Câu 1: Ñi T°ãng Nghiên Céu Cça Kinh T¿ HÍc Chính TrË
Câu 2 : Tái S£n Xu¥t Xã HÙi Là Gì ?
Câu 3 : Hàng Hóa Và ThuÙc Tính Cça Hàng Hóa? Tính Ch¥t Hai M·t Cça Lao Ùng S£n Xu¥t Hàng Hóa ?Phân BiÇt Lao Ùng Xã HÙi Lao Ùng T° Nhân , Lao Ùng Gi£n ¡n Lao Ùng Phéc T¡p ?
Câu 4: Trình Bày NÙi Dung Yêu C§u Và Tác Dång Cça Quy Lut Giá TrË ? NÙi dung yêu c§u cça quy lut giá trË :
Câu 5: Sñ ChuyÃn Hóa Thành T° B£n ?
Câu 6: S£n Xu¥t Giá TrË Th·ng D° Quy Lut Kinh T¿ C¡ B£n Cça Chç Ngh)a T° B£n ?
Câu 7: Tích Liy T° B£n ? Quy Lut Tích Liy T° B£n ?
Câu 8: Lãi Nhun Bình Quân Và Giá C£ S£n Xu¥t ? Sñ Hình Thành Giá TrË ThË Tr°Ýng ? C¡nh Tranh Ngành ?Sñ ChuyÃn Hóa Giá TrË Hàng Hóa Thành Giá TrË
Câu 9: T° B£n Cho Vay ,Lãi Téc ? Công Ty CÕ Ph§n ? ThË Tr°Ýng Chéng Khoán ?
Câu 10: Nêu Các Hình Théc Ëa Tô ?
Câu 11: Tng Tr°ßng Kinh T¿ Và HiÇu Qu£ Kinh T¿ ?
Câu 12 : Nhïng ·c iÃm Kinh T¿ C¡ B£n Cça Chç Ngh)a T° B£n
Câu 13: Trình Bày Tính T¥t Y¿u Khách Quan Cça Sñ TÓn T¡i NhiÁu Thành Ph§n Kinh Te Átrong ThÝi Kó Quá Ù Lên Cnxh û N°Ûc Ta ?
Câu 14: Nêu Các Thành Ph§n Kinh T¿ Và Phân Tích Vai Trò Cça M×i Thành Ph§n Kinh T¿ Trong NÁn Kinh T¿ Quá Ù û N°Ûc Ta HiÇn Nay ?
Câu 15: Nguyên Nhân Ra Ýi , B£n Ch¥t , Nhïng BiÃu HiÇn Chç Y¿u Cça Chç Ngh)a T° B£n T° B£n Ùc QuyÁn Nhà N°Ûc ?
Câu 16 : T¡i Sao Ph£i Thñc HiÇn Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa Và Công NghiÇp Hoá HiÇn ¡i Hóa Nh±m Måc ích Gì ?
Câu 17: NÙi Dung Chç Y¿u Cça Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa Xã HÙi Chç Ngh)a , Vn Dång Vào iÁu KiÇn N°Ûc Ta HiÇn Nay ?
Câu 18: Phân Tích Nhïng iÁu KiÇn à Thñc HiÇn Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa ?
Câu 19: Phân Tích Tính T¥t Y¿u Khách Quan Cça ViÇc Phát TriÃn Kinh T¿ Hàng Hóa Theo Ënh H°Ûng Xã Chç Ngh)a ?
Câu 20 : Phân Tích Nhïng ·c iÃm Cça NÁn Kinh T¿ Hàng Hóa Theo Ënh H°Ûng Xã Chç Ngh)a ?
Câu 21: iÁu KiÇn Và Ph°¡ng H°Ûng à Phát TriÃn Kinh T¿ Hàng Hóa ß N°Ûc Ta ?
Câu 22: Phân Tích Lãi Ích Kinh T¿, HÇ ThÑng Lãi Ích Kinh T¿ ?
Câu 23: Nhïng ¯u iÃm Và Nh°ãc iÃm Cça NÁn Kinh T¿ ThË Tr°Ýng
Câu 24: Ch¥t Và L°ãng Cça Giá TrË Hàng Hóa
Câu 25: Chéc Nng Cça TiÁn TÇ
Câu 27: Hàng Hóa Séc Lao Ùng
Câu 28: Hai Ph°¡ng Pháp S£n Xu¥t Ra Th·ng D°
Câu 29: MÑi Quan HÇ Giïa Lãi Nhun Và Giá TrË Th·ng D°
Câu 30: TÉ Su¥t Lãi Nhun Bình Quân
Câu 1: Ñi T°ãng Nghiên Céu Cça Kinh T¿ HÍc Chính TrË
Khái niÇm: Kinh t¿ hÍc chính trË là môn khoa hÍc xã hÙi nghiên céu các c¡ sß kinh t¿ chung cça Ýi sÑng xã hÙi g¯n vÛi m×i giai o¡n phát triÃn trong xã hÙi.
Ñi t°ãng nghiên céu:
. Quan hÇ xã hÙi(quan hÇ giïa ng°Ýi vÛi ng°Ýi trong tiêu dùng& ) Ã hiÃu b£n ch¥t trong quan hÇ con ng°Ýi, hiÃu b£n ch¥t xã hÙi, giai c¥p khác.
. C¡ sß h¡ t§ng, ki¿n trúc th°ãng t§ng; Quy lut kinh t¿, ph¡m trù kinh t¿.
. Quy lut kinh t¿ : là quy lut ph£n ánh mÑi liên hÇ t¥t y¿u, thë¡ng xuyên l·p l¡i cça các Ñi t°ãng kinh t¿.
Ph¡m trù kinh t¿ : là nhïng d¥u hiÇu ·c tr°ng biÃu hiÇn sñ ho¡t Ùng cça các quy lut kinh t¿ (mang tính trëu t°ãng, khách quan).
So sánh quy lut kinh t¿ quy lut tñ nhiên :
+ GiÑng nhau : Áu mang tính khách quan không phå thuÙc vào con ng°Ýi.
+ Khác nhau :Quy lut kinh t¿ mang tính hiÇn thñc, g¯n liÁn vÛi lËch sí. Nó chÉ biÃu hiÇn thông qua ho¡t Ùng cça con ng°Ýi; Quy lut tñ nhiên mang tính bÁn vïng và tñ nó phát huy tác dång.
HÇ thÑng quy lut kinh t¿ : có 3 d¡ng
+ Các quy lut kinh t¿ chung : tÓn t¡i trong mÍi ph°¡ng théc s£n xu¥t. Ví då : quy lut tng nng su¥t, quy lut quan hÇ s£n xu¥t&
+ Các quy lut chung, tÓn t¡i trong mÙt sÑ ph°¡ng théc s£n xu¥t( ví då quy lut giá trË).
+ Các quy lut kinh t¿ ·c thù : có riêng trong tëng ph°¡ng théc s£n xu¥t.
Yêu c§u nghiên céu quy lut kinh t¿ :
+ Khái niÇm quy lut.
+ NÙi dung quy lut.
+ Sñ vn dång quy lut.
+ Ph¡m trù ·c tr°ng cça quy lut.
+ Yêu c§u cça quy lut .
+ Tác dång cça quy lut.
Câu 2 : Tái S£n Xu¥t Xã HÙi Là Gì ?
Tái s£n xu¥t xã hÙi và các lo¡i hình :
. Tái s£n xu¥t : Là quá trình s£n xu¥t diÅn ra liên tåc và l·p l¡i theo thÝi gian.
. Tái s£n xu¥t xã hÙi : Là tÕng thà cça nhïng tái s£n xu¥t cá biÇt trong mÑi quan hÇ hïu c¡ vÛi nhau.
. Tái s£n xu¥t gi£n ¡n : Là quá trình tái s£n xu¥t °ãc l·p ¡i th°Ýng xuyên vÛi quy mô không Õi.
. Tái s£n xu¥t mß rÙng : Là quá trình tái s£n xu¥t có quy mô tng lên, có 2 hình théc :
+ Phát triÃn theo chiÁu rÙng
+ Phát triÃn theo chiÁu sâu.
GÍi W : nng su¥t lao Ùng
L0 : hiÇu qu£ sí dång vÑn.
S : sÑ s£n ph©m.
V : nhân công lao Ùng.
C : vÑn §u t° s£n xu¥t.
Ta có : W = S S = W . V
L0 = S S = L0 . C
GiÑng nhau : Áu làm tng sÑ l°ãng s£n ph©m (S) và chi¿m l)nh thË tr°Ýng.
Khác nhau :
Tái s£n xu¥t theo chiÁu rÙng tng S chç y¿u dña vào tng V và tng C.
Tái s£n xu¥t mß rÙng theo chiÁu sâu chç y¿u dña vào tng W là L0 téc là chú trÍng ¿n tng nng su¥t lao Ùng và hiÇu qu£ sí dång Óng vÑn.
Tái s£n xu¥t mß rÙng theo chiÁu rÙng tng s£n ph©m §u ra(S), và gia tng dân sÑ.
Tái s£n xu¥t mß rÙng theo chiÁu sâu ngoài viÇc tng dân sÑ còn thñc hiÇn a d¡ng hóa s£n ph©m.
NÙi dung cça tái s£n xu¥t xã hÙi :gÓm có 4 nÙi dung
. Tái s£n xu¥t ra cça c£i vt ch¥t, tái s£n xu¥t ra quan hÇ s£n xu¥t, tái s£n xu¥t séc lao Ùng, tái s£n xu¥t môi tr°Ýng sÑng.
. Tái s£n xu¥t cça c£i vt ch¥t (quan trÍng nh¥t) : có thà bù ¯p cça c£i vt ch¥t con ng°Ýi ã sí dång, áp éng nhu c§u cça xã hÙi.
. ChÉ tiêu ánh giá k¿t qu£ tái s£n xu¥t cça c£i vt ch¥t là tÕng hãp s£n ph©m xã hÙi. . . TÕng hãp s£n ph©m xã hÙiù là toàn bÙ s£n ph©m do lao Ùng trong các ngành s£n xu¥t ra trong mÙt nm.
Tái s£n xu¥t séc lao Ùng nh±m :
. Duy trì lñc l°ãng lao Ùng.
. B£o tÓn phát triÃn nòi giÑng.
Chú ý ¿n : SÑ l°ãng lao Ùng + ch¥t l°ãng lao Ùng( trình Ù hÍc v¥n& )
Tái s£n xu¥t quan hÇ s£n xu¥t :
Tái t¡o l¡i các quan hÇ s£n xu¥t(giai c¥p, con ng°Ýi). Quan hÇ s£n xu¥t ph£i phát triÃn, hoàn thiÇn , quan hÇ s£n xu61t phå thuÙc vào trình Ù lao Ùng,và quan hÇ s£n xu¥t theo Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a.
Tái s£n xu¥t môi tr°Ýng sÑng : sñ ch¡y ua s£n xu¥t, thí nghiÇm khoa hÍc làm môi tr°Ýng ô nhiÅm. Vì vy ph£i quan tâm ¿n c£i thiÇn môi tr°Ýng.
Các khâu tái s£n xu¥t xã hÙi : s£n xu¥t, phân phÑi, trao Õi, tiêu dùng.
. S£n xu¥t : là khâu §u tiên, t¡o ra s£n ph©m, thÏa mãn nhu c§u cça con ng°Ýi, xã hÙi.Phå thuÙc vào giÛi h¡n, quy mô nguÓn lñc, méc Ù kh£ thi phu¡ng án,tài nng,trình Ù nhà qu£n lý.
. Phân phÑi, trao Õi: là khâu trung gian, thúc ©y tÑc Ù g·p gá nhà s£n xu¥t và tiêu dùng.
. Tiêu dùng : là khâu cuÑi cùng cça tái s£n xu¥t. Là Ùng c¡ thúc ©y s£n xu¥t phát triÃn.
Tiêu dùng s£n ph©m, có 2 lo¡i : tiêu dùng cá nhân và tiêu dùng s£n xu¥t.
Câu 3 : Hàng Hóa Và ThuÙc Tính Cça Hàng Hóa? Tính Ch¥t Hai M·t Cça Lao Ùng S£n Xu¥t Hàng Hóa ?Phân BiÇt Lao Ùng Xã HÙi Lao Ùng T° Nhân , Lao Ùng Gi£n ¡n Lao Ùng Phéc T¡p ?
Hàng hoá : là s£n ph©m cça lao Ùng có kh£ nng tho£ mãn nhu c§u nào ó cça con ng°Ýi trong tiêu dùng à trao Õi.Có 2 thuÙc tính : Giá trË sí dång & Giá trË trao Õi.
. Giá trË sí dång : là công dång cça s£n ph©m có kh£ nng thÏa mãn nhu c§u cça con ng°Ýi trong tiêu dùng.
·c iÃm :
+ BÙc lÙ thông qua quá trình thÏa mãn nhu c§u cça con ng°Ýi.
+ MÙt hàng hoá có thà có nhiÁu công dång
+ Giá trË sí dång là mÙt ph¡m trù v)nh viÅn g¯n liÁn vÛi cuÙc sÑng.
Hình thái:
+ BiÃu hiÇn ß các t° liÇu s£n xu¥t ( nh° nguyên liÇu, máy móc)
+ BiÃu hiÇn ß các vt ph©m phåc vå tiêu dùng cá nhân ( nh° l°¡ng thñc, thñc ph©m).
. Giá trË trao Õi : mang tính trëu t°ãng, là t°¡ng quan vÁ sÑ l°ãng giïa hàng hoá này vÛi hàng hoá khác trong trao Õi. Nó là mÙt ph¡m trù trëu t°ãng giïa nhïng ng°Ýi s£n xu¥t, chÉ thông qua trao Õi.
·c iÃm : Giá trË hàng hoá là lao Ùng trëu t°ãng ã k¿t tinh trong hàng hoá.
Giá trË do lao Ùng k¿t tinh, th°Ûc o là thÝi gian.Giá trË °ãc coi là c¡ sß
trao Õi.Nó là mÙt ph¡m trù trëu t°ãng giïa nhïng ng°Ýi s£n xu¥t.ChÉ
thông qua trao Õi mÛi có giá trË.
B£n ch¥t cça trao Õi hàng hoá : ng°Ýi ta chÉ Õi cho nhau nhïng vt có công dång khác nhau nh°ng giá trË b±ng nhau. Qua trao Õi giá trË °ãc biÃu hiÇn b±ng tiÁn(giá c£).
Tính ch¥t hai m·t cça hàng hoá :
Lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá có tính 2 m·t : lao Ùng cå thà và lao Ùng trëu t°ãng.
+ Lao Ùng cå thà : là lao Ùng cça mÙt nghÁ chuyên môn nh¥t Ënh có Ñi t°ãng, måc ích, ph°¡ng pháp, công cå lao Ùng riêng ¡t k¿t qu£ riêng.
+ Lao Ùng trëu t°ãng : là lao Ùng xã hÙi cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá không kà ¿n hình théc cå thà cça nó. Nó t¡o ra giá trË cça hàng hoá.
Mâu thu«n vÛi lao Ùng cå thà cça nó thông qua 2 thuÙc tính.
So sánh lao Ùng gi£n ¡n lao Ùng phéc t¡p :
. Lao Ùng gi£n ¡n : ai cing ti¿n hành °ãc, không òi hÏi chuyên môn.
. Lao Ùng phéc t¡p : là lao Ùng qua ào t¡o kù thut, c§n kù nng chuyên môn.
So sánh lao Ùng t° nhân lao Ùng xã hÙi :
Lao Ùng t° nhân : là lao Ùng cça tëng cá nhân, s£n ph©m cça m×i cá
nhân. Là lao Ùng mang tính tñ phát.
Lao Ùng xã hÙi : là lao Ùng do cá nhân hãp thành, c§n ph£i có iÁu kiÇn s£n ph©m cça cá nhân.
Câu 4: Trình Bày NÙi Dung Yêu C§u Và Tác Dång Cça Quy Lut Giá TrË ?
NÙi dung yêu c§u cça quy lut giá trË
Quy lut giá trË là quy lut kinh t¿ cça s£n xu¥t hàng hoá. Nó quy¿t Ënh các ph°¡ng pháp và các nguyên t¯c o l°Ýng phân phÑi, kích thìch lao Ùng xã hÙi trong các iÁu kiÇn cça s£n xu¥t hàng hoá. û âu có s£n xu¥t hàng hoá thì ß ó có quy lut giá trË ho¡t Ùng.
Theo quy lut giá trË viÇc s£n xu¥t hàng hoá và trao Õi hàng hoá ph£i dña trên c¡ sß hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t, trao Õi ph£i dña trên c¡ sß ngang giá.
Tác dång cça quy lut giá trË :
Quy lut giá trË tÓn t¡i và ho¡t Ùng ß các ph°¡ng théc s£n xu¥t có s£n xu¥t hàng hoá và có nhïng ·c iÃm ho¡t Ùng riêng biÇt tùy thuÙc vào quan hÇ s£n xu¥t thÑng trË. Nh°ng nhìn chung, quy lut giá trË Áu có nhïng tác dång chç y¿u :
. iÁu ti¿t s£n xu¥t và l°u thông hàng hoá : Trên thñc t¿ hàng hoá bao giÝ
cing vn Ùng të n¡i giá th¥p ¿n n¡i giá cao. Quy lut giá trË có tác dång iÁu ti¿t sñ vn Ùng ó, phân phÑi các nguÓn hàng hoá mÙt cách hãp lý h¡n giïa các vùng, giïa cung và c§u Ñi vÛi các lo¡i hàng hoá
trong xã hÙi.
. Thúc ©y c£i ti¿n kù thut, tng nng su¥t lao Ùng :Trong s£n xu¥t hàng hoá à thu nhiÁu lãi nhun , ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá ph£i th°Ýng xuyên thay Õi, c£i ti¿n ch¥t l°ãng m«u mã hàng hoá cho phù hãpnhu c§u thË hi¿u ng°Ýi tiêu dùng, c£i ti¿n các biÇn pháp l°u thông, bán hàng à ti¿t kiÇm chi phí l°u thông và tiêu thå s£n ph©m nhanh h¡n.
. Phân hoá nhïng ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá : Sñ tác Ùng cça quy lut giá trË bên c¡nh m·t tích cñc cùng d«n ¿n sñ phân hoá nhïng ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá thành ng°Ýi giàu, ng°Ýi nghèo. D°Ûi tác Ùng cça quy lut giá trË và các quy lut khác t¥t y¿u d«n ¿n k¿t qu£ : nhïng ng°Ýi có iÁu kiÇn s£n xu¥t thun lãi, có trình Ù cao, & s½ phát tài làm giàu. Ng°ãc l¡i, nhïng ng°Ýi không có iÁu kiÇn trên ho·c g·p rçi ro tai n¡n s½ bË m¥t h¿t vÑn, phá s£n. Tác dång này cça quy lut giá trË mÙt m·t ào th£i các y¿u kém, kích thích các nhân tÑ tích cñc phát triÃn .
