XaY DuNG NHaN VaT

III.1. Chan dung an tuong

III.1.1. Phac thao chan dung

Dua vao tieu thuyet “Bac si Zhivago”, chung toi nhan thay, cach ve chan dung nhan vat cua B.Pasternak truoc het la nhung an tuong truc tiep… The gioi nhan vat trong tieu thuyet “Bac si Zhivago” phong phu cac kieu loai. Du la nhan vat chinh, nhan vat phu hay nhan vat thoang qua, B.Pasternak cung lam song day tren trang sach cua minh vai ba an tuong ve ho…

The gioi nhan vat nam trong tieu thuyet “Bac si Zhivago” duoc B.Pasternak khac hoa rat phong phu va doc dao. De ve chan dung cac nhan vat nay, B.Pasterak chu trong den nhung an tuong ve “khuon mat”, “rau toc”, “mat”, “voc dang”, “trang phuc” cua nhan vat. Chung toi se cu the mot so nhan vat tu nhung an tuong ve khuon mat, rau, toc (khoang 67 nhan vat)

Nhung co le dac trung hon ca cho kieu chan dung an tuong trong “Bac si Zhivago” la chuyen diem nhin cho nhan vat.

B.Pasternak danh rat nhieu tinh cam cho cac nhan vat nu, doi voi nhan vat nu chinh trong tac pham B.Pasternak danh cho nhan vat tinh cam dac biet, buc chan dung vua duoc khac hoa bang nhung net dam vua bang nhung net “mo ao suong khoi” khien cho nhan vat hien len vua nhu thuc vua nhu hu ao. Cac nhan vat nu con lai duoc B.Pasternak chu y nhieu nhat den trang phuc (ngoai ra con chu y den mau da, toc, giong noi va cac chi tiet khac).

Cac nhan vat nu con lai trong tac pham duong nhu B.Pasternak quan tam den nhieu hon ca la nhung cac chi tiet ve trang phuc - nhung chi tiet ben ngoai it co lien quan den tinh cach hay so phan nhan vat nhat (chi tiet ve chiec ao choang, chiec khan). Day la net dac trung cua kieu chan dung nhan vat nu trong “Bac si Zhivago” cua B.Pasternak. Co khoang 56 nhan vat nu duoc nha van chu y mieu ta tu trang phuc…

III.1.2. Chan dung phi duong net

Nhan vat cua B.Pasternak hien len voi nhung nhung an tuong gian tiep va nhan vat se hien len boi nhung duong net mo ho, lung linh huyen ao…

Trong su hoi tuong cua Zhivago khi chang o trong doan quan du kich, chang nho ve Lara voi biet bao cam xuc: “Nang xinh dep biet bao”... Co luc Zhivago con hinh dung nang la cay thanh luong tra, nhin cay thanh luong tra, la “nu hoang”, la mau thit” la “dem trang phuong bac”…

III.2. an tuong trong tam hon

III.2.1. Dong chay tam trang

Trong “Bac si Zhivago”, tam trang cua nhan vat trung tam va mot so nhan vat chinh chu yeu duoc the hien bang nhung giac mo. Giac mo ve hoa anh dao tuyet dieu, trong suot, thom thom hua hen mot cuoc song lao dong, lam viec em dem dang cho don gia dinh Zhivago o Varukino. Giac mo ve nhung con duong goi cam hung sang tac cho Zhivago va cung la nhung du cam ve nhung hanh trinh bat dinh nhu “oneghin” cua chang trong cuoc doi… Giac mo ve be Xasa bi ngan cach voi chang qua cua kinh va “mot thac nuoc am am xoi thang vao cau be va cua kinh” bao truoc ve su xa cach mai mai cua cha con bac si…

Ben canh do, tam trang nhan vat con la nhung “dong y thuc bot phat”, “nhung con mo sang ban ngay”, “cac y nghi, cam giac, lien tuong bat chot thuong xuyen chen nhau, thay nhau va dan ben vao mot cach la lung, phi logic”. Vi nhu Lara sau khi bi Comaropxki cuop di ve dep trong trang cua doi nang, “nang roi vao trang thai sung so, boi roi”, “nhu ke mat hon”  “noi dau kho nhuc nhoi va noi hoang loan truoc chinh ban than minh thi dong lai o nang rat lau; “Giua luc dang dau nhoi lai cuoi ha ha”…

Sau cai chet cua me, Zhivago cung roi vao tinh trang mat y thuc, va tam trang ay lai lap lai sau khi ba Anna mat... Dac biet la sau khi Lara ra di voi Comaropxki, Zhivago tam trang cua chang tro nen me muoi, chang mat tri dan dan, “chang bo be nha cua, ngung quan tam den ban than, dem bien thanh ngay va mat y niem ve thoi gian”…

Ngoai ra, nhung thu tu, ghi chep, tho, nhat ky cua Zhivago ta cung thay duoc dau an tam hon chang...

