50 năm sau, Hàng Châu - Tây Linh Ấn Xã, suy nghĩ của tôi bị một lão già cắt ngang. Tôi khép lại bút ký của ông nội, quan sát đối phương.

"Chỗ cậu có nhận bản dập không?" Gã hỏi, bộ dạng tùy tiện hỏi vài câu xã giao. Tôi làm nghề này có chút thiên phú, liền đáp lấy lẹ: "Nhận, nhưng giá không cao."  Ý là, lão không có đồ tốt thì mau cút đi, đừng làm phiền đại gia đọc sách.

Nghè này của chúng tôi, ba năm không bán buôn, bán một lần ăn cả ba năm, bình thường nhàn nhã quen rồi, ghét nhất hầu hạ mấy kiểu khách nửa vời, cuối cùng đến giờ, cứ gặp kiểu khách này, trực tiếp đóng của tiễn khách. Nhưng gần đây nhàn nhã có chút quá đáng rồi, mắt thấy sắp qua mùa  vượng nhất rồi, mà chắng thấy món tốt nào tới, cho nên có chút thiếu kiên nhẫn.

"Vậy cho tôi hỏi thăm một chút, ở đây có bản dập của sách lụa thời Chiến Quốc không? Chính là quyển mà 50 năm trước mấy tên thổ phu tử trộm ra ở Trường Sa, lại bị người Mỹ lừa đoạt mất ấy?" Gã vừa ngắm nghía mấy món hàng trên kệ của tôi vừa hỏi.

"Chính anh cũng nói đã bị người Mỹ lừa mất, lấy đâu ra nữa." Tôi vừa nghe liền nổi nóng. "Muốn tìm bản dập đương nhiên phải tìm trên thị trường, đâu ra chuyện chỉ tìm ở một cửa hàng, làm sao tìm ra nổi?"

Gã hạ giọng: "Tôi nghe nói cậu có đường dây, tôi là được lão Dương giới thiệu tới đấy."

Tôi lập tức cảnh giác, tâm lạnh đi một nửa. Lão Dương không phải năm ngoái vừa bị bắt sao... sao lại, chẳng lẽ khai tôi ra rồi sao? Nóng hết ruột gan, mồ hôi lạnh trên lưng vã hết ra: "Lão... lão Dương nào chứ, tôi không quen."

"Tôi hiểu tôi hiểu." Gã cười ha ha, lấy ra một cái đồng hồ đeo tay từ trong ngực ra, "Cậu xem, lão Dương nói cậu nhìn thấy cái này sẽ hiểu."

Chiếc đồng hồ đó là do mối tình đầu của lão Dương đưa cho lão khi còn ở Đông Bắc. Lão coi cái đồng hồ này như tính mệnh, uống say còn hay lấy nó ra vừa nhìn vừa kêu "Quyên a, Lệ a", tôi hỏi lão con mẹ nó rốt cuộc lão muốn kêu cái gì, lão nghĩ nghĩ nửa ngày, rồi bỗng òa khóc, nói con mẹ nó ta quên rồi. Nếu lão Dương đã đưa chiếc đồng hồ cho người này, nhất định gã cũng phải có chút địa vị.

Nhưng tôi nhìn sao cũng chỉ thấy gương mặt người này không giống loại người đứng đắn, nhưng người ta đã tìm tới cửa, tôi cũng nên nể mặt một chút, nên quyết định vẫn nên nói thẳng thì hơn, liền khoát tay: "Vậy coi như anh là bạn của lão Dương, tìm tôi có chuyện gì?"

Gã nhe răng cười, lộ ra một cái răng vàng to tướng. "Tôi có một anh bạn mang một ít đồ từ Sơn Tây về, muốn nhờ cậu xem hộ, liệu có phải là đồ thật không."

"Nghe giọng anh đặc sệt chất Bắc Kinh, Bắc Kinh anh rộng lớn, anh lại lặn lội đến tận phía nam tìm tôi cố vấn, thật đề cao tôi quá rồi. Bắc Kinh có bao nhiêu người giỏi, chỉ sợ anh có ý khác thôi!"

