Vấn đề 27: Quan điểm của HCM về vị trí và vai trò của văn hóa

v  Vị trí:

Văn hóa là đời sống tinh thần của XH, thuộc kiến trúc thượng tầng. HCM đặt văn hóa quan trọng ngang hàng với chính trị, kinh tế, XH tạo thành 4 vấn đề chủ yếu của đời sống. Vì vậy, XD đất nước, cả 4 vấn đề này được coi trọng như nhau.

+        Trong quan hệ với chính trị và XH, HCM cho rằng chính trị và XH được GP thì văn hóa mới được GP. Chính trị GP sẽ mở đường cho văn hóa phát triển.

+        Trong quan hệ với kinh tế, HCM cho rằng kinh tế thuộc cơ sở hạ tầng, làm nền tảng XD nền văn hóa mới. Phải chú trọng XD kinh tế, XD cơ sở hạ tầng thì văn hóa mới phát triển được.

+        Người viết: “Văn hóa là 1 kiến trúc thượng tầng nhưng cơ sở hạ tầng của XH có kiến thiết rồi, văn hóa mới được kiến thiết. Vì vậy, kinh tế phải đi trước 1 bước.”

+        Văn hóa ở trong kinh tế và chính trị, phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy kinh tế phát triển. Văn hóa có tính tích cực, chủ động, sáng tạo như 1 động lực thúc đẩy sự phát triển của kinh tế và chính trị. Văn hóa ở trong kinh tế và chính trị nghĩa là nó phải tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy kinh tế phát triển. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp thì kháng chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến nghĩa là văn hóa ko đứng ngoài mà ở trong cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc. Văn hóa phải ở trong kinh tế và chính trị nghĩa là kinh tế, chính trị cũng phải có tính văn hóa.

v  Vai trò:

Văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực của CM

+        Văn hóa là mục tiêu của CM: Nghĩa là CM phải hướng tới mục tiêu GPDT, GP giai cấp và GP con người. CM phải xóa được đói nghèo, lạc hậu làm cho ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. CM phải mang lại đời sống tinh thần tốt đẹp, đời sống vật chất no đủ cho ND, đưa ND lên địa vị chủ thể sáng tạo và hưởng thụ XH.

+        Văn hóa là động lực của CM: Nghĩa là văn hóa phải góp phần nâng cao nhận thức, giúp con người phân biệt được đúng sai, trái phải từ đó có hành động đúng. Văn hóa phải giúp người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ, phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa góp phần giáo dục lý tưởng cho ND, làm cho ND có tinh thần vì nước quên mình, có ý thức vươn lên chiến thắng nghèo nàn lạc hậu. Văn hóa giúp con người hiểu biết nhau, đoàn kết nhau, giúp các dân tộc xích lại gần nhau hơn.