III.2.2. Thien nhien va nhung dau an tam hon

III.2.2.1. an tuong mau sac

Trong “Bac si Zhivago” co toi 30 mau sac khac nhau (Ha Hoa), co 232 doan ta thien nhien trong an tuong tam hon nhan vat va B.Pasternak da su dung rat nhieu mau sac tuong phan nhau nhau de the ghi lai dau an tam hon nhan vat. Nhung noi bat hon la hai mau tuong phan den - trang, sang - toi mang y nghia bieu tuong cao. Trong 106 doan ta mau sac, co 55 doan ta ve su tuong phan den - trang va sang - toi cua mau sac thien nhien.  Hieu qua cua viec phoi mau den - trang, sang - toi da boc lo nhung trang thai nang ne am dam, noi dau sac nhon trong tam hon nhan vat. Do la noi dau dau doi cua cau be Iuri mat me; La noi dau trong tam hon Lara khi ve dep trong trang cua nang bi ke xau lam hai… “Mat dat khoac lot lop tuyet day den noi mau trang nga dan thanh mau den”…

an tuong hon ca do la khi nha van dung nen mau den de dien ta noi dau trong tam hon nhan vat truoc nhung hien thuc xay ra trong cuoc noi chien bang mau trang “tang toc” phu kin tam hon; Do con la nhung noi dau, la su xot xa truoc hien thuc tan khoc trong su chem giet lan nhau giua hai phe “Do va Trang…

Sau chien tranh, dac biet sau cuoc noi chien, du am cua nhung su mat mat va tan pha van con in dau tren canh vat, vi the nhung dau an ay lai mot lan nua in dam trong tam hon nhan vat…

III.2.2.2. an tuong huong vi

Trong “Bac si Zhivago” co 38/232 doan noi ve huong thom va huong thom duoc nha van mieu ta rat phong phu: co the la huong ban mai, huong khong khi, huong dat dai, huong hoa ban dem, huong hoa doan, huong nuoc, mui cay gai, mui cay bach duong… Moi nhan vat co nhung cam giac rieng ve huong thom thien nhien khac nhau. Boi vay, huong thom cung la noi in dam dau an tam hon nhan vat. Nhan vat cua B.Pasternak khong chi cam nhan huong vi bang khuu giac ma con bang toan bo tam hon tran day cam giac, cam xuc cua minh. Cac nhan vat trong tieu thuyet cuc ky nhay cam voi nhung huong vi cua thien nhien, cua lang que Nga, cua dat dai Nga. Do co the la nhung an tuong ve “khong khi” cua mot vung dat nao do, va vung dat do giup con nguoi duoc hoa minh voi the gioi cua thien nhien. Lara, sau nhung chan dong va vap nga dau doi, nang tim den Duplianca de tha hon minh voi khong khi noi day va nang coi thien nhien cua vung nay nhu nguoi ban, la tinh yeu va su vinh hang…

Nhung co le an tuong nhat la khi nha van mieu ta nhung an tuong trong tam hon nhan vat ve mui huong hoa doan. Mui huong hoa doan co the la nhung an tuong ve tinh yeu he no noi chien truong”; La nhung noi long tham kin cua Zhivago voi Lara ve tinh yeu o Menliulep; La tin mung chien thang cua Cach mang trao dang trong tam hon con nguoi: “Suot doc duong cu tiep tuc nhu the. Cho nao cung nhung cay doan dang ra hoa”…

Nhan vat cua B.Pasternak cam nhan huong vi thien nhien bang nhieu cam giac, cam xuc khac nhau tai mot thoi diem…

an tuong ve huong thom con la cam giac nhung noi dau trong tam hon nhan vat… o chien truong, Zhivago cam nhan “mui cay gai” nhu mui xac chet, dai dang kho chiu”…

III.2.2.3. an tuong am thanh

am thanh thien nhien trong tieu thuyet cua B.Pasternak rat phong phu.  Co 50/232 doan ta ve nhung an tuong cua am thanh: tieng chim hot, qua keu, tieng soi tru, tieng muoi vo ve, tieng lac ngua… Nhung co le dau an tam hon nhan vat in dam hon ca khi gan voi nhung tieng hot cua chim hoa mi, tieng tuyet lao xao, tieng gio va sam… Iuri nhan thay tieng hot nhon nhip cua chim Vang anh: “Canh vat chon nay moi dep lam sao! Choc choc lai vang len tieng hot ba giong lanh lanh cua chim Vang anh”; o Varukino, Zhivago say sua voi nhung am thanh cua hoa mi hot: “Dau tien la “Chioc! Chioc! Chioc!” don dap, khat khao va long lay thi nhip ba, doi khi keo dai lien tiep khong dem xue”…

Nhung ben canh do, am thanh cua thien con la nhung dau an ve noi dau, nhung du bao ve diem chang lanh trong tam hon con nguoi. Tieng tuyet tan, tieng soi tru, tieng sam, tieng mua tuyet, tieng thac do… goi nhung am anh, nhung du cam ve su mat mat chia ly va nhung hanh trinh bat dinh cua cuoc doi con nguoi.

Tieu ket, bang goc nhin cua My hoc an tuong, nha van B.Pasternak da the hien tai nang nghe thuat cua minh trong viec kham pha ve dep con nguoi trong nhieu goc do. Con nguoi hien len chi voi nhung hinh anh thoang choc, mo ao nhung lai co suc am anh sau dam trong tam tri nguoi doc. The gioi tam hon con nguoi vo cung phong phu voi nhieu “sac dieu” tam trang. Trong the gioi tam hon nhan vat, B.Pasternak lai co cach kham pha rat dac biet, co the de cho nhan vat tu boc lo nhung dong tam trang dut noi cua thuc tai va tiem thuc, cung co khi tam hon con nguoi lai in dau tren buc tranh thien nhien da mau sac, am thanh va huong vi. Con nguoi va thien nhien trong mot moi giao hoa hiem thay!