­ợc xét riêng biệt, còn các yếu tố phụ tập hợp thành các tham số để khảo sát. (0,5đ)

*    ph­ơng pháp phân tích số liệu thống kê toán học.