Gã cười ha ha: "Ai cũng nói người phương nam khôn khéo, quả không sai chút nào. Thấy tuổi cậu nhìn cũng không cao, vậy mà đã nhìn người rất chuẩn. Nói thật, lần này tôi đến, đúng là không phải tìm cậu, tôi muốn gặp lão thái gia nhà cậu."

Sắc mặt lập tức biến đổi: "Tìm ông nội tôi, anh muốn làm gì?"

"Lão thái gia nhà cậu năm đó sau khi lấy được quyển sách lụa thời Chiến quốc trên đỉnh Phiêu Tử Lĩnh Trường Sa, có lưu lại một hai bản dập không? Người bạn của tôi chỉ muốn biết,  có giống quyển trên tay chúng tôi không?"

Gã còn chưa nói xong, tôi đã quay qua tên trợ lý đang ngủ gà ngủ gật bên cạnh quát to: "Vương Minh, tiễn khách!"

Gã răng vàng vội vàng: "Làm sao mà đang nói lại đuổi người chứ?"

"Anh nói không sai, nhưng đáng tiếc anh tới muộn rồi, lão gia tử nhà tôi năm ngoias đã cưỡi hạt về Tây rồi, anh muốn tìm ông, quay về cắt cổ đi." Tôi nghĩ thầm: "Chuyện năm đó, kinh động đến cả Trung Ương, đó là chuyện động trời, làm sao để anh đem chuyện cũ lôi ra, cả nhà tôi còn chỗ sống sao?"

"Tên nhóc nhà ngươi, nói thế nào cũng không lọt tai được." Gã răng  cười tà. "Lão gia tử mất rồi cũng không sao, tôi cũng không bảo nhất định phải gặp mà. Dù gì cậu cũng nên nhìn thứ tôi mang đến chứ, nể mặt lão Dương một chút không được sao?"

Tôi nhìn gã một cái, gã thuộc dạng ngoài cười nhưng trong không cười, nhìn bộ dạng tôi mà không xem cho gã, gã nhất định sẽ ăn vạ không đi, thầm nghĩ thôi thì coi như nể mặt Lão Dương, để khi lão ra ngoài không trách móc tôi. Vì thế tôi gật đầu: "Xem thì xem, phải hay không tôi cũng không dám chắc."

Kỳ thực sách lụa Chiến quốc có tất cả hơn 20 quyển, không quyển nào giống quyển nào. Quyển ông nội tôi trộm được chỉ là một phần rất nhỏ trong số đó, nhưng cũng cực kỳ quan trọng, đến nay cũng chỉ có tôi có vài phần bản dập được làm bảo bối được đặt dưới đáy hòm trong số gia tài của nhà tôi, người ngoài dù có tiền cũng không mua được. Gã răng vàng móc ra từ trong ngực một cuộn giấy trắng đưa tôi. Tôi vừa nhìn liền nổi giận, má, không ngờ lại là một tập giấy photo.

"Cái đó, bảo bối làm sao có thể đem đi khắp nơi được, lỡ run tay một cái vỡ mất thì sao." Gã nói, còn giả vờ hạ giọng ra vẻ thần bí: "Nếu tôi không phòng bị kĩ càng, thứ này đã sớm bị bán ra nước ngoài rồi. Việc tôi làm cũng coi như là vì nhân dân phục vụ, đúng không?"

Tôi cười ha ha. "Nhìn bộ dáng anh chẳng qua chỉ là một tên trộm mộ, tôi thấy anh không dám ra tay thì có. Đây là quốc bảo, đầu anh không muốn dùng nữa à!"

Bị tôi vạch trần lời này, gương mặt gã lại tái đi, nhưng gã có chuyện cầu tôi, vẫn phải nhịn, nói: "Cũng không thể nói như vậy, mỗi nghề có một quy tắc riêng, nhớ năm đó lão gia tử nhà cậu làm thổ phu tử ở Trường Sa, cũng nức tiếng xa gần..."