Câu 5: Sñ ChuyÃn Hóa Thành T° B£n ?
Công théc chung cça t° b£n: T- H T
M tìm công théc chung, khái quát sñ vn Ùng cça t° b£n
So sánh CT l°u thông hàng hoá gi£n ¡n và CT chung cça t° b£n:
GiÑng:
Áu gÓm có:Hàng&tiÁn;Mua&bán Ph£n ánh sñ vn Ùng cça nÁn kinh t¿ hàng hoá
Khác:
Trình tñ hành vi mua bán: H T H (CT l°u thông hàng hoá gi£n ¡n) bán tr°Ûc, mua sau. T-H-T (CT l°u thông cça t° b£n) mua tr°Ûc , bán sau.
. Måc ích: H- T- H giá trË sí dång. T-H-T giá trË.
. Tính ch¥t: H-T-H có giÛi h¡n, hành vi k¿t thúc. T-H-T không giÛi h¡n,
liên tåc.
Vây: T° b£n là tiÁn có b£n nng tñ lÛn lên. T° b£n là tiÁn °ãc sí dång là ph°¡ng tiÇn à bóc lÙt lao Ùng cça ng°Ýi khác. Là GT có kh£ nng mang l¡i GT th·ng d°.
T-H-T là công théc chung cça t° b£n.
Mâu thu©n cça công théc chung:
Dña vào lý lun tiÁn tÇ và cn cé vào lý lun giá trË:
Giá trË hàng hoá do con ng°Ýi làm ra. Nh°ng nhìn công théc T-H-T , ta dÅ l§m t°ßng tiÁn cing t¡o ra giá trË khi l°u thông. Thñc ch¥t tiÁn không tñ lÛn lên. TiÁn không có thà tñ sinh ra tiÁn.Còn l°u thông không t¡o ra giá trË th·ng d°, chÉ có sñ phân phÑi l¡i l°ãng giá trË Công théc chung mâu thu©n ß chÕ: L°u thông không t¡o ra giá trË , nh°ng giá trË chÉ °ãc t¡o ra të l°u thông.L°u thông là iÁu kiÇn, môi tr°Ýng t¡o ra giá trË, còn nguÓn góc cça giá trË là të lao Ùng cça công nhân.
Hàng hoá séc lao Ùng:
-iÁu kiÇn séc lao Ùng trß thành hàng hoá :
Ng°Ýi lao Ùng tñ do vÁ thân thà , °ãc quyÁn bán séc lao Ùng.
Ng°Ýi lao Ùng tñ do vÁ thân thà nh°ng không có t° liÇu s£n xu¥t . Séc
lao Ùng cing có hai thuÙc tính nh° hàng hoá , và còn thêm nhïng ·c tính riêng.
-Giá trË hàng hoá séc lao Ùng: là công dång cça nó à tho£ mãn nhu c§u cça ng°Ýi mua .Nó bao gÓm:Giá trË t° liÇu à nuôi sÑng công nhân và gia ình công nhân.
Chéa ñng chi phí ào t¡o , trang bË nghÁ nghiÇp.
Nhn xét:
Giá trË hàng hoá séc lao Ùng chËu sñ chi phÑi cça 2 khuynh h°Ûng:
Khuynh h°Ûng làm tng (do nhu c§u)
Khuynh h°Ûng làm gi£m (do dân sÑ tng d«n ¿n giá trË hàng hoá gi£m)
Khác vÛi hàng hoá thông th°Ýng : giá trË hàng hoá séc lao Ùng mang tính thinh th§n, tính lËch sí. Hàng thông th°Ýng có sñ tiêu dùng nên công dång gi£m ¿n 0.
Chúng giÑng nhau ß chÕ : Áu tho£ mãn nhu c§u cça ng°Ýi tiêu dùng.
Ng°Ýi công nhân lao Ùng s£n xu¥t, thônh qua ó t¡o ra giá trË th·ng d°.
K¿t lun:
TiÁn chuyÃn hoá thành t° b£n khi séc lao Ùng biÃu hiÇn qua hàng hoá hay tiÁn, vn Ùng theo công théc chung: T-H-T
Câu 6: S£n Xu¥t Giá TrË Th·ng D° Quy Lut Kinh T¿ C¡ B£n Cça Chç Ngh)a T° B£n ?
Quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d° :
C¡ sß kinh t¿ cça ch¿ Ù TBCN là ch¿ Ù t° hïu vÁ t° liÇu s£n xu¥t nên quá trình lao Ùng d°Ûi chç ngh)a TB có ·c iÃm :
Xem xét trong khuôn khÕ tëng doanh nghiÇp:
. Ph£n ánh mÑi quan hÇ qu£n lý giïa nhà TB vÛi lao Ùng làm thuê, iÁu kiÇn tÕ chéc kinh doanh thuÙc vÁ nhà t° b£n, công nhân là ng°Ýi phåc vå.
. Ph£n ánh các quan hÇ phân phÑi, phân chia lao Ùng, toàn bÙ s£n ph©m làm ra thuÙc vÁ chi phÑi cça nhà t° b£n, công nhân chÉ °ãc nhn tiÁn l°¡ng.
Xem xét trong toàn bÙ nÁn s£n xu¥t T° b£n :
. S£n xu¥t TBCN là quá trình t¡o ra giá trË sí dång, công dång cho xã hÙi tiêu dùng.
. S£n xu¥t ra giá trË và giá trË th·ng d°, måc ích và Ùng c¡ cça s£n xu¥t t° b£n là s£n xu¥t ngày càng nhiÁu tiÁn.
Ënh ngh)a giá trË th·ng d° :
. Giá trË th·ng d° là ph§n giá trË dôi ra ngoài giá trË séc lao Ùng do công nhân t¡o ratrong quá trình s£n xu¥t bË nhà t° b£n chi¿m dång. Kí hiÇu : m
Nhn xét :
Qua nhiên céu cho th¥y giá trË th·ng d° là mÙt ph¡m trù kinh t¿, chÉ rõ nghÁ lao Ùng cça công nhân chia làm 2 ph§n :
+ Ph§n thÝi gian c§n thi¿t t¡o ra séc lao Ùng cho công nhân.
+ Ph§n thÝi gian th·ng d° t¡o ra sñ th·ng d° cho nhà t° b£n.
. Giá trË th·ng d° là ph¡m trù kinh t¿ ph£n ánh quan hÇ bóc lÙt giïa T° b£n Ñi vÛi lao Ùng làm thuê.
. Giá trË th·ng d° ph£n ánh b£n ch¥t cça nÁn s£n xu¥t TBCN.
. Giá trË th·ng d° là iÁu kiÇn à tích liy t° b£n và à tái s£n xu¥t mß rÙng, thúc ©y xã hÙi phát triÃn.
B£n ch¥t cça T° b£n, t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n :
B£n ch¥t cça t° b£n :
. T° b£n là quan hÇ s£n xu¥t xã hÙi téc t° b£n là khái niÇm dùng à chÉ quan hÇ xã hÙi cça 2 giai c¥p Ñi kháng : giai c¥p t° s£n và giai c¥p vô s£n.
. T° b£n là khái niÇm à chÉ ph°¡ng théc s£n xu¥t trong lËch sí.
Sñ phân chia t° b£n thành t° b£n kh£ bi¿n và t° b£n b¥t bi¿n:
. Cn cé cça viÇc phân chia : dña vào tính ch¥t lý lun 2 m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá cça Mác chia ra 2 lo¡i T° b£n b¥t bi¿n và T° b£n kh£ bi¿n.
T° b£n tÓn t¡i 2 bÙ phn :
+ bÙ phn 1 : T° liÇu s£n xu¥t gÓm máy móc, nguyên liÇu, vt liÇu, nng l°ãng, Ùng lñc, nhà x°ßng, kho. Nó có ·c iÃm là iÁu kiÇn cça s£n xu¥t. Trong quá trình tham gia s£n xu¥t giá trË cça nó °ãc b£o tÓn và chuyÃn dËch vào s£n ph©m mÛi. ó là t° b£n b¥t bi¿n, kí hiÇu là C.
+ bÙ phn 2 : là séc lao Ùng cça công nhân, có ·c iÃm là tham gia vào s£n xu¥t, luôn bi¿n Õi và tng lên vÁ l°ãng nên gÍi là t° b£n kh£ bi¿n, kí hiÇu V.
. Måc ích và ý ngh)a cça sñ phân chia :
Giúp ta hiÃu rõvai trò và vË trí cça tëng bÙ phn TB.T° liÇu s£n xu¥t là iÁu kiÇn cça s£n xu¥t.
Giúp ta phân tích và hiÃu rõ k¿t c¥u cça giá trË hàng hoá. Hàng hoá gÓm 3 bÙ phn b±ng tÕng C + V + m
Trong ó: C là giá trË TLSX ã hao phí trong s£n xu¥t.
V là giá trË séc lao Ùng cça công nhân.
m là giá trË th·ng d°( thu nhp cça nhà t° b£n)
ViÇc phân chia Tb nh° trên giúp ta hiÃu rõ b£n ch¥t cça TB Óng thÝi góp ph§n vào gi£i quy¿t mâu thu«n công théc chung cça t° b£n.
Thông qua nghiên céu giúp ta hiÃu rõ b£n ch¥t và nguÓn gÑc cça giá trË th·ng d° chính là të lao Ùng làm thuê cça công nhân.
Ngày lao Ùng, t÷ su¥t và khÑi l°ãng cça giá trË th·ng d° :
Ngày lao Ùng là mÙt khái niÇm chÉ Ù dài thÝi gian làm viÇc m×i ngày cça ng°Ýi lao Ùng.
·c iÃm :
+ ThÝi gian c§n thi¿t t¡o ra giá trË séc lao Ùng hay tiÁn l°¡ng cça công nhân và ph§n thÝi gian th·ng d° t¡o ra giá trË th·ng d° cho nhà t° b£n.
+ Ngày lao Ùng có ·c iÃm lÛn h¡n so vÛi thÝi gian c§n thi¿t iÁu này £m b£oT° b£n có lãi và thuê công nhân. Ngày lao Ùng ph£i ng¯n h¡n 24 giÝ. Tóm l¡i ngày lao Ùng n±m trong kho£ng lÛn h¡n thÝi gian c§n thi¿t nh°ng ph£i ng¯n h¡n 24 giÝ.
+ Ngày lao Ùng là mÙt ph¡m trù ph£n ánh t°¡ng quan thÝi gian làm viÇc cho mình và nhà t° b£n cça công nhân. Thông th°Ýng ng°Ýi thuê công nhân muÑn kéo dài ngày lao Ùng vì måc ích làm cho t÷ su¥t giá trË th·ng d° tng lên.
T÷ su¥t giá trË th·ng d° là t÷ sÑ tính theo % giïa giá trË th·ng d° và giá trË séc lao Ùng cça công nhân.
Công théc : m = m . 100%
Trong ó : m là t÷ su¥t giá trË th·ng d°.
m là giá trË th·ng d°
V là giá trË séc lao Ùng.
Nhn xét :
+ T÷ sÑ này nói lên r±ng nhà TB bÏ ra 1 l°ãng tiÁn là bao nhiêu thuê công nhân thì s½ thu °ãc 1 giá trË th·ng d° b±ng b¥y nhiêu ( m = V).
+ T÷ su¥t giá trË th·ng d° là mÙt ph¡m trù kinh t¿ ph£n ánh trình Ù s£n xu¥t giá trË th·ng d° cça nhà TB. T÷ su¥t càng cao thì trình Ù s£n xu¥t cao, t÷ su¥t th¥p thì trình Ù s£n xu¥t th¥p.
KhÑi l°ãng giá trË th·ng d° : là tích sÑ giïa t÷ su¥t giá trË th·ng d° vÛi tÕng giá trË séc lao Ùng °ãc dång.
M = m . ?V
Trong ó : M là khÑi l°ãng GTTD
m là t÷ su¥t GTTD
V là tÕng giá trË séc lao Ùng.
Nhn xét :
KhÑi l°ãng giá trË th·ng d° là mÙt ph¡m trù kinh t¿ ph£n ánh t°¡ng quan thu nhp cça 2 giai c¥p T° s£n và Vô s£n ( ph£n ánh quy mô bóc lÙt
GTTD cça giai c¥p t° s£n Ñi vÛi giai c¥p công nhân làm thuê).
Hai ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° :
. S£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi : là GTTD thu °ãc nhÝ kéo dài ngày lao Ùng. Trong khi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t không thay Õi.
Nhn xét : nhÝ kéo dài thÝi gian lao Ùng, mà thÝi gian lao Ùng th·ng d° tng lên t°¡ng éng. T÷ su¥t GTTD s½ tng lên. BiÇn pháp c¡ b£n à thñc hiÇn ph°¡ng pháp này là : tng c°Ýng Ù lao Ùng và kéo dài thÝi gian lao Ùng. Nh°ng ph°¡ng pháp này luôn bË giÛi h¡n vì ngày lao Ùng luôn có giÛi h¡n và bË công nhân ph£n Ñi.
. S£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi : dùng à chÉ GTTD thu °ãc nhÝ rút ng¯n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t, trong khi Ù dài ngày lao Ùng không Õi.
Nhn xét : NhÝ rút ng¯n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t mà giá trË th·ng d° tng lên, biÇn pháp thñc hiÇn ph°¡ng pháp này là tng nng su¥t lao Ùng. Ph°¡ng pháp này không bË giÛi h¡n, luôn áp éng nhu c§u, tham vÍng cça nhà TB, thñc hiÇn ph°¡ng pháp này không bË ph¡m lut kéo dài thÝi gian lao Ùng. Ph°¡ng pháp này °ãc thñc hiÇn chç y¿u ß các n°Ûc phát triÃn, trình Ù dân trí cao, có tiÁm nng vÁ khoa hÍc kù thut.
Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch :
. Khái niÇm : GTTD siêu ng¡ch là GTTD thu °ãc trÙi v°ãt h¡n so vÛi GTTD bình th°Ýng, nó là sÑ chênh lÇch giïa thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t ( hay chi phí s£n xu¥t trung bình ) vÛi thÝi gian lao Ùng cá biÇt ( chi phí cá biÇt ). msn = CPSXXH CPCB
Tóm l¡i : sñ hình thành GTTD siêu ng¡ch là do chi phí s£n xu¥t cá biÇt. GTTD siêu ng¡ch có b£n ch¥t là hình thái bi¿n t°Ûng cça GTTD t°¡ng Ñi.
Vai trò và ·c iÃm cça GTTD siêu ng¡ch :
GTTD siêu ng¡ch là Ùng lñc, là séc hút Ñi vÛi các doanh nghiÇp.
GTTD siêu ng¡ch có ·c iÃm là luôn di chuyÃn, bi¿n Õi trong xã hÙi, di
chuyÃn theo h°Ûng të doanh nghiÇp này sang doanh nghiÇp khác ( các doanh nhiÇp có chi phí cá biÇt < chi phí xã hÙi ).
Quy lut kinh t¿ c¡ b£n cça CNTB :
Khái niÇm : Quy lut kinh t¿ c¡ b£n là quy lut kinh t¿ ph£n ánh b£n ch¥t, Ùng c¡ và nhïng ph°¡ng tiÇn à ¡t °ãc måc ích cça nÁn kinh t¿ g¯n vÛi m×i ch¿ Ù nh¥t Ënh. Th°Ýng thì ch¿ Ù xã hÙi bË chi phÑi bßi mÙt quy lut kinh t¿ c¡ b£n.
NÙi dung và yêu c§u cça quy lut : s£n xu¥t ngày càng nhiÁu GTTD cho xã hÙi T° b£n, b¥t lun viÇc s£n xu¥t ra cái gì và b±ng ph°¡ng pháp nào.
Trong xã hÙi t° b£n quá trình kinh doanh trong thË tr°Ýng GTTD biÃu hiÇn thông qua lãi nhun. Lãi nhun là k¿t qu£ cça viÇc s£n xu¥t kinh doanh °ãc tính b±ng hiÇu sÑ dân sÑ vÛi chi phí.
Kí hiÇu : P = DS CP = §u ra §u vào.
Måc tiêu cça lãi nhun : måc tiêu sÑ mÙt cça doanh nghiÇp doanh nhân là tÑi a hoá lãi nhun.
Sñ ra Ýi cça ph°¡ng théc s£n xu¥t T° b£n chç ngh)a :
T° b£n chç ngh)a là mÙt trong 5 ph°¡ng théc s£n xu¥t, ây là ph°¡ng théc s£n xu¥t thé t°. Xu¥t hiÇn dña vào 2 iÁu kiÇn :
+ Trong xã hÙi xu¥t hiÇn mÙt lÛp ng°Ýi mà hÍ tích liy °ãc trong tay mÙt l°ãng tài chính có ç kh£ nng mß nhà máy, công x°ßng, ây là giai c¥p chç x°ßng.
+ Trong xã hÙi có ông £o ng°Ýi lao Ùng không có t° liÇu s£n xu¥t ây là giai c¥p vô s£n làm thuê.
Chç ngh)a t° b£n xu¥t hiÇn ây là giai o¡n hãp tác gi£n ¡n.
Chç ngh)a t° b£n ra Ýi dña vào quá trình tích liy nguyên thçy t° b£n, quá trình này °ãc thñc hiÇn b±ng công cå b¡o lñc.
Câu 7: Tích Liy T° B£n ? Quy Lut Tích Liy T° B£n ?
Thñc ch¥t và Ùng c¡ cça tích luù t° b£n :
. iÁu kiÇn à tích luù : Thu nhp > so vÛi méc tiêu thå c§n thi¿t
. Ùng c¡ tích luù: M¡ rÙng qui mô s£n xu¥t , tÑi a hoá lãi nhun.
Thñc ch¥t là quá trình t° b£n hoá giá trË th·ng d°, tái s£n xu¥t mß rÙng.
. Ph¡m vi: tëng doanh nghiÇp (cá biÇt ) , ß nÁn khinh t¿(rÙng)
à tích luù: không °ãc tiêu dùng lãi nhun lãi nhun thu °ãc, ph£i dành mÙt ph§n à làm vÑn mß rÙng c¡ sß s£n xu¥t.
