Điện tử bứt phá bằng cách "hút" đầu tư nước ngoài

Cập nhật lúc 10h41, ngày 14/03/2008Hanoinet - Theo Hiệp hội doanh nghiệp (DN) điện tử Việt Nam (VN), sau hơn 1 năm nước ta chính thức trở thành thành viên WTO, đã có rất nhiều dự án quan trọng của những tập đoàn lớn đầu tư vào lĩnh vực điện tử tại VN, với số vốn khoảng 3 tỷ USD. Hiện các doanh nhân trong ngành điện tử Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc... vẫn đang đổ về VN kiếm tìm cơ hội đầu tư và tới đây sẽ còn nhiều dự án điện tử lớn được cấp phép. Thực tế này khiến giới chuyên gia nhận định, VN đang trở thành một trung tâm thu hút đầu tư nước ngoài (ĐTNN) lớn trong lĩnh vực điện tử.

Trước tiên phải kể đến Intel (Mỹ), nâng vốn đầu tư từ 600 triệu USD lên 1 tỷ USD. Tiếp đến là những nhà đầu tư Nhật Bản, như Tập đoàn Nidec đầu tư 1 dự án tại Bình Dương với số vốn 1 tỷ USD sản xuất đầu đọc quang học dùng cho đầu DVD, VCD và môtơ siêu nhỏ dùng trong máy ảnh, máy in...; Meikom bỏ ra 300 triệu USD cho nhà máy sản xuất linh kiện điện tử tại Hà Tây... Lớn hơn thế là Foxconn (Đài Loan), đầu tư vào VN tới 5 tỷ USD, trong đó riêng sản xuất linh kiện điện tử khoảng 1 tỷ USD. Bộ KH&ĐT cho biết, sắp tới sẽ cấp phép đầu tư cho Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) vào KCN huyện Yên Phong (Bắc Ninh) với số vốn 650 triệu USD sản xuất linh kiện điện tử.

Theo ông Trần Quang Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội DN Điện tử VN, đang có một xu hướng đáng mừng là sự chuyển dịch các nhà máy sản xuất linh kiện điện tử từ Trung Quốc và các nước Đông Nam Á sang VN. Sở dĩ như vậy bởi nước ta hiện có quỹ đất lớn với nhiều vị trí đẹp, thuận lợi cho sản xuất điện tử và giá công nhân rẻ, trong khi giá thuê đất cũng như giá nhân công tại Trung Quốc, Malaysia... ngày càng tăng. Bên cạnh đó, VN coi sản xuất điện tử là lĩnh vực công nghệ cao nên có các chính sách ưu đãi lớn. Đáng chú ý là mọi dự án đã và đang đầu tư vào lĩnh vực điện tử đều là sản xuất linh kiện, hứa hẹn sự "nở rộ" của công nghiệp phụ trợ cho ngành điện tử thời gian tới, góp phần thúc đẩy công nghiệp điện tử VN. Nếu như ban đầu, các sản phẩm sản xuất chủ yếu để xuất khẩu thì đến khi các DN trong nước và ĐTNN tại VN cần, có thể sử dụng ngay tại chỗ. Bên cạnh đó, hiệu quả to lớn mà ĐTNN mang lại còn thể hiện ở chỗ, việc sử dụng nhiều nhân công cũng sẽ tạo điều kiện để ngành điện tử nước ta có được một đội ngũ lao động được đào tạo bài bản.

Mặc dù vậy, điều tra của Hiệp hội DN điện tử VN cho thấy, trong 10 năm qua, các DN ĐTNN trong ngành điện tử hầu như không đào tạo đội ngũ thiết kế mà chỉ đơn thuần đào tạo lao động trong từng bộ phận của dây chuyền sản xuất, công nghệ và sửa chữa bảo hành. Đáng buồn là bản thân các trường đại học của VN cũng chạy theo nhu cầu này của DN. Theo các chuyên gia trong ngành, việc các tập đoàn lớn nước ngoài đầu tư vào sản xuất linh kiện điện tử là cơ hội cho VN phát triển công nghiệp điện tử của mình. Song, nếu chỉ sản xuất linh kiện thôi chưa đủ. Để có được ngành công nghiệp điện tử theo đúng nghĩa, rất cần có đội ngũ các nhà thiết kế chất lượng cao, mà điều này VN lại rất yếu. Nếu không có đội ngũ thiết kế, điện tử VN sẽmãi không có sản phẩm của riêng mình. Về vấn đề này, đã nhiều lần Hiệp hội DN điện tử VN đề cập tới các cơ quan chức năng, nhưng đến nay chưa được quan tâm đúng mức.

Bên cạnh đó, một vấn đề đáng lưu tâm nữa là tuy đầu tư vào nhiều, nhưng chủ yếu các DN ĐTNN chỉ sử dụng đất đai và lao động, còn các nguyên vật liệu tại chỗ được sử dụng rất ít mà chủ yếu vẫn nhập khẩu và chỉ gia công tại VN. Điều đó khiến giá trị gia tăng còn thấp, mà dẫn chứng là năm ngoái, xuất khẩu trong lĩnh vực điện tử đạt 2,2 tỷ USD, song giá trị gia tăng chỉ từ 5%-10%.