VAR LÀ GÌ? & HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?

Cho đến hiện tại, nhiều người vẫn nhầm VAR chỉ đơn thuần video, đại loại có những câu hỏi như: “Sao không xem lại VAR?”, đó là một sự nhầm lẫn cơ bản. VCK Asian Cup 2019 sẽ áp dụng VAR từ vòng Tứ kết. VAR cũng sẽ có mặt tại V-League 2019. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem thực chất VAR là cái gì và nó vận hành ra sao cùng những minh họa cụ thể nhất.

I. VAR LÀ GÌ?

• VAR là viết tắt của 'Video Assistant Referee', có nghĩa là Trợ lý trọng tài video.
• Họ là 1 tổ trọng tài dùng video để hỗ trợ trọng tài chính, chứ không phải là 1 hệ thống video quay lại.

| Tổ trọng tài video VAR gồm có 4 người, giống như tổ trọng tài chính hoạt động trên sân, bao gồm:

• 1 tổ trưởng VAR
• 3 trợ lý AVAR1-2-3 (Assistant Video Assistant Referee – trợ lý của trợ lý trọng tài video).

• Bốn người ở tổ VAR là 4 trọng tài, họ không phải hệ thống video cũng như không phải điều khiển máy quay hay video, mà nhiệm vụ của họ là đánh giá tình huống thông qua video.

• Sẽ có 4 nhân viên kĩ thuật điều khiển các đoạn quay lại (replay). 2 người sẽ chọn sẵn các góc máy camera, trong khi 2 người còn lại cung cấp các góc máy được yêu cầu bởi tổ trưởng VAR và trợ lý AVAR2.

II. NHIỆM VỤ CỦA TỪNG THÀNH VIÊN TỔ VAR?

• Tổ trưởng VAR (gọi tắt là VAR) theo dõi góc máy chính ở màn hình phía trên và kiểm tra, đánh giá lại tình huống thông qua màn hình được chia 4 góc máy ở phía dưới.
Tổ trưởng làm nhiệm vụ điều hành tổ VAR và liên lạc với trọng tài chính trên sân.

• AVAR1 tập trung vào camera chính, và đảm bảo cho VAR (tức tổ trưởng) vẫn nắm bắt được tình hình trên sân trong khi đang đánh giá lại 1 tình huống.

• AVAR3 tập trung vào các thông tin trên màn hình, hỗ trợ VAR đánh giá tình huống, và đảm bảo sự trao đổi và liên lạc thông suốt giữa VAR và AVAR2.

• AVAR2 là trợ lý theo dõi các đường việt vị, dự đoán và kiểm tra các tình huống có khả năng việt vị giúp VAR nhanh chóng kiểm tra và đánh giá tình huống hơn.

III. TỔ VAR LÀM VIỆC Ở ĐÂU?

• Họ không ở từng sân, mà họ ở phòng Vận hành video (Video Operation Room – VOR)

• Tất cả các dữ liệu của các camera ở các sân vận động được gửi đến VOR thông qua mạng cáp quang.

• Các trọng tài ở trên sân trao đổi với tổ VAR thông qua hệ thống radio tín hiệu, được truyền dẫn bằng đường cáp siêu tốc giữa trung tâm VOR và trung tâm radio của mỗi sân.

IV. CÁC CAMERA CỦA TỔ VAR

Tổ VAR có thể truy xuất 33 camera, trong đó có:
• 8 camera siêu chậm (super slow-motion)
• 4 camera cực chậm (ultra slow-motion)
• 2 camera việt vị đặc biệt chỉ dành riêng cho tổ VAR

V. VAR HỖ TRỢ CHO TRỌNG TÀI CHÍNH KHI NÀO?

Họ sẽ hỗ trợ cho trọng tài chính trong các tình huống được đánh giá là thay đổi cục diện trận đấu, mà FIFA liệt kê ra 4 loại chính:

• Bàn thắng và lỗi dẫn đến bàn thắng>
• Quyết định thổi phạt đền và pha phạm lỗi dẫn tới phạt đền>
• Tình huống dẫn đến thẻ đỏ trực tiếp>
• Nhận diện nhầm cầu thủ (ví dụ như phạt nhầm người).

VI. HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ VAR

• Tổ VAR sẽ kiểm tra các lỗi rõ ràng liên quan đến 4 tình huống kể trên.

• Tổ VAR chỉ liên lạc với trọng tài chính trong các tình huống lỗi rõ ràng hoặc những tình huống nghiêm trọng bị bỏ qua.

• Các trọng tài được hướng dẫn cụ thể khi nào thì chấp nhận thông tin từ tổ VAR, khi nào thì xem lại video ở góc màn hình trên sân trước khi ra quyết định.

| CHI TIẾT HOẠT ĐỘNG NHƯ SAU :

A. Xem lại video để đánh giá khi:

A1. Bàn thắng:
- Có lỗi của cầu thủ tấn công
- Việt vị

A2. Quyết định phạt đền
- Lỗi dẫn đến phạt đền
- Lỗi bởi cầu thủ tấn công

A3. Các tình huống thẻ đỏ trực tiếp

B. Nhận tư vấn từ tổ VAR

B1. Bàn thắng:
- Một vị trí việt vị ảnh hưởng đến bàn thắng
- Bóng đã đi ra ngoài sân nhưng dẫn đến bàn thắng

B2. Quyết định phạt đền
- Lỗi dẫn đến phạt đền trong hay ngoài vòng cấm
- Bóng ra ngoài trong tình huống dẫn tới phạt đền
- Việt vị trong tình huống dẫn tới phạt đền

B3. Các trường hợp nhận diện nhầm cầu thủ

VII. TRỌNG TÀI CHÍNH TRÊN SÂN SẼ LÀM GÌ?

| Khi nhận tín hiệu của tổ VAR, trọng tài chính có 2 lựa chọn:

a. Nhận tư vấn của tổ VAR để quyết định
b. Quyết định ra góc video dành riêng cho trọng tài để xem lại tình huống

| Trọng tài chính ra dấu:

• Tạm dừng trận đấu, đặt tay hoặc chỉ tay lên tai:
-> Trao đổi với tổ VAR, đây không được coi là 1 tình huống đánh giá chính thức của VAR.

