Câu 23 :Trình bày được định nghĩa, nhiệm vụ và mục tiêu giám sát dịch tễ học.

a.Định nghĩa

DTH là Một quá trình theo dõi, khảo sát tỉ mỉ, liên tục để đánh giá được bản chất của bệnh cùng với những nguyên nhân xuất hiện, lưu hành và lan tràn của bệnh đó, nhằm tìm ra được những biện pháp khống chế, ngăn chặn có hiệu quả đối với bệnh đó".

b.Nhiệm vụ

Giám sát có 4 chức năng chủ yếu.

− Thu thập một cách có hệ thống các dữ kiện dịch tễ học đối với quần thể theo khu vực hành chính.

− Tập hợp, diễn giải: Xếp đặt, trình bày các dữ kiện thu thập được thành các bảng phân phối, biểu đồ, bản đồ có ý nghĩa.

− Xử lý, phân tích: Theo phương pháp thống kê.

+ Trả lời được hàng loạt các câu hỏi đã được đặt ra theo góc nhìn của dịch tễ học.

+ Xem xét với các giả thuyết đã đưa ra trước đó.

− Thông báo kết quả: Sau khi đã thu thập, diễn giải, phân tích xử lý nhận định các kết quả đó cần viết báo cáo gửi đến người và nơi có trách nhiệm.

Theo Tổ chức y tế thế giới, chức năng của giám sát dịch tễ học là:

(a) Ghi chép và báo cáo tỷ lệ chết.

(b) Ghi chép và báo cáo tỷ lệ bệnh tật.

(c) Điều tra các trường hợp bệnh.

(d) Điều tra dịch.

(e) Báo cáo dịch.

(f) Xét nghiệm.

(g) Nghiên cứu

(h) Số liệu về dân số học.

(i) Số liệu về môi trường bao gồm cả các vector.

(j) Phân phối thuốc men, vaccine.

Qua đó có thể thấy được những ứng dụng chính của công tác giám sát:

− Để xác định những vụ dịch và để đảm bảo rằng những hành động có hiệu quả để kiểm soát bệnh đã được tiến hành.

− Để theo sát việc tiến hành và hiệu quả của một chương trình kiểm soát bằng cách so sánh sự lan tràn của bệnh trước và sau khi tiến hành chương trình.

− Để hỗ trợ trong việc lập kế hoạch cho những chương trình sức khỏe bằng cách chỉ ra những vấn đề bệnh tật và sức khỏe nào là quan trọng và những can thiệp đặc biệt, có giá trị. Điều này cũng giúp cho chọn vấn đề ưu tiên.

− Để xác định nhóm nguy cơ cao như phụ nữ, trẻ em, nghề nghiệp,..., những khu vực địa lý có những bệnh tật chung, và các thay đổi theo thời gian như theo mùa, hàng năm, hàng chục năm,.... Điều này cũng giúp cho việc lập kế hoạch cho các chương trình.

− Để làm tăng những hiểu biết về các vector trung gian truyền bệnh.

c.Mục tiêu

* Xác định quy mô của bệnh

Theo dõi liên tục thường xuyên về bệnh với các tỷ lệ cần thiết và những yếu tố môi trường xung quanh với những diễn biến tương ứng của chúng là nhằm xác định được quy mô lan tràn của bệnh đang khảo sát dưới 3 góc nhìn của dịch tễ học.

− Ai: Quần thể nào, tuổi, giới, nghề nghiệp,... như thế nào?

− Không gian: Ở đâu, theo thời gian như thế nào?

− Khi nào: Bệnh xảy ra bao giờ, trước đây, hiện nay? với con người và không gian tương ứng?

* Đánh giá hiệu quả của các

can thiệp tại khu vực giám sát

− Theo dõi tỷ lệ tăng giảm của bệnh song song với các biện pháp đã áp dụng nhằm đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp đó. Nếu các biện pháp can thiệp có hiệu quả thì tỷ lệ mắc bệnh sẽ giảm và ngược lại.

− Chú ý đến thời gian tác dụng của các biện pháp.