Nhân tÑ £nh h°ßng ¿n tích luù t° b£n:
Phå thuÙc vào 3 nhóm:
+KhÑi l°ãng giá trË th·ng d° thu °ãc (M) mà (M) l¡i phå thuÙc:
+TÉ su¥t giá trË th·ng d°.
+Nng su¥t lao Ùng.
Qui mô cça t° b£n éng tr°Ûc.
. TÉ lÇ phân chia giá trË th·ng d°.
. Sñ chênh lÇch giïa t° b£n sí dång và t° b£n tiêu dùng.
. Qui lut tích luù t° b£n:
Tích tå và tp trung t° b£n.
a/ Tích tå: là quá trình tng qui mô cça t° b£n cá biÇt b±ng cách gom góp , tích luù già trË th·ng d° Ã thñc hiÇn tái s£n xu¥t mß rÙng. Nó phå thuÙc vào khÑi l°ãng giá trË th·ng d° và tëng doanh nghiÇp. Nó ph£n ánh mÑi quan hÇ giïa t° b£n và lao Ùng.
Tích tå luôn phå thuÙc vào lãi nhun.
·c iÃm: DiÅn ra nhanh trong thÝi kó c¡ch tranh tñ do.
K¿t qu£: Tích tå hình thành nên ¡i công ty, mß rÙng qui mô s£n xu¥t.
b/ Tp trung t° b£n: là quá trình làm tng qui mô cça t° b£n cá biÇt.
Ti¿n hành dña vào 2 biÇn pháp:
Hãp lñc vè vÑn & C°áng béc, thôn thính kinh t¿.
Tp trung t° b£n ph£n ánh mÑi quan hÇ giïa các cÕ ông lÛn trong hÙi Óng qu£n trË.
. Ph¡m vi: toàn xã hÙi, không giÛi h¡n. Có thà diÅn ra trên tëng ngành, tëng l)nh vñc .
. ·c iÃm: Là biÃu hiÇn cça tp trung hoá s£n xu¥t là iÁu kiÇn à xã hÙi hoá nÁn kinh t¿.K¿t qu£: làm tng vÑn tp trung .Nhn xét: Tích tå và tp trung áp éng mÙt ph§n nhu c§u cça nhà s£n xu¥t lÛn.
C¥u t¡o hïu c¡ t° b£n: gÓm có hai m·t: m·t vt ch¥t và giá trË.
C¥u t¡o t° b£n vÁ vt ch¥t và kù thut: GÓm TLSX và séc lao Ùng . TÉ lÇ giïa sÑ l°ãng t° liÇu s£n xu¥t và sÑ lao Ùng sí dång là c¥u t¡o kù
thut.
C¥u t¡o t° b£n vÁ m·t giá trË : gÓm giá trË séc lao Ùng . TÉ lÇ giïa 2 bÙ
phn này gÍi là c¥u t¡o giá trË t° b£n .Hai m·t vt ch¥t và kù thut luôn có quan hÇ vÛi nhau , diÅn t£ mÑi quan hÇ ó Mac dùng khái niÇm : C¥u t¡o hïu c¡ .
C¥u t¡o hïu c¡ t° b£n : là c¥u t¡o giá trË do c¥u t¡o kinh t¿ quy¿t Ënh và ph£n ánh nhïng bi¿n Õi cça kinh t¿ ó. C¥u t¡o hïu c¡ t° b£n = C/V
C: giá trË t° liÇu s£n xu¥t V: giá trË séc lao Ùng.
Câu 8: Lãi Nhun Bình Quân Và Giá C£ S£n Xu¥t ? Sñ Hình Thành Giá TrË ThË Tr°Ýng ? C¡nh Tranh Ngành ?Sñ ChuyÃn Hóa Giá TrË Hàng Hóa Thành Giá TrË
Chi phí s£n xu¥t ,lãi nhun và tÉ su¥t lãi nhun :
a/ Chi phí s£n xu¥t: Kí hiÇu (K)
Giá trË hàng hoá = c + v + m
K = c + v
Giá trË hàng hoá = K = m
Måc ích: nghiên céu à v¡ch tr§n b£n ch¥t cça t° b£n . Khi xu¥t hiÇn K, giá trË th·ng d° chuyÃn hoá mang hình théc t° b£n mÛi là lãi nhun (P).
Të ó GTHH = K + P
b/ Lãi nhun : téc là giá trË thng d° °ãc so sánh vÛi toàn bÙ t° b£n éng tr°Ûc. Là k¿t qu£ cça §u t° kinh doanh.
-Lãi nhun = P = Doanh sÑ Chi phí
Doanh sÑ = G * Q (G :giá c£ Q : s£n l°ãng)
·t iÃm: Lãi nhun phå thuÙc tÉ su¥t lãi nhun P = P * K
TÉ su¥t lãi nhun là tÉ sÑ tính theo % giïa lãi nhun (giá trË thng d°) vÛi t° b£n éng tr°Ûc.
P = m/K * 100% = P / K
C¡nh tranh ngành và sñ hình thành giá trË thË tr°Ýng:
Có hai hình théc c¡nh tranh: + Trong nÙi bÙ ngành + Giïa các ngành
a/ C¡ch tranh nÙi bÙ ngành: là c¡ch tranh giïa các doanh nghiÇp trong cùng mÙt ngành s£n xu¥t cùng mÙt lo¡i s£n ph©m. Vd: Giïa các xí nghiÇp may trong ngành may.
Måc ích: chi¿m l¥y iÁu kiÇn thun lãi trong kinh doanh ( công nghÇ, qui mô, nhâ lñc)
Ùng c¡: lãi nhun siêu ng¡ch.
BiÇn pháp c¡nh tranh: nhiÁu cách. C¡ b£n nh¥t là c£i ti¿n kù thut, Õi mÛi qu£n lý nâng cao nng su¥t gi£m giá s£n ph©m.
K¿t qu£: Hình thành giá trË thË tr°Ýng cça hàng hoá. Giá trË thË tr°Ýng do
ng°Ýi cung éng qui Ënh.
b/ C¡ch tranh ngành: là c¡ch tranh giïa các ngành s£n xu¥t vÛi nhau trong nÁn kinh t¿.
BiÇn pháp tñ do di chuyà t° b£n , vÑn të ngành này sang ngành khác.
Quá trình này diÅn ra tñ phát do lãi nhun tác Ùng.
Quá trình n£y làm cho c¡ c¥u kinh t¿ iÁu chÉnh l¡i th°Ýng xuyên.
K¿t qu£ d«n ¿n hình thành lãi nhun bình quân.
Sñ chuyÃn hoá giá trË hàng hoá thành giá trË s£n xu¥t:
Nguyên nhân: do c¡ch tranh giïa các ngành d«n ¿n sñ chuyÃn hoá cça qui lut giá trË thng d° thành qui lut lãi nhun bình quân. GTHH chuyÃn thành giá c£ s£n xu¥t.
Giá cà s£n xu¥t = chi phí + lãi nhun bình quân = K + P
Lãi nhun bình quân: là lãi nhun b±ng nhau cho nhïng nhà t° b£n °ãc §u t° vào các ngành s£n xu¥t khác nhau. Công théc: P = P * K
Câu 9: T° B£n Cho Vay ,Lãi Téc ? Công Ty CÕ Ph§n ? ThË Tr°Ýng Chéng Khoán ?
T° b£n cho vay, lãi téc (Z), t÷ su¥t lãi téc (Z ) :
T° b£n cho vay : là t° b£n tiÁn tÇ mà ng°Ýi chç cça nó cho nhà t° b£n khác vay à kinh doanh, sau mÙt thÝi gian thu vÁ kèm theo mÙt sÑ tiÁn
lÝi ( lãi téc ).
Lãi téc : là mÙt ph§n cça lãi nhun bình quân mà ng°Ýi vay ph£i tr£ cho ng°Ýi cho vay vÁ quyÁn sß hïu tiÁn tÇ. Lãi téc là mÙt ph§n cça giá trË th·ng d°. Kí hiÇu: Z
Lãi téc phå thuÙc vào t÷ su¥t lãi téc : Z = Z . K
T÷ su¥t lãi téc là t÷ sÑ tính theo ph§n trm giïa lãi téc và sÑ tiÁn cho vay
Z = Z/K * 100%
Trong thË tr°Ýng Z luôn dao Ùng phå thuÙc vào nhiÁu y¿u tÑ
+ Quan hÇ cung - c§u sÑ tiÁn cho vay
+ ChÉ sÑ l¡m phát cça nÁn kinh t¿
+ Tình hình s£n xu¥t và l°u thông hàng hoá
+ Lãi su¥t n±m trong kho£ng vn Ùng 0 < Z < P
Tín dång t° b£n chç ngh)a :
Quan hÇ tín dång là quan hÇ vay m°ãn, kinh doanh tiÁn tÇ. Có 2 hình théc :
Tín dång th°¡ng nghiÇp : là quan hÇgiïa các nhà t° b£n vÛi nhau.
Tín dång ngân hàng : Là quan hÇ giïa ngân hàng và các nhà t° b£n
Ngân hàng là mÙt lo¡i doanh nghiÇp chuyên kinh doanh tiÁn tÇ và làm môi giÛi giïa ng°Ýi i vay và ng°Ýi cho vay. HÇ thÑng ngân hàng có 2 lo¡i : mÙt c¥p và hai c¥p.
+ MÙt c¥p :chÉ có ngân hàng trung °¡ng.
+ Hai c¥p : gÓm ngân hàng trung °¡ng và ngân hàng th°¡ng m¡i.
Ngân hàng là trung tâm tiÁn m·t, là thç quù cça xã hÙi, là trung tâm thanh toán.
Ho¡t Ùng cça ngân hàng : có 2 nghiÇp vå
Nhn gíi (Z tg) : huy Ùng vÑn , thu hút vÑn. Ã thñc hiÇn chéc nng này ph£i thñc hiÇn chính sách lãi su¥t tiÁn gíi cho ng°Ýi gíi.
Cho vay ( Z cv) : phân bÕ vÑn cho các doanh nghiÇp, các hÙ vay à kinh doanh. T¥t c£ mÍi ng°Ýi Áu °ãc vay vÑn nh°ng ph£i tho£ iÁu kiÇn :
+ Có dñ án kh£ thi
+ Có th¿ ch¥p tài s£n
+ Nhn °ãc sñ b£o lãnh cça ng°Ýi thé ba.
Ngân hàng quy Ënh lãi su¥t cho vay, Óng thÝi cam k¿t tr£ lãi úng kó.
Lãi nhun ngânhàng : TÕng lãi téc cho vay trë i tÕng lãi téc tiÁn gíi
Lãi nhun ngân hàng = ? Z cv - ? Z tg
Công ty cÕ ph§n, thË tr°Ýng chéng khoán :
Công ty cÕ ph§n :
Là 1 hình doanh nghiÇp mà vÑn do nhïng ng°Ýi tham gia ( cÕ ông) óng góp.
·c iÃm :
+ Là mÙt tÕ chéc kinh doanh nhiÁu chç thÃ
+ Là mÙt lo¡i hình cça công ty trách nhiÇm hïu h¡n
+ Quan hÇ trong công ty phå thuÙc vào t÷ lÇ góp vÑn.
CÕ ông : Ng°Ýi sß hïu cÕ phi¿u trong công ty. Có 2 lo¡i
+ CÕ ông sáng lp : ng°Ýi lp công ty, phát hành cÕ phi¿u.
+ CÕ ông th°Ýng : góp vÑn.
QuyÁn lãi : °ãc chia lãi, °ãc tham gia dñ ¡i hÙi cÕ ông.
CÕ phi¿u : là mÙt lo¡i chéng khoán, là vn tñ ghi nhn sñ góp vÑn cça cÕ ông. Có nhiÁu lo¡i cÕ phi¿u : có tên, không tên, lo¡i °ãc sang nh°ãng, lo¡i không °ãc sang nh°ãng. CÕ phi¿u °ãc giao dËch tên thË tr°Ýng chéng khoán.
ThË tr°Ýng chéng khoán :là n¡i mua bán các lo¡i chéng khoán.
Chia làm 2 lo¡i : thË tr°Ýng s¡ c¥p và thË tr°Ýng thé c¥p.
+ ThË tr°Ýng s¡ c¥p : mua ban cÕ phi¿u th°Ýng
+ ThË tr°Ýng thé c¥p : là n¡i trao Õi mà giá cÕ phi¿u không nh¥t thi¿t ghi trên ó. Th°Ýng phå thuÙc vào 2 y¿u tÑ :
Lãi nhun cÕ phi¿u mang l¡i
T÷ su¥t lãi téc, tiÁn gíi ngân hàng
GcÕ phi¿u = PcÕ phi¿u / Z
Câu 10: Nêu Các Hình Théc Ëa Tô ?
Có 2 hình théc Ëa tô : Ëa tô chênh lÇch và Ëa tô tuyÇt Ñi.
Ëa tô chênh lÇch :
. Ëa tô chênh lÇch là giá trË th·ng d° siêu ng¡ch thu °ãc trên nhïng m£nh ruÙng có iÁu kiÇn s£n xu¥t thun lãi.
Ëa tô chênh lÇch : là sÑ chênh lÇch giïa giá c£ s£n xu¥t chung °ãc quy Ënh bßi chi phí s£n xu¥t trên ruông ¥t x¥u nh¥t vÛi giá c£ cá biÇt trên các ruÙng ¥t trung bình và x¥u.
Phân lo¡i Ëa tô : gÓm có Ëa tô chênh lÇch1 và Ëa tô chênh lÇch 2
Ëa tô chênh lÇch 1 : phå thuÙc vào vË trí Ëa lý thun lãi, vào tñ nhiên
Ëa tô chênh lÇch 2 : phå thuÙc vào quá trình thâm canh
So sánh iÁu kiÇn thun lãi giïa công nghiÇp và nông nghiÇp :
Công nghiÇp Nông nghiÇp
Công cå lao Ùng hiÇn ¡i
- Qu£n lý ti¿n ti¿n, nguÓn nhân lñc lÛn, dÅ thay Õi. - Phå thuÙc vào Ù phì nhiêu ¥t ai, vË trí Ëa lý thun lãi.
Ëa tô tuyÇt Ñi :
Ëa tô tuyÇt Ñi : là kho£n lãi nhun siêu ng¡ch ngoài lãi nhun bình quân do c¥u t¡o hïu c¡ cça t° b£n trong nông nghiÇp th¥p h¡n trong công nghiÇp mà nhà t° b£n thuê ruÙng ¥t nÙp cho Ëa chç. Trong thñc t¿ Ëa tô tuyÇt Ñi là toàn bÙ sÑ chênh lÇch giïa giá trË và giá c£ s£n xu¥t.
Câu 11: Tng Tr°ßng Kinh T¿ Và HiÇu Qu£ Kinh T¿ ?
Tng tr°ßng kinh t¿ :
Tng tr°ßng kinh t¿ là mÙt khái niÇm dùng à chÉ sñ gia tng cça cça c£i vt ch¥t mà xã hÙi t¡o ra hàng nm. NhËp iÇu tng tr°ßng kinh t¿ th°Ýng biÃu thË ß tÑc Ù tng tr°ßng tÕng s£n ph©m xã hÙi và thu nhp quÑc dân.
à ánh giá tÑc Ù tng tr°ßng kinh t¿ ng°Ýi ta dùng các chÉ tiêu sau :
+ ChÉ tiêu cça Các Mác : 2 chÉ tiêu
TÕng s£n ph©m xã hÙi : là tÕng sÑ cça c£i vt ch¥t mà xã hÙi t¡o ra hàng nm. Theo Mac nghiên céu trên 2 m·t : hiÇn vt và giá trË
. HiÇn vt : thñc thà hiÇn vt, c¥u trúc, gÓm 2 bÙ phn : toàn bÙ t° liÇu s£n xu¥t mà xã hÙi t¡o ra hàng nm, toàn bÙ t° liÇu tiêu dùng t¡o ra hàng nm.
. Giá trË : tÕng s£n ph©m xã hÙi gÓm 3 bÙ phn , kí hiÇu :
Giá trË = C + V + m
Trong ó : C là giá trË t° liÇu s£n xu¥t và hao phí trong s£n xu¥t.
V là tÕng giá trË séc lao Ùng ( tÕng quù tiÁn l°¡ng )
m là giá trË th·ng d°.
Thu nhp quÑc dân : là tÕng s£n ph©m xã hÙi sau khi ã trë i ph§n bù ¯p t° liÇu s£n xu¥t ã hao phí trong s£n xu¥t. °ãc xem xét bßi 2 m·t : hiÇn vt và giá trË .
HiÇn vt: gÓm toàn bÙ các t° liÇu tiêu dùng và ph§n t° liÇu s£n xu¥t à tái s£n xu¥t mß rÙng.
Giá trË : thu nhp quÑc dân = V + m
+ Theo chÉ tiêu cça Liên hiÇp quÑc : HiÇu sÑ thu nhp cça ngành trë chi phí ngành ó.
ChÉ tiêu quan trÍng nh¥t là GDP : tÕng giá trË gia tng cça các ngành s£n xu¥t trong n°Ûc tính theo tëng nm.
ChÉ tiêu GNP : GNP = GDP Giá trË t°¡ng éng bË chuyÃn ra n°Ûc ngoài
+ ph§n giá trË të bên ngoài °a vào trong n°Ûc .
Công théc tng tr°ßng :
TÑc Ù tng tr°ßng GDP = GDPX - GDPG* 100%
Trong ó : X chÉ nm xem xét ;G chÉ nm gÑc(nm xu¥t phát )
Phát triÃn kinh t¿ :
Khái niÇm : phát triÃn kinh t¿ là mÙt ph¡m trù dùng à chÉ sñ tng tr°ßng k¿t hãp vÛi sñ bi¿n Õi và phát triÃn c¡ c¥u inh t¿ xã hÙi theo h°Ûng ti¿n bÙ.
Tiêu chu©n ánh giá mÙt quÑc gia phát triÃn :
+ N°Ûc phát triÃn là n°Ûc có c¡ c¥u kinh t¿ hiÇn ¡i ( c¡ c¥u ngành s£n xu¥t gÓm quan hÇ 3 ngành công nghiÇp, nông nghiÇp và dËch vå).
+ Kù thut s£n xu¥t tiên ti¿n.
+ C¡ c¥u dân c° và lao Ùng ti¿n bÙ.
+ ChÉ sÑ HDI : chÉ sÑ phát triÃn con ng°Ýi(thu nhp bình quân §u ng°Ýi cao, tuÕi thÍ bình quân, trình Ù dân trí, an ninh cça môi tr°Ýng sÑng ).