• Tạm dừng trận đấu, ra dấu tay vẽ hình chữ nhật lên không trung:
-> Đánh giá lại tình huống khi có tín hiệu của tổ VAR hoặc thay đổi quyết định sau khi xem lại video hoặc tham khảo tư vấn của VAR.

• Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn là nằm ở trọng tài chính.

VIII. MINH HỌA CỤ THỂ VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA VAR

** Tình huống: Va chạm giữa cầu thủ 2 đội trong vòng cấm, trọng tài chính không thổi phạt đền.

A. Khi ý kiến của tổ VAR khác với trọng tài chính:

• Trường hợp 1:

- VAR: Có lỗi anh ơi!
- TT chính: Anh nhìn rõ rồi, không có lỗi!

--> Không có phạt đền.

• Trường hợp 2:

- VAR: Có lỗi anh ơi!
- TT chính: Có lỗi à, tuýt!

--> Phạt đền.

• Trường hợp 3:

- VAR: Có lỗi anh ơi!
- TT chính: Lỗi á? Để anh check lại xem!

Trọng tài ra dấu vẽ hình chữ nhật lên không trung, chạy vào lán xem video.

Sau khi xem xong, TT chính cho rằng không có lỗi, "A lô, anh xem lại rồi, anh thấy không lỗi nhé!"

--> Không có phạt đền.

• Trường hợp 4:

- VAR: Có lỗi anh ơi!
- TT chính: Lỗi á? Để anh check lại xem!

Trọng tài ra dấu vẽ hình chữ nhật lên không trung, chạy vào lán xem video.

Sau khi xem xong, TT chính: "A, có lỗi thật, tuýt!"

Ra dấu vẽ hình chữ nhật, chỉ tay vào chấm phạt đền

--> Phạt đền.

B. Khi ý kiến của tổ VAR giống với trọng tài chính

--> Không có phạt đền.

IX. KẾT LUẬN:

• VAR là 1 tổ trọng tài, không phải là hệ thống máy móc, cũng đủ 4 người như tổ trọng tài chính.

• Không phải trọng tài chính yêu cầu thì mới “dùng” VAR (VAR là người cơ mà).

• Không phải cứ trọng tài chính chạy ra xem video thì VAR mới làm việc. VAR theo dõi xuyên suốt cả trận đấu.

• VAR cũng là 1 tổ trọng tài, nên chỉ khi nhận định của tổ VAR khác với tổ trọng tài chính thì họ mới ra tín hiệu.

• Nếu nhận định của tổ VAR khớp với tổ trọng tài chính, thì họ không ra tín hiệu, đồng nghĩa với việc bất chấp ai có ý kiến thế nào thì nhận định của 2 tổ đều khớp nhau và được coi là chính xác.

• VAR sao lại hoạt động chậm thế, đang đá tự dưng lại tạm dừng?

Tổ VAR cũng là 1 tổ trọng tài, họ cần thời gian để xem xét, nhận định. Có những tình huống nhìn video sơ qua là thấy lỗi ngay, nhưng có những tình huống phải xem đi xem lại rất kĩ, bàn bạc với nhau xong mới quyết định là lỗi hay không mới báo trọng tài chính được.

• Có VAR mà vẫn thổi sai, rõ ràng là thiên vị ?!?

Sai đúng là do cảm quan của mỗi người. Còn nếu tổ VAR nhận định giống trọng tài chính, dĩ nhiên họ không ra tín hiệu.

Trong bóng đá, có rất nhiều trận đấu có những tình huống 50-50, mà khi hết trận, người ta xem đi xem lại rất nhiều góc máy mà vẫn tranh cãi không dứt.
Các trọng tài cũng thế, có nhiều pha bóng có 10 trọng tài đánh giá thì 5 người sẽ thổi phạt đền, 5 người không.

• VAR chỉ phạt đội này chứ không phạt đội kia?

VAR cũng là 1 tổ trọng tài, nên họ ra tín hiệu cho trọng tài chính nếu nhận định của họ cho rằng có lỗi.

Nhận định của họ để trọng tài chính tham khảo, giống như có người làm thì có người giám sát, chứ không có nghĩa là nhận định của VAR luôn đúng và làm chuẩn mực cho trọng tài chính.

• Yêu cầu dùng VAR sao không dùng? (Đây chắc chắn là thắc mắc nhiều nhất của mọi người).

- Thứ nhất, VAR không phải là vật mà dùng hay không.

- Thứ 2, tổ VAR không ra tín hiệu cho trọng tài chính, tức là cả 2 tổ nhận định giống nhau, tại sao phải xem lại video?

© Rất cảm ơn page Football Facts - Những Thống Kê Bóng Đá Thú Vị đã có bài viết chi tiết về VAR.