Câu 7: Phân tích quy luật chung của tích luỹ tư bản và rút ra ý nghĩa nghiên cứu đối với quá trình phát triển sản xuất ở nước ta, tại sao nói:"Thất nghiệp là bạn đường của CNTB".

Trả lời:

*Quy luật chung của tích luỹ tư bản:

Quy luật chung của tích lũy tư bản là tư bản càng tích lũy thì càng tạo ra sự đối lập hai cực: một phía là giai cấp tư sản ngày càng giàu có, một phía là giai cấp vô sản ngày càng nghèo khổ, bần cùng. Thể hiện trên các mặt:

Quá trình tích lũy tư bản là quá trình tích tụ và tập trung tư bản ngày càng tăng.

Trong quá trình tái sản xuất tư bản chủ nghĩa, quy mô của tư bản cá biệt tăng lên thông qua quá trình tích tụ và tập trung tư bản. Tích tụ tư bản là sự tăng thêm quy mô của tư bản cá biệt bằng cách tư bản hóa giá trị thặng dư. Tập trung tư bản là sự tăng thêm quy mô của tư bản cá biệt bằng cách nhập nhiều tư bản nhỏ thành một tư bản cá biệt lớn hơn. Tích tụ và tập trung tư bản có điểm giống nhau: là chúng đều làm tăng quy mô của tư bản cá biệt.

Nhưng giữa chúng lại có những điểm khác nhau:Một là, nguồn của tích tụ tư bản là giá trị thặng dư, do đó tích tụ tư bản làm tăng quy mô của tư bản cá biệt, đồng thời làm tăng quy mô của tư bản xã hội. Còn nguồn để tập trung tư bản là những tư bản cá biệt có sẵn trong xã hội, do đó tập trung tư bản chỉ làm tăng quy mô của tư bản cá biệt mà không làm tăng quy mô của tư bản xã hội.Hai là, tích tụ tư bản phản ánh trực tiếp mối quan hệ giữa tư bản và lao động: nhà tư bản tăng cường bóc lột lao động làm thuê để tăng quy mô của tích tụ tư bản. Còn tập trung tư bản phản ánh trực tiếp quan hệ cạnh tranh trong nội bộ giai cấp các nhà tư bản; đồng thời nó cũng tác động đến mối quan hệ giữa tư bản và lao động. Tích tụ và tập trung tư bản quan hệ mật thiết với nhau. Tập trung tư bản có vai trò rất lớn đối với sự phát triển của sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Quá trình tích lũy tư bản là quá trình quá trình cấu tạo hữu cơ của tư bản ngày càng tăng.Cấu tạo kỹ thuật: là quan hệ tỷ lệ giữa số lượng tư liệu sản xuất và số lượng lao động sử dụng số TLSX đó để sản xuất.Cấu tạo giá trị: Là quan hệ tỷ lệ giữa số lượng giá trị của tư bản bất biến và tư bản khả biến cần thiết để tiến hành sản xuất. Cấu tạo hữu cơ: là cấu tạo giá trị do cấu tạo kỹ thuật quyết định và phản ánh những biến đổi của cấu tạo kỹ thuật

Quá trình tích lũy tư bản là quá trình bần cùng hóa GCCN.Tư bản càng tích lũy thì giai cấp vô sản càng bị bần cùng hóa. Có 2 loại bần cùng hóa:Bần cùng hóa tuyệt đối: thể hiện ở mức sống tuyệt đối của GCVS ngày càng thấp, nạn thất nghiệp đe dọa thường xuyên, mức thỏa mãn nhu cầu ngày càng giảm sút.Bần cùng hóa tương đối: thể hiện ở thu nhập của GCVS trong tổng thu nhập quốc dân ngày càng giảm, còn thu nhập của giai cấp tư sản ngày càng tăng.Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất TBCN.

*Ý nghĩa nghiên cứu đối với quá trình phát triển sản xuất ở Việt Nam:

Tích lũy tư bản đem đến bài học về sử dụng vốn hiệu quả.Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường còn gặp nhiều trở ngại. Điểm xuất phát của nước ta còn quá thấp, nguy cơ tụt hậu so với thế giới đang đe dọa. Điều mong mỏi của chúng ta là làm sao để phát triển để bắt kịp với nhịp độ phát triển của thế giới.Vấn đề đặt ra còn nhiều thách thức đó là vốn, làm sao để có đủ vốn và sử dụng vốn như thế nào. Qua việc nghiên cứu tích luỹ tư bản ta càng thấy được vai trò của vốn như thế nào.Để huy động vốn ở nước ta có hai nguồn ngoại lực từ các nước ngoài. Để tăng vốn đầu tư nước ngoài thì chúng ta đòi hỏi phải có các biện pháp khuyến khích đầu tư, hệ thống pháp luật phải thông thoáng. Thu hút đầu tư ở nước ngoài cũng phải đảm bảo về mặt xã hội nguồn nội lực trong nước là quan trọng. Tìm mọi cách huy động các nguồn vốn nhàn rỗi trong nước, phát triển hàng hoá nhiều thành phần sẽ huy động được nhiều nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư. Nhất là thành phần kinh tế tư nhân, ở đây có một tiềm lực rất lớn. Song mặc dù huy động vốn trong nước hay tõ ngoài nước thì chúng ta còn phải đảm bảo định hướng cuả chúng ta.Việc sử dụng vốn cũng vô cùng quan trọng. Hoạt động đầu tư phải làm sao thu được nhiều lợi ích nhất hiệu quả nhất, đầu tư vào những ngành có lợi thế so sánh của nước ta. Sử dụng vốn phải tiết kiệm, tránh sử dụng lãng phí và đầu tư thua lỗ. Cũng tránh trường hợp để vốn nằm tại chỗ mà không phát sinh lợi nhuận.

*"Thất nghiệp là bạn đường của CNTB "

Sản xuất tư bản lấy lợi nhuận đặt lên hàng đầu .Nên khi một ngành nghề hay một mặt hàng nào đó mang lại lợi nhuận lớn thì tất cả đổ xô vào sản xuất kinh doanh.Dẫn đến khủng hoảng thừa, hàng hóa không bán được dẫn đến phá sản công nhân bị đẩy ra ngoài đường,ngân hàng cho vay không thu hồi được vốn dẫn đến bể nợ . Nhà tư bản buộc phải sa thải bớt lao động (Đối với nhà máy,công ty chưa phá sản). Thất nghiệp là bạn đường của CNTB.