Câu 12 : Nhïng ·c iÃm Kinh T¿ C¡ B£n Cça Chç Ngh)a T° B£n
Ùc QuyÁn ?
Tp trung s£n xu¥t và các tÕ chéc Ùc quyÁn :
NÁn s£n xu¥t t° b£n °ãc tp trung cao Ù theo tëng ngành, tëng l)nh vñc, theo quy mô s£n xu¥t và k¿t qu£ là hình thành nhïng tÕ chéc Ùc quyÁn.
TÕ chéc Ùc quyÁn : là liên minh kinh t¿ lÛn, n¯m trong tay ph§n lÛn c¡ sß s£n xu¥t, chi phÑi nhïng ho¡t Ùng cça xã hÙi.
Có 5 hình théc Ùc quyÁn :
+ Kartell : là lo¡i liên minh Ùc quyÁn vÁ giá c£, thË tr°Ýng, các thành viên trong tÕ chéc này v«n Ùc lp trong s£n xu¥t l°u thông.
+ Xanh-i-ca : là lo¡i tÕ chéc mà các thành viên Ùc lp trong s£n xu¥t, ban qu£n trË £m nhiÇm viÇc l°u thông.
+ T¡-r¡t :là tÕ chéc Ùc quyÁn iÁu hành tp trung. Các ho¡t Ùng s£n xu¥t, tiêu thå s£n ph©m do ban qu£n trË £m nhiÇm ( Ùc quyÁn ).
+ Cong-xooc-xi-om : là tÕ chéc Ùc quyÁn quÑc t¿ . BiÃu thË ß 2 lo¡i hình công ty : công ty xuyên quÑc gia và công ty a quÑc gia.
+ Conggo-merat : là tÕ chéc ling o¡n khÕng lÓ. Quy mô v°ãt ra ngoài biên giÛi quÑc gia.
T° b£n tài chính và bÍn §u sÏ tài chính :
T° b£n tài chính : là sñ thâm nhp hay dung hãp giïa t° b£n Ùc quyÁn trong công nghiÇp và trong ngân hàng .
T° b£n tài chính : giï quyÁn thÑng trË xã hÙi dña vào quyÁn lñc kinh t¿, thông qua ch¿ Ù tham dñ ( cÕ ph§n ).
Xu¥t kh©u t° b£n :
Là cách théc mà t° b£n Ùc quyÁn mang t° b£n të trong n°Ûc ra n°Ûc ngoài à tiêu thå, chi phÑi n°Ûc khác.
Có 2 hình théc : + Xu¥t kh©u t° b£n
+ Xu¥t kh©u t° b£n ho¡t Ùng ( tiÁn, §u t° n°Ûc ngoài ).
Các xu h°Ûng §u t° :
+Tr°Ûc chi¿n tranh : §u t° vào các mÏ, Ón iÁn à t¡o nguÓn nguyên liÇu.
+ Ngày nay : tp trung vào công nghiÇp nh¹, công nghiÇp ch¿ bi¿n, ho¡t Ùng dËch vå.
Câu 13: Trình Bày Tính T¥t Y¿u Khách Quan Cça Sñ TÓn T¡i NhiÁu Thành Ph§n Kinh Te Átrong ThÝi Kó Quá Ù Lên Cnxh û N°Ûc Ta ?
Khái niÇm vÁ thành ph§n kinh t¿ :
Thành ph§n kinh t¿ : là mÙt ph¡m trù kinh t¿ g¯n vÛi ph¡m trù chi¿m hïu là khu vñc kinh t¿, kiÃu quan hÇ kinh t¿ dña trên c¡ sß hình théc sß hïu này hay hình théc sß hïu khác.
Tính t¥t y¿u khách quan cça sñ tÓn t¡i nhiÁu thành ph§n kinh t¿ trong thÝi kó quá Ù lên CNXH :
Trong thÝi kó quá Ù lên CNXH ch¿ Ù sß hïu vÁ t° liÇu s£n xu¥t bao gÓm nhiÁu hình théc khác nhau. T°¡ng éng vÛi m×i hình théc là mÙt thành ph§n kinh t¿ thích éng vÛi tính ch¥t và trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t và sñ chi phÑi cça các quy lut kinh t¿ nh¥t Ënh.
. ·c iÃm :
Là nÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n, ß m×i n°Ûc m×i thÝi kó khác nhau sÑ l°ãng thành ph§n kinh t¿ có thà nhiÁu, ít không giÑng nhau.
C¡ c¥u kinh t¿ nhiÁu thành ph§n trong thÝi kó quá Ù lên CNXH là tÕng thà các thành ph§n kinh t¿ cùng tÓn t¡i trong mÙt nÁn kinh t¿ vëa Ùc lp vëa phå thuÙc vëa hãp tác vëa c¡nh tranh.
Þ n°Ûc ta c¡ c¥u kinh t¿ nhiÁu thành ph§n tÓn t¡i mÙt cách khách quan vì : B°Ûc vào thÝi kó quá Ù lên CNXH do còn nhiÁu hình théc sß hïu khác nhau do ó lñc l°ãng s£n xu¥t, phân công lao Ùng xã hÙi, nng su¥t lao Ùng, trình Ù phát triÃn kinh t¿ không Áu giïa các xí nghiÇp, giïa các ngành, giïa các vùng,& Trong iÁu kiÇn ó xã hÙi ci à l¡i không ít các thành ph§n kinh t¿, không thà c£i bi¿n nhanh chóng °ãc. M·t khác trong thÝi kó quá Ù và xây dñng quan hÇ s£n xu¥t mÛi, xu¥t hiÇn thêm mÙt sÑ thành ph§n kinh t¿ mÛi. Các thành ph§n kinh t¿ ci và mÛi tÓn t¡i khách quan.
. Lãi ích cça sñ tÓn t¡i nÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n :
Sñ tÓn t¡i nÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n không chÉ là t¥t y¿u khách quan mà còn em l¡i nhiÁu lãi ích to lÛn :
Thúc ©y tng nng su¥t lao Ùng, tng tr°ßng kinh t¿, t¡o iÁu kiÇn nâng cao hiÇu qu£ kinh t¿ xã hÙi trong m×i thành ph§n kinh t¿ và trong
toàn bÙ nÁn kinh t¿ quÑc dân.
Góp ph§n khôi phåc c¡ sß kinh t¿ và phát triÃn kinh t¿ hàng hoá
Cho phép khai thác và sí dång có hiÇu qu£ séc m¡nh tÕng hãp cça các thành ph§n kinh t¿ trong n°Ûc t¡o iÁu kiÇn khai thác séc m¡nh vÁ vÑn, khoa hÍc và công nghÇ mÛi trên toàn th¿ giÛi.
T¡o iÁu kiÇn thñc hiÇn và mß rÙng các hình théc kinh t¿ quá Ù, trong ó có hình théc kinh t¿ t° b£n nhà n°Ûc, nh° nhïng c§u nÑi à °a nÁn kinh t¿ të s£n xu¥t nhÏ lên s£n xu¥t XHCN bÏ qua giai o¡n phát triÃn TBCN.
Câu 14: Nêu Các Thành Ph§n Kinh T¿ Và Phân Tích Vai Trò Cça M×i Thành Ph§n Kinh T¿ Trong NÁn Kinh T¿ Quá Ù û N°Ûc Ta HiÇn Nay ?
ThÝi kó quá Ù lên CNXH ß ViÇt Nam tÓn t¡i các thành ph§n kinh t¿ :
Thành ph§n kinh t¿ quÑc doanh ( kinh t¿ nhà n°Ûc, bao gÓm các doanh nghiÇp công nghiÇp, nông, th°¡ng nghiÇp, vn t£i).
Thành ph§n kinh t¿ tp thà bao gÓm các hãp tác xã, các tÕ hãp s£n xu¥t.
Thành ph§n kinh t¿ s£n xu¥t hàng hoá nhÏ cça nông dân, thã thç công và buôn bán nhÏ, dËch vå cá thÃ ß thành thË.
Thành ph§n kinh t¿ t° b£n t° nhân cça các nhà t° b£n vëa và nhÏ ho¡t Ùng chç y¿u trong l)nh vñc s£n xu¥t.
Thành ph§n kinh t¿ t° b£n nhà n°Ûc d°Ûi nhiÁu hình théc phong phú.
Vai trò cça các thành ph§n kinh t¿ :
Thành ph§n kinh t¿ quÑc doanh giï vai trò chç ¡o :
Thành ph§n kinh t¿ quÑc doanh có ·c iÃm là dña trên ch¿ Ù công hïu vÁ t° liÇu s£n xu¥t sß hïu nhà n°Ûc. Thành ph§n kinh t¿ quÑc doanh
°ãc tÕ chéc d°Ûi hình théc doanh nghiÇp công, nông, th°¡ng nghiÇp ngân hàng nhà n°Ûc& Kinh t¿ quÑc doanh là biÃu hiÇn cça quan hÇ s£n xu¥t mÛi, ti¿n bÙ h¡n tr°Ûc so vÛi các quan hÇ s£n xu¥t tr°Ûc. Kinh t¿ quÑc doanh n¯m giï nhïng bÙ phn kinh t¿ chç y¿u, then chÑt, có kh£ nng tác Ùng ¿n các thành ph§n kinh t¿ khác, thúc ©y các thành ph§n kinh t¿ khác phát triÃn theo h°Ûng XHCN. Thành ph§n kinh t¿ này °ãc
Nhà n°Ûc b£o hÙ vÁ mÍi m·t.
Thành ph§n kinh t¿ tp thà :
Thành ph§n này dña trên hình théc sß hïu tp thà t° liÇu s£n xu¥t( trë ruÙng ¥t trong nông nghiÇp thuÙc sß hïu cça toàn dân). Nó °ãc tÕ chéc d°Ûi nhiÁu hình théc nh° hãp tác xã, tÕ s£n xu¥t. Thành ph§n kinh t¿ này không ngëng cçng cÑ và phát triÃn, bÕ sung cho kinh t¿ quÑc doanh và cing kinh t¿ quÑc doanh làm nÁn t£ng cça nÁn kinh t¿ quÑc doanh.
Thành ph§n kinh t¿ s£n xu¥t hàng hoá nhÏ còn gÍi là kinh t¿ cá thÃ:
Thành ph§n kinh t¿ này dña trên hình théc sß hïu cá thà vÁ t° liÇu s£n xu¥t và lao Ùng cça b£n thân hÍ, tÓn t¡i ß ph¡m vi t°¡ng Ñi lÛn phát triÃn ß c£ thành thË và nông thôn. Nó có thà tÓn t¡i Ùc lp ho·c có thà tham gia vào các lo¡i hình hãp tác xã, ho·c liên k¿t vÛi các doanh nghiÇp lÛn d°Ûi nhiÁu hình théc.
C§n phân biÇt kinh t¿ cá thà vÛi kinh t¿ gia ình. Kinh t¿ gia ình dña trên sß hïu cá nhân ·c biÇt và thÝi gian lao Ùng ngoài thÝi gian mà công nhân viên chéc và xã viên làm viÇc ß nhiÇm sß, ß các xí nghËêp.
Kinh t¿ gia ình không ph£i là mÙt thành ph§n kinh t¿ Ùc lp nh°ng °ãc phát triÃn m¡nh.
Thành ph§n kinh t¿ t° b£n t° nhân :
Bao gÓm các doanh nghiÇp dña trên hình théc sß hïu t° nhân TBCN vÁ t° liÇu s£n xu¥t và sí dång lao Ùng làm thuê cça ng°Ýi khác. T° b£n t° nhân °ãc phát triÃn không h¡n ch¿ vÁ quy mô và Ëa bàn ho¡t Ùng.
Kinh t¿ t° b£n t° nhân còn tÓn t¡i trong thÝi kó quá Ù là t¥t y¿u nh±m
khai thác h¿t tiÁm nng cça ¥t n°Ûc, thu hút vÑn §u t° kù thut hiÇn ¡i cça n°Ûc ngoài.
Thành ph§n kinh t¿ t° b£n nhà n°Ûc :
Thành ph§n này bao gÓm nhïng doanh nghiÇp t° b£n không còn Ùc lp kinh doanh mà ã liên k¿t vÛi Nhà n°Ûc, chËu sñ kiÃm soát trñc ti¿p và chi phÑi cùa Nhà n°Ûc vÛi nhïng hình théc và méc Ù khác nhau.
Trong iÁu kiÇn cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ diÅn ra trên ph¡m vi th¿ giÛi viÇc sí dång hình théc kinh t¿ t° b£n Nhà n°Ûc là t¥t y¿u khách quan.
Kinh t¿ t° b£n Nhà n°Ûc là hình théc kinh t¿ quá Ù thích hãp nh±m t¡o nhanh nguÓn vÑn, tranh thç ti¿p nhn khoa hÍc kù thut công nghÇ hiÇn ¡i cça th¿ giÛi, t¡o nhanh c¡ sß vt ch¥t kù thut cça CNXH.
Câu 15: Nguyên Nhân Ra Ýi , B£n Ch¥t , Nhïng BiÃu HiÇn Chç Y¿u Cça Chç Ngh)a T° B£n T° B£n Ùc QuyÁn Nhà N°Ûc ?
Nguyên nhân hình thành và phát triÃn Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn :
Nguyên nhân hình thành và phát triÃn :
Chç ngh)a t° b£n (CNTB) có m§m mÑng të chi¿n tranh th¿ giÛi thé I và phát triÃn trong chi¿n tranh th¿ giÛi II ã trß thành hình théc thÑng trË ß các n°Ûc ph°¡ng Tây (nh° Anh , Mù).
CNTB Ùc quyÁn nhà n°Ûc xu¥t phát të các nguyên nhân :
Sñ bùng nÕ Cách m¡ng công nghÇ làm xu¥t hiÇn nhiÁu ngành s£n xu¥t mÛi, v°ãt quá kh£ nng kiÃm soát cça các tÕ chéc Ùc quyÁn nên c§n ph£i có sñ kiÃm soát cça nhà n°Ûc, të ó CNTB Ùc quyÁn nhà n°Ûc xu¥t hiÇn.
Do quá trình xã hÙi hoá diÅn ra nhanh nên xu¥t hiÇn nhu c§u b£o vÇ lãi ích cça nhà n°Ûc và dân tÙc .
Sñ xu¥t hiÇn gia tng mÙt cách gay g¯t các mâu thu«n nÙi t¡i cça CNTB, hÇ thÑng thuÙc Ëa s£n ph©m cça chç ngh)a thñc dân ci ã bË tan rã, såp Õ, cái sân sau cça CNTB bË thu h¹p. Tr°Ûc tình hình ó vai trò cça nhà n°Ûc ·c biÇt quan trÍng à iÁu chÉnh, chÑng á, céu nguy cho CNTB.
Ph£i xoa dËu cuÙc ¥u tranh cça giai c¥p công nhân, do sñ lÛn m¡nh cça hÇ thÑng xã hÙi chç ngh)a, lúc b¥y giÝ phong trào Ùc lp dân tÙc ang lên cao và sñ såp Õ cça CN thñc dân ci nên tr°Ûc tình hình ó xu¥t hiÇn nhu c§u b£o vÇ lãi ích cça giai c¥p t° s£n.
B£n ch¥t kinh t¿ cça CNTB Ùc quyÁn nhà n°Ûc :
Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là sñ k¿t hãp giïa séc m¡nh cça t° b£n Ùc quyÁn vÛi séc m¡nh cça nhà n°Ûc thành mÙt bÙ máy duy nh¥t.
ó là sñ can thiÇp cça nhà n°Ûc t° s£n vào quá trình kinh t¿. Nhà n°Ûc không chÉ thñc hiÇn chéc nng chính trË mà ã có c¡ sß kinh t¿ Ã can thiÇp vào quá trình tái s£n xu¥t xã hÙi.
B£n ch¥t kinh t¿ cça CNTB Ùc quyÁn Nhà n°Ûc là sñ thÑng nh¥t, c¥u k¿t giïa các tÕ chéc t° b£n Ùc quyÁn t° nhân vÛi Nhà n°Ûc cça giai c¥p t° s£n là sñ phå thuÙc cça Nhà n°Ûc t° s£n vào các tÕ chéc Ùc quyÁn và bÍn §u sÏ tài chính.
BiÃu hiÇn cça CNTB Ùc quyÁn Nhà n°Ûc :
CNTB Ùc quyÁn Nhà n°Ûc có nhïng biÃu hiÇn chç y¿u nh° : sñ k¿t hãp vÁ con ng°Ýi giïa tÕ chéc Ùc quyÁn và Nhà n°Ûc; sñ hình thành và phát triÃn sß hïu Nhà n°Ûc; cung c¥p hàng hoá và dËch vå cho Ùc quyÁn t° nhân theo giá th¥p; phân phÑi l¡i thu nhp các xí nghiÇp Nhà n°Ûc có lãi cho t° b£n Ùc quyÁn d°Ûi hình théc trã c¥p và các lãi ích khác...
Câu 16 : T¡i Sao Ph£i Thñc HiÇn Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa Và Công NghiÇp Hoá HiÇn ¡i Hóa Nh±m Måc ích Gì ?
Tính t¥t y¿u khách quan cça công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá :
M×i ph°¡ng théc s£n xu¥t xã hÙi nh¥t Ënh có mÙt c¡ sß vt ch¥t - kù thut t°¡ng éng.
C¡ sß vt ch¥t - kù thut cça mÙt xã hÙi là toàn bÙ hÇ thÑng các y¿u tÑ vt ch¥t cça lñc l°ãng s£n xu¥t xã hÙi phù hãp vÛi trình Ù kù thut t°¡ng éng mà lñc l°ãng lao Ùng xã hÙi sí dång, tác Ùng vào à s£n xu¥t ra cça c£i vt ch¥t áp éng nhu c§u xã hÙi.
Sñ bi¿n Õi cça c¡ sß vt ch¥t kù thut cça mÙt xã hÙi là :
Sñ bi¿n Õi và phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t; sñ phát triÃn cça khoa hÍc kù thut; tính ch¥t và trình Ù cça các quan hÇ xã hÙi, ·c biÇt là quan hÇ s£n xu¥t thÑng trË. Khi nói ¿n c¡ sß vt ch¥t - kù thut cça mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t nào ó là nói ¿n c¡ sß vt ch¥t kù thut ó ¡t ¿n méc mÙt trình Ù nh¥t Ënh làm ·c tr°ng cho ph°¡ng théc s£n xu¥t ó.
C¡ sß vt ch¥t kù thut cça chç ngh)a t° b£n, ·c tr°ng cça nó là nÁn ¡i công nghiÇp c¡ khí hoá và chÉ ¿n khi xây dñng xong c¡ sß ó, ph°¡ng théc s£n xu¥t t° b£n mÛi trß thành ph°¡ng théc s£n xu¥t thÑng trË.
