Als je net zoals ik bent, heb je dit onderdeel vaak overgeslagen bij het aanmaken van een nieuw boek, simpelweg omdat je niet snapte wat de verschillende vormen van auteursrechten betekenden. En ik ook niet! Daarom besloot ik het te onderzoeken en mijn bevindingen met jullie te delen.

Er zijn acht verschillende types van auteursrechten waar je op Wattpad gebruik van kan maken. Als negende is er ook nog 'niet gespecificeerd', en dat is voor de mensen die het na dit hoofdstuk nog steeds niet veel van snappen.

Dit zijn de keuzes:

- Alle rechten voorbehouden
- Publiek domein
- Creative Commons (CC) Naamsvermelding
- CC Naamsvermelding-NietCommercieel
- CC Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken
- CC Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen
- CC Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken
- CC Naamsvermelding-GelijkDelen

Deze wil ik in dit hoofdstuk allemaal gaan behandelen.

(Deze types van rechten die een maker heeft gelden trouwens niet alleen voor schrijvers, maar kunnen op meerdere media worden toegepast, zoals muziek. Misschien leuk om te weten.)

*

Alle rechten voorbehouden

De naam zegt het al: de rechten worden niet uitgeleend. Dat betekent dat jij de eigenaar bent van je verhaal. Niets van jouw creatie mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbenden - en als jij jouw verhaal alleen op Wattpad hebt gedeeld (en dus niet met een uitgever een contract hebt gesloten waarin andere rechten zijn besproken), ben jij die rechthebbende.

Oftewel, dit is je meest veilige optie. Als je geen zin hebt om je al te veel te verdiepen in auteursrechten en wilt dat jouw verhaal van jou blijft, is dit jouw beste mogelijkheid.

*

Publiek domein

Publiek domein is juist het tegenovergestelde van Alle rechten voorbehouden: het verhaal is bezit van iedereen en de auteur bezit als het ware geen auteursrechten. Dat betekent ook dat iemand het verhaal mag kopiëren, ermee naar een uitgever kan gaan en dat die persoon jou geen geld verschuldigd is als hij geld verdient met jouw verhaal, en dat het bewerkt mag worden op iedere manier. Voorbeelden van werken in het publieke domein zijn de klassieke werken van Charles Dickens en Oscar Wilde.

Het publiek domein is dan ook bijzonder: iedereen zal er uiteindelijk in terecht komen. Als de auteur van het werk bekend is, zal zijn werk 70 jaar na zijn dood in het publieke domein komen. Is de auteur niet bekend, gebeurt dit 70 jaar na publicatie. Dat betekent dat iedereen dus de rechten over zijn verhaal zal verliezen

*

Creative Commons (CC) Naamsvermelding

En dit is de eerste van de vele opties waarbij ik altijd in de war raakte. Je kan namelijk niet raden wat dit type auteursrecht betekent. Gelukkig heb ik het voor je opgezocht! (En ik kwam erachter dat het niet 'type auteursrecht' wordt genoemd maar een licentie, dus zo zal ik ze voortaan ook noemen. Hier komt dus de eerste vorm van een licentie.)

CC Naamsvermelding betekent dat anderen het werk mogen delen (kopiëren, verspreiden en doorgeven via elk medium of bestandsformaat) en bewerken (veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden). Hiervoor heeft diegene geen toestemming nodig van de auteur. Er zitten alleen een paar belangrijke voorwaarden aan:

- De gebruiker moet de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie (wat ik  hiervoor auteursrecht heb genoemd; in dit geval zou dat CC Naamsvermelding zijn met een uitleg van wat de rechten van de auteur zijn) te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is. Dit geldt trouwens voor alle vormen van licenties van Creative Commons.

- De gebruiker mag het oorspronkelijke werk niet aanpassen op een manier dat het gebruiken van het werk voor anderen beperkt. Dit geldt overigens voor alle vormen van licenties van Creative Commons die ik ga bespreken.

