ĐẠO GIA

Về đạo

Đạo là bản nguyên của vũ trụ

-         Đạo ko phảI là thứ vật thể đặc biệt, cố định mà là bản nguyên sâu kín huyền dịu, mà là…Lúc đầu, đạo chưa phân chia, tồn tạI khắp vũ trụ, có trước trờI đất, vạn vật. Đạo là cái huyền dịu không danh trạng à LT đề ra khái niệm khác là Vô: vạn vật sinh ra từ Hữu, Hữu sinh ra từ Vô, Đạo sinh ra vạn vật nên có thể gọI là Hữu.

-         Vậy đạo là phạm trù khái quát, ko chỉ sv-ht cụ thể hữu hình mà là cái tất cả mọI vật từ đó sinh ra, tồn tạI vĩnh viễn bất biến. MọI vật dù muôn hình, muôn vẻ cũng là biểu hiện khác nhau của đạo, đạo không tồn tạI đâu ngoài các sự vật -hiện tượng hữu hình, hữu danh, đa dạng và phong phú vô cùng tận.

Đạo là con đường, quy luật chung về sự sinh thành, biến hóa của sv-ht trong vũ trụ

-         Đạo vừa có trước sự vật vừa nằm trong sự vật. Quy luật chung về sự biến hóa tự thân của sự vật gọI là Đức. Đức là cái tiềm tạI của Đạo nhưng Đức thuộc về phạm trù vũ trụ quan, ko phảI luân lý. Lực bên trong của Đức làm cho bản thể nằm trong quy luật chung. CộI nguồn của quy luật chung là sự thống nhất giữa 2 mặt đốI lập, vừa xung khắc vừa liên hệ. LT cho rằng sv phát triển đến cực điểm sẽ trở thành mặt đốI lập: họa, phúc. Toàn bộ vũ trụ bị chi phốI bởI 2 qluật: bình quân, phản phục.

§         QL bình quân: luôn giữ sv thăng bằng theo 1 trật tự tự nhiên, ko thái quá, ko bất cập

§         QL phản phục: cái gì phát triển đến cực điểm sẽ trở nên đốI lập. Phản phục là biến hóa nốI tiếp nhau theo một vòng tuần hoàn nhịp nhàng bất tận như xuân hạ thu đông. Vòng tuần hoàn ấy gọI là thiên quân. Phản phục còn là trở về vớI đạo tự nhiên vô vi.

Kết luận

-         LT quá nhấn mạnh QL BQ và PP mà không nhấn mạnh đến đấu tranh là phương thức giảI quyết mâu thuẩn. Trái lạI, đề cao tư tưởng điều hòa mâu thuẩn à TH Đạo gia không bao gồm tư tưởng về sự phát triển.

-         Trong TH của LT có nhân tố biện chứng đã chứng tỏ trình độ tư duy sắc sảo. Tuy nhiên, khi đề cập đến sự chuyển hóa của các mặt đốI lập lạI ko theo khuynh hướng phát triển, xuất hiện cái mớI mà theo vòng tuần hoàn của QL phản phục. Hơn nữa ko chủ trương giảI quyết mâu thuẩn bằng đấu tranh giữa các mặt đốI lập mà chủ trương lấy cái tĩnh, vô vi, điều hòa để chuyển thành sự chuyển hóa của QL bình quân à phép biện chứng mang tính máy móc, lặp đi lặp lạI 1 cách tuần hoàn buồn tẻ

Học thuyết vô vi

-         LT mở mang tư tưởng đạo vào đờI sống nhân sinh và đờI sống XH để  hình thành học thuyết nhân sinh

-         LT cho rằng bản tính con ngườI có khuynh hướng hữu vi và vô vi

v      Hữu vi, hữu dục: khuynh hướng can thiệp đến trờI đất à cách xa đạo thường

v      Vô vi, vô dục: khuynh hướng trở về vớI nguồn gốc để sống tự nhiên à hợp thể vớI đạo

-         Vô vi theo nghĩa đen là ko làm gì nhưng theo LT là đem cái tự nhiên mà rút ra cái tự nhiên, ko tư tâm, vị kỷ, sống và hoạt động theo lẽ tự nhiên thuần phát, ko can thiệp, ko làm trái vớI bản tính tự nhiên. Ông KL hành động hay nhất của con ngườI là đừng can thiệp vào việc đờI, nếu cần thì phảI kín đáo, khéo léo.

Đạo trị nước

-         Dùng thuật vô vi, lấy vô vi xử sự, lấy bất ngôn dạy đờI à lập quân bình cho XH. Vô vi là trừ khử cái thái quá, nâng đỡ cái bất cập, đtranh theo phép nhu thuật.

-         Trị nước bằng đạo vô vi: đưa cuộc sống về trạng thái tự nhiên nguyên thủy, ko ham muốn, ko dục vọng.. theo bản tính, khả năng , sở thích

-         LT chủ trương ngu dân

-         Đạo vô vi phản đốI bất bình đẳng, mơ ước cuộc sống thờI công xã nguyên thuỷ.  Muốn lấy vô vi trị nước, xử sự phảI gọt sạch tâm tư, tâm dục à tinh thần cách mạng cá nhân và cách mạng xã hộI, ko khuất phục uy quyền

Lý luận nhận thức

-         LT đề cao tư duy trừu tượng, coi khinh ngcứu sự vật cụ thể à ko cần ra cửa…

-         TT xuất phát từ nhận thức luận tương đốI của mình cho rằng nhận thức của con ngườI là phiến diện, hạn chế à qđ bất khả tri: đờI, sự hiểu biết