Chç ngh)a xã hÙi òi hÏi mÙt c¡ sß vt ch¥t kù thut cao h¡n trên c£ hai m·t : trình Ù kù thut và c¡ c¥u s£n xu¥t, g¯n vÛi thành tñu cça cách m¡ng khoa hÍc kù thut hiÇn ¡i.
Do vy, c¡ sß vt ch¥t kù thut cça chç ngh)a xã hÙi s½ là nÁn công nghiÇp lÛn hiÇn ¡i, có c¡ c¥u kinh t¿ hãp lý, có trình Ù xã hÙi hoá cao dña trên trình Ù khoa hÍc công nghÇ hiÇn ¡i °ãc hình thành mÙt cách có k¿ ho¡ch xz|æl%'%-:<ÞLjMŠ\Ò\˜o6p'®ú®xÁœÂ-Ò,Ó˜êàêŠóîóÖfòîØ$Ü%r?T@bQBR']d lúlz��®ªŠ«|½0¾„áârâtâvôòô¼:<'²;ì;€n¼nÌ�&‚~œìœ²ú0ºõêõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÜõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõÞõUhyhy5�CJaJ hyhtH...CJaJ hyhyCJaJAz|ˆóŠó‚á„á0ºýýøøøøøgdy 0ºývà thÑng trË trong toàn bÙ nÁn kinh t¿ quÑc dân. Trong quá trình quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi, xây dñng c¡ sß vt ch¥t kù thut cho chç ngh)a xã hÙi là mÙt t¥t y¿u khách quan và °ãc thông qua công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá. Vì c¡ sß vt ch¥t kù thut là iÁu kiÇn trÍng y¿u nh¥t, quy¿t Ënh nh¥t có liên quan ¿n sñ phát triÃn vÁ ch¥t Ñi vÛi lñc l°ãng s£n xu¥t, và nng su¥t lao Ùng.
Tác dång cça công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá:
Nó t¡o iÁu kiÇn à bi¿n Õi vÁ ch¥t l°ãng s£n xu¥t, tng nng su¥t lao Ùng, tng séc ch¿ ngñ cça con ng°Ýi Ñi vÛi tñ nhiên, tng tr°ßng và phát triÃn kinh t¿. Do ó góp ph§n Õn Ënh và nâng cao Ýi sÑng nhân dân.
T¡o iÁu kiÇn vt ch¥t cho viÇc cçng cÑ vai trò kinh t¿ cça nhà n°Ûc, nâng cao nng lñc tích liy, nhÝ ó làm tng sñ phát triÃn tñ do và toàn diÇn trong mÍi ho¡t Ùng kinh t¿ cça con ng°Ýi.
T¡o iÁu kiÇn vt ch¥t cho viÇc tng c°Ýng cçng cÑ an ninh và quÑc phòng.
T¡o iÁu kiÇn vt ch¥t cho viÇc xây dñng nÁn kinh t¿ dân tÙc tñ chç, ç séc thñc hiÇn sñ phân công và hãp tác quÑc t¿.
Câu 17: NÙi Dung Chç Y¿u Cça Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa Xã HÙi Chç Ngh)a , Vn Dång Vào iÁu KiÇn N°Ûc Ta HiÇn Nay ?
NÙi dung cça công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá có 2 v¥n Á chính :
. Trang bË kù thut công nghÇ theo h°Ûng hiÇn ¡i và xây d°ng mÙt c¡ c¥u kinh t¿ hãp lý.
. Trang bË kù thut và công nghÇ theo h°Ûng hiÇn ¡i trong các ngành cça nÁn kinh t¿ quÑc dân :
NÙi dung này °ãc thñc hiÇn theo 2 cách :
Ti¿n hành cách m¡ng khoa hÍc kù thut, xây dñng c¡ sß vt ch¥t kù thut à tñ trang bË. CuÙc cách m¡ng kù thut §u tiên xu¥t hiÇn ß Anh vÛi nÙi dung chç y¿u là c¡ khí hoá, ¿n giïa th¿ k÷ XX xu¥t hiÇn cuÙc cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ hiÇn ¡i.Trong thp niên g§n ây con ng°Ýi ang chéng ki¿n nhïng thay Õi r¥t to lÛn trên nhiÁu l)nh vñc cça Ýi sÑng kinh t¿, chính trË và xã hÙi.
VÁ m·t tñ Ùng hoá : máy tñ Ùng quá trình, máy công cå iÁu khiÃn b±ng sÑ...
VÁ nng l°ãng : ngoài d¡ng nng l°ãng truyÁn thÑng ( nhiÇt iÇn, thçy iÇn ), ngày nay chuyÃn sang l¥y d¡ng nng l°ãng nguyên tí là chç y¿u.
VÁ vt liÇu mÛi
VÁ công nghÇ sinh hÍc : công nghÇ vi sinh, kù thut cuzin, kù thut gen và nuôi c¥y t¿ bào °ãc éng dång ngày càng nhiÁu vào công nghiÇp, nông nghiÇp, y t¿, hoá ch¥t ...
VÁ iÇn tí và tin hÍc : là mÙt l)nh vñc rÙng lÛn và h¥p d«n nh¥t là l)nh vñc máy tính.
Të nÙi dung cách m¡ng khoa hÍc kù thut, có nhiÁu ý ki¿n cho r±ng cuÙc cách m¡ng này có 2 ·c tr°ng chç y¿u :
+ Khoa hÍc ã trß thành lñc l°ãng s£n xu¥t trñc ti¿p.
+ ThÝi gian cho mÙt phát minh mÛi cça khoa hÍc ra Ýi thay th¿ cho phát minh ci có xu h°Ûng rút ng¯n l¡i và ph¡m vi éng dång cça mÙt thành tñu khoa hÍc vào s£n xu¥t và Ýi sÑng ngày càng mß rÙng.
Þ n°Ûc ta, mÙt n°Ûc bÏ qua ch¿ Ù TBCN i lên CNXH, công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá °ãc ti¿n hành trong iÁu kiÇn th¿ giÛi ã tr£i qua 2 cuÙc cách m¡ng khoa hÍc kù thut diÅn ra trong xu h°Ûng toàn c§u hoá, khu vñc hoá. Trong khi ó cuÙc cách m¡ng khoa hÍc kù thut cça n°Ûc ta ph£i gÓm c£ c¡ khí hoá và hiÇn ¡i hoá, coi nó là then chÑt, là Ùng lñc cho sñ tng tr°ßng và phát triÃn bÁn vïng.
ViÇc trang bË kù thut và công nghÇ hiÇn ¡i còn thñc hiÇn thông qua nhn chuyÃn giao công nghÇ mÛi të các n°Ûc tiên ti¿n.
Nhn chuyÃn giao công nghÇ mÛi là cách i sÛm °a nhanh n°Ûc ta lên hiÇn ¡i g¯n vÛi rút ng¯n con °Ýng phát triÃn hiÇn ¡i. ViÇc nhn chuyÃn giao công nghÇ mÛi là sñ chuyÃn Õi quyÁn sß hïu và quyÁn sí dång hàng hoá kù thut công nghÇ të các n°Ûc kù thut tiên ti¿n sang các n°Ûc có nÁn kinh t¿ kém ho·c ang phát triÃn. N¿u nh° hàng hoá thông th°Ýng thì sñ vn Ùng cça nó i të n¡i có giá th¥p ¿n n¡i có giá cao, còn trái ng°ãc l¡i hàng hoá kù thut công nghÇ thì i të n¡i có trình Ù cao ¿n n¡i có trình Ù th¥p. Ã thñc hiÇn viÇc nhn chuyÃn giao c§n coi trÍng các iÁu kiÇn vÁ vÑn và Ùi ngi làm công tác nhn chuyÃn giao...
Xây dñng c¡ c¥u kinh t¿ hãp lý và phân công l¡i lao Ùng xã hÙi :
C¡ c¥u kinh t¿ là tÕng thà các mÑi quan hÇ kinh t¿ giïa các ngành, các vùng, các l)nh vñc, các ¡n vË và các thành ph§n kinh t¿ trong nÁn kinh t¿ quÑc dân.
Ngày nay trong kinh t¿ thË tr°Ýng, phù hãp là c¡ c¥u kinh t¿ mß c¡ c¥u kinh t¿ h°Ûng ngo¡i. Th¿ giÛi ang phát triÃn và a d¡ng. Vì vy xây dñng và chuyÃn dËch c¡ c¥u kinh t¿ ph£i hãp lý và a d¡ng.
ChuyÃn dËch và xây dñng c¡ c¥u kinh t¿ ph£i có °ãc tính hãp lý:
Ph£n ánh °ãc và úng các quy lut khách quan, nh¥t là quy lut kinh t¿. Phù hãp vÛi xu h°Ûng cça ti¿n bÙ khoa hÍc kù thut và công nghÇ hiÇn ¡i. cho phép khai thác tÑi a mÍi tiÁm nng và lãi th¿ cça ¥t n°Ûc.
Thñc hiÇn sñ phân công hãp tác quÑc t¿ theo xu h°Ûng quÑc t¿ hoá.
NÙi dung chính cça công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá °ãc vn dång ß n°Ûc ta:
Thñc hiÇn công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá ß nông nghiÇp và nông thôn.
Trong ó coi trÍng viÇc phát triÃn vÁ nông, lâm, ng° nghiÇp. Thñc hiÇn thçy lãi hoá, iÇn khí hoá ...
Phát triÃn công nghiÇp : ¯u tiên các ngành ch¿ bi¿n l°¡ng thñc thñc ph©m, s£n xu¥t hàng tiêu dùng , hàng xu¥t kh©u ... Phát triÃn có chÍn lÍc mÙt sÑ ngành công nghÇ thông tin, mÙt sÑ ngành công nghiÇp n·ng.
Xây dñng k¿t c¥u h¡ t§ng theo h°Ûng : kh¯c phåc tình tr¡ng xuÑng c¥p cça hÇ thÑng giao thông vn t£i hiÇn có, nâng c¥p và mß rÙng thêm mÙt sÑ tuy¿n giao thông trÍng y¿u ...
Phát triÃn nhanh du lËch, các dËch vå hàng không, hàng h£i, b°u chính viÅn thông, th°¡ng m¡i, vn t£i, tài chính ...
Phát triÃn hãp lý các vùng kinh t¿ lãnh thÕ theo h°Ûng triÇt à khai thác các lãi th¿ và tiÁm nng cça tëng vùng, liên k¿t h× trã nhau làm cho t¥t c£ các vùng Áu phát triÃn.
Mß rÙng và nâng cao hiÇu qu£ kinh t¿ Ñi ngo¡i.
Câu 18: Phân Tích Nhïng iÁu KiÇn à Thñc HiÇn Công NghiÇp Hóa HiÇn ¡i Hóa ?
T¡o nguÓn vÑn :
C¡ c¥u tích liy vÑn bao gÓm trong và ngoài n°Ûc.
NguÓn vÑn të nÙi bÙ nÁn kinh t¿ :
NguÓn vÑn trong n°Ûc bao gÓm : các nguÓn ngân sách nhà n°Ûc, ti¿t kiÇm cça dân c° ...
NguÓn vÑn ngân sách nhà n°Ûc là sÑ chênh lÇch giïa sÑ tÕng thu so vÛi tÕng sÑ chi tiêu th°Ýng xuyên cça ngân sách nhà n°Ûc. Do ó nó phå thåôc vào các y¿u tÑ sau :
+ Tng hay gi£m tÕng sÑ thu nân sách, mà chç y¿u thông qua hÇ thÑng
thu¿.
+ ViÇc bán hay cho thuê mÙt sÑ tài s£n thuÙc sß hïu toàn dân.
+ Tng hay gi£m các kho£n chi tiêu th°Ýng xuyên cça ngân sách.
NguÓn vÑn cça dân c° : lâu nay nguÓn vÑn này ch°a °ãc ánh giá úngméc, ch°a có ph°¡ng théc huy Ùng hãp lý Ã tp trung. Nó bao gÓm :
+ Ti¿t kiÇm cça dân c° të thu nhp trong n°Ûc.
+ Ti¿t kiÇm cça các ¡n vË s£n xu¥t kinh doanh.
+ Ti¿t kiÇm cça các chuyên gia, nhïng ng°Ýi i lao Ùng, hÍc tp và công tác ß n°Ûc ngoài có thu nhp em vÁ.
+ Ti¿t kiÇm cça bÙ phn dân c° có thu nhp do thân nhân të n°Ûc ngoài gíi vÁ ...
NguÓn vÑn të ngoài n°Ûc :
ây là nguÓn vÑn r¥t a d¡ng nh° viÇn trã, vay nã và §u t° n°Ûc ngoài ...
Vay nã n°Ûc ngoài cça chính phç và các doanh nghiÇp thông qua các tÕ chéc tiÁn tÇ, ngân hàng th¿ giÛi.
§u t° trñc ti¿p cça các tÕ chéc và công ty n°Ûc ngoài gÓm §u t° 100%, §u t° tëng ph§n và liên doanh...
NguÓn vÑn n°Ûc ta ngày càng tng të khi thñc hiÇn chính sách mß cía.
Kinh t¿ thË tr°Ýng òi hÏi ph£i có thË tr°Ýng §u t° , ph£i có sñ thÏa thun cça các bên, l¥y ích lãi kinh t¿ làm chu©n, bàn b¡c tho£ thun trên nguyên t¯c tñ nguyÇn ôi bên cùng có lãi. Ã có °ãc nhiÁu vÑn thì chúng ta ph£i t¡o dñng °ãc sñ Õn Ënh trên 3 m·t sau ây:
+ Ôn Ënh pháp lý ( lut lÇ)
+ Ôn Ënh chính trË xã hÙi.
+ Ôn Ënh kinh t¿.
Nh°ng v¥n Á quan trÍng v«n là viÇc sí dång vÑn có hiÇu qu£.
Xây dñng Ùi ngi cán bÙ và công nhân :
Sñ nghiÇp công nghiÇp hoá là sñ nghiÇp cça toàn dân, trong ó Ùi ngi cán bÙ là cñc kó quan trÍng. Y¿u tÑ con ng°Ýi là h¿t séc quan trÍng. Vì vy £ng và nhà n°Ûc ta xác Ënh giáo dåc và ào t¡o là quÑc sách.
§u t° vào con ng°Ýi là §u t° chiÁu sâu, trong sñ nghiÇp công nghiÇp hoá con ng°Ýi luôn óng vai trò là nhân tÑ trung tâm hàng §u.
H°Ûng xây dñng Ùi ngi cán bÙ là :
VÁ c¡ c¥u ph£i Óng bÙ, bao gÓm cán bÙ khoa hÍc, cán bÙ qu£n lý, cán bÙ kinh doanh và công nhân kù thut lành nghÁ...
VÁ quy mô và tÑc Ù : ph£i áp éng °ãc nhu c§u m×i b°Ûc ti¿n triÃn cça quá trình công nghiÇp hoá, hiÇn ¡i hoá và phát triÃn cça nÁn kinh t¿.
VÁ trình Ù : ph£i hiÇn ¡i, giÏi vÁ chuyên môn và vïng vÁ chính trË.
i ôi vÛi viÇc xây dñng Ùi ngi c§n chú trÍng tÛi viÇc sí dång, chm lo, bÓi d°áng cho hÍ vÁ mÍi m·t.
iÁu tra c¡ b£n n¯m vïng tài nguyên và tình hình kinh t¿ xã hÙi cça ¥t n°Ûc.
Nghiên céu và éng dång khoa hÍc kù thut. Ph£i ©y m¡nh khoa hÍc éng dång phù hãp vÛi ·c iÃm, iÁu kiÇn con ng°Ýi và ¥t n°Ûc ViÇt Nam.
Ph£i xoá bÏ ph°¡ng théc qu£n lý hành chính bao c¥p, mß rÙng quyÁn chç Ùng cça c¡ sß nghiên céu và triÃn khai. Mß rÙng hãp tác quÑc t¿, g¯n khoa hÍc công nghÇ vÛi s£n xu¥t và các måc tiêu kinh t¿.
Mß rÙng quan hÇ kinh t¿ Ñi ngo¡i :
Ph£i có chính sách ngo¡i giao hïu hiÇu à tranh thç °ãc nhiÁu vÑn và khoa hÍc công nghÇ tiên ti¿n cça th¿ giÛi.
Tóm l¡i : Ã phát huy °ãc nhïng iÁu kiÇn tiÁn Á c§n thi¿t trong quá trình công nghiÇp hoá hiÇn ¡i hoá ¥t n°Ûc, ph£i thñc hiÇn Õi mÛi c¡ ch¿ qu£n lý, tích cñc chuyÃn m¡nh sang c¡ ch¿ h¡ch toán kinh doanh theo quan hÇ thË tr°áng.
Câu 19: Phân Tích Tính T¥t Y¿u Khách Quan Cça ViÇc Phát TriÃn Kinh T¿ Hàng Hóa Theo Ënh H°Ûng Xã Chç Ngh)a ?
Quá trình të s£n xu¥t nhÏ i lên s£n xu¥t lÛn ß n°Ûc ta là quá trình chuyÃn hoá nÁn kinh t¿ mang n·ng tính ch¥t tñ c¥p, tñ túc thành nÁn kinh t¿ hàng hoá.
Kinh t¿ hàng hoá không ph£i là mÙt hình thái kinh t¿ xã hÙi riêng biÇt trong lËch sí , mà kinh t¿ hàng hoá là ph°¡ng théc phát triÃn kinh t¿ chung cça loài ng°Ýi cça nhiÁu ph°¡ng théc s£n xu¥t là mÙt b°Ûc ti¿n cça lËch sí. Ngày nay nhân lo¡i ch°a bi¿t ¿n ph°¡ng théc kinh t¿ nào ti¿n bÙ h¡n kinh t¿ hàng hoá. B¥t cé mÙt quÑc gia nào muÑn phát triÃn kinh t¿ xã hÙi Áu ph£i phát triÃn kinh t¿ hàng hoá.
Kinh t¿ hàng hoá có nhïng °u th¿ sau :
Xét theo n¥c thang ti¿n hoá cça lËch sí phát triÃn các ph°¡ng théc s£n xu¥t kinh t¿ hàng hoá là mÙt hình théc phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t h¡n h³n s£n xu¥t tñ c¥p, tñ c¥p. ·c tr°ng c¡ b£n cça s£n xu¥t hàng hoá là s£n xu¥t à trao Õi thông qua mua bán, s£n xu¥t cho ng°Ýi khác cho xã hÙi.
Lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá mang tính xã hÙi cao : Phân công lao Ùng xã hÙi phát triÃn thông qua mÑi quan hÇ bình ³ng giïa ng°Ýi mua và ng°Ýi bán.
¯u th¿ cça kinh t¿ hàng hoá còn thà hiÇn ß ch× ©y m¡nh sñ phân công lao Ùng xã hÙi trên c¡ sß phát huy th¿ m¡nh cça tëng ng°Ýi, tëng ¡n vË kinh t¿, tëng Ëa ph°¡ng, tëng quÑc gia trong quan hÇ phân công lao Ùng quÑc t¿.
Kinh t¿ hàng hoá và các quy lut vn Ùng cça nó làm cho nng su¥t , ch¥t l°ãng và hiÇu qu£ kinh doanh có ý ngh)a sÑng còn Ñi vÛi mÍi ng°Ýi s£n xu¥t kinh doanh.
Kinh t¿ hàng hoá thúc ©y quan hÇ hãp tác, liên k¿t và c¡nh tranh giïa các ¡n vË kinh t¿ trong khuôn khÕ pháp lut buÙc ng°Ýi s£n xu¥t ph£i tuân theo sñ lña chÍn cça ng°Ýi tiêu dùng thay cho sñ iÁu chÉnh b±ng mÇnh lÇnh hành chính.
Þ n°Ûc ta c§n xác Ënh nÁn kinh t¿ theo Ënh h°Ûng XHCN là nÁn kinh t¿ hàng hoá, iÁu ó do chính b£n thân sñ vn Ùng cça nÁn kinh t¿ n°Ûc ta quy Ënh.
+ MuÑn phá vá tính ch¥t tñ c¥p, tñ túc cça nÁn kinh t¿, t¥t y¿u ph£i phát triÃn s£n xu¥t hàng hoá Ã phát huy nhïng °u th¿ cça nÁn kinh t¿ .
+ Các iÁu kiÇn chung cho sñ tÓn t¡i và phát tiÃn cça nÁn kinh t¿ hàng hoá ã tác Ùng m¡nh m½ ¿n nÁn kinh t¿ n°Ûc ta ó là phân công lao Ùng xã hÙi ngày càng phát triÃn, mß rÙng trong nÁn kinh t¿.
+ Phát triÃn kinh t¿ hàng hoá là con °Ýng dân chç Ýi sÑng kinh t¿, ph£i gi£i phóng tiÁm nng phát triÃn s£n xu¥t, nâng cao hiÇu qu£ kinh t¿.
Câu 20 : Phân Tích Nhïng ·c iÃm Cça NÁn Kinh T¿ Hàng Hóa Theo Ënh H°Ûng Xã Chç Ngh)a ?
Xu h°Ûng vn Ùng và phát triÃn kinh t¿ hàng hoá ß n°Ûc ta g¯n liÁn vÛi các ·c iÃm sau :
NÁn kinh t¿ n°Ûc ta ang trong quá trình chuyÃn bi¿n të nÁn kinh t¿ hàng hoá kém phát triÃn, mang n·ng tính tñ c¥p tñ túc sang thành nÁn kinh t¿ hàng hoá phát triÃn të th¥p ¿n cao.
Do nÁn kinh t¿ n°Ûc ta có c¡ c¥u h¡ t§ng vt ch¥t và h¡ t§ng xã hÙi th¥p kém.
Trình Ù c¡ sß vt ch¥t và công nghÇ trong các doanh nghiÇp l¡c hu, không có kh£ nng c¡nh tranh.
H§u nh° không có Ùi ngi nhà doanh nghiÇp có t§m cá.
Thu nhp cça ng°Ýi làm công n l°¡ng và nông dân th¥p kém, séc mua hàng hoá cça xã hÙi và dân c° th¥p nên nhu c§u tng chm, dung l°ãng thË tr°Ýng trong n°Ûc còn h¡n ch¿.
Các biÃu hiÇn trên mÙt m·t ph£n ánh trình Ù th¥p kém vÁ dung l°ãng cung c§u hàng hoá và kh£ nng c¡nh tranh cça hàng hoá trên thË tr°Ýng.
M·t khác nó cing t¡o ra áp lñc buÙc chúng ta ph£i v°ãt qua thñc tr¡ng ó và °a nÁn kinh t¿ phát triÃn c£ vÁ sÑ l°ãng l«n ch¥t l°ãng.
NÁn kinh t¿ hàng hóa dña trên c¡ sß nÁn kinh t¿ tÓn t¡i nhiÁu thành ph§n:
Ti¿p cn ·c iÃm này cça kinh t¿ hàng hoá theo các khía c¡nh sau :
NÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n vÛi nhiÁu hình théc sß hïu khác nhau vÁ t° liÇu s£n xu¥t là c¡ sß kinh t¿ g¯n liÁn vÛi sñ tÓn t¡i và phát triÃn kinh t¿ hàng hoá.
Thñc tr¡ng kinh t¿ hàng hoá ß n°Ûc ta kém phát triÃn là do nhiÁu nhân tÑ, nh°ng nhân tÑ gây hu qu£ n·ng nÁ nh¥t là sñ nhn théc không úng d«n ¿n nôn nóng xoá bÏ nhanh các thành ph§n kinh t¿.
NÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n là nguÓn lñc tÕng hãp vÁ nhiÁu m·t, có kh£ nng °a nÁn kinh t¿ v°ãt khÏi tình tr¡ng th¥p kém.
NÁn kinh t¿ hàng hoá chËu tác Ùng cça sñ thay Õi c¡ c¥u ngành theo h°Ûng nÁn kinh t¿ dËch vå phát triÃn nhanh chóng.
·c iÃm này g¯n liÁn vÛi hai khía c¡nh sau :
+ Nó £m b£o cho mÍi ng°Ýi, mÍi doanh nghiÇp dù ß thành ph§n kinh t¿ nào cing Áu °ãc tñ do kinh doanh theo pháp lut, °ãc pháp lut b£o hÙ quyÁn sß hïu và quyÁn thu nhp hãp pháp.
+ Các chç thà kinh t¿ Áu °ãc ho¡t Ùng theo c¡ ch¿ tñ chç, hãp tác, c¡nh tranh vÛi nhau và Áu bình ³ng tr°Ûc pháp lut.
NÁn kinh t¿ hàng hoá phát triÃn theo c¡ c¥u kinh t¿ mß giïa n°Ûc ta vÛi các n°Ûc trên th¿ giÛi :
Sñ ra Ýi nÁn kinh t¿ hàng hoá t° b£n chç ngh)a ã làm cho thË tr°Ýng dân tÙc ho¡t Ùng trong sñ g¯n bó vÛi thË tr°Ýng th¿ giÛi.
NÁn kinh t¿ hàng hoá vÛi c¡ c¥u mß ra Ýi b¯t nguÓn të quy lut phân bÑ và phát triÃn không Áu vÁ tài nguyên thiên nhiên, séc lao Ùng và th¿ m¡nh giïa các n°Ûc.
NÁn kinh t¿ hàng hoá theo c¡ c¥u mß , thích éng vÛi chi¿n l°ãc thË tr°Ýng h°Ûng ngo¡i .
Phát triÃn kinh t¿ hàng hoá theo Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a vÛi vai trò chç ¡o cça kinh t¿ nhà n°Ûc và sñ qu£n lý kinh t¿ v) mô cça nhà n°Ûc :
Vai trò Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a cça kinh t¿ nhà n°Ûc :
Trong c¡ c¥u kinh t¿ nhiÁu thành ph§n, kinh t¿ nhà n°Ûc vÛi b£n ch¥t vÑn có cça nó, l¡i n¯m giï các ngành, l)nh vñc then chÑt và trÍng y¿u nên trß thành nhân tÑ kinh t¿ b£o £m cho kinh t¿ hàng hoá cça các thành ph§n kinh t¿ khác phát triÃn theo Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a.
Tính hiÇn thñc cça vai trò Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a cça kinh t¿ nhà n°Ûc chÉ °ãc kh³ng Ënh khi nó phát huy °ãc séc m¡nh tÕng hãp cça các thành ph§n kinh t¿ khác.
Vai trò qu£n lý cça nhà n°Ûc, nhân tÑ £m b£o cho Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a cça kinh t¿ hàng hoá :
Sñ phát triÃn kinh t¿ hàng hoá bên c¡nh m·t tích cñc, em l¡i sñ phát triÃn lñc l°ãng s£n xu¥t, tng tr°ßng kinh t¿ cao cça nó, m·t khác nó không tránh khÏi nhïng khuy¿t tt nh¥t Ënh vÁ m·t xã hÙi nh° : phá s£n, khçng ho£ng, tàn phá môi tr°Ýng ... Nhïng khuy¿t tt này c§n ph£i có sñ qu£n lý kinh t¿ v) mô cça nhà n°Ûc.
NÁn kinh t¿ hàng hoá giïa các n°Ûc , ngoài sñ khác nhau vÁ trình Ù phát triÃn và sñ phân phÑi lãi ích kinh t¿ giïa các t§ng lÛp dân c° do kinh t¿ em l¡i nh±m måc ích gì? có lãi cho ai? Còn có sñ khác nhau không kém ph§n quan trÍng là ß trình Ù qu£n lý theo c¡ ch¿ thË tr°Ýng cça nhà n°Ûc.
N°Ûc ta do chËu £nh h°ßng lâu ngày cu£ c¡ ch¿ k¿ ho¡ch hoá tp trung quan liêu , bao c¥p... Nên vai trò qu£n lý cça nhà n°Ûc ta là nhân tÑ £m\ b£o cho Ënh h°Ûng XHCN cça kinh t¿ hàng hoá.MÙt nÁn kinh t¿ hàng hoá kém phát triÃn, mang n·ng tính ch¥t tñ cung tñ c¥p, chuyÃn sang mÙt nÁn kinh t¿ hàng hoá phát triÃn të th¥p ¿n cao òi hÏi nhà n°Ûc ph£i sí dång có hiÇu qu£ các công cå pháp lut, tài chính, tiÁn tÇ, tín dång ... M·t khác ph£i t¡o ra môi tr°Ýng và iÁu kiÇn cho s£n xu¥t kinh doanh trên c¡ sß khai thác tiÁm nng cça các thành ph§n kinh t¿, thñc hiÇn các chính sách xã hÙi £m b£o cho sñ thÑng nh¥t giïa kinh t¿ và xã hÙi.
Câu 21: iÁu KiÇn Và Ph°¡ng H°Ûng à Phát TriÃn Kinh T¿ Hàng Hóa ß N°Ûc Ta ?
iÁu kiÇn à phát triÃn kinh t¿ hàng hoá :
à chuyÃn sang nÁn kinh t¿ hàng hoá, ¥t n°Ûc ta c§n ph£i có các iÁu kiÇn chç y¿u sau :
Nhà n°Ûc c§n ph£i sÛm t¡o sñ Õn Ënh vÁ chính trË. kinh t¿ xã hÙi. Có Õn Ënh chính trË mÛi có sñ Õn Ënh và phát triÃn kinh t¿ xã hÙi.
Xây dñng h¡ t§ng vt ch¥t và h¡ t§ng xã hÙi à khuy¿n khích phát triÃn s£n xu¥t kinh doanh.
Xây dñng hÇ thÑng pháp lut nghiêm minh ç séc duy trì c¡ c¥u kinh t¿, thích éng vÛi nÁn kinh t¿ tÓn t¡i nhiÁu thành ph§n kinh t¿.
T¡o ra °ãc nhïng tâm lý, tp quán có tính xã hÙi phù hãp và có lãi cho sñ phát triÃn kinh t¿ hàng hoá.
ào t¡o các nhà qu£n lý và nhà kinh doanh giÏi thích nghi vÛi c¡ ch¿ thË tr°Ýng.
Ph°¡ng h°Ûng và biÇn pháp m¥u chÑt à phát triÃn kinh t¿ hàng hoá
ß n°Ûc ta :
+ Thñc hiÇn nh¥t quán chính sách kinh t¿ nhiÁu thành ph§n theo Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a.
+ S¯p x¿p l¡i các khu vñc kinh t¿ quÑc doanh theo h°Ûng : n¯m ngành, khâu, m·t hàng then chÑt, chuyÃn h³n sang h¡ch toán kinh doanh, tñ chç vÁ mÍi m·t: ç séc éng vïng trong c¡nh tranh, kinh doanh có hiÇu qu£.
+ Sí dång rÙng rãi các hình théc kinh t¿ T° n£n nhà n°Ûc, nh±m lãi dång séc m¡nh séc m¡nh h×n hãp giïa t° b£n trong n°Ûc, ngoài n°Ûc và cça nhà n°Ûc vÁ m·t vÑn, công nghÇ và tài nng qu£n lý Ã phát triÃn kinh t¿ hàng hoá ß n°Ûc ta.
+ ©y m¡nh phân công lao Ùng và hãp tác lao Ùng theo h°Ûng : chuyên môn hoá vÛi a d¡ng hoá s£n xu¥t kinh doanh.
+ ©y m¡nh sñ nghiÇp nghiên céu khoa hÍc và éng dång các thành tñu khoa hÍc và công nghÇ, nh±m måc ích t¡o iÁu kiÇn ©y nhanh kinh t¿ hàng hoá ß n°Ûc ta phát triÃn theo chiÁu rÙng l«n chiÁu sâu.
+ Xây dñng và phát triÃn thË tr°Ýng h°Ûng ngo¡i trên c¡ sß dña vào thË tr°Ýng trong n°Ûc, t¡o nhïng m·t hàng mii nhÍn và là th¿ m¡nh cça ta à có kh£ nng c¡nh tranh trên thË tr°Ýng quÑc t¿.
+ Thñc hiÇn chính sách Ñi ngo¡i có lãi cho sñ phát triÃn kinh t¿ hàng hoá b±ng cách mß rÙng quan hÇ theo h°Ûng a d¡ng hoá vÁ hình théc, a d¡ng hoá vÁ nguÓn. Trên c¡ sß nguyên t¯c hai bên cùng có lãi, không can thiÇp vào nÙi bÙ cça nhau, không phân biÇt ch¿ Ù chính trË xã hÙi.
ViÇc xây dñng và phát triÃn kinh t¿ hàng hoá ß n°Ûc ta là quá trình vëa có tính c¥p bách tr°Ûc m¯t, vëa c¡ b£n lâu dài, quá trình này có nhïng khó khn và thun lãi nh¥t Ënh. Song chúng ta c§n ph£i c°¡ng quy¿t Õi mÛi theo h°Ûng có lãi cho sñ phát triÃn kinh t¿ hàng hoá.
Câu 22: Phân Tích Lãi Ích Kinh T¿, HÇ ThÑng Lãi Ích Kinh T¿ ?
B£n ch¥t và tính a d¡ng cça hÇ thÑng lãi ích kinh t¿ :
Lãi ích kinh t¿ là ph¡m trù kinh t¿ khách quan , là hình théc biÃu hiÇn cça quan hÇ s£n xu¥t, nó ph£n ánh trong ý théc con ng°Ýi thành Ùng c¡ thúc ©y ho¡t Ùng s£n xu¥t kinh doanh nh±m thÏa mãn mÙt cách tÑt nh¥t nhu c§u vt ch¥t cça chç thà tham gia vào quá trình s£n xu¥t kinh doanh.
Trong thÝi kó quá Ù, lãi ích kinh t¿ là mÙt hÇ thÑng lãi ích phéc t¡p a d¡ng bao gÓm nhiÁu phân hÇ lãi ích kinh t¿ khác nhau có liên quan vÛi nhau c¥u thành.
Të góc Ù 4 khâu cça quá trình s£n xu¥t, có hÇ thÑng lãi ích giïa các khâu : s£n xu¥t phân phÑi l°u thông tiêu dùng.
HÇ thÑng lãi ích giïa xã hÙi, tp thà và ng°Ýi lao Ùng.Ba lãi ích này có mÑi quan hÇ biÇn chéng vÛi nhau, trong ó lãi ích cça ng°Ýi lao Ùng là Ùng lñc trñc ti¿p.
Vai trò cça lãi ích kinh t¿ :
Lãi ích kinh t¿ giï vai trò Ùng lñc kinh t¿ thúc ©y con ng°Ýi và các chç thà kinh t¿ vì lãi ích kinh t¿ mà quan tâm ¿n ¿t qu£ s£n xu¥t.
Vai trò cça Ùng lñc lãi ích kinh t¿ thà hiÇn qua bÑn m¯c xích trung gian giïa b£n ch¥t cça các quan hÇ kinh t¿ và lãi ích kinh t¿ :
+ Các quy lut kinh t¿ vÛi t° cách là b£n ch¥t cça quan hÇ s£n xu¥t.
+ Nhu c§u kinh t¿ l¡i bË quy¿t Ënh bßi ph°¡ng théc s£n xu¥t mà trñc ti¿p là quan hÇ s£n xu¥t.
+ Lãi ích kinh t¿ b¯t nguÓn trñc ti¿p të nhu c§u kinh t¿.
+ Ho¡t Ùng cça con ng°Ýi °ãc kích thích bßi lãi ích kinh t¿.
Trong các hÇ thÑng lãi ích kinh t¿, nh¥t là lãi ích kinh t¿ giïa các thành ph§n kinh t¿, có sñ mâu thu«n ché không ph£i chÉ hoàn toàn thÑng nh¥t, do vy lãi ích kinh t¿ chÉ trß thành Ùng lñc kinh t¿ khi các lãi ích °ãc k¿t hãp mÙt cách hài hoà, hay °ãc nh¥t trí. N°Ûc ta vÛi nÁn kinh t¿ nhiÁu thành ph§n và vÛi c¡ c¥u kinh t¿ mß cía, nên trong chính sách Ñi nÙi và Ñi ngo¡i ph£i r¥t coi trÍng viÇc k¿t hãp hài hoà các lãi ích giïa các thành ph§n kinh t¿, giïa lãi ích dân tÙc và lãi ích quÑc t¿ vÛi nhau.