Zolang aan deze voorwaarden voldaan wordt, kan je de toestemming die je hebt gegeven voor het gebruik van het werk niet intrekken. Je zou dus niet iemand mogen aanklagen voor het kopiëren van jouw werk.

*

CC Naamsvermelding-NietCommercieel

De naam is niet veel anders dan het vorige type licentie en er zit dan ook niet veel verschil tussen deze twee types. Dezelfde kenmerken (het mogen delen en bewerken van jouw verhaal) en voorwaarden (het vermelden van de maker, etc.) gelden. Het enige verschil ziet hem in de toevoeging NietCommercieel: jouw werk mag niet door een ander voor commerciele (winstgevende) doelen gebruikt worden. Bekijk dus zeker het vorige stukje om de details van dit type licentie beter te leren kennen.

*

CC Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken

Een ander is vrij om jouw verhaal te delen en te kopiëren, maar ook hier gelden een paar voorwaarden:

- De gebruiker moet de naam van de maker vermelden. (Net zoals bij de vorige twee types van CC.)

- De gebruiker mag het delen en kopiëren niet doen voor commerciële (winstgevende) doelen.

- Als het werk wordt veranderd, mag het niet verspreid worden. Deze voorwaarde maakt dit type licentie anders dan de vorige twee CC's: jouw verhaal mag niet bewerkt worden.

*

CC Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen

Voor deze licentie (dus het type auteursrecht) geldt bijna hetzelfde als CC Naamsvermelding, dus ik zal hier even snel de kenmerken en voorwaarden weer opnoemen.

- Anderen mogen het werk delen en kopiëren.

- Anderen mogen het werk bewerken, veranderen en afgeleide werken maken.

- De gebruiker moet de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is.

- De gebruiker mag het werk niet delen of bewerken voor commerciële doelen.

Wat daar nog aan wordt toegevoegd, is dit: als het werk wordt veranderd en gedeeld met het publiek, moet dit gebeuren onder dezelfde licentie (dus CC Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen) als het originele werk. Daarom wordt het GelijkDelen genoemd; het nieuwe werk wordt gelijkgesteld aan het origineel en krijgt dezelfde rechten.

*

CC Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken

We zijn aangekomen bij de laatste twee licenties die jij op Wattpad kan gebruiken voor jouw boek. Als je het hele hoofdstuk al hebt gelezen, zal je waarschijnlijk kunnen raden door de naam wat deze zullen inhouden, maar ik zal het toch maar even benoemen.

- Het werk mag door anderen gekopieërd, verspreid en gedeeld worden, ook voor commerciële doeleinden. Anderen mogen dus geld verdienen met jouw werk.

- De gebruiker moet de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is.

- Als het oorspronkelijke werk is veranderd, mag het niet worden verspreid. Dat geldt voor kleine veranderingen en het voortbouwen op het werk.

*

CC Naamsvermelding-Gelijk Delen

Ook hier zal ik snel doorheen gaan. Deze licentie heeft namelijk dezelfde basis als CC Naamsvermelding waar ik eerder al wat langer bij heb stilgestaan en waar alleen het onderdeel GelijkDelen aan wordt toegevoegd.

- Het werk mag gekopieërd, verspreid en gedeeld worden door anderen met iedere doel (commercieel en niet-commercieel).

- Het werk mag ook bewerkt worden en dan nog steeds voor commerciële en niet-commerciële doelen gebruikt worden.

- Als het werk is veranderd, moet het zijn eigen licentie krijgen - dezelfde licentie als waarmee het origineel is verspreidt.

- De gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is.

*

Dat was een heleboel! En nu heb ik door veel juridische taal moeten worstelen om het makkelijker te maken, maar het kan zijn dat ik nog steeds ergens niet duidelijk in ben geweest. Als dat zo is, twijfel dan niet om je vraag te stellen - ik ben inmiddels een expert op het gebied van auteursrecht ;)