Sắc mặt tôi lúc này nhất định rất khó coi, nghiến răng, nói: "Anh còn nhắc đến ông tôi nữa, tôi sẽ không xem nữa"

"Được được, tôi không nói, cậu mau mau xem cho tôi, tôi cũng có thể biến nhanh một chút."

Tôi mở trang đầu, vừa nhìn hàng chữ bên trong đã nhận ra đây là một bản sách lụa Chiến quốc được bảo tồn vô cùng hoàn hảo, nhưng không phải là phần ông tôi đã trộm được. Phần này tuy rằng niên đại cũng khá lâu, nhưng chắc là hàng nhái của vài triều đại kế đó, nói cách khác nó là đồ cổ giả, giá trị của nhưng món đồ thế này rất gượng gạo. Thế nên tôi cười nói: "Đây chắc là món hàng nhái thời cổ, nói sao đây, anh nói nó là giả, cũng không phải giả, nói là thật, cũng không phải thật, quỷ mới biết được nó được nhái theo hay là tự bịa ra nữa, nên tôi cũng không biết nên nói thế nào với anh."

"Vậy có phải là phần ông nội cậu trộm được không?"

"Nói thật với anh, phần ông tôi trộm được ông tôi còn chưa kịp xem qua đã bị người Mỹ lừa lấy mất, chuyện này tôi thực sự không trả lời anh được." Tôi thầm nghĩ: "Nói đến thế còn không lừa được mi sao." trên mặt tỏ vẻ vô cùng thành khẩn thở dài. Gã răng vàng có vẻ tin thật, thở dài: "Vậy đúng là xui xẻo, xem ra không tìm được người Mỹ kia thì thật sự không còn hi vọng gì rồi."

"Sao, các anh có vẻ rất để ý đến quyển này?" Tôi hỏi, cảm thấy chuyện này quá kì quái, sách cổ được cất giấu muốn có đều phải xem duyên phận thế nào, muốn tìm đủ trọn bộ sách cổ thời Chiến quốc hơn 20 quyển ấy à, thật sự quá tham lam.

"Người anh em, không lừa cậu, tôi thực sự không phải trộm mộ. Cậu xem thân thể tôi toàn xương, làm sao mà chịu nổi công việc ấy chứ. Nhưng bạn tôi thì đúng là dân trong nghề, tôi cũng không biết hắn là đầu dây buôn bán gì, nói chung, người ta có cái lý của người ta." Gã cười ha hả, lắc đầu lại than thở vài cái: "Ta cũng không tiện hỏi nhiều, đúng không, tôi đi trước nhé." Nói xong gã bước đi không thèm quay đầu lại. 

Tôi cúi đầu nhìn tập photo bảng dập của gã vẫn còn cầm trên tay, bỗng tôi phát hiện trên tờ giấy có một đồ án. Đó là một gương mặt người giống hệt hồ ly với đôi mắt không tròng, cảm giác rất chân thực, cứ như nổi lên trên tờ giấy, khiến tôi không khỏi hít vài ngụm khí lạnh. Phần sách lụa này tôi trước giờ chưa từng thấy, chắc cũng là một phần trân phẩm. Tôi ngẫm nghĩ, chờ lão Dương ra tù, dùng bản photo này tạo một bản dập giả cũng vui. Gấp rút chạy ra ngoài nhìn một cái, liền thấy gã răng vàng đang đi về hướng tiệm của tôi.

Tôi nghĩ gã khẳng định quay lại để lấy tập giấy, tôi vội vả quay vào dùng máy ảnh kĩ thuật số chụp lại, rồi cầm tập giấy đi ra ngoài. Gặp ngay gã răng vàng: "Anh quên đồ này!"  Tôi nói.

Ông nội tôi là thổ phu tử ở Trường Sa, chính là kẻ trộm mộ. 

Ông hành nghề này cũng không phải chuyện lạ, mà theo cách nói bây giờ chính là cha truyền con nối. Năm cụ tổ tôi tròn 13 tuổi, vùng Hoa Trung gặp nạn hạn hán, thời ấy, vừa có hạn hán liền xảy ra nạn đói, dù có tiền cũng không mua được đồ ăn. Khắp Trường Sa chẳng có gì cả, chỉ có cổ mộ là nhiều, vì vậy dựa vào núi non chỉ ăn được ba bữa, dựa vào mộ còn khá hơn, toàn bộ thôn dân đều thành trộm mộ. Năm đó không biết có bao nhiêu người chết đói, chỉ có thôn họ chẳng có ai chết, ai nấy đều ăn đến mỡ heo dính đầy mặt, đều dùng đồ đào được mà đổi lương thực với người nước ngoài.

Sau một thời gian dài, nghề trộm mộ cũng như các nghề khác, nó đã biến thành văn hóa tích lũy nhiều đời. Đến thế hệ ông nội tôi, đã thành luật lệ, chia ra thành môn phái. Lúc đó, trộm mộ phân ra làm hai phái Nam Bắc. Nam Phái chính là phái của ông nội tôi, giỏi về việc dùng xẻng Lạc Dương để dò đất, cao thủ chỉ dựa vào mũi là có thể  phán đoán được triều đại lâu hay gần. Hiện giờ có rất nhiều tiểu thuyết động một tí là miêu tả đến xẻng Lạc Dương, nhưng kì thực Bắc phái không dùng xẻng Lạc Dương. Bọn họ thiên về tính vị trí lăng mộ, phán đoán chuẩn xác kết cấu, cũng chính là cái người ta gọi là tầm long điểm huyệt. Nhưng người Bắc phái có chút kỳ quái, nói sao đây, theo như cách ông nội tôi nói là họ không thành thật, lòng đầy mưu mô, trộm một ngôi mộ còn bày ra nhiều trò như vậy, vào cầm đồ đi thì thôi, còn muốn đi một bước vái lạy một cái, theo như bây giờ mà nói thì rất là chủ nghĩa quan liêu. Mà Nam phái quy tắc lại không nhiều, cũng không kiêng kị người chết, người Bắc phái nắm người Nam phái là chó nhà, làm hỏng văn vật, cái mộ nào bị đào qua không cái nào không bị sập, ngày cả người chết cũng lôi ra đên bán. Người Nam phái mắng người Bắc phái là ngụy quân tử, rõ ràng là thằng ăn trộm mà còn làm ra vẻ thanh cao. Sau đó càng là ầm ĩ đòi sống mái với nhau, thậm chí còn xảy ra việc giành thi thể, cuối cùng hai phái đành lấy sông Trường Giang làm ranh giới, Bắc phái gọi là đổ đấu, Nam phái gọi là đào cát hoặc đào đất. Xẻng Lạc Dương phát minh ra sau khi phân chia, người Bắc phái căn bản không thèm sử dụng.

Ông tôi vốn không biết chữ, khi quân giải phóng mở bao nhiêu lớp xóa mù chữ, ông vẫn chỉ biết đào cát, học một từ còn khiến ông vật lộn muốn chết. Cũng may ông có chút văn hóa, có thể viết lại một phần những chuyện mình từng trải qua. Thằng Ba ở đỉnh Phiêu Tử Lĩnh Trường Sa năm ấy, chính là ông nội tôi. Những chuyện này đều do ông ghi lại từng chữ từng chữ trên quyển bút ký cũ kĩ của mình. Bà nội tôi là người làm công tác văn hóa, vốn là một tiểu thư khuê các, nhưng lại bị những chuyện này của ông hấp dẫn. Cuối cùng, ông tôi tới Hàng Châu ở rể, an gia tại đây.

Quyển bút ký đó trở thành bảo bối gia truyền của nhà tôi. Mũi của ông sau chuyện đó đã không còn tinh nhạy nữa, về sau ông huấn luyện một con chó chuyên ngửi đất, nên được người ta đặt hiệu "Cẩu vương". Đây là chuyện có thật, giờ những người trước đây từng làm thổ phu tử ở Trường Sa đều biết đến cái tên này.

Về phần ông tôi sau đó làm sao sống được, ông bác, cụ và cụ kị của tôi cuối cùng thế nào, ông mãi vẫn không chịu nói ra. Trong kí ức thời thơ ấu, tôi chưa từng gặp một ông bác chỉ có một mắt, còn cụt một tay, không chừng thật sự là lành ít dữ nhiều. Nhắc tới chuyện này, ông chỉ thở dài, nói: "Đó không phải là chuyện con nít nên nghe." Bất luận chúng tôi có hỏi thế nào, làm nũng thế nào, ông chũng không chịu tiết lộ nửa chữ. Cuối cùng khi chúng tôi dần dần lớn lên, cũng từ từ mất đi lòng hiếu kì thời thơ ấu.

Lúc chạng vạng, đến lúc cửa tiệm đống cửa, lại một ngày nhàm chám trôi qua, đến một cái rắm cũng không thu hoạch được, tôi cho anh người làm về sớm, lúc này,  tôi nhận được một tin nhắn.

【9 giờ kê nhãn hoàng sa】

Là Chú Ba tôi gửi tới, đây là tiếng lóng, ý là có hàng mới tới, tiếp lại có một tin nhắn đến:【Long Tích Bối, đến mau】

Mắt tôi sáng rỡ, tiêu chuẩn của chú Ba vô cùng cao, Long Tích Bối nghĩa là đồ tốt, đến chú cũng cảm thấy nó là đồ tốt, tôi cũng muốn nhìn một cái.

Tôi đóng của tiệm, lái xe tải nhỏ đến thẳng chỗ chú Ba. Một bên vừa muốn nhanh đến xem đồ tốt mà chú nói tới là gì, một bên cũng muốn chú nhìn thử thứ mà hôm nay tôi đã chụp được trên phần sách lụa rốt cuộc là đồ án gì? Nói cho cùng chú là người duy nhất trong nhà đến đời này còn tiếp xúc với dân trộm mộ.

Xe vừa dừng dưới lầu, đã nghe chú gọi từ trên xuống: "Con mẹ nó cái thằng này, bảo mày nhanh lên, mày còn lò mò tới bây giờ, giờ mới tới để làm cái rắm gì!"

Tôi chữi "Má!" một tiếng: "Không phải chứ, đồ tốt cũng phải dành cháu với chứ, chú bán cũng nhanh quá đấy."

Còn đang thang vãng, tôi nhìn thấy một thanh niên bước ra từ cửa chính nhà chú, trên lưng đeo một cái hộp gỗ thật dài, bên ngoài dùng vải cuốn kín mít, vừa nhìn đã biết chắc chắn là một binh khí cổ. Thứ này quả thực đáng tiền, nếu bán được giá tốt, giá của nó có thể cao gấp mười mấy lần.

Tôi đưa tay chỉ chỉ thanh niên kia. Chú Ba gật gật đầu, làm độgn tác có vẻ bất đắc dĩ. Lòng tôi như rit máu, thầm nghĩ chẳng lẽ cái tiệm nhỏ của tôi năm nay phải phá sản hay sao?

Tôi lên lầu, từ pha một ly cà phê cho bản thân, đêm chuyện hôm nay gã răng vàng đến dò hỏi kể cho chú Ba nghe, vòn định kể cho vùi, không nghĩ tới chu Ba như biến thành một người khác, im lặng không nói, trực tiếp giật lấy máy ảnh đem thứ trong máy ảnh in ra, để dưới ánh đèn bàn, tôi liề thấy mặt chú Ba lập tức biến sắc.

"Sao thế?" Tôi hỏi, "Thứ này có gì kì quặc sao?"

Chú nhíu mày, nói. "Không phải chứ, tờ giấy này giống như một bản đồ cổ mộ."