Câu 23: Nhïng ¯u iÃm Và Nh°ãc iÃm Cça NÁn Kinh T¿ ThË Tr°Ýng
1.khái niÇm vÁ kinh t¿ thË tr°Ýng
Là mô hình tÕ chéc ho¡t Ùng kinh t¿ mà ß ó cung c§u và giá c£ là lñc l°ãng chç y¿u iÁu ti¿t t¥t c£ quan hÇ kinh t¿. Hay nói khác là lo¡i hình tÕ chéc ho¡t Ùng kinh t¿ mà ß ó t¥t c£ các ho¡t Ùng kinh t¿ Áu ph£i °ãc gi£i quy¿t thông qua thË tr°Ýng (tiêu dùng, l°u thông)
2.°u iÃm
Khuy¿n kích lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn nhanh chóng
Qui lut giá trË tác Ùng
Qui lut c¡nh tranh tác Ùng
NÁn kinh t¿ thË tr°Ýng luôn khuy¿n khích chuyên môn hóa lao Ùng ( do kinh t¿ thË tr°Ýng giúp khuy¿n khích b¯t buÙc òi hÏi ng°Ýi lao Ùng th°Ýng xuyên quan tâm nâng cao nng lñc lao Ùng cça chính mình Óng thÝi rèn luyÇn ng°Ýi lao Ùng có ý théc lao Ùng cá nhân)
Khuy¿n khích sñ sáng t¡o và Á cao vai trò cá nhân trong nÁn kinh t¿ thË tr°Ýng
Cho phép thÏa mãn 1 cách tÑi °u trong nÁn kinh t¿ thË tr°Ýng
ThÏa mãn nhu c§u có kh£ nng thanh toán
Các y¿u tÑ §u vào và §u ra Áu có giá c£ nên °ãc lña chÍn tiêu dùng
trong s£n xu¥t
Các nhân tÑ s£n xu¥t °ãc mua bán san nh°ãng thëa k¿ mÙt cách tñ do nên có c¡ hÙi di chuyÃn ¿n tay ng°Ýi sí dång mÙt cách có hiÇu qu£
T¡o ra môi tr°Ýng thun lãi à thÏa mãn nhu c§u công chúng 1 cách r¥t c¡ Ùng
3.nh°ãc iÃm
. Sñ phân hóa giàu nghèo
. Qui lut giá trË
. Qui lut c¡nh tranh
. Tình tr¡ng giï bí mt do tác Ùng cça qui lut c¡nh tranh
. Khuy¿n khích c¡nh tranh không lành m¡nh (do ch¡y theo lãi nhun nên có nhiÁu kiÃu cách c¡nh tranh làm bng ho¡i các quan hÇ nhân vn tÑt ¹p)
. NÁn kinh t¿ thË tr°Ýng t¡o ra 1 sñ lãng phí
. Khçng ho£ng kinh t¿ Ënh kó
. Khai thác tài nguyên có chÍn lÍc
. Tình tr¡ng ô nhiÅm môi tr°Ýng do không °ãc xí lý t¡i tëng doanh nghiÇp (do ch¡y theo lãi nhun nên khu vñc kinh t¿ t° nhân ít quan tâm §u t° vào l)nh vñc s£n xu¥t hàng hóa công cÙng vì l)nh vñc này có nhiÁu rçi ro cao, do ó ít nhiÁu gây £nh h°ßng ¿n sñ phát triÃn kinh t¿)
. Kinh t¿ thË tr°Ýng i liÁn vÛi th¥t nghiÇp
Phân tích:
Hàng hóa và dËch vå s£n xu¥t chÉ °ãc xã hÙi công nhn khi thông quan thË tr°Ýng. ThË tr°Ýng là n¡i công nhn giá trË xã hÙi cça hàng hóa, téc là n¡i thëa nhn giá trË và giá trË sí dång cça hàng hóa
M·t khác khi s£n ph©m tiêu thå°ãc, ngh)a là công dång cça nó °ãc xã hÙi thëa nhn và chi phí s£n xu¥t ra hàng hóa cing °ãc thëa nhn, cùng lúc ó giá trË hàng hóa °ãc thñc hiÇn. Ng°ãc lãi, n¿u hàng hóa không bán °ãc có thà là do kém ch¥t l°ãng, qui cách, m«u mã không hãp lý, cung lÛn h¡n c§u hay chi phí s£n xu¥t ra nó lÛn h¡n méc trung bình cça xã hÙi-të ó xã hÙi không thëa nhn
Të ó òi hÏi ng°Ýi s£n xu¥t ph£i quan tâm ¿n nhu c§u, thË hi¿u cça ng°Ýi tiêu dùng, c£i ti¿n ch¥t l°ãng hình théc s£n ph©m nh±m dành °u th¿ trong c¡nh tranh và tÓn t¡i trong kinh t¿ thË tr°Ýng
Câu 24: Ch¥t Và L°ãng Cça Giá TrË Hàng Hóa
1.khái niÇm hàng hóa:
Là vt ph©m có thà thÏa mãn nhu c§u nào ó cça con ng°Ýi i vào tiêu dùng thông qua trao Õi buôn bán
2.ch¥t và l°ãng:
Hàng hóa có 2 thuÙc tính: giá trË sí dång và giá trË (giá trË trao Õi)
. Giá trË sí dång : là công dång cça ph©m vt có thà thÏa mãn nhu c§u cça con ng°Ýi
Nhu c§u trong l)nh vñc s£n xu¥t
Nhu c§u tinh th§n
S£n ph©m tinh th§n
Giá trË sí dång mang tính xã hÙi cao: t¡o ra nó Ã thÏa mãn nhu c§u ng°Ýi khác và chính nhu c§u cça xã hÙi là cn cé Ã ng°Ýi s£n xu¥t xác Ënh giá trË sí dång cça s£n ph©m
. Giá trË: là hao phí lao Ùng cça ng°Ýi s£n xu¥t k¿t tinh trong hàng hóa
Giá trË trao Õi là tÉ lÇ trao Õi l«n nhau trong giá trË sí dång khác nhau
Giá trË trao Õi này có khuynh h°Ûng Õn Ënh
Ví då: 2 con cëu = 1 bÙ cung tên. Cëu và cung tên khác nhau vÁ giá trË sí dång, hình thái vt ch¥t, sÑ l°ãng s£n ph©m em trao Õi. Cëu và cung tên có iÃm giÑng nhau: là hao phí lao Ùng à s£n xu¥t 2 con cëu = hao phí lao Ùng khi ch¿ t¡o ra bÙ cung tên. ây chính là iÃm chung trong quan hÇ trao Õi mà các nhà kinh t¿ gÍi là giá trË cça hàng hóa
Nh° vy, giá trË là c¡ sß cça giá trË trao Õi còn giá trË trao Õi là hình théc biÃu hiÇn cça giá trË
Giá trË hàng hóa: là lao Ùng xã hÙi hao phí cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hóa k¿t tinh trong s£n ph©m
Hao phí lao Ùng cá biÇt là hao phí lao Ùng cça tëng ng°Ýi s£n xu¥t hay hao phí lao Ùng cça ¡n vË s£n xu¥t cå thà t¡o ra giá trË cá biÇt
Hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t là hao phí lao Ùng ß méc Ù trung bình cça xã hÙi t¡o ra giá trË thË tr°Ýng
Giá trË cça hàng hóa °ãc xét vÁ ch¥t, nó °ãc quy¿t Ënh bßi lao Ùng.
Còn lao Ùng thì °ãc o b±ng thÝi gian lao Ùng, thÝi gian lao Ùng hao phí càng nhiÁu thì giá trË hàng hóa càng lÛn nh°ng trên thñc t¿ l¡i khác: ph£i chng hao phí càng nhiÁu thì giá trË càng lÛn? Ã gi£i thích l°ãng
giá trË °ãc quy¿t Ënh bßi cái gì? MuÑn nh° vy ph£i phân biÇt thÝi gian lao Ùng cá biÇt và thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t
Trên thË tr°Ýng không thà dña vào giá trË cá biÇt cça hàng hóa à trao Õi mà ph£i dña vào giá trË xã hÙi cça hàng hóa. Nh° vy không ph£i thÝi gian lao Ùng cá biÇt mà là thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t quy¿t Ënh l°ãng giá trË cça hàng hóa
L°ãng giá trË:
N¿u ch¥t cça giá trË là lao Ùng hao phí thì l°ãng cça giá trË là sÑ l°ãng lao Ùng hoa phí nh°ng ß ây ph£i hiÃu l°ãng giá trË °ãc xác Ënh b±ng sÑ l°ãng lao Ùng hao phí ß méc Ù trung bình cça xã hÙi
Trong kinh t¿ hÍc, ng°Ýi ta gÍi sÑ l°ãng lao Ùng hao phí ß méc Ù trung bình cça xã hÙi là thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t vÛi nÙi dung ó là thÝi gian c§n thi¿t trung bình à s£n xu¥t ra mÙt ¡n vË hàng hóa nào ó trong iÁu kiÇn bình th°Ýng cça xã hÙi
Trong thñc t¿, khi ·t quan hÇ cung c§u thì thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t °ãc xác Ënh vÛi hao phí lao Ùng cá biÇt cça ¡i bÙ phn hàng hóa trên thË tr°Ýng
Tóm l¡i, l°ãng giá trË cça hàng hóa 1 m·t °ãc hiÃu là hao phí lao Ùng ß méc Ù trung bình cça xã hÙi. Nh°ng m·t khác khi g¯n vào quan hÇ cung c§u thì nó °ãc xác Ënh bÝi hao phí lao Ùng cá biÇt cça ng°Ýi nào ó, cça ¡i bÙ phn hàng hóa trên thË tr°Ýng. Nói cách khác ó là giá trË xã hÙi cça hàng hóa
Nhân tÑ £nh h°ßng ¿n l°ãng giá trË:
Nng su¥t lao Ùng xã hÙi: là hiÇu qu£ có ích cça lao Ùng cå thÃ. °ãc o b±ng công théc: s£n l°ãng sp ? 1 ¡n vË t/gian
T/gian lao Ùng ? 1 ¡n vË sph©m
Nng su¥t lao Ùng °ãc o b±ng sÑ l°ãng s£n ph©m t¡o ra trogn mÙt ¡n vË thÝi gian hay l°ãng thÝi gian hao phí Ã làm ra mÙt ¡n vË s£n ph©m.
Nng su¥t lao Ùng có thà tng tùy thuÙc vào các nhân tÑ: trình Ù phát triÃn kù thut, trình Ù hoàn thiÇn công nghÇ s£n xu¥t, các ph°¡ng pháp tÕ chéc s£n xu¥t và lao Ùng, trình Ù tay nghÁ cça ng°Ýi s£n xu¥t, cing nh° các iÁu kiÇn tñ nhiên khác
Bßi vy, l°ãng giá trË cça hàng hóa t÷ lÇ nghËch vÛi séc s£n xu¥t cça ng°Ýi lao Ùng ngh)a là nng su¥t lao Ùng càng cao thì giá trË cça mÙt ¡n vË hàng hóa càng gi£m
C§n phân biÇt nng su¥t lao Ùng vÛi c°Ýng Ù lao Ùng (méc lao Ùng cng th³ng cça lao Ùng). Giïa nng su¥t lao Ùng vÛi c°Ýng Ù lao Ùng có sñ giÑng nhau là khi thay Õi nng su¥t lao Ùng hay c°Ýng Ù lao Ùng thì khÑi l°ãng s£n ph©m làm ra trong mÙt ¡n vË thÝi gian s½ tng hay gi£m t°¡ng éng. Nh°ng khi tng c°Ýng Ù lao Ùng thì l°ãng lao Ùng hao phí trong mÙt ¡n vË thÝi gian s½ tng lên. Bßi vy tng c°Ýng Ù lao Ùng s½ d«n ¿n giá trË hàng hóa không Õi
Câu 25: Chéc Nng Cça TiÁn TÇ
TiÁn tÇ là thñc thà xã hÙi cça hàng hóa, tiÁn tÇ g¯n liÁn vÛi hàng hóa.
M×i b°Ûc vn Ùng cça hàng hóa là b°Ûc vn Ùng cça tiÁn tÇ. Trong iÁu kiÇn nÁn kinh t¿ hàng hóa phát triÃn, tiÁn tÇ có nm chéc nng g¯n liÁn vÛi sñ vn Ùng cça hàng hóa
Làm th°Ûc o giá trË:Sß d) tiÁn tÇ làm °ãc chéc nng th°Ûc o giá trË các hàng hóa, mÙt m·t vì b£n thân tiÁn tÇ cing là hàng hóa, cing có mÙt ·c tr°ng chung nh¥t, là s£n ph©m cça lao Ùng. M·t khác xã hÙi không thà dùng th°Ûc o trñc ti¿p thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t nên ph£i dùng th°Ûc o gián ti¿p
Giá trË cça các hàng hóa °ãc biÃu hiÇn b±ng tiÁn gÍi là giá c£. à tiÁn tÇ có thà làm °ãc chéc nng th°Ûc o giá trË, c§n ph£i qui Ënh mÙt ¡n vË tiÁn tÇ nh¥t Ënh làm tiêu chu©n o l°Ýng giá c£ hàng hóa, ngh)a là o l°Ýng b£n thân tiÁn tÇ gÍi là tiêu chu©n giá c£. Nó là mÙt chéc nng thu§n túy kù thut biÃu hiÇn quan hÇ sÑ l°ãng vàng này vÛi sÑ l°ãng vàng khác
HÍc thêm ph§n cça em chép trong tp, nhÛ ph§n ví då trong tp
Làm ph°¡ng tiÇn l°u thông: ây là chéc nng quan trÍng nh¥t cça tiÁn tÇ
Khi thñc hiÇn chéc nng ph°¡ng tiÇn l°u thông thì tiÁn tÇ là ng°Ýi trung gian trong trao Õi hàng hóa. ViÇc bán và mua t¡o thành mÙt chÉnh thà thÑng nh¥t và tr£i qua hai sñ bi¿n Õi h-t và t-h xó ngh)a là bán và mua ây là sñ vn Ùng l°u thông hàng hóa. Trong quá trình l°u thông hàng hóa thì tiÁn chuyÃn Õi të ng°Ýi này sang ng°Ýi khác
Ph°¡ng tiÇn tích liy, c¥t trï:Tích liy °ãc ti¿n hành khi ng°Ýi ta bán hàng hóa l¥y tiÁn gíi l¡i mà không mua hàng nïa, làm chéc nng tích liy, tiÁn ß ây là tiÁn vàng.TiÁn ph£i ç giá trË.TiÁn gi¥y ph£i £m b£o séc mua nh±m ph£i duy trì tiÁn l°u thông, nó t°¡ng éng khÑi l°ãng hàng c§n l°u thông do s£n xu¥t t¡o ra
Ph°¡ng tiÇn thanh toán:Të tích liy ã n£y sinh tr°Ýng hãp bán hàng hóa mà ch°a mua ho·c ch°a bán °ãc hàng thì ng°Ýi ta l¡i muÑn mua và ph£i mua chËu sau mÙt thÝi gian mÛi thanh toán cho ng°Ýi bán và tiÁn trß thành ph°¡ng tiÇn thanh toán.
Chi tr£ tiÁn chËu, TiÁn l°¡ng cho công nhân, ViÇc óng thu¿ cho nhà n°Ûc
Có tác Ùng 2 m·t:
Tích cñc: Ph£i có sñ phát triÃn cça ngân hàng làm gi£m nhu c§u tiÁn m·t trong nÁn kinh t¿, làm gi£m phí in tiÁn. In tiÁn cho các m·t: Hàng hóa tng,Rách,C¥t,Thiên tai.Gi£m °ãc chi phí l°u thông tiÁn m·t vn chuyÃn, phí b£o vÇ tiÁn .
Tiêu cñc:T¡o sñ phå thuÙc l«n nhau có thà gây ra khçng ho£ng dây chuyÁn kinh t¿
Ph°¡ng tiÇn giao dËch quÑc t¿: Khi ra khÏi ph¡m vi l°u thông cça mÙt quÑc gia tiÁn tÇ th°Ýng trút bÏ hình théc dân tÙc cça nó dà trß l¡i hình thái ban §u là vàng nó l¡i °ãc dùng trong thanh toán quÑc t¿. (giá trË hiÇn nay cça Óng ô la mù trong thanh toán quÑc t¿: m¡nh).
Trong chéc nng này tiÁn s½ th°c hiÇn 4 chéc nng nêu ß trên trong ph¡m vi tòan bÙ lãnh vñc quÑc t¿
Sau khi ch¥m dét quá trình l°u thông thì ¿n quá trình tiêu dùng
L°u thông chÉ °ãc l·p l¡i khi nào mà chç thà có quyÁn sß hïu
Khi tiÁn vn Ùng theo công théc t-h-t (2) tiÁn tÇ ném vào l°u thông, thñc hiÇn quá trình mua hàng vÁ và bán hàng i à thu l¡i l°ãng tiÁn lÛn h¡n ban §u- lúc này nó ph£n ánh l¡i sñ vn Ùng cça t° b£n. ây cing là công théc chung cça t° b£n. MÍi lo¡i t° b£n Áu có thà biÃu hiÇn quá trình vn Ùng cça mình theo công théc này. MuÑn nhn bi¿t °ãc nhïng iÁu kiÇn chuyÃn hóa cça tiÁn thành t° b£n, ta ph£i nghiên céu công théc chung cça t° b£n trong mÑi quan hÇ so sánh vÛi công théc l°u thông hàng hóa ¡n gi£n
So sánh hai hình théc vn Ùng cça tiÁn qua hai công théc (1) và (2).
Công théc (1) h-t-h °ãc b¯t §u b±ng hành vi bán, k¿t thúc b±ng hành vi mua, iÃm b¯t §u và iÃm k¿t thúc Áu là hàng hóa, måc ích vn Ùng cça công théc này là giá trË sí dång và tiÁn tÇ óng vai trò làm môi giÛi cça trao Õi hàng hóa.
Công théc (2) t-h-t b¯t §u b±ng hành vi mua, k¿t thúc b±ng hành vi bàn, iÃm b¯t §u và iÃm k¿t thúc Áu b±ng tiÁn. Hàng hóa chÉ óng vai trò làm môi giÛi trong trao Õi. Trong sñ vn Ùng này tiÁn chi ra nh°ng không m¥t i- mà nó là tiÁn t¡m éng ra à rÓi thu vÁ vÛi sÑ l°ãng tiÁn lÛn h¡n
T >t ? t = t + t
SÑ tiÁn lÛn h¡n này gÍi là giá trË th·ng d° (m). Måc ích cça sñ vn Ùng trong công théc t-h-t là giá trË (b£n thân tiÁn) và giá trË th·ng d°. SÑ tiÁn t éng ra ban §u gÍi là t° b£n.
Nh° vy tiÁn tÇ bi¿n thành t° b£n khi °ãc dùng à mang l¡i giá trË th·ng d° cho nhà t° b£n
Mâu thu«n cça công théc chung
Công théc t-h-t có sñ mâu thu«n vÛi lý lun giá trË lao Ùng cça mac.
