1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật:

a. Tài nguyên rừng.

- Thực trạng:

Diện tích rừng nước ta những năm qua bị suy giảm song những năm gần đây đang được phục hồi 

1943: 14,3 tr ha

1983: 7,2 tr ha

2005: 12,7 tr ha

Tuy nhiên tổng diện tích rừng và tỉ lệ độ che phủ của rừng 2005 < 1943

- Nguyên nhân:

+ Khai thác quá mức: du canh, du cư, khai thác bừa bãi..

+ Chưa có chủ trương, biện pháp khai thác kịp thời và hữu hiệu. 

+ Do chiến tranh, cháy rừng..

- Hậu quả:

+ Với MT : Tăng diện tích đất trống đồi núi trọc, xói mòn đất, nguồn gen giảm sút, sinh vật tuyệt chủng, mất cân bằng tài nguyên nước, tai biến thiên nhiên.

+ Với KT-XH: Ảnh hưởng đến các ngành kinh tế, mất nguồn sống của đồng bào dân tộc, đe dọa môi trường sống.

- Biện pháp :

+ Trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi núi trọc.

+ Ban hành luật bảo vệ rừng.

+ Giáo dục ý thức cho mọi tầng lớp nhân dân.

b. Đa dạng sinh học.

- Thực trạng: Thành phần loài đa dạng nhưng đang giảm sút (Thực vật dưới nước giảm, nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng, giảm mức độ tập trung...).j 

VD: Thực vật số lượng đã biết là 14 500, số lượng loài bị mất dần 500,số lượng loài có nguy cơ tuyệt chủng 100 

- Nguyên nhân: Khai thác quá mức, kĩ thuật lạc hậu, ý thức con người chưa cao...

- Hậu quả: Mất dần nguồn gen quý.

- Biện pháp:

+ Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và các khu bảo tồn.

+ Ban hành " sách đỏ VN ".

+ Dùng pháp luật để hạn chế vi phạm.

2. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất:

a. Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất.

- Hiện trạng:

2005 đất sd trong nông nghiệp của nước ta chỉ 9,4 triệu ha diện tích chiếm hơn 28% diện tích đất tự nhiên diện tích đất đồi núi đang bị thoái hóa , và hiện nay có khoảng 9,3 tr ha đất bị hoang mạc hóa 

* Nguyên nhân:

- Mất rừng, chế độ canh tác chưa hợp lí.

- Đất bị nhiễm phèn, mặn.

- Hiện tượng đá ong hóa khiến đất bị suy thoái..

b. Các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất.

- Vùng đồi núi, trung du: Áp dụng tổng hợp các biện pháp thủy lợi, canh tác, bảo vệ rừng, định canh định cư...

- Vùng đồng bằng: Có kế hoạch cải tạo đất bạc màu và mở rộng diện tích đất nông nghiệp. Thâm canh, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, chống ô nhiễm đất...