Trong lý lun này, mác ã kh³ng Ënh chÉ có lao Ùng mÛi t¡o ra giá trË hàng hóa
Thñc ra, quá trình l°u thông chÉ làm thay Õi hình thái giá trË, chuyÃn hàng thành tiÁn. Quá trình này không hÁ t¡o ra mÙt ph§n tí giá trË nào.
B£n ch¥t cça l°u thông và trao Õi hàng hóa là nh±m thÏa mãn nhu c§u tiêu dùng cça con ng°Ýi. Song thñc t¿ qua công théc t-h-t , nhà t° b£n tung tiÁn vào l°u thông rÓi rút khÏi l°u thông vÛi mÙt sÑ tiÁn lÛn h¡n.
Hình nh° l°u thông cing t¡o ra giá trË và có sñ gia tng cça tiÁn
TiÁn n±m trong két thì ch³ng bao giÝ tng lên c£, chÉ khi nào nó thoát ra và nh£y vào l°u thông thì tiÁn mÛi gia tng. Trong l°u thông nhïng ng°Ýi
trao Õi chÉ °ãc lãi vÁ ph°¡ng diÇn giá trË sí dång. HÍ hoàn toàn không có lãi gì vÁ giá trË
Ngay c£ trong tr°Ýng hãp trao Õi không ngang giá (mua r» bán ¯t) cing không thà làm tng giá trË. Gi£ sí xã hÙi cho phép bán cao h¡n giá trË, khi anh là ng°Ýi bán anh s½ lÝi, nh°ng là ng°Ýi mua anh s½ l×. Kinh t¿ hàng hóa, ng°Ýi bán Óng thÝi là ng°Ýi mua và tÕng giá trË s½ không thay Õi.
Ho·c trong tr°Ýng hãp bán th¥p h¡n giá trË cing nh° th¿. Giá trË hàng hóa không lÛn h¡n.
L¡i gi£ sí có nhïng ng°Ýi chuyên mua r» và bán ¯t, °ãc lãi cao. Þ ây lãi mà anh ta thu °ãc là do anh ta móc túi cça ng°Ýi khác, giá trË mà anh ta có thì ng°Ýi khác m¥t. Të ó, ta có thà k¿t lun r±ng: l°u thông không hÁ t¡o ra giá trË, m·c dù trao Õi ngang giá hay không ngang giá. Nh° vy, mâu thu«n cça công théc chung t° b£n biÃu hiÇn ß ch×: giá trË th·ng d° vëa °ãc t¡o ra trong l°u thông vëa không °ãc t¡o ra trong l°u thông
Trong quá trình l°u thông, tiÁn (t) không lÛn h¡n vÁ m·t giá trË nó chÉ óng vai trò vt ngang giá, ngay c£ khi n±m ngoài l°u thông thì tiÁn n±m im không vn Ùng. Nhân tÑ thé hai trong công théc chung cça t° b£n là hàng hóa (h). N¿u h là hàng hóa thông th°Ýng thì khi tiêu dùng cho cá nhân hay cho s£n xu¥t Áu m¥t i ho·c chuyÃn d§n giá trË cça nó sang s£n ph©m mÛi. Cho nên nhân tÑ h ß ây ph£i mang tính ·c biÇt. Nhà t° b£n ã tìm th¥y trên thË tr°Ýng nhân tÑ h (hàng hóa) ·c biÇt mày ó là hàng hóa séc lao Ùng. NhÝ thé hàng hóa này mâu
Câu 27: Hàng Hóa Séc Lao Ùng
Séc lao Ùng: là kh£ nng lao Ùng cça con ng°Ýi hay là toàn bÙ hao phí vÁ nng lñc, vÁ trí tuÇ, c¡ b¯p mà con ng°Ýi sí dång trong lao Ùng
Nh°ng không ph£i trong b¥t kó iÁu kiÇn nào séc lao Ùng cing là hàng hóa. Nó chÉ trß thành hàng hóa trong nhïng iÁu kiÇn lËch sí nh¥t Ënh sau:
Con ng°Ýi lao Ùng ph£i là con ng°Ýi tñ do, tñ do vÁ thân thÃ, có quyÁn tñ do sí dång séc lao Ùng cça mình nh° mÙt hàng hóa và chÉ bán hàng hóa ó trong mÙt thÝi gian nh¥t Ënh
Ng°Ýi lao Ùng ph£i là ng°Ýi bË t°Ûc o¡t các t° liÇu s£n xu¥t, hay có t° liÇu s£n xu¥t (vÑn) nh°ng nh°Ýng quyÁn sí dång cho ng°Ýi khác, và ch¥p nhn quan hÇ lao Ùng làm thuê thì khi ó séc lao Ùng v«n trß thành hàng hóa
Cing giÑng nh° các hàng hóa khác hàng hóa séc lao Ùng cing có hai thuÙc tính là giá trË và giá trË sí dång
Giá trË hàng hóa séc lao Ùng cing °ãc xác Ënh bßi thÝi gian lao Ùng xã hÙi t¥t y¿u à s£n xu¥t ra b£n thân nó. Nh°ng séc lao Ùng chÉ tÓn t¡i nh° mÙt nng lñc trong c¡ thà sÑng cça con ng°Ýi. Do ó, viÇc s£n xu¥t ra séc lao Ùng có ngh)a là duy trì cuÙc sÑng cça b£n thân ng°Ýi lao Ùng. MuÑn duy trì cuÙc sÑng cça mình, ng°Ýi lao Ùng c§n ph£i °ãc thÏa mãn nhïng nhu c§u vÁ n ß, hÍc hành&
Giá trË cça séc lao Ùng là giá trË cça toàn bÙ nhïng t° liÇu sinh ho¡t c§n thi¿t à duy trì cuÙc sÑng cça b£n thân ng°Ýi lao Ùng và gia ình anh ta c£ vÁ m·t vt ch¥t l«n tinh th§n.
Các y¿u tÑ hãp thành cça giá trË hàng hóa séc lao Ùng phå thuÙc vào các iÁu kiÇn cå thà cça tëng n°Ûc: tp quán, trình Ù vn minh, nguÓn gÑc và hoàn c£nh ra Ýi cça giai c¥p công nhân. Giá trË hàng hóa séc lao Ùng °ãc biÃu hiÇn b±ng tiÁn gÍi là giá c£ hàng hóa séc lao Ùng. Nó chính làtiÁn l°¡ng d°Ûi cntb
Giá trË sí dång cça hàng hóa séc lao Ùng cing nh±m thÏa mãn nhu c§u nh¥t Ënh cça ng°Ýi mua. Nhà t° b£n mua lo¡i hàng hóa này bßi vì khi sí dång nó thông qua quá trình lao Ùng, nó có thà t¡o ra mÙt l°ãng giá trË mÛi lÛn h¡n à thay th¿ cho l°ãng giá trË cça b£n thân nó. ây là giá trË sí dång ·c biÇt cça hàng hóa séc lao Ùng, nhÝ nó mà nhà t° b£n thu °ãc giá trË th·ng d° và là chìa khóa à gi£i quy¿t mâu thu«n công théc chung t° b£n làm c¡ sß Ã tiÁn tÇ chuyÃn thành t° b£n
Hàng hóa séc lao Ùng là mÙt ph¡m trù kinh t¿ bÙc lÙ rõ nét d°Ûi cntb và là iÁu kiÇn chuyÃn hóa tiÁn tÇ thành t° b£n. Tuy nhiên nó không ph£i là cái quy¿t Ënh à có hay không có bóc lÙt. Vì viÇc quy¿t Ënh là ß ch× giá trË th·ng d° t¡o ra °ãc phân phÑi nh° th¿ nào?
Câu 28: Hai Ph°¡ng Pháp S£n Xu¥t Ra Th·ng D°
à thu °ãc giá trË th·ng d°, có nhiÁu biÇn pháp và hình théc. Mác khái quát l¡i có hai ph°¡ng pháp chç y¿u là ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi và ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.Giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là giá trË th·ng d° thu °ãc do kéo dài ngày lao Ùng cça ng°Ýi lao Ùng làm thuê v°ãt khÏi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t.N¿u nh° ngày lao Ùng kéo dài, nh°ng thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t giï nguyên s½ làm cho thÝi gian lao Ùng th·ng d° tng lên, nhà t° b£n thu thêm giá trË th·ng d°. ây là ph°¡ng pháp thô b¡o, °ãc áp dång chç y¿u ß giai o¡n §u cça cntb khi mà công cå chç y¿u là lao Ùng thç công. Tng c°Ýng Ù lao Ùng là mÙt hình théc che ây cça ph°¡ng pháp này.Þ thÝi kó §u, các nhà t° b£n Áu muÑn kéo dài thÝi gian lao Ùng ra vô h¡n à tng giá trË th·ng d°. Nh°ng iÁu này không thà thñc hiÇn °ãc bßi vì nó bË giÛi h¡n vÁ m·t tñ nhiên và thà ch¥t, tinh th§n cça ng°Ýi công nhân, anh ta c§n ph£i có thÝi gian à khôi phåc séc lao Ùng ã bË hao phí.Trong iÁu kiÇn không thà kéo dài ngày lao Ùng, giai c¥p t° b£n tìm cách rút ng¯n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t, à nh±m tng thÝi gian lao Ùng th·ng d° mÙt cách t°¡ng °¡ng. ây là ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi. MuÑn rút ng¯n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t ph£i tìm cách h¡ th¥p giá trË hàng hóa séc lao Ùng. Giá trË hàng hóa séc lao Ùng °ãc tính b±ng toàn bÙ nhïng t° liÇu sinh ho¡t c§n thi¿t à nuôi sÑng công nhân và gia ình anh ta. Vì th¿ cho nên muÑn h¡ th¥p giá trË séc lao Ùng thì ph£i nâng cao nng su¥t lao Ùng trong nhïng ngành s£n xu¥t ra t° liÇu sinh ho¡t c§n thi¿t cho công nhân. Khi ó thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t rút ng¯n, nh°ng ng°Ýi công nhân v«n ç nhïng t° liÇu sinh ho¡t nh° tr°Ûc à tái s£n xu¥t séc lao Ùng. Khi áp dång ti¿n bÙ kù thut và tng nng su¥t lao Ùng, nhà t° b£n eo uÕi theo mÙt måc tiêu là h¡ giá hàng hóa cça xí nghiÇp th¥p h¡n giá thành hàng hóa cça các Ñi thç c¡nh tranh khác và do ó ki¿m °ãc nhiÁu giá trË th·ng d° h¡n hàng hóa ngoài xã hÙi, ph§n giá trË th·ng d° trÙi h¡n giá trË th·ng d° c£ các t° b£n khác nhÝ h¡ th¥p giá trË cá biÇt so vÛi giá trË xã hÙi gÍi là giá trË th·ng d° siêu ng¡ch.Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hình thái bi¿n t°Ûng cça giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi vì c£ hai lo¡i giá trË th·ng d° này Áu cùng dña trên mÙt c¡ sß chung là tng nng su¥t lao Ùng (mÑi quan hÇ giïa giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi vÛi giá trË th·ng d° siêu ng¡ch).Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là giá trË thu °ãc cça mÙt nhà t° b£n cá biÇt, do tng nng su¥t lao Ùng cá biÇt, còn giá trË lao Ùng t°¡ng Ñi l¡i dña trên c¡ sß tngnng su¥t lao Ùng xã hÙi, thuÙc vÁ các nhà t° b£n (mÑi quan hÇ giïa giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi vÛi giá trË th·ng d° siêu ng¡ch)Giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi và t°¡ng Ñi °ãc áp dång Áu dña trên mÙt c¡ sß chung là kéo dài thÝi gian lao Ùng th·ng d°. Trong quá trình phát triÃn cça ph°¡ng théc s£n xu¥t tbcn, hai ph°¡ng théc này ã t¡o kh£ nng khách quan cho sñ phát triÃn m¡nh m½ cça nng su¥t lao Ùng. Song n¿u g¡t bÏ måc ích, tính ch¥t tbcn, thì nhïng ph°¡ng pháp này có tác dång kích thích s£n xu¥t phát triÃn, tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi, áp dång kù thut mÛi, ây là nhïng ph°¡ng pháp tÕ chéc qu£n lý, là òn b©y kinh t¿ quan trÍng kích thích mÍi doanh nghiÇp s£n xu¥t, mang l¡i hiÇu qu£ kinh t¿ quan trÍng mang l¡i hiÇu qu£ kinh t¿ cao, thúc ©y ti¿n bÙ kinh t¿xã hÙi
Câu 29: MÑi Quan HÇ Giïa Lãi Nhun Và Giá TrË Th·ng D°
Giá trË th·ng d°: là bÙ phn giá trË dôi ra ngoài giá trË séc lao Ùng do nhân công t¡o ra và thuÙc quyÁn sß hïu cça ng°Ýi chç vÑn. Giá trË th·ng d° là nguÓn thu nhp c¡ b£n cça các nhà t° b£n, là c¡ sß cça toàn bÙ các quan hÇ t° b£n chç ngh)a. Vì vy cho nên giá trË th·ng d° là måc ích quy¿t Ënh cça s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a
Lãi nhun : là sñ chênh lÇch giïa doanh thu và chi phí c¡ b£n
Lãi nhun t° b£n chç ngh)a là k¿t qu£ cça tÕng t° b£n °a vào s£n xu¥t.
Do ó, lãi nhun s½:
. Xóa nhòa sñ khác biÇt giïa giá trË t° b£n b¥t bi¿n dùng trong s£n xu¥t (ký hiÇu là c) và giá trË t° b£n kh£ bi¿n (ký hiÇu là v)
. Che gi¥u nguÓn gÑc t¡o ra giá trË th·ng d°
. Che gi¥u quan hÇ t° b£n chç ngh)a
MÑi quan hÇ giïa lãi nhun và giá trË th·ng d°
Lãi nhun và giá trË th·ng d° xét vÁ m·t ch¥t th nó là mÙt nh°ng xét vÁ m·t l°ãng thì nó không thÑng nh¥t vÛi nhau
Lãi nhun có thà lÛn h¡n hay nhÏ h¡n ho·c b±ng giá trË th·ng d° vì lãi nhun trñc ti¿p °ãc tính gÙp vào trong giá c£
Ví då:
N¿u cung = c§u thì giá c£ = giá trË
N¿u doanh thu là 120, chi phí 100 thì lãi nhun (p) = giá trË th·ng d° (m) = 20
N¿u cung lÛn h¡n c§u thì giá c£ gi£m so vÛi giá trË, do ó theo ví då trên thì doanh thu chÉ là 110 và p=10, p < m
N¿u cung nhÏ h¡n c§u thì giá c£ tng so vÛi giá trË, do ó doanh thu s½ là 130 và p=30, p > m
Lãi nhun che gi¥u giá trË th·ng d° và là sñ bi¿n t°Ûng cça giá trË th·ng d°. Lãi nhun là sñ biÃu hiÇn cça giá trË th·ng d°, hay giá trË th·ng d° mang hình thái chuyÃn hóa là lãi nhun
Lãi nhun bình quân
Là hiÇn t°ãng lãi nhun bình quân hóa khi vÑn b±ng nhau §u t° vào các ngành khác nhau trong iÁu kiÇn nÁn kinh t¿ có sñ c¡nh tranh giïa các ngành
Có thà nói lãi nhun bình quân là méc lãi nhun ngang nhau thu °ãc të nhïng kho£n vÑn b±ng nhau khi §u t° vào các ngành khác nhau trong iÁu kiÇn có sñ c¡nh tranh giïa các ngành
Lãi nhun bình quân xu¥t hiÇn trá thành giÛi h¡n tÑi thiÃu mà b¥t cé nhà §u t° nào cing §u t° °ãc. N¿u th¥y r±ng §u t° mà không thu °ãc lãi nhun bình quân thì nhà §u s½ di chuyÃn vÑn sang ngành khác. Ngoài ra, lãi nhun bình quân còn là c¡ sß Ã xác Ënh giá tr§n và giá sàn à kinh doanh tiÁn tÇ
Câu 30: TÉ Su¥t Lãi Nhun Bình Quân
TÉ su¥t lãi nhun (ký hiÇu p ): nói lên hiÇu qu£ trong s£n xu¥t kinh doanh, hiÇu qu£ sí dång vÑn, tài nng cça qu£n trË gia, kh£ nng thu lãi khi §u t° vào các ngành khác nhau và vì vy nó còn là thông tin r¥t quan trÍng à d«n d¯t các nhà §u t° tìm ¿n n¡i §u t° có lãi nh¥t
Khi xét giá trË th·ng d°, chúng ta có khái niÇm t÷ su¥t giá trË th·ng d°: M =m/ v *100%
Giá trË th·ng d° mang hình thái chuyÃn hóa là lãi nhun và t÷ su¥t giá trË th·ng d° chuyÃn hóa thành t÷ su¥t lãi nhun. Hai khái niÇm này là 2 cách o l°Ýng khác nhau và chËu sñ chi phÑi cça các qui lut khác nhau
T÷ su¥t lãi nhun luôn nhÏ h¡n t÷ su¥t giá trË th·ng d°. Nó không nói lên sñ bóc lÙt, méc bóc lÙt Ñi vÛi công nhân cça nhà t° b£n. Nh°ng nó chÉ cho các nhà t° b£n th¥y °ãc §u t° vào ngành nào có lãi h¡n, có t÷ su¥t lãi nhun cao h¡n
Nh° vy t÷ su¥t lãi nhun cao, th¥p phå thuÙc vào các y¿u tÑ sau:
T÷ su¥t giá trË th·ng d°
C¥u t¡o hïu c¡ cça t° b£n
Sñ ti¿t kiÇm trong sí dång t° b£n éng tr°Ûc
Nhïng bi¿n Õi cça giá c£, cça nguyên vt liÇu...
T÷ su¥t lãi nhun có xu h°Ûng gi£m xuÑng theo à phát triÃn cça chç ngh)a t° b£n là mÙt quy lut. Nó biÃu hiÇn quy lut chung cça tích liy t° b£n chç ngh)a. Là mÙt trong nhïng y¿u tÑ quy¿t Ënh sñ phát triÃn cça các cuÙc khçng ho£ng kinh t¿ Ënh kó. Óng thÝi cing bao hàm giÛi h¡n khách quan vÁ m·t lËch sí cça ph°¡ng théc s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a
Nh°ng t÷ su¥t lãi nhun gi£m hoàn toàn không có ngh)a là khÑi l°ãng lãi nhun gi£m. Chç ngh)a t° b£n có nhïng tác Ùng ng°ãc l¡i chÑng sñ gi£m xuÑng cça t÷ su¥t lãi nhun và lãi nhun.
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro