Chương 1:

Cuộc thí nghiệm của tôi

Tôi ngồi ngẩn ngơ, thu vào tầm mắt mênh mông cồn cát. Xa xa, vài chú lạc

đà hoang dã nhởn nhơ rong chơi, nhưng chưa kịp lại gần, đã co cẳng chạy

biến, chúng còn khôn hơn cả lạc đà thuần. Bước thấp bước cao lê lết suốt mấy

tiếng đồng hồ và không ngừng dõi mắt tìm kiếm xung quanh, quả thực là tôi

đã quá mệt. Không thiết bị định vị GPS, không phương hướng, cứ lao đi như

vậy chẳng giải quyết được vấn đề gì. May cho tôi, lúc này đang là giữa thu,

thời tiết tuy khô hanh nhưng nhiệt độ sa mạc không quá thấp, nên vẫn chịu

đựng được. Có điều, trời đang tối dần khiến tôi lo ngại. Khi mặt trời khuất

bóng mà tôi lại không mang theo bất cứ vật dụng bảo vệ ngoài trời nào, lang

thang trong đêm giữa hoang mạc thế này, không chết đói cũng sẽ chết rét.

Nhắm mắt lại vẫn thấy rùng mình, cảm giác quay cuồng lúc tiếp đất vẫn

chưa tan. Uể oải nâng tay trái ngó chiếc đồng hồ vượt thời gian, không ngăn

nổi tiếng thở dài. Vẫn là, lần thử nghiệm thứ ba lại thất bại, tuy có tiến bộ hơn

hai lần trước, lần này tôi đã tiếp đất.

Tôi tham gia dự án thử nghiệm vượt thời gian này đã hơn một năm. Là

nghiên cứu sinh chuyên ngành lịch sử, nhiệm vụ ban đầu của tôi chỉ là cùng

thầy hướng dẫn, một giáo sư lịch sử danh tiếng tham gia công tác chỉ đạo dự

án. Nhưng sau khi gặp tôi, các nhà sinh vật học ấy cứ nằng nặc đòi tôi tiến

hành xét nghiệm và kết luận của họ là thể lực của tôi hoàn toàn thích hợp để

thực hiện thử nghiệm.

Mặc dù không thiếu người nhưng tất cả tình nguyện viên trước đó đều đã

thất bại. Nhóm chuyên gia cho họ về nghỉ và quay ra “tâm lý chiến” với tôi. Với

tư cách là một nghiên cứu sinh chuyên ngành, tôi có trách nhiệm và nghĩa vụ

vén bức màn bí ẩn, giải mã những nghi vấn, trả lại tính chân thực cho lịch sử.

Trở về và trải nghiệm mọi thứ diễn ra trong thời kỳ cổ đại, mấy ai làm được

điều đó? Và nếu thành công, tôi sẽ trở thành người đầu tiên, sẽ được vang

danh trong sử sách.

Tôi là cô gái đam mê công việc, tiêu chí của đời tôi là: “sách vạn cuốn,

đường vạn dặm, chuyện vạn người”. Tôi muốn gặt hái nhiều thành tích để

“sếp” được tự hào, “sếp” chính là thầy hướng dẫn, đám sinh viên chúng tôi

thường  gọi  thầy  hướng  dẫn  của  mình  như  vậy.  Do  đó,  không  đợi  tôi  chịu

“thuận” hẳn, nhóm chuyên gia hừng hực nhiệt huyết kia đã nhanh chóng xua

tôi lên bục thử nghiệm.

Lần thử nghiệm đầu, biến mất chưa đầy nửa phút, tôi đã ngã nhào trở lại.

Tôi không nhớ gì ngoài cảm giác chóng mặt buồn nôn cực độ khi vượt không

gian. Toàn bộ thiết bị mang theo gồm: máy dò tìm 14C, GPS định vị, laptop,

máy ảnh kỹ thuật số, … đều bị tia bức xạ tần số cao làm hỏng sạch. Nhóm

chuyên gia rút ra kết luận: không thể mang theo thiết bị điện tử. Vậy là, sau

nửa tháng trên giường bệnh, tôi lại được đào tạo cấp tốc cách sử dụng các

dụng cụ thủ công, xẻng Lạc Dương (một loại xẻng nhỏ dùng trong khảo cổ)

cũng nằm trong số đó.

Lần thứ hai, tiến bộ hơn, tôi biết mất khoảng mười phút, nhưng khi mọi

người đang rất hân hoan, chuẩn bị mở tiệc ăn mừng thì tôi lại rơi đánh bịch

trên trảng cỏ ngoài phòng thí nghiệm. Lúc tỉnh dậy, hình ảnh của phố xá và

dòng người mà tôi nhìn thấy khi bay trong không gian mơ hồ quệt qua trí nhớ,

có vẻ như là khung cảnh và trang phục thời Hán. Nhưng chưa kịp tiếp đất,

một lực hút cực mạnh đã kéo tôi lại. Dụng cụ thủ công mà tôi đeo trên lưng

cũng vỡ tan tành.

Dựa trên báo cáo của tôi, nhóm chuyên gia nhận định thí nghiệm có thể

đưa con người trở về không gian của hai nghìn năm trước, vì vậy, tôi đã phải

ôn lại lịch sử thời chiến quốc và thời Tần Hán khi vẫn còn nằm trên giường

bệnh. Vết thương chưa lành, tôi đã bị dựng dậy, bị bắt luyện tốc ký, luyện vẽ

sơ đồ, biểu đồ, phác thảo công trình kiến trúc. Các chuyên gia quyết định

không để tôi mang theo những dụng cụ nặng, chỉ đem theo những vật dụng

nhỏ nhẹ, tiện dụng.

Học vẽ được nửa năm thì thiết bị thí nghiệm được cải tiến thành mô hình

máy CT. Hành trang lần này của tôi bao gồm một tập lớn giấy viết vẽ tốc ký và

bút chì. Trước lúc lên đường, sếp tôi còn dặn dò cẩn thận, không được phép

để lại ở thời cổ đại bất cứ thứ rác rưởi khó tiêu hủy nào của thế kỉ XXI, vì như

vậy sẽ gây khó dễ cho các nhà khảo cổ và các chuyên gia lịch sử sau này.

Và trong lần thử nghiệm thứ ba, tôi đã tiếp đất thành công, không thương

tổn bầm dập, bởi vì tôi rơi xuống giữa một sa mạc cát. Nhưng tôi nhận ra tình

trạng thảm hại của mình ngay sau đó. Không một bóng người, không một dấu

hiệu của sự sống, sau vài giờ lang thang, tôi vẫn hoang mang không rõ mình

đã đến được thế giới cổ đại hay chưa. Tôi chỉ khẳng định được duy nhất điều

này: tôi đã rời khỏi phòng thí nghiệm.

Không nước uống, không đồ ăn, không thuốc men, vì nếu có mang theo thì

khi vượt không gian cũng sẽ bị nhiễm xạ. Trong chiếc ba lô chuyên dụng hiệu

Northface của tôi chỉ có một con dao Thụy Sĩ, một chiếc la bàn, quần áo, sổ

ghi chép, dụng cụ khảo cổ, một tập giấy tốc ký, bút chì và một ít bạc vụn.

Chẳng có thứ gì giúp được tôi lúc này. Có lẽ phải bỏ cuộc và trở về thôi. Các

chuyên gia sẽ tiếp tục cải tiến thiết bị và hy vọng lần tới, tôi sẽ đến được nơi

có con người. Không nén nổi, tôi buông một tiếng thở dài tiếc nuối. Nhưng trời

đang tối dần, tôi phải tranh thủ thời gian, nếu không sẽ không đủ năng lượng

mặt trời để khởi động thiết bị.

Tôi lôi chiếc mũ chống tia phóng xạ nhét trong bộ trang phục thời Hán ra và

chụp kín đầu, đeo găng tay, kéo cao khóa, nghiêng chiếc đồng hồ vượt thời

gian kềnh càng về hướng mặt trời, xoay chốt bảo hiểm, miệng nhẩm đếm:

một, hai, ba…

Đếm đến mười vẫn không có động tĩnh gì. Tiếp tục đếm: hai mươi, năm

mươi, một trăm…

Sao thế này, không lẽ lại xui xẻo đến vậy? Tôi kéo mũ, dán mắt vào chiếc

đồng hồ dở chứng, vẫn không động đậy. Đập đập, không phản ứng. Giơ cao

về phía mặt trời, tiếp tục im lặng. Tôi tháo đồng hồ, vung lắc hết sức, đèn báo

hiệu vẫn không hiện màu xanh.

Gió bắt đầu nổi, mặt trời bị giăng mờ bởi ngợp trời gió cát. Cái đồng hồ dựa

dẫm vào năng lượng mặt trời chết tiệt này! Tôi sẽ phải bỏ mạng ở nơi không rõ

là thời đại nào, hoang mạc nào này ư?

Tôi bật dậy, chỉ tay lên trời, nguyền rủa nhóm chuyên gia: không cho mang

nước, không cho mang thức ăn, chỉ mấy đồng xu xù xì nặng trình trịch này thì

ích gì chứ? Sớm biết cái đồng hồ phải gió kia sẽ dở chứng thì dù có phải chịu

nhiễm xạ, tôi cũng kiên quyết mang theo đồ ăn thức uống đi. Ba lần bị đẩy vào

cái máy vượt thời gian phải gió ấy, lẽ nào tôi chưa từng nhiễm xạ ư? Tôi thà

chết vì nghẹn bánh mì bị nhiễm xạ còn hơn chết đói chết khát thế này!

Tôi  kết  thúc  trận  xỉ  vả  sau  khi  nuốt  vào  đầy  một  miệng  cát,  trời  nhanh

chóng tắt nắng, chỉ một lát nữa, sa mạc sẽ trở nên lạnh cóng. Chiếc áo chống

tia phóng xạ của tôi còn có thể chống gió và rét, nhưng không chống nổi cơn

đói khát đang ập đến với tôi. Co gập người lập cập bò lên một gò cát cao, nhìn

ra xa, trong mịt mù đêm tối, tôi bắt gặp những đốm lửa bập bùng phía xa

xăm. Tôi chưa bao giờ thấy thứ ánh sáng nào ấm áp đến thế!

Không còn nhớ phải mất bao nhiêu thời gian mới có thể thoát khỏi sa mạc

tăm tối, gió cát mịt mù đáng sợ ấy, chỉ biết rằng khi tôi lảo đảo lại gần đống

lửa thì mắt tôi hầu như không còn thấy gì và tôi khát đến mức cổ họng như

cháy khô. Kịp nhận thấy xung quanh đống lửa có một số lều bạt, có tiếng

người, có lạc đà, mắt sáng rực, tôi lao vào một trong những chiếc lều ấy, sau

đó, lịm đi.

Chương 2: Hòa thượng và ni cô

Tỉnh lại, tôi thấy mình đang được vây bọc giữa một đám người hình hài kỳ

lạ: mũi cao, mắt sâu, môi mỏng, mặt tròn, cổ ngắn, nước da trắng mịn, đáy

mắt sẫm nâu. Đàn ông cao to lực lưỡng, đàn bà béo tốt khỏe mạnh, tất cả đều

tóc xoăn thả lọn ngang vai và nhất loạt màu hung đỏ. Trang phục của họ lại

càng đặc biệt hơn: đàn ông áo dài bẻ cổ, tay bó, thắt eo, đi ủng cao đến tận

đầu gối, giắt kiếm sau lưng. Phụ nữ váy dài đến đầu gối, xẻ vai phải, tay bó,

vai quàng khăn và cũng đi ủng cao.

Tôi thấy khâm phục bản thân, trong tình trạng đói khát mệt lả như vậy vẫn

có thể mô tả và nhận xét vẻ ngoài và trang phục của những người xung quanh

một cách chuyên nghiệp chỉ bằng vài cái đưa mắt quan sát. Nhưng những

thông tin này không có nghĩa lý gì nữa khi tôi bắt đầu ngửi thấy mùi thơm của

thức ăn.

Chỉ là vài miếng bánh và một bát mì nóng, nhưng thế cũng đủ để nước

miếng tuôn ào ạt trong miệng tôi. Vội vã đón thức ăn từ tay một phụ nữ chừng

bốn mươi, sau tiếng lắp bắp cảm ơn, tôi ngấu nghiến nhai nuốt, mấy miếng

bánh nhanh chóng hết veo, bát mì nóng cũng sạch bong sau vài miếng soàn

soạt, dạ dày đã có chút cảm giác. Nhưng tôi vẫn muốn ăn thêm, rụt rè cất lời

xin xỏ, tôi bỗng nhận ra rằng: ngôn ngữ bất đồng.

Không có gì lạ, vì chỉ nhìn thoáng qua cũng biết họ không phải người Hán

và chính tôi cũng không rõ rốt cuộc mình có trở về thời kỳ cổ đại hay không.

Chưa biết chừng, cuộc thí nghiệm này chỉ như một chuyến bay miễn phí, đưa

tôi đến một sa mạc nào đó thuộc Trung Đông hoặc châu Phi, để rồi vô tình gặp

một bộ lạc du mục lạc hậu nào đó cũng nên và biết đâu tôi vẫn đang ở thế kỷ

XXI. Tôi thử dùng tiếng Anh, vẫn không ổn.

Đúng lúc tôi đang phiền muộn giữa những thanh âm lạ lùng thì trong lều

xuất hiện thêm hai người, những người khác lập tức dừng bàn luận và tỏ ra

hết sức cung kính. Tôi có thể nhận ra ngay thân phận khác thường của hai

người đó, nhưng khi họ lại gần chỗ tôi nằm thì tôi ngạc nhiên đến mức hồi lâu

vẫn há hốc miệng.

Đó là một ni cô chừng hơn ba mươi tuổi và một tiểu hòa thượng chừng

mười lăm, mười sáu tuổi. Nhưng điều khiến tôi ngạc nhiên hơn cả thân phận

khác thường là khí chất cao quý toát ra từ con người họ. Họ chỉ yên lặng đứng

đó, nhưng vẻ bất phàm thoát tục của họ lan tỏa trong không gian quanh tôi.

Khuôn mặt ni cô giống hệt những người phụ nữ khác, nhưng làn da trắng

mịn hơn, đôi mắt to, lông mày dài mượt và trong đôi mắt nâu nhìn tôi chăm

chú thấp thoáng vẻ lo lắng mơ hồ nào đó. Một thân hình căng tròn, đầy đặn,

chiếc áo cà sa màu nâu sòng giản dị không che lấp nổi vẻ đẹp của thân hình

ấy. Có điều, hình như vầng trán của ni cô khác với những người khác, hình

như nó bị nén xuống và đổ dần về phía sau gáy và vì trên đầu không có tóc,

nên hình ảnh đó càng trở nên kỳ dị. Tôi nhớ rằng, người Ai Cập và Ba Tư cổ

đại từng có tập tục nén vầng trán cho dẹp xuống ngay khi còn nhỏ, nhưng tập

tục đó chỉ giới hạn trong các thành viên của hoàng thất. Không biết, trán của

ni cô là do bị dẹp bẩm sinh hay đã được nén sau khi sinh. Tuy nhiên, vầng trán

dẹt không làm mất đi vẻ đẹp mặn mà của ni cô.

Tiếp tục quan sát tiểu hòa thượng mười lăm tuổi, không thể không thốt lên,

đó là một vẻ điển trai quyến rũ kỳ lạ! Cũng sống mũi cao, đôi mắt sâu, nhưng

không thô lậu như những người khác. Khuôn mặt tiểu hòa thượng hệt như

bức tượng thần Hy Lạp, với những đường nét ngời sáng như một khối lập thể

được đúc tạc tỉ mỉ. Ngũ quan là một sự kết hợp hài hòa và tài tình, với đường

lông mày dày và đậm, sống mũi cao thanh tú, đôi đồng tử màu xám nhạt như

được khảm giữa một vùng nhãn thần rộng và sâu thẳm, thuần khiết tựa nền

trời  xanh  trên  sa  mạc  mênh  mông.  Tuy  tuổi  còn  rất  trẻ  nhưng  ở  tiểu  hòa

thượng đã toát lên vẻ đạo mạo, sáng rỡ, khiến tôi vừa có cảm giác ấm áp vừa

gợn chút tò mò.

Hòa thượng có làn môi rất mỏng nhưng đường nét đậm rõ, khi đôi môi khép

lại, cánh môi uốn lên một đường cong thanh tú. Khuôn mặt thuôn dài, chiếc

cằm nhọn đậu trên chiếc cổ cao gầy tựa thiên nga, từng nét thon dài sống

động. Không giống những đàn ông khác trong lều, tiểu hòa thượng có nước

da bánh mật. Khoác trên mình chiếc áo choàng dài, vai rộng phủ toàn thân,

chiều cao một mét bảy càng tôn thêm dáng vẻ cao lớn, nhưng cũng khiến y

phục trên người tiểu hòa thượng trở nên đơn sơ. Chắc chắn tiểu hòa thượng

sẽ còn cao nữa, có thể đến một mét tám hoặc hơn.

Tôi chăm chú quan sát hai con người kỳ lạ đó, trí óc quay cuồng. Cho đến

khi, thật bất ngờ, họ bắt đầu trò chuyện với tôi bằng tiếng Hán lơ lớ.

Rất lâu sau tôi mới hiểu được rằng họ đang cố hỏi xem tôi từ đâu tới và vì

sao lại lưu lạc đến chốn này. Ngước nhìn họ với vẻ đau khổ, tôi đáp:

- Làm ơn cho tôi biết, đây là đâu, nơi này thuộc nước nào vậy?

Vẻ băn khoăn không hiểu rõ trên nét mặt ni cô, nhưng hình như tiểu hòa

thượng đã nắm bắt được đôi điều, đột ngột ngồi xuống cạnh tôi, khuôn mặt

tuấn tú, thuần khiết của tiểu hòa thượng bừng sáng. Bị hút hồn bởi vẻ đẹp ấy,

tim đập mạnh khiến tôi choáng váng trong giây lát.

- Chúng tôi đến Wensu, sắp rồi. Cố là ngươi Han?

Đang chưa hết băn khoăn vì trái tim lỗi nhịp đập nhanh vô cớ, tôi bỗng phì

cười trước điệu bộ hết sức nghiêm túc nhưng phát âm tiếng Hán lơ lớ và trật

tự chủ ngữ vị ngữ đảo lộn hết cả của tiểu hòa thượng.

Đôi chút ngượng ngùng và khuôn mặt hơi ửng đỏ:

- Tiếng Hán, tôi, nói không giỏi.

Hòa thượng quay lại thao thao bất tuyệt một hồi với ni cô xinh đẹp. Tôi vội

nín cười, cố lí giải xem địa danh mà hòa thượng vừa nhắc đến là nơi nào. Căn

cứ phát âm của tiểu hòa thượng thì hình như đó không phải một địa danh ở

Trung Nguyên.

Hòa thượng quay đầu tiếp tục hỏi chuyện tôi:

- Cố, đi, đâu?

Tôi hăm hở:

- Trường An, biết chứ?

Thấy hòa thượng gật đầu, tôi thở phào nhẹ nhõm. Vậy là địa danh này tồn

tại và được biết đến ở nơi đây.

- Nhưng…

Hòa thượng nhìn tôi do dự:

- Xa lắm, một mình, cô?

Tôi uể oải gật đầu, trong lúc này, ngoài Trường An, tôi chẳng thể nghĩ ra

được nơi nào khác, dù thế nào, đến đó tôi cũng không gặp trở ngại về ngôn

ngữ.

- Chúng tôi, đi Kuchi, cô, tiện đường.

Vất vả lắm hòa thượng mới phát âm được một tiếng, tôi cứ định buột miệng

cười lại gắng sức kìm chế. Cứu mạng tôi, lại có thể trò chuyện với tôi, như vậy

đã đáng quý lắm rồi. Không biết Kuchi là nơi nào nhỉ? Tôi đã tiếp đất được

bảy, tám tiếng rồi cũng nên, vậy mà vẫn chưa xác định được địa điểm và thời

đại lịch sử. Đường đường là nghiên cứu sinh khoa lịch sử một trường đại học

danh tiếng, xấu hổ quá đi mất!

- Cô, tên gì?

- Hả?

Mải suy nghĩ, chưa kịp định thần, phải nhờ đến lần thứ hai tôi mới hiểu tiểu

hòa thượng muốn hỏi tên mình.

- Tôi tên Ngải Tình[1].

Tên gọi của tôi từ lâu đã là chủ đề gây cười của mọi người. Từ nhỏ tôi đã

được gắn biệt danh: Love. Bọn con trai thích thú chọc ghẹo, gào thét tên tôi:

Oh, my love!

Tôi  đã  đấu  tranh  đòi  đổi  tên,  nhưng  bố  mẹ  không  chịu.  Lâu  dần  thành

quen. Gọi “tình yêu” thì cũng có sao, chỉ tiếc, bao nhiêu năm mang tên “tình

yêu” mà vẫn chẳng thấy bóng dáng thần tình yêu của tôi đâu.

- Tên tôi là…

Hòa thượng phát ra một tràng dài những âm lạ mà tôi không sao nhớ nổi,

chỉ cười trừ đáp lại. Hòa thượng kiên nhẫn lặp đi lặp lại ba lần. Căn cứ vào

phát âm, tôi tìm ra những tiếng tương ứng trong Hán ngữ: Ku- ma- la- ji- ba,

quả thực rất khó đọc. Tôi gắng sức: Ku- ma- la- ji- ba, Ku- ma- la- ji- ba, Ku-ma- la- ji- ba, …

Cánh môi hòa thượng lên xuống theo từng chuỗi phát âm của tôi và ngừng

lại với một điệu cười sảng khoái, giọng cười cao vút, trong veo và vang xa như

tiếng suối reo giữa đại ngàn. Chợt nhớ đến, mới đây thôi tôi còn cười cậu ta

phát âm tiếng Hán không chuẩn, bây giờ thì đến lượt tôi rồi nhé, má tôi nóng

bừng.

Hòa thượng chỉ cười một lát rồi dừng lại, có lẽ vì nhận ra vẻ mặt ngượng

ngùng của tôi, chỉ tay về phía ni cô xinh đẹp đứng phía sau:

- Của tôi, me, Jiba.

Tôi đã bắt đầu thích ứng với khẩu âm của hòa thượng, nên tự động chuyển

ngữ “me” bằng “mẹ”.

Ni cô xinh đẹp này là mẹ của hòa thượng? Họ đều là người xuất gia? Cậu ta

còn trẻ như vậy, chắc là được mẹ đưa đến nơi cửa Phật? Thoáng chút tiếc

nuối len lỏi trong tim, nhưng đã nhanh chóng bị tôi đá bay. Jiba? Không biết

đó là tên gọi hay là một kính từ? Tôi cất giọng thử một tiếng Jiba, ni cô điềm

đạm gật đầu.

- Cô, nghí ngơi, chúng ta, ngày mai, lến đương.

(Dịch: Cô nghỉ ngơi đi, ngày mai chúng ta lên đường)

Sau khi hòa thượng và ni cô đi khỏi, tôi ở lại trong lều cùng bốn phụ nữ

khác. Tuy không hiểu họ nói gì, nhưng thái độ của họ rất thân thiện. Ngại xin

xỏ thêm đồ ăn, tôi khoan khoái ngả mình trên tấm đệm ấm áp họ dành riêng

cho tôi.

Vậy là tôi đang ở một nơi xa lạ, ngôn ngữ bất đồng. Ngoài kia, tiếng gió rít

trên sa mạc sao mà thảm thiết, hệt như tiếng khóc than não nề trong đêm

vắng. Lòng tôi chùng xuống, hễ nhắm mắt là lại nhớ nhà kinh khủng, nước

mắt không ngăn nổi, rơi lã chã trên gối. Tôi cố gắng ngăn chặn cảm xúc yếu

đuối đó bằng phép thôi miên thông dụng nhất.

Tôi bắt đầu phân tích hình ảnh những thứ ở xung quanh mà tôi quan sát

được trước lúc đi ngủ, sau đó, đặt tên cho từng thứ một: tôi nằm trên một tấm

đệm thêu hoa văn hình thoi, gối trên một chiếc gối bông hoa văn vằn hươu

xen hình những nén bạc nhỏ và đắp lên mình một chiếc chăn lông thêu hoa

văn hình tam giác. Vật dụng chứa nước là một chiếc bình gốm một quai, in

hoa văn lưới, còn chiếc bát đựng bánh màu xám khi nãy là một chiếc bát nung

từ đất sét.

Tôi phán đoán mình đã đến được thời cổ đại, bởi vì kỹ thuật chế tác những

đồ dùng bằng gốm này vẫn rất nguyên thủy. Nếu căn cứ vào trình độ chế tác

gốm sứ ở Trung Nguyên thì kỹ thuật chế tác đơn giản này có lẽ đã tồn tại từ

hơn hai ngàn năm trước. Nhưng không biết ở đây thì thế nào.

Tiếng gió gầm gào bên ngoài cùng với tiếng thở đều đều trong lều không

ngăn nổi nỗi mệt nhoài cùng cơn buồn ngủ xâm chiếm. Tôi cuộn mình trong

lớp chăn ấm và chìm dần vào giấc ngủ.

Chương 3: Tôi biết mình đang ở đâu

Sáng sớm hôm sau, chúng tôi thu dọn và lên đường. Tôi đã khỏe lại, ăn của

người ta, ở của người ta thì phải góp công góp sức với người ta chứ nhỉ! Buồn

thay, tôi lại không hiểu họ nói gì, nên khi thu dọn lều bạt, sự lóng ngóng của

tôi chỉ khiến họ thêm vướng chân vướng tay. Nhưng họ rất hiền hòa, không

trách mắng gì cả, vả lại, dĩ nhiên rồi, họ có trách mắng, tôi nghe cũng chẳng

hiểu.

Họ dành riêng cho người lạ từ trên trời rơi xuống là tôi một chú lạc đà.

Nhưng bộ xiêm y người Hán với ống tay rộng thùng thình và chiếc váy dài

chấm gót khiến tôi không làm cách nào trèo lên lưng lạc đà được. Tôi nhìn bộ

váy áo lòa xòa lôi thôi, rồi lè lưỡi nhìn tiểu hòa thượng với vẻ bất lực và cầu

cứu.

Hòa thượng nở nụ cười hồn hậu, quay lại trao đổi một hồi với người phụ nữ

đứng tuổi, lát sau, một bộ trang phục giống như của họ được đem tới. Tôi thay

đồ, hơi rộng, cũng phải thôi, thân hình của họ cao lớn thế kia mà. Áo dài đến

đầu gối, tay phải thắt ống, vai phải xẻ, quần rộng, ống kiểu Alibaba, ủng cao

đến đầu gối, ha ha, hợp mốt đấy chứ! Phụ nữ thời Hán ai mà dám mặc áo hở

vai? Nhưng điều quan trọng là với bộ quần áo như thế này, việc lên xuống lạc

đà không còn khó khăn nữa. Buổi sớm trên sa mạc vẫn giá buốt, tiểu hòa

thượng ân cần mang cho tôi một chiếc khăn quàng.

Tôi nhẩm tính, cả đoàn cũng phải chừng sáu mươi người, nhưng tính cả tôi

cũng  chỉ  có  tổng  cộng  năm  người  phụ  nữ.  Ngoài  tiểu  hòa  thượng,  những

người còn lại đều bận quân phục và giắt bên mình một thanh kiếm dài của

tướng sĩ thời xưa. Và với biểu cảm trên khuôn mặt họ, thì mọi sự tập trung đều

dồn cả vào hai mẹ con ni cô.

Tôi có đôi chút băn khoăn, trước đây, tôi mới chỉ thấy hòa thượng và ni cô

có người hầu đi cùng, chứ chưa từng gặp hòa thượng và ni cô dẫn theo một

đội quân thế này. Càng quan sát càng nhận thấy vẻ quan cách toát ra từ cử

chỉ và lời nói của họ, rõ ràng hai mẹ con hòa thượng có thân phận không tầm

thường. So với những người khác, trình độ tiếng Hán của tiểu hòa thượng là

khá nhất, vượt xa cả người mẹ xinh đẹp, nên tôi chọn đi cạnh hòa thượng để

nghe ngóng tình hình. Tuy giao tiếp khó khăn, nhưng tôi cũng nắm bắt được

khá nhiều thông tin.

Tôi gặng hỏi hòa thượng có biết hiện ai đang làm vua vùng Trung Nguyên

hay không. Hòa thượng suy nghĩ hồi lâu mới phát âm ra một tiếng gần giống

với  “Tần/Thanh”.  Vậy  hẳn  là  nhà  Tần  rồi!  Không  thể  là  nhà  Thanh,  nhóm

chuyên gia đã khẳng định, cỗ máy vượt thời gian chỉ có thể đưa được con

người về lại khoảng thời gian hai ngàn năm trước.

Tôi lại hỏi hòa thượng học tiếng Hán ở đâu. Hòa thượng hoa chân múa tay

hồi lâu tôi mới hiểu sơ sơ, rằng ở Kuchi hòa thượng có hai thầy giáo người

Hán. Hòa thượng thẹn thùng bộc bạch, là bản thân mới học tiếng Hán được

vài tháng mà đã năm năm rồi không luyện khẩu ngữ, nên trò chuyện không

được lưu loát.

Tôi quá đỗi kinh ngạc. Hòa thượng chưa đến mười sáu tuổi, vậy là cậu bắt

đầu học tiếng Hán khi mới mười, mười một tuổi, năm năm bỏ bẵng, nhưng vẫn

có thể giao tiếp khá thế này, trí nhớ của hòa thượng thật đáng khâm phục.

Thời gian học đại học, tôi lựa chọn học ngoại ngữ tiếng Đức, sau vài năm

không ngó ngàng đến, giờ đây tôi chỉ nhớ mỗi câu ICH LIEBE DICH (Em yêu

anh), nếu yêu cầu tôi trò chuyện với người Đức, sẽ chẳng khác nào như vịt

nghe sấm.

Vì tôi tiếp đất giữa sa mạc mênh mông, nên tôi chỉ có thể suy đoán nơi này

hoặc là thuộc Tây vực hoặc là thuộc Mông Cổ. Tôi thử hỏi về con đường tơ lụa,

nhưng hòa thượng không hiểu. Chỉ khi tôi giải thích, tơ lụa và lá trà được vận

chuyển từ Trung Nguyên đến tiêu thụ tại Đại Thực (nay thuộc các Tiểu vương

quốc Ả Rập), Ba Tư (nay là I- ran), Đại Tần (nay là Roma) trên con đường này,

thì hòa thượng mới gật đầu. Hòa thượng cho biết, Kuchi nằm trên con đường

này. Và trong tôi chợt bừng lên một tia hy vọng.

Tiếp đó, tôi vắt cạn bộ nhớ để kể ra những địa danh liên quan đến con

đường  tơ  lục:  Yên  Kỳ  (Yanqi),  Thiện  Thiện  (Shanshan),  Sơ  Lặc  (nay  thuộc

Kashgar, Tân Cương), Lâu Lan, Hòa Điền (nay thuộc Hotan, Tân Cương), Ô

Tôn (nay thuộc Ili, Tân Cương), Đôn Hoàng, … Trong số đó có một vài địa

danh mà sau khi nghĩ ngợi một lúc, hòa thượng nhắc lại bằng một âm tương

tự, những âm còn lại rất khó nhận biết. Khi kể đến địa danh Khâu Từ, tôi sững

lại. Kuchi, Khâu Từ (Qiu Ci, nay thuộc huyện Kucha, Tân Cương). Hai âm này

rất giống nhau, lẽ nào là quốc gia có nền văn minh phát triển và giàu mạnh

nhất vùng Tây vực thời cổ đại?

Tôi nhìn hòa thượng và thử đọc lại tên Khâu Từ. Hòa thượng ngập ngừng

giây lát rồi gật đầu và chỉ vào mình. Trời ơi, cuối cùng thì tôi biết mình đang ở

đâu rồi. Tôi đã đến Tây vực, Tây vực đời Tần!

Vậy thì những người Khâu Từ mà tôi gặp trên đường đi này chính là người

Tochari. Tài liệu lịch sử chép lại rằng, tổ tiên của người Khâu Từ là tộc người

Da Yue Zhi, hay còn lại là người Tochari. Đầu dài, mũi cao, mắt sâu, môi mỏng,

da trắng, thuộc giống người châu Âu nguyên thủy. Các bộ lạc Tochari đã kết

thúc đời sống du mục vào khoảng một nghìn năm trước Công nguyên và bắt

đầu định cư tại Kucha, Yanqi và Turpan. Tôi đã đến tham quan rất nhiều viện

bảo tàng khi đi du lịch Tân Cương và rất thích thú khi ngắm nghía các xác

ướp, những xác ướp được lưu giữ gần như toàn vẹn sau hơn ba nghìn năm,

khuôn mặt xác ướp vẫn hiểu hiện rõ nét đặc điểm ngoại hình của người châu

Âu, nổi tiếng nhất là xác ướp mỹ nữ Lâu Lan. Nhưng có lẽ vì nằm trên huyết

mạch chính của con đường tơ lụa, là nơi tập trung và lai tạp giữa nhiều tộc

người khác nhau, nên người Khâu Từ có khuôn mặt tròn hơn người châu Âu

hiện đại.

Niềm hứng khởi đang lên cao thì lập tức bị kéo xuống. Những ghi chép về

Tây vực thời kỳ nhà Tần rất ít ỏi, hầu như chỉ tồn tại trong “Tây vực truyện”

thuộc sách “Hán thư”. Lịch sử Tây vực trong trí nhớ của người Hán được bắt

đầu từ thời Hán Vũ Đế: Trương Khiêm đến Tây vực, kết thân với Ô Tôn (Wu

Sun), dựng trại làm ruộng, gây chiến với Hung Nô suốt mấy trăm năm. Nhưng

được đến thời kỳ nhà Tần cũng rất tuyệt. Tôi phải lên đường đi Trường An

ngay mới được, để có thể tận mắt chứng kiến những biến động to lớn cuối đời

Tần, để được diện kiến những nhân vật lừng danh trong lịch sử.

Tôi lặp đi lặp lại nguyện vọng tha thiết đó với tiểu hòa thượng. Hòa thượng

trầm tư một lát rồi gật đầu và hứa sẽ sắp xếp. Nhưng cũng nói thêm, đường

xa vạn dặm, phải một năm mới đến nơi, hơn nữa hiện đang là thời kỳ chiến

tranh loạn lạc, muôn phần nguy hiểm.

Trời, chiến tranh xảy ra rồi ư? Vậy thì tôi lại càng không thể chần chừ. Tôi

vui vẻ bảo rằng không sao cả, hòa thượng băn khoăn nhìn tôi, đôi mắt màu

xám nhạt lộ vẻ kinh ngạc. Tôi không biết phải giải thích thế nào để hòa thượng

hiểu vì sao một cô gái như tôi lại hứng thú với chiến tranh đến vậy, nên chỉ

cười trừ.

Câu chuyện giữa chúng tôi kéo dài đến gần trưa. Trời mùa thu lúc chính

Ngọ nắng rất gắt gao, tôi phải trùm kín đầu bằng chiếc khăn quàng vai. Tiểu

hòa thượng kéo thấp chiếc áo choàng dài, để lộ bờ vai phải, dưới ánh nắng rực

rỡ, nước da bánh mật phản chiếu sức sống, nét khỏe khoắn và vẻ tráng kiện

của tuổi trẻ. Lối trang phục để vai trần bên phải này vốn là trang phục phổ

biến của giới tăng ni ở Ấn Độ và Tây vực. Sau đó, Phật giáo được truyền bá

vào Trung Nguyên, kiểu trang phục này dần được cải biên, có câu “nhập gia

tùy tục” mà. Thời tiết Ấn Độ nóng bức, Tây vực thì nằm trong vùng sa mạc,

hoang mạc mênh mông, chênh lệch nhiệt độ ngày đêm rất lớn, nên kiểu trang

phục kín đáo vào buổi sáng và buổi tối, hở vai vào buổi trưa này rất phù hợp

với điều kiện thời tiết nơi đây.

Khuôn mặt hòa thượng bỗng nhiên ửng đỏ, ánh mắt rời khỏi tôi trôi về phía

xa xăm. Lúc này mới chợt nhận ra tôi đã chăm chú ngắm nhìn hòa thượng rất

lâu, xấu hổ hết chỗ nói! Trang phục đặc biệt này tôi mới chỉ thấy qua các bức

bích họa, được tận mắt chiêm ngưỡng người thật trong trang phục thật thế

này, đôi mắt tôi như bị thôi miên, cứ dán chặt vào, quên cả phép lịch sự.

Không thể lôi công tác nghiên cứu ra để biện bạch cho hành vi của mình, tôi

chỉ còn cách duy nhất là cười khì khì giả ngây ngô.

Chúng tôi dừng chân nghỉ ngơi tại một rừng dương nhỏ. Những người hầu

cận nhanh chóng dựng lều và nhặt cành dương khô nhóm lửa nấu mì. Sau khi

lót dạ bằng một bát mì nóng và những chiếc bánh Tây vực, tôi bắt đầu thèm

ngủ. Hai mẹ con hòa thượng dùng bữa xong liền vào trong lều tụng kinh, họ

đặt trên gối một cuốn kinh thư. Lòng hiếu kỳ kéo tôi lại gần họ, kết quả là tôi

luôn luôn bị bất ngờ.

Kinh thư được viết trên lụa, chữ viết rất lạ, hình như là những kí tự, bao

gồm rất nhiều đường nét giống hình số 8 được viết thẳng và viết ngang. Tuy

đọc không hiểu, nhưng tôi không hoàn toàn xa lạ với ngôn ngữ này, loại văn tự

này có lẽ là văn tự Tochari đã thất truyền từ rất lâu. Đây là ngôn ngữ Ấn Âu

nguyên thủy cổ xưa nhất được biết đến cho tới nay, ra đời dựa trên sự phát

triển những kí tự của chữ viết Brahmi, Ấn Độ và cho đến nay vẫn chưa được

giải mã triệt để.

Tôi run rẩy bò đến gần và nhấc cuốn kinh thư phủ trên đầu gối tiểu hòa

thượng, nghẹn ngào thốt lên:

- Trời ơi, đây là văn tự Tochari, là văn tự Tochari đấy!

Nếu có thể mang cuốn kinh thư này trở về, nó sẽ có giá trị nghiên cứu lớn

lao biết chừng nào!

Ni cô xinh đẹp hơi chau mày! Tiểu hòa thượng sau một thoáng giật mình,

ngạc nhiên nhìn tôi:

- Cô biết văn tự này? Đây là chữ Khâu Từ, không phải Tochari[2].

A, đúng rồi, Tochari là cách đặt tên của người Đức, những người Khâu Từ

này chắc chắn không biết Tochari là tên gọi ngôn ngữ của họ. Nhưng con

người ở thế kỉ XXI đã quen với tên gọi đó. Tôi cười ngượng ngùng nhưng mắt

vẫn dán chặt vào những hình số 8 xiêu vẹo kia, tự nhận thấy nỗi hưng phấn

được tận mắt chiêm ngưỡng những dòng văn tự Tochari sống động đang dâng

cao không bút nào tả xiết.

Được nghe lại và thấy lại một ngôn ngữ đã thất truyền đối với một người

nghiên cứu lịch sử như tôi, có ý nghĩa vô cùng lớn lao, không thể đo đếm. Để

có thể giải mã những văn tự đã chết, biết bao nhà nghiên cứu ngôn ngữ đã

phải dành cả cuộc đời để tìm kiếm dấu tích trên những di chỉ, di cảo còn sót

lại. Thế kỷ XVIII, Champollion lần đầu tiên giải mã được chữ tượng hình Ai

Cập, đã vén được bức màn bí ẩn phủ trên mình lịch sử suốt mấy nghìn năm và

ông được lưu danh thiên cổ. Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa có cách nào

giải mã hoàn toàn văn tự Tochari, nếu như tôi có thể đọc hiểu thứ ngôn ngữ

này…

Tôi nắm chặt tay áo thùng thình của tiểu hòa thượng:

- Làm ơn, dạy tôi tiếng Tochari, à không, tiếng Khâu Từ!

Hòa thượng sững sờ chốc lát, rồi quay ra hỏi:

- Cô biết chữ Hán chứ?

- Tất nhiên rồi.

Đến phiên tôi ngạc nhiên.

Hòa thượng quay sang chuyện trò một hồi lâu với ni cô. Ni cô ngước nhìn

tôi một lát rồi nói mấy câu với con trai. Hai mẹ con họ trao đổi khá lâu khiến tôi

không khỏi hụt hẫng. Đang lo sợ bị từ chối, thì tiểu hòa thượng quay lại nhìn

tôi, đôi mắt màu nâu nhạt ánh lên nét tinh nghịch:

- Tôi sẽ dạy cô, nhưng đổi lại cô phải dạy tôi tiếng Hán.

Tôi thở phào, thì ra cậu ta muốn có đi có lại, tốt thôi!

- Được chứ.

Ngập ngừng giây lát, tôi bổ sung thêm:

- Tuy tôi không uyên thâm kinh thư Phật pháp, nhưng tôi có thể dạy cậu

chữ Hán, giảng giải “Luận ngữ”, “Kinh thi”, “Tả truyện”, “Chiến quốc sách”.

Tôi nghiên cứu lịch sử, không phải Phật học. Tôi có tìm hiểu đôi chút về lịch

sử Phật giáo, nhưng đi sâu vào những nội dung cụ thể của Phật giáo tam tạng

như: kinh tạng, luật tạng, luận tạng thì tôi hoàn toàn không biết gì. Tôi thực

sự tiếc nuối, sớm biết sẽ vượt thời gian đến nơi đây, đồng hành cùng mấy vị

hòa thượng ni cô thế này, tôi đã chăm chỉ nghiên cứu về Phật học rồi.

- Không hiểu kinh Phật cũng không sao, cô dạy tôi những kinh văn kia là

đủ.

Tiểu hòa thượng có vẻ rất vui mừng, vì tôi thấy nụ cười ấm áp lẩn khuất sau

hàng lông mày dài tuyệt đẹp.

Tôi bỗng nghĩ, kinh Phật lưu truyền ở Trung Nguyên đều được dịch từ tiếng

Phạn và một số ngôn ngữ thuộc Tây vực. Hòa thượng là người Khâu Từ, đâu

cần phải học kinh Phật tiếng Hán, hòa thượng người Hán học kinh Phật từ tiểu

hòa thượng này mới đúng chứ!

Hôm đó, tôi còn phát hiện thêm điều thú vị này nữa: sau bữa trưa, hai mẹ

con hòa thượng không ăn thêm bất cứ thứ gì. Người cổ đại chỉ ăn hai bữa một

ngày, giới tăng ni càng nghiêm khắc hơn.

Hỏi tiểu hòa thượng thì được trả lời bằng tiếng Hán bập bõm rằng, giới luật

quy định, hòa thượng có thể dùng bữa trong khoảng thời gian từ sáng đến

trưa,  nhưng  bắt  đầu  từ  buổi  chiều  cho  đến  buổi  sáng  ngày  tiếp  theo,  hòa

thượng không được phép ăn uống bất cứ thứ gì.

Giới luật này được đặt ra xuất phát từ câu chuyện: một đệ tử của Phật

Thích Ca đi khất thực vào buổi chiều muộn, lúc ấy trời đã nhá nhem tối, một

người phụ nữ mang thai lầm tưởng vị hòa thượng đó là ma, đã quá sợ hãi dẫn

đến đẻ non. Từ đó, Phật Thích Ca đã đặt ra giới luật này. Nhưng những người

ốm đau bệnh tật hoặc những người lao động vất vả, thì vẫn được phép ăn bữa

tối, để duy trì sức khỏe.

Tôi gật gật đầu. Vào thời đại của Phật Thích Ca, các hòa thượng dành phần

lớn thời gian cho việc ngồi thiền, nên năng lượng tiêu hao không nhiều, không

ăn bữa tối cũng không sao. Nhưng khi Phật giáo được truyền vào đất Hán, các

nhà sư Trung Nguyên vẫn ăn tối như người thường. Bởi vì, ở Trung Nguyên,

nhà  sư  cũng  phải  làm  ruộng,  nên  đã  chủ  động  thay  đổi  giới  luật.  Điều  đó

chứng minh tính linh hoạt của tín ngưỡng Phật giáo. Có lẽ vì thế, trải qua mấy

nghìn năm, Phật giáo vẫn phát triển mạnh mẽ.

Quan sát cách họ ăn cơm và uống nước đều nhận thấy nhiều điều thú vị.

Đám thị nữ dùng một vật dụng gần giống với túi lưới, lọc nước rồi mới mang

đến cho hai mẹ con hòa thượng uống[3]. Lúc đầu tôi cứ đinh ninh, hẳn là họ e

ngại nước trên sa mạc chứa nhiều tạp chất, nặng mùi phèn nên lọc qua một

lần rồi mới uống. Nhưng đến khi thấy nước dành cho mình không cần lọc, liền

cảm thấy kì lạ.

Tiểu hòa thượng lại ra sức giải thích cho tôi hiểu: các nhà sư trước khi uống

phải  lọc  nước  để  tránh  nuốt  vào  bụng  những  sinh  vật  có  trong  nước,  nếu

không, sẽ vô tình mắc tội sát sinh. Bởi vậy, giới luật của nhà Phật quy định,

nhà sư phải luôn mang theo bên mình túi lọc nước, nếu không, họ không được

phép rời khỏi nơi ở quá hai mươi dặm.

Lời giải thích của tiểu hòa thượng khiến tôi lập tức nhớ tới câu chuyện Trần

Huyền Trang khi xưa một mình đi giữa sa mạc mênh mông không bóng người,

mặc dù sắp lả đi vì khát, nhà sư vẫn đổ hết nước trong túi da của mình đi. Vì

Huyền Trang kiên trì tuân thủ giới luật, không uống nước khi chưa được lọc

sạch.

Buổi tối, tôi ngồi bên đống lửa ngoài lán trại, chăm chú ghi chép lại tất cả

những điều mắt thấy tai nghe mấy ngày qua. Trên cao, ngàn vạn ngôi sao lấp

lánh giữa nền trời xanh thẫm.

Còn nhớ những ngày tháng du lịch Tân Cương ở thế kỷ XXI, tôi cũng từng

ngước lên bầu trời trong vắt giữa đêm khuya thanh vắng và tự hỏi, phải chăng

người xưa cũng từng ngắm nhìn bầu trời đêm này như tôi? Và, bầu trời sao tôi

nhìn thấy đêm nay, phải chăng cũng là bầu trời sao thuần khiết mà một nghìn

năm sau tôi lại được nhìn ngắm? Tôi cứ đắm chìm trong mối suy từ này không

sao dứt ra khỏi. Tôi của hôm nay và tôi của một nghìn năm về sau đang cùng

hướng lên bầu trời thăm thẳm kia ư? Vậy rốt cuộc, tôi đã xuất hiện và tồn tại

như thế nào?

Chương 4: Thiên tài ngôn ngữ

Ngày thứ ba, chúng tôi dựng trại ven một dòng sông đang mùa nước cạn.

Mẹ con tiểu hòa thượng đã bắt đầu tụng kinh, họ không ăn tối, tôi dùng bữa

cùng với những người khác, vẫn là bánh Tây vực và mì nóng. Tôi ở chung với

những thị nữ khác, hòa thượng “quyền quý” được dành riêng một lán trại với

chế độ chăm sóc đặc biệt. Vì vậy, lớp học, tất nhiên là được sắp xếp ở chỗ của

hòa thượng.

Vừa bước vào trong lán, tôi bỗng sững lại, Jiba đang cạo đầu cho con trai,

những  sợi  tóc  màu  hung  rơi  lả  tả  trên  tấm  vải  trắng  quấn  quanh  cổ  hòa

thượng. Hòa thượng mỉm cười với tôi và ra hiệu cho tôi ngồi chờ một lát.

Tôi bắt đầu quan sát Kumalajiba trong thời gian chờ đợi. Vầng trán của cậu

không bị nén dẹt như người mẹ. Và thật mừng là các nhà sư sống trong thời

đại và khu vực này không có tục lệ đốt hương trên đỉnh đầu, bằng không, bên

cạnh đau đớn về thể xác, những vết sẹo đó sẽ phá hoại dung mạo gần như

hoàn mỹ của tiểu hòa thượng.

Nghĩ đến những vết sẹo đốt hương, bất giác tôi mỉm cười, đây vốn là “đặc

sản” của văn hóa Phật giáo Trung Nguyên.

Thực ra lúc đầu, cũng giống như ở các quốc gia khác, hòa thượng Trung

Quốc không đốt hương trên đỉnh đầu. Được biết tục lệ này vốn do Lương Vũ

Đế – vị vua cuồng tín đạo Phật thời Nam Bắc triều khởi xướng. Vua Lương

từng ba lần quyết tâm xuất gia, nhưng cả ba lần đều “bị” các đại thần “chuộc”

về bằng rất nhiều ngân lượng.

Vì muốn nhanh chóng mở rộng diện ảnh hưởng của đạo Phật và tăng số

lượng tăng ni Phật tử, nhà vua đã hạ chỉ miễn tội cho tất cả các tử tù, buộc họ

xuất gia làm hòa thượng. Nhưng vì lo ngại đám tử tù bỏ trốn, tiếp tục phạm

tội, ngài lệnh “kiểm hình” (khắc chữ trên mặt) Lương Vũ Đế còn ban chỉ dụ đốt

hương trên đỉnh đầu các tử tù để dễ dàng nhận dạng trong quá trình truy bắt.

Cá nhân tôi cho rằng, tục lệ đốt hương trên đầu hòa thượng ở Trung Quốc

xuất phát từ mục đích của nhà cầm quyền. Các nhà sư không tham gia sản

xuất, không nộp thuế, không sinh con cái, nếu số lượng tăng ni quá nhiều sẽ

ảnh hưởng xấu đến năng lực sản xuất. Thêm vào đó, giới luật “không sinh

con” của Phật giáo mâu thuẫn sâu sắc với luân thường đạo lý thời xưa “trong

ba tội bất hiếu, không có con nối dõi là tội nặng nhất”. Những thảm kịch “hủy

diệt đạo Phật” diễn ra trong lịch sử đều có nguyên nhân sâu xa từ yêu cầu duy

trì phát triển kinh tế và bảo vệ những luân lí đạo đức vốn có từ lâu đời. Tuy

nhiên, sự tồn tại của tôn giáo là không thể thiếu, tôn giáo giúp giai cấp thống

trị giữ cho xã hội được ổn định. Vì vậy, các nhà sư buộc phải có thẻ chứng

nhận và nhà nước khống chế chặt chẽ số lượng tăng ni. Dấu hiệu nhận biết

bên ngoài của nhà sư chính là vết chấm cháy trên đỉnh đầu. Những kẻ cạo trọc

đầu giả mạo nhà sư sẽ dễ dàng bị phát hiện. Rất mừng là sau giải phóng, tập

tục này đã được xóa bỏ, nhưng tôi nghe nói, một số chùa vẫn duy trì nghi lễ

đốt hương này…

- Ngải Tình!

Tôi giật mình ngẩng lên, tiểu hòa thượng mặt mày hớn hở. Vừa cạo đầu

xong, trông cậu ta có vẻ sảng khoái và phấn chấn. Tôi ngó nghiêng, Jiba đã ra

ngoài lúc nào mà tôi không hay. Vội theo sau tiểu hòa thượng đến bên chiếc

bàn dài, tôi bắt đầu buổi học đầu tiên của mình.

Tiểu hòa thượng dạy tôi tiếng Tochari trước. Mặc dù hết sức tận tâm và

kiên trì, nhưng vì trình độ tiếng Hán có hạn, chữ Tochari lại khó nhớ, tôi cảm

thấy khổ sở hơn cả ngày xưa học tiếng Đức, tôi gắng sức tập trung, mồ hôi lăn

đầy trên trán. Một tiếng sau thì tôi mệt đến mức phủ phục xuống bàn học và

yêu cầu được nghỉ giải lao. Giờ học tiếng Tochari của tôi đã kết thúc trong rã

rời như vậy.

Nghỉ ngơi một lúc thì đến lượt tôi dạy tiểu hòa thượng tiếng Hán. Tôi từng

tham gia giảng dạy xóa mù chữ mỗi dịp nghỉ hè, nên tôi rất tự tin với những

giờ dạy tiếng Hán sơ cấp. Tiếng Hán nhập môn không quá khó vì đều bắt đầu

với việc nhìn tranh học chữ. Vấn đề ở chỗ, thời cổ đại chưa có khái niệm phiên

âm, nên rất khó ghi nhớ cách phát âm.

Phương pháp chú âm thời cổ đại gọi là “phiên thiết”, tức là dùng âm của

hai chữ khác (được coi là đã biết cách đọc) ghép lại để chú âm cho một chữ

Hán mà người đọc chưa biết cách đọc. Thông thường sẽ ghép thanh mẫu (phụ

âm đầu) của chữ phía trước với vận mẫu (vần) và thanh điệu (dấu) của chữ

phía sau. Ví dụ chữ “tú” có thể đọc thành “tê u sắc”. Phương pháp phiên thiết

sử dụng bảng chữ cái riêng gọi là “quảng vận”. Nhưng tôi đâu phải cổ nhân,

tôi không đọc được những chữ cái phiên thiết đó, tôi cũng không dám áp dụng

phương pháp phiên âm, vốn là phát minh của hai nghìn năm sau, nên tôi đành

đọc mẫu rồi yêu cầu hòa thượng mô phỏng theo và học thuộc lòng.

Tôi lôi tập giấy nháp và bút chì ra, vừa vẽ tranh vừa giảng giải. Hòa thượng

tỏ ra rất hiếu kỳ với những đồ dùng học tập mới lạ của tôi và không ngừng đặt

câu hỏi: loại giấy trắng tinh và chiếc bút chì ngòi cứng này làm thế nào mà có?

Tôi đành phải nói dối rằng có một người kỳ lạ đã tặng cho tôi, rằng trên đời

này chỉ mình tôi có chúng và tôi cũng không biết chúng được tạo ra bằng cách

nào. Sau đó, tôi làm bộ nghiêm khắc, yêu cầu hòa thượng chuyên tâm nghe

giảng, không được hỏi gì thêm.

“Nhật nguyệt thủy hỏa thổ, kim mộc nhĩ khẩu thủ”. Để chuẩn bị cho chuyến

vượt thời gian này, tôi đã dành ra một năm chuyên tâm luyện tập chữ phồn

thể, nhưng cứ nghĩ đến thời nhà Tần sử dụng chữ tiểu triện là tôi lại toát mồ

hôi. Tôi chỉ có thể đọc hiểu mà không thể viết được loại chữ này, mong là tôi

không làm cho lịch sử bị sai khác đi. Cũng may tiểu hòa thượng sinh sống ở

Tây vực xa xôi, cậu ta khó mà đến được Trung Nguyên.

Tiểu hòa thượng từng học tiếng Hán nên vẫn nhớ khá nhiều chữ. Cậu ta rất

chăm chỉ, hai mắt dính chặt vào tập giấy tốc ký của tôi và gật gù liên tiếp. Mùi

thơm  dìu  dịu  của  gỗ  đàn  hương  trên  người  tiểu  hòa  thượng  tỏa  lan  trong

không gian. Buổi lên lớp đầu tiên của tôi đã kết thúc tốt đẹp trong hương

thơm dễ chịu ấy.

Ngày  hôm  sau,  chúng  tôi  tiếp  tục  lên  đường.  Giao  tiếp  giữa  tôi  và

Kumalajiba trở nên suôn sẻ hơn. Cậu ta bắt chước rất nhanh, chỉ cần tôi cắt

nghĩa một lần, cậu ta sẽ không hỏi lại nếu trong bài giảng lần sau của tôi xuất

hiện những từ đã học. Ngoài ra, cậu ta còn biết cách sắp xếp lại theo đúng

trật tự cú pháp: chủ ngữ, vị ngữ, tân ngữ dựa trên quy tắc của ngữ pháp

tiếng Hán.

Vào thời đại này, nếu giao tiếp với người Hán, hẳn tôi phải dùng lối nói văn

ngôn cổ xưa. Nhưng với tiểu hòa thượng Tây vực, tôi vẫn áp dụng phương

thức giao tiếp phổ thông của thế kỷ XXI. Bởi vì hòa thượng là người nước

ngoài, nên tôi không lo cậu ta phát hiện ra tôi trò chuyện không đúng quy

chuẩn của thời đại. Kumalajiba thích tìm hiểu về lịch sử, địa lý, phong tục tập

quán  của  cư  dân  vùng  Trung  Nguyên.  Tôi  giảng  giải  cho  cậu  ta  dựa  trên

những kiến thức đọc được trong sách lịch sử. Càng ngày tôi càng cảm thấy

tiểu hòa thượng không những tư chất thông minh, trí nhớ siêu phàm mà cậu

ta còn có một khả năng ngôn ngữ thiên bẩm đáng ngưỡng mộ!

Tôi hỏi Kumalajiba vì sao lại dẫn theo quân lính, thực ra mục đích chính của

tôi là tìm hiểu thân thế của tiểu hòa thượng. Cậu ta trả lời rằng họ đã đi chu

du nhiều nước trong suốt bốn năm qua, mà khoảng cách giữa các quốc gia là

những sa mạc mênh mông, không bóng dáng sự sống, thêm nữa, những nơi

họ đi qua đều thuộc khu vực không có sự cai quản, thường xuyên bị cướp bóc.

Họ không thể không dẫn theo lính tráng để bảo vệ một lượng lớn sách kinh

Phật và xá lợi quý báu trên đường đi.

Huyền Trang khi xưa trên đường tây du cũng từng nhiều lần bị cướp bóc.

Tôi  gật  đầu  đồng  tình  và  xác  nhận  tầm  quan  trọng  của  đội  ngũ  vũ  trang.

Nhưng tôi vẫn chưa tìm hiểu được thân thế của hòa thượng, chỉ biết rằng, bốn

năm trước họ dẫn theo đội quân tinh nhuệ này rời khỏi Kucha. Nhưng chắc

hẳn hai mẹ con họ có quan hệ với hoàng thất, vì chỉ có hoàng thân quốc thích

mới được quân đội của nhà vua đi theo bảo vệ như vậy.

Jiba lặng lẽ theo sau lắng nghe câu chuyện của chúng tôi, khuôn mặt lúc

nào cũng an nhiên, bình thản, thi thoảng bà quay sang trao đổi đôi câu với con

trai. Tuy không hiểu bà nói gì, nhưng giọng nói dịu dàng ôn hòa của bà khiến

tôi chắc chắn rằng bà không có ý trách móc gì tôi. Lúc nào bà cũng nhã nhặn

lịch thiệp. Tôi biết bà rất yêu con, nhưng bà không hề có những cử chỉ thân

mật mà một người mẹ thường dành cho con mình, có lẽ vì họ là người xuất

gia.

Nhưng đến thời gian tụng kinh thì bà lại hết sức nghiêm khắc, vẻ trang

trọng và thành kính hiện trên nét mặt, ánh mắt cúi xuống nghiêm cẩn, cùng

con trai lầm rầm tụng niệm. Những lúc thế này, hai người họ như bỏ lại bên

ngoài mọi thứ thuộc về thế giới trần ai, một lòng hướng Phật, tiếng kinh kệ

vang xa như gõ động tâm linh. Lần đầu tiên tôi cảm nhận được sức lay động

lớn lao của tôn giáo. Đứng bên ngoài lán trại lắng nghe mà tôi như mê đi!

Buổi tối tiếp tục lên lớp. Vắt óc mãi mà không nhớ được tiếng nào, tôi đành

ngoan ngoãn chìa tay ra trước mặt tiểu hòa thượng.

- Gì vậy?

Tiểu hòa thượng theo tôi học tiếng Hán hiện đại, nên ngôn từ không lấy gì

làm văn vẻ.

- Đánh vào lòng bàn tay tôi đi.

Tôi cười vui vẻ.

- Giáo viên người Hán của chúng tôi đều làm như vậy mỗi khi học sinh mắc

lỗi. Cậu thấy không, tôi rất có tinh thần tự giác nhé, tôi đã chủ động nhận lỗi.

- Cô mắc lỗi gì?

Đôi mắt màu nâu nhạt sáng lấp lánh như muốn soi tỏ tâm hồn người đối

diện.

- Tôi quên hết những chữ cái Tochari, à quên, chữ cái Khâu Từ mà hôm

qua cậu dạy rồi.

Tôi làm bộ đau khổ rồi bật cười, sao tôi cứ quen gọi là tiếng Tochari nhỉ?

Tiểu hòa thượng cũng phì cười, nụ cười lấp lánh như sao sáng.

- Tại tôi không biết cách truyền đạt, sao trách cô được!

Hòa thượng chìa tay trái về phía tôi, tay phải cầm tay tôi đập đập vào lòng

bàn tay mình. Tuy không mạnh, nhưng những va chạm khẽ khàng thế này

cũng khiến tôi có chút tê dại.

- Nên phạt tôi mới phải, nếu ngày mai cô vẫn không thuộc bài, tôi sẽ chịu

đòn.

Tôi rút vội tay về, thoáng chút cảm động. Tôi nghiêng đầu, cố gắng tập

trung vào những chữ cái trước mặt.

Hôm nay tôi tiếp thu nhanh hơn hôm qua, tiếng Hán của Kumalajiba đã khá

lên rất nhiều. Tôi đã học xong toàn bộ bảng chữ cái Tochari. Tôi cẩn thận ghi

lại cách phát âm bằng kí hiệu phiên âm bên cạnh mỗi chữ cái cho dễ nhớ. Nhìn

thấy những kí hiệu đó, tiểu hòa thượng tỏ ra rất thích thú, thế là tôi lại phải

giảng giải về quy tắc ghi phiên âm cho cậu ta nghe. Kumalajiba hết lời khen

ngợi phương pháp độc đáo ấy. Nhưng tôi buộc phải yêu cầu cậu không được

tiết lộ cho người khác biết, vì nếu không lịch sử rất có thể sẽ thay đổi.

- Nhưng vì sao? Cô là người nghĩ ra à?

Tôi không thừa nhận cũng không thể phủ nhận, chỉ trả lời một cách mơ hồ:

- Người Hán không thích phụ nữ tài giỏi, vì vậy nếu cậu nói cho người khác

biết chính tôi đã nghĩ ra phương pháp ghi phiên âm này, tôi sẽ bị xem là yêu

quái và sẽ bị hỏa thiêu.

Không thể không bật ra câu chuyện về nữ thần kiểu này.

- Người Hán không nên như vậy.

Trầm tư một lát, tiểu hòa thượng nhìn tôi nghiêm nghị.

- Phàm là con người thì đều như nhau, phụ nữ cũng có thể thông minh như

đàn ông vậy.

Sau đó, tiểu hòa thượng giảng giải một thôi một hồi bằng tiếng Tochari, có

lẽ vì lượng từ vựng tiếng Hán chưa đủ để cậu có thể diễn đạt những suy nghĩ

của mình.

Tôi bật cười. Tinh thần khẳng khái của chàng trai trẻ khiến tôi có cảm giác

thật ấm áp. Nhưng, tôi phải tìm cách chuyển chủ đề thôi, cứ tiếp tục thế này,

không biết tôi sẽ phải nói dối đến bao giờ.

- Cậu hiểu được như vậy là tốt rồi. Bây giờ, đến lượt tôi dạy cậu. Khổng Tử

– nhà giáo dục lớn ở Trung Nguyên thời cổ đại từng nói: Ôn cố nhi tri tân,

nghĩa là, luyện tập lại những gì đã học, từ đó phát hiện ra những điều mới mẻ.

Vậy nên, bây giờ tôi sẽ kiểm tra những chữ Hán mà hôm qua cậu đã học.

Tôi đặt tập giấy nháp và bút chì trước mặt tiểu hòa thượng.

- Cậu viết đi! Sai một chữ phạt một roi!

Tiểu hòa thượng nhìn tôi mỉm cười, đón lấy tập giấy nháp và chiếc bút chì.

Tay cầm bút có chút gượng gạo nhưng vẫn rất ra dáng học trò. Từng nét chữ

vuông vắn hiện ra dưới ngòi bút, thật không ngờ, cậu ta nhớ được tất cả

những chữ Hán của buổi học hôm qua!

Mất vài phút ngẩn ngơ, miệng há hốc vì ngạc nhiên, tôi mới lấy lại được bộ

dạng của một giáo viên, được rồi, để xem, cậu có thoát được tiết mục phạt

đòn của tôi không.

- Đọc cho tôi nghe cách phát âm của từng chữ.

Lại nhìn tôi mỉm cười. Hai ba chục chữ tượng hình, cậu ta lần lượt đọc

không sót một chữ nào, cằm tôi như sắp tuột xuống. Tuy vẫn pha chút khẩu

âm, nhưng về cơ bản không sai một chữ. Hôm qua, tôi không hề dạy cậu ta

cách ghi phiên âm kia mà! Không biết chỉ số IQ của “tên” này là bao nhiêu

nữa?

“I phục You quá đi”! Nỗi kinh ngạc của tôi chỉ có thể được diễn tả bằng câu

ấy. Tất nhiên, tôi chỉ nghĩ thầm trong bụng.

Tôi tiếp tục giờ học, sau khi dạy hết các chữ tượng hình, tôi chuyển sang

chữ chuyển chú (là phương pháp dùng hai chữ Hán giải thích cho nhau với

điều kiện: chúng phải cùng chung bộ thủ và ý nghĩa thì tương đồng), rồi đến

các từ đơn giản. Tôi rầu rĩ nghĩ rằng, cũng là học ngoại ngữ, mà sao trình độ

cách xa một trời một vực như vậy! Nếu cứ tiếp tục thế này, có khi tiểu hòa

thượng viết được luận bằng tiếng Hán thì tôi vẫn còn đang ở giai đoạn học

thuộc từ vựng Tochari cũng nên. Càng hổ thẹn hơn nữa, Kumalajiba đã vận

dụng thành thạo nguyên tắc ghi phiên âm để chú âm cho các chữ Hán tôi vừa

dạy, tuy không chính xác tuyệt đối, nhưng mười phần thì cũng được tám, chín

phần.

Có lẽ, không bao lâu nữa tôi sẽ bị cho nghỉ hưu non thôi!

            Chương            5: Lý    tưởng   và         đường  song     song

Lục lạc lanh canh, đoàn người chậm rãi rong ruổi trên sa mạc ngút ngàn cát

trắng. Vậy là đã tám ngày trôi qua. Tôi quấn chặt khăn trùm đầu, quay lại phía

sau, đưa bốn ngón tay lên xếp hình ống kính máy ảnh, di chuyển qua các góc

độ để lấy nét. Trong khung cảnh tưởng tượng của tôi hiện ra một cảnh tượng

tuyệt đẹp: nắng vàng rực rỡ chiếu rọi lên hàng dài nối tiếp nhau đến vô tận

những dấu chân lạc đà in trên biển cát sáng lấp lóa. Một trận gió quét qua,

hệt như biển khơi dội trào từng đợt sóng nhỏ, làm cho những dấu chân trở

nên mờ ảo trong gió cát.

- Tách!

Tôi muốn định hình và lưu lại trong trái tim khung cảnh này mãi mãi.

- Cô làm gì vậy?

- Không có gì.

Tôi thu tay lại, không thể nói với tiểu hòa thượng rằng tôi đã nuối tiếc như

thế nào khi không mang theo máy ảnh, nên chỉ thở dài than vãn:

- Những viết chân trên cát sẽ nhanh chóng biến mất, hệt như cuộc đời

ngắn ngủi của con người vậy.

Tôi ghìm dây cương và nhảy xuống. Quay trái ba vòng phải ba vòng, ngoáy

đầu, lắc hông, phải vận động một chút mới được, nếu không gân cốt tôi tê dại

mất. Ngước lên thấy Kumalajiba trên lưng lạc đà đang chăm chú nhìn mình, tôi

cười:

- Nhưng dù vậy tôi vẫn sẽ kiên trì bước từng bước vững chắc và lạc quan đi

đến đích cuối cùng.

Tôi nắm dây cương, dắt lạc đà và rảo bước trên cát, tôi muốn lưu lại dấu ấn

của tôi trên sa mạc nghìn năm về trước này. Kumalajiba nở nụ cười tươi tắn,

cũng nhảy xuống và học theo tôi. Lát sau, hai chú lạc đà đã được những người

hầu cận dắt đi.

Được một đoạn, chúng tôi ngoảnh lại nhìn, đôi hàng dấu chân in trên cát,

kéo dài thành hai đường thẳng song song. Tôi nảy ra ý tưởng, liền đề nghị tiểu

hòa thượng:

- Cậu hãy đi lên phía trước.

Tiểu hòa thượng hơi băn khoăn, nhưng vẫn ngoan ngoãn tiến lên trước. Tôi

theo sau, đặt chân mình lên những dấu chân của Kumalajiba. Cậu ta đi được

một đoạn chợt dừng bước, quay người lại. May sao tôi kịp đứng lại và bước

sang bên, nếu không chắc sẽ đâm sầm vào cậu ta mất.

- Lẽ ra chúng ta là hai đường thẳng song song, dù đi bao xa cũng không

bao giờ gặp nhau, nhưng vì cơ duyên, hai đường song song đã hợp lại thành

một.

Tám ngày trước tôi đang ở một nơi cách nơi này hàng nghìn năm thời gian.

- Bởi vậy, duyên số thật kỳ lạ!

- Tôi thì nghĩ, tôi được gặp cô, đó là ý của Phật tổ.

Tôi quay lại và bắt gặp ánh mắt tiểu hòa thượng, đôi mắt trong veo như làn

suối, đó là đôi mắt thuần khiết nhất mà tôi từng gặp trong suốt hai mươi ba

năm qua. Vừa định đáp lời, tôi bỗng thấy một bóng người từ phía xa đi tới. Lúc

người đó lại gần, tôi nhận ra đó là một hòa thượng khất thực, dáng vẻ khổ

hạnh, khuôn mặt dính đầy bụi cát, dắt bên mình một con ngựa gầy gò như

chủ nhân của nó. Kumalajiba vội vàng bước đến, ni cô xinh đẹp cũng nhảy

xuống, ra lệnh cho đoàn người dừng lại. Hai mẹ con chắp tay cung kính chào

đón lão hòa thượng.

Họ mang nước và thức ăn đến cho hòa thượng khất thực, vị hòa thượng

nhận lấy và đặt vào chiếc túi tả tơi khoác trên lưng, sau đó ba người bắt đầu

cuộc chuyện. Lão hòa thượng quan sát Kumalajiba hồi lâu, nói với cậu đôi câu,

sắc mặt trầm buồn. Rồi quay sang trao đổi với Jiba, hai người vừa nói chuyện

vừa ngắm nhìn Kumalajiba, vẻ mặt của tiểu hòa thượng bỗng trở nên âu sầu.

Một lát, hòa thượng nói lời từ biệt, đi về hướng ngược lại với chúng tôi. Kể

từ lúc đó, mẹ con ni cô có vẻ rầu rĩ hơn trước.

Chúng  tôi  leo  lên  lưng  lạc  đà  đi  tiếp.  Tôi  lặng  lẽ  thúc  lạc  đà  đến  bên

Kumalajiba hỏi chuyện:

- Này tiểu hòa thượng, lão hòa thượng ấy nói gì với cậu thế?

Kumalajiba suy nghĩ một lát rồi đáp:

- Thầy nói, mẹ phải ở bên cạnh và bảo vệ tôi. Ngày sau tôi sẽ thành công

trong việc chấn hưng và phát triển Phật pháp, siêu độ vô số chúng sinh, công

đức lớn lao không kém Upagupta.

- Upagupta là ai?

- Là vị cao tăng nổi tiếng, thủy tổ của phái Thiền Tông Ấn Độ.

- Đại sư thật đáng nể, ngài ấy thấy được cả tương lai sáng lạn của cậu. Tôi

cũng tin như vậy, chắc chắn cậu sẽ trở thành một vị cao tăng được nhiều

người sùng kính.

Niềm tin đó là thật, với trí tuệ siêu phàm như hiện nay, Kumalajiba chắc

chắn sẽ nổi danh trong thiên hạ. Có điều với lượng kiến thức ít ỏi về Tây vực,

tôi không đoán ra được cậu là nhân vật nổi tiếng nào. Nghe tôi tán dương mà

Kumalajiba không hề tỏ ra vui sướng chút nào.

Tôi có cảm giác, lão hòa thượng kia không chỉ nói với cậu bấy nhiêu.

- Sao thế, sao cậu không nói gì?

Tiểu hòa thượng dõi mắt về phía hàng dương xa xa, vẻ mặt uể oải in đậm

trên sắc mặt.

- Đại sư còn nói, nếu không tuân thủ giới luật một cách nghiêm khắc, rồi

đây tôi sẽ chỉ là một pháp sư thông minh sáng láng không hơn không kém.

- Không tuân thủ giới luật? Làm gì có chuyện đó!

Ngón tay tiểu hòa thượng nắm chặt dây cương đến tím tái, đầu cúi thấp,

thanh âm nhẹ bẫng:

- Đại sư nói, nếu trước năm ba mươi lăm tuổi…

Tiểu hòa thượng ngập ngừng, hai má bỗng chốc ửng đỏ, ánh mắt chấp

chới nỗi sợ hãi mơ hồ. Nhưng chỉ một thoáng qua đi, vẻ bình thản trở lại trên

khuôn mặt.

- Trước năm ba mươi lăm tuổi làm sao?

Biểu cảm của Kumalajiba cho tôi biết có điều gì đó rất nghiêm trọng.

Tiểu hòa thượng trầm ngâm hồi lâu, thả lỏng dây cương, từ tốn đáp:

- Tôi không biết diễn đạt như thế nào bằng tiếng Hán.

Câu trả lời chỉ khiến tôi càng thêm tò mò.

Tiểu hòa thượng đột ngột vung dây cương, thúc lạc đà chạy lên phía trước,

giữ một khoảng cách với tôi. Thân hình mảnh khảnh, lớp áo choàng bay bay

trong gió, ánh nắng chếch nghiêng, cắt xuống nền cát một bóng hình sẩm đỏ,

cô liêu. Tôi băn khoăn không biết có phải mình đã làm gì sai hay không?

Cách đó không xa là một khu rừng nhỏ. Người mặc chiếc áo nâu sòng của

giới tu hành đã dừng lại, ngoảnh đầu ngóng đợi, chờ tôi bắt kịp, rồi cùng tôi

thong dong tiến về phía trước.

Thoáng chút áy náy trên nét mặt, hòa thượng hắng giọng, quay sang hỏi

tôi:

- Ngải Tình, vì sao cô gọi Bhikkhu[4] là lão hòa thượng còn gọi tôi là tiểu

hòa thượng?

Tôi biết cậu ta muốn chuyển đề tài. Thì bởi vì tôi không hiểu tiếng Phạn chứ

sao.  Bhikkhu  nghĩa  là  gì?  Mà  tên  cậu  ta  cũng  rất  khó  nhớ,  gọi  là  tiểu  hòa

thượng thì có sao đâu.

Tôi hỏi ngược lại Kumalajiba:

- Trong tiếng Phạn có tôn xưng dành riêng để gọi nhà sư không, có từ nào

phát âm giống “hòa thượng” không?

Cậu ta lắc đầu:

- Trong tiếng Phạn hình như không có, nhưng ở Điền Quốc, người ta gọi

các  đại  sư  truyền  giới  là  Khosha,  tên  gọi  này  nghe  có  vẻ  giống  từ  “hòa

thượng”.

Thú vị quá, thì ra từ “hòa thượng” được dịch từ ngôn ngữ của Điền Quốc.

- Nhưng hòa thượng là các đại sư truyền giới có trên mười năm thọ đại giới,

thông tỏ đại luật đủ tư cách để xuống tóc và thọ giới cho người khác. Tôi nào

đã đến được cảnh giới đó, không xứng với tôn xưng hòa thượng. Vả lại, tôi

cũng chưa thọ đại giới, cô cứ gọi tôi là Sramanera đi.

Lại là tiếng Phạn. Thấy tôi ngơ ngác, cậu ta vội giải thích: Sramanera chỉ

những người mới xuất gia tuổi từ bảy đến hai mươi, đã thọ thập giới, nhưng

chưa thọ đại giới. Sau khi thọ đại giới, họ sẽ được gọi là Bhikkhu, nghĩa là khất

sĩ, khất sĩ là những người cầu Phật pháp nơi Phật tổ và khất thực chốn nhân

gian.

Tôi hiểu rồi, chả trách những âm đọc này rất quen tai. Sramanera là Sa di,

Bhikkhu là Tỷ khâu, cả hai đều là âm dịch. Thì ra nhà sư cũng được phân chia

giới  bậc  khi  gọi  tên.  Nhưng  ở  Trung  Quốc,  người  ta  gọi  sư  cụ  là  lão  hòa

thượng, gọi chú tiểu là tiểu hòa thượng, thậm chí những em bé còi cọc không

chịu lớn người ta cũng gọi là hòa thượng. Chẳng ngờ, từ “hòa thượng” lại có ý

nghĩa tôn quý như vậy.

Tôi cười thích thú, chàng trai thiên tài, tính tình trầm lặng này đã trau dồi

cho tôi không ít kiến thức về Phật giáo. Vì vậy, dù hơn cậu ta khá nhiều tuổi,

nhưng sự trưởng thành của cậu ta khiến tôi có cảm giác chúng tôi là những

người đồng niên. Và cũng nhờ cậu, hành trình gian nan của tôi ngày càng có

thêm nhiều niềm vui.

Như thường lệ, sau khi kết thúc giờ học buổi tối, tôi ngồi ghi chép bên đống

lửa. Mặc dù đèn dầu trong lều trại cũng đủ sáng, nhưng tôi thích không gian

khoáng đạt bên ngoài hơn. Ngắm nhìn bầu trời đầy sao giữa sa mạc hoang vu

luôn khiến tôi được đắm chìm trong những cảm xúc mơ hồ trong không gian

thuộc về quá khứ miên viễn này. Gió đêm nay như đổi tính, êm ái ru qua,

chòng ghẹo những đốm lửa hồng bập bùng, tí tách. Nhắm mắt lại, hít một hơi

thật sâu, tâm hồn trở nên thanh tịnh và lắng đọng tựa khung cảnh này.

- Tối nào cũng thấy cô ghi chép, cô ghi gì vậy?

Tiếng Hán của Kumalajiba vẫn hơi gượng gạo. Nhưng trong tám ngày qua,

vốn từ vựng của cậu đã phong phú hơn rất nhiều.

- Có gì đâu, tôi đang viết thư.

Định che đi, nhưng tôi nghĩ cậu ta đọc được cũng không hiểu, nên cứ để

mở cuốn sổ tay.

- Tôi đọc mà không hiểu.

Lòng hiếu kỳ của tuổi trẻ thật mãnh liệt. Tiểu hòa thượng nở nụ cười háo

hức:

- Vốn tiếng Hán của tôi chưa nhiều, nhưng tôi sẽ chăm chỉ, để có thể đọc

được những gì cô viết.

Chưa chắc đâu. Tôi viết bằng chữ giản thể kia mà! Tôi chỉ tay sang bên

cạnh:

- Có muốn ngồi xuống không?

Tiểu hòa thượng do dự một lát rồi ngồi xuống, nhưng cố ý giữ khoảng cách

với tôi, đôi tay khẳng khiu đưa về phía trước sưởi ấm.

- Vì sao cậu muốn học tiếng Hán?

- Người Hán có rất nhiều điểm ưu việt, y dược, nhạc luật, lịch pháp, kỹ

nghệ đều vượt xa người Khâu Từ. Trong nhà tôi có rất nhiều kinh văn tiếng

Hán, tôi muốn nghiên cứu những thư tịch đó.

Cậu ta lúc nào cũng ham học hỏi. Ngập ngừng giây lát, tôi quyết định hỏi:

- Cậu còn trẻ như vậy, vì sao lại xuất gia?

Tôi biết câu hỏi có chút mạo phạm, nhưng cậu ta chẳng hề tỏ ra phật ý,

ánh mắt đăm chiêu không rời ngọn lửa:

- Tôi đi tu năm bảy tuổi, nay đã được sáu năm và tôi chưa từng suy nghĩ về

vấn đề này cho tới mấy ngày gần đây…

- Khoan đã!

Ra hiệu cho cậu ta ngừng lại, rồi ra vẻ nghiêm trọng, tôi hỏi:

- Năm nay cậu bao nhiêu tuổi?

- Mười ba.

Vậy mà tôi cứ đinh ninh cậu ta ít nhất cũng mười lăm, mười sáu tuổi. Dáng

người  cao  lớn,  khuôn  mặt  lại  luôn  giữ  vẻ  đĩnh  đạc,  trầm  tĩnh  của  lứa  tuổi

trưởng thành. Trời ơi, vậy là cậu ta bắt đầu học tiếng Hán từ năm tám tuổi

chứ không phải mười một. Sau năm năm, vẫn có thể giao tiếp, rốt cuộc, cậu ta

có bao nhiêu tế bào não kia chứ!

- Ngải Tình, vì tôi cao lớn nên rất nhiều người tưởng tôi đã mười sáu tuổi.

Cậu ta cười thẹn thùng.

- Cô đừng chê tôi ít tuổi, tôi hứa sẽ nỗ lực học thật giỏi tiếng Hán!

- Sao tôi lại chê cậu, cậu là ân nhân cứu mạng của tôi mà.

Tôi giả bộ không hề gì, nhưng trong lòng hơi buồn bực. Lẽ nào tôi hơn cậu

ta những mười tuổi? Không đúng không đúng, dù sao, cậu ta cũng nhiều hơn

tôi hai nghìn tuổi. Đâu là tuổi tác tương đối và đâu là tuổi tác tuyệt đối của hai

chúng tôi? Càng nghĩ càng mơ hồ, tôi không nghĩ nữa. Tôi chuyển chủ đề:

- Cậu đã nghĩ ra chưa, vì sao lại xuất gia?

Cậu ta mở miệng định nói rồi lại lắc đầu. Đôi mắt vẫn đăm chiêu ủ dột:

- Tôi vẫn chưa thể diễn đạt trọn vẹn bằng tiếng Hán. Khi nào trình độ Hán

ngữ của tôi đủ để thấu suốt đạo lý này, tôi sẽ nói cho cô hay.

Có thể nói cậu ta phải chịu đựng một điều gì đó. Tôi không dám bàn luận về

Phật pháp, nhưng tôi rất muốn động viên cậu ta. Ngước nhìn nền trời xanh

thẫm được dát bạc bởi ngàn vạn vì tinh tú, tôi khảng khái bày tỏ suy nghĩ của

một người đến từ thế kỷ XXI:

- Nơi tôi sống có một vĩ nhân, ông chia nhu cầu của con người ra làm năm

cấp bậc. Cơ bản nhất là nhu cầu sinh lý, gồm những việc như đi lại, ăn ở. Khi

đã thỏa mãn nhu cầu này thì con người sẽ nảy sinh nhu cầu được an toàn.

Người ta muốn sự sống và tài sản của mình được đảm bảo. Sau khi nhu cầu

này cũng được thỏa mãn tương đối, thì con người nảy sinh nhu cầu tình cảm:

tình thân, tình yêu, tình bạn. Sau đó mới đến nhu cầu được tôn trọng: bao

gồm lòng tự tôn và sự kính trọng của người khác.

Đó là bốn loại nhu cầu trong lí luận của Maslow. Quay sang bên và bắt gặp

đôi mắt lấp lánh đang nhìn mình, tôi chậm rãi nói tiếp:

- Nhưng đó chưa phải là nhu cầu cao nhất. Con người chỉ cảm nhận được

niềm vui tột độ khi lí tưởng được thực hiện, ấy là khi năng lực của họ được

phát huy đến mức tối đa vì họ có thể làm được mọi việc tương ứng với khả

năng vốn có của mình.

Đôi mắt xúc động ngước nhìn tôi, giọng nói như nghẹn lại:

- Lí tưởng?

Tôi gật đầu quyết liệt và bổ sung thêm:

- Lí tưởng là thứ mà cậu sẽ theo đuổi suốt đời, là mục tiêu phấn đấu của

cuộc đời cậu.

Tiểu hòa thượng trầm tư hồi lâu, rồi hướng đôi mắt hút hồn vào tôi:

- Ngải Tình, cô có lý tưởng chứ?

- Tất nhiên rồi!

Tôi đằng hắng dọn giọng, rồi tiếp:

- Muốn biết lí tưởng của tôi là gì không?

Quả là cậu ta rất hiếu kỳ, ánh mắt háo hức thôi thúc tôi. Tôi đứng lên, giơ

tay về phía bầu trời bao la, cất cao giọng:

- Tôi muốn được trải nghiệm lịch sử, tôi muốn viết một cuốn sách sử lưu

danh thiên cổ giống như “Sử ký” của Tư Mã Thiên.

Tôi dõng dạc bộc bạch ước mơ bấy lâu nay của mình. Nếu ở thế kỷ XXI mà

nói như vậy, hẳn nhiều người sẽ giễu cười tôi. Nhưng đứng trước tiểu hòa

thượng hồn hậu này, tôi chẳng có gì phải e dè. Chợt nhận ra cậu ta cứ len lén

nhìn tôi, tôi mỉm cười:

- Mơ ước quá xa vời, đúng không?

Cậu ta cũng đứng lên, gật đầu rất quyết liệt, thanh âm tuy không cao,

nhưng dứt khoát:

- Cô sẽ làm được!

Đôi mắt trong sáng của tiểu hòa thượng khiến tôi cảm động hết sức. Không

ngờ lời động viên của cậu thiếu niên này lại khiến tôi vui sướng đến thế. Tâm

trạng trở nên vô cùng thoải mái, dễ chịu. Tôi dang rộng cánh tay, tưởng tượng

mình là chim ưng, vỗ cánh bay xung quanh đống lửa, lúc đến trước mặt tiểu

hòa thượng, tôi dừng lại thở hổn hển, cười tươi:

- Cậu hãy suy nghĩ xem lí tưởng của cậu là gì đi. Sống trên đời phải có lí

tưởng thì cuộc sống mới có ý nghĩa.

- Ngải Tình, tôi vẫn chưa hiểu hết những điều cô nói. Nhưng thấy cô vui vẻ

vì có lí tưởng như vậy, tôi rất cảm động! Tôi cũng muốn được giống như cô,

đặt ra mục tiêu phấn đấu cho cuộc đời mình.

Ánh  lửa  bập  bùng  phản  chiếu  khuôn  mặt  như  tạc  tượng  của  tiểu  hòa

thượng, gió nhẹ thổi đến, cuốn lên cao những tàn lửa li ti, trên trời ngàn vì sao

đua nhau lấp lánh, dướt đất bóng lửa lập lòe nhảy múa và nụ cười ấm áp của

chàng trai trẻ bên cạnh, phút chốc, thời gian như ngưng đọng, thêm một cảnh

tượng tuyệt đẹp nữa tôi muốn lưu giữ trong tim.

Trở về lán trại, xoay mình hết bên này sang bên kia tôi vẫn không sao dỗ

được nỗi hưng phấn khi nãy xẹp xuống để nhường chỗ cho giấc ngủ. Nỗi nhớ

nhà hằng đêm đã đi đâu mất. Cứ nghĩ đến câu nói: “Cô sẽ làm được” trong

lòng lại dâng trào một niềm vui khôn tả. Tôi khe khẽ tự nhủ: Ngải Tình, cậu sẽ

làm được!

Lúc chuẩn bị thiếp đi tôi chợt nhớ ra “Sử ký” của Tư Mã Thiên phải đến tận

thời Hán mới xuất hiện, vậy là tôi đã làm lộ kiệt tác của Thái Sử Công. Tôi thật

bất cẩn. Cầu mong sao cậu ta không để tâm đến và cầu mong sao cậu ta đừng

đi khắp nơi tìm kiếm cuốn sách này.

Chương 6: Buổi giảng kinh đầu tiên

Vào buổi trưa của ba ngày sau đó, một ốc đảo xanh mướt xuất hiện trước

mắt tôi. Bao nhiêu ngày qua, tôi đã chán ngán với sắc vàng đơn điệu của

mênh mông cồn cát, hôm nay, được nhìn thấy sắc xanh ngút ngàn thế này, tôi

hưng phấn đến độ nhảy cẫng lên gào thét. Chứng kiến điệu bộ “hoang dại” ấy

của tôi, Kumalajiba chỉ biết lắc đầu thở dài rồi cười và cho tôi biết, nơi đây

chính là Wensu.

Wensu, địa danh này cậu ta đã nhắc đến trong ngày đầu gặp tôi. Nghe khá

quen, chắc chắn phải có âm tiếng Hán tương đương, nhưng tôi không nhớ ra.

Mải mê lục tìm dữ kiện bộ nhớ, đoàn người đã đến cổng thành lúc nào mà

tôi  không  hay.  Không  gian  tưng  bừng  âm  nhạc  đặc  trưng  vùng  Tây  Vực,

những khúc điệu tươi vui rộn rã. Một đội ngũ hùng hậu chỉnh tề nghênh đón

chúng tôi.

Hai bên đường có rất nhiều lán trại. Bên trong không có người, chỉ đặt một

số tượng Phật. Dựa trên trình độ điêu khắc mà tôi quan sát được, thì đó đều là

những pho tượng quý giá. Dân chúng ở hai bên đường đều đứng lên chào

đón, từng chậu hoa tươi được cung kính dâng lên đến trước mặt hai mẹ con

tiểu hòa thượng. Hai người chắp tay lễ tạ, đón hoa tươi mang đến rắc lên mình

các bức tượng phật

[5]

.

Trong  chuỗi  nghi  thức  kỳ  lạ  đó,  tôi  chú  ý  đến  người  đàn  ông  dẫn  đầu:

khoảng bốn mươi tuổi, thân hình cường tráng vạm vỡ, đầu để mái lửng, nhưng

phía sau gáy lại tết thành những lọn dài, rồi búi ngược lên đỉnh đầu và được

quấn lại bởi một mảnh khăn thêu kim tuyến. Người đó đội một chiếc mũ miện

bằng vàng khắc hình long phụng, khoác áo choàng đỏ có viền thêu hình thoi,

đính châu báu, phía trước là những hình tròn thêu chỉ vàng lấp lánh, ống chân

thì... Đấy, tôi lại mắc bệnh nghề nghiệp rồi, lúc nào cũng quan sát chi tiết

những người đối diện như quan sát một hiện vật nghiên cứu.

Tuy không hiểu họ nói gì, nhưng tôi đoán đó là đoàn người ra nghênh đón

khách quý, gồm các thành viên của hoàng thất và người đàn ông khoác trên

mình trang phục quyền quý kia chính là nhà vua. Tuy ni cô xinh đẹp Jiba cũng

được chào đón nồng hậu và cung kính, nhưng rõ ràng đối tượng của nghi thức

nghênh tiếp hết sức long trọng này không ai khác, chính là Kumalajiba.

Từ lâu tôi đã nghĩ rằng Kumalajiba không phải một nhà sư tầm thường,

nhưng cậu ta mới mười ba tuổi, làm sao đã có thành tựu gì xuất chúng. Chắc

hẳn cậu ta còn có thân phận gì khác ngoài là một nhà sư, ví như là con cháu

nhà vua chẳng hạn. Không lẽ cậu ấy là hoàng tử? Trước khi đắc đạo, Phật

Thích Ca cũng từng là hoàng tử đấy thôi.

Chúng tôi được sắp xếp ở lại trong một cung điện hoa lệ (mà không phải tại

một ngôi chùa nào đó như tôi nghĩ). Tuy nói là hoa lệ, nhưng không thể so

sánh với cung điện ở Trung Nguyên được. Tây Vực vốn là vùng khô hạn, nhà ở

được xây cất rất đơn sơ với vật liệu chính là gỗ và đất sét và mái nhà là kiểu

mái bằng. Nhưng ở đây, tường nhà làm bằng đất sét đã được coi là xa hoa rồi.

Thông thường chỉ có quan lại, đền chùa miếu mạo và hoàng cung mới được

xây dựng như vậy.

Nơi chúng tôi nghỉ ngơi là một dinh cơ rộng lớn với năm gian phòng. Vị

quốc vương kia còn cử thêm mười người hầu đến phục vụ chúng tôi. Tôi được

ở riêng một phòng, Jiba cũng dành cho tôi một người hầu nữ. Yêu cầu đầu

tiên mà tôi đưa ra là: tôi muốn tắm rửa.

Những thứ mà các cuốn tiểu thuyết thường nhắc đến như: suối nước nóng,

hoa thơm, chậu tắm cỡ lớn, ở đây đều không có. Có thể nói là điều kiện sinh

hoạt khá nghèo nàn, xà bông ở đây còn lâu mới thơm bằng xà bông của thế kỷ

XXI. Nhưng tôi vẫn cảm thấy vô cùng sảng khoái, vì sau hơn mười ngày ròng

rã dầm mình trong gió cát sa mạc, cuối cùng tôi đã được tắm gội sạch sẽ.

Giờ học buổi tối, không kìm được sự tò mò, tôi lại gợi ý tiểu hòa thượng kể

về xuất thân của cậu, nhưng Kumalajiba bình thản đến mức lạnh lùng, trả lời

rằng:

- Những thứ như mắt, mũi, tai, miệng, lưỡi, thân thể hay ý thức đều không

tồn tại thực sự, huống hồ là tên tuổi và xuất thân.

Lại là thuyết duy tâm của đạo Phật, trả lời như vậy cũng bằng không. Tôi

giận dỗi:

- Vâng vâng vâng, tứ đại giai không, mọi thứ đều không tồn tại. Trương

Sinh nằm mơ hóa thành hồ điệp, tỉnh lại không biết rốt cuộc là mình mơ hóa

thành hồ điệp hay hồ điệp hóa thành mình, thế được chưa!

Điển cố Trương Sinh nằm mơ hóa thành hồ điệp mà tôi vô tình thốt ra khơi

gợi hứng thú đặc biệt đối với tiểu hòa thượng, cậu nằng nặc đòi tôi kể câu

chuyện đó. Đành vậy:

- Thời Xuân Thu ở Trung Nguyên có một triết gia tên Trương Châu. Một

hôm, ông nằm mơ thấy mình hóa thành bươm bướm, bươm bướm bay lượn

hết sức sinh động. Ông vô cùng vui sướng, đến mức quên cả mình là Trương

Châu. Khi tỉnh lại, ông không khỏi kinh ngạc khi nhận ra mình chính là Trương

Châu. Đời người như một giấc mơ, vì vậy Trương Châu không biết rốt cuộc là

ông nằm mơ thấy mình hóa thành hồ điệp hay hồ điệp nằm mơ thấy mình hóa

thành ông.

Tiểu hòa thượng trầm tư một lát, rồi nói:

-  Ở  Ấn  Độ,  người  ta  tin  rằng:  Mọi  thứ  trên  đời  đều  là  giấc  mộng  của

Brahma, khi Brahma tỉnh lại, thế gian này sẽ biến mất, không tồn tại bất cứ

thứ gì.

Tôi thở dài, suy nghĩ như vậy thì thật là bi quan. Không muốn tiếp tục chủ

đề duy tâm ấy nữa, tôi hỏi:

- Brahma có phải là Phạm Thiên (đấng sáng tạo theo quan điểm Bà La Môn)

không?

Brahma, cách phát âm này rất quen thuộc. Theo trí nhớ của tôi thì đó là

một trong ba đấng sáng tạo của Ấn Độ giáo, gồm: Brahma, Shiva và Vishnu.

Tôi từng đến Ấn Độ và cũng từng viết một số bài nghiên cứu về Ấn Độ giáo,

nên cũng có chút hiểu biết.

- Phạm Thiên ư?

Kumalajiba  dùng  bút  chì  viết  hai  chữ  đó  lên  tập  giấy  nháp  của  tôi  rồi

nghiêng đầu suy nghĩ:

- Đã có lần cô nói rằng “Phạm” nghĩa là thanh tịnh, tránh xa mọi ham muốn.

Brahma là đấng sáng tạo ra thế giới và vạn vật, gọi Brahma bằng tên “Phạm

Thiên” quả là một cách dịch thông thái. Ngải Tình, tôi nghe nói đạo Phật chưa

phát triển ở Trung Nguyên, nhưng ở đó có người thông minh, kiến thức uyên

thâm như cô thế này, một ngày không xa, Phật giáo Trung Nguyên chắc chắn

sẽ hưng thịnh.

Tôi ấp úng không biết trả lời ra sao. Thế là lôi lại vô tình đánh cắp thành

quả dịch thuật của người khác rồi! Xin tạ lỗi với ngài Kumarajiva, ngài Huyền

Trang, Nghĩa Tịnh và nhiều dịch giả kinh Phật khác, tôi không hề cố ý!

Buổi tối trước khi đi ngủ, một câu hỏi cứ quẩn quanh trong đầu tôi. Tôi vượt

qua  giới  hạn  không  gian  và  thời  gian  hàng  ngàn  năm  để  đến  trước  mặt

Kumalajiba, tôi có tồn tại thật sự không? Lẽ nào không ư? Phải chăng tôi cũng

đang nằm mơ mà không biết?

Lần đầu tiên tôi nghĩ về sự xuất hiện của mình ở nơi đây và thấy buồn ảo

não.

Chúng tôi ở lại Wensu. Tôi có hỏi Kumalajiba khi nào sẽ khởi hành đi Kucha,

tôi hứng thú với quốc gia rộng lớn đó hơn là tiểu quốc nhỏ bé này. Nhưng cậu

ta bảo đã được mời đến đăng đàn thuyết giảng về Phật pháp tại một ngôi

chùa lớn của hoàng gia trong vòng bảy bảy bốn mươi chín ngày. Và cậu ta

cũng dành cho tôi một vị trí khách mời trong những ngày đó.

Vậy nên, lúc này, tôi đang ngồi bên Jiva, đưa ánh mắt hiếu kỳ quan sát bốn

phía.

Chúng tôi ngồi giữa đại điện to rộng trong một ngôi chùa lớn của hoàng gia.

Tượng Thích Ca mâu Ni cao khoảng hai mét, mạ vàng, được đặt trên một bệ

đỡ ở chính giữa. Bốn phía là những lối đi hẹp dành cho Phật tử và khách thập

phương đến dâng hương, cúng lễ. Đại điện được dựng lên với trụ gỗ và các

bức tường bằng đất sét, ánh sáng chỉ có thể lọt vào qua cửa chính, vì vậy

khắp nơi trong đại điện đều thắp đèn dầu. Đó là kiến trúc của một ngôi chùa

Phật giáo Tiểu Thừa điển hình, có nhiều điểm khác so với những ngôi chùa

Phật giáo Đại Thừa phát triển rầm rộ ở Trung Nguyên thời gian sau này.

Sáng sớm, Kumalajiba đã cùng các tăng sĩ ngồi xếp bằng tụng kinh. Hơn

trăm nhà sư tọa thiền chật kín đại điện vốn không lấy gì làm rộng rãi này. Phía

bên phải trên chỗ ngồi dành cho khách quý có quốc vương và hơn mười đại

thần,  những  người  hôm  qua  đã  ra  tận  cổng  thành  nghênh  đón  mẹ  con

Kumalajiba. Phía bên này là một nhóm phụ nữ, trong đó có tôi và Jiva, nhìn

trang phục của họ thì có lẽ là hoàng hậu và các phu nhân.

Kumalajiba ngồi trên bục cao nhất phía trước tượng Phật, trên mình khoác

áo  cà  sa  thêu  kim  tuyến  lấp  lánh,  vẻ  mặt  thành  kính,  pháp  tướng  trang

nghiêm. Khi tiếng tụng kinh vang lên, thì ngay cả nhà vua và hoàng hậu cũng

lầm rầm tụng niệm theo, chỉ mình tôi ngượng ngùng, đầu cúi thấp để không ai

chú ý đến. Tất cả những câu kinh Phật mà tôi biết là: Úm ma ni bát ni hồng và

Nam mô a di đà Phật. Thế là tôi cứ nhẩm đi nhẩm lại những câu đó khoảng

năm trăm lần thì thời gian tụng kinh kết thúc. Sau đó, Kumalajiba bắt đầu

thuyết giảng.

Tôi nhớ lần đi du lịch Ai Cập và đến tham quan ngôi đền Muhammad Ali, tôi

đến đúng vào lúc một vị giáo sĩ đang thuyết giảng kinh Coran, dưới sảnh là

hàng trăm tín đồ. Tôi quấn khăn trên đầu, mặc áo dài, quần dài (đó là quy

định khi vào đền đối với nữ giới), ngồi xuống giữa đám đông và bắt chước họ

hành lễ. Tôi không phải tín đồ Hồi giáo, tôi chỉ muốn xem những người theo

đạo Hồi hành lễ ra sao thôi. Vị giáo sĩ miệt mài thuyết giảng, chốc chốc lại làm

một động tác tay dứt khoát. Tôi vốn không biết tiếng Ả rập, nghe không hiểu

gì, nên chỉ được một lúc, tôi bắt đầu chán nản. Nhưng nhìn vẻ mặt thành kính

của những người xung quanh và không khí yên lặng tuyệt đối trong điện thờ,

tôi không dám đứng dậy ra về, vì tôi sợ làm thế sẽ giống như một hành vi xúc

phạm đối với những tín đồ sùng đạo này. Bàn chân tôi tê dại đi sau hơn một

tiếng ngồi nghe thuyết giảng. Từ đó về sau, tôi tự nhủ lòng, sẽ không bao giờ

cúng khấn hành lễ gì hết.

Thế mà giờ đây tôi lại rơi vào tình cảnh đó. Nhưng bù lại, Kumalajiba điển

trai hơn nhiều so với vị giáo sĩ Hồi giáo và giọng nói của cậu ta lại rất ấm áp,

truyền cảm. Có điều, vấn đề gay go nhất vẫn là: tôi nghe không hiểu. Phải tiếp

nhận những giáo lý Phật pháp uyên thâm bằng tiếng Phạn thế này chẳng khác

nào ngày xưa tôi phải nghe vị giáo sĩ nọ thuyết giảng kinh Coran bằng tiếng Ả

rập. Nhưng hàng trăm nhà sư, rồi cả quốc vương và hoàng hậu đều đang lắng

nghe say sưa, làm sao tôi có thể đứng lên và ra về được.

Tôi cũng không dám ghi chép vẽ vời gì, sợ sẽ gây sự chú ý. Vì vậy, sau khi

lặp đi lặp lại năm lần phương pháp nghiên cứu đối tượng bằng cách đặt tên,

cơn buồn ngủ bắt đầu tấn công tôi, đó là kết quả tất yếu của việc thức giấc

vào lúc bốn giờ sáng. Giờ tụng kinh buổi sáng bắt đầu lúc năm giờ, tôi thật sự

khâm phục nghị lực của các hòa thượng. Buồn ngủ quá mà không thể gục

xuống làm một giấc giữa đám đông tăng ni Phật tử này, tôi đành ngọ ngoạy

tay chân trên tấm đệm, cố gắng vận động khẽ khàng để không gây ra sự chú

ý.

Cảm giác có ai đó đang nhìn mình, là Kumalajiba. Tôi chu mỏ lè lưỡi chọc

cậu ta, rồi đưa tay xoa phần mông tê dại. Cậu ta khẽ mím môi, cố nhịn cười,

nói thêm vài câu, rồi dừng hẳn. Tôi bắt chước những người khác đứng lên

chắp tay, hành lễ với Kumalajiba.

Nhà vua phát biểu tổng kết đôi ba câu, rồi ngài vỗ tay, các cung nữ tiến

vào, mỗi người bưng trên tay một chiếc bàn nhỏ xếp đầy đồ ăn, lần lượt đặt

trước mặt từng thượng khách. Những người còn lại thì được phát đồ ăn đến

tận tay, mỗi người một phần. Tôi nhìn thức ăn trên bàn, mắt hoa đi.

Có các loại quả vốn là đặc sản của Tân Cương như nho và dưa gang. Và tất

nhiên không thể thiếu bánh nướng Tây Vực. Nhưng còn gì nữa thế kia? Béo

ngậy và thơm phức, thịt nướng ư? Nhìn có vẻ giống thịt dê nướng. Thịt dê

nướng Tân Cương vốn nổi tiếng cả nước. Tôi nuốt nước bọt ừng ực vì đã gần

mười ngày không được ăn mặn. Nhưng điều lạ lùng là, không chỉ tôi, quốc

vương và một số vị khách khứa của thế giới trần tục khác, tất cả các nhà sư

đều được chia phần ăn mặn. Cả đại điện bỗng chốc tỏa đầy mùi thơm của thịt

nướng. Nhà vua hạ chỉ dùng bữa và những âm thanh nhai nuốt giòn giã bắt

đầu vang lên.

Tôi đưa mắt quan sát Kumalajiba và thấy cậu ta cũng đang ăn thịt, tuy

động tác từ tốn, nho nhã, nhưng vẫn khiến thị giác của tôi chấn động dữ dội.

Chợt nhớ ra, những tăng sĩ này theo giáo phái Phật pháp Tiểu Thừa và hình

như giới luật của giáo phái này cho phép các nhà sư ăn thịt. Nhưng như thế

vẫn chưa đủ rõ ràng, tối nay phải hỏi lại Kumalajiba mới được. Tôi cắn thử một

miếng, không ngon lắm, những muối là muối, không có ớt, không có rau thơm,

không ngon bằng thịt nướng ở quán đồ ăn vặt trước cổng trường tôi học.

Sau khi đánh chén no nê, tôi buồn đi tiểu. Nghĩ về bốn mươi tám ngày dài

đằng đẵng tiếp theo mà thấy ngán ngẩm. Lúc tôi quay lại, Kumalajiba đã đứng

chờ sẵn ở cửa, ánh nắng buổi sớm phủ lên người tiểu hòa thượng những tia

sáng lấp lánh. Cậu ta chớp mắt, nhìn tôi khẽ cười:

- Ngải Tình, tôi biết cô nghe không hiểu, nếu bắt cô tiếp tục ngồi như thế sẽ

rất khó chịu. Tôi đã xin phép hoàng thượng để cô không phải tham gia những

buổi giảng kinh tiếp theo nữa.

Tuyệt vời! Tôi nhảy lên sung sướng, định lao đến ôm lấy cậu ta, nhưng kịp

nhớ ra cậu là là hòa thượng, nên thôi. Tôi vội vàng cảm ơn rồi ba chân bốn

cẳng chạy biến, tiếng cậu ta gọi với từ phía sau:

- Cô về phòng ôn tập bài học hôm qua đi, tối nay kiểm tra mà không thuộc,

tôi sẽ phạt vụt vào tay đó!

Buổi tối, cậu ta sẽ đến phòng tôi đúng giờ quy định. Lúc chiều trở về tôi đã

đánh một giấc no nê, công việc tiếp theo là vẽ lại toàn bộ kiến trúc ngôi chùa,

đại điện và khung cảnh buổi giảng kinh mà tôi đã được tận mắt chứng kiến

sáng nay. Xong xuôi, tôi háo hức ngồi chờ Kumalajiba tới.

Kết quả buổi kiểm tra tiếng Tochari của tôi rất tốt đẹp. Đến lượt tôi dạy cậu

ta tiếng Hán. Nỗi băn khoăn hành hạ tôi cả buổi chiều khiến tôi không kiềm

chế được, tôi hỏi ngay:

- Vì sao tăng sĩ các cậu lại ăn thịt?

Cậu ta có vẻ ngạc nhiên:

- Chúng tôi theo tín ngưỡng Hinayana, tất nhiên có thể ăn thịt. Nhưng chỉ

được phép ăn “tam tịnh nhục”[6].

Tam tịnh nhục? Chắc là loại thịt mà tăng sĩ giáo phái Tiểu Thừa được phép

ăn.

- Thế nào là “Tam tịnh nhục”?

- Thứ nhất: không nhìn thấy người giết thịt, tức là không tận mắt chứng

kiến thảm cảnh trước khi chết của loài vật đó. Thứ hai: không nghe thấy tiếng

người giết thịt, tức là tai không nghe thấy tiếng kêu thảm thiết của loài vật đó.

Thứ ba, loài vật đó không vì mình mà chết, tức là không phải vì mình muốn ăn

mà chúng bị giết thịt. Giả như ra chợ nhìn thấy người bán hàng mổ gà mổ cá,

hoặc người bán hàng nói rằng đây là thịt tươi vừa mới mổ thì không được

phép ăn. Hoặc đến nhà người khác chơi, được chủ nhà mổ gà mổ vịt thiết đãi,

tức là chúng sinh vì mình mà chết, thì cũng không được xếp vào loại “thịt

thanh tịnh”. Tóm lại, tam tịnh nhục là loại “thịt thanh sạch” phù hợp với các

điều kiện: bản thân không nhìn thấy, không nghe thấy và không phải vì mình

mà chúng sinh bị sát hại.

Sau khi được truyền bá vào Trung Nguyên, giới luật của giáo phái Đại Thừa

có phần nghiêm khắc hơn, giáo phái này nghiêm cấm sát sinh, tăng sĩ không

được phép ăn thịt. Vì vậy, trong tiềm thức của chúng ta, phàm là nhà sư đều

không được ăn thịt. Trong “Đại Đường Tây Vực ký”, Huyền Trang từng đề cập

đến vấn đề này. Đại sư viết rằng, trong hành trình đi Tây Trúc thỉnh kinh của

mình, khi ngang qua Tây Vực, ngài đã không thể thích ứng với giới luật cho

phép nhà sư ăn thịt ở nơi đây.

-  Nhưng  vì  sao  trong  những  ngày  qua,  chúng  ta  không  hề  ăn  thịt  trên

đường đi?

Tôi không nghĩ rằng họ không được phép ăn thịt, bởi vì nhiều ngày qua, tôi

không thấy họ ăn thịt trên đường đi.

- Bởi vì trước khi gặp cô, chúng tôi đã ăn hết rồi.

Tôi gật gù, cuối cùng tôi đã hiểu. Không biết nhìn thấy họ ăn thịt thế này,

các nhà sư ở Trung Nguyên sẽ ghen tỵ hay sẽ chê trách họ?

- Khi nãy cậu nói đến Hinayana, từ này nghe rất quen, nghĩa là gì vậy?

Cậu ta suy nghĩ một lát rồi giải thích bằng một tràng dài những thanh âm lạ

lùng. Tôi biết đó không phải là tiếng Tochari, vậy thì hẳn là tiếng Phạn rồi, thứ

ngôn ngữ phổ thông được sử dụng trên khắp vùng Trung Á thời kỳ Trung thế

kỷ. Và đó cũng là thứ tiếng mà Kumalajiba dùng để thuyết giảng kinh Phật

sáng nay, nên tôi nghe mà không hiểu gì cả.

Tôi lại nghe thấy cậu ta đọc một âm khác: Mahayana. Hồi đi Ấn Độ, tôi có

mang theo cuốn sách hướng dẫn du lịch nhiếp ảnh phổ biến nhất trên thế giới

“Lonely Planet” bản tiếng Anh. Tôi nhớ rằng, tên gọi này thường xuyên xuất

hiện trong sách khi giới thiệu về các thắng cảnh du lịch của Ấn Độ. Chắc chắn

có  liên  quan  đến  Phật  giáo,  mà  cậu  ta  vừa  bảo  cậu  ta  theo  tín  ngưỡng

Hinayana, nên được phép ăn “thịt thanh tịnh”. A, tôi nhớ ra rồi:

- Hai từ đó là Phật giáo Đại Thừa và Phật giáo Tiểu Thừa, đúng không?

Mahayana là Đại Thừa, còn Hinayana là Tiểu Thừa.

Cậu ta có vẻ chưa hiểu, tôi viết chữ Đại Thừa và Tiểu Thừa ra giấy nháp:

- “Thừa” là từ chỉ công cụ vận chuyển, ở đây có nghĩa là Phật pháp tế độ,

cứu rỗi chúng sinh, giống như con thuyền hay cỗ xe chuyên chở con người từ

nơi này đến nơi khác. Hinayana đề cao việc cứu độ bản thân, tìm kiếm sự giải

thoát cho cá nhân, vì vậy tiếng Hán gọi là Tiểu Thừa. Mahayana đề cao việc

cứu rỗi người khác, phổ độ chúng sinh, vì vậy tiếng Hán gọi là Đại Thừa.

Tôi sướng phổng cả mũi, tiếng Phạn tôi cũng tỏ tường chả kém đâu nhé!

Bắt gặp đôi mắt mở to, sáng long lanh và nụ cười đầy hàm ý của tiểu hòa

thượng, tôi bỗng giật mình.

- Ngải Tình, tôi nói đâu có sai, cô rất thông minh!

Tôi, tôi, tôi... lại một lần nữa đánh cắp thành quả dịch thuật của người khác

rồi. Hình như là Kumarajiva dịch thì phải. Xin lỗi ngài, tôi không cố ý...

Chương 7: Luận chiến

Vì không phải tham gia những buổi thuyết giảng nữa, nên tôi không cần

dậy sớm. Khi đã no giấc, tôi tự động mở mắt, ra khỏi giường, rửa mặt chải

đầu, ăn sáng rồi ra phố. Tôi không thong dong đi dạo đâu nhé, tôi đi khảo sát

thực tế đó. Thành phố này đã trải hai nghìn năm tuổi, tuy diện tích không lớn,

không tráng lệ, dân số thưa thớt và đời sống còn khá lạc hậu, nhưng dù sao

cũng là thành phố cổ đại đầu tiên tôi đặt chân đến. Cứ coi như hôm nay là đợt

tập dượt công tác thực địa đầu tiên của tôi đi!

Tôi khoác lên vai chiếc ba lô đã nhét đủ các thứ: sổ ghi chép, thước dây,

bút viết, xẻng nhỏ... Tôi bắt đầu xắn tay đo đạc tường thành, kiểm tra chiều

dày lớp đất, xem xét vị trí cổng thành, vẽ lại toàn bộ mặt cắt ngang, mặt cắt

dọc của tòa thành. Đang bận bịu với công việc, bỗng một nhóm người đột

ngột xuất hiện ngay sau lưng, lăm lăm chĩa mũi giáo về phía tôi. Tôi vội vàng

đưa hai tay lên cao, ra hiệu đầu hàng, nộp vũ khí và xin tha mạng. Chiếc thước

dây lăn tròn trên đất, kéo lê thành một vệt dài.

Tôi bị tống vào nhà lao với tội danh gian tế của người Hán. Tôi dở khóc dở

cười, làm gì có tên gián điệp nào đi lại ngang nhiên giữa phố như tôi chứ! Cố

vắt óc lôi ra bằng hết vốn từ vựng Tochari và ra sức giải thích với họ rằng tôi là

người quen của đại pháp sư Kumalajiba. Rằng hôm qua tôi đã được diện kiến

nhà vua và hoàng hậu của họ. Rằng tôi còn được mời tham dự yến tiệc trong

cung nữa. Tôi nài nỉ họ đến tìm Kumalajiba. Nhưng sau nhiều giờ vẫn không

thấy có ai đến bảo lãnh, tôi đành tiếp tục công tác khoa học của mình trong

nhà ngục.

Vì vậy, khi Kumalajiba xuất hiện ở cửa nhà lao với vẻ mặt lo lắng tột độ, thì

trước mắt cậu ta là một cô gái vẫn đang say sưa tác nghiệp, mải mê đo đo đạc

đạc, vẽ vẽ xóa xóa trong buồng giam.

Trời đã nhá nhem tối khi tôi cùng Kumalajiba bước ra khỏi nhà ngục. Chắc

hẳn cậu vừa kết thúc giờ tụng kinh buổi chiều đã phải vội vã đến nơi đây đón

tôi về. Nghĩ vậy, tôi thấy hơi áy náy. Cậu ta nói với đám cai ngục rằng tôi là

giáo viên tiếng Hán của cậu, thế là những người đó ngay lập tức thay đổi thái

độ, tỏ ra cung kính đối với tôi, khiến tôi được một phen cáo mượn oai hùm,

phổng cả mũi.

Đúng như dự đoán, buổi tối lên lớp, Kumalajiba đã hỏi về những việc tôi đã

làm? Có sự chuẩn bị từ trước nên tôi trả lời rất trôi chảy: Còn nhớ tôi từng nói

về lý tưởng của mình không? Tôi muốn viết một cuốn sách lịch sử lưu truyền

hậu thế. Và, để người đời sau có thể hiểu được quá khứ huy hoàng của Tây

Vực, tôi phải thu thập mọi tư liệu liên quan. Sau một hồi lắng nghe tôi thao

thao bất tuyệt, Kumalajiba hứa rằng cậu sẽ giải thích với quốc vương, nhưng

cũng không quên dặn dò tôi phải thận trọng hơn.

Mấy ngày sau đó tôi đành giam chân trong phòng, chỉnh sửa bản vẽ và ra

sức học tiếng Tochari. Nhưng đến ngày thứ năm thì tôi không chịu được nữa.

Lần đi thực tiễn này, tôi đã rút ra kinh nghiệm và hành động thận trọng hơn.

Tôi quan sát mọi thứ thật tỉ mỉ sau đó mới trở về phòng và vẽ lại. Không thể

không làm vậy, trừ phi tôi muốn vẽ tranh trong ngục một lần nữa.

Mười ngày có lẻ cứ thế trôi qua, những tập giấy đầy hình vẽ của tôi ngày

một dày lên. Một buổi tối nọ, tôi bỗng nhận thấy Kumalajiba không tập trung

vào bài học như mọi ngày, hình như cậu ta đang mải suy nghĩ điều gì đó. Tôi

hỏi thì được biết ngày mai có người thách đấu Kumalajiba luận chiến và điều

đó khiến cậu rất lo lắng. Tôi hỏi hai người sẽ tranh luận về nội dung gì, cậu nói

ngày mai mới công bố chủ đề. Tôi hỏi tiếp cậu tranh luận với ai, cậu ta bảo đó

là một đại sư luận kinh rất nổi tiếng, khắp vùng Tây Vực không ai là đối thủ.

Ông cho rằng, trên đời này không ai thắng nổi mình, nên đã tuyên bố hùng

hồn rằng, nếu có người thắng ông, ông sẽ lấy đầu mình xuống để tạ tội.

- Cô có muốn đến xem không?

Cậu ta hơi ngập ngừng, có lẽ vì thái độ đáng phê phán của tôi tại buổi

giảng kinh trước đó.

Tôi gật đầu lia lịa:

- Có chứ, tôi nhất định sẽ đi!

Một cuộc thi hấp dẫn với cái giá là sự trừng phạt đáng sợ như thế, với một

đại sự ngông cuồng như thế, làm sao tôi có thể bỏ lỡ được!

- Cậu có biết chỗ nào đặt cược không? Tỉ lệ ăn thua bao nhiêu? 5- 5 hay 4-6?

Kumalajiba chau mày, tôi vội vàng im bặt.

Vì muốn cậu ta tập trung tinh thần cho buổi quyết đấu ngày mai nên tôi đã

kết thúc giờ học sớm hơn thường lệ. Nhận thấy vẻ đăm chiêu ưu phiền của

cậu ta trước lúc ra về, tôi kêu cậu ta lại, rồi bắt chước động tác cổ vũ tinh thần

thường thấy trong các bộ phim kinh điển của Hàn Quốc, tôi giơ tay phải lên và

hô:

- AZA, AZA, FIGHTING!

Nhìn vẻ mặt ngơ ngác của Kumalajiba, tôi phì cười, gào to:

- Đó là phương ngôn trên một bán đảo ở phía đông bắc. Có nghĩa là: Pháp

sư trẻ của chúng ta nhất định sẽ chiến thắng!

Kumalajiba cười rạng rỡ, dường như những ưu phiền khi nãy đã bị xua đi,

cậu nhìn tôi gật đầu quả quyết và cũng học theo tôi giơ tay phải lên. Động tác

hơi gượng gạo, nhưng tràn đầy tự tin, phong thái ung dung, đĩnh đạc thường

thấy đã trở lại với cậu. Đó là nụ cười đầu tiên của cậu trong buổi tối hôm nay,

ánh sáng của sự tự tin trong nụ cười ấy tỏa khắp căn phòng, phả vào không

gian quanh tôi dư vị của sự ấm áp.

Thật lạ lùng là buổi sáng hôm sau tôi không ngủ nướng như mọi ngày mà

từ tờ mờ sớm đã chờ sẵn ở cổng.

Buổi luận chiến sẽ diễn ra tại chính điện trong hoàng cung. Đây là lần thứ

ba tôi bước vào nơi này, hai lần trước, tất nhiên là đi dự tiệc cùng mẹ con ni cô

có xuất thân bí ẩn. Bởi vậy, cảm giác háo hức không còn nữa. Tranh đã vẽ

xong, tên gọi cũng đặt rồi. Cung điện này chẳng lớn lắm, kiến trúc và trang trí

họa tiết đều hết sức đơn giản.

Nhưng, không gian của buổi luận chiến lại rất lớn. Chỉ có người tham gia

tranh luận và nhà vua, hoàng hậu được phép ngồi, những người còn lại đều

phải đứng nghe. Vì vậy, chỉ trong chốc lát, toàn bộ đại điện đã chật kín người.

Theo tôi biết, luận chiến là cách thức chủ yếu để thu hút tín đồ của các

giáo phái thời kỳ đầu. Ở Ấn Độ, các buổi biện kinh diễn ra rất bi thảm, người

thua thường sẽ phải mai danh ẩn tích, vĩnh viễn biến mất. Có người còn tự cắt

lưỡi, thậm chí tự vẫn. Nhẹ hơn thì đóng cửa giáo phái, tôn người thắng làm

thầy. Trái lại, người chiến thắng chỉ dựa vào một lần biện kinh, tiếng tăm sẽ

nổi như cồn, được mọi người sùng kính, sẽ có đông đảo tín đồ đến bái sư,

người đó sẽ được quốc vương trọng vọng và ban thưởng hậu hĩnh, trở thành

đại sư quyền lực. Trần Huyền Trang cũng từng nhiều lần giành chiến thắng

trong các buổi biện kinh tại Tây Vực và Ấn Độ, danh tiếng lan xa khắp nơi. Từ

đó, có thể thấy, cuộc tranh biện này có ý nghĩa to lớn dường nào đối với một

nhà sư trẻ tuổi như Kumalajiba. Chả trách một người thường ngày trầm tĩnh

như cậu vậy mà tối qua đã không khỏi lo lắng và bối rối.

Nhân vật chính đã xuất hiện. Bên này là pháp sư trẻ tuổi Kumalajiba, một

thiếu niên tài trí cao rộng, phong độ ngời ngời, phong thái đĩnh đạc, trên mình

khoác áo choàng màu nâu sòng giản dị. Đối thủ là một người đàn ông trung

tuổi, đạo sĩ không ra đạo sĩ, hòa thượng không phải hòa thượng, trên mình

khoác áo nhung màu xanh da trời. Không thể tin được, tuổi tác của hai người

chênh lệch quá xa. Đối phương có lẽ cũng nhận biết được điều này, nên ông

ta hếch mũi vênh vang nhìn cậu thiếu niên tuy dáng người cao ráo nhưng thân

hình mảnh khảnh ở phía đối diện.

Hai người được trao đến tay một tấm thẻ nhỏ, họ đọc tấm thẻ vài giây rồi

bắt đầu trầm tư suy ngẫm. Sau một tuần hương, tiếng trống vang lên. Đôi bên

bắt đầu đặt câu hỏi dồn dập cho đối thủ, có vẻ như Kumalajiba đang chiếm ưu

thế. Tuổi trẻ có lợi thế là phản ứng rất nhanh nhạy. Tốc độ biện luận của cả

hai đều khá nhanh, người này vừa kết thúc một câu, người kia đã trực tiếp trả

lời. Khán thính giả bên dưới tưởng như đang nín thở lắng nghe, chốc chốc lại

“ồ” lên hoặc “à” lên một tiếng, với những trạng thái biểu cảm hết sức phong

phú.

Tôi chú ý đến khu vực quần chúng bởi vì tôi không hiểu một chữ nào. Khi

họ bắt đầu luận chiến tôi đã biết mình không thể hiểu được, vì họ sử dụng

tiếng Phạn. Vậy là tôi chỉ có thể vừa quan sát sắc mặt của đám đông, vừa lục

tìm trong trí nhớ những thông tin lịch sử liên quan đến các kỳ biện kinh.

Biện kinh đã biến mất hoàn toàn tại các ngôi chùa ở Trung Nguyên, ở Nhật

Bản, Hàn Quốc và khu vực Đông Nam Á thời hiện đại. Phật giáo Ấn Độ vốn đã

suy yếu từ lâu, hiện chỉ có Phật giáo Tây Tạng vẫn bảo lưu và duy trì truyền

thống này. Tôi đã được chứng kiến những buổi biện kinh tại ngôi đền Sera

Monastery và đền Drepung Monastery ở Lahsa. Hoạt động này thường được

diễn ra ngoài trời vào khoảng ba đến bốn giờ chiều. Lạt Ma của các đền chùa

khác cũng cử người đến tham dự, sau khi buổi biện kinh kết thúc, sẽ có người

nghi chép lại kết quả biện luận[7].

Khác với những cuộc thi hùng biện, tranh biện mà chúng ta từng biết, biện

kinh là một hoạt động tập thể. Mỗi buổi biện kinh có thể có đến vài trăm Lạt

Ma tham gia, họ chia thành những nhóm nhỏ từ hai đến bốn người, trong đó,

một người sẽ biện luận chính, những người khác đóng vai trò hỗ trợ. Mỗi khi

đưa ra câu hỏi cho đối phương, người biện kinh sẽ thực hiện những động tác

hết sức khoa trương, như: vỗ tay thật mạnh, sau đó thi triển thế thủ giống hệt

Lý Tiểu Long lúc đấu võ, tay tung vạt áo, lắc tràng hạt, chân giậm mạnh, điệu

bộ dữ dằn. Bên phản biện ngồi xếp bằng trên đất, tay giơ lên phản ứng dữ

dội. Toàn bộ khu vực diễn ra hoạt động biện kinh vang động tiếng vỗ tay, tiếng

áo cà sa của Lạt Ma tung bay loạt soạt và tiếng người huyên náo. Những người

ngoại đạo, không hiểu tiếng Tạng như tôi, chỉ biết quay qua quay lại quan sát

biểu cảm của nét mặt và những động tác tay chân phong phú của những

người tham gia biện kinh, thực chất không hiểu họ nói gì.

Trước mắt tôi lúc này chỉ có hai người, tuy không hoa chân múa tay, tạo

các thế võ, nhưng biểu cảm trên gương mặt họ vẫn hết sức phong phú. Có thể

dễ dàng nhận thấy, pháp sư trẻ tuổi của chúng ta càng vào cuộc càng say

sưa, dáng người rướn cao, áp đảo đối phương, giọng nói càng ngày càng hào

sảng, vang dội. Đối phương thì trái lại, càng lúc càng mặt ủ mày chau, vẻ

hung hăng mất dần, giọng nói cũng nhỏ dần, sau cùng thì gương mặt biến

sắc, thần trí hỗn loạn, mồ hôi đầm đìa trên trán, ngã bổ nhào về phía trước,

quỳ gối xin thua.

Đám đông hoan hô dậy sóng. Quốc vương và hoàng hậu cũng không nén

nổi xúc động, lập tức đứng lên kính cẩn hành lễ chúc mừng Kumalajiba. Sau

một tiếng vỗ tay của nhà vua, không biết bao nhiêu hòm to hòm nhỏ được

khiêng vào, hẳn nhiên đó là phần thưởng dành cho người chiến thắng. Trời ơi,

tôi ngưỡng mộ pháp sư trẻ tuổi này quá, mới mười ba tuổi mà cậu ta đã đánh

bại một vị tiền bối hơn ba mươi tuổi, không biết sau này trưởng thành hơn cậu

ta sẽ còn tài giỏi đến mức nào nữa?

Sau khi kết thúc buổi luận chiến, Kumalajiba không tiếp tục giảng kinh, cậu

được hộ tống ra ngoài cung giữa sự vây bọc của đám đông người hâm mộ.

Một chú voi lực lưỡng được trang trí rất bắt mắt và đặt trên lưng một chiếc

ghế  sang  trọng  đã  chờ  sẵn  bên  ngoài.  Kumalajiba  trèo  lên  lưng  voi,  quốc

vương đi trước dẫn đường, đoàn người bắt đầu diễu hành. Quốc vương chính

thức công bố thắng lợi của đại sư Kumalajiba cho toàn thể dân chúng trong

thành được biết. Hoa tươi từ khắp mọi nơi được bà con tung lên người pháp

sư trẻ, kèm theo những tiếng hoan hô vang dội, không ngớt. Đoàn diễu hành

đi dọc theo các con phố chính, và cả những ngõ nhỏ suốt một buổi chiều.

Ngày hôm đó, Kumalajiba đã được tôn vinh, ca ngợi hết mức, có lẽ cậu còn

được hâm mộ hơn cả các minh tinh màn bạc thế kỷ XXI. Khuôn mặt an nhiên,

trầm lặng thường ngày hôm nay đã sáng lên bởi nụ cười mãn nguyện nhưng

khá dè dặt nơi khóe môi, cho đến tận khi cậu bước chân vào phòng tôi vào

buổi tối.

Chờ cậu ta yên vị, tôi lập tức đặt câu hỏi:

- Cậu và người đó đã tranh luận chủ đề gì vậy?

- Có và không.

Tức là chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm ư?

- Ông ta luận về “có” còn cậu luận về “không”?

Cậu ta gật đầu, tôi lại hỏi tiếp:

- Cậu đã thắng như thế nào?

- Rất khó diễn đạt. Tôi không khẳng định là có hay không, mà đặt ra giả

thuyết “nếu như có”. Đã là “nếu như có” thì sẽ không thể là “không” được. Có

có không không, không phải có cũng không phải không.

Tôi nghe mà ù cả tai, những là có có không không, không không có có.

- Ông ấy có đồng ý với giả thuyết của cậu không?

- Có. Sau đó tôi lại hỏi, bóng trăng dưới nước là có hay không? Ông ấy

không thể ngoa ngôn trả lời là có. Như thế, cái chính mắt ta nhìn thấy mà vẫn

là không tồn tại, vậy mọi thứ trên đời này phải chăng cũng chỉ là ảo ảnh, giống

như bóng trăng dưới nước. “Nếu như có” tức là không, là có mà cũng không là

không, vậy thì tất cả chỉ là cõi tịch mịch.

- Vậy có cái gì là “có” không?

Tên ranh mãnh, lập luận lắt léo như thế làm gì vị sư già kia chẳng thua. Nếu

là ở thời hiện đại thì như thế sẽ được gọi là “phép lập luận chủ quan vô căn

cứ”.

- Mọi thứ trên đời đều không tồn tại, chỉ có Nirvana là vĩnh hằng.

- Nirvana là gì vậy?

- Tức là thông qua con đường tu hành, có thể dứt bỏ triệt để mọi phiền

não, tích thêm nhiều công đức, thoát ly khỏi vòng sinh tử luân hồi và bước vào

cõi bất sinh bất diệt.

Cậu ta đưa đôi mắt sáng long lanh về phía tôi:

- Ngải Tình, chắc chắn cô biết phải giải nghĩa từ này như thế nào bằng

tiếng Hán, đúng không?

- Ngôn ngữ đạo Phật có các từ: diệt độ, tịch diệt, giải thoát, viên tịch, Niết

Bàn, tất cả đều có nghĩa là chết.

Cậu ta vỗ tay tán thưởng:

- Hay quá! Diệt độ tức là “diệt” trừ mọi phiền não và thoát ra khỏi sự sống

chết. Tịch diệt tức là giữ cho tâm tĩnh và rũ bỏ mọi ưu phiền.

Tôi thở dài. Tôi đã phải xin lỗi các vị đại sư dịch giả không biết bao nhiêu

lần về cái tội đánh cắp bản quyền này rồi! Mà cái tên ranh này, trình độ Hán

ngữ của hắn càng ngày càng tiến bộ, nào là không nào là có, mà học thuyết

duy tâm của hắn khiến tôi giờ đây cũng trở nên tiêu cực đi vài phần rồi!

- Vị đại sư đó từng tuyên bố rằng, nếu có người thắng ông ấy, ông ấy sẵn

sàng lấy đầu mình xuống để tạ tội.

Một nụ cười nơi khóe miệng, hình như cậu ta đang rất đắc ý:

- Tôi cần đầu của ông ấy để làm gì kia chứ!

- Đúng thế, vì vậy cậu đã buộc ông ta tôn cậu làm thầy, theo cậu học Phật

pháp.

Tôi nhớ lại màn thu nhận đệ tử sáng nay. Đúng là tâm tính của những

người trẻ tuổi, đã bước vào cửa thiền, sắc sắc không không rồi mà vẫn còn

nguyên tính hiếu thắng.

Tôi thở dài:

- Theo cậu, ông ta có thật lòng quy phục không?

Rồi chợt nhớ ra một chuyện, không chờ cậu ta trả lời câu hỏi kia, tôi thích

thú đề nghị:

- Nào, chúng ta hãy thử thi tài. Nếu thua, tôi sẽ tôn cậu làm sư phụ.

Đằng nào thì cậu ta cũng là thầy dạy tiếng Tochari của tôi rồi, có thua tôi

cũng không sợ thiệt.

- Thi như thế nào? Biện luận nội dung gì?

Cậu ta có vẻ bị bất ngờ.

- Chúng ta sẽ biện luận thế nào là thua, thế nào là thắng.

Không chờ cậu ta đáp lời, tôi vội vàng trổ tài trước:

- Nếu tôi và cậu luận chiến và cậu thắng tôi, có chắc là cậu đúng còn tôi thì

sai không? Nếu tôi thắng, có chắc là tôi đúng còn cậu sai không? Có chắc

người này đúng còn người kia sai không? Hay cả hai đều sai hoặc đều đúng?

Hai chúng ta không thể định đoạt ai đúng ai sai, vậy thì ai sẽ đứng ra quyết

định? Nếu chúng ta nhờ người thứ ba đứng ra phân xử, người đó cũng không

thể đưa ra quyết định chính xác. Bởi vì, nếu như cậu mời một người có đồng

quan điểm với cậu đứng ra phân xử, người đó có chung lập trường với cậu thì

làm sao phán xét công bằng được? Nếu người đó đồng quan điểm với tôi, thì

cũng tương tự, cũng chẳng thể đưa ra phán xét công bằng. Vì vậy, cả tôi, cả

cậu và người thứ ba kia đều không thể quyết định ai đúng ai sai. Nếu tôi cứ

kiên trì quan điểm của mình và không chịu thua, vậy thì ai đúng ai sai sẽ là câu

hỏi vĩnh viễn không có lời giải.

Tôi ba hoa chích chòe một hồi bằng tốc độ biện luận của Đường Tăng, sau

đó mỉm cười liếc nhìn Kumalajiba.

Cậu ta nhìn tôi không chớp mắt, miệng khẽ mở, sững sờ mất chừng nửa

phút. Lắc lắc đầu định nói gì đó lại thôi. Sau đó chắp hai tay lại, cung kính:

- Tôi thua rồi.

Tôi bật cười nhìn điệu bộ thua trong thỏa mãn, thua tâm phục khẩu phục

của cậu ta.

- Cậu còn nhớ câu chuyện Trương Châu nằm mơ hóa hồ điệp mà tôi từng

kể không?

Cậu ta gật đầu.

- Rốt cuộc là mơ hay thực, là Trương Châu hay hồ điệp, chúng ta chẳng cần

nhọc lòng truy xét. Bởi vì, tiêu chuẩn nhận thức của con người chỉ là tương

đối. Người ta chỉ có thể nhận biết một phần sự thật trong một khoảng thời

gian hữu hạn, không ai dám khẳng định mình nắm vững chân lý tuyệt đối. Bởi

vậy, các cuộc luận chiến của các giáo phái đều là đem cái phi lý của mình ra

để phủ nhận cái có lý của đối phương. Làm thế sẽ không thể phân biệt thật

giả, đúng sai.

Cậu ta nhìn tôi bằng ánh mắt khâm phục. Vậy là tôi đã vớt vát được chút

thể diện của người làm thầy trước mặt chàng trai trí tuệ siêu phàm này rồi!

Ngày hôm sau, cậu ta đến gặp và nói vài câu với người đàn ông trung tuổi

đang vô cùng tủi hổ và sợ hãi kia bằng thái độ cung kính đáng ngạc nhiên.

Người đàn ông kinh ngạc nhìn Kumalajiba. Cậu phải nhắc lại một lần nữa, lúc

ấy, người đàn ông mới tin vào những gì mình vừa nghe và liền sau đó là những

lời cảm ơn rối rít. Rồi ông ta vội vã đi về phòng mình. Tôi biết ông ta muốn

nhanh chóng thu dọn hành lý rời khỏi nơi này.

Tôi đưa mắt nhìn Kumalajiba đúng lúc cậu ta quay đầu về phía tôi, đôi mắt

trong như nước hồ thu. Tôi ngước lên nhìn trời, hôm nay là một ngày oi ả, sao

mới sáng sớm mà ánh nắng đã làm tôi choáng váng thế này!

Chương 8: Hòa thượng vĩ đại

Sau cuộc luận chiến, tiếng tăm của Kumalajiba lan truyền khắp nơi, đến

đâu cậu ta cũng được người dân vây quanh, tung hoa chúc tụng và chỉ cần

được chạm tay vào vạt áo của cậu là ai nấy mặt mày hớn hở, ý chừng rất thỏa

nguyện. Ngay cả một giáo viên nhỏ bé như tôi cũng được thơm lây. Lúc ra

phố, dân chúng trong kinh thành đều đặt vào tay tôi đủ thứ lễ vật nào là dầu

thơm, các loại thịt, hoa quả... Đám lính tráng từng bắt giam tôi, nay gặp mặt

là kính cẩn cúi chào. Và đặc biệt, chiến thắng của Kumalajiba đã giúp cho

công việc khảo sát của tôi được tiến hành hết sức thuận lợi, tôi không gặp phải

sự đề phòng hay ngăn cản nào cả.

Hơn mười ngày nữa trôi qua, tôi bấm ngón tay, vậy là chỉ còn khoảng chục

ngày nữa, Kumalajiba sẽ kết thúc thời gian thuyết giảng Phật pháp ở đây, sau

đó chúng tôi sẽ lên đường đi Khâu Từ. Hơn một tháng ở lại Wensu, không một

chỗ nào tôi chưa từng đi đi lại lại ba lần, vì vậy tôi thực sự mong mỏi ngày khởi

hành đi Khâu Từ.

Khi được hỏi: “Nếu có kiếp sau, ông muốn được sinh ra ở đâu”, nhà nghiên

cứu lịch sử người Anh Arnold Joseph Toynbee đã trả lời rằng: “Tôi muốn được

sinh ra ở Khâu Từ, vùng đất thuộc Tân Cương ấy, hai nghìn năm về trước từng

là nơi giao thoa của rất nhiều nền văn hóa và dân tộc”. Sau khi đọc câu trả lời

này, tôi đã rất khao khát được tìm hiểu về Khâu Từ: âm nhạc Khâu Từ, Thiên

Phật động Kizil, sách của H.Bower, di chỉ Subash và cả nhân vật nổi tiếng nhất

nhất Khâu Từ - hòa thượng Kumarajiva! Không biết ngài Toiynbee sẽ nghĩ gì

nếu biết rằng ước mơ của ngài sắp được tôi biến thành hiện thực?

Thế là tôi kết thúc buổi lên lớp tiếp theo với tâm trạng đặc biệt phấn chấn.

Tôi đã giảng cho Kumalajiba về “Luận ngữ”. Những cuốn nhập môn như “Tam

tự kinh” tôi không có sách trong tay, mà cũng chưa thuộc hết và điều đáng

ngại hơn cả là, tôi không nhớ “Tam tự kinh” ra đời vào thời đại nào. Để đảm

bảo tính an toàn của trật tự lịch sử, tôi quyết định chỉ giảng những cuốn ra đời

trước thời Hán. Và cuốn đầu tiên, tất nhiên là “Luận ngữ”, sau đó đến “Kinh

thi”, rồi đến “Tả truyện” và “Chiến quốc sách”. Tôi hy vọng tiền học phí từ nay

đến khi khởi hành đi Tràng An sẽ đủ để tôi chi tiêu trên đường.

Vừa ra khỏi cửa, Kumalajiba bỗng nhiên quay lại:

- Ngày mai quốc vương sẽ đến, chúng ta phải ra đón ngài, cô cùng đi nhé!

Tôi vẫn chưa hết hưng phấn với kế hoạch đi Khâu Từ, nên hơi bất ngờ:

- Quốc vương đến đây làm gì vậy?

- Đến đón mẹ con tôi.

Sao kia? Vua của một nước mà phải đến tận nước khác đón mẹ con họ,

không thể tin nổi! Tôi vội túm lấy tay cậu ta kéo lại:

- Cậu nói đi, rốt cuộc cậu là ai? Vua Khâu Từ là cha cậu phải không? Cậu là

thái tử? Nếu không phải vậy thì vì sao nhà vua lại phải vượt ngàn dặm xa xôi

đến tận đây đón cậu.?

Kumalajiba kéo lại tay áo đang bị tôi nắm chặt, lắc đầu:

- Cô đừng nói như vậy, tôi không phải thái tử. Vả lại, Khâu Từ cách đây có

ba  trăm  dặm,  đâu  phải  ngàn  dặm  xa  xôi  gì,  hơn  nữa,  danh  tiếng  và  xuất

thân...

- Đều không tồn tại chứ gì? Tôi biết cậu sẽ nói vậy mà!

Tôi  ngắt  lời  Kumalajiba.  Cậu  càng  không  nói  thì  tôi  càng  tò  mò.  cậu  ta

không nói thì sẽ có người khác nói. Khả năng tiếng Tochari của tôi không còn

a, b, c, i, t như trước nữa đâu nhé!

Tôi cười tinh nghịch, chắn trước bậc cửa:

- Chúng ta hãy ôn tập lại tiếng Tochari. Mẹ tôi tên là... ba tôi tên là..., anh

trai tôi tên là...

Cậu ta thở dài thườn thượt:

- Thôi được, không giấu cô nữa, để cô phải đi tìm hiểu bên ngoài, chi bằng

tôi nói cho cô biết.

Kumalajiba chớp chớp đôi mắt tinh anh nhìn tôi, chậm rãi nói:

- Tôi không phải thái tử. Đức vua Khâu Từ là cậu ruột của tôi, mẹ tôi vốn là

công chúa, bà là em gái của ngài.

Vậy ra họ đúng là hoàng thân quốc thích, dòng dõi cao quý, chả trách lúc

nào trên người họ cũng toát lên nét vương giả.

- Vậy còn cha cậu?

- Ông là người Thiên Trúc (Ấn Độ), lẽ ra ông sẽ là người kế thừa ngôi vị,

nhưng ông đã từ bỏ để xuất gia. Ông đã vượt qua dãy núi phía đông và tìm

đến Khâu Từ. Đức vua mời ông làm quốc sư, rồi gả em gái, tức mẹ tôi cho

ông.

Khoan đã, sao tôi nghe câu chuyện này quen quá! Chắc chắn tôi đã đọc ở

đâu đó rồi. Một tia sáng vụt lên trong đầu tôi:

- Cậu còn có một người em trai, đúng không?

Cậu ta gật đầu:

- Kém tôi ba tuổi.

- Mẹ của cậu vốn không biết tiếng Phạn, nhưng khi mang thai cậu, bà đột

nhiên biết nói thứ ngôn ngữ này, đúng không?

- Đó chỉ là tin đồn. Mẹ tôi học tiếng Phạn từ cha tôi.

- Vậy, có phải, bảy tuổi cậu đã theo mẹ xuất gia, chín tuổi đến Kashmir và

gì nữa, Gandhara và Ka.. gì đó. Âm này khó viết quá!

Tôi nhớ lại từng địa danh một cách khó nhọc.

- Kabul?

- Đúng rồi!

- Lên chín tuổi, tôi cùng mẹ đến Kabul, tại đó tôi đã theo học Phật giáo Tiểu

Thừa.

- Vậy, cậu... cậu... cậu là...

Tôi không nói tiếp được nữa, tôi đã biết cậu ta là ai! Tôi gõ mạnh vào đầu,

sao tôi có thể phạm một sai lầm lớn như vậy chứ!

Các bạn, sau nhà Tần đến nhà Hán, đúng không? Cậu ta từng nói, Trung

Nguyên hiện do vua nhà Tần/Thanh cai quản, nhưng lại luôn nói với tôi về

người Hán, tiếng Hán. Nếu lúc này đang là thời đại nhà Tần trong chữ Tần

Thủy Hoàng, thì vì sao cậu ta lại gọi tôi là người Hán? Cậu ta vừa nhắc đến

chữ: “Tần” thì tôi lập tức mặc định đó là triều đại nhà Tần hiển hách trong lịch

sử. Hơn nữa, xưa nay chúng tôi đã quen với việc tự nhận mình là người Hán,

nên tôi hoàn toàn quên mất rằng, cách gọi đó xuất phát từ thời kỳ thịnh trị của

vương  triều  nhà  Hán  trong  lịch  sử?  Thế  nên,  một  nghiên  cứu  sinh  chuyên

ngành lịch sử là tôi đây đã phạm phải một sai lầm không thể tha thứ.

Tất nhiên, không thể là đời nhà Thanh, vì khi đó Khâu Từ đã trở thành quá

vãng hơn một nghìn năm. Nếu vậy, trong lịch sử Trung Quốc, còn triều đại nào

được gọi là nhà Tần không?

Có đấy! Nhà Tiền Tần của Phú Kiên Kiến và nhà Hậu Tần của Diêu Trưởng

Kiến, thực ra tiền tố “Tiền” và “Hậu” là do người đời sau thêm vào để phân

chia hai giai đoạn, còn tại thời điểm lúc bấy giờ, người ta chỉ gọi là nhà Tần.

Điều đó cho thấy, sự thật là tôi đang có mặt ở thời kỳ Ngũ Hồ thập lục quốc.

Tức là tôi đã trở về thời đại lịch sử sớm hơn năm trăm năm so với dự tính ban

đầu, kết quả là, ở bên một nhân vật lịch sử vĩ đại suốt mấy chục ngày mà tôi

không hề hay biết.

Người đó chính là cháu ngoại của vua Khâu Từ ở Tây Vực thời Thập lục

quốc, một thần đồng với chỉ số IQ 200, một hòa thượng với huyết thống cao

quý được mọi người sùng kính, một thanh niên tuấn tú với dung mạo thoát

tục, người được đám sinh viên ký túc xá khoa lịch sử chúng tôi mệnh danh là

hòa thượng vĩ đại nhất trong lịch sử, còn có thể là ai khác nữa?

Sách “Tấn thư” chép rằng: “Có lần ngài thuyết giảng kinh Phật tại chùa

Thảo Đường, nhà vua, triều thần cùng với hơn một ngàn cao tăng đang cung

kính lắng nghe, Kumarajiva đột nhiên bước xuống, đến gần vùa Diêu Hưng và

nói: Có hai đứa bé cứ nhảy múa trên vai ta, hãy ban cho ta một thiếu nữ. Diêu

Hưng lập tức ban cho Kumarajiva mười cung nữ, ngay sau đó, một trong số

các cung nữ đã hạ sinh hai con trai”.

Tôi đã vô cùng ngỡ ngàng khi đọc đoạn sử này. Quả là có một không hai.

trong lịch sử, không ít hòa thượng bị lên án bởi có liên quan đến chuyện tình

ái. Hòa thượng Biện Cơ - trợ thủ dịch thuật kinh Phật đắc lực nhất của Huyền

Trang từng có quan hệ tình ái nhiều năm với công chúa Cao Dương - người

mà vua Đường Thái Tông sủng ái nhất. Nhưng mối quan hệ đó chỉ diễn ra lén

lút, giấu giếm. Sau khi vua Đường phát hiện ra, Biện Cơ đã bị chém làm đôi.

Nhưng đối với câu chuyện của Kumarajiva, với việc ngài công khai đòi hỏi

sắc dục trong bối cảnh trang nghiêm như vậy, thì dù ở góc độ tôn giáo hay

luận thường đạo lý, đều khiến người ta cảm thấy khiếp sợ. Đó là thái độ bất

chấp giới luật, ngang nhiên thể hiện dục vọng của mình, xưa nay chưa ai dám

làm như vậy. Diêu Hưng tặng ngài cả mười cung nữ và ngài đã vui vẻ tiếp

nhận. Ngài không sống trong thiền viện như các tăng sĩ khác mà ở nhà riêng

và có người cung phụng. Ngài sống sung túc với vợ con như những người bình

thường khác. Vậy mà lòng tôn kính của người đời đối với ngài không hề giảm

đi. Thậm chí, hậu thế còn hết lời ca ngợi ngài, tiếng tăm của ngài truyền ra tận

nước ngoài. Một hòa thượng như vậy, chẳng phải là nhân vật vĩ đại trong lịch

sử hay sao?

Nhớ lại cuộc bình xét ở ký túc xá, khi đó sáu bạn đã nhất trí bầu chọn

Kumarajiva, dịch giả kinh phật nổi tiếng thời Thập lục quốc là “hòa thượng vĩ

đại nhất trong lịch sử”.

- Cậu... cậu... cậu chính là Kumarajiva! Cậu là Kumarajiva ư? Trời ơi, cậu

chính là Kumarajiva! Cậu chính là nhân vật lịch sử lừng lẫy đó!

Tôi bối rối đến không thốt được lên lời, đầu óc choáng váng, tâm trí rối bời.

Giống như là đột nhiên bạn gặp được thần tượng của mình vậy! Chuyến đi này

quả không tồi chút nào, tôi lại có cớ để tự hào với chúng bạn khi trở về rồi!

Một cốc nước đặt ngay trước mặt tôi, một mảnh khăn ướt thấm nhẹ trên

trán. Tôi ngẩng lên và bắt gặp trong đôi mắt như hồ nước thu ấy vẻ lo lắng

không giấu giếm:

- Trán cô hơi nóng, hình như cô bị cảm lạnh. Ngày mai tôi sẽ căn dặn người

làm sắc thuốc cho cô.

Tôi nhìn thấy hình ảnh tay chân mình run rẩy phản chiếu trong đôi mắt như

hai vực nước sâu hun hút ấy.

Sau khi uống nước, tôi trở nên bình tĩnh hơn. Ngượng ngùng nở nụ cười

ngây ngô:

- Tôi vô ý quá!

Cậu ta cũng cười:

- Tôi chưa từng thấy Ngải Tình như vậy bao giờ. Mà cô luôn miệng gọi tôi là

Kumarajiva, đó có phải tên tiếng Hán của tôi không?

Tôi  gật  đầu.  Kumalajiba  là  tên  tiếng  Phạn  của  cậu  ta,  Kumala  chính  là

Kumara. Nhưng còn Jiba thì sao lại biến thành Jiva được nhỉ? Không biết ai đã

dịch tên của Kumarajiva sang tiếng Hán, nhưng rõ ràng nghe hay hơn tên

Kumalajiba mà lâu nay tôi thường gọi. Sở dĩ tôi không nhận ra cậu ta chính là

pháp sư lừng danh Kumarajiva, là vì tôi đã nhầm lẫn thời đại lịch sử. Thêm nữa

là vì, phát âm của từ “Jiba” và từ “Jiva” rất khác nhau. Nên tôi đã không biết

người ngày ngày ở bên mình chính là dịch giả kinh Phật hàng đầu Trung Quốc,

người được xếp ngang hàng với sư phụ Huyền Trang.

Tôi hỏi cậu ta về ý nghĩa của tên gọi Kumarajiva trong tiếng Phạn, thì được

trả lời rằng, Kumara là họ của cha cậu, nghĩa là “đồng tử” (cậu bé). Jiva là tên

mẹ cậu, nghĩa là “thọ” (nhiều tuổi). Bởi vậy ý nghĩa tên gọi của cậu trong tiếng

Hán là “đồng thọ” (cậu bé già dặn). Đặt tên con cái bằng cách ghép họ của

người cha và tên của người mẹ vốn là phong tục của người Ấn Độ xưa, cũng

có lúc tên gọi còn được đưa thêm vào một số ý nghĩa khác nữa, do đó, tên của

người Ấn Độ thời xưa rất dài. Chả trách khi đọc sách lịch sử Phật giáo, tôi

không thể nào nhớ nổi tên của các vị cao tăng Tây Vực và Ấn Độ. Thực sự là

rất dài và rất khó đọc.

Tôi biết cha cậu là Kumarayana, còn mẹ cậu là Jiva, những tên gọi vốn đã

rất quen thuộc đối với người Hán. Tăng sĩ Tây Vực và Ấn Độ đều dùng tên gọi

thông thường, khác với cách dùng pháp hiệu của các nhà sư Trung Nguyên.

Kumarajiva đặt tập giấy nháp trước mặt tôi và đề nghị:

- Cô có thể viết tên gọi tiếng Hán của tôi vào đây được không?

Tôi nắn nót từng nét một: Ku- ma- ra- ji- va.

Cậu ta ngắm nghía tỉ mỉ, đọc lại một lượt, rồi ngước lên nhìn tôi, khuôn mặt

rạng rỡ niềm vui:

- Hay! Kumarajiva. Nếu là tên gọi do Ngải Tình đặt, thì từ nay về sau tên

tiếng Hán của tôi sẽ là Kumarajiva!

Tôi giật mình ngẩng lên, bắt gặp đôi mắt trong sáng tràn ngập ánh cười

đang nhìn mình. Tôi bỗng hốt hoảng, thần trí mất tập trung, cứ bay bay tận

đâu đâu. Không có tài liệu nào ghi lại thông tin về người đã đặt tên tiếng Hán

cho cậu ta, không lẽ người đó là tôi? Tên gọi mà tôi đọc được ở thế kỷ XXI

hoàn toàn trùng khớp với tên gọi mà tôi đặt cho cậu ta 1650 năm về trước.

Điều đó có nghĩa là, việc tôi vượt thời gian đến đây và gặp gỡ Kumarajiva đều

là sự tất nhiên ư? Điều này có mối liên quan, logic gì? Tôi chỉ là du khách đi

bên lề lịch sử, hay tôi đã gia nhập vào thời đại này một cách hoàn toàn tình

cờ?

Chương 9: Tôi muốn xin thôi việc

Tôi cùng mẹ con Kumarajiva, nhà vua và đại thần Wensu đến trước cổng

thành  nghênh  đón  đức  vua  Khâu  Từ.  Vì  giờ  đây  tôi  đã  biết  cậu  là  là

Kumarajiva, nên tất nhiên tôi hiểu vì sao cái tên Wensu nghe quen đến vậy, thì

ra là Wensu, một huyện bên cạnh Aksu, thuộc tỉnh Tân Cương. Hai nghìn năm

trước, Wensu chỉ là một quốc gia nhỏ, lệ thuộc vào Khâu Từ.

Sở dĩ quốc gia nhỏ bé này có trong trí nhớ của tôi là vì Kumarajiva. Cuộc

luận chiến nổi tiếng đó sử sách gọi là cuộc luận chiến ở Wensu, nó được xem

như một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời đầy thăng trầm nhưng lẫy lừng

của Kumarajiva. Sách sử chép rằng, chính nhờ cuộc luận chiến này mà tiếng

tăm  của  Kumarajiva  “vang  khắp  vùng  Pamirs,  chấn  động  hải  ngoại”,  “được

quốc vương nhiều nước trọng vọng”. Bởi vậy, đức vua Khâu Từ đã phải đích

thân đến đón Kumarajiva, không để các nước khác tranh giành hiền tài.

Nghi thức đón tiếp diễn ra rất long trọng, thảm đỏ được trải đến tận hoàng

cung, âm nhạc rộn ràng không dứt, hoa thơm vương ngập lối đi. Tôi nhớ vị

vua này tên Bạch Thuần, vương triều nhà Bạch vốn do Ban Siêu dựng lên, Tây

Vực đô hộ phủ của Ban Siêu đặt tại Khâu Từ. Từ thời Ban Siêu cho đến cuối

đời Đường, rồi sau đó Khâu Từ bị người Hồi Hột (Ujur) tiêu diệt, trong suốt

tám trăm năm, vương quốc Khâu Từ đều do nhà Bạch nắm quyền cai quản.

Vị vua Khâu Từ này rất giống Jiva, cũng da trắng, mũi cao, mắt to và sâu,

lông mày dày và rậm. Có lẽ Bạch Thuần chưa đến bốn mươi tuổi, thời trẻ chắc

hẳn rất tuấn tú. Nhà vua không cắt tóc ngang vai như những người đàn ông

khác, phía trước để mái lửng, phía sau quấn búi lên đỉnh đầu, rồi buộc gọn lại

bằng một mảnh vải nhiều màu, thả xuống sau gáy.

Điều  thú  vị  là  trán  của  nhà  vua  cũng  được  nén  dẹt  xuống.  Trong  “Đại

Đường Tây Vực ký”, Huyền Trang từng viết về tập tục nén đầu ở Khâu Từ. Họ

dùng một tấm gỗ ép chặt phần đầu phía trước của đứa trẻ. Nhưng tập tục này

chỉ  được  phép  áp  dụng  đối  với  thành  viên  của  hoàng  thất.  Thật  mừng  là

Kumarajiva xuất gia từ nhỏ, nếu không vẻ điển trai mê hồn của cậu chắc chắn

sẽ bị tập tục này hủy hoại.

Tôi tiếp tục quan sát trang phục của quốc vương. Cũng là áo choàng ngắn,

cổ bẻ, ống tay hẹp, thắt eo, đi ủng cao đến đầu gối, nhưng bên ngoài còn

khoác thêm một chiếc áo tay lỡ với những hoa văn thêu kim tuyến cầu kỳ. Một

thanh kiếm dài đeo bên hông, trên tay còn có thêm một thanh đoản kiếm. Có

vẻ như nhà vua rất thích dùng kiếm.

Thoáng thấy mẹ con Kumarajiva, nhà vua vội sải những bước dài về phía

trước, dang rộng tay ôm chầm lấy hai người. Hai mẹ con Kumarajiva dường

như rất xúc động, họ xa nhà những bốn năm trời kia mà. Tôi nghe được bập

bõm đoạn đối thoại của họ. Đức vua chúc mừng thành tích học tập và cuộc

luận chiến thành công của Kumarajiva. Ông nói rằng đã chuẩn bị mọi thứ ở

Khâu Từ để chờ đón hai người trở về...

Khi đức vua Khâu Từ đưa mắt nhìn sang người con gái đứng cạnh Jiva, ngài

có vẻ hơi ngạc nhiên. Tôi đang căng tai luyện nghe tiếng Tochari, không để ý

đến ánh nhìn đột ngột đó, nên không kịp phản ứng, bất giác nở một nụ cười

ngờ nghệch. Nụ cười chưa kịp tắt, trong tôi chợt nhen lên một cảm giác bất

an, thôi thế là xong, tôi mất điểm hoàn toàn rồi, những nghi lễ mà tối qua tôi

đã được học đã biến mất khỏi đầu tôi, không để lại dấu vết.

Đức vua Khâu Từ cũng ở lại trong cung, nhưng ngài ngự tại một cung điện

khác. Yến tiệc buổi tối vẫn như thường lệ, được tổ chức trên đại điện, tôi cũng

được tham dự. Nhưng vì mẹ con Kumarajiva không ăn tối nên chúng tôi chỉ

được uống nước suông. Đôi mắt mở to của tôi dán chặt vào món thịt nướng

trên bàn của hai vị quốc vương, miệng nuốt nước bọt ừng ực. Không có ca

nhạc, không có hát múa, buổi tiệc chỉ là bữa cơm thân mật trong gia đình

nhân dịp đoàn tụ. Tôi cảm thấy lạc lõng, nên chẳng bao lâu, tôi bắt đầu giở trò

ngọ ngoạy trên chỗ ngồi của mình.

Đột  nhiên  tôi  bắt  gặp  ánh  mắt  quen  thuộc  chiếu  về  phía  mình,  là

Kumarajiva. Cậu ta đang mím chặt môi, cố nhịn cười. Tôi liếc nhìn xung quanh

để  chắc  chắn  không  có  ai  chú  ý,  sau  đó  bóp  mũi,  lè  lưỡi  ra  chọc  cậu  ta,

Kumarajiva khổ sở mím chặt môi hơn nữa. Cậu quay người sang nói với hai vị

quốc vương, rằng đêm đã khuya, đức vua Khâu Từ đi đường đã thấm mệt,

ngài nên về nghỉ ngơi sớm. Sau đó, mọi người cùng nâng cốc (chúng tôi chỉ

được phép uống nước) chúc tụng lần cuối, rồi kết thúc bữa tiệc.

Tôi trở về với cái bụng rỗng không, mắt mờ đi vì đói, vội vàng hạ lệnh cho

cô hầu nữ nấu chút gì đó lót dạ. Trong thời gian chờ đợi đồ ăn, tôi nằm im trên

giường cố gắng hạn chế tiêu hao năng lượng. Trong cơn mê man, một mùi

hương ngào ngạt bất chợt bốc lên, tôi bật dậy và nhìn thấy đôi mắt sâu như

hai vực nước long lanh ánh cười đang đứng bên giường, trên tay là một đĩa

thịt nướng, thơm chết người!

Tôi kéo vai cậu ta xuống, cảm động nói:

- Rajiva, cậu thật tốt bụng!

Thực ra tôi đã suy nghĩ rất nhiều về cách xưng hô với Kumarajiva. Tên tiếng

Phạn của cậu ta rất khó đọc, tên tiếng Hán nghe có vẻ khách sáo. Trong các

tài  liệu  liên  quan,  thì  tên  cậu  ta  có  lúc  là  Rajiva,  có  lúc  là  “Jiva”.  Sách  cổ

thường gọi cậu ta là Jiva, còn trong văn bản hiện đại thì đều viết là Rajiva. Nếu

phân tích rạch ròi, thì Kumara là họ, Jiva mới là tên. Nhưng nếu chỉ gọi là Jiva,

nghe không ổn lắm. Bởi vậy, sau khi suy đi tính lại, tôi quyết định gọi cậu ta

bằng cách của những người hiện đại, Rajiva. cậu ta cũng vui vẻ chấp nhận.

Lúc buông tay ra tôi mới nhận thấy khuôn mặt cậu ta đỏ như gấc chín, ánh

mắt ra sức tránh né, không dám nhìn thẳng vào tôi. Bộ dạng ngượng ngùng,

xấu hổ ngây thơ đó thật đáng yêu!

Trời đất, tôi vừa làm gì thế này! Lại vỗ một cái thật mạnh vào đầu tự trừng

phạt. Cậu ta giật mình, lo lắng hỏi:

- Ngải Tình, sao vậy?

Nhìn khuôn mặt đang đỏ bừng vì thẹn thùng của cậu ta, tôi bỗng bối rối.

Đón đĩa đồ ăn từ tay Kumarajiva, tôi giả đói giả khát cắm đầu gặm món thịt

nướng để che đi nỗi xấu hổ đang dâng đầy. Làm sao có thể nói để cậu ta hiểu

tôi áy náy về hành động mất kiểm soát khi nãy của mình đến thế nào. Dù cậu

ta vẫn ít tuổi, tôi cũng không thể có những cử chỉ thân mật một cách tự nhiên

như ở thời đại của tôi được. Vì dù sao có một thân phận hết sức đặc biệt và

điều đó không bao giờ có thể thay đổi.

Một lúc sau, sắc mặt Kumarajiva mới trở lại trạng thái bình thường, cậu lấy

giọng vu vơ hỏi tôi:

- Hôm nay chúng ta học bài gì?

Tôi thở dài, ngừng nhai thịt:

- Cậu mời người khác dạy đi, tôi không dạy cậu nữa đâu.

Kumarajiva tỏ ra hết sức kinh ngạc, khuôn mặt vừa tan sắc đỏ đã chuyển

sang tái nhợt:

- Vì sao? Tôi đã làm gì sai ư?

- Cậu không làm gì sai cả. Chỉ tại tôi không đủ trình độ để dạy cậu nữa. Cậu

là Kumarajiva kia mà!

Khi  giảng  “Luận  ngữ”  tôi  không  có  sách,  cũng  không  thuộc  hết.  Tôi  chỉ

giảng cho cậu ta những phần tôi thuộc và tất nhiên là trật tự các bài đã bị đảo

lộn, một số chỗ tôi còn không nhớ chính xác. Cậu ta vốn thông minh tuyệt

đỉnh, chỉ đọc một lần là nhớ ngay. Nếu tôi tiếp tục dạy học như vậy, trong đầu

cậu ta sẽ đầy ắp những lỗi sai. Làm sao cậu ta trở thành dịch giả kinh Phật

hàng đầu Trung Quốc được? Tôi cũng không gánh nổi tội lỗi tày trời đó. Sự

nghiệp phát triển Phật giáo tại Trung Nguyên vẫn đang trông chờ cậu ta kia

mà!

- Nhưng, nhưng mà, cô là một giáo viên rất giỏi!

Có chút run rẩy trong giọng nói của Kumarajiva.

- Cô giảng bài rất hay, nên tôi chỉ nghe một lần là nhớ.

- Đó là vì cậu thông minh, không phải do tôi dạy giỏi.

Tôi nhìn thẳng vào hai vực nước trong vắt ấy, nghiêm nghị:

- Rajiva, cậu là người thông minh nhất mà tôi từng gặp.

Giọng nói của cậu ta êm dịu và lôi cuốn như một vò rượu ngon được ủ

nhiều năm, nhưng khẩu khí chắc nịch:

- Ngải Tình, cô cũng là cô gái thông minh nhất mà tôi từng gặp. Vốn hiểu

biết của cô rất phong phú và điều quan trọng hơn là, cô am hiểu sâu sắc Phật

pháp.  Vì  có  người  thầy  như  cô,  Rajiva  cảm  thấy  rất  hứng  thú  với  Trung

Nguyên. Tôi rất mong được đặt chân đến đó, để có thể tận mắt chứng kiến

mảnh đất, bầu trời và không gian như thế nào mà có thể khai sinh ra một

người con gái thông minh, xinh đẹp như Ngải Tình.

Những câu nói ấm áp được thốt lên bằng sự chân thành, giúp tôi cảm thấy

tự tin hơn. Bất giác một câu hỏi hiện ra trong đầu: Không lẽ cảm tình dành

cho vùng đất Trung Nguyên của Kumarajiva bắt nguồn từ tôi ư? Nhưng sự

thực là tôi không thông minh, tôi đã đánh cắp kiến thức của người khác, kể cả

thành quả dịch thuật của Kumarajiva. Vậy mà cậu ta vẫn khen ngợi tôi có tuệ

căn. Nếu ở vào thời hiện đại, chắc chắn tôi sẽ bị kết tội vi phạm bản quyền.

Thế nên, tôi cứ cúi gằm mặt xuống, không dám ngẩng đầu.

- Nhưng mà...

Kumarajiva cố nhịn cười khi tôi ngước bộ mặt âu sầu lên nhìn cậu ta:

-  Nhưng  nếu  không  có  vẻ  mặt  ngây  ngô  kia  thì  cô  sẽ  càng  thông  minh

hơn...

Tên ranh, dám trêu cả cô giáo! Tôi bật dậy định vít cổ cậu ta xuống, nhưng

cậu ta nhanh như chớp, cười ngất và né sang một bên. Tôi đuổi cậu ta chạy

vòng vòng. Rajiva tuổi trẻ chân dài, tôi già cả không bắt kịp. Nhưng tôi không

tin mình không tóm được cậu, nếu thế tôi ra đời trước cậu ta mười năm thật

oan uổng quá! Tôi kêu lên một tiếng “ui da”, rồi ngã sõng soài ra đất. Quả

nhiên cậu ta vội chạy đến, vẻ mặt lo lắng hỏi tôi có sao không. Nhân lúc cậu ta

không đề phòng, tôi đã lập tức giơ tay tóm lấy cổ cậu ta.

- Tên ranh, từ nay về sau cấm chê cô giáo ngây ngô nhé! Như thế không

gọi là ngây ngô mà là thật thà, nhớ chưa? Tôi là cô giáo của cậu, cậu phải tôn

trọng tôi, biết chưa? Dù cậu có là Kumarajiva đi nữa, trước mặt tôi cũng phải

tỏ ra ngoan ngoãn!

Tôi lắc mạnh chiếc cổ dài thanh tao và nhìn vào khuôn mặt đang ngày càng

ửng đỏ của cậu ta. Hình như tôi xiết tay hơi mạnh. Vội vàng buông cậu ta ra,

tôi sát lại, ghé mắt nhìn:

- Này, tôi có mạnh tay quá không? Cậu có đau lắm không? Xin lỗi nhé!

Ánh mắt trên khuôn mặt đỏ như gấc chín ấy lại tìm cách lẩn trốn. Cậu ta

quay mặt đi, tách tôi ra một đoạn, miệng lí nhí:

- Ngải Tình, tiếp tục dạy tôi, được không?

Tôi lại thở dài, tay túm cằm suy nghĩ:

- Nhưng tôi không có giáo trình, tài liệu gì cả. “Luận ngữ” mà tôi dạy cậu

đều là dựa vào trí nhớ, mắc không ít lỗi sai. Người xưa có câu: dạy sai kiến

thức chi bằng không dạy, chớ làm hỏng học trò.

Vẫn khuôn mặt đỏ lựng nhìn tôi, nhưng ánh mắt trở nên long lanh và khóe

môi hé một điệu cười rạng rỡ:

- Cô lo lắng điều này ư? Có khó gì đâu!

 “To teach or not to teach, this is a question”.

Tôi không có cách nào từ chối, nhưng lại sợ sẽ truyền đạt sai kiến thức cho

cậu ấy. Lẽ ra tôi không nên xuất hiện trong cuộc đời cậu ấy. Không có tôi, cậu

ấy vẫn có thể trở thành vị pháp sư lừng danh trong lịch sử. Nhưng nếu ngược

lại thì sao? Rốt cuộc, tôi đóng vai trò gì trong hành trình cuộc đời Kumarajiva?

Liệu tôi có tác động xấu đến cậu ấy, để rồi làm sai khác đi lịch sử? Một sự thật

hiển nhiên là cậu ấy vốn không biết nói dù chỉ một câu tiếng Hán hiện đại.

Thấy tôi trầm ngâm hồi lâu, Kumarajiva đặt hai tay lên tay tôi, hơi ấm từ

lòng bàn tay cậu lan tỏa khắp người tôi.

- Ngải Tình, chính Phật tổ đã an bài để tôi được gặp cô, tôi thực sự trân

trọng mối duyên này. Tôi thật lòng muốn học tiếng Hán, nhưng nếu cô không

muốn dạy, cũng không sao, hãy đến Khâu Từ cùng tôi, rồi mới trở về Trung

Nguyên, được không?

Trong đôi mắt màu xám nhạt long lanh ngấn nước phản chiếu khuôn mặt ủ

dột của tôi. Tôi chỉ là một người khách qua đường, sớm muộn tôi cũng sẽ phải

trở về thế giới của mình, dù cho chiếc đồng hồ vượt thời gian đang tạm thời

gặp sự cố.

Nhưng việc tôi vượt thời gian và gặp gỡ Kumarajiva thời niên thiếu, nếu

không dùng chữ “cơ duyên” thì còn có cách giải thích nào khác nữa? Hai hàng

dấu chân trên cát của chúng tôi chỉ là tình cờ hợp thành một, khi hành trình

ngắn ngủi đó qua đi, sẽ không còn bất cứ sự gặp gỡ nào nữa. Vậy thì, việc gì

tôi phải suy nghĩ nhiều đến vậy? Chỉ cần từ nay về sau tôi thận trọng hơn

trong mọi ứng xử, không thể hiện ra bất cứ dấu hiệu mang nét đặc trưng của

thời đại mình, thì tôi sẽ không tác động và làm thay đổi lịch sử. Nhưng, điều

quan trọng hơn hết thảy đó là, tôi thực sự mong muốn được ở bên chàng trai

thiên tài này mỗi ngày, để được đón nhận và cảm nhận tình cảm nồng ấm từ

cậu ấy.

- Nếu vậy, ta đồng ý tiếp tục dạy trò.

Tôi lồm cồm bò dậy, phủi sạch bụi trên mông:

- Thầy trò ta cùng ôn lại kiến thức của buổi học trước.

Tôi phải nhanh chóng sửa đổi phương thức giao tiếp bằng tiếng Hán hiện

đại của cậu ta mới được.

Cậu ta vừa vui mừng vừa ngạc nhiên, có vẻ chưa thích ứng với lối nói văn

ngôn trang trọng đó của tôi, nhưng cũng không thắc mắc, vội vàng đứng lên

tìm tập giấy nháp.

Tối hôm sau, cậu ta xuất hiện ở cửa phòng tôi với cuốn “Luận ngữ” trên tay.

Chương 10: Chúng tôi đến Khâu Từ

Cuối cùng, chúng tôi cũng lên đường đi Khâu Từ. Buổi đưa tiễn diễn ra rất

náo nhiệt, dân chúng Wensu từ mọi ngả đổ ra phố chính, đứng chen chân hai

bên đường. Đức vua  Wensu  đích  thân  cưỡi  ngựa  tiễn  đoàn  chúng  tôi  mấy

mươi dặm.

Đi cùng vua chúa quả có khác, chúng tôi được chăm sóc rất chu đáo và

vương giả, khác hẳn với khi tôi đi cùng mẹ con Rajiva. Hàng ngày, Rajiva vẫn

đều đặn đến lán trại của tôi học bài sau giờ tụng kinh buổi chiều. Giờ đây tôi

đã có sách trong tay, nên bài giảng cũng ngày một trọn vẹn và sâu rộng hơn,

tôi  luôn  mở  rộng,  bổ  sung  kiến  thức  mới  cho  Rajiva.  Tôi  thường  vận  dụng

những câu chuyện lịch sử làm dẫn chứng minh họa cho những đạo lý sâu xa

của cổ nhân, Rajiva rất hứng thú và luôn hết lời khen ngợi.

Vua Bạch Thuần đã có lần đến kiểm tra việc dạy học của tôi, tiếng Hán của

ngài rất trôi chảy. Khi ấy tôi đang giảng sách Luận ngữ “Chương 9: Tử Hãn”,

Nhà vua chọn ra một câu để thử tài tôi, câu đó là: “Tử viết: Ngô vị kiến hiếu

đức như hiếu sắc giả dã”.

Câu này vốn rất dễ lý giải, tôi suy nghĩ một lát, đáp:

- Khổng Tử than phiền rằng con người coi trọng sắc dục hơn đức hạnh. Thế

nhưng người ta ai nấy đều ham muốn sắc dục, bởi vậy háo sắc là biểu hiện

chân thực của bản tính con người. Giữa con người và sắc đẹp có sự lôi cuốn

rất tự nhiên, khó lí giải nhưng vô cùng mãnh liệt. Cáo Tử từng nói: “Nhu cầu

ăn uống và sắc dục thuộc về bản năng tự nhiên của con người”. Nhưng đức

hạnh thì không phải. Người ta, nếu có coi trọng đức hạnh thì cũng không xuất

phát từ nhu cầu tự thân giống như ham muốn mỹ sắc. Người xưa đã vậy,

người nay vẫn thế.

Tôi ngừng lại, Bạch Thuần không nói gì, nhưng tôi luôn có cảm giác ánh

mắt ngài nhìn tôi không mấy thiện cảm. Cũng tại tôi ruột để ngoài da, chẳng

suy nghĩ thấu đáo, cứ thật thà phát biểu: háo sắc là thiên tính của con người.

Vì sao tôi không kịp nhớ rằng, xưa nay các vị hoàng đế vốn thích hô khẩu hiệu

to tát và ưa thể diện kia chứ?

Do đó, tôi vội vã bổ sung:

- Nhưng chữ “sắc” ở đây không hoàn toàn là mỹ sắc, mà chỉ tất cả những

thứ đẹp đẽ. Và “đức” cũng là một trong số những thứ đẹp đẽ đó. Người coi

trọng đức hạnh ngang với coi trọng cái đẹp được gọi là quân tử. Sở dĩ Khổng

Tử than phiền như vậy là vì bao năm lênh đênh, chu du khắp thiên hạ, ghé

qua hầu hết các nước chư hầu, vậy mà ngài vẫn bơ vơ như kẻ không nhà, chỉ

vì chưa gặp được vị quân vương nào xem trọng người tài đức như xem trọng

sắc đẹp. Nhưng nếu ngài còn sống đến ngày nay, gặp được vị vua anh minh

hiếu đức như đức vua đây, hẳn ngài sẽ không còn phải thở dài buông lời cảm

thán như vậy!

Biểu cảm trên gương mặt Bạch Thuần vẫn không hề thay đổi, tôi hoang

mang không biết “nịnh bợ” kiểu đó có chút hiệu quả nào không? “Làm bạn với

vua như chơi với hổ”, người xưa nói quả không sai! Ông ta mới là vua của một

tiểu quốc Tây Vực xa xôi mà đã vậy, nếu là Tần Hoàng Hán Vũ thì còn đáng sợ

đến thế nào? Chỉ cần khiến các ngài không vui là mất đầu như chơi. Chợt như

có một luồng hơi lạnh chạy dọc sống lưng, tôi chỉ dám hé mắt nhìn trộm ngài.

Bạch Thuần không thèm đếm xỉa đến tôi, ngài nói vài câu với Rajiva bằng tiếng

Tochari rồi bước ra ngoài.

Ngày hôm sau, ngài nói về tôi trước mặt hai mẹ con Rajiva, rằng:

- Cô giái này còn quá trẻ, thái độ thiếu nghiêm túc, thiếu tư chất của một

người thầy.

Tôi giận quá định bỏ đi. Ông ta tưởng tôi không hiểu tiếng Tochari chắc,

hay ông ta vốn chẳng thèm quan tâm tới tôi có hiểu hay không? Chắc chắn là

tại điệu cười ngu ngốc đó, như vậy chứng tỏ trò nịnh bợ của tôi ngày hôm qua

đã tìm nhầm đối tượng rồi! Không biết tôi đã nói điều gì khiến ông ta phật ý?

Ông ta bảo sau khi về Khâu Từ sẽ tìm thầy dạy khác cho Rajiva, còn nói ở

Khâu Từ có rất nhiều giáo viên người Hán tài giỏi, kiến thức uyên thâm. Rajiva

cảm ơn và từ chối khéo léo, ca ngợi tôi là giáo viên giỏi nhất mà cậu từng gặp,

khen tôi là người làu thông kim cổ, tỉ mỉ, tận tâm. Quả không làm tôi thất

vọng. Bạch Thuần hết cách đành quay sang thuyết phục Jiva, nhưng ni cô

xinh đẹp nói, bà tôn trọng ý muốn của Rajiva.

Jiva quả là người mẹ tuyệt vời, chả trách lúc nào Rajiva cũng yêu kính bà!

Bạch Thuần cố nhiên là không vui, tôi biết ý nên vội vã cúi đầu, vờ như không

nghe thấy gì.

Chúng tôi tiếp tục vượt qua Bái Thành, trước mắt không còn là sa mạc

mênh mông hoang vắng nữa. Những hẻm núi đủ mọi dáng vẻ nối tiếp nhau

dằng dặc, không bóng một lùm cây, dưới ánh mặt trời, khung cảnh hiện ra

hùng vĩ hệt như hẻm núi Grand trên vùng Colorado của nước Mỹ. Chúng tôi

bắt đầu tiến vào vùng núi thuộc dãy Thiên Sơn. Rajiva cho tôi biết, vượt qua

những hẻm núi kỳ vĩ này, đi thêm hai mươi dặm sa mạc nữa là đến biên giới

Khâu Từ.

Một dòng sông nhỏ xuất hiện giữa những khe núi hiểm trở. Có sông có

nước là sẽ có ốc đảo. Hai bên bờ là vách núi cheo leo, nơi đây vốn là huyết

mạch quan trọng của con đường tơ lụa. Thấp thoáng vài hộ nông dân và nhà

trọ. Rajiva nói với tôi, sông này là sông Muzat, còn núi này là núi Karadag. Tôi

thấy những tên gọi này rất quen thuộc. Nơi đây cách Khâu Từ những mấy

chục dặm, không biết điều gì khiến tôi có cảm giác quen thuộc đến vậy? Tôi

nhìn lại một lượt khung cảnh núi non trùng điệp, sông suối lượn quanh, ốc đảo

xanh tươi với hai bên là vách núi dựng đứng này, một địa danh chợt lóe lên

trong đầu tôi: Thiên Phật động Kizil.

- Rajiva, Thiên Phật động Kizil ở đây phải không? Đưa tôi đi xem có được

không?

Tôi sung sướng tột độ. Thiên Phật động Kizil là quần thể hang đá nằm ở

cực Tây, được xây dựng sớm nhất ở Trung Quốc. Giá trị to lớn của di tích này

nằm ở các bức bích họa, vẻ đẹp của nó có thể sánh ngang với các bức bích

họa ở Đôn Hoàng. Về mặt thời gian thì những bức bích họa này còn ra đời

trước các bức bích họa ở Đôn Hoàng hơn hai thế kỷ. Phong cách nghệ thuật

đậm màu sắc tín ngưỡng Phật giáo Đại Thừa, là đặc trưng của nghệ thuật

Khâu Từ, là nguồn tư liệu vô cùng quý giá để nghiên cứu về quốc gia này. Tiếc

thay, về sau, những người Ujur theo tín ngưỡng Hồi giáo đã phá hoại nghiêm

trọng công trình này. Thêm vào đó, khoảng thế kỷ thứ XIX, nhà khoa học về

phương Đông người Đức, A. Von Le Coq cũng đã đến đây và lấy đi không ít

hiện vật quý giá. Nếu tôi được tận mắt ngắm nhìn công trình đồ sộ này khi nó

còn nguyên vẹn và phác thảo lại, sẽ có giá trị biết bao!

- Thiên Phật động Kizil nào vậy?

Dường như cậu ta không hiểu. Có lẽ vì Kizil là tiếng Duy Ngôn Nhĩ (Uygur)

và vào thời gian này, thì vẫn chưa xuất hiện tên gọi Thiên Phật động Kizil.

- Đó là ngôi chùa kiểu kiến trúc hang đá được xây dựng trên vách núi, bên

trong có rất nhiều tranh bích họa và những hang đá kéo dài hàng ngàn dặm,

chạy suốt dọc vách núi Karadag.

Hai mắt sáng lên, tôi xúc động mô tả cho cậu ta nghe, nhưng Kumarajiva

dường như vẫn không hiểu gì cả. Cậu ta đưa mắt quan sát một lượt khung

cảnh trước mặt rồi dừng lại ở dãy núi đối diện:

- Ngải Tình, ở đây không có hang đá nào như cô vừa nói.

Lẽ nào tại thời điểm này, Thiên Phật động Kizil vẫn chưa được xây dựng?

Tài liệu lịch sử ghi lại rằng công trình này được khởi công vào khoảng thế kỷ

thứ III, thứ IV sau Công nguyên, từ thế kỷ VIII đến thế kỷ IX, công việc xây

dựng chậm lại và ngừng hẳn. Cho nên, thời điểm khởi công là thời gian này

mới phải chứ?

- Ngải Tình.

Rajiva đột nhiên ngước đôi mắt sáng long lanh nhìn tôi.

- Vì sao cô biết một ngôi chùa như thế sẽ được xây dựng ở đây?

Tôi sợ toát mồ hôi. Đúng rồi, sao tôi lại biết được? Thiên Phật động này

được xây dựng sớm nhất ở Trung Quốc và bây giờ nó còn chưa ra đời kia mà!

- Tôi...

Tôi cười ha ha kéo dài thời gian, rồi chỉ tay về phía con đường uốn lượn

ngoằn ngoèo giữa những khe núi hẹp và nói:

- Tôi nghĩ rằng đây là nơi mà các lái buôn nhất định phải đi qua. Những nhà

buôn đi trên con đường tơ lụa gặp rất nhiều rủi ro, nguy hiểm, nào là thời tiết

khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, đạo tặc hoành hành. Nguy cơ trắng tay, thậm

chí mất mạng là rất lớn. Bởi vậy họ cần Phật pháp như một nơi nương tựa về

tinh thần, ban cho họ sự bình an. Nếu xây chùa ở đây, những thương nhân đó

chắc chắn sẽ ghé qua cầu xin thần Phật phù hộ. Vả lại, nơi này thanh vắng

yên tĩnh, rất phù hợp để tu hành.

Niềm vui ngời ngời hiện lên trên khuôn mặt Rajiva, ánh mắt cậu ta mỗi lúc

một long lanh rạng rỡ, tôi thở phào nhẹ nhõm. Quý Tiễn Lâm từng nói rằng,

nhà buôn và Phật giáo có mối quan hệ hết sức mật thiết. Các khoản quyên

tặng và lễ vật cúng bái của nhà chùa chủ yếu dựa vào các thương nhân. Đây

chính là lý do vì sao các ngôi chùa và thiền viện Phật giáo hầu hết được xây

dựng dọc theo con đường tơ lụa. Và Phật giáo cũng nhờ con đường này, từng

bước được truyền bá vào Trung Nguyên. Nên lí do mà tôi đưa ra hoàn toàn

hợp lý.

Tôi quan sát những vách núi cao vút bốn xung quanh, lắc đầu ảo não:

- Còn vì sao phải khai mở động đá. Là vì nơi đây là hẻm núi, cây cối không

nhiều, nếu muốn xây chùa bằng gỗ thì phải vận chuyển từ nơi khác đến, sẽ rất

tốn kém, hơn nữa, công trình sử dụng chất liệu gỗ rất khó bảo tồn, vì vậy, xây

chùa hang đá trên vách núi là hợp lý nhất.

Rajiva gật đầu tán đồng:

- Chùa hang đá mà cô miêu tả rất giống với kiến trúc chùa chiền ở Ấn Độ và

Kabul. Ở những nơi đó, họ xây chùa trên vách núi vì những con đường huyết

mạch đều là đường qua núi.

Trầm tư một lát, cậu ta quay lại, hỏi tôi:

- Nhưng sao cô lại gọi ngôi chùa này là Kizil?

Tôi há hốc miệng, cậu ta vẫn chưa hết nghi vấn à? Tên ranh này sao mà

thông minh thế không biết!

- Kizil, Kizil...

Tôi lẩm bẩm đọc đi đọc lại cái tên này, vừa đọc vừa suy nghĩ.

- Đây là từ địa phương, ở nơi tôi sinh sống, Kizil có nghĩa là hang đá.

May quá, tôi nhanh trí viện ra cái cớ này để lòe cậu ta vì dù gì cậu ta cũng

là người nước ngoài.

Cậu ta nhìn tôi rất lâu, đúng vào lúc tôi bắt đầu lung lay vì lời nới dối của

mình, thì đột nhiên cậu ta tươi cười gật đầu:

- Ngải Tình nói rất có lý!

Cậu ta ngừng lại, suy nghĩ một lát rồi hỏi tiếp:

- Vậy theo cô, ngôi chùa hang đá này nên thiết kế ra sao để thể hiện được

sự uy nghi của Phật pháp?

- Cái đó...

Đâm lao phải theo lao thôi, nếu tôi không nói, chỉ e ngày sau, Thiên Phật

động này sẽ biến dạng. Tôi ngập ngừng hồi lâu, nhưng sau đó vẫn quyết định

trình bày hết suy nghĩ của mình:

- Trước tiên cần khai mở một động đá trong núi, ở giữa dựng các cột trụ,

đặt tượng Phật vào các hốc tường phía trước cột trụ, đường hành lang bên

trái và gian buồng phía sau sẽ vẽ các bức bích họa kể câu chuyện của Phật tổ

và các truyền nhân của ngài. Như vậy, tăng ni Phật tử có thể bái Phật ở gian

chính, sau đó vòng qua hành lang bên phải đi về phía buồng sau để ngắm

nhìn các tượng Phật ở tư thế nằm trên cõi Niết Bàn, cuối cùng, quay lại gian

thờ chính, ngẩng đầu lên chiêm ngưỡng những bức tranh thuyết pháp của Di

Lặc, Bồ Tát ở phía trên cửa ra vào hang đá. Các bức bích họa sẽ được vẽ trong

khung hình thoi, với ý nghĩa là núi Tu Di (Sumeru), hình vẽ bên trong kể về

câu chuyện của Phật tổ và luật nhân quả.

Nhìn vẻ mặt chất đầy nghi vấn của Rajiva, tôi hết sức lo lắng, tôi tiếp tục lục

lọi trong trí nhớ để tìm kiếm những tài liệu về Thiên Phật động Kizil:

- À, còn nữa, phải xây các phòng nhỏ làm nơi tọa thiền cho các tăng sĩ,

những phòng đá nhỏ này thì không cần trang trí bích họa, có thể thiết kế theo

kiến trúc phòng ở gắn liền với lối đi. Phòng đá nhỏ dành cho tăng sĩ và hang

đá chứa bích họa có thể đặt cạnh nhau, tạo nên một quần thể thống nhất, đó

chính là một ngôi chùa Phật giáo.

- Ngải Tình, cô từng đến Ấn Độ và Kabul, đúng không?

- Hả?

Đúng là tôi đã từng đến Ấn Độ, nhưng tình hình chính trị ở Kabul, tức vùng

Peshawa thuộc Kashmir ngày nay hết sức phức tạp, nên tôi chưa có cơ hội đến

đó. Kabul là thành phố cổ đại nổi tiếng nằm trên con đường giao nhau giữa

vùng Nam và Trung Á, là thủ đô của vương triều Kushan do đức vua Kanishka

lập nên, là khởi nguồn của nghệ thuật Phật giáo Gandhara và là vùng thánh

địa mà tôi mơ ước được đến thăm từ lâu.

Nhưng vấn đề nan giải hiện nay là tôi phải tiếp tục nói dối như thế nào đây?

Rõ ràng, mô hình kiến trúc tôi vừa miêu tả không hề có tại Trung Nguyên và

thậm chí ngay ở Tây Vực cũng chưa từng có. Nhưng nếu tôi nói rằng tôi từng

đến đó, chắc chắn tôi sẽ bị lật tẩy. Cha cậu ta là người Ấn Độ, bản thân cậu ta

đã từng sống ở Kabul mấy năm trời.

- Tôi... Là vì... Tôi tình cờ gặp một nhà sư người Ấn Độ, ông ấy đã nói với

tôi...

- Ngải Tình hiểu tiếng Phạn từ khi nào vậy

Cậu ta ngắt lời tôi, ánh mắt sắc như dao đang nhìn xoáy vào tôi khiến tôi

không biết lẩn trốn vào đâu.

- Tôi...

Người ta nói quả không sai: nói dối một lần thì dễ nhưng để duy trì lời nói

dối ấy, bạn phải nghĩ ra thêm nhiều lời nói dối khác và đến sau cùng bạn vẫn

cứ bị lật tẩy.

- Ngải Tình, cô chẳng biết nói dối gì cả!

- Tôi...

Thế là tôi đã bị lộ. Sao khi nãy tôi liều lĩnh như vậy, thốt ra những lời bịa đặt

không chút suy nghĩ.

- Rốt cuộc cô là ai?

Lại một câu hỏi gai góc nữa, đầu óc tôi chao đảo.

- Tôi...

Tôi đã quên mất rằng tên ranh này từng đánh bại nhà biện kinh vô địch Tây

Vực. Nếu cậu ta tiếp tục chất vấn, bí mật của tôi chắc chắn không thể giữ

được nữa!

- Thôi được rồi, cô đừng lo lắng.

Nhìn gương mặt đỏ bừng của tôi, cậu ta bỗng bật cười:

- Nếu cô không muốn nói, tôi không ép buộc. Tôi sẽ thuyết phục đức vua

xây dựng chùa hang đá này khi về đến Khâu Từ, sẽ đặt tên là Thiên Phật động

Kizil. Và tất nhiên sẽ xây dựng theo thiết kế cô vừa nói.

Cậu ta nhìn tôi, đôi mắt tinh anh tỏa sáng, lắc đầu và cười:

- Ngải Tình, cô có biết điệu bộ ngơ ngác của cô khi nãy rất dễ thương

không? Bất kể cô từ đâu đến, cô là cô gái thông minh xinh đẹp nhất mà Rajiva

từng gặp.

Hai má tôi đã bớt nóng, nhưng miệng tôi vẫn chưa khép lại. Thật không thể

tin được, Thiên Phật động Kizil đã được xây dựng như thế đấy! Tôi đập khẽ

vào miệng mình tự trừng phạt và dặn lòng từ nay sẽ cấm nói năng lung tung.

Tôi làm sao mà gánh nổi tội danh làm rối loạn lịch sử kia chứ!

Quay đầu lại và phát hiện hành động tự phạt vừa rồi đã lọt vào mắt Rajiva,

đen đủi thế không biết! Cậu ta không nói gì, nhưng ánh mắt nhìn tôi như đang

nghiên cứu lại như đang dò la. Kể từ lúc ấy, tôi luôn nhắc nhở mình không

được nhiều lời.

Cuối cùng, chúng tôi đã đến được Khâu Từ. Đội ngũ nghênh tiếp lần này

còn long trọng hơn cả khi ở Wensu, từ xa đã văng vẳng tiếng nhạc mừng réo

rắt. Những lán trại chạy dài hàng mấy trăm mét trước cổng thành. Phía trước

mỗi lán trại đều có các tăng sĩ với trang phục của các cao tăng hướng về phía

chúng tôi hành lễ. Rajiva và Jiva lập tức xuống ngựa, cung kính chắp tay tạ lễ

với các cao tăng đó. Tôi chỉ để tâm đến những pho tượng Phật dựng bên

trong các lán trại, giá như có thể bảo tồn đến thời hiện đại thì tốt biết bao!

Dẫn đầu đoàn nghênh tiếp là một phụ nữ trung tuổi, thân hình béo tốt,

khoác trên mình bộ trang phục quyền quý với váy dài thêu kim tuyến tay lỡ,

chắc chắn là hoàng hậu! Đám phụ nữ và trẻ nhỏ ăn mặc cầu kỳ quý phái phía

sau hẳn là các phi tần, hoàng tử và công chúa. Tiếp đó là đến các quan văn

quan võ, hàng trăm con người cung kính hành lễ với đức vua Bạch Thuần,

không khí hết sức trang nghiêm. Chỉ trong phút chốc tôi đã được diện kiến

toàn bộ giới quý tộc và hoàng thất Khâu Từ, tôi ước sao có cái máy ảnh ở đây

để ghi lại khung cảnh cảm động này.

Hoàng hậu ôm chầm lấy Jiva và Rajiva, xúc động bật khóc nức nở. Mẹ con

Jiva mắt đỏ hoe, họ đang cùng nhau ôn lại bốn năm xa cách. Tôi để ý đến một

người trong đám quý tộc phía sau hoàng hậu, người ấy có ngoại hình khác hẳn

những người Khâu Từ khác.

Đó là một người đàn ông trung niên, với nước da bánh mật, dáng người rất

cao, thân hình mảnh khảnh, lưng dài thẳng tắp, vầng trán hẹp và dài, đôi mắt

to sâu trũng in giữa khuôn mặt khắc khổ, đồng tử màu nâu nhạt, thần thái

toát lên vẻ thông thái và nhân hậu. Ông không thả tóc ngang vai như người

Khâu Từ, mái tóc ông cắt ngắn giống kiểu tóc của con người ở hiện đại nhưng

đã lốm đốm sợi bạc. Dù ông đang mặc trên mình trang phục của người Khâu

Từ, tôi vẫn dễ dàng nhận ra ông là người Ấn Độ. Ở tuổi này, nếu dùng từ “đẹp

trai” để miêu tả về ông thì thiệt thòi cho ông quá! Điều đáng nói ở đây là khí

chất thoát tục ở ông, đó là thứ khí chất thanh cao khiến ông trở nên khác biệt

giữa hàng trăm con người, khiến người khác phải chú ý và khi đã chú ý đến

ông rồi thì khó mà dứt được ánh nhìn để chuyển hướng đi chỗ khác.

Ông dắt theo một cậu bé chừng mười tuổi, khuôn mặt tròn xoe, làn da

trắng  ngần  giống  người  Khâu  Từ  và  những  đường  nét  trên  khuôn  mặt  thì

giống hệt Rajiva, nhưng dễ thương hơn nhiều! Đôi mắt màu xám nhạt ấy đang

bận ngó nghiêng khắp nơi, khi thấy tôi, cậu bé có vẻ hơi ngạc nhiên, cứ chăm

chú nhìn tôi mãi. Tôi cười với cậu bé, lén lút làm mặt ngáo ộp trêu chọc. Cậu

bé giật mình, vội vã quay mặt đi.

Không nghi ngờ gì nữa, người đàn ông Ấn Độ ấy chính là Kumarayana,

người đã từng từ bỏ ngôi vị để xuất gia, người từng vượt qua dãy núi Pamirs ở

phía đông để đến đất Khâu Từ và được đức vua nước này phong làm quốc sư,

là cha của Kumarajiva và là người mà năm xưa Jiva tìm mọi cách để được lấy

làm chồng. Cậu bé có khuôn mặt giống Kumarajiva như đúc kia chính là em

trai của cậu, tôi không nhớ tên cậu bé là gì. Trong “Truyện cao tăng”, Tuệ Giảo

chỉ ghi lại một cái tên, tức là trong sự phát triển của lịch sử, cậu bé đó chỉ tồn

tại vì là em trai của Kumarajiva.

Hoàng hậu đã ngừng khóc, đưa hai mẹ con Rajiva đến bên Kumarayana,

Jiva chắp tay hành lễ trước người từng là chồng của bà, nỗi nhớ nhung bịn rịn

ngập đầy trong đôi mắt thẳm sâu của Kumarayana. Chắc hẳn ông rất muốn

ôm bà vào lòng, nhưng ông chỉ lặng nhìn bà vài giây, rồi cũng chắp tay tạ lễ.

Chú bé tinh nghịch không cần biết trời cao đất dày gì, cứ thế lao vào ôm chầm

lấy mẹ kêu khóc thảm thiết, Jiva cũng ôm chặt lấy đứa bé, nước mắt chan

chứa. Rajiva quỳ lạy cha, nhưng Kumarayana vội vàng đỡ cậu lên. Cha con họ

đều rất xúc động, họ trò chuyện với nhau bằng tiếng Phạn.

Nghi lễ đón tiếp đã diễn ra hơn một tiếng đồng hồ. Kumarayana xin phép

đức vua được đưa vợ con về phủ, Jiva không phản đối, có lẽ vì bà cũng rất

nhớ con. Thế là tôi cùng gia đình họ trở về phủ quốc sư.

Tôi đã tìm hiểu và được biết em trai Rajiva tên là Pusyseda, đó là tên tiếng

Phạn, vậy là lại có thêm một cái tên khó đọc nữa.

Chương 11: Tôi có thêm học sinh

Jiva và Rajiva chỉ ở lại nhà ba ngày, rồi chuyển đến chùa Vương Tân (chùa

Tsioli). Đó là ngôi chùa của hoàng gia, tọa lạc trên khu đất phía Tây hoàng

cung, cách phủ quốc sư chừng mười lăm phút đi bộ. Trước khi chuyển đi,

Rajiva đã sắp xếp chu đáo mọi việc: Vì tôi là cô giáo của cậu nên vẫn được ở lại

trong phủ. Hàng ngày cậu sẽ về nhà sau giờ tụng kinh buổi chiều để học bài.

Kế hoạch đến Trung Nguyên phải hoãn lại, vì hiện nay đang là mùa đông,

tuyết rơi dày đặc, đóng băng trên mọi ngả đường, các đội lái buôn đã tạm

dừng hành trình. Nếu muốn đi, phải chờ đến mùa xuân năm sau. Vả lại, tôi

cũng không vội vàng gì. Vừa mới chân ướt chân ráo đến Khâu Từ, tôi còn chưa

bắt đầu công việc khảo sát của mình, mà tiếng Tochari tôi cũng chưa học ra

ngô ra khoai gì cả. Có người chịu cấp cho tôi nơi ăn chốn ở tử tế, không có lý

gì tôi lại từ chối công việc dạy học này.

Chủ nhà, Kumarayana hiếu khách và rất đôn hậu, lúc nào ông cũng ân cần,

chu đáo với tôi. Ông nho nhã, lịch thiệp giống hệt giáo sư ở các trường đại học

vậy. Giá như trường tôi có một giảng viên như ông, chắc chắn toàn thể học

sinh nữ của trường sẽ đua nhau đăng ký môn ông giảng dạy, lớp học sẽ không

có chỗ ngồi, thậm chí, hành lang cũng chật cứng ấy chứ. Nếu ông dạy tiếng

Phạn, thầy Quý sẽ không còn phải rầu rĩ than phiền vì không có sinh viên nào

chịu theo học ngôn ngữ này nữa. Kumarayana hoàn toàn tin tưởng ở tôi, ông

không bao giờ gặng hỏi tôi về phương pháp lên lớp. Và sau khi nghe Rajiva tán

dương tôi, ông còn đề nghị tôi tiếp nhận thêm một học sinh nữa.

Tôi đã kịp dạo quanh mấy vòng thành cổ Khâu Từ. Quốc gia này có ba tòa

thành quách rộng lớn, được canh phòng nghiêm ngặt. Chính giữa là cung điện

nguy nga tráng lệ. Diện tích tòa thành lớn gấp năm, sáu lần tòa thành Wensu

mà tôi từng khảo sát. Tín ngưỡng Phật giáo được đón nhận nồng nhiệt ở nơi

đây. Đến đâu cũng bắt gặp đền chùa, miếu mạo hoặc to hoặc nhỏ được xây

lên với mật độ dày đặc.

Khâu Từ dựa lưng vào núi Thiên Sơn ở phía bắc, được xem là quốc gia có

nguồn nước dồi dào nhất Tây Vực, vì vậy trồng trọt và chăn nuôi rất phát triển.

Núi Thiên Sơn lại dồi dào khoáng sản, có thể cung cấp cho tất cả các quốc gia

trong khu vực. Thêm vào đó, Khâu Từ nằm trên giao lộ của con đường tơ lụa,

thương nghiệp phát triển kèm theo sự phát triển rực rỡ của thủ công nghiệp.

Vì vậy, Khâu Từ là quốc gia giàu có nhất ở Tây Vực.

Mỗi ngày, từng đoàn ngựa thồ tơ lụa lũ lượt qua lại trên những trục đường

chính, cảnh buôn bán, trao đổi hàng hóa giữa các thương lái diễn ra cực kỳ

tấp nập, ngựa xe như nước như nêm. Cả thành phố hệt như buổi triển lãm của

các sắc tộc: Người Yue Zhi, Wusun, Hung Nô, Turk, Sienpi, Joujan, Mông Cổ,

Ba Tư, Iran, Ấn Độ, thậm chí cả những người thuộc chủng tộc người châu Âu

hiện đại như: Hy Lạp và Roma và rất nhiều người Hán. Mỗi lúc bước chân ra

phố, tôi đều dừng lại, mê mải ngắm nhìn dòng người đủ mọi màu da và trang

phục đi qua đi lại trước mặt. Chỉ đến khi cậu học trò mới đang dắt tay tôi đi

bên cạnh vác bộ mặt khinh khỉnh nhìn lên, tôi mới cất bước đi tiếp trong sự

nuối tiếc.

Nhắc đến cậu học trò mới này mới nhớ, cậu ta chính là vấn đề khiến tôi đau

đầu nhất hiện nay.

Một chú nhóc trắng trẻo, cực kỳ đáng yêu đang say sưa cầm bút chì vẽ

nguệch ngoạc lên tập giấy nháp của tôi, sau đó dùng cục tẩy xóa đi rồi lại tiếp

tục vẽ. Cậu nhóc coi dụng cụ học tập có thể sử dụng nhiều lần này của tôi là

thứ đồ chơi hấp dẫn nhất, cứ miệt mài vẽ vẽ xóa xóa cả ngày không chán.

Tôi đứng bên, lòng đau như cắt:

- Cậu nhỏ ơi, ông nhỏ ơi, quỷ sứ ơi! Cậu nghĩ nhà tôi mở cửa hàng bán

dụng cụ học tập chắc? Cục tẩy chỉ còn một nửa, bút chì cũng chỉ còn nửa cây,

lại mất oan thêm ba trang giấy nữa rồi. Cậu có biết những thứ này đều là tài

nguyên không thể tái sinh không? Cậu dùng hết của tôi như thế, ở cái thời đại

này, cậu đi đâu mà mua đền cho tôi đây hả?

 Thực ra trong túi tôi vẫn còn, nhưng ai mà biết được tôi phải ở lại đây bao

lâu nữa, thế nên tôi không thể không tiết kiệm.

Cậu nhóc không thèm để ý đến lời van xin của tôi, vẫn tiếp tục vẽ. Mà cũng

vì cậu ta chưa hiểu tiếng Hán. Nhưng khi tờ giấy thứ tư “qua đời”, tôi không

thể nhẫn nhịn thêm được nữa, liền quát to bằng tiếng Tochari:

- Đừng. .. vẽ. .. nữa!

Cái giọng nạt nộ sư tử Hà Đông của tôi chẳng ăn thua. Cậu nhóc ngước đôi

mắt to tròn, sáng long lanh nhìn tôi chớp chớp. Đôi mắt giống hệt Rajiva, đều

thừa hưởng từ cha đôi đồng tử màu xám nhạt và mái tóc xoăn hung đỏ của

mẹ. Đôi mắt ấy đảo qua đảo lại vài lượt, rồi buông bút chì, trèo xuống ghế, lao

thẳng vào lòng tôi:

- Thế thì chị hát cho em nghe đi!

Lại  thế  rồi!  Lần  trước  Kumarayana  có  việc  phải  đi  Gumo,  mấy  ngày  liền

không về, đêm nào cậu nhóc cũng lẻn vào phòng tôi đòi ngủ cùng. Không

muốn phí sức quát nạt, tôi đành hát một ca khúc thiếu nhi cho cậu ta nghe.

Nào ngờ, kể từ hôm đó, ngày nào cậu nhóc cũng vòi tôi hát cho bằng được và

còn yêu cầu không được hát trùng bài. Thế là các ca khúc hiện đại của tôi trở

thành nhạc ru. Xui xẻo đến thế là cùng!

Tôi thở dài, nhích sang bên, nhường nửa phần ghế cho cậu nhóc ngồi lên

và tựa người vào lòng tôi. Vừa khe khẽ hát bài “Ngủ ngoan bé yêu” của Châu

Hoa Kiện, vừa vỗ nhè nhẹ vào lưng cậu. Cậu nhóc nhắm tịt mắt lại, hai hàng

lông mày dài và mượt mà càng tôn thêm sống mũi cao thanh tú, rất đáng yêu!

Tôi có thể hiểu được vì sao cậu nhóc thích quấn tôi như vậy. Mẹ và anh trai

đều phụng sự Phật tổ, cậu ta vừa lên sáu thì mẹ bỏ ra nước ngoài, bốn năm

biền biệt, bặt vô âm tín. Vú già, người gần gũi nhất, chăm sóc cậu từ nhỏ đã

qua đời mấy năm trước. Tuy trong nhà không ít người hầu và bảo mẫu, nhưng

không ai có thể cho cậu ta tình yêu thương của người mẹ. Ở tuổi này, cậu

nhóc rất cần có bạn, tuy hàng ngày vẫn vào cung học bài cùng các hoàng tử,

nhưng về đến nhà, không ai chơi với cậu, nô đùa với cậu. Người anh hơn cậu

ba tuổi thì trở nên già dặn từ rất sớm, mà bốn năm rồi họ không gặp nhau.

Mỗi lần nhìn thấy Rajiva, cậu nhóc tỏ ra rất dè dặt.

Bởi vậy sự xuất hiện của tôi vừa đóng vai trò một người mẹ, vừa là bạn chơi

đùa, vừa là đối tượng để ngày ngày cậu vòi vĩnh, nũng nịu. Những hành động

nghịch ngợm của cậu chẳng qua là để thu hút sự chú ý của tôi, vì muốn được

tôi quan tâm hơn mà thôi. Nhưng như vậy thì khổ cho tôi quá! Mỗi ngày tôi

phải diễn không biết bao nhiêu vai: lúc đầu là quân lính dưới trướng của đại

tướng quân, nghe tướng quân sai khiến vào báo cáo tình hình. Sau đó lại vờ

giả giọng quân địch khiêu chiến với đại tướng quân. Và cuối cùng giả làm bại

trận giương cờ trắng đầu hàng và xin tha mạng. Ngày ngày phải nô giỡn, chạy

đuổi, chiến đấu với một cậu nhóc đang tuổi ăn tuổi lớn, khiến tôi mệt không

thở nổi.

Khi làn điệu thương yêu, ru vỗ kết thúc, cũng là lúc cậu nhóc chìm vào giấc

ngủ say sưa. Tôi ôm cậu đặt lên giường. Tay bóp vai, miệng khẽ lẩm bẩm:

Nhóc nặng quá, lớn thêm chút nữa chắc chị bế không nổi. Mười tuổi rồi mà

vẫn ham chơi như con nít ấy. Mới hát hết một bài mà đã say sưa ngủ.

Tuyết rơi không ngớt mấy ngày qua. Tôi là người vùng Giang Nam, nên mặc

dù hiệu ứng nhà kính làm cả trái đất nóng lên, tôi vẫn rất ít khi được chứng

kiến những trận tuyết lớn như thế này. Mấy ngày đầu tôi rất thích thú, còn hào

hứng kéo Pusyseda cùng đi đắp người tuyết. Nhưng chẳng được bao lâu, tôi

bắt đầu thấy chán, vì tuyết rơi quá dày mà tôi thì sợ lạnh. Nên từ hôm đó, tôi

rất hạn chế ra khỏi phòng, công việc khảo sát cũng phải tạm gác lại một bên.

May  mà  Rajiva  mang  đến  cho  tôi  rất  nhiều  sách  tiếng  Hán:  “Sử  ký”,  “Tả

truyện”, “Lã thị xuân thu”, “Chiến quốc sách”, “Kinh thi”,. .. những cuốn mà tôi

đã đọc từ lâu. Và cả một số thư tịch vốn đã thất truyền như “Thạch thị tinh

kinh”.

Phòng đọc sách của gia đình Rajiva có rất nhiều kinh văn và tài liệu viết

bằng các thứ tiếng: Phạn, Tochari, Brahmi, Kharosthi, với nội dung phong phú,

đa dạng, đề cập đến hầu hết các lĩnh vực: thanh vận, ngữ văn, công nghệ, kỹ

thuật, phương pháp tính lịch, y học, logic học, thiên văn học, nhạc luật và lịch

pháp.

Tôi nhìn kho sách đồ sộ ấy mà thèm thuồng. Nếu như có thể đưa chúng về

thời hiện đại, sẽ có giá trị nghiên cứu lớn lao đến nhường nào. Phần đông mọi

người không thể mua nổi những thư tịch của thời đại này, vì mỗi cuốn sách có

giá trị tương đương bằng một năm thu nhập của người dân. Đó là chưa kể

những  cuốn  sách  được  viết  trên  lụa.  Rồi  những  công  văn  của  quan  phủ,

những khế ước mua bán, phần lớn đều được viết trên gỗ, vì giấy viết đắt hơn

gỗ rất nhiều lần.

Nhìn bên ngoài, phủ quốc sư trông rất giản dị, cách bày trí cũng đơn giản,

thì ra toàn bộ của cải giá trị nhất đều nằm trong căn phòng này.

Thế nên, mỗi ngày tôi đều đến và ngồi lì ở đây mấy tiếng đồng hồ, miệt mài

chép lại những tài liệu quý giá đó. Tôi từng nghĩ đến việc đi mua, nhưng ở đây

có rất nhiều cuốn sách, mà dù có cầm bao nhiêu tiền ra phố cũng không thể

mua được. Đó là những cuốn mà Kumarayana mang về từ Ấn Độ, hay những

cuốn sách quý hiếm do sứ giả các nước lân bang dâng tặng vua Khâu Từ. Nếu

tôi không thể mang đi, vậy thì chỉ còn cách chép lại. Do vậy, hơn mười ngày

qua đi, với tôi không hề buồn tẻ.

Hàng ngày, mỗi khi về đến nhà, Rajiva vào chào cha, rồi đến chỗ tôi học

bài, sau đó đến thư phòng đọc sách. Cậu ta lặng lẽ đọc sách, tôi lặng lẽ chép

sách. Lúc về chùa, cậu thường mang theo cuốn sách còn đang đọc dở dang,

nhưng hôm sau đã thấy cậu ta đổi lấy cuốn mới. Có hôm cậu về nhà khi giờ

học của Pusyseda vẫn chưa kết thúc. Cậu lặng lẽ ngồi bên cạnh nghiên cứu

trước bài học. Đến lúc tôi bắt đầu giờ dạy thì cậu đã thuộc làu những nội dung

tôi sắp thuyết giảng, nhiều chỗ tôi đọc sai, cậu ta còn nhẹ nhàng nhắc nhở,

khiến tôi toát cả mồ hôi. Cậu ta tưởng tôi là thiên tài chắc. Kiến thức lịch sử

của năm ngàn năm chứ ít à, sai vài chỗ có sao đâu? Tôi tức quá cốc vào đầu

cậu ta một cái, cảnh cáo cậu ta không được qua mặt giáo viên.

Đang vừa ôn lại những kỷ niệm làm gia sư trong hơn mười ngày qua ở phủ

quốc sư, vừa kéo chăn lên đắp cho Pusyseda, chợt có cảm giác lành lạnh sau

lưng, thì ra là Rajiva. Cậu vén tấm rèm chắn gió và đứng tựa lưng bên bậu

cửa, nhìn tôi.

- Ủa, sao hôm nay cậu về sớm vậy?

Giờ tụng kinh buổi chiều của Rajiva bắt đầu từ bốn giờ và kết thúc lúc năm

giờ. Vì vậy, thông thường, khoảng sáu giờ cậu ta mới đến chỗ tôi học bài.

Nhưng hôm nay năm giờ ba mươi phút đã có mặt. Bạn thắc mắc vì sao tôi nắm

được giờ giấc chính xác như vậy ư? Vì chiếc đồng hồ vượt thời gian của tôi có

cả chức năng báo giờ, có cả lịch âm, dương đối chiếu nữa, rất tiện dụng. Từ

khi chức năng vượt thời gian bị hỏng, chiếc đồng hồ này chỉ có thể dùng để

xem giờ. Nên tôi vẫn ngày ngày đeo nó trên tay, mọi người nhìn thấy cũng chỉ

cho rằng đó là một chiếc vòng tay kì dị.

Còn điều này nữa tôi cần phải nói rõ. Múi giờ ở Tân Cương và Bắc Kinh

chênh lệch nhau hai tiếng. Vì vậy, khi đi du lịch Tân Cương, tôi thường điều

chỉnh thời gian theo giờ địa phương. Nếu không thời gian biểu hằng ngày của

tôi sẽ trở nên rất quái dị vì: mười giờ sáng thức giấc, hai, ba giờ chiều ăn trưa,

buổi tối chín giờ đèn vẫn sáng trưng, một giờ đêm mới đi ngủ. Dù sao thì 1650

năm trước, con người vẫn chưa có khái niệm về chênh lệch múi giờ, nên tôi đã

điều chỉnh theo giờ ở Tân Cương thế kỷ XXI.

- Tôi vào cung trò truyện với đức vua, sau đó về thẳng đây.

Cậu ta bước vào phòng, liếc nhìn Pusyseda đang ngủ trên giường, rồi đột

nhiên nói bằng tiếng Tochari:

- Đừng giả vờ nữa!

Pusyseda lập tức mở mắt, trườn xuống khỏi giường, khuôn mặt ửng đỏ,

miệng lí nhí:

- Anh trai!

Tôi trợn tròn mắt, thằng bé láu lỉnh này, dám giả vờ ngủ để được tôi bế lên

giường. Vẫn vẻ thản nhiên khi nãy, Rajiva nhắc nhở Pusyseda về phòng đi

ngủ. Pusyseda sợ anh trai hơn cả cha, nên vội vàng lủi ngay.

- Cậu ấy còn nhỏ, không nên nghiêm khắc quá.

Bản năng người mẹ trong tôi chợt trào dâng, tôi chưa bao giờ nặng lời hay

gay gắt với Pusyseda.

- Bài hát khi nãy rất hay.

Cậu ta khéo léo đổi đề tài.

- Chỉ là mấy ca khúc thiếu nhi của người Hán thôi. Nhạc Khâu Từ chắc hay

hơn nhiều.

“Âm nhạc Khâu Từ nổi tiếng khắp vùng, ai nấy đều biết”, đó là lời ca ngợi

của Huyền Trang về âm nhạc Khâu Từ.

- Tôi chưa được nghe bao giờ.

Cậu ta ngập ngừng, một chút buồn vương trên đôi mắt.

- Cha mẹ tôi chưa bao giờ hát ru tôi như cô.

Tôi bật cười tưởng tượng cảnh Kumarayana và Jiva hát ru các con, có lẽ

thay vì hát họ sẽ tụng kinh.

Rajiva hơi ngạc nhiên khi thấy tôi cười. Tôi vội đề nghị:

- Cậu có muốn nghe không?

Cậu ta hơi do dự, không trả lời tôi, chỉ cúi đầu im lặng. Rồi như phải quyết

tâm lắn, cậu ta mới ngẩng đầu nhìn tôi gật mạnh một cái. Tôi thấy hơi lạ, chỉ

nghe một bài hát thôi mà, việc gì phải đắn đo đến vậy? Tôi hát lại bài “Ngủ

ngoan bé yêu”. Rồi, tôi chợt nhớ đến trường đoạn Song Hye Kyo vừa sáng tác

lời vừa tự biên tự diễn những điệu nhảy rất mắc cười trong phim “Ngôi nhà

hạnh phúc”. Điệu nhảy chẳng có gì là nghệ thuật, nhưng có tác dụng gây cười

rất tốt. Thế là tôi ra sức bắt chước điệu nhảy đó. Tiểu hòa thượng đẹp trai

trước  mặt  tôi  đang  cười  rạng  rỡ,  đó  là  điệu  cười  thoải  mái,  vô  lo  vô  nghĩ

thường thấy ở một thiếu niên mười ba tuổi.

Tôi hát xong rồi mà cậu ta vẫn tiếp tục cười sảng khoái, nụ cười rất đẹp. Tôi

lặng lẽ ngắm nhìn Rajiva, muốn in lại hình ảnh trẻ trung đó trong trí nhớ. Suốt

mấy ngày tôi hì hục vẽ Rajiva, vì tôi muốn đem hình cậu ta trở về thời hiện đại,

để mọi người ở thế kỷ XXI được chiêm ngưỡng chân dung sống động của vị

hòa thượng vĩ đại 1650 năm về trước. Nhưng tôi vốn không phải họa sĩ, tôi có

thể phác thảo hình cắt ngang cắt dọc của vật thể, nhưng vẽ chân dung thì

quả là trình độ còn hạn chế. Vẽ đi vẽ lại nhiều lần vẫn không ưng ý. Chưa nói

đến thần thái thoát tục của cậu ấy, chỉ riêng ngoại hình của cậu ấy cũng chưa

đạt nổi ba phần. Lúc này, tôi ước gì có một cây bút thần. Nụ cười ấy, đẹp như

tạc, nếu có thể họa lại, để lưu giữ đến ngàn sau, thì tuyệt biết bao!

Khuôn mặt Rajiva lại bắt đầu ửng đỏ, ánh mắt phiêu du xa xôi. Tôi chợt tỉnh

cơn mơ, khi nãy chắc là tôi nhìn cậu ta chăm chú quá khiến cậu ta mất tự

nhiên. Tôi vội vàng tìm cách chuyển chủ đề:

- Này Rajiva, đức vua gặp cậu có việc gì thế?

Chương 12: Vì sao xuất gia?

- Đức vua muốn tôi hoàn tục, trợ giúp ngài xử lý công việc triều chính.

- Cậu đã từ chối, đúng không?

Nếu không, chúng ta làm sao có được một dịch giả vĩ đại chứ!

- Sao cô biết được?

Rajiva nghiêng mắt nhìn tôi, vẻ ngạc nhiên.

- Vì cậu là Kumarajiva kia mà!

Nói như vậy thì chỉ người hiện đại mới hiểu được. Thế nên tôi vội vàng đổi

giọng:

- Bởi vì, cậu không chỉ muốn giải thoát cho bản thân bằng con đường tu

hành sau khi đã thấu tỏ luân hồi sinh tử, tránh xa dục vọng và đạt đến cảnh

giới cao nhất, mà cậu còn mong muốn cảm hóa con người, cứu rỗi chúng sinh,

tu thành chính quả, cứu giúp cuộc đời.

Trong những ngày lênh đênh trên sa mạc, chúng tôi từng thảo luận về lí

tưởng. Khi ấy tôi vẫn chưa biết cậu ta là Kumarajiva, nên không dám mở lời.

Nhưng giờ đây, tôi đã biết được thân phận thật sự của cậu ấy, lại đã từng đọc

tài liệu về cậu ấy, nên tôi hiểu Rajiva đang trăn trở điều gì.

Tôi luôn cho rằng Phật giáo là một tôn giáo thú vị và các vị cao tăng tín

Phật đều là những triết gia.

Trước khi viên tịch, Phật Thích Ca Mâu Ni (Sakya Mani) không để lại bất cứ

kinh văn có tính chuẩn mực nào giống như “Kinh Thánh” của đạo Cơ đốc hay

“Kinh Coran” của đạo Hồi và khi ấy, Phật giáo cũng mới chỉ là một chi phái nhỏ

trong số rất nhiều tôn giáo lớn ở Ấn Độ. Nhưng kể từ thời đại Thích Ca Mâu Ni,

Phật  giáo  đã  có  những  chi  phái  của  mình,  như  chi  phái  do  người  em  họ

Devadatta của Đức Phật lập nên chẳng hạn.

Các đệ tử của Phật tổ cũng có những kiến giải không giống nhau về giáo lý

Phật giáo. Những người có tư tưởng khác biệt thường sẽ viết ra một bộ kinh

văn và lập nên giáo phái của riêng mình. Bởi vậy, mấy ngàn năm qua, các tông

phái Phật giáo ra đời như nấm sau mưa, tổng hợp các loại kinh văn từ những

tông giáo này có thể phải mấy đời mới đọc hết. Đại Thừa, Tiểu Thừa, Mật Tông

là những nhánh chính, còn những nhánh nhỏ khác thì nhiều vô kể. Tiểu Thừa

có Tuyết Sơn Bộ với thuyết “nhất thiết hữu bộ” (tất cả, quá khứ, hiện tại và

tương lai đều hiện hữu đồng thời). Phật giáo Đại Thừa ở Trung Nguyên có

Thiên Đài Tông, Tịnh Thổ Tông, Pháp Tướng Tông, Hoa Nghiêm Tông, Thiền

Tông. Giáo phái Mật Tông Tây Tạng có: Gelugpa giáo, Nyingmapa giáo, Kagyur

giáo, Sakya giáo, Hoàng giáo, Hồng giáo, Hoa giáo, Hắc giáo, nhiều đến nỗi hồi

đi du lịch Tây Tạng, mặc dù đã đọc rất nhiều sách, tôi vẫn lơ mơ không hiểu gì

hết.

Nói nhiều như thế là để giải thích vì sao Phật giáo lại có nhiều tông phái đến

vậy.

Có thể thấy rằng, các vị cao tăng đều đắc đạo, sáng lập ra giáo phái riêng

ấy đều là những triết gia uyên bác. Phật giáo là tôn giáo có sức lôi cuốn mãnh

liệt với những con người trí tuệ siêu việt này. Thử nghĩ xem, nếu bạn là người

có trí tuệ vượt xa người bình thường, với tầm tư duy mà người bình thường

không có được và trên cơ sở không đi ngược lại những giáo lý truyền thống,

bằng con đường tôn giáo, bạn có thể phát biểu nhân sinh quan, thế giới quan

hay những kiến giải uyên thâm của bạn về thế giới tinh thần, để được ngàn

vạn người cảm phục, ngưỡng mộ và tin theo. Điều đó thật vĩ đại. Đối với các vị

cao tăng, nếu có thể đem toàn bộ những kiến thức tích lũy một đời xây dựng

lên những học thuyết, những giáo lý với quan điểm của riêng mình, rồi lập ra

tông phái riêng, đó sẽ là thành tựu lớn nhất trong lĩnh vực Phật học.

Rajiva thông minh trác tuyệt, lại giỏi tư duy, biện luận không khác một triết

gia, chắc chắn cậu ấy cũng muốn được trở thành người cha tinh thần của vạn

người, giác ngộ và dẫn dắt chúng sinh đến cảnh giới mà cậu cho là tuyệt đối.

Tuy mới mười ba tuổi, nhưng tôi tin rằng, cậu đã sớm hình thành nhân sinh

quan và thế giới quan đó từ lâu rồi.

Tôi cứ mải mê theo đuổi những suy nghĩ bất tận của mình mà không nhận

ra không khí im lặng đã kéo dài từ nãy đến giờ. Thì ra Rajiva đang nhìn tôi

chăm chú, khóe môi hơi run run, ánh mắt như muốn dồn tất cả ánh sáng vào

tôi, đôi mắt ấy như đang thưởng thức, như đang xúc động và nhiều hơn cả là

cảm giác như được an ủi bởi vừa gặp được tri âm.

- Ngải Tình, Rajiva có phẩm hạnh gì mà được gặp cô giữa nhân gian rộng

lớn này.

Tôi cười gượng gạo. Chẳng qua vì tôi đã đọc được những tài liệu viết về cậu

ta,  tôi  biết  lúc  đầu  Rajiva  theo  học  Phật  giáo  Tiểu  Thừa  nhưng  sau  đó  đã

chuyển sang Đại Thừa. Những gì tôi vừa nói chỉ là khái quát, tựu chung điểm

khác biệt cơ bản giữa hai tông phái này mà thôi. Vả lại trước đó, Rajiva cũng

từng thể hiện nỗi trăn trở, nên tôi có thể đoán được mối suy tư lúc này của

cậu chính là vấn đề thay đổi tông phái.

- Ngải Tình, còn nhớ một buổi tối nọ trên sa mạc, cô từng hỏi tôi vì sao lại

xuất gia không?

Ánh mắt Rajiva bỏ tôi ở lại, để trôi về nơi xa xăm. Tôi xốc mình ngồi ngay

ngắn, để có thể lắng nghe một cách nghiêm túc.

- Năm tôi lên bảy, mẹ tôi ra ngoại thành du ngoạn, thấy xác người đầy gò,

xương trắng đầy đồng, bà nhận ra rằng, tham lam là nguyên nhân gây ra mọi

đau khổ. Dục vọng của con người khủng khiếp tựa ngọn lửa dưới địa ngục,

ngọn lửa ấy sẽ thiêu đốt con người thành tro bụi, khiến con người phải phơi

xác chốn đồng hoang. Bà không muốn phải chịu đựng những dày vò khốn khổ

ấy thêm nữa, nên đã thề rằng: nếu không thể cắt tóc đi tu, bà sẽ không ăn

uống gì hết. Cha tôi lúc đầu phản đối kịch liệt, nhưng mẹ đã quyết chí tuyệt

thực. Cho đến buổi tối ngày thứ sáu, khi hơi thở của mẹ đã mỏng như làn gió,

mà bà vẫn không chịu ăn uống. Cha tôi hoảng sợ, đành nhận lời với bà. Nhưng

mẹ sợ cha đổi ý, đã yêu cầu phải để bà xuống tóc trước rồi mới chịu ăn. Ngày

hôm sau bà thọ giới, ra khỏi nhà, chuyển đến tu tại chùa Tsio- li.

Truyện kể về Rajiva đã chép rất rõ ràng nguyên nhân Jiva xuất gia, nên tôi

khẽ gật đầu:

- Vì vậy, cậu đã theo mẹ xuất gia?

Rajiva lắc đầu, ánh mất dừng lại hồi lâu trên ngọn đèn dầu đang đu đưa

trong gió, dường như cậu đang nhớ lại điều gì.

- Sau khi mẹ xuất gia, vì quá nhớ thương bà, tôi thường xuyên đến chùa

thăm mẹ. Khi bà và các vị đại sư tụng kinh, tôi ngồi bên cạnh lắng nghe.

Không biết vì sao, những kinh văn đó, tôi chỉ nghe một lần là thuộc làu làu,

khiến ai nấy đều kinh ngạc. Trong chùa có vị cao tăng Phật Đồ Thiệt Di hỏi tôi

về ý nghĩa những bài kệ mà tôi thuộc, tôi đều trả lời lưu loát. Thầy khen tôi là

nhân tài của Phật môn, nên đã trò chuyện với mẹ, bày tỏ mong muốn nhận tôi

làm đệ tử.

Trí tuệ siêu phàm của Rajiva được bộc lộ từ khi còn rất nhỏ. Trong truyện

kể về cậu lúc bảy tuổi, đã miêu tả như sau: “Một ngày đọc thuộc năm nghìn

bài kệ, mỗi bài ba mươi hai chữ, tổng cộng ba mươi hai nghìn chữ”. Bạn thử

nghĩ xem, một cậu bé mới bảy tuổi mà mỗi ngày có thể học thuộc ba mươi hai

nghìn chữ, mà là những kinh văn khó hiểu, có lẽ chỉ có Albert Einstein hay

Steven William Hawking mới có thể so sánh được. Tôi nghĩ rằng nếu để Rajiva

đọc thuộc lòng số Pi, chắc chắn cậu ấy sẽ phá được kỷ lục Guiness.

- Mẹ hỏi tôi có bằng lòng xuất gia hay không. Tôi nghĩ rằng xuất gia thì sẽ

được ở bên mẹ, nên đã đồng ý.

Tôi hơi sững sờ, nhưng cũng phải thôi, dù cậu ấy có thông minh bao nhiêu,

cũng chỉ là một chú nhóc không hơn không kém, chú nhóc ấy không muốn xa

mẹ. Lí do này, rất tự nhiên. Nhưng cuộc đời của Rajiva đã được quyết định bởi

cái gật đầu năm bảy tuổi ấy.

Ánh mắt Rajiva rời khỏi ngọn đèn, trôi về phía tôi, vẻ băn khoăn lại hiện trên

nét mặt:

- Lần trước, khi cô hỏi tôi vì sao xuất gia, tôi mới nhận ra, tôi không biết

phải trả lời thế nào. Vì muốn ở bên cạnh mẹ ư? Tôi đâu còn là đứa trẻ bảy

tuổi. Thêm vài năm nữa, tôi sẽ thọ đại giới và chính thức bước vào cõi sắc sắc

không không. Nhưng, những ngày qua, hằng đêm tôi vẫn tự hỏi, rốt cuộc, tôi

xuất gia vì điều gì?

- Cậu đã có câu trả lời chưa?

Tôi hơi tò mò.

- Trước đây, khi theo học Phật pháp, các thầy đều giảng rằng, bằng con

đường tu hành có thể tự giải thoát, thấu tỏ luân hồi sinh tử, tránh xa sân si,

dục vọng và vươn đến cõi Niết Bàn. Khi ở Kabul, tôi theo đại sư Bandhudatta

nghiên cứu Phật giáo Tiểu Thừa, tổng cộng có bốn triệu câu kinh giảng giải về

phương pháp tu thành chính quả. Nhưng...

Rajiva đứng lên, bước về phía cửa sổ, xoay tay đặt sau lưng, trước mắt tôi

là một dáng hình cô đơn, khổ hạnh. Tuy tuổi còn trẻ, nhưng đã toát lên thần

thái của một bậc cao tăng.

- Trên đường trở về Khâu Từ, chứng kiến cảnh xương trắng chất đầy sa

mạc, đạo tặc hoành hành khắp nơi, người người khổ ải lầm than. Tôi lấy làm

băn khoăn, tôi có thể đắc đạo thông qua con đường tu hành, nhưng những

con người đó thì sao? Đám giặc cướp ấy vẫn ngang ngược làm càn, chúng sinh

vẫn chìm đắm trong nỗi khổ ải của sinh lão bệnh tử. Vậy tôi nghiên cứu Phật

pháp phỏng ích gì?

Tôi đứng lên, bước lại gần Rajiva, nhẹ nhàng lên tiếng:

- Tiểu Thừa xuất thế, Đại Thừa nhập thế. Vì vậy, khi tiếp xúc với Phật giáo

Đại Thừa, cậu cảm thấy tông phái này phù hợp với ý nguyện của mình hơn.

Địa Tạng Vương Bồ Tát từng nói: Khi nào địa ngục còn chưa vắng âm hồn, thề

sẽ không thành Phật. Có phải cậu cũng muốn học theo Bồ Tát, cứu rỗi nhiều

người chứ không chỉ cứu rỗi bản thân?

Rajiva đột ngột quay lại nhìn tôi, ánh mắt cảm động, gương mặt rạng rỡ.

- Đúng vậy. Khi còn ở Sulaq, tôi theo học đại sư Suryasoma, lần đầu tiên

tiếp xúc với Phật giáo Đại Thừa, tôi đã bị thuyết phục sâu sắc. Mấy ngày qua,

cùng cô thảo luận về Phật pháp, những kiến giải thâm thúy của cô về Phật

giáo Đại Thừa và Tiểu Thừa khiến tôi vô cùng ngưỡng mộ, có điều...

Gương mặt thoáng chút ưu tư, giọng nói trở nên u uẩn:

- Có điều sau khi trở về Khâu Từ, mỗi lần tôi đề cập đến giáo lý Đại Thừa,

các vị sư phụ đều cho rằng đó là thứ luận thuyết ngoại đạo sai trái, khiến tôi

cảm thấy rất khổ tâm.

Tôi có thể hiểu được tâm trạng ấy. Phật giáo Tiểu Thừa đã tồn tại và hưng

thịnh suốt mấy trăm năm ở Khâu Từ. Thời gian đầu, cuộc phân tranh giữa hai

tông phái này diễn ra rất kịch liệt. Khi ấy việc truyền bá giáo lý Đại Thừa, vốn

là một tông phái nhỏ bé lúc bấy giờ, bị xem là hành vi “xấu xa” của một bộ

phận rất nhỏ các “tăng sĩ tích cực”. Vì vậy, có thể hiểu được Rajiva đã gặp

phải sự kháng cự, phản đối mạnh mẽ đến thế nào và nội tâm cậu đã phải đấu

tranh, giằng xé ra sao.

- Rajiva, thực ra, Đại Thừa được phát triển trên nền tảng của giáo lý Tiểu

Thừa, hai tông phái này không đối lập nhau. Phật tổ sáng lập và đạo Phật vì

muốn chống lại đạo Bà La Môn, phản đối chế độ phân biệt đẳng cấp khắc

nghiệt, bởi vậy giáo lý của ngài hết sức đơn giản. Phương thức tu hành phỏng

theo lối tu khổ hạnh rất được ưa chuộng lúc bấy giờ, hy vọng bằng sự cố gắng

của bản thân, có thể đạt đến sự giải thoát. Nhưng xã hội đang trên đà phát

triển và đổi thay. Những điểm hạn chế của giáo lý Tiểu Thừa đang ngày càng

trở nên rõ rệt.

Tôi bước đến bên cạnh Rajiva và nhìn cậu bằng sự chân thành lớn nhất mà

tôi có:

- Phật giáo Tiểu Thừa đề cao “tự cứu độ”, muốn được giải thoát, nhất thiết

phải xuất gia. Những người tu hành theo Phật giáo Tiểu Thừa không tham gia

sản xuất, không sinh con đẻ cái. Nếu ai cũng xuất gia và theo tông phái này,

quốc gia sẽ không thể tồn tại, loài người tất diệt vong. Đúng vậy, lúc Phật giáo

và quyền lực thống trị phát sinh mâu thuẫn thì tông phái Đại Thừa ra đời để

giải quyết vấn đề đó.

Tôi ngẩng đầu, dõng dạc:

- Hơn nữa, giáo lý Đại Thừa có thể cứu giúp mọi người. Chỉ cần bái phật và

đọc kinh Phật là có thể thành Phật. Và như vậy, không cần phải xuất gia, cư sĩ

cũng có thể thành Phật, tức là sẽ giải tỏa được mâu thuẫn về sức sản xuất. Cư

sĩ lại có thể thành thân, tức là sẽ giải tỏa được nhu cầu sinh sôi nảy nở không

ngừng của nhân loại. Chỉ khi được giai cấp nắm quyền công nhận, Phật giáo

mới có thể được lưu truyền rộng rãi và thu hút thêm nhiều tín đồ. Đó chính là

khi Phật quang phổ chiếu, phổ độ chúng sinh.

Rajiva dường như đang nghe rất nhập tâm, vẻ mặt đăm chiêu. Tôi không

biết cậu ta hiểu được bao nhiêu. Tôi chỉ đưa ra phân tích của mình dựa trên

mối quan hệ giữa tôn giáo và sức sản xuất, giữa tôn giáo và giai cấp thống trị

mà thôi. Sau đó bổ sung thêm:

- Rajiva, nguyện vọng thay đổi tông phái của cậu là đúng đắn. Phật giáo Đại

Thừa phù hợp với xu hướng phát triển của thời đại, giúp giải tỏa nhu cầu tinh

thần của rất nhiều người.

Với tính cách phóng khoáng và tư tưởng cấp tiến của cậu ấy, giáo lý Đại

Thừa chắc chắn phù hợp với cậu ấy hơn. Thế nên quyết định thay đổi tông

phái của cậu ấy về sau này cũng là tất yếu.

Rajiva ngẩng đầu lên nhìn tôi, khuôn mặt thiếu niên phảng phất nét ưu tư:

- Vậy ở Trung Nguyên thì sao? Liệu người Hán có đón nhận Phật giáo Đại

Thừa không?

Tôi cười:

- Điều ấy là tất nhiên. Phật giáo Đại Thừa sẽ được lưu truyền rộng rãi ở

Trung Nguyên từ đời này sang đời khác.

Quý Tiễn Lâm từng nói: “Thời gian phát triển hưng thịnh của một tôn giáo

dài hay ngắn phụ thuộc vào mức độ Trung Quốc hóa của nó. Giáo lý nào càng

bình dân càng dễ được lòng quần chúng và như vậy sẽ càng được giai cấp

thống trị ủng hộ. Giáo lý Tiểu Thừa đòi hỏi con người tu hành khắc khổ mà

chưa chắc đã có thể thành Phật. Trong khi Phật giáo Đại Thừa, nhất là phái

Thiền Tông đề xướng giác ngộ, “Icchantika (nhất xiền đề: chỉ hạng người thấp

kém, thiếu thiện căn) cũng có Phật tính”. Vì vậy, chỉ cần thành tâm khấn Phật,

học Phật là có thể vứt bỏ đao kiếm, lập tức thành Phật. Như thế thì thật thanh

thản, thoải mái hơn sao!”

Rajiva dần trở nên tươi tỉnh hơn, vẻ kiên định toát ra từ vầng trán rộng.

Hình như một quyết tâm mạnh mẽ đã được thiết lập.

- Mấy hôm trước, tại một điện thờ bỏ hoang trong chùa Tsio- li, tôi đã tình

cờ lượm được một cuốn kinh thư, đó là kinh luận Đại Thừa. Tôi không cầm

lòng được nên đã lén mở ra đọc. Nhưng vì lo ngại sẽ gây ảnh hưởng xấu đến

những bài giảng và sự dạy dỗ của các sư phụ, tôi không dám nói cho ai biết tôi

mong muốn được học theo giáo lý mới kia đến thế nào. Hôm nay, sau khi luận

đàm với Ngải Tình, tôi đã biết mình phải làm gì. Khi trở về, tôi sẽ đọc lại cho

các sư phụ và sư huynh cùng nghe. Và ngày sau sẽ truyền bá rộng rãi giáo lý

Đại Thừa, cứu rỗi và phổ độ cho ngày càng nhiều chúng sinh thành Phật.

Cuốn sách mà cậu ta nhắc đến, tôi thấy rất quen.

- Rajiva, cuốn sách mà cậu tìm thấy đó có phải là cuốn “Kinh phóng quang”

không? Và có phải yêu ma đã vây lấy cậu, buộc cậu phải từ bỏ không?

Trong truyện kể về Rajiva có đoạn viết: “Khi Kumarajiva mở ra đọc cuốn

“Kinh phóng quang”, thì đột nhiên chữ viết trên thẻ gỗ biến mất. Đại sư biết

đó là do yêu ma gây chuyện, nên quyết tâm đọc kinh càng lớn hơn. Thế là ma

lực trở nên vô hiệu, chữ viết lập tức trở lại và đại sư tiếp tục nghiên cứu sách.

Bỗng nhiên, trong không trung truyền đến một giọng nói: Ngươi là người tài

trí, sao lại đọc Kinh phóng quang? Sư đáp: Đồ yêu ma quỷ quái, hãy xéo mau

đi! Quyết tâm của ta lớn tựa đất này, không gì có thể lay chuyển được”.

Tất nhiên là tôi không nghĩ cậu ấy thực sự gặp ma. Tôi tin rằng Tuệ Giảo

viết lên câu chuyện ly kỳ này mục dích là muốn nhấn mạnh, Kumarajiva đã gặp

phải những trở ngại tâm lý rất lớn khi quyết định thay đổi tông phái. Bởi vì,

phải thay đổi tín ngưỡng mà xưa nay bản thân vẫn sùng bái và tin theo là một

việc vô cùng đau khổ. Chắc chắn cậu ấy đã từng day dứt, do dự, thậm chí

từng muốn bỏ cuộc. Những ràng buộc tâm lý bao giờ cũng là trở ngại lớn nhất

và khó dứt bỏ nhất.

Cậu ta ngạc nhiên thốt lên:

- Kinh phóng quang?

Rồi đọc một lần tên cuốn sách bằng tiếng Phạn và gật đầu tán thưởng:

- Tên sách dịch rất hay. Đức Phật tỏa ánh hào quang, chiếu rọi đến chúng

sinh.

Rajiva cân nhắc hồi lâu, rồi nói:

- Cuốn kinh này nói rằng, việc truyền bá đạo Phật nhằm giúp cho người mù

thấy được ánh sáng, người điếc nghe được âm thanh, người câm có được

tiếng  nói,  người  gù  được  thẳng  lưng,  khiến  người  ngông  cuồng  trở  nên

nghiêm chỉnh, người bối rối được yên lòng, người bệnh được chữa khỏi, người

ốm yếu được khỏe mạnh, người già được trẻ lại, người rách nát được áo ấm.

Phật pháp chiếu rọi, giúp cho chúng sinh được bình đẳng như nhau, cư xử với

nhau như cha mẹ, như anh chị em ruột thịt. Đều có nghĩa là, mục đích của tu

hành là nhằm cứu rỗi chúng sinh, chứ không đề cao cá nhân đắc đạo. Những

giá trị sâu sắc này, bản thân tôi hết sức tán đồng.

Hai hàng lông mày của cậu ta khẽ chau lại:

- Nhưng, làm gì có ma quỷ nào quấy rối tôi?

Ánh mắt thoáng qua một nét cười, suy nghĩ một lát, lại tiếp tục giải thích:

- Nếu có, thì đó là những trở ngại tâm lý của chính tôi. Tôi không biết có

nên học theo giáo lý Đại Thừa hay không. Kể từ khi có được cuốn kinh này, tôi

đã do dự không biết bao nhiêu lần, rốt cuộc có nên đọc hay không. Đọc xong

lại do dự. Có nên truyền bá hay không? Những trở ngại đó, đến tận hôm nay

mới được rũ bỏ triệt để.

Còn nhớ buổi tối hôm đó cô từng hỏi tôi, lí tưởng của cuộc đời tôi là gì

không?

Hít một hơi thật sâu, rướn mình về phía trước:

- Đến nay, tôi đã có thể giống như cô, nói lên thật rõ ràng lí tưởng của

mình.

Cậu ta ngừng lại một lát rồi cất giọng sang sảng:

- Truyền bá đạo Phật tại mọi nơi tôi đặt chân đến, lập ra luận thuyết mới,

cứu rỗi chúng sinh, đây chính là lí tưởng của cuộc đời tôi.

Rajiva trong tư thế ngẩng cao đầu, ánh đèn dầu leo lét không che nổi sự tự

tin ngập tràn trên gương mặt cậu. Khí chất bất phàm này khiến tôi cứ ngắm

nhìn mê mẩn. Sự tự tin và trí tuệ trác việt ấy tỏa sáng trên dáng hình một

thiếu niên, tựa như tôi đang nhìn thấy ánh sáng rực rỡ của tương lai, đó là thứ

ánh sáng tỏa ra từ ngọn lửa xung thiên được đốt lên bằng tất cả nội lực sống,

hào quang tỏa chiếu khắp nơi.

- Rất có chí khí!

Tôi ra sức vỗ tay, gật đầu và hô vang lời tán thưởng.

- Tôi rất khâm phục những người có lí tưởng, có hoài bão. Hãy tiến lên theo

mục tiêu đã định, chắc chắn cậu sẽ thành công.

Rajiva đột nhiên quay sang tôi, cung kính chắp tay cúi lạy, khiến tôi giật bắn

cả mình. Khi cậu ngẩng lên, tôi bắt gặp một khuôn mặt hao gầy hắt lên sắc

đỏ, ánh mắt chân thành và mãnh liệt:

- Ngải Tình, Phật tổ thương tình đã gửi đến cho tôi một người thầy thông

thái như cô để chỉ dẫn và khai mở đường đi cho Rajiva. Rajiva nguyện không

phụ lòng cô!

Cậu ta chưa bao giờ tỏ ra cung kính như vậy đối với tôi. Một tia lửa nhỏ bất

ngờ nhen nhóm trong tim tôi và nhanh như chớp, tỏa đi khắp cơ thể tôi. Trong

vô thức, tôi dùng tay làm quạt đón gió. Vì sao đang giữa đông mà trời lại oi

bức như vậy?

Buổi tối hôm đó, sau khi kết thúc giờ học, lúc bước ra cửa, Rajiva ngó lên

bầu trời đầy sao, nói:

- Ngày mai sẽ có nắng.

Rồi quay đầu lại nhìn tôi, nụ cười tươi tắn như gió xuân:

- Ngải Tình, ngày mai tôi sẽ đưa cô đi tham quan thành Khâu Từ.

Chương 13: Một ngày du ngoạn Khâu Từ

Trong “Đại Đường Tây vực ký”, Huyền Trang miêu tả về Khâu Từ như sau:

“Nước Khâu Từ, từ đông sang tây hơn một ngàn dặm, từ nam chí bắc hơn sáu

trăm dặm, thành quách đại đô có chu vi khoảng mười bảy, mười tám dặm.”

Tôi đang đứng trên một đoạn tường thành, phóng tầm nhìn ra mãi xa. Thu

vào trong tầm mắt là những ngọn núi trùng điệp nối tiếp nhau trên dãy Thiên

Sơn, tuyết rơi trắng xóa. Dưới chân núi là hệ thống tưới tiêu và những thửa

ruộng hình chữ điền vuông vức, rất quy củ, tuyết phủ trắng ruộng đồng, thản

hoặc để lộ ra dưới ánh mặt trời đôi ba khoảng đất tối sẫm.

- Ông trời ưu ái người Khâu Từ, nên năm nay mới “được mùa tuyết” như

vậy.

Rajiva ngắm nhìn núi Thiên Sơn phía xa xa, hơi thở theo thanh âm lan ra

ngoài không gian.

Tôi ngước đôi mắt băn khoăn nhìn Rajiva. Cậu mỉm cười giải thích:

 - Khâu Từ vốn là vùng khô hạn, thiếu mưa quanh năm, nếu mùa đông giá

lạnh, tuyết rơi nhiều, thì năm sau mới có đủ nước để trồng cấy.

Đúng vậy, nơi đây một năm cơ hồ chỉ được vài ba trận mưa, nguồn nước

tưới tiêu chủ yếu dựa vào tuyết trên núi Thiên Sơn tan chảy tạo thành. Tuyết

tan, tạo nên những dòng sông thời vụ, chỉ cần có sông thì sẽ có thể canh tác,

trồng trọt. Những nơi không có nước sẽ bị hoang hóa, biến thành sa mạc,

hoang  mạc.  Diện  tích  của  các  quốc  gia  ở  Tây  vực  rất  nhỏ  cũng  chính  bởi

nguyên nhân này.

Bỗng nhớ ra rằng, ở Khâu Từ hàng năm đều tổ chức lễ hội Su Mu Zhe (Tô

Mạc Già), hay còn gọi lễ hội cầu lạnh. Vào ngày này, người dân Khâu Từ tổ

chức các hoạt động nhằm cầu xin trời Phật ban cho mùa đông giá lạnh, tuyết

lớn kéo dài. Thời nhà Đường, lễ hội này được truyền đến Trung Nguyên, trở

thành một trong những lễ hội quan trọng của vương triều này.

- Lễ hội cầu lạnh diễn ra vào thời gian nào trong năm?

Tôi thầm hứa với bản thân, nhất định phải xem ngày hội hiếm có này mới

được.

- Đầu tháng Bảy hàng năm.

- Tuyệt vời! Tôi nhất định sẽ tham dự.

Tôi xoa xoa tay, đưa lên miệng hà hơi, rồi hướng mắt lên nhìn Rajiva.

- Cậu đi cùng tôi, được không?

Cậu ta hơi sững người, ngoảnh đầu nhìn Thiên Sơn, yên lặng hồi lâu. Sao

thế nhỉ, tham dự một lễ hội chứ có gì nghiêm trọng đâu mà phải suy tính lâu

vậy. Không thích thì tôi rủ Pusyseda đi cùng.

- Ngải Tình, một trong mười điều cấm kị của Sa Di là phải tránh xa ca múa,

lễ hội. Tôi không được phép đi.

Ánh mắt không rời dãy Thiên Sơn, giọng nói khô khan, thoáng chút bất lực.

Tôi sững người, chả trách tối qua chỉ nghe tôi hát một bài mà cậu ấy cũng

phải hạ quyết tâm đến vậy!

Nghĩ đến việc đã vô tình khiến cậu ấy phá giới, tôi cảm thấy rất áy náy.

- Xin lỗi, tôi không thuộc giới luật nhà Phật. Cậu nói cho tôi biết mười điều

cấm kỵ đó, từ nay tôi sẽ cẩn trọng hơn, không để cậu phải phá giới nữa.

Rajiva trầm ngâm, cúi xuống nhìn bàn chân hồi lâu, mãi mới khẽ khàng nói:

- Năm giới luật đầu tiên là: Không sát sinh, không trộm cắp, không nói dối,

không uống rượu, không dâm dục.

Những giới luật này rất quen thuộc, tôi băn khoăn hỏi:

- Có phải là năm điều cấm kỵ đối với cư sĩ, những người tu tại gia không?

- Năm điều cấm kỵ dành cho những người tu tại gia chỉ khác những điều

cấm kỵ dành cho Sa Di ở một điểm.

Rajiva đột nhiên đỏ mặt, không biết có phải tại gió lạnh không? Cậu ta rảo

bước đến một bờ tường thấp, tôi vội vã theo sau.

- Điều cấm kỵ thứ năm đối với cư sĩ là “không tà dâm”, còn đối với Sa Di là

“không dâm dục” – Rajiva không nhìn tôi, hai mắt dán chặt vào bờ tường.

Bây giờ thì tôi đã hiểu. Như vậy tức là các cư sĩ có thể kết hôn và “quan hệ”

với người vợ hợp pháp của mình, còn Sa Di thì không được thực hiện hành vi

đó với bất cứ ai trong bất cứ trường hợp nào. Gương mặt Rajiva đỏ như gấc,

chắc là vì xấu hổ khi nhắc đến giới luật này. Tôi vội vàng hắng giọng, hỏi cậu

ta năm điều cấm kỵ tiếp theo là gì.

Chúng tôi bước xuống tường thành và đi tiếp, Rajiva tiếp tục nói cho tôi

nghe về năm điều cấm kỵ còn lại.

Tránh xa giường to ghế rộng – nghĩa là không được ngồi lên những chiếc

ghế hay giường vừa cao vừa to vừa được trang trí sơn son thếp bạc.

Tránh xa hoa thơm hương nồng – nghĩa là không được xức dầu thơm hoặc

đeo những vòng hoa có mùi hương lên người. Đây hoàn toàn là thói quen của

người Ấn Độ.

Tránh xa ca múa hội hè – nghĩa là không được xem biểu diễn ca múa nhạc.

Điều này, khi nãy Rajiva đã giải thích với tôi.

Tránh xa của cải vật chất – điều này rất dễ hiểu, nghĩa là không được sở

hữu vàng bạc châu báu.

Tránh xa bữa ăn khác giờ - nghĩa là phải tuân thủ giới luật không ăn uống

sau giờ Ngọ. Điều cấm kỵ này tôi đã biết từ lâu và cũng đã được chứng kiến.

Chúng tôi vừa đi vừa trò chuyện, chẳng bao lâu đã đến quảng trường rộng

lớn bên ngoài cổng thành phía tây Khâu Từ. Những bức tượng Phật cao chừng

bốn, năm mét tọa lạc dọc hai bên con đường hướng ra quảng trường, tạo cho

cảnh quan vẻ uy nghiêm, trầm mặc. Giá như có thể bảo tồn đến thời hiện đại,

chúng ta sẽ có một di tích lịch sử nguy nga đến nhường nào.

Rajiva cho tôi biết đây là nơi tổ chức một lễ hội lớn diễn ra năm năm một

lần. Lễ hội lớn này vốn là phong tục của Phật giáo, được tổ chức năm năm một

lần và được chủ trì bởi các quốc vương tại các quốc gia tín Phật. Đến lúc đó,

không chỉ có các cao tăng ở khắp mọi nơi tụ hội về, mà khách thập phương

cũng nô nức kéo đến. Trong thời gian diễn ra lễ hội, sẽ có rất nhiều các hoạt

động như: giảng kinh, biện kinh, phát lộc, cúng dường… Mọi chi phí đều cho

quốc vương đài thọ.

Tôi đã hiểu, ở Trung Nguyên cũng có lễ hội tương tự, gọi là “lễ hội mở”. Mở

tức là không che đậy, không giấu giếm, dù là tăng ni Phật tử hay dân thường

đều được đối xử bình đẳng như nhau.

Rajiva yên lặng đứng chờ tôi đo đạc và vẽ hình chiếu bằng khung cảnh

quảng trường. Tôi phác hoạ các bức tượng bằng hình chiếu đứng vì tài vẽ

tranh của tôi rất kém, tôi cũng không muốn Rajiva phải chờ lâu, thiết nghĩ, tôi

sẽ còn quay lại đây nhiều lần và sẽ vẽ lại thật chi tiết. Rajiva dẫn tôi đi về phía

tây bắc của quảng trường, có một dòng sông hẹp chảy qua, nhưng mặt sông

đã đóng băng. Bên bờ đối diện là một ngôi chùa lớn, đồ sộ. Tôi muốn đến đó

tham quan. Cây cầu bắc qua dòng sông nằm trên triền núi phía xa. Vì muốn

tiết kiệm thời gian và sức lực, chúng tôi quyết định đi bộ qua sông băng.

Mặc dù lớp băng đã kết lại và rất cứng, nhưng tôi là người sinh ra và lớn lên

ở phía nam sông Trường Giang, tôi không biết gì về kỹ năng trượt băng, hay đi

trên tuyết dày vào mùa đông mà đứa trẻ phương bắc nào cũng thành thạo.

Tôi sợ sệt, run rẩy, không dám đặt chân xuống mặt băng. Một bàn tay gầy

guộc với những ngón dài thanh mảnh chìa ra trước mặt tôi, không kịp suy nghĩ

gì, tôi vội vàng nắm chặt lấy. Bàn tay với hơi ấm mềm mại và một chút trơn

ướt ấy thận trọng dắt tôi đi, hai mắt tôi mở to, nhìn trân trân xuống mặt băng

dưới chân, lo sợ sẽ bị trôi tuột xuống một khe hở nào đó. Mãi mới sang được

bờ bên kia, tôi thở phào nhẹ nhõm, định ngẩng lên nói lời cảm ơn với Rajiva,

bỗng thấy trước mắt toàn là một vùng u tối với những chấm đen lốm đốm,

khuôn mặt Rajiva cũng trở nên mờ ảo phía sau màn sương u ám đó.

Tôi gào lên:

- Rajiva, sao tôi không thấy cậu?

Chợt cảm thấy có một bàn tay che mắt tôi lại và một cánh tay khác vòng

qua đỡ lấy vai tôi, tôi nép vào một thân hình mảnh khảnh và được đưa đến

một nơi có chỗ để ngồi xuống.

- Đừng sợ, cứ nhắm mắt lại, một lát nữa là không sao.

Hơi thở của Rajiva thổi vào tai tôi, cảm giác gai gai. Từ bé đến lớn, tôi sợ

nhất là người khác thổi vào tai, nên với phản xạ tự nhiên, tôi lập tức né đầu,

không may lại va vào cằm của cậu ta. Hai chúng tôi cùng kêu lên một tiếng

đau điếng.

- Có đau không?

- Có đau không?

Chúng tôi đồng thanh cất tiếng hỏi thăm người kia, tôi hơi bất ngờ, nhưng

chẳng  muốn  nghĩ  nhiều,  đưa  tay  lên  day  đi  day  lại  phần  đỉnh  đầu  vừa  va

chạm, miệng không ngừng xuýt xoa. Tôi đau dữ như vậy, Rajiva chắc cũng

không dễ chịu gì, nhưng cậu ta không hề kêu đau, không biết đang nghĩ ngợi

gì.

Một lúc sau mới lên tiếng:

- Lỗi ở tôi, lẽ ra nên nhắc cô đừng nhìn chăm chú xuống lớp băng ấy lâu

quá.

Lại một hơi thở nhè nhẹ trôi vào tai tôi, nhưng lần này tôi không dám tránh.

Tôi hắng giọng xua đi hơi nóng đang bừng lên hai má.

- Rajiva, tôi sẽ không bị mù chứ?

- Không đâu.

Nói là không mà sao giọng cậu ta lại hơi run run. Tôi hoảng sợ, kéo tay áo

Rajiva, vội vàng hỏi:

Nếu tôi bị mù thì phải làm sao?

Bàn tay Rajiva vẫn che trên mắt tôi, cánh tay còn lại khẽ đỡ vai tôi. Mặc dù

chỉ là những động chạm khẽ khàng, nhưng qua lớp áo bông, tôi vẫn cảm nhận

được cánh tay gầy gò, mảnh khảnh của cậu ta. Cậu ta lẳng lặng đáp: không

đâu, nhưng trong ngữ điệu đã không còn sự run rẩy như lúc trước nữa. Tôi lấy

làm khó hiểu, cậu ta làm sao vậy nhỉ?

Ngồi yên một lát, Rajiva bỏ tay xuống và bảo tôi mở mắt ra. Khuôn mặt

thiếu niên thuần khiết dần dần hiện ra sống động trước mặt tôi. Đôi mắt như

hai vực nước sâu đang chăm chú quan sát tôi với vẻ lo lắng, gương mặt vẫn

đỏ ửng như gấc chín. Chưa bao giờ chúng tôi gần nhau đến thế. Trong khoảnh

khắc, dường như tôi nghe thấy tiếng tim mình loạn nhịp.

Tôi đứng bật dậy:

- Tôi không sao, đi thôi.

Rajiva bừng tỉnh, vội vàng lùi lại phía sau, khuôn mặt càng lúc càng đỏ,

màu đỏ át cả màu da bánh mật, đỏ đến tận phần cổ đã được che kín bởi lớp

áo nâu sòng. Đây là lần đầu tiên chúng tôi có những cử chỉ thân mật như vậy,

đừng nói là Rajiva, bản thân tôi cũng không biết phải giấu mặt vào đâu nữa.

Tôi bước đi vờ như không có chuyện gì xảy ra. Cậu ta hơi ngạc nhiên, vội

vàng bước theo tôi, khuôn mặt mãi vẫn chưa hết đỏ. Tôi hắng giọng, làm bộ

nghiêm trang hỏi:

- Chùa này là chùa gì?

Rajiva ngẩng đầu, ổn định hơi thở, bình tĩnh đáp:

- Là chùa Acharya. Cô còn nhớ chứ, tôi từng dạy cô, ‘Acharya’ nghĩa là ‘kỳ

lạ’.

- Vì sao lại có tên là ‘kỳ lạ’?

Ngày trước có một vị vua sùng đạo Phật, ông muốn đi du ngoạn khắp nơi

kiếm tìm và chiêm bái Phật tích, nên giao lại công việc triều chính cho người

em trai. Trước khi vua lên đường, người em trao cho ngài một chiếc túi thơm,

dặn dò phải chờ đến khi trở về mới được mở ra xem. Ngày vua về nước, có

người tố giác em vua thác loạn trong cung. Vua nổi trận lôi đình, tống giam

người em vào trong ngục, chờ ngày xử tội. Người em nhắc nhở vua mở chiếc

túi thơm ngày trước ra xem. Khi mở ra, nhà vua nhìn mà không hiểu, mới hỏi

người em bên trong là thứ gì?

Rajiva đột nhiên ngừng lại, khiến tôi sốt ruột:

Là thứ gì vậy?

- Cậu ta cứ chần chừ, sắc đỏ trên gương mặt thanh tú vừa nhạt bớt đã lại

ửng lên.

Tôi nhớ ra rồi. Trong “Đại Đường Tây vực ký”, Huyền Trang từng ghi lại câu

chuyện này.

- Là cơ quan sinh dục của người em, đúng không?

Tôi xoa tay lấy hơi ấm, trong lòng vui mừng khôn tả, thật không ngờ, tôi sẽ

được chiêm ngưỡng ngôi chùa “kỳ lạ” này trước Huyền Trang những hai trăm

năm.

- Người em này thật đáng khâm phục. Ông ta sớm biết sẽ có kẻ hãm hại

mình mà ông chẳng thể chứng minh mình trong sạch, nên đã tịnh thân làm

thái giám, cốt để bảo toàn tính mạng.

Tôi không nhịn được, bật cười ha hả:

- Có điều, cái giá phải trả cao quá!

Rajiva lạ lùng nhìn tôi, có lẽ vì không thể tin được tôi lại có thể thảo luận rất

tự nhiên vấn đề nhạy cảm đó không chút e dè. Tôi biết ý, không cười nữa,

gượng gạo hỏi:

- Sau đó thì sao?

- Người  em  nói  với  vua  rằng:  Ngày  trước,  khi  đức  vua  lên  đường  đi  du

ngoạn, người em lo sợ sẽ có kẻ buông lời gièm pha hòng hãm hại mình, nên

mới bất đắc dĩ nghĩ ra cách này. Chẳng ngờ, tai họa quả đã xảy ra. Nhà vua vô

cùng kinh ngạc, sau thấy thương em, bèn cho phép người em được tự do ra

vào trong cung. Vào ngày nọ, trên đường đi, người em tình cờ gặp một lái

buôn đang lùa theo năm trăm con bò, nói rằng sẽ đưa đi thiến. Người em cảm

thấy đó là nghiệp chướng do mình gây nên, mới động lòng trắc ẩn, dùng tiền

chuộc lấy đàn bò. Sau đó, cơ thể của người em dần dần trở lại bình thường

như xưa. Vì không muốn bị kẻ xấu tiếp tục hãm hại, người em không ra vào

cung nữa. Nhà vua thấy lạ, hỏi ra mới biết đầu đuôi câu chuyện. Nhà vua bèn

hạ chỉ xây chùa này và đặt tên là “kỳ lạ”, đến nay đã được hơn ba trăm năm.

Tôi không kìm chế được lại bật cười ha hả:

- Không thể tin được! Cái đó có thể mọc trở lại được ư? Hay là người em

vốn dĩ không hề cắt bỏ đi. Hoặc không xử lý đến nơi đến chốn.

Rajiva làm bộ lạnh lùng, nhưng hai gò má vẫn ửng đỏ, giọng nói chắc nịch:

- Người em chuộc lấy đàn bò, tích nhiều công đức, Phật tổ đại từ đại bi

dùng pháp lực của mình phục hồi sức khỏe cho người em, sao lại nói người đó

cố ý lừa gạt? Chính nhờ điển tích kỳ lạ này mà nơi đây đã sản sinh ra không

biết bao nhiêu vị cao tăng đắc đạo. Tăng sĩ tử nhiều nơi khác nghe tiếng đã nô

nức kéo về đây học đạo. Quốc vương cùng các đại thần hết lòng ủng hộ, công

đức, nhờ vậy hơn ba trăm năm qua, hương khói chưa bao giờ tắt trong chùa.

Nếu Phật tổ không cảm động trước tấm lòng của người em, nếu không nhờ

pháp lực của Ngài, thì làm sao giải thích được điều này?

Tôi  tự  phạt  bằng  cách  tát  khẽ  vào  miệng  mình,  tôi  không  nên  làm  tổn

thương tình cảm tôn giáo của cậu ta! Chuyện này thực ra cũng rất khó giải

thích thỏa đáng. Vì người trong cuộc không còn, cũng không thể kiểm tra, chỉ

có thể tin rằng truyện kể đó là có thật thôi!

Chúng tôi vừa đi vừa trò chuyện, một lúc đã đến trước cổng chính của ngôi

chùa. Vị sư chúng tôi gặp ngoài cổng nhìn thấy Rajiva đã vội vã đi thông báo

cho trụ trì. Chưa vào đến đại điện, trụ trì đã dẫn theo mấy vị cao tăng hòa

thượng ra nghênh đón chúng tôi. Vị trụ trì cao tuổi tỏ ra rất cung kính khi trò

chuyện với Rajiva.

Rajiva giới thiệu tôi là giáo viên tiếng Hán của cậu và vì sang xuân tôi phải

rời khỏi Khâu Từ, nên hôm nay dẫn tôi đi tham quan một vòng thành phố. Trụ

trì nghe xong, tỏ ý hoan nghênh, đích thân dẫn đường và giới thiệu tỉ mỉ cho

chúng tôi về ngôi chùa. Chùa Acharya đồ sộ hơn nhiều so với chùa Tsio - li,

nhờ có câu chuyện ly kỳ đó, lượng người đến đây thắp hương cúng bái rất

đông. Cột trụ mái hiên trong các gian thờ rất cao, thoáng và rộng, tượng Phật

được điêu khắc và trang trí tinh xảo, tranh vẽ trên tường cũng sống động với

những đường nét phức tạp. Tôi vừa ngắm nhìn vừa ca tụng. Lòng khát khao

được họa lại những bức vẽ tài hoa đó.

Đi hết một vòng, tôi ngượng ngùng xin phép đi giải quyết vấn đề cá nhân.

Trụ trì cử một chú tiểu đưa tôi đi. Không muốn bắt cậu ta đứng chờ ở cửa, tôi

bảo cậu ta về trước, rồi tôi sẽ tự tìm đường về sau.

Từ nhà xí bước ra, đang chuẩn bị quay lại đại điện, tôi bỗng nghe thấy

tiếng thì thầm to nhỏ của hai nhà sư ở một góc khuất tại một hướng rẽ khác,

họ nhắc đến tên Kumarajiva. Tôi thấy tò mò, bước chậm lại, ghé tai nghe trộm.

Họ trò chuyện bằng tiếng Tochari, nhưng tôi có thể nghe hiểu gần hết.

- Tên Kumarajiva dám đưa con gái vào trong chùa lễ Phật, cô ta lại là người

Hán nữa chứ. Giáo viên tiếng Hán cơ đấy, không ngờ hắn lại mời phụ nữ làm

thầy dạy, ai mà biết được quan hệ thật sự của họ là gì?

- Gia thế của hắn khác chúng ta, dĩ nhiên hắn có thể không coi giới luật ra

gì, ai dám trách tội hắn kia chứ?

- Hắn  được  ăn  sung  mặc  sướng,  lại  còn  được  người  hầu  kẻ  hạ,  ai  bảo

chúng ta không có người cha là quốc sư, có người mẹ là công chúa như hắn.

Nhưng hắn quá xem thường giới luật. Ngày ngày ra vào chùa không xin phép

trụ trì, giờ tụng kinh buổi sáng và buổi tối, thích đến thì đến thích đi thì đi. Tu

hành như thế, làm sao mà đắc đạo được?

- Nghe nói, ngoài Phật pháp chính tông, hắn còn lén lút nghiên cứu kinh

văn Đại Thừa nữa đó. Hắn còn dám tranh luận với các sư phụ về những thứ

kinh văn sai trái ấy, thật không coi các thầy ra gì.

- Đúng thế, loại người này…

Tôi không muốn nghe tiếp, lặng lẽ quay về đại điện. Trong truyện ký của

Rajiva có mô tả cậu là người “tính cách thẳng thắn, phóng khoáng, không chịu

gò bó, khác với những người tu hành khác”. Đối với người tu hành mà nói, trí

tuệ siêu việt giống như con dao hai lưỡi. Xuất thân quyền quý của Rajiva làm

tăng thêm ưu thế mà tài năng thiên bẩm mang lại cho cậu, nhưng đồng thời

cũng gây thêm bất lợi cho cậu. Tôi có thể hiểu vì sao những nhà sư đó ác cảm

với Rajiva đến vậy, có điều tôi cảm thấy rất khó chịu khi phải nghe những lời

nói không hay về Rajiva. Tôi bỗng cảm thấy hết sức bực bội!

Khi chúng tôi rời khỏi chùa “kỳ lạ”, Rajiva ngỏ ý muốn đưa tôi đi tham quan

thêm nơi khác. Tôi nhìn đồng hồ, chỉ còn một tiếng nữa là đến giờ tụng kinh

buổi chiều, đành thở dài giục cậu ta mau chóng quay về chùa Tsio – li. Tôi

không cho rằng những giới luật hay những quy tắc kia là quan trọng, nhưng

tôi biết, mỗi lời nói và hành động của cậu ấy đều không lọt khỏi tầm mắt của

những người khác. Mà dù thế nào, Rajiva cũng không thể tách ra khỏi thế giới

tăng sĩ của cậu ấy.

Cậu ta hơi ngạc nhiên, nhưng nhìn lên thấy bầu trời đang tối dần, lập tức

hiểu ý tôi, liền bảo sẽ đưa tôi về phủ quốc sư trước. Tôi từ chối, nói rằng tôi

biết đường, sẽ tự đi về. Tôi không muốn nghe người khác viện vào mối quan

hệ giữa tôi và Rajiva để bôi nhọ thanh danh của cậu ấy.

Mặt cậu ta hơi biến sắc, nhìn tôi ngơ ngác:

- Ngải Tình, cô đã nghe được điều gì phải không?

Tôi lắc đầu.

- Dù cô nghe thấy điều gì, tôi cũng không hề bận tâm.

Cậu ta bảo không bận tâm, nhưng giọng nói vẫn đượm vẻ giận dữ. Vung

tay áo ra sau, ngẩng cao đầu, nói:

- Rajiva làm việc gì cũng không chịu sự trói buộc của những lề thói lạc hậu,

chỉ cần không thẹn với lòng mình.

Tôi lại thở dài. Thân phận cao quý và một trí tuệ hiếm có khiến cậu ấy ngay

từ thời niên thiếu đã vang danh khắp chốn, nhưng đồng thời cũng “tạo điều

kiện” để cậu ấy trở nên xem nhẹ những giới luật của nhà Phật, lúc nào cũng tỏ

ra ngang tàng như vậy. Nhưng Rajiva ơi, thái độ bất chấp đó của cậu chẳng

qua cũng là vì bất đắc dĩ mà thôi.

Hôm đó, tôi kiến quyết đi về một mình. Tôi chỉ là một lữ khách đi bên cạnh

cuộc đời Rajiva. Tôi không muốn trong những đồn đoán không hay về cậu ấy

lại có thêm một nhân tố là tôi nữa.

Khi tôi về đến phủ quốc sư, một thân hình nhỏ bé, được quấn ủ rất ấm áp

lao như bay vào lòng tôi, giọng điệu nũng nịu trách cứ, rằng vì sao cả ngày trời

không thấy bóng dáng tôi đâu. Tôi vui vẻ dắt tay cậu nhóc cùng chơi trò trốn

tìm. Tiếng cười lanh lảnh vang rộn cả khu vườn, xua tan mọi buồn phiền của

tôi. Chơi đùa được một lúc thì bóng chiếc áo choàng màu nâu sòng đột nhiên

xuất hiện trước cổng. Cậu ta lại trốn giờ tụng kinh buổi chiều rồi!

Chương 14: Tôi trở về

Ngày tháng cứ thế trôi qua, chớp mắt đã sang xuân. Tuy người Khâu Từ

không ăn Tết Nguyên Đán như người Hán, nhưng vào ngày đầu tiên của năm

mới, tôi vẫn tặng quà cho hai anh em Rajiva, của Rajiva là một chuỗi tràng hạt

làm bằng gỗ đàn hương, của Pusyseda là một bức tranh Doraemon do chính

tay tôi vẽ. Tôi nói với họ, thế là tôi đã thêm một tuổi, năm nay tôi hai mươi tư.

Tôi chẳng muốn phải thừa nhận rằng mình đã già thêm một tuổi gì cả. Sinh

nhật của tôi rất dễ nhớ, đó là ngày mùng mười tháng Giêng âm lịch, vì vậy tôi

thường tổ chức sinh nhật theo lịch âm. Nhưng sau tuổi hai mươi thì tôi không

còn hứng thú với ngày tết nữa, mỗi dịp tết đến lại nhắc tôi nhớ rằng, mình đã

già, đã già rồi…

Ở thời cổ đại chỉ có hai anh em họ vui sinh nhật với tôi. Tôi dạy họ nói: chúc

mừng sinh nhật và hát bài “Chúc mừng sinh nhật”, rồi đề nghị họ hát cùng tôi.

Giọng hát trẻ con bập bẹ của Pusyseda rất buồn cười, rất đáng yêu. Rajiva lắc

đầu kiên quyết không chịu hát. Nhưng khi tôi bảo, vào ngày sinh nhật người

Hán sẽ nói “chúc mừng sinh nhật” rồi hát bài hát này, sau đó sẽ ăn một loại

bánh ngọt vừa thơm vừa ngậy và còn được tặng quà nữa. Rajiva nghe xong,

vẫn còn lần chần, mãi sau mới chịu cất giọng. Giọng hát của cậu ấy cũng trầm

ấm, truyền cảm như giọng nói, tuy vẫn còn có nhiều âm khàn đục, do đang

trong thời kỳ vỡ tiếng, nhưng lại tạo cho bài hát một âm điệu rất đặc biệt. Bài

chúc mừng sinh nhật mà cậu ấy đang khe khẽ hát cho tôi nghe là bài hát hay

nhất mà tôi từng được nghe vào dịp này. Có điều, gương mặt của cậu ấy, như

tôi đã biết từ trước, đỏ như gấc chín, át cả nước da bánh mật vốn rất nổi bật.

Buổi tối ngày tiếp theo, sau khi kết thúc giờ học, Rajiva không đến thư

phòng đọc sách như mọi khi, cậu ta dùng dằng ngập ngừng mãi mới lôi từ

trong áo ra một chiếc khăn lụa thêu hình thoi khổ dài với các màu sắc đỏ,

vàng, xanh da trời đan xen.

- Tặng cô.

Cậu ta lại đỏ mặt.

- Cô bảo sinh nhật muốn được tặng quà…

Tôi không có thời gian để bận tâm về sự chu đáo này, tôi còn mãi ngẩn ngơ

ngắm nhìn món quà của mình. Đây là chiếc khăn lụa Atala, Atala có nghĩa là

loại tơ lụa được làm ra bằng kỹ thuật xoắn sợi tơ dọc và nhuộm đồng thời, đây

cũng là loại vải dùng để may quần áo phổ biến nhất của phụ nữ Tân Cương

ngày nay. Tơ lụa Khotan là thương hiệu nổi tiếng nhất. Lụa, ngọc và thảm

được mệnh danh là ba “quốc bảo” của Khotan. Đến tận thế kỷ XXI, người

Khotan vẫn sử dụng những phường nhuộm nguyên thủy với chiếc máy dệt

cồng kềnh, cao hơn năm mét, được xây đắp bằng đất và gỗ.

- Rajiva, cậu có biết ngôi chùa Masa ở Khotan không? Những hạt giống của

cây dâu mà cô công chúa người Hán mang đến Tây vực đã được gieo trồng ở

chùa này đó.

Trong “Đại Đường Tây vực ký”, Huyền Trang đã ghi lại quá trình tơ lụa được

truyền đến Khotan như thế nào.

- Tôi biết. Người Tây vực vốn không biết trồng dâu nuôi tằm để lấy tơ, khi

đức vua Khotan đến đất Hán cầu thân, ngài đã nói riêng với công chúa Hán

triều rằng Khotan không có tơ lụa, nên công chúa sẽ không thể ăn mặc đẹp

được. Công chúa bèn giấu hạt dâu và tằm giống vào trong túi mang theo. Sự

giàu có của Khotan chính là nhờ vào tơ lụa.

Tơ lụa vốn là sản phẩm độc quyền của người Hán ở Trung Nguyên, kỹ thuật

sản xuất được xem là bí mật vô cùng quan trọng, không được phép tiết lộ ra

bên ngoài. Nhưng nhờ có cô công chúa kia, kỹ thuật này đã được truyền đến

Tây vực, từ Tây vực lại truyền sang Tây Á và châu Âu, từ đó, quyền lũng đoạn

thị trường tơ lụa của Trung Quốc đã tan thành mây khói. Sản phẩm tơ tằm của

Khotan từ thế kỷ IV đã nổi tiếng khắp nơi, thời cổ đại, nơi đây từng được

mệnh danh là “kinh đô của lụa”. Hôm nay, chiếc khăn lụa quý giá của thế kỷ

thứ tư ấy đang bày trước mắt tôi, điều này đã chứng minh tính xác thực của

câu chuyện kể về sự xuất hiện của kỹ thuật sản xuất tơ lụa trên con đường tơ

lụa huyền thoại.

- Sao cô chỉ hỏi về câu chuyện đó, hay cô không thích món quà này?

Rajiva nhìn tôi lo lắng, tay cầm chiếc khăn quý mà lúng túng không biết nên

đặt ở đâu.

- Lụa Khotan, tất nhiên không thể sánh bằng lụa Trung Nguyên, nếu cô

không thích, tôi sẽ…

- Làm gì có chuyện đó!

Tôi gào lên, bật dậy, ôm chầm lấy cậu ta, rồi giật lấy chiếc khăn áp chặt vào

lòng.

- Cậu đừng hòng mang nó đi!

Rajiva thở phào, gương mặt đỏ như gấc của cậu ta tôi đã nhìn quen rồi nên

không thấy ngạc nhiên nữa. Cậu ta nhìn tôi cười rạng rỡ như vừa được tặng

một món quà chứ không phải vừa tặng cho người khác một món quà.

- Nhưng mà…

Rajiva nhìn tôi băn khoăn:

- Ngải Tình, vì sao cô biết ở Khotan có chùa Masa?

Lại nữa rồi! Tôi chẳng bao giờ kiểm soát được cái miệng tai bay vạ gió của

mình!

Tôi trợn tròn hai mắt, rồi vò đầu bứt tai, tư duy logic của cậu ta ở trình độ

cao như thế, dù tôi có bịa ra chuyện gì thì cũng sẽ lộ tẩy mà thôi. Tốt hơn hết

là đừng nghĩ cách gạt cậu ta làm gì cho mệt.

- Cậu đừng hỏi nữa, tóm lại là tôi biết, thế thôi!

Rajiva không hỏi thêm, chỉ cười, đến lúc ra về vẫn nhìn tôi bằng ánh mắt tò

mò khó hiểu, khiến tôi cảm thấy không yên tâm.

Không bao lâu nữa là đến ngày lập xuân. Sang xuân đồng nghĩa với việc

con đường tơ lụa được khai thông, tôi có thể chuẩn bị khởi hành đi Trường An

được rồi. Kumarayana đã giúp tôi liên hệ với một đội thương nhân rất đáng tin

cậy, ông còn tặng tôi rất nhiều đồ đạc. Tôi rất biết ơn ông. Nhưng tôi không

vui chút nào khi phải đối diện với hai anh em Rajiva. Vẻ mặt lạnh lùng, an

nhiên thường thấy của Rajiva khiến tôi đỡ buồn phần nào. Tuy nhiên, cũng có

đôi lúc tôi cảm thấy ánh mắt cậu ta nhìn tôi có điều gì rất lạ, nhất là vào hôm

tôi quàng chiếc khăn lụa Atala lên vai. Ánh mắt ấy khiến tôi hồi hộp, nhưng tôi

vờ như không thấy, giả bộ ngốc nghếch là sở trường của tôi mà! Ai bảo cậu ta

là Kumarajiva kia chứ! Tôi làm sao mà dám động vào một vĩ nhân như thế.

Thôi,  hãy  cứ  ngoan  ngoãn  mà  ra  đi!  Nhưng  với  chú  nhóc  Pusyseda  thì  tôi

chẳng thể ứng phó nổi. Hơi một tí là nước mắt giàn giụa, giọng nói trẻ thơ,

nấc lên những tiếng thổn thức xin tôi ở lại. Cậu bé khiến tôi mủi lòng và có

cảm giác sự ra đi lần này chẳng khác nào sinh ly tử biệt, nên tôi phải an ủi

Pusyseda bằng cách lặp đi nhiều lần lời hứa rằng tôi nhất định sẽ quay lại.

Còn khoảng sáu, bảy ngày nữa là phải lên đường, tôi muốn tắm rửa sạch

sẽ. Đi tắm thì có gì mà phải kể? Đúng là chẳng có gì để nói, nhưng vì lần này

đã xảy ra chuyện lớn. Bạn đừng hiểu nhầm, không như trong các tiểu thuyết

mà bạn thường đọc, hay có cảnh: nhân vật nữ đang tắm thì nhân vật nam

xuất hiện đâu! Chuyện “hay ho” ấy chẳng bao giờ đến với tôi cả! Sự thực là,

khi tôi vừa tắm xong và trở về phòng thì xảy ra chuyện lớn.

Lúc  tôi  vừa  đưa  tay  lên  vặn  đám  tóc  ướt  vừa  bước  vào  phòng  thì  thấy

Pusyseda đang ngồi nghịch chiếc đồng hồ vượt thời gian mà trước khi đi tắm

tôi đã tháo ra và đặt tạm trên bàn. Thấy tôi, chú nhóc hớn hở lắc lắc chiếc

đồng hồ:

- Ngải Tình, đồ chơi này hay quá, nó biết nhảy và kêu tích tắc tích tắc nhé,

chị cho em được không?

Tôi run bắn. Khi ấy trời đang nắng to, ánh sáng tràn ngập căn phòng. Tôi

chạy bổ đến bắt lấy chiếc đồng hồ, nó hoạt động trở lại rồi! Đèn tín hiệu mà

lúc trước tôi ra sức bật lên nhưng không ăn thua giờ đây đang tích tắc đếm

ngược. Trời đất ơi, không biết Pusyseda đã chạm vào chỗ nào mà khởi động

được cái đồng hồ chết tiệt này? Thời gian đếm ngược là ba phút, giờ chỉ còn

hai phút rưỡi. Tôi cố sức nhấn nút dừng hoạt động, nhưng thứ quái gở này,

lúc cần chạy thì nó không chạy, lúc cần dừng thì nó nhất định không chịu

dừng. Đầu óc rối bời, tôi không biết phải làm sao nữa! Chuyện này xảy ra quá

đột ngột, chỉ tắm một cái mà lúc quay về đã gặp phải biến cố lớn thế này. Tôi

nên đi hay ở?

- Ngải Tình, chị làm sao vậy?

Tôi giật mình ngẩng lên, đôi mắt tròn xoe, ngây thơ đang nhìn tôi chớp

chớp. Một lát nữa chiếc đồng hồ sẽ phát ra tia phóng xạ, tôi không thể để cậu

nhóc nhiễm phải. Tôi vội vàng túm lấy Pusyseda, dùng hết sức đẩy cậu bé ra

ngoài. Cậu bé bị tôi túm chặt quá, mặt mũi tái đi vì sợ. Vừa đẩy cậu nhóc ra

đến cửa đã nghe thấy tiếng gào khóc ầm ĩ. Tôi cài then chốt cửa lại với tốc độ

của vận động viên điền kinh, tôi lao đến cạnh tủ tìm chiếc ba lô Northface, lôi

ra chiếc áo chống tia phóng xạ, động tác nhanh và dứt khoát, tôi cởi bỏ quần

áo trên người và không quên quay đầu ra phía cửa hét to:

- Pusyseda, cậu nghe đây. Tôi là tiên nữ, bây giờ tôi phải quay về trời. Lát

nữa sẽ có một tia sáng xuất hiện, cậu phải nhắm mắt lại, không được nhìn tia

sáng đó, nếu không cậu sẽ bị mù đấy! Nhớ chưa?

Thực ra không nghiêm trọng đến vậy, nhưng sẽ rất nguy hiểm nếu cậu bé

nhìn thẳng vào tia phóng xạ.

Cậu bé sợ hãi, càng khóc to hơn.

- Đừng sợ, tôi không biến mất, tôi chỉ quay về với thế giới của mình thôi. Ở

trên trời, tôi sẽ dõi theo cậu.

Tôi không muốn lưu lại những ký ức đáng sợ trong tâm hồn cậu bé.

Mặc vội chiếc áo chống tia phóng xạ lên người, tôi cảm thấy lạnh buốt, toàn

thân nổi da gà. Mặc kệ, thời gian sắp hết rồi. Tôi cuống cuồng kéo các loại

khóa, bỗng nghe tiếng Pusyseda bên ngoài nức nở:

- Chị đừng đi! Pusyseda hứa sẽ không nghịch ngợm nữa, em sẽ nghe lời

chị, chịu khó học bài, chị đừng đi có được không?

Tôi thở dài. Chiếc đồng hồ này chỉ sử dụng được một lần duy nhất, nếu

không đi, tôi sẽ phải ở lại nơi này mãi mãi. Tôi không giống những tình nguyện

viên nữ khác, vượt thời gian trở về thời cổ đại chỉ để vui thú yêu đương. Mục

đích của tôi rất rõ ràng, tôi đến đây để làm việc, nếu không quay về, giá trị của

tôi sẽ không được công nhận.

- Hãy nói với Rajiva, cậu ấy sẽ trở thành một nhân vật vĩ đại, nhắc cậu ấy

đừng quên nhiệm vụ đến Trung Nguyên truyền bá đạo Phật!

- Chị có quay lại nữa không?

Tôi không biết, thực sự là không biết. Có lẽ duyên phận giữa chúng tôi chỉ

đến đây thôi. Tôi không biết sau khi quay về có tiếp tục công việc này hay

không. Nếu có, tôi không biết, lần vượt thời gian tới tôi có thể trở lại Khâu Từ

hay không. Đến được Khâu Từ, tôi cũng không biết khi ấy họ còn sống ở thời

đại đó không…

Tôi đội mũ bảo vệ, đeo đồng hồ vào tay, chỉ còn ba giây. Tôi hít một hơi

thật sâu, chỉ kịp gào to:

- Nếu cậu chăm chỉ học hành, đọc thuộc “Kinh thi”, tôi sẽ trở lại…

Những tia sáng chói mắt phát ra, tôi cảm nhận được cảm giác bay bổng,

cưỡi mây lướt gió quen thuộc, gan ruột tôi quay đảo tưởng như sắp vỡ tung.

Một giây trước khi mất đi ý thức, tôi chợt nhớ ra rằng tập giấy nháp với không

biết bao nhiêu bức vẽ kỳ công, cuốn sổ tay ghi chép toàn bộ tài liệu khảo sát

dài mấy mươi vạn chữ, những tập sách quý hiếm bằng tiếng Tochari tôi sưu

tầm được, những vật dụng sinh hoạt hàng ngày tôi mua ở chợ về và giấu dưới

gầm giường, những quà tặng của Jiva, Kumarayana và nhiều người khác và

còn nữa, chiếc khăn lụa Atala của tôi, tất cả, tất cả, tôi đều quên mang theo.

Trời ơi, chuyến này tôi lỗ nặng rồi!!!

Chương 15: Tôi lại “vượt”

Đưa tay quờ quạng, thấy mềm mềm, mịn mịn. Mở mắt, vầng quang rực rỡ

chiếu thẳng tới, vội nhắm chặt lại. Vậy là lần tiếp đất này cũng rơi xuống sa

mạc giống hệt lần trước. Tôi quả là có duyên với sa mạc, có điều không biết

hiện là thời đại nào và nơi này có phải là nơi đó không. Tôi đứng lên, kiểm tra

toàn bộ vật dụng mang theo bên mình, rồi nhìn chiếc đồng hồ vượt thời gian

đã được cải tiến. Tốt rồi, đèn tín hiệu màu xanh, có nghĩa là mọi thứ vẫn bình

thường, công sức sáu tháng trời của nhóm các nhà khoa học ấy đã không

uổng phí. Rút kinh nghiệm từ bài học lần trước, các nhà khoa học quyết định

không sử dụng năng lượng mặt trời để khởi động thiết bị nữa, vì không ổn

định mà thay vào đó là loại pin Lithium siêu bền. Nghe nói, đây là sản phẩm

đời mới nhất của hàng BYD, tốt hơn nhiều so với pin của Sony.

Chuyến đi của tôi đã tạo nên tiếng vang lớn, sánh ngang với chuyến bay

vào vũ trụ rất thành công của Dương Vỹ. Tôi mất tích hơn năm tháng, nhóm

nghiên cứu không xác định được tôi đã vượt thời gian thành công hay đã chết.

Suốt một thời gian dài, sếp tôi rất phiền não vì không biết phải giải thích như

thế nào với bố mẹ tôi. Cho đến một buổi chiều nọ, tôi từ trên trời rơi xuống, lơ

lửng trên cành liễu bên ngoài phòng thí nghiệm, làm gẫy gần hết những chạc

cây xanh tốt đó.

Trong năm tháng sau khi trở về thế kỷ XXI, tôi bận rộn chóng mặt. Kiểm tra

sức khỏe, viết báo cáo và còn phải đến Tân Cương cùng sếp một tháng trời

nữa chứ. Thành cổ Khâu Từ xưa kia (hay còn gọi là di tích Diên Thành) nằm

giữa thành phố Kucha mới và cũ ngày nay, được người địa phương gọi bằng

cái tên thành cổ Pilang. Tôi đi theo đoàn các nhà khảo cổ quan sát, đo đạc,

nghiên cứu di tích tường thành Khâu Từ, di tích hoàng cung, ngôi chùa “kỳ lạ”,

quảng trường lớn, sau đó cùng các nhà ngôn ngữ giải mã văn tự Tochari tại

viện bảo tàng. Khi một mình lang thang giữa những di tích này, nhìn những

ngôi nhà, những thửa ruộng đã phủ kín khuôn viên di tích, có thể nhận ra địa

tầng của hơn một nghìn năm về trước, nhưng còn những thứ khác thì đã bóng

chim tăm cá, trong tôi trào dâng một cảm xúc khó tả. Vì với riêng tôi, mọi thứ

sống động của vài tháng trước đó chỉ trong chớp mắt đã vật đổi sao dời, trở

thành quá vãng dâu bể 1650 năm. Những con người sống động của vài tháng

trước, trong khoảnh khắc đã chỉ còn lại là mấy dòng chữ trên giấy cũ. Đứng

trên gò đất mấp mô, nơi xưa kia từng là thành quách nguy nga, bên tai tôi

như vẫn vang vọng giọng nói trầm ấm đó.

- Ngải Tình, ngày mai tôi sẽ đưa cô đi tham quan thành Khâu Từ.

- Ông trời ưu ái người Khâu Từ, nên năm nay mới “được mùa tuyết” như

vậy.

- Đừng sợ, cứ nhắm mắt lại, một lát nữa là không sao.

Mỗi lúc như vậy, tôi lại giật mình quay đầu nhìn bốn phía, mãi đến khi nhận

ra bóng chiếc áo nâu sòng ấy chỉ là ảo giác, tôi mới bình tâm trở lại. Rajiva, có

phải chúng ta đang ở trong cùng một không gian, nhưng chúng ta cách nhau

những 1650 năm thời gian? Cậu vẫn ổn chứ? Tôi cười buồn, sao lại hỏi ngớ

ngẩn như vậy, vận mệnh của cậu ta, lẽ nào tôi không rõ?

Khi đi khảo sát Thiên Phật động Kizil, tôi đã ngẩn ngơ hồi lâu trước pho

tượng đồng tạc hình Rajiva đặt phía trước hang đá. Pho tượng khắc họa dung

mạo của Rajiva ở độ tuổi từ ba mươi đến bốn mươi. Một chân gập lại, tay phải

đặt lên đầu gối, trên mình khoác chiếc áo lộ một bên vai của tăng sĩ, thân hình

mảnh khảnh, vầng trán rộng giữa hai hàng lông mày vươn dài, dung mạo ấy

toát lên một trí tuệ trác việt, một trái tim rộng lớn và một khí khái bất phàm.

Tuy không thể sống động bằng con người thực, nhưng tôi nghĩ, nghệ nhân tạc

tượng đã nắm bắt được thần thái của Rajiva. Tôi chưa được nhìn thấy dung

mạo Rajiva khi đã trưởng thành, nhưng pho tượng điêu khắc này đã khiến tôi

không nguôi suy tưởng và tưởng tượng về cậu ấy. Tôi đã chụp một bức ảnh

đứng dưới chân pho tượng để làm kỷ niệm, buổi đêm khi ngồi viết luận văn,

mỗi lúc mệt mỏi tôi lại mở tấm hình ra ngắm nghía. Ước gì tôi được gặp lại

Rajiva, Rajiva khi đã trưởng thành.

Trong viện bảo tàng Khâu Từ ở Kucha có trưng bày bộ hài cốt của một phụ

nữ, được khai quật lên từ di chỉ Subash, thời điểm hài cốt này được chôn cất

cách nay khoảng một nghìn ba trăm năm. Phần đầu của hài cốt có dấu hiệu bị

nén bẹp xuống, giống hệt hình ảnh của Jiva và những thành viên hoàng tộc

Khâu Từ khác mà tôi từng gặp. Nén đầu không có nghĩa là xấu xí, chỉ có điều

không hợp với thẩm mỹ của chúng ta ngày nay mà thôi. Với tôi, Jiva luôn là

một phụ nữ xinh đẹp. Tutankhamun (gọi tắt là vua Tut), vị hoàng đế thứ mười

hai của triều đại thứ mười tám của Ai Cập cũng từng nén dẹt đầu, bức tượng

bán thân của vua Tut sau khi được phục chế nguyên bản và tranh chân dung

trong lăng mộ của ngài đã cho thấy Tutankhamun là một pharaon mười tám

tuổi cực kỳ khôi ngô, tuấn tú.

Kế hoạch ban đầu là sau khi kết thúc công việc khảo sát ở Kucha, tôi sẽ có

buổi gặp gỡ các chuyên gia Phật học, những người chuyên nghiên cứu về

Kumarajiva. Tuy tôi chỉ được tiếp xúc với Rajiva một thời gian rất ngắn, nhưng

cũng có thể cung cấp cho họ những thông tin và tư liệu quý giá mà không ai

có  được.  Vì  vậy  các  chuyên  gia  rất  mong  ngóng  được  trò  chuyện  với  tôi.

Nhưng, sếp tôi đột ngột nhận được điện thoại từ tổ nghiên cứu, thế là hai thầy

trò lại vội vã khăn gói về phòng thí nghiệm, để chuẩn bị cho lần vượt thời gian

thứ hai, mà không, chính xác phải là lần vượt thứ tư mới đúng.

Lần này, máy móc đã được cải tiến rất nhiều. Tôi không còn cảm giác khó

chịu khi bay vào không gian như những lần trước nữa. Tuy vậy, vẫn không thể

xác định được địa điểm và thời đại mà tôi sẽ đến, chỉ có thể ước tính đó là

khoảng thời gian hai nghìn năm trước. Sai số là năm trăm năm, tức là nơi tôi

đến có thể ở vào khoảng niên đại từ cuối thời Chiến quốc cho đến cuối thời

Nam Bắc triều. Với kinh nghiệm của lần “vượt” trước, tôi vẫn quyết định mặc

một bộ Hán phục to rộng, lả lướt. Trang phục này rất đại chúng và là trang

phục được thịnh hành lâu nhất trong lịch sử.

Tôi quan sát và đánh giá tình hình trước mắt. Những điểm tương đồng về

địa hình giữa hai lần “vượt” cho tôi một linh cảm mạnh mẽ rằng, tôi đã trở lại

nơi ấy! Do vậy, tôi trở nên bình tĩnh hơn, tôi bắt đầu nghĩ cách để ra khỏi sa

mạc và tìm đến nơi có bóng người. Phóng tầm mắt ra xung quanh, nhận thấy

mình đã rơi xuống vùng ven sa mạc, cạnh đó là rừng dương và những khóm

liễu đỏ thấp lè tè. Rừng dương xa xa nom có vẻ um tùm, xanh tốt, tôi quyết

định đi về hướng đó.

Bây giờ đã là cuối tháng năm, buổi trưa trên sa mạc oi bức khủng khiếp, vì

vậy thứ mà tôi cần nhất lúc này là nước. Rừng dương rậm rạp là thế, nguồn

nước chắc chắn ở không xa. Khi một hồ nước to bất ngờ xuất hiện trước mặt,

tôi mừng rỡ khôn tả, lao như bay về phía ấy.

Thật không ngờ, giữa vùng sa mạc mênh mông thế này lại có một hồ nước

lớn đến vậy. Và điều quan trọng hơn cả là ven hồ có người, không phải một

người mà là một đám đông. Không có niềm vui nào bằng niềm vui nhìn thấy

đồng loại giữa chốn hoang vu này, tôi ba chân bốn cẳng lao về phía họ. Nhưng

chưa đến nơi, tôi đã phải đột ngột hãm tốc độ. Phản ứng đầu tiên của tôi sau

đó là quay đầu, chạy thục mạng về hướng ngược lại. Nhưng chưa được mấy

bước, một mũi tên vút tới, cắm “phập” xuống cạnh bàn chân tôi, tôi sợ hãi

dừng lại, giơ hai tay lên cao:

- Đừng bắn! Tôi xin hàng!

Tôi bị giải đến chỗ đám đông kia, có khoảng hai mươi người. Nhìn cách ăn

mặc và tướng tá của đám người đó, toàn những tên mặt mày dữ tợn, hình hài

quái dị, đúng là một đám kẻ cướp. Còn khoảng chục người nữa thì đang quỳ

dưới đất, tay chân bị trói chặt, run rẩy lo sợ, len lén nhìn tôi bằng ánh mắt cảm

thông, có lẽ họ là người Ba Tư. Cạnh đó có khoảng hơn chục con lạc đà cõng

trên lưng rất nhiều hàng hóa, vẫn thản nhiên, mải mê gặm cỏ. Tôi đoán ra

ngay đó là một đội lái buôn giữa đường gặp cướp.

Phải nói rõ điều này, nơi tôi tiếp đất cách con đường tơ lụa không xa, mà

trên con đường này thường xuyên xảy ra nạn giặc cướp. Tôi chưa bao giờ phải

giao tranh với ai, lẽ nào lần này buộc phải sử dụng vũ khí? Có một khẩu súng

gây mê loại nhỏ trong áo chống phóng xạ của tôi, sếp dặn rằng, nếu không

đến mức nguy cấp thì không được phép sử dụng, vì đó là sản phẩm của thời

hiện đại, có thể làm thay đổi lịch sử. Sếp lúc nào cũng căn dặn không được

làm gì khiến lịch sử thay đổi, nhưng thầy có nghĩ rằng, bản thân việc tôi vượt

thời gian trở về đây cũng là một hành động làm thay đổi lịch sử?

Bọn cướp đang bàn bạc với nhau bằng tiếng Tochari mà tôi có thể nghe

hiểu, với giọng địa phương lơ lớ, không phải khẩu âm Khâu Từ.

Tôi vắt óc nghĩ cách thoát thân. Tôi không giàu bản lĩnh như Huyền Trang,

có thể dùng lời lẽ khuyên giải đám giặc cướp ngài gặp trên đường đi Tây Trúc

thỉnh kinh buông gươm đao quy y cửa Phật. Vì vậy, sau khi quan sát hết lượt

và đánh giá tình hình giữa ta và địch, tôi quyết định: bắt giặc phải bắt tên cầm

đầu trước.

Tôi khẽ đưa tay vào trong áo và chạm vào khẩu súng, cũng may chúng cho

rằng tôi chỉ là cô gái yếu đuối nên không trói chân tay tôi lại như những người

Ba Tư kia. Tôi nở nụ cười ngọt ngào với tên râu quai nón đang ngồi ung dung

nhai thịt trên tấm thảm, hơi nhích về phía hắn một chút, cất giọng Tochari lơi

lả:

- Đại Vương…

Cắn răng thật chặt để xua đuổi nỗi sợ hãi đang khiến toàn thân nổi da gà.

Hắn cười híp cả mắt, chìa bàn tay nhầy nhụa về phía tôi. Tôi tiến lên phía

trước một bước, làm điệu bộ chuẩn bị ngả vào lòng hắn, rồi đột ngột rút súng

chĩa vào hắn và bắn. Súng gây mê này thật lợi hại, tên cầm đầu chưa kịp có

phản ứng gì đã ngã lăn xuống đất. Nhân lúc đàn em của hắn còn đang ngơ

ngác không hiểu chuyện gì xảy ra, tôi lập tức hạ thêm năm tên đứng gần nhất

và lấy giọng uy hiếp những tên còn lại:

- Bỏ vũ khí xuống, ta sẽ tha mạng cho các người!

Hình như vẫn chưa dọa được chúng, tôi tiếp tục quát:

- Đây là loại độc dược “kiến huyết phong hầu”, thấy máu chảy tức là người

đã chết, các ngươi không sợ thì đến đây mà thử!

Có lẽ vũ khí lợi hại của thế kỷ XXI đã khiến bọn cướp kinh sợ, hơn chục tên

còn lại hoang mang nhìn những tên đang nằm bất động trên mặt đất. Thực ra

tôi chỉ dọa chúng thế thôi, khẩu súng gây mê của tôi rất nhỏ, chỉ có thể bắn

vào đối phương ở khoảng cách dưới năm mét. Thế nên, khi thấy bọn cướp

buông hết các thứ đao, cung, kiếm… tôi khẽ thở phào, mồ hôi đầm đìa lưng

áo. Tôi vội vàng chạy đến cởi trói cho đám thương nhân kia, nhưng dây quấn

quá chặt, tôi đành phải lôi con dao Thụy Sĩ ra cắt.

Những việc xử lý tiếp theo không cần tôi phải bận tâm nữa. Mấy tên cướp

còn lại khiếp sợ thứ vũ khí mà tôi cầm trong tay, bây giờ lại thêm một đám

người Ba Tư đông đảo cầm gươm đuổi phía sau, nên bọn chúng đã chạy mất

dạng từ lâu. Mấy người Ba Tư kia kính cẩn hành lễ tạ ơn tôi. Trong số họ có

một người biết tiếng Hán và một người biết tiếng Tochari. Tuy nói năng không

lưu loát, nhưng hai ngôn ngữ bổ sung cho nhau, cộng thêm ngôn ngữ thân

thể, chúng tôi cũng có thể hiểu nhau tám, chín phần. Tôi lôi từ trong ba lô ra

tập bản đồ, nhờ họ xác định vị trí. Tập bản đồ này rất đặc biệt, được phác họa

dựa trên tình hình khu vực trước và sau đời nhà Hán khoảng năm trăm năm.

Lật giở đến trang về Tây vực, vì chú thích bằng tiếng Hán, nên phải mất một

lúc lâu họ mới chỉ ra cho tôi vị trí tương đối nơi chúng tôi đang đứng, có vẻ

như gần Luntai (Burgur). Tôi xem xét thật kỹ bản đồ một lần nữa, thì ra tôi đã

rơi xuống ven sa mạc Taklamakan. Ở nơi khô hạn cực độ như thế này mà vẫn

có đồng cỏ rộng lớn, vậy chắc chắn là đồng cỏ và hồ nước ở Luntai rồi! Đây

chính là nơi cư trú của tộc người Rob (La Bố) cổ đại, họ sinh sống bằng nghề

đánh bắt cá trong hồ nước này. Nhưng tôi không thấy quanh đây có nhà cửa

gì cả, có lẽ họ định cư ở phía khác của hồ nước. Nhưng cũng không thể xác

định đám cướp kia có phải người Rob hay không. Luntai cách Khâu Từ khoảng

tám mươi kilômét. Nếu với tốc độ như hiện nay của đoàn lạc đà (bình quân mỗi

ngày đi được hai mươi đến ba mươi kilômét), thì nhiều nhất là bốn ngày sau

tôi có thể đến được Khâu Từ.

Khâu Từ, mỗi lần nghĩ đến nơi ấy là tim tôi lại đập rất gấp và bóng dáng

thanh mảnh, khổ hạnh ấy lại hiện ra trước mắt. Không biết bây giờ cậu ta bao

nhiêu tuổi rồi. Tôi hỏi mấy người Ba Tư hiện đang là năm nào, họ cung cấp cho

tôi một số thông tin như sau:

1. Ở Trung Nguyên hiện vẫn là thời nhà Tần của Phù Kiên (nhưng họ không

rõ niên hiệu).

2. Vua Khâu Từ vẫn là Bạch Thuần (họ chỉ biết Bạch Thuần khoảng hơn

bốn mươi tuổi).

3. Chỉ nghe nói Kumarajiva là một vị hòa thượng nổi tiếng (vì người Ba Tư

theo tín ngưỡng Hỏa giáo, vốn là một tôn giáo thờ thần lửa thời xưa, nên mặc

dù Kumarajiva là một cao tăng Phật giáo tiếng tăm vang dội, họ cũng không

hay biết), tuổi tầm hai mươi đến ba mươi tuổi.

4. Họ vừa đi qua Khâu Từ, bây giờ đang trên đường đến Trường An. Nhưng

vì tôi có ơn cứu mạng với họ, nên họ bằng lòng đưa tôi quay về Khâu Từ rồi

mới lên đường đi tiếp.

Không phải tôi không muốn đi Trường An, nếu sếp có mặt ở đây, chắc chắn

sẽ yêu cầu tôi phải cùng họ đi Trường An ngay, như thế sẽ được một công đôi

việc, tiện thể khảo sát con đường tơ lụa, con đường huyền thoại từ thời Nam

Bắc triều. Nhưng một giọng nói cứ vang vọng trong tôi, thôi thúc tôi đi đi, đến

đó gặp cậu ấy đi! Sau khi trưởng thành, Kumarajiva sẽ có diện mạo như thế

nào nhỉ? Nếu có thể tận mắt nhìn thấy cậu ấy, những nghiên cứu của tôi sẽ có

ý nghĩa hơn rất nhiều. Vả lại, tôi đã hứa với Pusyseda nhất định sẽ quay lại, tôi

phải giữ lời chứ, đúng không?

Chúng tôi dự trữ nước và lập tức lên đường, vì lo những tên cướp kia sẽ

quay lại. Mấy tên bị hôn mê, chỉ sau hai mươi tư giờ sẽ hồi phục, rất có thể

bọn chúng sẽ tìm cách trả thù, nghĩ vậy, mọi người đều sợ hãi, ai cũng muốn

mau chóng đi khỏi khu vực ấy càng xa càng tốt. Tôi điều chỉnh lại thời gian

trên đồng hồ cho chậm lại hai giờ, xác lập múi giờ Tân Cương.

Khi chúng tôi đến được điểm dựng trại thì bầu trời đã lấp lánh ngàn sao.

Nơi này là một thành quách hoang tàn, từ lâu đã không có người ở. Theo phát

âm của người Ba tư thì nó có tên là Tahanqi. Thành quách này có lẽ đã rất

nhiều tuổi rồi, tường thành trải qua nhiều năm tháng không được tu sửa, phần

lớn đều đã sập sệ, dưới ánh trăng vằng vặc, khung cảnh hoang tàn càng làm

tăng cảm giác bãi bể nương dâu. Xung quanh là những thửa ruộng, vậy là

chúng tôi đã ra khỏi sa mạc Taklamakan.

Chúng  tôi  dựng  trại  cạnh  tường  thành,  những  người  Ba  Tư  hào  phóng

dựng riêng một lán trại cho tôi. Người đàn ông biết tiếng Hán cố diễn đạt cho

tôi hiểu rằng nơi này có liên quan đến triều đại nhà Hán. Nhưng vì tiếng Hán

của người đó không được trôi chảy, phải bổ sung bằng rất nhiều dấu hiệu tay

chân, tôi mới hiểu sơ sơ. Ông ta cho tôi biết, thành trì này do một người Hán

xây dựng lên, đó là một vị dũng tướng, với tài thao lược xuất quỷ nhập thần.

Người Hán ư? Dũng tướng ư?

Liệu  có  phải  là  thành  Taqian  do  tướng  quân  Ban  Siêu  dựng  lên  không?

Tahanqi và Taqian có âm đọc rất giống nhau. Có lẽ do người Ba Tư phát âm

không chuẩn.

Tim tôi đập mạnh. Thành Taqian thuộc Khâu Từ, vốn là nơi Ban Siêu đóng

quân khi nhậm chức đô đốc Tây vực, ở thời hiện đại, vị trí chính xác của nơi

này vẫn còn là một bí ẩn.

Nếu nói như vậy, bí ẩn này, giờ đây đã được giải đáp rồi ư?

Năm 73 sau Công nguyên, Ban Siêu theo đô úy Đậu Cố tấn công giặc Hung

Nô phía bắc, công việc của ông chỉ là văn thư. Ông dẫn theo đoàn sứ giả gồm

ba mươi sáu người đến Shanshan, từ đây cuộc đời chinh chiến của ông tại Tây

vực đã mở trang sử đầu tiên.

Năm 81 sau Công nguyên, ông thống lĩnh một đạo quân khoảng hai mươi

lăm nghìn người tập hợp từ các nước chư hầu phía nam Tây vực tấn công

Yarkland (nay là huyện Yarkland thuộc Tân Cương). Vua Khâu Từ điều quân

cứu viện Yarkland, trúng kế của Ban Siêu, thất bại thảm hại và phải bỏ chạy.

Yarkland quy thuộc nhà Hán, con đường tơ lụa được khai thông về phía nam.

Năm 90 sau Công nguyên, nước Yuezhi (nay là các vùng đất thuộc Ấn Độ,

Pakistan, Afghanistan) cử một đội quân gồm bảy mươi nghìn người tấn công

Sulaq (nay là Kashgar thuộc Tân Cương). Ban Siêu nhận thấy đội quân vượt

ngàn dặm xa xôi ấy đã sức cùng lực kiệt, nên cố thủ không đánh. Đến khi

lương thực cạn kiệt, quân Yuezhi phải chạy đến Khâu Từ xin cứu viện, trước

đó Ban Siêu đã cho quân mai phục, nên đã tiêu diệt toàn bộ đạo quân kia.

Yuezhi đầu hàng, Ban Siêu cho phép tàn quân trở về quê hương, Yuezhi nối lại

mối quan hệ hòa hảo với nhà Hán.

Năm 91 sau Công nguyên, Khâu Từ quy thuận nhà Hán, Ban Siêu được cử

làm tướng quân cai quản Tây vực, lập đô hộ phủ tại Khâu Từ, phế bỏ ngôi vua

của Vưu Lợi Đa do Hung Nô lập nên, nên đưa thân tín của nhà Hán (chỉ các

vương tử do các nước chư hầu Tây vực cử đến triều đình nhà Hán làm con

tin), Bạch Bá lên làm vua Khâu Từ. Lịch sử cai trị Khâu Từ hơn tám trăm năm

của dòng họ Bạch bắt đầu từ đó, cho đến khi bị người Ughur chiếm đóng.

Năm 94 sau Công nguyên, Ban Siêu dẫn theo bảy mươi vạn quân tập hợp

từ tám nước trong đó có Khâu Từ và Shanshan, chinh phạt tiểu quốc Yanqi

ngỗ ngược, bắt trói quốc vương nước này, chém đầu thị uy trước thành trì của

vị tướng cai quản Tây vực tiền nhiệm bị giết hại là Trần Mục. Sau đó lập thân

tín của nhà Hán là Nguyên Mạnh lên làm vua Yanqi. Từ đó hơn năm mươi quốc

gia Tây vực đều quy thuận nhà Hán. Sau khi dẹp tan thế lực của Hung Nô,

Ban Siêu dời đô hộ phủ đến thành Taqian. Từ đó, con đường tơ lụa được khai

thông về phía bắc.

Năm 122 sau Công nguyên, vua Khâu Từ khi ấy là Bạch Anh còn đang băn

khoăn không biết nên quy thuận hay đối kháng với nhà Hán, con trai Ban Siêu

là Ban Dũng dùng lí lẽ thuyết phục, Bạch Anh đã cùng với hai nước khác là

Gumo và Wensu xin hàng Ban Dũng. Từ đó cho đến cuối đời Đông Hán, vương

triều Khâu Từ luôn nằm dưới sự kiểm soát của nhà Hán.

Tôi nhìn ngắm những mảng tường hoang phế dưới bóng trăng, dấu tích

của tháng năm đang kể lại câu chuyện hào hùng về cuộc đời lẫm liệt và những

chiến công rung trời chuyển đất của hai cha con vị tướng quân anh hùng hai

trăm năm mươi năm về trước. Thành quách nguy nga năm nào giờ đây chỉ còn

là đống đổ nát, không người qua lại. Đến thế kỷ XXI, ngay cả đống đổ nát

hoang tàn này cũng không lưu lại bất cứ dấu vết nào cả. Trong đêm vắng,

lắng nghe tiếng rì rầm tụng kinh của những người Ba Tư theo đạo Hỏa giáo,

quan sát họ quỳ lạy trang nghiêm bên đống lửa bập bùng, sự thần bí của tín

ngưỡng lan trong không gian mênh mông, càng làm tăng thêm vẻ cô tịch, lạnh

lẽo của chốn này.

Tôi đang ở vào thời kỳ Ngũ hồ thập lục quốc, Trung Nguyên đại loạn, các

nước chư hầu đua nhau tranh bá, không ai màng tới Tây vực. Bởi vậy, đã từ

lâu Khâu Từ không còn nghe hiệu lệnh của vương triều Trung Nguyên, Bạch

Thuần câu kết với người Hồ ở Trung Á, mưu đồ xưng bá Tây vực, gây bất bình

trong các nước ở khu vực này. Phù Kiên đặt nhiệm vụ thống nhất lên hàng

đầu, lại nhận được sự ủng hộ của vua Shanshan và vua Chirsh, lệnh cho Lữ

Quang chinh phạt Khâu Từ. Bạch Thuần dựa vào quân Hồ, quân số tổng cộng

bảy mươi vạn, vậy mà vẫn không thắng nổi mười vạn quân của Lữ Quang.

Bạch Thuần tháo chạy, em trai Bạch Chấn lên thay, Khâu Từ trở thành vùng

đất trong bản đồ của nhà Tiền Tần. Và số mệnh của Rajiva, cũng rẽ sang một

hướng mới kể từ đó…

Chương 16: Gặp lại người xưa

Buổi sáng hôm sau, chúng tôi tiếp tục lên đường. Ông trời chứng giám, tôi

muốn được ở lại khảo sát thành cổ Taqian đã biến mất hoàn toàn vào thế kỷ

XXI này đến nhường nào. Nhưng sau khi suy tính kỹ lưỡng, tôi vẫn quyết định

cùng những người Ba Tư kia lên đường. Có hai lí do, một là đoàn thương nhân

ấy đã vì tôi mà phải quay lại Khâu Từ, tôi không thể kéo dài thời gian của họ

thêm nữa. Hai là, vì an toàn của bản thân, tôi không thể không đi tiếp, ai mà

biết có hay không một toán cướp thứ hai. Thôi, hãy cứ đến Khâu Từ trước đã,

rồi quay lại sau vậy, dù sao khoảng cách từ Khâu Từ đến nơi này cũng không

quá xa. Bởi vậy, sớm tinh mơ tôi đã trở dậy và đi một vòng quanh thành cổ,

thực hiện công việc đo đạc cơ bản nhất, sau đó đánh dấu vị trí lên bản đồ, để

tiện cho việc tìm kiếm sau này.

Lúc lên đường, tôi vẫn lưu luyến dõi theo bóng thành cổ Taqian ngày một

xa dần cho đến khi chỉ còn là một chấm nhỏ và mất hút trong không gian.

Nhưng bù lại, trên đường đi, tôi được chiêm ngưỡng rất nhiều địa danh khiến

tôi phải kinh ngạc. Tôi phát hiện ra một di tích quan ải đời nhà Hán, nơi đây

vẫn còn lưu lại những vết tích của khói lửa chiến tranh. Tranh thủ giờ nghỉ

trưa, tôi xăm xắn chạy đến đo đạc, kiểm tra, tôi còn tìm thấy rất nhiều mảnh

sành mảnh sứ và cả tiền đồng thời Hán nữa. Căn cứ vị trí địa lý, thì nơi đây có

lẽ là cửa ải Wulei (Ô Lũy) thời Hán. Về sau, vào thời nhà Đường, ngay cạnh di

chỉ  này,  phong  hỏa  dài  và  thành  lũy  phòng  thủ  đã  được  xây  dựng,  chung

quanh còn có đồn điền và các trại lính, quy mô rất lớn. Công trình kiến trúc

này vẫn tồn tại cho đến thế kỷ XXI.

Tôi cứ thế tất bật với công việc khảo sát suốt dọc đường đi. Ba ngày sau

chúng tôi đã đến được Khâu Từ.

Nhận ra bức tường thành quen thuộc, tim tôi đập dữ dội, dường như cảm

giác “về đến nhà” đang trào dâng mạnh mẽ trong tôi. Không biết Rajiva có

đang ở Khâu Từ không? Cậu ta bao nhiêu tuổi rồi? Có còn nhớ tôi không?

Chúng tôi vào thành từ cổng phía đông, họ đòi kiểm tra giấy tờ, tôi tròn xoe

mắt! Đang nghĩ xem có nên viện cớ là người quen của quốc sư hay không thì

người đàn ông Ba Tư biết tiếng Tochari đã kịp nhét một túi nhỏ vào tay tên

lính giữ thành, thế là hắn vung tay ra hiệu cho phép cho chúng tôi qua.

Đây là thành cổ Khâu Từ mà tôi từng thông thuộc ư? Từ phố lớn đến ngõ

nhỏ chỗ nào cũng được quét dọn sạch sẽ, tinh tươm. Dân chúng trong thành

mặc những bộ trang phục đẹp nhất, kéo về cổng thành phía tây, ai nấy đều

náo nức như đi trẩy hội. Tôi nhìn những người Ba Tư, họ nhún vai tỏ vẻ không

hiểu.  Đành  phải  chặn  một  người  đi  đường  lại  để  hỏi  xem  họ  đang  đi  đâu.

Người đó thấy tôi mặc trang phục của người Hán, liền giải thích cho tôi biết

hôm  nay  là  ngày  lễ  rước  tượng  Phật  (ngôn  ngữ  Phật  giáo  gọi  là  “Hành

tượng”), lát nữa sẽ có xe hoa chở tượng Phật vào trong thành qua cửa phía

tây, sau đó diễu hành qua khắp các đường phố để mọi người được chiêm

ngưỡng.

Ngày lễ rước tượng Phật? Pháp Hiền và Huyền Trang từng viết rằng đây là

lễ hội Phật giáo náo nhiệt nhất được tổ chức tại Ấn Độ và các quốc gia Tây

vực.

Thấy tôi đang ngẩn ngơ suy nghĩ, người đó tưởng rằng người Hán không

biết về ngày hội này, nên đã giải thích rất nhiệt tình cho tôi. Sau khi Phật tổ

nhập Niết Bàn, Phật tử buồn vì không có duyên được thấy Phật, cho nên tổ

chức  ra  ngày  hội  rước  tượng  Phật  vào  ngày  Phật  Đản  để  mọi  người  được

chiêm bái và cầu nguyện, vào ngày này, những lời khẩn nguyện đặc biệt linh

nghiệm. Nhưng ngày hội lớn như thế này lại không được lưu truyền ở Trung

Nguyên. Tôi thật may mắn vì tới đây đúng lúc, không thể bỏ qua cơ hội được

tận mắt chứng kiến ngày lễ Phật giáo trọng đại này được. Tôi nói lời từ biệt với

đoàn thương nhân Ba Tư, họ mang theo bên mình bao nhiêu là hàng hóa,

chắc chắn không thể đi cùng tôi. Người dẫn đầu đoàn thương nhân ấy muốn

biếu tôi một khoản tiền, nhưng tôi một mực từ chối. Người đó bèn lấy ra một

chuỗi hạt đeo tay bằng mã não trong suốt, lấp lánh rất đẹp, đặt vào tay tôi, tôi

đành nhận lấy.

Sau khi chia tay đoàn người Ba Tư ấy, tôi hòa vào dòng người, đổ về cổng

thành phía tây. Một khán đài được dựng tạm trên cổng thành, những tấm vải

bạt to rộng màu vàng màu đỏ, được trang trí bằng vô số hoa tươi phủ lên trên.

Khán giả trên khán đài là những người ăn mặc cầu kỳ, sang trọng và nổi bật,

tuy không nhìn rõ, nhưng chắc chắn là hoàng tộc và quý tộc Khâu Từ. Tôi bị

chen lấn, xô đẩy và dạt ra tận ngoài cổng thành đến vài chục bước. Nhưng sau

cùng cũng tìm được một khoảng trống để đặt đủ hai chân, nhưng tôi chỉ có

thể kiễng lên mà nhìn vào phía trong. Thảm đỏ được trải dài trăm mét, chạy

thẳng đến cổng chính phía tây. Lúc này, biển người đột nhiên di động, tôi đưa

mắt nhìn theo ra ngoài cổng thành, vẫn trong tư thế kiễng chân, tôi thấy hai

chiếc xe bốn bánh khổ lớn, giống hệt nhau, cao khoảng bốn, năm mét, trang

trí lộng lẫy, nguy nga như một cung điện nhỏ, phủ lên trên một tấm phông

màu vàng. Tôi từng nhìn thấy những cỗ xe rước tượng Phật như vậy ở quảng

trường lớn trước đây, cạnh tượng Phật tổ còn có hai bức tượng Bồ Tát khổ

nhỏ nữa. Tượng Phật được đúc bằng vàng, trên mình khoác áo cà sa màu

vàng với những họa tiết phức tạp và đeo đủ loại trang sức vàng bạc, châu

báu.

Những cỗ xe chầm chậm tiến vào cổng thành phía tây, rồi dừng lại trước

thảm đỏ. Đức vua Khâu Từ từ khán đài bước xuống, tháo vương miện, cởi

giày, chân trần bước trên thảm đỏ, hai tay nâng cao quá đầu một nén nhang

dài, cung kính hướng về phía tượng Phật. Đức vua nom đã luống tuổi, thân

thể  nặng  nề  hơn  xưa.  Bỗng,  tôi  như  bị  thôi  miên,  người  đang  đứng  trang

nghiêm phía sau Bạch Thuần ấy, người khoác áo cà sa dát kim tuyến, khí khái

bất phàm ấy chính là Rajiva, đúng rồi, là cậu ấy!

Giống như trong phim, mọi thứ xung quanh trở nên mờ ảo, âm thành ồn ào

huyên náo biến mất, trước mắt tôi chỉ có hình ảnh Rajiva là sống động và duy

nhất.

Cậu ấy đã trưởng thành, tuổi chừng hơn hai mươi, đẹp như một bức tượng

điêu khắc Hy Lạp với sống mũi cao vời vợi, đôi mắt sáng mênh mông, hàng

lông mày dài mượt và dày đậm, đôi đồng tử màu xám nhạt khi nhìn lên, tưởng

chừng có thể thấu suốt mọi thứ trên thế gian này. Làn môi mỏng khép chặt,

đường môi sống động như vẽ ấy, thật dễ làm say lòng người. Cậu ta trông rất

cao, chắc chắn hơn một mét tám mươi. Cơ thể đã săn chắc hơn nhiều so với

độ tuổi mười ba, mặc dù vẫn gầy guộc, nhưng vóc dáng rất cân đối. Khuôn

mặt dài thanh tú, chiếc cằm nhọn và chiếc cổ thiên nga quyến rũ, đường nét

nào cũng hấp dẫn, cũng hút hồn. Và còn khí chất thoát tục toát lên từ vẻ đạo

mạo, nghiêm cẩn ấy nữa, giữa đám đông thế tục ô hợp, càng trở nên nổi bật,

khiến người khác không khỏi ngưỡng vọng.

Rajiva ơi Rajiva, sao cậu lại trở nên khôi ngô, tuấn tú, sáng láng đến vậy?

Cứ ngắm cậu thế này, trở về thế kỷ XXI, làm sao tôi để ý đến những người đàn

ông khác được nữa?

Bạch Thuần quỳ xuống trước tượng Phật tổ, thị nữ bưng đến một chậu hoa

rực rỡ sắc màu, nhà vua cắm nén nhang lên hương án phía trước tượng Phật,

rồi rắc hoa tươi lên mình tượng. Đám đông reo hò vang dội. Lúc này, hoàng

hậu cùng đám phụ nữ quý tộc cũng đứng trên thành lầu rắc hoa tươi xuống

dưới cổng thành. Tiếng trống, tiếng nhạc bắt đầu được tấu lên, đoàn xe chầm

chậm lăn bánh men theo thảm đỏ, tiến vào nội thành. Bạch Thuần và một vài

người khác dẫn đầu đoàn rước. Rajiva cũng đi cùng. Tôi hốt hoảng hét to:

- Rajiva, Rajiva, tôi đây, tôi ở đây. Tôi về rồi!

Đám đông xô nhau về phía cổng thành, tôi bị ép sát không thở nổi, cảm

giác như toàn thân mình đang bị đẩy đi, chân không hề chạm đất. Rajiva đột

ngột  quay  đầu  lại,  dường  như  đang  dõi  về  phía  tôi.  Tôi  muốn  gọi  cậu  ấy,

nhưng những người phía sau chen lên, đẩy tôi ngã sóng soài. Khi tôi luống

cuống đứng dậy thì cậu ta đã đi xa mất rồi. Nhìn theo bóng dáng mảnh khảnh

ấy đang khuất dần về phía nội thành, tôi cười buồn. Có lẽ cậu ta không nghe

thấy tiếng tôi gọi, giữa biết bao thanh âm hỗn tạp như vậy, làm sao mà nghe

thấy được. Lúc này tôi mới cảm thấy vết trầy xước bỏng rát trong lòng bàn tay

và trên khuỷu tay. Quần áo mùa hè mỏng manh, chẳng có tác dụng gì!

Tôi thơ thẩn đi theo đoàn xe vào thành phố, mỗi khi đến trước cổng đền

chùa hay cung điện, đoàn xe đều dừng lại. Sau đó sẽ có những chàng trai và

cô gái mặc đồ lụa rất đẹp, tay xoay tròn khay gỗ và nhảy múa. Vạt áo, thắt

lưng trên người họ theo gió tung bay, trong tiếng nhạc rộn ràng và với những

động tác thuần thục khéo léo họ vừa nhảy múa vừa rắc hoa tươi đựng trong

khay gỗ lên tượng Phật. Khán giả xung quanh vỗ tay rầm rầm tán thưởng.

Tiếp đến là một thiếu nữ dáng vẻ yêu kiều, mặc một chiếc váy voan mỏng

mềm mại, hai tay nâng cao một chiếc bát bằng vàng, chân trần nhảy múa,

động tác uyển chuyển điêu luyện, miệng tươi như hoa, chốc chốc lại nhấc cao

chân trái lên, hai tay nâng chiếc bát vàng qua đầu. Điệu múa này đã được

phác họa sinh động trên những bức bích họa ở Đôn Hoàng và Kizil.

Tôi hỏi chuyện một cụ già đứng bên cạnh. Cụ cho tôi biết, hai vũ điệu này

gọi là múa đĩa (Bàn vũ) và múa bát (Uyển vũ). Múa đĩa, là điệu múa rắc hoa

lên tượng Phật và người đi đường, tượng trưng cho sự ca ngợi và tôn kính đối

với Phật tổ. Múa bát là điệu múa bắt nguồn từ câu chuyện Phật tổ trong sáu

năm tu khổ hạnh, ngài muốn khắc chế bản thân, nên đã áp dụng phương thức

hành xác trong mọi sinh hoạt ăn ở và đi lại. Thế nhưng, đến lúc lả đi vì kiệt

sức, ngài vẫn không thể đắc đạo. Sau cùng, ngài đến ngồi thiền dưới gốc bồ

đề và đã giác ngộ, rồi ngài sáng lập ra Phật giáo. Sau khi ngộ đạo, Phật tổ ra

sông tắm gội, ngài được một cô gái trẻ cúng dường một bát cháo. Điệu múa

này chính là điệu múa mô phỏng câu chuyện cô gái trẻ kia cúng cháo cho Đức

Phật.

Vũ điệu và âm nhạc đều rất cuốn hút, nhất là với một người đến từ thế kỷ

XXI như tôi, nhưng không làm nguôi ngoai những ngổn ngang trong lòng tôi.

Đôi mắt tôi cứ bất giác len qua những vũ điệu, len qua tượng Phật, len qua

đám đông ồn ào, để kiếm tìm bóng dáng khổ hạnh, thoát tục ấy…

Mỗi lần tưởng như nhìn thấy người đó rồi, tôi chạy vượt lên tìm kiếm, chợt

sững lại, hóa ra chỉ là ảo giác. Chỉ là ảo giác thôi ư? Chợt nhớ đến câu thơ:

Giật mình tôi ngoảnh lại

Bỗng thấy Người đứng đó,

Bên tàn lửa lung linh.

Tôi  hít  một  hơi  thật  sâu,  thử  quay  đầu  lại,  không  có  ai.  Dụi  mắt,  nhìn

quanh, vẫn không ai cả.

Trời tối dần, trên phố vẫn rộn ràng lời ca tiếng hát, đã đến lúc phải lo tìm

chỗ ở. Tôi tách ra khỏi đám đông, hỏi thăm vài nhà trọ, đều được thông báo là

đã hết phòng. Hay là đến phủ quốc sư? Nhưng bộ dạng của tôi thế này, chắc

sẽ khiến họ sợ hãi. Không phải trông tôi dữ dằn hung ác đâu bạn ạ, thực ra

dung mạo của tôi cũng không đến nỗi nào, đảm bảo không làm khán giả phải

thất vọng. Tôi từng được phong danh hiệu hoa khôi của lớp nghiên cứu sinh

khoa lịch sử, tất nhiên, lớp học của tôi nam nhiều hơn nữ. Nhưng nếu bạn

nhìn thấy một người mà sau gần mười năm hoặc hơn mười năm (tôi vẫn chưa

biết thời gian ở đây đã trôi qua bao nhiêu năm rồi) dung mạo không hề thay

đổi, phản ứng của bạn sẽ thế nào?

Đang do dự không biết phải làm sao thì tôi gặp được cứu tinh, chính là

những thương nhân người Ba Tư ấy. Họ đưa tôi đến giáo đường Hỏa giáo của

họ, phía sau khu giáo đừng có các căn phòng dành riêng cho những người Ba

Tư khi đi qua nơi này trọ lại, có nét gì đó giống với các hội quán ở Thiểm Tây,

Ôn Châu. Tôi đã ở lại đây trong đêm đầu tiên trở lại Khâu Từ.

Chương 17: Nàng đã về

Ngày hôm sau, đoàn thương nhân Ba Tư lên đường đi Trường An, tôi không

phải người Ba Tư, cũng không phải tín đồ Hỏa giáo, tôi không thể ăn nhờ ở

đậu ở đây mãi được. Vậy nên dự định của tôi là đi dạo phố, nhân tiện tìm nhà

trọ.

Trên phố vẫn đông nghịt người, họ lại đổ xô về cổng thành phía tây, dường

như tôi nghe thấy họ nhắc đến tên Kumarajiva. Tôi chặn đường một người đàn

ông đứng tuổi để hỏi thăm, người đó bảo rằng, hôm nay ở quảng trường lớn

có buổi giảng kinh của Pháp sư nức tiếng gần xa Kumarajiva, đây là dịp hiếm

có, phải mau đến đó giành lấy chỗ ngồi.

Những lời tiếp theo không biết tôi có nghe lọt tai chữ nào không, chỉ biết

rằng tôi gật đầu đáp lại trong vô thức và đôi chân cứ thế trôi đi theo hướng

người đó chỉ.

Tôi lại đến quảng trường lớn “năm năm một lần đại hội”. Hai pho tượng

Phật cao bốn đến năm mét được đưa đi diễu hành ngày hôm qua chắc hẳn

đang tọa lạc trong một ngôi chùa hoặc ngôi đền nào đó.

Tiếng nói cười ồn ào, náo nhiệt, mọi người ngồi luôn xuống đất. Trên bục

cao có một ngai sư tử bằng vàng lóng lánh, lót đệm nhung thêu kim tuyến,

dưới ánh nắng chói chang, những sợi kim tuyến lấp lánh chói mắt. Tôi đến

muộn, nên phải ngồi mãi phía sau. Tôi để ý thấy trong đám đông, nữ giới

nhiều hơn nam giới, cô nào cô nấy má đỏ hây hây, đang cố sức rướn mình thật

cao, dõi mắt tìm kiếm trên khán đài. Ồ, thì ra, chàng đẹp trai đi đến đâu cũng

thu hút sự chú ý, kể cả khi anh ta là một hòa thượng. Nếu hôm nay không

phải Rajiva, mà là một lão hòa thượng hom hem, liệu có thu hút được đông

khán thính giả nữ như thế này không? Chợt nhớ có lần đã từng thảo luận với

Rajiva về câu nói của Khổng Tử: “Ngô vị kiến hiếu đức như háo sắc giả dã”,

bất giác mỉm cười. Khổng tiên sinh quả nhiên không gạt ta!

Đám đông xao động, các thiếu nữ đua nhau vươn cổ ngó nghiêng. Tôi cũng

hồi hộp dõi mắt về phía bục cao. Có người bước lên! Nhưng không phải Rajiva,

mà là đức vua Bạch Thuần cùng đám quý tộc, họ xếp thành một vòng tròn.

Sau đó, Rajiva xuất hiện! Vẫn khoác trên mình chiếc áo cà sa dát kim tuyến,

thần thái an nhiên, tự tại, từng bước tiến về phía ngai sư tử đặt ở chính giữa.

Bạch Thuần quỳ trước ngai sư tử, hai tay đưa lên làm thành tư thế đỡ. Rajiva

khẽ chạm một chân lên bàn tay Bạch Thuần, chân còn lại đặt lên vai đức vua,

làm đà rướn mình bước lên và ngồi vào ngai sư tử. Đám đông sững sờ! Có lẽ

không chỉ tôi, mà ngay cả người dân Khâu Từ cũng chưa bao giờ được chứng

kiến một nghi lễ trang trọng đến thế. Trong truyện kể về Rajiva có đoạn viết:

“Vua Khâu Từ sai người đúc ngai sư tử vàng, lót đệm nhung của Đại Tần lên

trên. Chiếc ngai nguy nga đó dành cho Rajiva ngồi khi giảng kinh”. Hôm nay

được tận mắt chứng kiến, mới biết sử sách ghi chép không sai chút nào.

Sau khi Rajiva yên vị, Bạch Thuần cùng đám quý tộc khoanh chân ngồi lên

tấm thảm trải phía dưới ngai sư tử. Rajiva cất tiếng, cậu sử dụng ngôn ngữ

Tochari. Có lẽ vì đây là buổi giảng kinh cho dân thường và mức độ phổ cập của

tiếng Phạn thì không cao. Giọng nói của Rajiva không còn âm điệu hồn nhiên

của tuổi mười ba, thay vào đó là vẻ chững chạc của tuổi trưởng thành. Đó là

chất giọng trầm ấm, truyền cảm, khoan thai, rất cuốn hút, có thể chạm đến

từng sợi dây thần kinh của người nghe và khiến chúng được thư thái hoàn

toàn. Lời mở đầu ngắn gọn, khúc chiết, ngay lập tức chiếm được cảm tình của

khán thính giả. Kỹ năng diễn thuyết của Rajiva đã tiến bộ vượt bậc, chắc rằng

những năm qua, cậu đã tham gia rất nhiều buổi giảng kinh như thế này.

Sau đó, Rajiva bắt đầu thuyết pháp. Đó là sự tích Phật tổ lưu trú tại vườn

Kỳ Viên, nước Xá Vệ (Savatthi, một vương quốc cổ đại ở miền Trung Ấn Độ).

Khu vườn do thái tử Kỳ Đà (Jeta) và nhà từ thiện Tu Đạt Đa (Sudatta, biệt

hiệu Cấp Cô Độc) quyên tặng làm tịnh xá cho Phật tổ và một nghìn hai trăm

năm mươi vị Đại Tỷ khâu (Bhiksu). Một ngày nọ, như thường lệ, vào giờ trưa,

Đức Phật khoác áo cà sa, tay cầm bát sành, vào thành Xá Vệ khất thực. Ngài

đến từng nhà xin bố thí, không phân biệt giàu nghèo. Sau đó quay về vườn Kỳ

Viên, Ngài ăn uống, rồi thu dọn đồ đạc, rửa chân và ngồi tọa thiền. Lúc này,

trưởng lão Tu Bồ Đề (Subhuti, pháp hiệu “Giải không đệ nhất”, là một trong

mười đại đệ tử của Phật tổ) mới đứng lên, vai trần bên phải, chân phải quỳ

dưới đất, hai tay chắp lại, bắt đầu thỉnh giáo Phật tổ về Phật pháp.

Sau đó, tôi thấy ù tai, chóng mặt. Phần đầu là truyện kể nên tôi có thể

nghe hiểu không khó khăn gì dựa vào vốn từ vựng Tochari sẵn có trước đó, kết

hợp với những kiến thức về Phật học và tài liệu liên quan đến Rajiva mà tôi đã

kịp trau dồi sau khi trở về thế kỷ XXI. Nhưng tiếp theo lại là những giáo lý Phật

giáo uyên thâm. Mặc dù Rajiva thuyết giảng với tốc độ vừa phải, từng câu

từng chữ rõ ràng, khúc chiết, nhưng phần lớn vẫn là những từ ngữ mà tôi

chưa được học, nên tôi nghe không hiểu mô tê gì. Cảm giác lúc này hệt như

khi tham dự buổi giảng kinh đầu tiên của Rajiva ở Wensu, ký ức sống động

như vừa diễn ra hôm qua. Thực ra, mọi thứ liên quan đến Rajiva đều rất sống

động, mới mẻ vì với tôi, đó là những hình ảnh của chưa đầy một năm về trước.

Rajiva khoát tay, một chuỗi tràng hạt lộ ra trên cánh tay trái. Có phải tôi

nhìn nhầm không? Vì sao trực giác cho tôi hay, đó chính là món quà tết tôi đã

tặng cậu ta trước lúc rời khỏi Khâu Từ? Tôi chăm chú quan sát người ngồi trên

chiếc ngai sư tử ấy, tuy ở khoảng cách khá xa, nhưng vẫn thấy rõ nét an

nhiên, tự tại đặc trưng trên gương mặt. Bất giác, buông tiếng thở dài.

Rajiva, mấy ngày qua, tôi cứ mê man chạy đuổi theo cậu, nhưng không có

cách nào lại gần cậu được. Lẽ nào tôi cũng chỉ có thể giống như những cô gái

với đôi mắt mang hình trái tim kia, ngắm nhìn cậu từ phía xa? Cậu cứ thuyết

giảng đi, lần này tôi hứa không trốn về nữa, nhưng liệu cậu có nhìn thấy tôi

không?

Buổi thuyết pháp kéo dài mấy giờ đồng hồ và Rajiva không cầm bất cứ tài

liệu gì trên tay, thậm chí, trong suốt thời gian giảng kinh, cậu ấy còn chẳng

hắng giọng lấy một tiếng. Hồi ở Wensu, cậu ấy thuyết giảng liên tục bảy bảy

bốn mươi chín ngày, tuy tôi chỉ ngồi nghe nửa ngày, nhưng có thể khẳng định

chắc chắn rằng, cậu ấy không bao giờ cần đến tài liệu. Vẫn biết Rajiva thông

minh tuyệt đỉnh, chỉ cần đọc qua là nhớ, nhưng không thể không bày tỏ sự

thán phục đối với cậu ấy. Còn về phần mình, mặc dù rất đau khổ, nhưng xin

thú thật là tôi chỉ hiểu được khoảng hai mươi phần trăm nội dung bài giảng và

đưa ra kết luận như thế này: Rajiva vừa thuyết giảng về ý nghĩa của khái niệm

“không” trong giáo lý Đại Thừa và những kinh văn mà cậu ấy vừa đọc chính là

một  trong  những  tác  phẩm  dịch  thuật  nổi  tiếng  sau  này  của  cậu  ấy:  “Kim

cương bát nhã ba la mật kinh”, thường được gọi là “Kinh kim cương”.

Tuy không thuộc trọn bộ “Kinh kim cương”, nhưng sau khi trở về thế kỷ

XXI, tôi đã dành nhiều thời gian để tìm đọc cuốn kinh có ý nghĩa vô cùng quan

trọng đối với Rajiva này. Toàn văn bản dịch “Kinh kim cương” của Rajiva không

dài, chưa đến năm nghìn chữ, là cuốn kinh văn ghi lại nội dung những câu hỏi

đáp giữa Phật tổ và đại đệ tử Tu Bồ Đề (Subhuti). Khái niệm “không” trong

Phật  giáo  vốn  rất  khó  lý  giải  bằng  ngôn  từ,  bởi  vậy,  trong  cuốn  “Kinh  kim

cương” có rất nhiều câu chữ đậm màu sắc huyền hoặc, uyên thâm của đạo

Phật, cố gắng luận giải những giáo lý vốn dĩ không thể diễn đạt bằng lời. Bộ

kinh thư này có tất cả sáu phiên bản, cả Rajiva và Huyền Trang đều từng dịch

sang tiếng Hán. Bản dịch của Rajiva được giới Phật giáo gọi là bản cũ, bản

dịch của Huyền Trang gọi là bản mới. Nhưng bản dịch tuân thủ gần như tuyệt

đối nguyên văn tiếng Phạn của Huyền Trang rất ít người nhớ đến. Trong khi

bản dịch nghiêng về phương pháp dịch thoát ý của Rajiva lại được lưu truyền

rộng rãi suốt 1650 năm.

Trong bản dịch “Kinh kim cương” của Rajiva, tôi thích nhất đoạn này:

Nhất thiết hữu vi pháp

Như mộng, huyễn, bào, ảnh

Như lộ diệc như điện

Ưng tác như thị quán

 (Tất cả các pháp hữu vi

Như bóng, bọt nước có gì khác đâu

Như sương, như điện lóe mau

Hãy xem như giấc chiêm bao mơ màng)[8]

Những  câu  kinh  súc  tích,  chau  chuốt,  đậm  chất  thơ  trích  từ  “Kinh  kim

cương” ấy đã toát lên tư tưởng chủ đạo của Phật giáo Đại Thừa khi nhìn nhận

cõi đời như một giấc mơ, như một cơn gió thoảng, như giọt sương rơi trên

chiếc lá, thường được gọi là bài kệ Lục Như. Đọc những bản dịch như thế này

mới hiểu được vì sao tác phẩm dịch thuật của Rajiva lại có sức sống lâu bền

với thời gian như vậy.

Rajiva thuyết giảng triết lý “không” trước quần chúng, điều này chứng tỏ

cậu ấy đã thay đổi tông phái từ Tiểu Thừa sang Đại Thừa, đang ra sức truyền

bá giáo lý Đại Thừa, bất chấp sự phản kháng mạnh mẽ từ các thế lực Phật

giáo Tiểu Thừa ở Khâu Từ. Vậy là, hơn mười năm dưới sự nỗ lực không ngừng

của Rajiva, người dân Khâu Từ đã tin theo và sùng bái Phật giáo Đại Thừa.

Nhưng, Rajiva đâu biết rằng, sau khi cậu rời khỏi Khâu Từ và không bao giờ trở

lại, tông phái Đại Thừa mà cậu mất bao công sức và tâm sức gây dựng nên đã

nhanh chóng suy yếu và Phật giáo Tiểu Thừa lại được dịp phát triển rầm rộ,

cho đến khi Khâu Từ bị người Ughur đồng hóa và cưỡng chế theo tín ngưỡng

Hồi giáo của họ. Phật giáo Đại Thừa ở Khâu Từ chỉ tồn tại và hưng thịnh nhờ

có Rajiva, điều đó, quả thực, chẳng khác nào hoa phù dung kia sớm nở tối tàn!

Buổi giảng kinh đã kết thúc, nhưng tôi chưa vội ra về, mà rảo bước sang

mạn tây bắc của quảng trường lớn. Dòng sông nhỏ đóng băng ngày ấy giờ đây

đang chảy xiết, một cây cầu bắc qua sông. Ngôi chùa “kỳ lạ” vẫn trầm mặc tọa

lạc bên kia sông, mái chùa lấp lánh ánh vàng, xem ra, chùa đã được tu sửa

ngày càng khang trang hơn. Nhớ lại khoảnh khắc run rẩy nhón bước trên mặt

băng, tay nắm chặt bàn tay ấm áp của Rajiva, bất giác mỉm cười. Đó là lần đầu

tiên tôi bị hoa mắt vì “quáng tuyết” (cường độ ánh sáng mãnh liệt phản chiếu

lên mặt băng tuyết, kích thích và làm cho mắt bị đau, thậm chí bị mù). Tôi

nhắm mắt lại, hồi tưởng về nỗi sợ hãi khi đó.

- Rajiva, sao tôi không thấy cậu?

- Đừng sợ, cứ nhắm mắt lại, một lát nữa là không sao.

- Rajiva, tôi sẽ không bị mù chứ?

- Không đâu.

- Nếu tôi bị mù thì phải làm sao?

- Không đâu.

- Cô đã trở lại!

Hả? Câu cuối cùng hình như không nằm trong kho trí nhớ của tôi thì phải?

Tôi mở mắt, quay đầu lại. Định thần, rồi hai mắt cứ thế mở to ra, to nữa, thêm

nữa, lớn đến mức trong tầm mắt chỉ tồn tại duy nhất dáng vẻ thảnh thơi, an

nhiên của cậu ấy…

Mười năm không gặp, sao vẫn ngây ngô như vậy?

Phải rồi, cậu ta từng nói, nếu không có vẻ mặt ngây ngô ấy, tôi sẽ thông

minh hơn rất nhiều. Trời ơi, những kỉ niệm mà tôi ngỡ vừa mới hôm qua, vậy

mà đã là mười năm thời gian đối với Rajiva. Sống mũi tôi bỗng cay cay.

- Sao thế? Không nhận ra tôi à?

Cánh tay phải chìa ra, sắp chạm đến vai tôi, lại đột ngột vẽ một đường vòng

ngượng ngập, rồi thu về. Ánh mắt ban đầu nhìn tôi chăm chú, bỗng chớp

chớp đôi ba lần, khẽ cúi đầu, hàng mi chùng lại. Nhưng cánh tay lại đột ngột

vươn ra nắm lấy tay phải của tôi:

- Sao thế này?

Theo ánh mắt của Rajiva tôi nhìn xuống lòng bàn tay mình. Cú ngã hôm

qua, khiến lòng bàn tay và khuỷu tay tôi rách toác, nhưng tôi đã giấu kỹ trong

tay áo, nên nhìn bên ngoài không thể phát hiện ra. Cho đến tận tối hôm qua,

khi tôi vào nghỉ trọ trong giáo đường của người Ba Tư, mới xắn tay áo lên xử lý

sơ qua vết thương. Lúc này, vết rách đang tím lại và sưng lên. Thời cổ đại

không có thuốc chống viêm, mắc bệnh uốn ván cũng có thể mất mạng như

chơi. Nếu không chữa khỏi, tôi chỉ còn cách trở về thế kỷ XXI…

Đang mải nghĩ, chợt cảm thấy mình bị lôi đi.

- Đi đâu vậy?

Bàn tay Rajiva vẫn ấm áp và trơn ướt như xưa.

- Đi khám bệnh.

Rajiva ngước nhìn lên bục cao, mọi người đều đã ra về, chỉ còn lại vài hòa

thượng đang quét dọn.

- Đức vua đã hồi cung, hãy vào cung cùng tôi.

- Cậu…

Tôi ngập ngừng:

- Cậu không thắc mắc vì sao tôi không hề thay đổi ư?

Cậu ta không hỏi gì khiến tôi cảm thấy rất bứt rứt, nhưng nếu cậu ta hỏi

đến, tôi phải giải thích sao đây?

Sau mười năm, Rajiva đã trở thành một chàng trai khôi ngô, tuấn tú, còn

tôi, chẳng thay đổi gì cả. Vậy là cậu ta đã “bắt kịp” tôi, cũng hai mươi tư tuổi.

Chàng thanh niên bằng tuổi tôi ấy đang nắm tay tôi kéo đi, cẩn trọng để không

chạm vào vết thương của tôi. Nhưng Rajiva là hòa thượng và ở phía đó còn có

những người khác…

Cảm thấy tôi đột nhiên dừng bước, Rajiva quay đầu, nhận ra tôi chú ý đến

bàn tay cậu ta đang nắm chặt tay mình. Rajiva vội thả tay ra, gương mặt lại đỏ

lên rộn ràng hệt như mười năm trước, mắt cụp xuống, khẽ nói:

- Pusyseda bảo cô là tiên nữ…

Rồi lại ngước lên nhìn tôi, vẫn là đôi mắt trong sáng và thuần khiết ấy.

- Dù thế nào, cô trở về là tốt rồi…

Tôi nghe mà sống mũi cay cay, tôi ốm mất!

Chúng tôi không vào cung tìm ngự y nữa, tôi sợ chạm mặt người quen.

Rajiva không xem tôi là quái nhân, nhưng biết đâu những người khác sẽ trói

tôi lại rồi đưa lên giàn thiêu thì sao, tốt hơn hết là phải thận trọng! Tôi không

nói với Rajiva những lo lắng của mình, nhưng thấy tôi do dự, cậu ta hiểu ngay.

Tôi đeo chiếc ba lô Northface lên vai rồi trèo lên xe ngựa của Rajiva, cậu ấy

bảo sẽ đưa tôi đi tìm chỗ ở. Chiếc xe ngựa của Rajiva bên ngoài trông rất giản

dị  nhưng  bên  trong  khá  là  thoải  mái,  có  đệm  êm,  ngựa  tốt.  Là  một  hòa

thượng, Rajiva không sở hữu tài sản cá nhân, nhưng cả đời cậu ấy đều không

phải lo chuyện cơm ăn áo mặc và lúc nào cũng có người hầu kẻ hạ. Khi còn ở

Kabul, chưa đầy mười tuổi mà Rajiva đã nhận được sự đãi ngộ đặc biệt: “Mỗi

ngày hai đôi ngỗng khô, ba đấu gạo, ba đấu bột mì, sáu cân bơ. Nơi ở có năm

vị tăng trẻ, mười chú tiểu lo công việc và một số đệ tử khác lo quét dọn. Có

thể thấy Kumarajiva đã được trọng vọng như thế nào”. Trong các bộ phim

truyền hình mà tôi xem, các chú tiểu vất vả lắm cũng chỉ phải cầm chổi quét

qua quét lại, Rajiva, có lẽ cả đời cũng không phải động chân động tay vào mấy

công việc lặt vặt này…

Xe ngựa rung lắc khá mạnh cắt ngang những suy nghĩ miên man của tôi,

quay lại và nhìn sang phía đối diện, khuôn mặt Rajiva không biết từ lúc nào đã

lại đỏ lên như gấc chín

Tôi hắng giọng, đưa mắt đến chuỗi hạt trên tay cậu ta, màu sắc không còn

như trước nữa, một số hạt đã có vết nứt.

- Cũ như vậy mà vẫn đeo sao?

Cậu ta cúi xuống, thu tay vào trong áo:

- Vẫn đeo, chưa muốn thay.

Tôi lôi trong ba lô ra chuỗi hạt mã não.

- Đeo cái này đi.

Rajiva nhìn chuỗi hạt trong tay tôi, hơi ngạc nhiên. Chuỗi hạt đó rất đều và

đẹp, sắc đỏ long lanh, trong suốt, chỉ nhìn cũng biết là món đồ quý giá. Một

lúc sau, cậu ta mới đưa ta ra nhận lấy chuỗi hạt, nhưng không đeo vào tay, mà

thận trọng đặt vào lòng mình.

Ánh mắt mơ màng ngước nhìn tôi. Tôi nghĩ, xe ngựa này xóc quá…

Chương 18: Đến chùa Cakra

Xe ngựa chạy mãi, tôi kéo rèm nhìn ra bên ngoài, vậy là chúng tôi đang đi

về hướng bắc, bên đường, ruộng nương trải rộng mênh mông, chắc chắn đã

ra khỏi thành Khâu Từ rất lâu rồi. Lạ quá, sao phải đi xa như vậy, không lẽ nhà

trọ đó ở nông thôn?

- Chúng ta đến chùa Cakra.

Thấy tôi có vẻ suy tư, Rajiva mỉm cười.

- Tôi là sư trụ trì ở chùa Cakra. Chùa cách kinh thành bốn mươi dặm, đường

sá khá xa xôi.

Chùa Cakra ư? Là ngôi chùa mà Huyền Trang từng đến giảng kinh? Nơi có

thành cổ Subash mà tôi đã khảo sát nhiều ngày khi ở Kucha? Đúng rồi, Rajiva

từng trụ trì ngôi chùa đó, có điều không thấy văn bản hay tài liệu nào ghi chép

năm tháng cụ thể, không ngờ lại vào khoảng thời gian khi cậu ấy còn trẻ như

vậy.

- Chúng ta sẽ kịp giờ ăn tối.

Có lẽ thấy tôi ngơ ngác nhìn ra xung quanh, trông có vẻ khổ sở lắm, Rajiva

càng cười tươi hơn.

Định lên tiếng biện hộ, nhưng chạm phải nụ cười quyến rũ ấy, tôi chẳng

còn nhớ mình muốn nói gì nữa, cứ mê mải ngắm nhìn. Nụ cười năm mười ba

tuổi của cậu ta đã khiến người khác phải bối rối rồi, nụ cười tuổi hai mươi tư

càng có sức cuốn hút mãnh liệt. Bất giác, tôi đưa tay lên che mắt, phải chặn

ngay sức hấp dẫn khiến tôi cứ phải hồi hộp vô cớ ấy.

- Tay cô đang bị đau, đừng chạm vào.

Rajiva ơi, cậu có biết ánh mắt và nụ cười ấy của cậu ở thế kỷ XXI người ta

gọi là “phát tín hiệu” không hả? Tôi bỏ tay xuống, kìm chế bản thân để không

nhìn vào đôi mắt hút hồn ấy nữa và nhanh chóng nghĩ cách chuyển chủ đề:

- Pusyseda vẫn khỏe chứ?

Nhắc đến em trai, Rajiva cười vui vẻ.

- Cậu ấy hiện là đội trưởng đội cấm vệ quân, đức vua rất trọng dụng.

Tôi biết mà, từ nhỏ Pusyseda đã thích học võ hơn học chữ, lúc nào cũng

ham mê diễn kịch đánh đấm. Mỗi lần lên lớp, tôi đều phải giả làm quân lính,

giả làm giặc cướp, chơi đùa với chú nhóc một lúc lâu, sau đó Pusyseda mới

chịu ngồi vào học bài. Nghĩ đến cậu nhóc ấy lại thấy buồn cười. Bây giờ đã là

chàng trai hai mươi mốt tuổi rồi, không biết có còn nhớ tôi không, khi mà

chúng tôi chỉ sống cùng nhau vẻn vẹn ba tháng.

- Cậu ấy kết hôn chưa?

Vẫn chưa. Pusyseda suốt ngày rong chơi phong lưu, chưa thấy cậu ấy thật

lòng với cô gái nào cả. Cha tôi thúc giục thì cậu ấy bảo nhất định sẽ cưới một

cô gái độc nhất vô nhị trên đời này.

Ha ha, tiêu chuẩn cao gớm nhỉ! Cũng phải thôi, cậu ta xuất thân quyền

quý, lại cao ráo đẹp trai nữa.

- Tôi muốn gặp cậu ấy. Nhưng không biết có làm cậu ấy hoảng sợ không.

Rajiva bật cười, hình như nhớ đến điều gì đó.

- Không đâu, cậu ấy vẫn luôn nghĩ cô là tiên nữ và tin rằng, cô nhất định sẽ

quay lại.

- Cậu giúp tôi sắp xếp được không?

Không biết tôi có nhận ra cậu nhóc ấy không nữa.

Rajiva gật đầu, tôi cảm thấy nhẹ nhõm.

- Gặp được cậu, sau đó gặp cậu ấy nữa, thì tôi có thể yên tâm quay về rồi.

Khâu Từ vốn không có trong kế hoạch vượt thời gian lần này. Tôi cố ý đến

đây chỉ để được nhìn thấy Rajiva và nhân tiện tìm cách gặp Pusyseda, sau đó

sẽ đi khảo sát thành cổ Taqian, rồi đến Trường An. Tôi luôn luôn nhắc nhở bản

thân, tôi đến đây để làm việc. Tôi chỉ có thể ở lại nhiều nhất là một năm. Mặc

dù sau khi sử dụng Lithium, tính năng của đồng hồ vượt thời gian đã ổn định

hơn trước rất nhiều, nhưng tuổi thọ của loại pin này cũng có giới hạn nhất

định. Để đảm bảo còn đủ năng lượng khi quay về, tôi phải rời khỏi đây trong

vòng một năm. Nếu không tôi sẽ phải lưu lại vĩnh viễn.

Ánh mắt Rajiva thoáng vẻ ngỡ ngàng:

- Cô trở về Trung Nguyên ư? Hay… về trời?

Về trời ư? Tôi sững người.

- Cậu tin điều đó thật sao?

- Nếu không, vì sao một cô gái như cô lại một mình xuất hiện giữa sa mạc?

Vì sao cô chưa từng đến Kabul lại nắm rõ kiến trúc chùa hang đá ở đó? Vì sao

cô biết nguồn gốc chùa Masha ở Khotan? Vì sao kiến thức và sự hiểu biết của

cô phong phú hơn bất cứ cô gái nào? Vì sao đột ngột cô biến mất không để lại

dấu vết gì? Vì sao sau mười năm dung mạo của cô không hề thay đổi?

Hàng loạt câu hỏi “vì sao” khiến tôi bối rối. Cậu ta vốn rất giỏi hùng biện, tôi

làm sao chống đỡ nổi. Nếu tiếp tục hỏi nữa, chắc tôi sẽ “khai” ra hết.

Nhìn vẻ mặt tội nghiệp của tôi, Rajiva khẽ cười, đôi mắt long lanh.

- Thực ra, mười năm trước tôi đã cảm thấy rất lạ. Cô đột nhiên biến mất,

mười năm sau trở lại, dung mạo không hề thay đổi. Điều này càng khiến tôi tin

rằng, sự xuất hiện của cô là do Phật tổ an bài.

Tôi không biết phải nói sao, ánh mắt ấy khiến tôi vô cùng bối rối. Tôi gắng

giữ bình tĩnh, chuyển đề tài:

- Cha cậu vẫn khỏe chứ?

Vẻ mặt Rajiva bỗng trở nên u ám.

- Sức khỏe của cha giảm sút đi nhiều, có lẽ vì quá thương nhớ mẹ tôi.

Tôi nhớ rằng, về sau Jiva đã rời Khâu Từ để đến Ấn Độ, nhưng các tài liệu

không ghi chép thời gian cụ thể. Bây giờ, hẳn là bà đã ra đi rồi.

Tôi thinh lặng, Kumarayana, con người nho nhã, đôn hậu ấy, con người

“thông tuệ và đức hạnh” ấy chắc hẳn vẫn luôn tha thiết yêu vợ mình? Lẽ ra

ông sẽ là người kế vị ở Ấn Độ (không rõ quốc gia của ông là tiểu quốc nào, vì

khi đó, Ấn Độ phân tách thành rất nhiều quốc gia nhỏ), nhưng ông đã từ bỏ

tất cả để xuất gia và tìm đường đến Khâu Từ học đạo. Có sách chép rằng

Kumarayana thành thân với Jiva vì bà rất yêu ông, thậm chí đã ép ông phải

cưới  bà.  Nhưng  tôi  nghĩ,  một  cao  tăng  “tâm  vững  như  bàn  thạch”  như

Kumarayana nếu không có tình cảm sâu sắc với Jiva, chắc chắn sẽ không chịu

làm quốc sư Khâu Từ, rồi lưu lại nơi này. Ở Ấn Độ, ông có thể trở thành một

tướng quốc kia mà! Nếu không vì người vợ xinh đẹp, nếu không vì những đứa

con thông minh, chắc hẳn ông đã không can tâm với thân phận một kẻ tha

hương. Vì vậy, khi Jiva muốn xuất gia ông đã kiên quyết phản đối, chỉ đến khi

bà  một  mực  tuyệt  thực,  ông  mới  đành  ngậm  đắng  nuốt  cay  chấp  nhận.

Giương mắt đứng nhìn người vợ đầu gối tay ấp của mình xuống tóc đi tu, từ

nay gia đình hạnh phúc của ông không còn trọn vẹn nữa, chắc hẳn ông đã rất

đau lòng. Bản thân ông là một tín đồ Phật giáo, lẽ ra ông phải vui mừng khi có

người nguyện dành trọn đời phụng sự Đức Phật mới phải chứ? Nhưng vì sao

khi tín đồ ấy là người ông yêu thương, ông lại chẳng thể nguôi ngoai?

Tôi vén rèm cửa nhìn ra bên ngoài, xe ngựa chạy rất nhanh, nhưng vì là cỗ

xe tốt nên mức độ rung lắc không quá nghiêm trọng. Từng thửa ruộng đều

tăm tắp trôi qua trước mắt, phía xa xa là dãy Thiên Sơn sừng sững tạc hình lên

bầu  trời  xanh  ngút  ngát.  Quay  đầu  lại,  bắt  gặp  ánh  mắt  Rajiva  đang  nhìn

mình. Lại nhớ chuyện Kumarayana không bằng lòng để vợ xuống tóc, nhưng

lại đồng ý cho cậu con trai mới bảy tuổi của mình xuất gia. Có lẽ không chỉ vì

cậu bé tuổi nhỏ cần có mẹ, mà còn vì Kumarayana muốn Rajiva ở bên Jiva để

chăm sóc bà.

Tôi đắm chìm trong những suy tư miên man không dứt, bánh xe vẫn đều

đặn quay, mí mắt trùng xuống, nặng trịch. Mấy ngày rong ruổi trên đường

khiến tôi thấm mệt. Chợt thấy vẳng bên tai một giọng nói khẽ khàng, ấm áp:

- Ngải Tình, nằm xuống chợp mắt đi.

Không kịp suy nghĩ thêm, tôi ngã đầu xuống, trước lúc thiếp đi chỉ nhớ

mang máng là đã gối trên vật gì đó rất êm, sau đó ngủ say không biết trời đất

gì.

Khi Rajiva đánh thức tôi dậy thì trời đã về chiều, trước mặt tôi là quần thể

kiến trúc nguy nga, đồ sộ chẳng khác nào một thành phố. Rajiva lại đỏ mặt khi

tôi mở mắt ra nhìn cậu ta, chắc là điệu bộ của tôi lúc ngủ khó coi lắm, nên cậu

ta mới như vậy. Tôi thấy hơi xấu hổ, nhưng cảm giác ấy đã nhanh chóng biến

mất ngay sau khi tôi xuống xe và nhìn thấy công trình kiến trúc trước mặt.

Đó là ngôi chùa nổi tiếng nhất trong lịch sử Khâu Từ - chùa Cakra, được xây

dựng dưới thời Ngụy Tấn, cũng là ngôi chùa lớn nhất còn lưu lại ở Tây vực.

Trong “Đại Đường Tây vực ký” Huyền Trang gọi đó là chùa Chiêu Hộ Li. Khi

Huyền Trang đi Tây Trúc thỉnh kinh và có ghé qua chùa Chiêu Hộ Li, thì ngôi

chùa này khi ấy đang vào giai đoạn cực thịnh. Khuôn viên của chùa kéo dài

đến  tận  vùng  gò  đồi  và  núi  cao  hai  bên  bờ  phía  đông  và  phía  tây  sông

Tongchang. Ngài Huyền Trang đã ở lại chùa Cakra giảng kinh trong suốt hơn

sáu mươi ngày và ngài đã để lại cho thế kỷ XXI rất nhiều tư liệu nghiên cứu

quý  giá  về  ngôi  chùa  này.  Phía  bắc  chùa  Cakra  có  một  thôn  làng  nhỏ  của

người Duy Ngô Nhĩ (Uygur), nghe nói đó chính là nơi từng được gọi là “Nước

con gái” (Nữ nhi quốc) trong tiểu thuyết “Tây du ký” nổi tiếng của Ngô Thừa

Ân. Nhưng sự thật có phải vậy không thì vẫn chưa ai giải đáp được. Một số di

chỉ thiền động với rất nhiều văn tự Khâu Từ và những bức bích họa đậm màu

sắc Phật giáo nằm trên ngọn núi phía bắc chùa Cakra vẫn được bảo tồn đến

ngày nay. Nghe nói, về sau, những pho tượng Phật trong chùa đã bị tín đồ Hồi

giáo phá hủy, vì họ căm ghét việc sùng bái những thần linh có hình hài.

Chùa Cakra lấy sông Tongchang làm đường ranh giới tự nhiên phân tách

ngôi chùa thành hai khu vực phía đông và phía tây. Người dân Kucha ngày nay

gọi đó là thành cổ Subash, là di chỉ quan trọng nhất ở Khâu Từ, bên cạnh

Thiên Phật động Kizil. Ngày nay, muốn đến chùa Chiêu Hộ Li ở Kucha bạn phải

nói là đến “thành cổ Subash”, vì hầu hết những người không nghiên cứu sâu

về lịch sử ở Kucha đều không biết chùa Chiêu Hộ Li là ngôi chùa nào. Tuy

nhiên, trên thực tế, thành cổ Subash chỉ là một thành phố nhỏ nằm ở đầu phía

nam của khu chùa phía tây mà thôi. Là thành phố trực thuộc trong cả khối

kiến trúc đồ sộ của ngôi chùa Cakra vĩ đại này. Subash là nơi nghỉ trọ của

khách thập phương khi đến chùa cúng bái. Trong nội thành Subash, kiến trúc

đền tháp chiếm đa số, đi đến đâu cũng thấy những tòa tháp, tháp lớn tháp bé,

khiến người ta mỏi mắt ngắm nhìn.

Chúng tôi đang có mặt ở nội thành Subash. Rajiva đưa tôi đến một ngôi nhà

nhỏ ở nơi khá hẻo lánh trong thành phố. Người mở cửa là một ông lão, tôi thấy

ông rất quen, ông lão cũng nhìn tôi chăm chú. Tôi nhớ ra rồi, chính là ông cụ

quản gia của phủ quốc sư, tên là Mavasu, là người theo hầu Kumarayana từ

Ấn Độ sang Khâu Từ. Mất một lúc lâu ông lão mới nhận ra tôi và đúng như tôi

nghĩ, ông ngạc nhiên đến mức tay chỉ trỏ vào tôi hồi lâu mà không nói được

câu nào. Rajiva giải thích với ông cụ bằng tiếng Phạn. Ông cụ đã bình tĩnh trở

lại, nhưng vẫn nhìn tôi bằng ánh mắt đầy thắc mắc khi đưa tôi vào nhà.

Khuôn viên ngôi nhà không rộng lắm, gồm ba gian, hai chái nhà ở hai bên.

Và giống như mọi ngôi nhà khác ở Khâu Từ, trước sân có một giàn nho, hoa

nở rực rỡ. Lúc này đang là mùa nho chín rộ, nên khắp không gian lan tỏa

hương thơm ngọt ngào dìu dịu. Đồ đạc trong phòng rất giản dị: giường, tủ,

bàn, ghế và không có bất cứ thứ đồ dư thừa nào khác. Cảm giác như nơi này

không vướng chút bụi trần, thanh bần và thoáng đãng. Tài sản quý giá duy

nhất là hai giá sách áp vào lưng tường. Chỉ thoáng nhìn đã thấy đầy đủ: sách

tiếng  Hán,  tiếng  Phạn,  tiếng  Tochari  và  một  vài  cuốn  trong  số  đó  nhìn  rất

quen.

- Đây là nơi tôi đọc sách.

Thấy tôi chú ý đến tủ sách, Rajiva giải thích:

- Pusyseda không ham đọc sách, nên cha đã tặng tôi toàn bộ số sách trong

nhà.

- Cậu sống ở đây ư?

- Tôi ở trong chùa chứ! Nơi này chỉ là chốn thanh tĩnh để đọc sách thôi.

Khuôn mặt Rajiva toát lên vẻ thư thái hiếm thấy.

- Cô cứ yên tâm ở lại đây, vợ chồng Mavasu sẽ chăm sóc cô.

Rajiva bước ra ngoài, tôi tranh thủ sắp xếp đồ đạc. Một lát sau cậu ta quay

lại, trên tay cầm chai rượu thuốc và một miếng vải bông sạch. Tôi muốn tự

mình băng bó, nhưng khi rượu thuốc ngấm vào vết thương, tôi cắn răng chịu

đau. Rajiva ngồi bên cạnh quan sát, trách tôi tay chân vụng về, rồi cầm lấy tay

tôi, nhẹ nhàng thấm rượu vào miếng bông tẩy trùng vết thương cho tôi. Thực

ra vết rách trong tay không nghiêm trọng, nhưng khuỷu tay bị toác một miếng

khá rộng và sâu. Tôi xắn tay áo lên, chìa vết thương đang sưng tấy, nhức buốt

ra trước mặt cậu ta.

Rajiva sững người khi nhìn thấy cánh tay trần của tôi. Quên cả việc băng

bó, để mặc ánh mắt khó hiểu miệt mài du ngoạn trên cánh tay tôi. Tôi chợt

nhận ra, trước mặt tôi lúc này không còn là cậu thiếu niên với thân hình mảnh

khảnh và khuôn mặt hồn nhiên của tuổi mười ba nữa. Rajiva của mười năm

sau đã là một thanh niên trưởng thành, bằng tuổi tôi. Và vào thời cổ đại, một

cô gái chìa cánh tay trần của mình ra trước một chàng trai là hành vi không ý

nhị chút nào. Tôi buông tay áo xuống, nói rằng tôi sẽ tự mình băng bó.

Rajiva đang yên lặng bỗng kéo tay tôi về phía mình, vén tay áo lên cao,

thấm bông và lau vết thương cho tôi. Động tác của cậu ấy không nhẹ nhàng

chút nào, nhưng vẻ mặt nghiêm trang của Rajiva khiến tôi quên cả đau, chỉ

biết len lén quan sát cậu ấy.

Dưới ngọn đèn dầu của buổi chiều muộn, gương mặt dài bên ánh sáng,

hàng mi dài khẽ đua lên cao, sống mũi cao vời vợi, đôi môi khép chặt. Vẻ đẹp

cuốn hút ấy khiến người đối diện không thở nổi. Chúng tôi ngồi cách nhau đủ

gần để tôi có thể cảm nhận được mùi thơm dìu dịu của gỗ đàn hương trên

người cậu ấy, thứ hương thơm khiến tôi mơ màng và chỉ muốn lại gần thêm

nữa. Tôi chợt nhận ra rằng, tôi phải rời khỏi đây càng sớm càng tốt, nếu không

tôi sẽ mắc sai lầm. Mà sai lầm này, chắc chắn sếp sẽ không tha cho tôi và bản

thân tôi cũng không thể tha thứ cho mình.

Vợ chồng Mavasu mang đồ ăn vào phòng, mùi thơm của thức ăn đã làm vơi

bớt đi hương thơm say người kia. Mối nghi hoặc của Mavasu vẫn rất lớn, điều

đó thể hiện qua ánh mắt nhìn tôi chăm chú. Tôi không biết Rajiva đã nói gì để

ông cụ chấp nhận sự trở lại của tôi, nên chỉ biết gượng cười chống chế. Sau

đó, hỏi Rajiva, mới biết, cậu ta nói với Mavasu, tôi là cháu gái của Ngải Tình.

Tôi cười lăn lóc. Nói như thế thật là… Nhưng khoan đã, hòa thượng không

được phép nói dối kia mà? Tôi định trêu chọc Rajiva, nhưng đã kịp dừng lại. Vì

chính tôi cũng không nghĩ ra cách giải thích nào hợp lý hơn cho sự trở lại của

mình.

- Rajiva, lần trước có một chiếc ba lô tôi quên mang theo, cậu còn giữ nó

không?

Tôi đã bỏ lại bao nhiêu đồ dùng của thời hiện đại, trong đó có tập giấy nháp

và cuốn sổ tay quan trọng. Sếp từng nhắc nhở rất nhiều lần là không được lưu

lại bất cứ thứ rác thải hiện đại nào, nếu để người đời sau phát hiện ra, thì…

Thử  tượng  tượng  xem,  một  nhà  khảo  cổ  với  mái  tóc  bạc  phơ  đang  lọ  mọ

nghiên cứu một gói đồ cũ nát, rồi ông đột nhiên phát hiện ra ở một góc nhỏ

của gói đồ mấy chữ cái này: “Northface”… Rùng cả mình!

Rajiva gật đầu, nhưng nét mặt không được tự nhiên. Lạ quá, lẽ nào cậu ta

thích cái ba lô của tôi? Đừng đùa, Northface là nhãn hiệu ba lô du lịch hàng

đầu thế giới đấy! Khoản tiền mua chiếc ba lô này là do nhóm nghiên cứu chi

trả, chứ một sinh viên nghèo như tôi làm sao mà mua nổi. Nhưng mà, kể cả

Rajiva thích đến thế nào tôi cũng không thể tặng cậu ấy được.

- Mấy hôm nữa sẽ mang đến cho cô.

Tôi gật đầu, uống thêm một ngụm canh thịt dê.

- Rajiva, tôi muốn đi tham quan chùa Cakra, được chứ?

Rajiva khẽ gật đầu.

- Ngày mai sẽ đưa cô đi xem.

Buổi tối, tôi ngủ trên chiếc giường gỗ thấp, thời cổ đại làm gì có chăn ga gối

đệm, nhưng tôi đã quen nằm trên chiếc giường cứng như thế này rồi. Rajiva

nói không ở đây, có lẽ vì muốn tôi được thoải mái. Tôi tin rằng cậu ta sống ở

đây, bởi vì mùi gỗ đàn hương dìu dịu vẫn còn thoảng trên tấm chăn này, trên

chiếc gối này và trên mảnh chiếu này. Hương thơm thanh khiết ấy ru tôi vào

giấc ngủ miên man.

Chương 19: Tham quan chùa Cakra

Tinh mơ hôm sau, tiếng kẹt cửa làm tôi thức giấc. Tôi gắng gượng hé đôi

mắt vẫn đang đói ngủ của mình và lơ mơ thấy một bóng dáng cao gầy đang

đứng giữa căn phòng ngập ánh sáng.

- Rajiva, sao đến sớm vậy…

- Tôi… tôi… xin lỗi.

Ngược  sáng,  không  thấy  rõ  biểu  cảm  trên  gương  mặt  cậu  ấy,  chỉ  nghe

trong giọng nói có chút ngượng ngùng. Rajiva vội vã lui ra ngoài, lại một tiếng

kẹt cửa trả lại bóng tối cho căn phòng.

Tôi nhìn đồng hồ, mới bảy rưỡi sáng. Chết thật, tôi quên mất, ngày nào cậu

ấy cũng thức dậy lúc hơn bốn giờ, từ năm giờ đến sáu giờ là thời gian tụng

kinh buổi sáng, sau đó mới đến bữa sáng. Giờ này, với cậu ấy, đã không còn

sớm sủa gì nữa. Nhưng tôi vẫn còn muốn ngủ, lại ngả xuống vớt vát thêm vài

phút, sau đó mới uể oải xuống giường.

Khoảng chín giờ tôi cùng Rajiva ra khỏi nhà. Thành phố Subash bé nhỏ khi

ấy đã tấp nập người qua lại, nhà sư, cư sĩ, thương nhân đủ cả, dòng người

đông đúc trên phố xá chật chội. Tôi không muốn Rajiva khó xử, nên ý tứ giữ

khoảng cách với cậu ấy. Rajiva đi trước, tôi theo sau, chốc chốc cậu ta lại dừng

bước, ngoảnh đầu quan sát, rồi mới đi tiếp.

Có vẻ như Rajiva rất được lòng người dân nơi đây. Trên đường đi, hầu hết

mọi người đều lại gần chắp tay hành lễ với cậu ấy. Một đôi vợ chồng ẵm theo

đứa trẻ sơ sinh đến xin Rajiva cầu phúc. Cậu ấy xoa đầu em bé, lầm rầm đọc

một đoạn kinh văn. Vợ chồng nọ vui mừng khôn tả, chắp tay tạ ơn, vẻ mặt hân

hoan, mãn nguyện khi ra về. Rajiva quay lại nhìn tôi cười rạng rỡ, rồi tiếp tục

bước đi, chốc chốc lại dừng bước đáp lễ với người đi đường.

Ra khỏi thành Subash là đến cổng chính của khu chùa Cakra phía tây. Ấn

tượng ban đầu của tôi về ngôi chùa này là những vọng lâu được trang trí rất

bắt mắt phía trên bức tường bao quanh. “Khâu Từ có hơn mười nghìn nhà sư,

chiếm một phần mười dân số trong thành”. Chỉ riêng ở chùa Cakra đã có đến

năm nghìn sư. Sự hưng thịnh của Phật giáo ở Khâu Từ được thể hiện sống

động qua hình ảnh ngôi chùa Cakra nguy nga, đồ sộ. Tuy vậy, thời điểm này

vẫn chưa phải là giai đoạn cực thịnh của Chiêu Hộ Li tự. Quy mô ngôi chùa vẫn

nhỏ hơn rất nhiều so với thời nhà Đường, khi Huyền Trang đi lấy kinh qua đây.

Khi mang thai Rajiva, “năng lực giác ngộ của Jiva tăng lên gấp bội. Bà nghe

danh tiếng ngôi chùa Cakra đã lâu, lại nghe nói trong chùa có nhiều vị cao

tăng đắc đạo, bèn cùng với những tín nữ quý tộc khác và các ni cô ngày đêm

nhang khói lễ bái, ăn chay niệm Phật”. Hẳn là, ngay từ khi còn trong bụng mẹ,

Rajiva đã “thấm nhuần” giáo lý Phật pháp. Trí tuệ siêu phàm của cậu ấy phải

chăng có được từ bối cảnh đặc biệt này?

Ý nghĩ đó khiến tôi bật cười.

Chúng tôi bước đến một bức tường thành thấp hình vuông bên ngoài cổng

chính. Bên trong có một điện thờ đặt tượng Phật Thích Ca Mâu Ni. Tôi lập tức

dập tắt những ý nghĩ lan man, lấy lại tinh thần chuyên nghiệp thường ngày,

chuẩn bị lôi cuốn tập ra và bắt tay vào công việc.

- Ngải Tình, không cần vội. Để tôi đưa cô đi tham quan hết một vòng, rồi

quay lại vẽ cũng chưa muộn.

- Thật không?

Tôi mừng quýnh!

- Đúng rồi! Cậu là chủ trì, cậu có đặc quyền mà! Vậy, ngày nào tôi cũng

đến đây vẽ nhé?

- Được chứ!

Rajiva mỉm cười. Những chùm nắng đầu hạ rực rỡ chiếu rọi làm bừng sáng

cả con người cậu ấy, toát lên thứ hào quang khiến tôi không dám nhìn thẳng.

Tôi ép mình ngoảnh đi hướng khác.

- Rajiva, khối ngọc khổng lồ dưới chân tượng Phật nằm ở đâu vậy? Đưa tôi

đến đó xem đi!

- Cô biết về khối ngọc này?

Rajiva có vẻ ngạc nhiên, ánh mắt nhìn tôi như thăm dò.

- Đây là báu vật của chùa Cakra kia mà!

Làm sao tôi biết được ư? Đơn giản thôi! Câu trả lời là: Huyền Trang đã được

tận mắt chứng kiến và ghi chép lại trong “Đại Đường Tây vực ký”. Cuối thế kỷ

XIX, một nhà sưu tầm đồ cổ người Nga đã đào được khối ngọc này, ông ta còn

ngu xuẩn hết mức khi đập vỡ nó làm đôi với ý đồ sẽ vận chuyển về nước.

Nhưng người dân địa phương đã kịp thời ngăn chặn và bảo vệ được khối ngọc

quý. Sau giải phóng, khối ngọc đã được đưa về trưng bày tại Viện bảo tàng tự

nhiên Bắc Kinh. Nửa khối to nặng khoảng hơn một nghìn hai trăm kilôgam,

nửa khối nhỏ hơn nặng khoảng hơn bảy trăm kilôgam. Còn bây giờ, không cần

thiết phải đến Bắc Kinh, tôi vẫn có thể chiêm ngưỡng khối ngọc ấy và là khối

ngọc hoàn chỉnh, bạn nói xem, tôi có nên sung sướng hay không? Bởi vậy, khi

Rajiva đưa tôi vào một điện thờ nhỏ nhưng được trang trí nguy nga, tráng lệ

phía sau gian thờ chính và tận mắt nhìn thấy khối ngọc khổng lồ trong suốt,

giống hình một con ngao biển với hai màu trắng và vàng đan xen ấy, tôi tiếc

ngẩn ngơ vì không mang theo máy ảnh. Khối ngọc rộng khoảng hơn ba mươi

centimét, dài hơn nửa mét, cao hơn mười centimét. Dấu chân Phật tổ được in

thành hình hai vết lõm rất tự nhiên giữa khối ngọc. Những hình ảnh phác họa

dấu ấn như thế này có rất nhiều. Bạn có thể bắt gặp dấu chân của đại sư Liên

Hoa Sinh (Padmasambhava) ở bất cứ đâu trên khắp vùng Tây Tạng, chỉ khác

đó là hình phác họa trên những cây cối và sỏi đá tự nhiên, để Phật tử có thể

cảm nhận được một cách chân thực pháp lực vô biên của Phật.

Nhưng tôi không nói điều đó với Rajiva, sợ cậu ấy không vui. Tôi bắt chước

Rajiva, chắp tay cúi lạy thành kính và cắm hương lên khối ngọc thần thánh.

Bước ra khỏi điện thờ nổi tiếng ấy, tôi chợt thấy một hành lang rất dài chạy

hút về phía sau, nhưng hai bên được che phủ kín đáo, nom có vẻ tối tăm âm u

kỳ lạ và cảm giác như nó kéo dài đến vô tận.

Thấy tôi lặng lẽ quan sát hành lang kỳ lạ đó hồi lâu, Rajiva đến bên, nhẹ

nhàng lên tiếng:

- Đó là nơi thọ đại giới. Cô là người phàm, không được phép vào đó.

Thọ đại giới tức là thọ giới Cụ Túc (Upasambada)! Chẳng khác nào nhận

bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành Phật học dành cho các đệ tử nhà Phật!

Chỉ khi đã thọ giới Cụ Túc, mới được xem là đủ tư cách và điều kiện để trở

thành một Tỷ khâu (Bhikkhu). Rajiva nổi danh khi còn rất trẻ, những tri thức

Phật học và sự giác ngộ Phật pháp của cậu, giới tăng sĩ đương thời, không ai

bì kịp. Nhưng, cho dù đạt được cảnh giới cao đến đâu về kiến thức Phật học,

cậu vẫn phải tuân thủ những quy định của giới tu hành trong các thiền viện.

Vậy nên, mặc dù Rajiva đã thông tỏ chân lý của Phật giáo Đại Thừa từ lâu,

nhưng cậu vẫn phải thọ giới Cụ Túc giống như những tăng sĩ bình thường

khác khi đến tuổi hai mươi.

Tôi đã từng nhìn thấy khu vực thọ đại giới của tăng sĩ tại chùa Long Hưng,

thuộc huyện Chính Định, gần Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, một ngôi chùa

được xây dựng từ thời nhà Tùy. Nhưng ở đó không có hành lang dài và u ám

như thế này. Những ngôi chùa đủ tư cách truyền giới Cụ Túc không nhiều, đó

phải là những ngôi chùa quy mô lớn. Chùa Cakra là ngôi chùa duy nhất ở Khâu

Từ đủ tư cách truyền đại giới.

Bước chân vào dãy hành lang ảm đạm, hun hút ấy, hẳn trong lòng mỗi Sa

di không khỏi dâng lên những suy cảm. Vậy là ta đã quyết, cả đời này sẽ gắn

bó với kinh kệ, khói hương. Cả đời này sẽ từ bỏ mọi tình ái và dục vọng. Cả đời

này, sẽ gánh vác trách nhiệm truyền bá giáo lý Phật pháp. Những suy cảm đó

sẽ theo các Sa di chầm chậm bước đến điểm tận cùng của con đường – giới

đàn (nơi tăng sĩ thọ giới). Ba vị pháp sư, bảy người làm chứng, hình ảnh chiếc

dao cạo sáng lấp lóa, những tiếng tụng kinh lầm rầm trang nghiêm. Kể từ giây

phút này, bước ra khỏi sự sống chết, thoát ly khỏi tham lam, dục vọng, đoạn

tuyệt với thế tục…

Tôi quay đầu nhìn Rajiva đang yên lặng ngóng về dãy hành lang ảm đạm

ấy, vẻ mặt chất đầy suy tư. Có lẽ cậu cũng đang nghĩ về ngày trọng đại ấy. Rồi

đây, trần ai, thế tục sẽ không còn duyên nợ gì với cậu ư, Rajiva?

Chúng tôi bước vào một gian thờ ánh sáng yếu ớt, các nhà sư khác thấy

Rajiva liền cung kính hành lễ, Rajiva gật đầu đáp lại rồi trò chuyện đôi câu với

họ bằng tiếng Phạn. Gian thờ này không lớn, ở giữa đặt tượng Bồ Tát Địa

Tạng Vương, bốn phía xung quanh là những bức bích họa. Tôi nhận ra tượng

Bồ Tát Địa Tạng vì trên tay ngài có một cây tích trượng rất dài. Bồ Tát Địa

Tạng từng thề rằng:

“Chúng sinh độ tận, phương chứng bồ đề

Địa ngục vị không, thệ bất thành Phật”.

Nghĩa là:

Cứu độ chúng sinh hết khổ, mới là Giác Ngộ

Địa ngục còn chưa trống không, thề không thành Phật.

Điều đó có nghĩa, đối tượng cứu khổ của Bồ Tát Địa Tạng là những sinh linh

tội  lỗi  dưới  Địa  Ngục.  Vì  vậy,  sau  khi  Phật  giáo  được  truyền  bá  vào  Trung

Nguyên, sức ảnh hưởng của vị Bồ Tát này ngày càng trở nên rộng rãi, cùng với

Văn Thù, Phổ Hiền và Quan Âm, ngài được xem là một trong bốn vị Đại Bồ Tát.

Tương truyền, Cửu Hoa Sơn ở An Huy chính là đạo tràng thuyết pháp của

ngài.

Tôi đang quan sát và phân tích tỉ mỉ để nhận ra điểm khác biệt về tạo hình

giữa Bồ Tát Địa Tạng ở Tây vực và Bồ tát Địa Tạng ở Trung Nguyên. Một chú

tiểu từ bên ngoài bước vào, mang theo một ngọn đèn dầu, chuyển cho Rajiva

rồi lẳng lặng lui ra. Rajiva nâng cao ngọn đèn, để ánh sáng chiếu rọi lên những

bức vẽ trên tường. Lúc này, trước mặt tôi là hình ảnh những cánh tay tàn phế,

những đôi chân gẫy gập, là biểu cảm đau đớn tột cũng trên những khuôn mặt

người, là đủ mọi loại dụng cụ tra tấn, trừng phạt đẫm vệt máu. Quả rất đáng

sợ!

Những bức họa này mô phỏng nỗi thống khổ của chúng sinh nơi tám địa

ngục lớn.

Chả trách điện thờ này đặt tượng Bồ Tát Địa Tạng, lại âm u, ảm đạm đến

vậy. Có lẽ mục đích là khiến cho các tín đồ cảm thấy kinh sợ trước những hình

ảnh rùng rợn dưới các tầng địa ngục. Ở hầu hết các ngôi chùa từ quy mô

trung bình trở lên đều có những bức bích họa phóng tác như thế này.

Tôi có biết về tám địa ngục lớn, nhưng không nhớ tên gọi cụ thể, nên đã

nài nỉ Rajiva diễn giải.

- Đây là địa ngục đẳng hoạt (địa ngục chết đi sống lại). Chúng sinh mắc tội

sa xuống địa ngục này là những người vẫn còn chút tình cảm, họ không nguôi

ngoai nỗi thương nhớ cha mẹ. Nhưng móng tay họ sẽ biến thành vuốt sắt, họ

cấu xé lẫn nhau và khi tâm thần bấn loạn, họ cào cấu chính mình, cho đến khi

thịt nát máu cạn và họ tắt thở. Nhưng một luồng gió lạnh thổi đến, da thịt hồi

sinh, họ lại tiếp tục chịu sự trừng phạt như lúc trước.

Giọng nói của Rajiva đượm vẻ u buồn, cậu dừng lại giây lát rồi mới tiếp tục:

- Những người mắc tội sát sinh, chà đạp lẽ phải, phỉ báng người ngay đều

sẽ sa xuống địa ngục này.

Vừa ngắm nhìn các bức vẽ tôi vừa gật đầu, bước chân không ngừng di

chuyển theo ánh sáng ngọn đèn dầu trên tay Rajiva. Điện thờ trống trải chỉ

còn lại hai chúng tôi. Giọng nói ấm áp của Rajiva vang giữa không gian trầm

mặc, khoảnh khắc ấy, cảm xúc trong tôi bỗng trở nên thê lương.

- Đây là địa ngục hắc thằng (nơi chúng sinh bị trói bằng dây sắt), chúng

sinh phạm tội sẽ bị trói lại bằng dây sắt nung nóng, sau đó tứ chi bị chặt hoặc

bị cưa đứt. Nỗi đau đớn, khổ sở lớn gấp mười lần địa ngục đẳng hoạt. Những

người phạm tội sát sinh, trộm cắp đều sẽ sa xuống địa ngục này.

Ánh đèn tiếp tục được đẩy về phía trước.

- Đây là địa ngục chúng hợp (nơi chúng sinh bị núi đá ép chặt), người

phạm tội bị đẩy vào giữa hai núi đá và bị ép chặt cho đến khi xương cốt nát

vụn. Phàm những người mắc tội sát sinh, trộm cắp, tà dâm đều rơi xuống địa

ngục này.

- Đây là địa ngục khiếu hoán (nơi chúng sinh kêu la thảm thiết), người mắc

tội sẽ bị nướng trên vạc dầu hoặc bị đẩy vào lò lửa, hoặc bị dùng kìm nóng

banh miệng, đổ đồng nóng chảy vào bụng khiến cho lục phủ ngũ tạng bị thiêu

hủy. Phàm những kẻ mắc tội giết người, trộm cắp, tà dâm, nói dối, uống rượu

đều sẽ sa xuống địa ngục này. Nếu đệ tử Phật môn vi phạm năm điều giới luật,

thì dù là người xuất gia hay người tu tại gia đều sẽ bị sa xuống địa ngục đại

khiếu hoán (địa ngục mà sự trừng phạt khiến chúng sinh kêu la thống thiết

gấp rất nhiều lần địa ngục khiếu hoán).

Tôi bỗng thấy rùng mình, sự trừng phạt đối với người nhà Phật còn khủng

khiếp hơn cả người thường ư!

- Đây là địa ngục tiêu nhiệt (nơi chúng sinh bị thiêu đốt), kẻ phạm tội nằm

trên sắt nung, toàn thân bị đánh đến bầm dập vỡ nát. Phàm những kẻ vi

phạm năm điều giới luật đều sẽ bị đẩy xuống địa ngục này.

Ánh sáng ngọn đèn dầu bỗng nhiên dừng lại, bàn tay người giữ đèn run

run.  Bóng  dáng  cao  gầy  hắt  lên  tường,  khiến  cho  những  hình  ảnh  thảm

thương cho bức vẽ trở nên mờ ảo, tan loãng trong những dao động lập lòa của

ánh sáng.

- Rajiva, cậu sao thế?

Tôi ngước mắt lên nhìn cậu ấy, chúng tôi chỉ cách nhau một bước chân,

ánh đèn leo lét rọi vào khuôn mặt ưu tư, một thoáng u buồn ẩn hiện, nhưng

tan đi rất nhanh. Rajiva lấy lại vẻ điềm tĩnh thường thấy, tiếp tục giảng giải.

- Nếu tăng sĩ phạm tội sát sinh, trộm cắp, tà tâm sẽ bị sa xuống địa ngục

đại tiêu nhiệt, mức độ trừng phạt tàn khốc hơn rất nhiều lần so với địa ngục

tiêu viêm.

Giọng nói của Rajiva đượm vẻ chua xót, phải chăng vì lòng trắc ẩn đối với

những hình phạt nặng nề dành cho giới tăng lữ. Phật môn quản giáo đệ tử

của mình rất nghiêm khắc, trong số tám địa ngục lớn, có đến hai địa ngục

dành để trừng phạt những tăng sĩ phạm tội.

Rajiva lấy lại sự bình tĩnh, bàn tay mang theo chiếc đèn dầu khi nãy bất giác

buông xuống, giờ đã lại được nâng cao.

- Đây là địa ngục vô gián, hay còn gọi là địa ngục a tỳ, người phạm tội bị

hành hình liên tục, chịu đau đớn khổ sở không lúc nào ngơi nghỉ. Phàm những

kẻ phạm phải năm tội đại nghịch (giết mẹ, giết cha, giết A- la- hán, gây chia rẽ

tăng sĩ, phá hoại hình ảnh của Phật tổ), đều bị đày xuống địa ngục này.

Đó là bức vẽ cuối cùng, chúng tôi cũng vừa đi hết một vòng tròn.

Rajiva đặt đèn dầu lên hương án phía trước pho tượng Bồ Tát Địa Tạng

Vương, cung kính quỳ xuống vái ba vái, rồi cùng tôi bước ra khỏi điện thờ.

- Mỗi địa ngục trong số tám địa ngục lớn lại được chia thành mười sáu địa

ngục nhỏ. Tội ác cũng chia thành ba cấp. Những kẻ phạm tội nặng nhất bị đẩy

vào địa ngục lớn, những kẻ còn lại bị đẩy vào địa ngục nhỏ.

Ánh nắng rực rỡ bên ngoài xua tan đi những ảm đạm trong lòng, tôi giống

như chiến binh Dante vừa dạo hết một vòng địa ngục, cảm xúc đầy vơi. Kết

luận rút ra là: nhân gian thật tuyệt vời!

Gần đến giờ trưa, Rajiva dẫn tôi đến nhà ăn dành cho các cư sĩ tu tại gia

đến chùa Cakra cúng bái, cậu ấy ngồi ăn cùng tôi. Rajiva ăn uống từ tốn, quả

không hổ danh là con nhà quý tộc. Nhưng điều khiến tôi thiếu tự nhiên là

những ánh mắt đổ dồn về phía chúng tôi, tuy họ không nói gì, nhưng tôi biết

họ nghĩ gì. Tôi bỗng cảm thấy không thoải mái. Một người như Rajiva nếu sống

ở thời hiện đại, cũng chưa hẳn đã là một sự chọn lựa lý tưởng. Mặc dù nếu có

cậu ấy ở bên cạnh, đi đến đâu, tôi cũng có thể hãnh diện với bạn bè và những

người xung quanh, nhưng cậu ấy quá tài trí, thông minh, lại đẹp trai hút hồn

như vậy, sẽ làm lu mờ hình ảnh của tôi. Không những tôi sẽ phải thấp thỏm lo

âu từng giây phút, canh chừng mọi lúc mọi nơi, đề phòng những cô gái trẻ

đẹp khác, mà tôi còn phải đau đầu tìm cách nâng cao tầm vóc trí tuệ của bản

thân để có thể theo kịp cậu ấy. Cuộc sống mệt mỏi như thế, lấy đâu ra vui vẻ,

thoải mái chứ! Cho nên, kết luận của tôi là: tôi – không – thèm!

- Không thèm gì vậy?

Tôi giật mình ngẩng lên, bắt gặp hai vực nước sâu hun hút đang xoáy vào

mình, xấu hổ không biết giấu mặt vào đâu, bối rối không biết phải thanh minh

thế nào.

- Các thầy!

May quá! Có người đến giải nguy cho tôi rồi! Đó là… là người Hán, hai hòa

thượng người Hán!

Họ trò chuyện với nhau bằng tiếng Phạn, tôi đứng bên chăm chú quan sát

đồng hương.

Rajiva giới thiệu với tôi, hai vị hòa thượng từ Trường An xa xôi đến đây xin

nghe giảng đạo, pháp hiệu của họ là Tăng Thuần và Đàm Sung. Tôi trợn tròn

mắt khi nghe thấy những cái tên đó.

Tăng Thuần và Đàm Sung! Chính là hai vị sư này! Họ đến Khâu Từ học đạo,

sau đó trở về Trung Nguyên tấu trình với vua nhà Tiền Tần khi ấy là Phù Kiên

rằng, Kumarajiva là vị pháp sư tài trí hơn người, là người đã truyền bá sâu

rộng kinh văn Đại Thừa, tiếng tăm vang khắp vùng Tây vực. Một nhà sư nổi

tiếng ở Trung Nguyên là Thích Đạo An, nghe danh Kumarajiva đã lâu, cũng

thuyết phục Phù Kiên mời Rajiva đến Trường An. Khi Phù Kiên quyết định tấn

công Khâu Từ, nhà vua đã nói với Đô đốc Lữ Quang rằng: “Trẫm nghe nói Tây

Quốc có Kumarajiva, thông hiểu pháp tướng, giỏi luận âm dương, là một bậc

kỳ tài trong thiên hạ. Trẫm lấy làm ngưỡng mộ. Nhân tài là báu vật của quốc

gia. Vậy, sau khi chiếm được Khâu Từ, khanh hãy lập tức đưa Kumarajiva về

đây”.

Câu chuyện này đã được các tín đồ Phật giáo ngày sau truyền tụng khắp

nơi. Họ cho rằng Phù Kiên phát động chiến tranh với Khâu Từ là vì muốn có

được Kumarajiva. Giống như việc các cô gái tin rằng cuộc chiến thành Troy là

vì nàng Helen xinh đẹp, hay Ngô Tam Quế bán đứng nhà Hán cho triều đình

Mãn Thanh là vì nàng kỹ nữ Tô Châu – Trần Viên Viên. Một cuộc chiến tranh

quy mô lớn đã nổ ra và cướp đi tính mạng của mấy chục nghìn người, chỉ vì

muốn đoạt lấy một người thôi ư, những câu chuyện như thế mới hấp dẫn làm

sao! Tôi là người nghiên cứu lịch sử, tất nhiên, tôi không tin Phù Kiên phát

động chiến tranh chỉ vì muốn có được một vị cao tăng. Liệu Phù Kiên có thực

sự hiểu rõ Kumarajiva sẽ mang lại lợi ích gì cho ông ta hay không? Nhà vua

muốn có Kumarajiva chỉ vì cậu ta thông tỏ âm dương ngũ hành? Một người tài

trí cao vời như Giả Nghị, lẽ nào Hán Văn Đế cũng chỉ vì muốn ông ta coi bói

cho mình?

- Ngải Tình!

Tôi lại để tâm trí trôi tận đâu đâu rồi, quay lại đã thấy hai vị hòa thượng

đang hành lễ với mình, tôi vội vàng đáp lễ. Họ là những đồng hương đầu tiên

mà tôi gặp sau hai lần vượt thời gian đến đây.

Rajiva giới thiệu với họ tôi là cháu gái của người thầy dạy tiếng Hán hồi trẻ

của cậu và tôi đến Khâu Từ để lễ Phật. Tôi chỉ dám trò chuyện đôi câu với họ,

bởi vì những gì tôi biết về thời kỳ Nam Bắc triều thập lục quốc chỉ là những

kiến thức trong sách vở, tôi sợ mình lỡ lời, tiết lộ bí mật lịch sử thì nguy.

Sau vài lời xã giao với tôi, họ quay sang thảo luận giáo lý Phật pháp cùng

Rajiva. Họ trao đổi bằng tiếng Phạn, tôi nghe không hiểu, nên cũng quay đi

ngắm nghía những bức vẽ trên tường.

- Đoạn kinh văn ấy dịch sang tiếng Hán có nghĩa là: Bao nhiêu tâm ý của

chúng sinh trong trời đất, Như Lai đều thấu tỏ. Vì sao lại như vậy?

Rajiva giảng kinh bằng tiếng Hán! Tôi quay lại nhìn cậu ấy và nhận được

một nụ cười đầy hàm ý. Cậu ấy muốn tôi nghe đoạn kinh văn này ư? Tôi ngạc

nhiên, nghiêng tai lắng nghe.

- Đức Phật nói, mọi tâm niệm đều không thực sự tồn tại, đó chỉ là những

ham muốn nhất thời, thoáng chốc nảy sinh trong từng bối cảnh. Nên người ta

đặt cho nó cái hư danh là tâm niệm. Vì sao như vậy? Bởi vì những ham muốn

trong quá khứ là cái đã trôi qua, không để lại vết dấu, ta muốn mà không có

được. Những ham muốn hiện tại, quẩn quanh trong tâm trí ta, chẳng thể nắm

bắt. Những ham muốn của tương lai, còn chưa sinh ra, càng khó nắm bắt.

Trình độ tiếng Hán của Rajiva đã đạt đến mức lưu loát, trôi chảy rồi, lại

thêm giọng nói trầm ấm truyền cảm, tựa như nhả ngọc phun châu ấy nữa,

khiến mỗi câu mỗi chữ như làn gió nhẹ vương vào trái tim tôi.

- Vậy nên, người thuyết giảng Phật pháp vốn không có Phật pháp để thuyết

giảng, thuyết pháp chỉ là danh xưng. Không những không tồn tại Phật pháp

để có thể thuyết giảng, mà ngay cả người thuyết pháp cũng không tồn tại.

Dáng người cao lớn của Rajiva tọa lạc giữa Phật điện, thoáng một nét cười

thỏa nguyện trên vành môi, cậu khẽ nghiêng đầu về phía hai vị hòa thượng

thấp nhỏ chỉ đến vai mình:

- Những luận giải của Rajiva, không biết hai vị đã nắm rõ hay chưa?

Tăng Thuần và Đàm Sung như vừa giác ngộ được chân lý, miệng nhẩm đi

nhẩm lại lời Rajiva vừa giảng giải, ở cả hai vị hòa thượng người Hán đều toát

lên vẻ say mê trong sự lĩnh hội. Tôi lặng ngắm Rajiva. Sự tự tin tỏa khắp con

người cậu, sức hút mãnh liệt từ trí tuệ uyên bác ấy khiến tôi không dám nhìn

thẳng. Tuy tuổi còn trẻ, nhưng ở Rajiva đã tụ hội đầy đủ phong thái của một

bậc danh sư.

Buổi chiều, chúng tôi tiếp tục tham quan ngọn đồi phía bắc, nơi đây có một

quần  thể  hang  đá,  gồm  rất  nhiều  căn  phòng  tọa  thiền  của  tăng  sĩ.  Nói  là

phòng tọa thiền nhưng thực chất chỉ là một hốc đá nhỏ, đủ chỗ cho một người

ngồi lọt vào trong. Rajiva chỉ cho tôi thấy trên vách tường phía sau có dấu vết

in  đậm  hình  hài  một  con  người.  Cậu  nói  rằng,  rất  nhiều  vị  cao  tăng  theo

trường phái tu khổ hạnh đã từng ngồi thiền ở đây, lâu dần, hình hài của các vị

đã in tạc vào vách đá. Phật giáo Tiểu Thừa coi trọng việc tu hành. Công việc

hàng ngày của tăng sĩ chủ yếu là ngồi thiền trong căn phòng trống không, tĩnh

tâm lĩnh hội Phật pháp. Phương pháp tu hành này xuất phát từ phép thiền

Yoga của Ấn Độ. Trước khi giác ngộ, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni cũng đã trải

qua sáu năm tu hành khổ hạnh. Ngài ngồi thiền hết ngày này qua tháng khác,

ăn uống rất ít, thân xác héo hon. Sau khi đắc đạo, ngài ăn uống bình thường

trở lại và không khoác lên mình chiếc áo cà sa chắp vá rách rưới nữa. Tuy

nhiên, ngài vẫn duy trì thói quen tĩnh tâm tọa thiền. Điều này đã trở thành một

trong những đặc trưng nổi bật của Phật giáo Tiểu Thừa. Và cũng bởi vậy,

trong cấu trúc của các ngôi chùa Phật giáo Tiểu Thừa, ít hay nhiều đều có

những phòng đá tọa thiền dành cho các tăng sĩ.

Có  điều,  những  căn  phòng  đó  đang  hiện  ra  trống  trải  không  một  bóng

người trước mắt tôi. Tôi hỏi Rajiva, cậu mỉm cười.

- Từ khi tôi tiếp nhận vai trò trụ trì chùa này, đã ra sức truyền bá giáo lý Đại

Thừa, yêu cầu các nhà sư năng ra ngoài giảng đạo, thâm nhập vào đời sống

của chúng sinh, việc tĩnh tâm tọa thiền có thể thực hiện vào lúc thuận tiện.

Mười năm trước, khi Rajiva vừa tiếp xúc với Phật giáo Đại Thừa đã vấp phải

rất nhiều trở ngại và chịu nhiều lời điều tiếng. Người ta phê phán cậu lén lút

học đòi những giáo lý ngoại đạo sai trái. Trong vòng mười năm, bằng sự thông

tuệ, bằng tài năng thuyết pháp khiến người nghe tâm phục khẩu phục và tận

dụng mối quan hệ với hoàng thất, Rajiva đã dốc toàn tâm toàn sức chuyển

hướng tín ngưỡng của toàn bộ tiểu quốc Khâu Từ sang Phật giáo Đại Thừa.

Truyện kể về Rajiva chép rằng: “Khi ấy số lượng tăng sĩ Khâu Từ tin theo giáo

phái Đại Thừa lên đến hơn mười ngàn người. Điều này thật đáng kinh ngạc.

Từ đó, ai nấy đều tỏ ra kính trọng và nể phục Kumarajiva”.

- Lại ngơ ngẩn rồi!

Tôi kéo lại những suy nghĩ miên man đang vân du tận đâu đâu, đưa mắt lên

nhìn khuôn mặt điển trai của Rajiva.

- Rajiva, cậu không còn là cậu thiếu niên năm nào lúc còn hoang mang,

trăn trở với khát vọng thay đổi tông phái.

- Đúng vậy.

Ánh mắt cậu ấy như phiêu du về với quá khứ, tìm kiếm những những ký ức

xa xưa, khóe môi hé cười.

- Ngải Tình, nếu không có những lời khích lệ của cô, Rajiva không thể có

quyết tâm và nghị lực mạnh mẽ đến như vậy. Mười năm qua, mỗi khi phải

đương đầu với khó khăn, Rajiva lại nhớ đến những lời cô nói. Phật giáo Đại

Thừa  xem  trọng  việc  cứu  rỗi  chúng  sinh,  góp  phần  sửa  đổi  những  khiếm

khuyết của Phật giáo Tiểu Thừa. Phải như vậy, Phật pháp mới được truyền bá

rộng rãi, mới cứu độ được nhiều chúng sinh thoát khỏi bể khổ. Tôi đã dành

không ít công sức và tâm sức cho lý tưởng đó.

Rajiva đưa mắt dõi nhìn về hướng xa xăm, giọng nói trở nên thanh thoát.

- Phật tổ phù hộ, đến nay Rajiva đã thuyết phục được triều đình và các bậc

tôn sư, Phật giáo Tiểu Thừa bắt rễ suốt mấy trăm năm ở Khâu Từ, cuối cùng

đã có những cải biến nhất định.

Đến trên ngọn đồi này, có thể quan sát toàn bộ quang cảnh chùa Cakra.

Sóng nước dòng sông Tongchang lấp lánh ánh bạc. Bóng chiều đã ngả về tây,

phủ lên dáng hình cao lớn ấy những vệt nắng cuối ngày, gió thổi mạnh làm

tung bay vạt áo cà sa. Con người ấy, thần thái ấy tạc vào không gian của buổi

hoàng hôn trên sườn đồi hình ảnh một chú chim đại bàng đang khát khao tung

cánh bay lên bầu trời bao la. Dưới chân chúng tôi là quần thể đồ sộ, nguy nga

những đền đài miếu mạo, đó là vương quốc của Rajiva và cậu ấy là người cha

tinh thần của hàng vạn chúng sinh trong vương quốc ấy. Đột nhiên tôi nhận ra

rằng, mười năm trước tôi vẫn có thể đàm đạo với cậu ấy về Phật pháp, nhưng

giờ đây, tư tưởng của cậu ấy, nhất là những kiến thức về Phật học, đã vượt

lên một cảnh giới cao vời vợi mà tôi không sao vươn tới được. Tôi chỉ là một

người bình thường, nhưng trí thức mà tôi có, chẳng qua là tích cóp được từ

1650 năm thời gian. Nếu chúng tôi sinh ra cùng thời đại, tôi cũng sẽ như

những người bình thường khác, chỉ có thể lặng lẽ ngắm nhìn cậu ấy trên đỉnh

cao vinh quang và đừng mơ có thể lại gần.

- Rajiva.

Tôi hít một hơi thật sâu, cùng hướng mắt về khung cảnh nguy nga dưới

ngọn đồi.

- Khâu Từ chỉ có mấy mươi vạn chúng sinh. Còn ở Trung Nguyên, lúc này

chiến tranh xảy ra liên miên, hàng triệu người vẫn đang quằn quại trong bể

khổ vô biên, hơn bao giờ hết, họ đang rất cần sự giải thoát về tinh thần để có

thể vượt qua kiếp nạn này.

- Ngải Tình, đến Trung Nguyên truyền bá Phật pháp luôn là tâm nguyện bấy

lâu nay của Rajiva.

Rajiva quay lại nhìn tôi, nụ cười ấm áp tựa gió xuân.

- Cô luôn muốn Rajiva đến Trung Nguyên, Rajiva luôn ghi nhớ điều đó.

Đón lấy nụ cười dễ làm say lòng người ấy, trái tim khó bảo của tôi lại bắt

đầu lạc nhịp.

Đến giờ tụng kinh buổi tối, tôi ngỏ ý muốn đi về một mình. Rajiva bây giờ

đã là “CEO” của ngôi chùa lớn nhất Tây vực, cậu ấy không thể tùy tiện như hồi

nhỏ, thích trốn là trốn. Cậu ấy phải biết cân nhắc. Thế nên, Rajiva đã gật đầu,

chỉ cho tôi đường về và dặn rằng hết giờ tụng kinh cậu ấy sẽ đến. Tôi vốn định

mở lời can ngăn cậu ấy đừng đến, vì sợ có điều tiếng không hay. Nhưng ý tứ

đã ra đến đầu lưỡi lại lặng lẽ rút vào. Tôi hiểu rõ tính cách của cậu ấy, Rajiva

không bao giờ để ý đến những lời đàm tiếu. Vả lại, hãy thành thật đi, lẽ nào tôi

không mong chờ gì ư?

Kết quả là, khi Rajiva xuất hiện trước cổng nhà vào lúc hơn sáu giờ tối thì

tôi đang trong tư thế ngóng đợi, đôi mắt dán vào cánh cổng. Giây phút cánh

cổng từ từ mở ra và một bóng dáng cao gầy hắt lên hàng hiên từ ánh sáng

ngọn đèn dầu, tôi bỗng thấy tiếng trái tim mình đập rộn ràng, tưởng như vang

động khắp căn nhà.

Rajiva tiếp tục chăm sóc vết thương cho tôi. Lại là khoảng cách quá gần ấy,

lại là mùi thơm dìu dịu của gỗ đàn hương ấy. Tôi… say mất…

Chương 20: Tiếp tục công việc gia sư

Sau khi sắp xếp ổn thỏa nơi ăn chốn ở, tôi bắt đầu công việc khảo sát, đo

đạc, vẽ tranh ở chùa Cakra mỗi ngày. Rajiva đã căn dặn các sư sãi trong chùa,

từ người giữ công, người trông coi Phật điện, đến người quản lý tàng kinh các

để tôi được tự do tiến hành công việc của mình. Khách thập phương đến chùa

Cakra, ngôi chùa lớn nhất Tây vực thời đó sẽ bắt gặp cảnh này: một cô gái

người Hán trong trang phục Khâu Từ tay cầm một cuốn tập, dùng một thứ bút

kì lạ tô tô vẽ vẽ trên cuốn tập đó. Chốc chốc lại lôi từ trong túi ra một chiếc

thước cuộn hình thù kì dị đo chỗ này, ướm chỗ kia. Và vị sư trụ trì chùa, đại

pháp sư Kumarajiva nổi danh khắp Tây vực đã yêu cầu tất cả hòa thượng sư

tăng trong chùa tạo mọi điều kiện và không gây trở ngại cho công việc của cô

gái đó.

Khi tôi đo đạc, khi tôi vẽ tranh, tôi thường xuyên nhìn thấy Rajiva. Đây là

lần đầu tiên tôi được quan sát công việc thường ngày của cậu ấy ở trong chùa.

Lúc thì trò chuyện, đàm đạo với các đệ tử về kinh Phật, lúc thì bận rộn tiếp

đón các tăng sĩ, hòa thượng đến xin học đạo từ các quốc gia lân cận, thậm chí

từ  các  khu  vực  thuộc  Trung  Nguyên  xa  xôi.  Rajiva  cũng  thường  xuyên  ra

ngoài, thâm nhập vào đời sống của quần chúng để thuyết giảng và truyền bá

những giáo lý kinh văn Đại Thừa. Giờ tụng kinh buổi sáng bắt đầu khi tôi còn

say trong giấc ngủ, nhưng bù lại tôi đã được quan sát trọn vẹn giờ tụng kinh

buổi chiều của cậu ấy từ bốn giờ đến năm giờ. Khi tiếng chuông ngân vang,

tất cả sư tăng trong chùa đều đến tập trung trên đại điện. Rajiva khoác áo cà

sa, cùng chư tăng hành lễ, dâng hương trước tượng Phật tổ, sau đó cậu ngồi

vào vị trí cao nhất, bắt đầu tụng kinh cầu nguyện. Âm thanh tiếng tụng niệm

kinh văn của hàng trăm nhà sư ấy ngân nga trầm bổng tựa sóng biển, vang

vọng khắp đại điện, xen với tiếng chuông tiếng mõ thanh thoát, trong veo.

Linh hồn như được tắm gội trong biển thanh âm thanh khiết, thoát tục ấy.

Chiếc ba lô Northface thân thuộc của tôi đã trở về. Đồ đạc bên trong không

thiếu thứ gì, kể cả chiếc khăn lụa Atala. Nhớ đến ngày Rajiva tặng quà sinh

nhật cho tôi, nhớ đến khuôn mặt đỏ lựng đi vì xấu hổ ấy, tôi tủm tỉm cười và

bất giác hứng khởi quàng ngay chiếc khăn vào cổ. Một vài vật dụng đã thất

thoát, như cuốn tập mới tôi chưa dùng đến, hay một vài cây bút chì và một vài

cục tẩy. Nhưng những bức vẽ của tôi vẫn còn nguyên vẹn. Tôi cũng không vì

thế mà âu sầu, tôi đoán Pusyseda đã lấy ra nghịch và làm gãy hoặc làm mất

rồi. Sau mười năm mà vẫn có thể tìm lại được bao nhiêu kỷ vật và chúng lại

được giữ gìn cẩn thận như vậy, tôi không mong cầu gì hơn.

Buổi tối, Rajiva vẫn đến và chăm sóc vết thương cho tôi. Thấy tôi quàng

chiếc khăn lụa, cậu ấy thoáng ngạc nhiên, khóe môi ẩn hiện một nét cười.

Rajiva đề nghị tôi tiếp tục làm giáo viên tiếng Hán của cậu ấy. Cuốn sách đầu

tiên mà cậu ấy muốn tôi giảng là cuốn “Sử ký” của Tư Mã Thiên. Thế là tôi bắt

đầu khởi động chương trình “Trăm nhà thuyết giảng” với những câu chuyện

thần thoại thời thượng cổ, những sự tích về Tam Hoàng Ngũ Đế. Tôi vốn là

người  rất  yêu  thích  công  việc  giảng  dạy.  Vì  học  chuyên  ngành  lịch  sử,  tôi

thường đến các Viện bảo tàng xin làm hướng dẫn viên du lịch “không lương”.

Tôi cảm thấy rất phấn chấn mỗi khi du khách say mê lắng nghe những câu

chuyện tôi kể.

Trước mặt tôi lúc này tuy chỉ có một thính giả, nhưng trình độ học thức của

vị thình giả này lại rất cao. Vị thính giả ấy đang tập trung tinh thần cao độ để

lắng nghe và liên tục gật đầu tán thưởng. Tôi cảm thấy như mình đang trở lại

khoảng thời gian làm gia sư mấy tháng trước đó, chỉ khác là, tuy học trò không

thay đổi, nhưng thời gian đã trải qua mười năm đằng đẵng. Giờ đây, tôi không

thể cốc vào đầu cậu ấy, cũng không thể làm bộ nghiêm khắc, lên lớp với cậu

ấy được nữa. Tình hình trở nên tệ hơn, vì cô giáo thường xuyên nhìn trộm

gương mặt điển trai hệt như bức tượng điêu khắc trong thần thoại Hy Lạp của

học sinh, sức lôi cuốn của vẻ đẹp ấy khiến cô giáo mất tập trung, ánh mắt cứ

vân du tận chốn nao và giọng nói trở nên nhỏ nhẹ đến mơ hồ. Mất một lúc mới

kịp lấy lại tinh thần, mặt đỏ như gấc chín, vờ uống nước, vờ hắng giọng, vờ

tìm quạt, vờ đi vệ sinh, vân vân và vân vân các phương thức chữa thẹn.

Ở chùa Cakra, tôi từng được chứng kiến Rajiva chủ trì một ngày hội cầu

nguyện Phật Quan Âm. Tên gọi Quan Âm Bồ Tát được dịch ý từ tiếng Phạn, lẽ

ra  phải  dịch  thành  Quan  Tự  Tại,  nhưng  sau  khi  truyền  vào  Trung  Nguyên,

người Hán đã đọc sai thành Quan Thế Âm. Thời nhà Đường, vì không muốn

phạm húy khi có âm đọc trùng với tên vua Lý Thế Dân, triều đình đã hạ lệnh

lược bỏ chữ “Thế”, nên tên Bồ Tát chỉ còn là Quan Âm. Tôi vốn không hề biết

đây chính là ngày hội cầu nguyện Quan Âm Bồ Tát mà sau này đã được truyền

bá rộng rãi tại Trung Nguyên, vì tên tiếng Phạn của Quan Âm rất khó nhớ.

Nhưng khi nhìn thấy pho tượng Quan Âm thì tôi đã hiểu ra. Vào thời kỳ này,

Quan Âm Bồ Tát không phải là hình tượng một vị Phật nữ giàu lòng từ bi mà

chúng ta thường gặp, mà là một vị Phật nam uy nghiêm với hai vành râu rất

đẹp, giống hệt hình ảnh trên những bức bích họa ở Mạc Cao, Đôn Hoàng và

hình ảnh điêu khắc về Phật giáo thời kỳ Nam Bắc triều. Trước thời nhà Đường,

Phật Quan Âm mang hình tượng của một vị Phật nam. Nhưng vì Quan Âm đi

chu du khắp nơi, ngài thường cứu vớt chúng sinh bằng những phép thuật

khéo léo tài tình và ngài còn có thể ban tặng con cái cho chúng sinh, nên có lẽ

hình tượng Phật nữ phù hợp với ngài hơn chăng?

Lễ hội kéo dài bảy ngày và vì là lễ hội cầu nguyện cho mọi chúng sinh nên ai

cũng có thể tham gia. Phật tử viết tên người thân đã qua đời của mình lên một

thẻ gỗ, rồi trao cho vị sư phụ trách tiếp nhận để đặt lên hương án trước ban

thờ Phật. Rajiva cùng các Phật tử đặt hoa và dâng hương lên bàn thờ Quan

Âm, sau đó chắp tay quỳ xuống vái ba vái, mỗi động tác, cử chỉ đều rất mực từ

tốn, nho nhã, thanh thoát. Rồi cậu ngồi trên bục cao, khẽ lắc chiếc chuông

đồng trên tay, âm thanh giòn giã trong trẻo vang xa, bỗng chốc, cả đại điện

trở nên yên ắng lạ thường.

Rajiva đưa mắt quan sát một lượt, vầng trán cao rộng, đôi mắt sáng ngời và

gương mặt đức độ dạo qua tất cả mọi người, trong khói hương nghi ngút, hình

ảnh của Rajiva tựa như một vị tiên hạ phàm. Khi cậu cất tiếng, âm thanh như

có sức mạnh thấu suốt, vang động mãi trong không gian thánh khiết.

Tự giác ngộ và giải thoát là biểu hiện của trí tuệ sáng suốt, giúp người giác

ngộ và giải thoát là biểu hiện của lòng từ bi hỉ xả. Quan Thế Âm Bồ Tát với trí

tuệ sáng suốt và tấm lòng đại từ đại bi luôn dõi theo chúng sinh. Ngài ban

phát những lời răn và sự giúp đỡ dựa trên năng lực, phẩm hạnh và mong

muốn không giống nhau của mỗi người. Từ đó, giúp chúng sinh vơi bớt thống

khổ, giúp niềm hân hoan được nhân lên, giúp con người sống cuộc đời tự do

tự tại, không phiền muộn, ưu sầu.

Chúng tăng quỳ rạp bái lạy, đồng thanh niệm đọc A di đà Phật. Những

người dân đứng bên cạnh tôi cũng quỳ xuống bái lạy, tôi vội vàng học theo.

Tiếp đó, Rajiva đọc một câu kinh, sư tăng trong đại điện cất giọng đọc theo,

biển thanh âm thành kính, từ tâm ấy ngân vang, bay lên cao như lay động cả

trời xanh.

Ngày hôm đó, chùa Cakra phát lộc cho mọi thiện nam tín nữ đến chùa.

Rajiva đích thân chia lộc và ban phước cho mọi người. Hàng ngũ kéo dài đến

tận cổng chính của chùa. Tôi len lỏi từng chút một để nhích dần lên phía trước

và không ngừng nghển cổ ngóng trông. Rajiva miệng niệm A di đà Phật, tay

chắp lại kính cẩn, phân phát từng phần lộc đã được gói bọc cẩn thận cho từng

người, tay cầm cây trượng dài được khắc chạm tinh xảo gõ nhẹ lên đầu mỗi

người cầu phúc cho họ. Ai nấy đều tươi cười mãn nguyện. Xếp hàng hai tiếng

mới đến lượt tôi, bụng đói cồn cào. Nhìn thấy tôi, Rajiva thoáng vẻ ngạc nhiên,

đáy mắt gợn nhẹ một ánh cười, quay sang nói nhỏ với đệ tử bên cạnh đôi câu.

Rồi đặt lễ lên tay tôi, tôi mỉm cười chắp tay đáp lễ, cúi đầu nhận lời cầu phúc.

Một vật gì đó chạm nhẹ trên đầu, mùi gỗ đàn hương tỏa khắp không gian,

ngẩng đầu nhìn Rajiva, trên gương mặt ấy là vẻ an nhiên tự tại và khí chất

thanh tao không thuộc về thế giới trần tục, bỗng tôi thấy tim mình đập mạnh.

Đang định rảo bước thì vị sư khi nãy chạy tới trao cho Rajiva một chùm nho.

Rajiva tươi cười đón lấy, đặt vào tay tôi. Nho là hoa quả phổ biến nhất ở Khâu

Từ nên rất rẻ. Tôi len lén nhìn quanh, thấy không ai có phản ứng bất mãn nào

với phần quà đặc biệt dành cho mình, liền vội vàng cúi đầu nhận lộc và nhanh

chân bước đi.

Chùm nho ấy tôi không nỡ ăn, tôi lấy một tờ giấy bọc lại cẩn thận rồi cất

vào trong ba lô. Buổi tối khi trở về, Rajiva có vẻ mệt mỏi, nhưng tinh thần rất

phấn chấn và vui vẻ. Cậu ấy cả ngày không ăn uống gì, lại phải ở đó phát lộc

và cầu phúc cho mọi người bốn tiếng đồng hồ liền, tôi thấy thương, vội lôi từ

trong ba lô chùm nho để dành ra, nhưng ngập ngừng chưa biết phải thuyết

phục cậu ấy như thế nào.

Rajiva chăm chú quan sát từng động tác của tôi. Khi thấy tôi bóc lớp vỏ bọc

và chìa chùm nho ra trước mặt, cậu hơi ngạc nhiên. Không chờ tôi mở lời, cậu

đón lấy, ngắt một quả bỏ vào miệng, nhìn tôi cười:

- Ngọt lắm!

Tôi sững người trong giây lát, rồi cũng ngắt một quả thưởng thức, đúng là

rất ngọt, ngọt hơn bất cứ loại nho nào tôi từng ăn…

Chúng tôi ngồi đối diện và cùng thưởng thức chùm nho ấy. Đột nhiên, nhớ

đến một câu nói vui: Ăn nho nhớ bỏ vỏ nho đó![9] Tôi phì cười, muốn dạy lại

cho Rajiva. Tiếng Hán của cậu ấy chịu ảnh hưởng khẩu âm Khâu Từ nên phát

âm không chuẩn, mấy lần bị líu lưỡi, làm tôi cười ngất. Không khí vui vẻ ấy

khiến tôi bồi hồi, giá như, giá như thời gian ngưng đọng trong giây phút này…

Những ngày diễn ra lễ hội cầu nguyện, Rajiva rất mệt mỏi, nhưng vẫn kiên

trì đến chỗ tôi. Tôi tạm ngừng việc giảng bài và nghĩ cách để cậu ấy được nghỉ

ngơi, thư giãn. Đôi lúc rất muốn massage cho cậu ấy, nhưng tất nhiên chỉ dám

nghĩ trong đầu. Buổi tối ngày cuối cùng, cả ngôi chùa rực rỡ ánh sáng. Trên

tay mỗi người đều có một cây đèn nhỏ. Rajiva đến trước tượng Phật tổ, khấu

đầu vái lạy, rồi thắp sáng ngọn đèn trong tay mình. Rồi lần lượt các tăng sư

sắp xếp theo phẩm giới từ cao xuống thấp, người phía sau đón ánh lửa từ

ngọn đèn của người phía trước để thắp sáng ngọn đèn trên tay mình. Phút

chốc, cả đại điện lung linh rực rỡ. Tôi cũng thắp sáng ngọn đèn của mình, cảm

giác như ánh sáng ấy có thể chiếu rọi cả cõi tâm linh. Trong không khí linh

thiêng ấy, Rajiva tựa như một vị thánh với hào quang tỏa sáng, thần tuệ siêu

phàm, dẫn dắt cả nghìn người cầu nguyện, rồi thả từng thẻ gỗ có ghi tên

những người đã khuất vào trong đống lửa. Âm thanh tụng niệm vang vọng,

bay lượn trong không gian và rót vào tai tôi. Khung cảnh này, cảm xúc này

khiến tôi cảm động tưởng như có thể bật khóc.

Lễ hội kết thúc đã nhiều ngày rồi, vậy mà tôi vẫn không ngừng hồi tưởng về

bầu không khí tâm linh trang nghiêm hôm đó, thêm một lần nữa tôi đã lĩnh hội

được sức mạnh tinh thần lớn lao của tôn giáo. Có lẽ vì thế chăng mà ngay từ

khi loài người xuất hiện, tôn giáo cũng theo đó ra đời. Và tôi tin rằng, tôn giáo

sẽ tiếp tục tồn tại trường tồn cùng với sự tồn tại của con người và chỉ biến mất

khi loài người diệt vong. Ai cũng có nhu cầu ký thác tâm nguyện, nhất là khi

phải trải qua những khổ nạn. Phật giáo đã bắt rễ rất sâu và lưu truyền rộng rãi

ở Trung Nguyên vào thời kỳ Nam Bắc triều, bởi vì đó là một giai đoạn lịch sử

thảm khốc. Khi tôi nói với Rajiva về suy nghĩ và cảm nhận đó, cậu ấy mỉm cười

đồng tình. Phần lớn kinh văn Phật giáo tôi đều không thuộc, tôi chỉ có thể thảo

luận với cậu ấy về tôn giáo dưới góc độ lịch sử và triết học mà thôi. Có đôi lúc,

cậu ấy không lí giải nổi những điều tôi nói, nhưng chỉ trong giây lát, tư duy

thần tốc đã cho cậu ấy câu trả lời trọn vẹn. Khoảng thời gian ngắn ngủi mỗi

buổi tối trôi qua trong chớp mắt. Tới khi nhận ra đã đến giờ cậu ấy phải về

chùa, tôi không khỏi ấm ức, vì sao học thuyết tương đối của Einstein lại đúng

tuyệt đối kia chứ!

Tôi tiếp tục công việc khảo sát và vẽ tranh trong chùa. Có lúc, tôi đang ngồi

xếp bằng bên ngoài đại diện để đo đạc, thì cậu ấy bước vào trong trò chuyện

với các đệ tử. Khi tôi ngồi trong đại điện họa lại những bức vẽ trên tường, thì

cậu ấy dẫn theo một số hòa thượng vào điện thuyết pháp, không quên ra hiệu

cho tôi tiếp tục công việc của mình, đừng để ý đến họ. Khi tôi kiễng chân lên

đo chiều cao của ngôi tháp, sẽ có một bóng người cao gầy bước đến cầm lấy

chiếc thước cuộn, che trên đầu tôi. Khi tôi khát nước, lập tức sẽ có một chú

tiểu mang nước đến cho tôi, sau đó sẽ thấy bóng chiếc áo cà sa màu nâu sòng

thân thuộc lướt qua bậc cửa…

Không thể tiếp tục như vậy! Giờ đây mỗi lần nhìn thấy Rajiva, trái tim tôi lại

đập rộn ràng một cách khó hiểu. Ngày nào không thấy cậu ấy, tôi như người

mất hồn, không thể tập trung làm được việc gì cả. Buổi tối, khi gối đầu trên

chiếc gối của cậu ấy, đắp lên mình tấm chăn của cậu ấy, một niềm vui bất trị

cứ trào dâng trong tôi. Lúc đến chùa Cakra, tay tôi cầm bút nhưng mắt tôi

không ngừng dõi theo từng bước chân của cậu ấy, cho đến khi Rajiva ngước

lên và mỉm cười với tôi. Tôi biết rất rõ những biểu hiện ấy có nghĩa là gì. Nếu

tôi vẫn tiếp tục ngắm nhìn gương mặt ấy, tiếp tục lắng nghe giọng nói của của

cậu ấy, tôi sẽ sa vào “vòng trầm luân”, không thoát ra được và cũng không

muốn  thoát  ra.  Nhưng,  Ngài  Tình  ơi,  cô  có  thể  có  tình  cảm  với  bất  cứ  ai,

nhưng không được có tình cảm với cậu ấy. Cậu ấy không phải là tách trà cô

uống mỗi ngày. Giữa cô và cậu ấy là khoảng cách 1650 năm thời gian. Và điều

quan trọng nhất là: cậu ấy mãi mãi là một hòa thượng, còn cô, sớm muộn

cũng phải quay trở về thế kỷ XXI của mình.

Vậy nên, sau hai tháng trời kéo lê, công việc khảo sát ở chùa Cakra của tôi

không thể không kết thúc. Trăn trở mãi, cuối cùng tôi cũng quyết định sẽ nói

với cậu ấy về dự định của mình vào buổi học tiếp theo.

Hôm đó, tôi giảng giải cho Rajiva quyển thứ sáu mươi mốt trong tập “Sử ký”

của Tư Mã Thiên có tên gọi – Bá Di liệt truyện. Bá Di và Thúc Tề lấy việc nước

mất làm xấu hổ, thề không ăn thóc nhà Chu, bỏ lên núi hái rau dại ăn qua

bữa, nhưng rau dại không thể nuôi sống con người, nên cuối cùng hai ông đã

bị chết đói tại núi Thú Dương. Dưới ngòi bút của Thái Sử Công Tư Mã Thiên,

lòng trung thành và phẩm hạnh cao khiết lẫm liệt ấy đã được đánh giá rất cao.

Phần truyện kể về Bá Di, Thúc Tề rất ngắn gọn súc tích, nhưng nội dung chính

lại nằm trong đoạn Thái Sử Công bày tỏ những suy cảm của riêng mình.

- Thế nhưng, chúng ta có nên học theo hành động “ngu trung” đó của Bá

Di và Thúc Tề hay không? Khi ấy, thiên hạ đã thuộc về nhà Chu, họ thề không

ăn thóc nhà Chu, bỏ lên núi hái rau dại, nhưng rau dại ấy vẫn là rau dại của

nhà Chu, họ sống trên núi Thú Dương thuộc lãnh thổ của nhà Chu và sau khi

họ chết, chính người nhà Chu đã an táng cho họ.

Tôi thở dài:

- Ai rồi cũng phải đối mặt với những khó khăn thử thách trong cuộc đời và

trước mỗi khó khăn thử thách ấy, mỗi người đều phải đưa ra lựa chọn và quyết

định của riêng mình. Sẽ nhẫn nhục tiếp tục sống hay học theo Bá Di, Thúc Tề

thà chết đói chứ nhất định không chịu nhục. Nếu là tôi, tôi sẽ chọn cách tiếp

tục sống. Bởi vì chỉ có như vậy chúng ta mới có thể thực hiện được lý tưởng

của mình. Vậy còn những lời phán xét của người đời sau thì sao? Tôi đã thành

người thiên cổ rồi thì còn để tâm đến điều đó làm gì nữa!

Tôi lặng ngắm Rajiva và bâng khuâng nghĩ đến khúc ngoặt trên hành trình

số mệnh của cậu ấy mười một năm sau. Khi ấy, chắc hẳn cậu ấy đã phải chịu

những nỗi dằn vặt đau đớn đến đứt từng khúc ruột?

- Vì vậy, Rajiva ạ, nếu sau này gặp phải khó khăn hay trở ngại, cậu hãy nghĩ

đến lý tưởng lớn lao của mình, lấy đó làm động lực tiếp tục sống.

Mười một năm sau, tôi sẽ không xuất hiện, nên chỉ có thể đưa ra lời khuyên

như vậy với cậu ấy.

- Viết sách làm thơ, đó là điều những người trong lúc cùng khốn dùng để

truyền đạt chí hướng và suy cảm của mình. Xưa Tây Bá (tức Chu Văn Vương)

bị tù ở Dũ Lí nên diễn giải Chu dịch; Khổng Tử gặp nạn ở đất Trần, đất Sài nên

viết Xuân Thu; Khuất Nguyên bị đuổi nên viết Ly Tao; Tả Khâu Minh bị mù làm

Quốc Ngữ; Tôn Tẫn cụt chân bàn Binh Pháp; Lã Bất Vi bị đày sang Thục, đời

truyền lại sách Lữ Lăm; Hàn Phi bị tù ở Tần làm nên những thiên Thuyết Nan,

Cô Phẫn; ba trăm bài ở “Kinh thi” phần lớn đều do thánh hiền làm ra để giãi

bày nỗi phẫn uất. Những người ấy đều vì những điều uất ức không biểu lộ ra

được, cho nên thuật lại việc xưa mà lo truyền lại người sau.

Rajiva nhìn tôi, mượn lời của Thái Sử Công đáp lời tôi.

Chúng tôi cứ thế nhìn sâu vào mắt nhau, mặc cho không gian xung quanh

trở nên tĩnh lặng thất thường, giữa chúng tôi là bầu không khí khó đặt tên.

Gương mặt Rajiva hiện dần sắc đỏ, cậu đột nhiên quay đi. Vẻ mặt mà tôi nhìn

thấy là sự đan xen của rất nhiều xúc cảm: một chút khó xử, một chút buồn và

một chút… hối hận.

Rajiva, thực ra cậu đâu cần tôi dạy. Đoạn sử “Thái Sử Công tự thuật” cậu

vừa đọc nằm trong chương cuối của bộ Sử ký. Tôi tin rằng, nếu yêu cầu cậu

đọc thuộc cả bộ Sử ký này, cậu cũng có thể làm được. Vậy thì vì sao cậu vẫn

muốn tôi lên lớp? Trái tim tôi bỗng đập nhanh dữ dội, tưởng như có thể nhảy

ra khỏi lồng ngực. Tôi có thể suy luận ra được, là vì cậu muốn được gặp tôi

mỗi ngày, nên mới vờ như chưa từng đọc “Sử ký”, đúng không? Nhưng mà…

nhưng mà…

Tôi nhắm nghiền mắt lại, cố sức kìm chế nhịp đập gấp gáp, vất vả của trái

tim và nói với cậu ấy bằng sự bình tĩnh lớn nhất mà tôi có được:

- Ngày mai tôi không đến chùa Cakra nữa, tôi đã vẽ xong rồi. Cậu biết phải

tìm đoàn thương nhân đi Trường An ở đâu không? Nếu cậu không biết, tôi tự

tìm hiểu cũng được.

Trầm tư trong giây lát, Rajiva hỏi tôi:

- Lúc này Trung Nguyên đang trong hoàn cảnh loạn lạc, chiến tranh liên

miên, người Hán và người Hồ ra sức tàn sát lẫn nhau. Cô một mình thân gái

dặm trường, vì sao cứ nhất định phải đến nơi nguy hiểm ấy? Khâu Từ tuy chỉ

là một quốc gia bé nhỏ, nhưng dù sao vẫn an toàn hơn nơi đó rất nhiều. Chi

bằng…

- Rajiva…

Tôi khẽ ngắt lời cậu ấy.

- Lý tưởng của cậu là cứu độ cho mọi chúng sinh thoát khổ. Để hoàn thành

lý tưởng này, cậu sẵn sàng đến Trung Nguyên, dấn thân vào chốn binh đao

khói lửa đó chứ?

- Tất nhiên là tôi sẵn sàng.

- Tôi cũng vậy.

Tôi ngắm nhìn cuốn “Sử ký” vốn là tâm huyết một đời của Thái Sử Công.

- Tôi cũng có lý tưởng của mình. Tôi từng nói với cậu, ước nguyện của tôi là

viết nên một cuốn sách sử, ghi lại những sự kiện lịch sử chân thực, trả lại cho

lịch sử tính xác thực vốn có.

Ngũ Hồ Loạn Hoa là thời đại lịch sử bi thảm nhất của người Hán. Cha con

Thạch Hổ nước Hậu Triệu lấy việc giết hại người Hán làm thú vui, chỉ trong

vòng hai mươi năm đã giết hại mấy mươi vạn người.

Nhiễm Mẫn diệt Triệu, ban lệnh tàn sát người Hồ, phàm những người có

dung mạo giống người Hồ là thẳng tay giết chết không tha. Chỉ trong một

năm, đã giết hại hơn hai mươi vạn người Hồ. Phương bắc Trung Quốc, trong

vòng hơn hai mươi năm, xương trắng đầy đồng, xác người chất cao thành núi,

tiếng than khóc dậy trời. Nếu là thời đại đó, có cho tôi đem theo vũ khí hạt

nhân, tôi cũng không dám đi. May thay đó là giai đoạn khi Rajiva vừa chào đời.

Tình hình Trung Nguyên hiện nay, nhà Tiền Tần đã lấy được vùng Lương Châu

và Liêu Đông, cơ bản thống nhất được phương bắc. Và Phù Kiên là vị vua mà

tôi ngưỡng mộ nhất trong thời kỳ Thập lục quốc. Tôi rất mong muốn được đến

tham quan nước Tiền Tần do ngài cai trị hiện nay, bởi vì sau mười năm nữa,

với thất bại thảm hại ở trận Phì Thủy, nhà Tiền Tần của ngài đã nhanh chóng

suy yếu và tan rã, phương bắc lại tiếp tục rơi vào cuộc tranh đoạt thảm khốc

của các thế lực ly khai.

Tôi nhìn Rajiva, thầm hy vọng ánh mắt kiên định của mình sẽ nói lên điều gì

đó. Cậu ấy nhìn tôi, rồi lại ngoảnh mặt đi hướng khác, ánh mắt lạc lõng thả

trên ngọn đèn dầu lập lòa, giọng nói nhẹ như hơi thở:

- Tôi sẽ sắp xếp cho cô.

Tôi tiếp tục giảng bài, Rajiva tiếp tục lắng nghe. Cứ xem như tôi không hiểu

tâm trạng của cậu ấy. Cứ vờ như thế đi, tiếp tục làm ngơ đi…

Kết thúc buổi học, như thường ngày, Rajiva lặng lẽ ra về. Tôi đang định thở

phào một tiếng, chợt cánh cửa phòng lại mở ra.

- Cô còn nhớ Thiên Phật động Kizil không?

Vẫn dáng vẻ bình thản thường thấy đó.

- Sau mười năm kể từ ngày cô nói ở đó sẽ có một ngôi chùa hang đá, đến

nay đã có hơn mười hang động lớn nhỏ được xây dựng rồi đó.

- Bảy ngày sau tôi sẽ tới đó lễ Phật.

Rajiva nhìn tôi, mắt sáng long lanh.

- Cô có muốn đi không?

Tôi… tôi… tôi muốn chứ! Cậu ấy hiểu rõ điều gì có thể hấp dẫn tôi. Nếu đến

đó, tôi sẽ xác định thời gian và trình tự xây dựng các hang đá của ngôi chùa vĩ

đại ấy và còn có thể phác họa lại những bức vẽ tuyệt đẹp trên tường mà về

sau đã bị phá hoại nặng nề. Những tài liệu này sẽ là những tài liệu lịch sử vô

cùng quý giá. Tôi không kháng cự nổi sức hấp dẫn này. Trì hoãn thêm vài ngày

có lẽ không vấn đề gì. Có lẽ tôi vẫn còn đủ thời gian.

Thấy tôi gật đầu, Rajiva tươi cười.

- Bảy ngày sau chúng ta sẽ lên đường.

Chương 21:Thiên phật động Kizil

Bảy ngày sao đó, vào một sáng mùa hạ rực rỡ, chúng tôi lên chiếc xe ngựa

tiện dụng của Rajiva, thẳng tiến về hướng Thiên Phật động chỉ cách Kucha

chừng bảy mươi dặm, xe ngựa của Rajiva lại là cỗ xe rất tốt, nên chỉ mất hai

ngày là đến nơi. Có điều, phải ngồi chung với Rajiva trong một khoảng không

gian hẹp như vậy, không thoải mái chút nào. Ánh mắt chạm đến đâu cũng là

hình ảnh của cậu ấy: Rajiva lúc điềm nhiên, Rajiva lúc mỉm cười, Rajiva nho

nhã, lịch thiệp, Rajiva với ánh mắt hút hồn. Đôi mắt tôi, tựa như chuếc máy

ảnh tám triệu pixel, liên tực giữ những khung hình của cậu ấy. Giá như tôi có

được một bức ảnh của Rajiva thì tuyệt biết mấy, như thế lúc quay về tôi sẽ có

kỷ vật để mà hồi tưởng lại. Quay về? Đúng rồi, sớm muộn gì tôi cũng phải

quay về, thế nên tốt nhất đừng lãng phí và tình cảm thêm nữa.

Nào hãy tập trung tinh thần, dẹp bỏ mọi ảo tưởng, kiên quyết tránh xa sức

hấp dẫn của "Chàng đẹp trai" và hoàn thành cho tốt bổn phận của mình.

Quyết tâm như vậy, nên khi xe ngựa dừng lại nghỉ ngơi, tôi làm ngơ bàn tay

đang chìa ra muốn đỡ tôi xuống, tôi thờ ơ, tự tìm cách nhảy khỏi xe. Lúc ăn

uống, tôi tự phục vụ bản thân, kiên quyết không để tái diễn tình trạng lười

biếng lúc trước, ỷ lại vào đôi tay của cậu ấy. Lúc gặm xong miếng bánh khô

Tây vực, tự mình lau sạch những vụn bánh vương vấn trên mép, kiên quyết

không  nhận  lấy  mảnh  khăn  nhỏ  từ  tay  cậu  ấy  và  để  mặc  đôi  tay  ấy  phải

ngượng ngùng thu về. Lúc ngồi lên xe, không có cách gì tránh né, tôi đành

nhắm nghiền mắt lại, nghỉ ngơi lấy sức, buồn ngủ cũng kiên quyết không gục

xuống, tránh khi tỉnh dậy lại thấy mình lấy tay cậu ấy làm gối

Có phải là ảo giác của tôi hay không? Một tiếng thở dài khe khẽ, buồn bã

trôi đến tai tôi. Trái tim tôi như thắt lại…

Cuối cùng cũng tới Kizil. Tôi lấy làm khâm phục sự kiên cường của bản

thân, suốt hai ngày trong không gian riêng biệt chỉ có hai người, cái không

gian  nhỏ  hẹp  không  khỏi  khiến  người  ta  điên  đảo,  vậy  mà  tôi  vẫn  kiên  trì

nguyên tắc của mình, kiên quyết không để nảy sinh tình cảm với người cổ đại.

Đó là lời răn dạy của sếp trước mỗi lần tôi vượt thời gian: Phải luôn ghi nhớ,

em là người hiện đại, em sẽ phải quay về thời đại của mình, phải luôn nhắc

nhở bản thân, nếu nảy sinh tình cảm nam nữ, lịch sự rất có thể sẽ vì em mà

thay đổi…

Nhưng khi trước mắt tôi là ngọn núi Karadag hùng vĩ đang tắm gội dưới

ráng chiều huyền ảo, dãy hang đá dài bất tận với những cửa động đều thẳng

tắp, những chiếc thang gỗ cao chất ngất với những hành lang bí ẩn len lỏi qua

các hang đá, thì những thứ quá ư mệt mỏi như tình cảm hay cảm xúc này nọ,

đã trôi tuồn tuột ra khỏi đầu tự lúc nào không hay.

Tối hôm đó, tôi được sắp xếp ở lại trong một quán trọ ven sông Muzat.

Nghe nói họ dành cho tôi căn phòng tốt nhất, tuy vậy điều kiện vệ sinh không

ổn cho lắm, may mà tôi đã chủ động mang theo túi ngủ tiện dụng. Buổi tối

bên sông Muzat, không khí trong lành, thoáng đãng như vừa gột rửa, nền trời

ngàn sao lấp lánh. Không gian tựa như vô trùng này mang lại cảm giác sảng

khoái,  dễ  chịu  thật  đặc  biệt.  Tôi  vốn  định  lang  thang,  dạo  mát  ven  sông,

nhưng bóng dáng cao gầy ấy cứ chậm rãi, lặng lẽ bước theo tôi, khiến tâm tư

tôi không khỏi xao động. Không biết phải làm sao, tôi đành dằn lòng quay gót,

rảo bước về phòng, bỏ lại bóng dáng ấy chơ vơ giữa dòng sông vằng vặc ánh

trăng.

Ngày hôm sau đến chùa, đúng như tôi dự đoán, rất nhiều người nhận ra

Rajiva. Chùa Kizil đã thu hút đông đảo các hòa thượng từ khắp nơi đến đây tu

hành, phòng đá dành cho các tăng sư tọa thiền đã kín chỗ. Tất cả mọi người

đều nhìn Rajiva với ánh mắt kinh ngạc, thậm chí, hình như có chút gì đó kinh

miệt. Không không, không thể như thế được. Làm sao người ta có thể khinh

miệt Rajiva chứ! Chắc chắn tôi đã nghiêm trọng hóa vấn đề lên thôi! Vị sư trụ

trì chào đón Rajiva rất nồng nhiệt, sau đó đưa cậu ấy đến một căn phòng thiền

đặc biệt, đã được dọn dẹp sạch sẽ. Sao lại như vậy? Lẽ ra mọi người phải sôi

nổi vây quanh Rajiva và sôi nổi luận đàm về Phật pháp với cậu ấy mới đúng

chứ? Sao lại để cậu ấy ngồi thiền một mình trong căn phòng đá vắng lạnh kia?

Tôi đưa mắt quan sát và nhận thấy, tăng sư trong các phòng khác cũng ngồi

im lìm một chỗ, cả ngày không bước chân ra ngoài. Tuy có hơi băn khoăn,

nhưng tôi nghĩ rằng chắc mình không hiểu sâu những phép tắc, quy định, luật

lệ của nhà Phật, vả lại nói cho cùng thì, thứ thu hút tôi đến đây là những bức

họa kia mà. Nghĩ vậy, tôi đã đẩy mọi nghi hoặc ra khỏi đầu.

Thiên Phật động Kizil có tất cả hai trăm ba mươi sáu hang đá được đánh

dấu theo thứ tự. Trong đó có khoảng tám trăm hang đá còn lưu giữ được các

bức vẽ trên tường. Phần lớn hang đá là những căn phòng nhỏ ngồi thiền của

nhà sư theo tông phái Phật giáo Tiểu Thừa. Khi còn ở thế kỷ XXI tôi đã từng

khảo sát di tích này. Trong các phòng thiền không có tranh vẽ, chỉ có một

chiếc giường đá rất lạnh, nhỏ và hẹp. Thời cổ đại, phải đào bới và đục đẽo

hang đá bằng tay, nên rất gian nan và chi phí cũng rất tốn kém. Thời gian đầu

xây dựng chùa, mọi phí tổn đều do đức vua Khâu Từ quyên tặng. Cho đến thời

điểm tôi đang có mắt ở đây, ngôi chùa cũng mới chỉ có ba hang đá có các bức

bích họa và tám phòng tiền, trong đó hai hang đá trang trí họa bích vẫn chưa

hoàn thiện, các nghệ nhân vẫn đang tất bật với công việc vẽ tranh của mình.

Hấp dẫn quá! Đây là một đề tài tuyệt vời! Chỉ cần bạn chọn ra một trong số

các công đoạn: Chọn màu tạo màu, sắp xếp hoa văn họa tiết, hay công đoạn

vẽ, hay các câu chuyện Phật giáo trên các bức vẽ, bạn sẽ có được một bài

luận xuất sắp với giá trị học thuật cao. Một dịp tham quan di tích lịch sử vương

triểu Guge thuộc vùng Nagari (nay là huện Zanda, Nagari, Tây Tạng), tôi tình

cờ gặp một tổ chức từ thiện của Liên Hợp Quốc trong một ngôi chùa cổ từ tám

trăm năm trước. Họ đang mải mê với các công việc phục chế miễn phí các bức

bích họa đã được sáp xếp và di sản thế giới. Tôi nghển cổ lên trò chuyện với

một nghẹ nhân nữ người Thụy Sĩ đang quỳ trên giá đỡ ở trên cao. Cô cho tôi

xem bộ đồ nghề của mình: Những chiếc bút lớn nhỏ đủ mọi kích cỡ, những

chiếc xẻng và những chiếc kẹp nhỏ, nhiều vô kể và không dễ sử dụng chút

nào. Tôi mê mẩn quan sát cô ấy vẽ tranh, công việc tỉ mỉ chẳng khác nào thiếu

nữ thêu hoa trên lụa. Những bức họa sau khi được phục chế, trở lên sống

động lạ thường, cảm giác như chúng vừa được tái sinh. Từ tận đáy lòng mình

tôi vô cùng cảm phục tài năng và tấm lòng cao đẹp của những con người ấy.

Còn giờ đây, tôi đang được tận mắt chứng kiến quá trình chuẩn bị và hoàn

thai nên những tác phẩm kiệt xuất của loài người, điều này làm tôi phấn khích

quên cả đói và mệt. Tôi muốn tìm hiểu xem, trong điều kiện vật chất thiếu

thốn  thời  cổ  đại,  trong  thứ  ánh  sáng  léo  lắt  được  đốt  lên  từ  nhựa  thông,

những nghệ nhân này đã sáng tạo nên những bức vẽ để đời ra sao. Tôi hào

hứng hỏi chuyện họ, thâm nhập vào công việc của họ, học hỏi kỹ thuật vẽ

tranh của họ, phác họa những bức vẽ đã hoàn thành của họ, chưa bao giờ tôi

được bận rộn và vui sướng đến thế.

Họ sử dụng bột đá xanh Lapis Lazuli làm lớp màu nền, sau đó dùng bột

vàng hoặc thếp giấy vàng quét lên quần áo cà sa của Phật tổ, từ xa sẽ thấy

những hình ảnh Phật Thích Ca Mâu Ni tỏa hào quang lấp lánh, đẹp lung linh

trong mỗi khung hình thoi màu xanh da trời. trải qua sự bào mòn của thời gian

và mưa nắng, sắc đỏ trên bức vẽ biến thành màu đen, những màu sắc khác

cũng không giữ được vẻ đẹp ban đầu, duy chỉ có màu xanh da trời ấy, vẫn vẹn

nguyên  vẫn  tươi  tắn  như  lúc  trước.  Đá  Lapis  Lazuli  được  khai  thác  ở

Afghanistan, cách Khâu Từ một nghìn năm trăm kilomet, với màu xanh lam

quyến rũ, lại có thể phát ra thứ ánh sáng lấp lánh giống hệt đá Pyrite, nên khu

được các thương nhân vận chuyển đến Khâu Từ, giá của các loại đá này tăng

vọt, gấp nhiều lần so với giá vàng khối ở cùng một trọng lượng. trong không

gian động đá, sự giao thoa của hai màu xanh đỏ, tạo nên ánh vàng rực rỡ, mỗi

bức tranh là một cảnh tượng sinh động, bắt măt, mỗi bức tranh là một tài sản

lớn. Về sau, khi Khâu Từ bị người Ughur xâm chiếm, vì căm ghét tín ngưỡng

thờ cúng hình tượng, họ đã đang tâm cạo sạch lớp bột vàng trên mình tượng

Phật, để lộ lớp đất đá cằn cỗi tới tận hiện đại. Duy chỉ có màu xanh kiên trinh

ấy, vẫn mỉm cười với thời gian, vẻ đẹp của nó đã khiến biết bao nhiêu học giả

của thế kỷ XXI phải thổn thức, ngậm ngùi.

Sau khi phát triển hưng thịnh vào khoảng cuối thế kỷ thứ VI trước Công

nguyên, trong vòng vài trăm năm, Phật giáo không hề có tượng thờ, chỉ có

dấu chân Phật, ban thờ, cây bồ đề, bảo tháp là những hình ảnh tượng trưng

của Phật. Khi tôi đến tham quan hang đá Ajanta ở Ấn Độ, một hang đá được

xây dựng rất sớm, vào khoảng thế kỷ I- II sau Công nguyên, tôi không thấy

bất cứ tượng thờ nào, chỉ có dấu chân Phật và ban thờ Phật. Một thế kỷ sau

Công nguyên, cùng với sự phát triển của Phật giáo Đại Thừa, tín ngưỡng hình

tượng trở nên lưu hành, từ lúc đó mới bắt đầu xuất hiện những tác phẩm

tượng Phật.

Alexander đại đế từng chinh chiến ngang qua Gandhara[10] và mang theo

tới đây nền nghệ thuật Hy Lạp, nên các tác phẩm tượng Phật phần nhiều chịu

ảnh hưởng từ phong cách tạc tượng và điêu khắc của Hy Lạp, Gandhara trở

thành một trường phái quan trọng trong nghệ thuật tạo hình tượng Phật.

Các bức bích họa trong ngôi chùa hang đá Lizil chịu ảnh hưởng sâu sắc của

nghệ thuật Gandhara, thậm chí cả nghệ thuật Hy Lạp. Những bức vẽ tượng

Phật mẫu đó đã bị hủy hoại hoàn toàn chính là những đại diện tiêu biểu cho

phong cách nghệ thuật Gandhara. Khuôn mặt hình bầu dục, ngũ quan đoan

chính, sống mũi cao, mái tóc lượn sóng, búi gọn lên trên đỉnh đầu. Trên mình

khoác áo choàng dài, lộ một bên vai và để râu. Hình ảnh các vị Phật, Bồ Tát và

thánh tiên trên các bức bích họa phần lớn đều để trần nửa thân trên, dáng

điệu uyển chuyển, thân thể bay bổng; y phục, trang sức, thắt lưng, đều được

khắc họa vô cùng tinh tế và sống động.

Tôi đang phác thảo lại một bức họa “cung nữ hoắc Tất đạt đa (Siddartha)”.

Bức họa này kể câu chuyện khi Phật tổ vẫn còn là một thái tử, ngài đã nhìn

thấu những phiền não, khổ sở của cuộc đời và từ đó quyết định đi tu. Cha của

ngài, đức vua Tịnh Phạn (Suddhoana) vì muốn ngài kế thừa vương vị nên đã

ra sức kiến tạo một đời sống xa hoa, hy vọng có thể níu giữ Tất đạt đa ở lại ở

thế tục. Tôi đang say sưa phác họa, chợt cảm thấy có điều gì lạ từ phía sau.

Quay lại, bắt gặp Rajiva đang chăm chú quan sát cuốn tập của tôi, khuôn mặt

đỏ dữ dội. Tôi nhìn lại bức vẽ của mình và hiểu ra vấn đề. Tôi đang phác thọa

hình ảnh một cung nữ áp sát thân mình thái tử, trong tư thế hết sức khêu gợi.

Đây chỉ là một hình ảnh rất nhỏ trong hàng nghìn hình ảnh trên các bức bích

họa trong hang đá này. Nếu tôi không vẽ lại và phóng to lên, chắc sẽ không ai

để tâm đến những nét tinh tế ấy. Thân hình và tư thế của cô cung nữ quả

thực các nghệ nhân vẽ tranh. Rajiva đến, tôi mới nhận ra mình làm việc nhập

tâm tới mức mọi người đã đi hết mà không hay biết. Không còn cách nào khác,

tôi đành đi ăn cùng cậu ấy.

Mấy ngày nay, cậu ấy và vị sư trụ trì tất bật chạy qua chạy lại, không lúc

nào rời bản vẽ thiết kế, mắt quan sát vách núi phía trước, tay chỉ trỏ liên hồi.

Tôi thấy tò mò liền hỏi, cậu ấy bảo sẽ dùng số tiền quyên tặng của triều đình

trong những năm gần đây cho chùa Cakra để xây dựng một pho tượng Phật

khổng lồ. Tôi nhìn vào bản vẽ thiết kế, pho tượng cao tới mười lăm mét, trong

vòng hào quang phía sau tượng Phật khổng lồ còn có rất nhiều hình tròn khắc

họa các tượng Phật nhỏ hơn. Kiểu tạo hình khác với tạo hình tượng Phật ở cõi

Niết Bàn điển hình của Phật giáo Tiều Thừa, đây là nghệ thuật Gandhara giai

đoạn sau, hay còn gọi là “trường phái Ấn Độ - Afghanistan”

Nghệ  thuật  Gandhara  men  theo  con  đường  tơ  lụa  thẳng  tiến  về  hướng

đông. Trước hết, nó đổ bộ và phát triển rực rỡ tại phía đông của lãnh thổ

Afghanistan  vào  thời  đại  của  đế  quốc  Kushan  (hoặc  Kusana).  Tượng  Phật

khổng lồ ở Bamiyan đã bị Talian phá hủy chính là những đại diện tiêu biểu cho

trường phái nghệ thuật này. Thời niên thiếu, Rajiva từng theo mẹ đến Kabul,

thuộc Kashmir để học đạo, đây mà khu vực trung tâm Gnandhara, chắc chắn

cậu ấy đã được chiêm ngưỡng những pho tượng vĩ đại đó. Có lẽ nhờ thế mà

Thiên  Phật  động  Kizil  mới  có  những  hang  đá  bên  trong  dựng  tượng  Phật

khổng lồ. Một công trình lớn như vậy, thiếu bàn tay và trí tuệ của một bậc cao

tăng như Rajiva, khó mà có thể hoàn thành.

Nhưng Rajiva không biết được điều này, rằng phương pháp kết hợp kiến

trúc xây dựng hang đá của Ấn Độ với nghệ thuật tạo tác những pho tượng

khổng lồ nhằm tạo ra những pho tượng Phật trong hang đá của Rajiva tại công

trình Thiên Phật động Kizil không chỉ gây tiếng vang mạnh mẽ ở Khâu Từ, mà

còn có sức ảnh hưởng rất lớn đến các công trình hang đá sau này như hang

đá ở Mạc Cao, Đôn Hoàng, Vân Cương hay ở Long Môn.

Không thể không khâm phục và ngưỡng mộ cậu ấy. Nhưng tôi chợt nhận ra

điều lạ lùng này, trong khi Rajiva làm việc không nghỉ ngơi thì các sư tăng khác

chỉ ngồi yên trong phòng từ sáng đến tối. Thậm chí, đến giờ ăn họ cũng không

ra ngoài, thường sẽ có một chú tiểu mang hộp cơm đến và đặt vào từng căn

phòng. Điều này thật kỳ quặc, phải chăng họ đang thực hiện một nghi thức

nào đó? Lúc ăn cơm tôi đem thắc mắc đó ra hỏi Rajiva thì cậu ấy chỉ trả lời qua

loa rằng họ đang ngồi thiền, không có gì đáng ngạc nhiên cả. Tôi biết Rajiva

không muốn nói, nên tôi tranh thủ thời gian buổi chiều, tìm hiểu vấn đề thông

qua các nghệ nhân vẽ tranh.

- Họ đang ngồi thiền mùa hạ[11]

Ngồi thiền mùa hạ? Nghe rất quen. Đúng rồi, trong "Pháp Hiển truyện" ngài

Pháp Hiển có viết rằng trên hành trình đi Tây Trúc, ngài đã nhiều lần phải

dừng lại ba tháng để ngồi thiền mùa hạ.

- Hàng năm, cứ đến mùa hạ, các pháp sư lại ngồi thiền tĩnh tâm ở trong

phòng, không bước ra ngoài.

- Đúng vậy, họ không được phép ra ngoài, nếu có việc hệ trọng, họ phải xin

phép trụ trì rồi mới được ra ngoài.

- Đúng vậy, đúng vậy, họ ngồi như vậy cả tháng trời. Các bậc cao tăng thì

ngồi thiền liền ba tháng.

Cuộc thảo luận sôi nổi không còn sức hấp dẫn với tôi nữa. Tôi bỗng thấy

sống mũi cay cay. Mùa mưa, đệ tử nhà Phật tập trung, ngồi bên nhau, tĩnh

tâm tu hành. Bởi vì đây là khoảng thời gian vạn vật sinh sôi nảy nở, họ không

ra ngoài để tránh sát sinh. Thì ra ánh mắt khinh miệt của những tăng sĩ kia

dành cho Rajiva là có thật. Đáng lẽ phải ngồi yên trong chùa tĩnh tâm tu hành,

thì cậu ấy lại ngang nhiên ra ngoài cùng một cô gái. Mặc dù cậu ấy đến đây vì

công việc xây tượng Phật, nhưng tại sao nhất định phải đến vào thời gian ngồi

thiền mùa hạ? Cậu ấy bất chấp thanh quy, giới luật của nhà chùa, là vì tôi ư?

Buổi tối, tôi thơ thẩn bên sông Muzat, tôi biết, ở một góc khuất cách đó

không xa, cậu ấy đang yên lặng đứng nhìn. Tôi đưa tay lên vẫy, Rajiva có vẻ

ngạc nhiên, chậm rãi bước đến bên tôi. Tôi phủi sạch viên đá bên cạnh, cậu ấy

do dự trong giây lát rồi từ từ ngồi xuống.

- Rajiva, hiện đang là thời gian ngồi thiền mùa hạ, cậu không nên ra ngoài

mới phải…

Cậu ấy hơi giật mình, mắt di chuyển về phía dòng sông trăng lấp lánh như

dát bạc, giọng nói bình thản:

- Tôi đến đây vì công việc xây dựng tượng Phật, điều đó càng tỏ lòng tôn

kính đối với Phật tổ, vì sao không được?

- Nếu vậy, sao cậu không chờ một tháng sau hãy đến?

Rajiva đột nhiên quay lại nhìn tôi, dưới bầu trời đêm ngàn sao lấp lánh, đôi

mắt ấy như đang cuộn sóng, nhưng những đợt sóng rất nhanh chìm vào sâu

thẳm.

Cổ họng tôi nghẹn đắng, tôi không dám nhìn vào mắt cậu ấy:

- Rajiva, tôi vẽ cũng tương đối rồi, ngày mai có thể rời khỏi đây.

Rajiva im lặng, nghiêng đầu dõi mắt về phía mặt sông, gương mặt u trầm,

không chút biểu cảm.

Tôi cắn chặt môi, đẩy quyết tâm mức cao nhất có thể:

- Rajiva, tôi không thuộc về nơi này.

- Tôi biết.

Bỗng nhiên, cậu ấy đứng bật dậy, khuôn ngực phập phồng. Rajiva quả thực

rất cao, tôi ngước lên nhìn cậu ấy chỉ một lát mà mỏi nhừ cả cổ. Có lẽ không

phải chỉ vì cậu ấy quá cao, mà vì đầu tôi lúc này như đeo đá, nặng trình trịch,

như đang rơi, sắp rơi xuống rồi…

- Ngày mai chúng ta sẽ rời khỏi đây.

Tôi gắng gượng nhấc đầu lên, thấy bóng chiếc áo cà sa màu nâu dòng

đang di chuyển gấp gáp về phía nhà trọ, thoáng chốc đã biến mất trong một

ngõ hẻm quanh co, vắng lặng.

Đêm đó, qua khung cửa sổ phòng trọ, tôi nhìn thấy bên sông, sưới ánh

trăng vằng vặc, một bóng dáng cao gầy, đơn độc. Ngọn gió vô tình thổi bay

những nếp áo mong manh, càng khiến bóng dáng ấy trở nên cô quạnh. Tôi

như bị thôi miên vào bóng người cao gầy ấy, hồi lâu chợt thấy vạt áo thấm

lạnh. Tôi u ê lau giọt nước mắt đã nhạt nhòa trên mặt, lao ra khỏi phòng.

Không gian buổi đêm tịch mịch, quạnh quẽ, tiếng nước róc rách, bên sông

không một bóng người. Đêm đó, tôi hầu như không ngủ, chống mắt nhìn trời

sáng.

Trên đường trở về, hai chúng tôi đều im lặng. Quanh mắt cậu ấy xuất hiện

những quầng thâm rõ rệt. Rajiva hướng ánh mắt ra bên ngoài cửa xe, tôi cũng

vậy. Chúng tôi đều đã trưởng thành, chúng tôi biết rằng điều gì không thể, thì

không nên níu kéo, có níu kéo cũng vô ích, vậy hãy nhanh chóng rũ bỏ, càng

sớm càng tối. Trở về thế kỷ XXI, tôi sẽ có cuộc đời riêng của mình, biết đâu tôi

sẽ tìm được một người để yêu. Anh chàng cùng khoa, học trên tôi một khóa có

ý với tôi lâu rồi, tôi sẽ suy nghĩ xem nên có phát triển tình cảm đó hay không.

Cho dù anh ta không đẹp trai bằng cậu ấy, không thông minh bằng cậu ấy,

không dịu dàng bằng cậu ấy, không.. Tôi biết chứ, anh chàng khóa trên chẳng

có điểm nào có thể so sánh với cậu ấy, nhưng anh ta là con người của hiện

thực. Còn Rajiva, đối với tôi, chỉ là tài liệu lịch sử để nghiên cứu, chỉ là mấy

dòng chữ trong đống sách cũ nát mà thôi…

Chúng tôi cứ lặng lẽ như vậy suốt dọc đường, cho đến khi trở về căn nhà

nhỏ trong thành cổ Subash. Trước lúc quay về chùa, Rajiva nhìn tôi rất lâu

bằng ánh mắt khó hiểu, sau cùng là một tiếng thờ dài:

- Tôi sẽ sắp xếp đội thương nhân cho cô. Những ngày tới tôi phải ngồi

thiền, buổi tối sẽ không về đây nữa.

Một lúc lâu, cậu ấy vẫn còn đứng đó. Bàn chân dùng dằng trước cổng nhà,

mãi không cất bước.

- Mười ngày nữa là đến lễ hội Sumuzhe. Cô từng nói muốn xem lễ hội này.

Hay là…

Cậu ấy ngập ngừng.

- Để sau khi lễ hội kết thúc hãy đi…

Tôi ngẩng đầu, thấy nhìn như đang trôi xuống hai vực nước sâu hun hút,

không có cách nào thoát ra được. Sức thôi miên khó mà kháng cự của đôi mắt

ấy khiến cơ quan phát thanh của tôi như cứng lại, tê liệt, chỉ đủ sức thốt lên

một tiếng:

- Ừ.

Vành môi của cậu ấy như được kéo lên, đã rất lâu rồi mới thấy cậu ấy cười.

Nhưng tôi không ở lại thêm mấy ngày vì cậu đâu nhé, Rajiva. Tôi thật sự muốn

tham dự ngày hội sôi động, mang đậm màu sắc của phương Đông ấy. Tôi là

một học sinh hiếu học, tôi là một con ong chăm chỉ, nhưng tôi tuyệt đối không

phải là một… người yêu lí tưởng…

Chương 22: Ra ngoài đi dạo

Những buổi tối sau đó, Rajiva không đến. Tôi cứ ngỡ mình có thể mình tâm

nhưng mỗi ngày, cứ đến năm giờ chiều, tôi lại ngồi yên trong phòng, dõi mắt

ra phía cửa, cho tới khi ánh đèn tắt lịm, cả thành cổ chìm trong đêm tối tịch

mịch. Hàng ngày, cầm cuốn tập trên tay lang thang trong thành Subash, đi

mãi đi mãi, rồi không hiểu vì sao bước chân lại đưa đẩy đến cổng chùa Cakra,

tôi cứ quanh quẩn ở nơi đó hồi lâu, cho tới khi chú tiểu gác cổng cất lời hỏi

han, tôi mới như người vừa tỉnh cơn mê, vội vàng cúi đầu, chạy biến. Lòng

buồn vô hạn, như thể có bàn tay ai đó đang nắm chặt lấy trái tim tôi và vò nát,

khiến tôi như kẻ mất hồn, tay cầm cuốn tập để bắt đầu công việc, những nét

vẽ lại hiện dần hình ảnh của cậu ấy, hết bức chân dung này đến bức chân

dung khác, nhưng vẽ xong tôi lại ra sức xóa đi.

Chỉ còn hai ngày là đến lễ hội Sumuzhe, vẫn không thấy bóng dáng Rajiva

đâu. Khi lễ hội kết thúc tôi sẽ rời khỏi Khâu Từ. trước lúc ra đi, liệu tôi có còn

được gặp cậu ấy lần cuối hay không? Mặc dù vẫn biết rằng, không gặp sẽ là

cách tốt nhất để khi ra đi, tôi có thể quên tất cả…

Buổi tối, tôi nằm co trên giường, đôi mắt tiếp tục cần mẫn “canh chừng”

cánh cửa, suy nghĩ vẩn vơ. Tủ sách quý từng khiến tôi mê mẩn đang bày ta

trước mắt, nhưng không thể khơi dậy dù chỉ là một chút cảm hứng trong tôi, vì

nhiều ngày qua, cảm hứng ấy nằm bẹp trong góc xa xôi nào đó rồi. Mười giờ

đêm, nếu là ở thế kỷ XXI thì bây giờ mới là thời khắc bắt đầu cuộc sống về

đêm. Nhưng vào thời đại này, mười giờ đã là đêm khuya thanh vắng. Tôi thở

dài, vậy là lại một đêm nữa trôi nữa qua.

Bỗng tôi nghe có tiếng gõ cửa, không ồn ào, nhưng rất rõ ràng. Rồi tiếng

trò chuyện của Mavasu với ai đó vang lên trong sân. Họ nói chuyện bằng tiếng

Phạn! Là cậu ấy!

Tim đập liên hồi, tôi vùng dậy, nhảy xuống giường và lao ra khỏi phòng.

Rajiva đang đứng trò chuyện với Mavasu giữa sân, trong bóng tối tôi không

thấy rõ biểu cảm trên khuôn mặt cậu ấy. Nỗi băn khoăn ngày càng dâng cao,

nếu không có việc gì hệ trọng, cậu ấy không đến vào giờ này. Có lẽ đã xảy ra

chuyện gì đó.

Mavasu buồn rầu, lẳng lặng về phòng. Rajiva chậm rãi bước lại gần tôi, có

cảm giác mỗi bước đi của cậu ấy là một nỗ lực vô cùng lớn lao.

- Khuya thế này, lẽ ra Rajiva không nên đến….

Giọng nói trở nên run rẩy.

- Nhưng, muộn phiền chất chứa trong lòng. Rajiva ra ngoài đi dạo, không

hiểu vì sao bước chân lại đưa đẩy đến nơi này. Rajiva đứng ngoài cổng lưỡng

lự hồi lâu, mới quyết tâm gõ cửa.

Cậu ấy ngẩng lên nhìn tôi, ánh sáng yếu ớt hắt ra từ ngọn đèn nhỏ trong

phòng chiếu lên khuôn mặt đau thương cùng cực. Rốt cuộc là chuyện gì đã

khiến một người luôn điềm tĩnh, an nhiên như Rajiva trở nên tội nghiệp thế?

Cậu ấy đứng đó, dáng vẻ buồn khổ và bất lực, tôi khẽ cất tiếng:

- Rajiva, chúng ta ra ngoài đi dạo một lát nhé!

Rajiva nhìn tôi bừng vẻ ngạc nhiên, xem lẫn cảm động và hàm ơn, cậu cúi

đầu thì thào:

- Cô mặc thêm áo vào, bên ngoài trời lạnh…

Thành cổ Subash chìm trong yên tĩnh, đường phố đã tắt đèn từ lâu, nhưng

ánh trăng vằng vặc vẫn soi tỏ đường đi dưới chân. Chúng tôi lặng lẽ đi bên

nhau. Đây là lần đầu tiên tôi ra ngoài cùng cậu ấy vào giờ khuya thế này.

Rajiva hẳn cũng có chút e ngại và thận trọng.

Subash là thành phố nhỏ có ý nghĩa tôn giáo nhiều hơn quân sự, bởi vậy

thành phố này không có tường thành bao quanh giống như những thành trì

kiên cố khác. Chúng tôi đi vài bước đã ra khỏi thành để đến bên dòng sông

Tongchang. Lúc này đang là mùa hạ, nước sông chảy xiết, tiếng nước róc rách

càng tôn thêm vẻ tĩnh mịch của đêm vắng.

Chúng tôi tìm thấy một phiến đá lớn ven sông, tôi ngồi cuộn tròn, lặng nhìn

cậu ấy.

- Sư phụ từng truyền dạy Phật giáo Tiểu Thừa ở Kabul của tôi vừa tới đây.

- Đại sư Bandhudatta ư?

Truyện kể về Rajiva viết rằng, cậu ấy đã bỏ rất nhiều công sức để thuyết

giảng giáo lý Phật giáo Tiểu Thừa cho vị sư phụ truyền dạy Phật giáo Tiểu

Thừa cho mình là Bandhudatta nghe.

- Vì sao cô biết tên của sư phụ?

- Tôi…

Tôi giật mình. Tất nhiên là tôi đọc tài liệu nên mới biết được.

- Đúng rồi, tôi từng nói với cô. Không ngờ, mười năm rồi cô vẫn còn nhớ.

Rajiva từng kể cho tôi nghe ư? Sao tôi không nhớ gì cả?

Tôi ngượng ngùng chuyển chủ đề:

- Cậu đã luận đàm với đại sư về Phật giáo Đại Thừa?

Rajiva gật đầu

- Mấy ngày qua, Rajiva đã cùng thầy luận đàm rất nhiều về những giáo lý

của Phật giáo Đại Thừa, phân tích những điểm tiến bộ, những tinh hoa của

giáo phái này và đã được thầy công nhận. Tuy thầy ngỏ ý muốn nhận Rajiva

làm  sư  phụ  Đại  Thừa  của  mình,  đã  công  nhận  học  thuyết  mới  của  Rajiva,

nhưng dù thế nào thầy vẫn là sư phụ truyền dạy Phật giáo Tiểu Thừa của tôi.

Tôi gật đầu đồng tình. Trong thế giới Phật giáo, khi một người sáng lập ra

một luận thuyết và tông giáo mới và muốn được thừa nhận, thì điều quan

trọng nhất là luận thuyết ấy phải thuyết phục được người có công dẫn dắt

người đó bước vào cánh cửa của thế giới Phật giáo và được vị đại sư đó công

nhận. Kết quả này chứng tỏ, Rajiva đã chiến thắng trong cuộc luận chiến (hẳn

là  rất  cam  go)  với  chính  sư  phụ  mình.  Tuy  rằng  sau  buổi  luận  chiến,

Bandhuatta nói sẽ tôn Rajiva làm thầy, nhưng đại sư không hề có ý định thay

đổi học thuyết của bản thân, hay nói cách khác, Banduatta không chịu từ bỏ

thân phận là "sư phụ Tiểu Thừa" của Rajiva. Lẽ nào đây là nguyên nhân khiến

Rajiva buồn phiền như vậy?

- Rajiva, ai cũng có lập trường riêng. Cậu sẽ thuyết phục được đại sư chấp

nhận luận thuyết của mình, thậm chí còn ngỏ ý muốn tôn cậu làm sư phụ Đại

Thừa. điều đó đã là rất nhanh công rồi. Lẽ nào cậu vẫn muốn đại sư từ bỏ Phật

giáo Tiểu Thừa?

Rajiva nhìn tôi kinh ngạc.

- Rajiva nào dám ngông cuồng như thế!

- Vậy vì sao cậu lại buồn phiền?

Rajiva đột nhiên im lặng, ánh mắt đăm chiêu nhìn về phía dòng nước, thẫn

thờ hồi lâu.

- Mẹ tôi…

Rajiva cắn chặt vành môi run run, như muốn khiến cho nó phải rỉ máu.

- Hôm nay sư phụ đến và báo cho tôi biết, ba tháng trước, ở Thiên Trúc (Ấn

Độ), mẹ tôi đã… đăng tam quả.

Tôi không hiểu

- Đăng tam quả nghĩa là gì? Tồi tệ lắm sao?

Rajiva thở dài, rồi hít một hơi thật sâu, chậm rãi nói:

- Tam quả, còn gọi là Anagamin, là cấp tu dưỡng thứ ba trong số bốn độ tu

dưỡng mà những người xuất gia muốn đạt đến.

Nhìn vẻ mặt ngơ ngác của tôi, Rajiva tiếp tục giải thích:

- Anagamin có thể dịch thành "Không trở lại". Nghĩa là, các tu sĩ đạt đến

cấp độ này, sau khi viên tịch, sẽ hóa sinh giữa cõi trời thanh tịnh, tiếp tục thiền

định để giải thoát khỏi năm điều trói buộc[12], tức là được giải thoát hoàn

toàn và sẽ không trở lại cõi phàm trần này nữa

Rajiva nghẹn ngào, hít một hơi thật sâu, nhưng giọng nói càng lúc càng trở

nên run rẩy:

- Mẹ tôi đã đắc thành đạo, từ nay thoát khỏi vòng luân hồi khổ ải, người

đến được cõi cực lạc rồi…

Cuối cùng thì tôi đã hiểu, Rajiva nói dài như vậy, là muốn cho tôi biết, Jiva,

Jiva đã qua đời tại Thiên Trúc.

Các tài liệu lịch sử chỉ viết rằng Jiva một mình rời khỏi Khâu Từ để đến Ấn

Độ. Nhưng sau đó không có bất cứ ghi chép nào về bà. Vậy là bà đã mất tại

Ấn Độ. Và hung tin này, Rajiva mới nhận được từ sư phụ Banduatta..

Tôi bàng hoàng nhìn Rajiva, chả trách cậu ấy đau buồn đến như vậy. Jiva là

người có sức ảnh hưởng lớn lao đến cuộc đời Rajiva, hơn bất cứ ai. Bà đã đưa

Rajiva đến cửa Phật, đã dắt Rajiva đến Kabul học đạo để tránh vòng vây của

những lời tung hô, ca tụng sáo rỗng ở Khâu Từ, cũng chính bà khuyên Rajiva

theo học giáo thuyết Đại Thừa. Trước hai mươi mốt tuổi, mọi thứ trong cuộc

đời Rajiva đều do mẹ cậu ấy bày đặt. Với Kumarayana, Jiva có thể không phải

là một người vợ hiền, nhưng với Rajiva, bà là người mẹ tuyệt với, là người chỉ

huy, là người dẫn đường của cậu.

- Rajiva, nếu cậu buồn thì hãy…

- Không!

Rajiva xúc động, hơi thở gấp gáp:

- Tôi không buồn. Mẹ đã chứng tam quả, ước nguyện giải thoát của người

đã thành hiện thực. Người đã đến cõi cực lạc, từ nay tháo khỏi mọi ư phiền, vì

sao tôi phải đau buồn, tôi không nên đau buồn!

Rajiva bị chấn động mạnh, rõ ràng trái tim cậu ấy đang đập dữ dội và hơi

thở trở lên gấp gáp khác thường, có thể dễ dàng nhận ra đó là những lời nói

dối gắng gượng của cậu ấy.

- Rajiva.

Tôi nhẹ nhàng vỗ vai Rajiva.

- Trong hoàn cảnh này, ai cũng sẽ đau lòng, điều đó rất bình thường. Bởi vì

cậu có tình yêu, cậu yêu mẹ cậu. Vậy thì vì sao cậu phải kìm chế, không thể

hiện ra những cảm xúc đó?

- Tình yêu ư?

Rajiva khẽ nhẩm lại từ này, một tiếng "yêu" mà như có sức nặng ngàn cân,

khiến cậu ấy đọc không thành tiếng, chỉ có những âm hưởng run rẩy.

- Đức Phật nói rằng, mọi thứ trên cõi đời này đều không tồn tại. Rajiva là

người tu hành, đâu có thể có "tình yêu"?

- Giáo lý Phật giáo dạy rằng cuộc đời này những chuỗi đau khổ: sinh lão

bệnh tử, yêu thương, căm ghét, chia ly, thất vọng, bởi vì căn nguyên của mọi

nỗi khổ xuất phát từ tình yêu. Chỉ cần "diệt" được "yêu", sẽ lên cõi Niết Bàn, từ

đó thoát khỏi bể khổ luân hồi, bước vào cõi vình hằng. Nhưng, hãy thử nghĩ

xem, lẽ nào Phật tổ không có tình yêu? Ngài có vợ con kia mà, lẽ nào ngài

chẳng hề bận lòng về họ? Ngài đưa ra lời răn "diệt ái dục". vì ngài từng nếm

trải nỗi khổ sở do yêu thương mang lại? Nhưng nếu thực sự có thể "diệt ái

dục", thì vì sao chỉ đến lúc chết ngài mới đạt được sự giải thoát? Niết Bàn, tịch

diệt, tác diệt, diệt độ, tịch, vô sinh, trạch diệt, ly hệ, giải thoát… tất cả những

cách gọi đó, chẳng qua chỉ là từ đồng nghĩa với cái chết mà thôi. Chỉ khi chết

đi người ta mới tận diệt được mọi ác dục. Phải chăng chính vì thấu tỏ điều

này, nên Phật tổ mới vẽ ra một viễn cảnh, một thế giới tây phương cực lạc sau

khi chết, để bù đắp những mất mát, những đau khổ mà người tu hành phải

chịu đựng khi quyết tâm diệt ái dục trong kiếp này. Nhưng vì sao, nhất định

phải…

- Ngải Tình!

Rajiva gằng giọng ngắt lời tôi, khóe môi rung động, tay ôm đầu, vẻ đau khổ

cùng cực.

- Đừng nói nữa…

Rajiva xoay đầu qua một bên, không để tôi nhìn thấy gương mặt cậu. Đôi

vai rung rung dưới ánh trăng, tôi nghe thấy hơi thở gấp gáp của cậu ấy. Tôi

đứng lên, bước sang phía đối diện, đặt tay mình lên đôi vai của Rajiva, nhẹ

nhàng ôm cậu ấy vào lòng. Toàn thân cậu ấy như tê liệt, Rajiva không đẩy tôi

ra, nhưng dường như đang cố nín thở.

-  Hãy  khóc  đi,  cậu  là  con  người  không  phải  thánh  thần.  Người  ta  khóc

thương người thân của mình, có gì không phải đâu. Muốn khóc thì hãy khóc

cho thỏa, như thế cậu sẽ thấy dễ chịu hơn…

Tôi nhẹ nhàng vỗ về cậu ấy, Rajiva trong vòng tay tôi, tuy dáng người cao

lớn, nhưng thân hình mảnh khảnh, gầy guộc khiến tôi thấy xót xa. Tôi ước

mình có thể hóa thân thành Jiva đẻ an ủi cậu ấy.

Sau rất nhiều tranh đấu (có lẽ vậy), Rajiva rụt rè vòng tay ôm ấy tôi. Động

tác ấy khẽ khàng, như thể đang ôm một người bằng giấy và sợ người đó sẽ

tan biến đi.

- Ngải Tình!

Tôi cảm thấy được khuôn ngực thổn thức của cậu ấy, sức mạnh nơi cánh

tay tăng dần, càng lúc càng xiết chặt hơn.

- Ngải Tình!

Rajiva khẽ gọi tên tôi, những giọt nước mắt nóng ấm nhỏ trên vai áo tôi, làn

gió lướt qua làm nguội đi hơi ấm, nhưng ngay lập tức những giọt nước mắt

nóng ấm liên tục rớt xuống. Cuối cùng thì Rajiva cũng đã được khóc như một

con người bình thường.

Cậu ấy đã khóc rất lâu, như thể đây là lần đầu tiên trong đời được khóc vậy.

Khóc như thể cạn nước mắt của cả một đời người. Tôi cũng khóc cùng cậu ấy.

Chúng tôi cứ thế, trong vòng tay nhau, dốc hết sức để khóc, khóc cho đến khi

cả đất trời cũng mòn tan thành nước mắt…

Không biết phải mất bao lâu chúng tôi mới bình tâm trở lại. Tôi chưa bao

giờ  khóc  nhiều  như  vậy,  mệt  mỏi  rã  rời,  tôi  tựa  vào  cậu  ấy  để  không  gục

xuống. Rajiva cũng đã thôi khóc, nhưng vẫn ôm chặt lấy tôi. Hơi ấm tỏa ra từ

cơ thể cậu ấy thiêu đốt trái tim tôi. Tôi không muốn vòng tay ấy buông lơi, tôi

thậm chí không dám thốt lên nên một lời nào vì sợ sẽ làm hỏng không khí này.

Sau cùng, Rajiva là người chủ động buông tay, ánh mắt giấu đi rất xa, tôi

không nhìn thấy biểu cảm của cậu ấy, chỉ nghe thấy giọng nói chậm rãi:

- Mẹ biết ước nguyện của tôi là đến Trung Nguyên truyền bá giáo lý Đại

Thừa, nên trước khi rời Khâu Từ, người từng nói với tôi: Giáo lý Đại Thừa muốn

đến được Đông Thổ (đất Hán), tất cả dựa vào tôi. Nhưng trách nhiệm nặng nề

này không hề có lợi cho cá nhân tôi. Mẹ có hỏi tôi, rằng tôi dự định thế nào?

Tôi vẫn còn chìm đắm trong những xúc cảm khi nãy, nên chỉ biết yên lặng

nhìn cậu ấy. Rajiva ngừng lại một lát, rồi tiếp tục:

- Tôi trả lời rằng: Phật giáo Đại Thừa giúp ích cho mọi người chứ không phải

chỉ cho bản thân. Nếu tôi có thể truyền bá rộng rãi giáo lý của Phật tổ, giúp

chúng sinh giác ngộ và từ đó thoát khỏi bể khổ, thì dù có phải nhảy vào chốn

dầu sôi lửa bỏng, Rajiva cũng quyết không từ nan.

Khi Jiva còn ở bên cạnh, Rajiva giống như một thần đồng được bảo bọc và

chăm sóc chu đáo. Rajiva tuy thông minh tuyệt đỉnh, những cậu giống như loài

hoa trong nhà kính, chưa từng trải qua gió mưa bão bùng. Sau khi Jiva ra đi,

Rajiva phải dựa vào nghị lực của mình để bước tiếp con đường chông gai. Lí

tưởng của cậu, phải chăng đã được hình thành từ khi còn nhỏ? Nhưng Rajiva

đâu biết rằng, những lo lắng của Jiva đã trở thành hiện thực trong tương lai.

Cái giá mà Rajiva phải trả cho lí tưởng truyền bá đạo Phật ở Trung Nguyên là

những lời chỉ trích gay gắt của người đời, nếu có thể, tôi ước gì mình không

biết trước tương lai của cậu.

- Rajiva, tuy mẹ cậu không ở bên cạnh, nhưng bà luôn sống trong trái tim

cậu. Bất cứ khi nào gặp khó khăn, cậu sẽ nhớ đến lời hứa với mẹ và cậu sẽ

vượt qua tất cả, đúng không?

Rajiva gật đầu, tôi tìm cách chuyển chủ đề, những mong cậu ấy sẽ vơi đi

đau buồn.

- Rajiva, hãy kể cho tôi nghe chuyện hồi nhỏ của cậu, những chuyện mà tôi

không biết ấy.

Nói rằng muốn chuyển chủ đề chỉ là cái cớ, vì tôi thực sự tò mò về tuổi thơ

của cậu ấy.

Chúng tôi tựa vào vai nhau, lắng nghe câu chuyện vầ Rajiva hồi nhỏ: sự

nghiêm khắc và tình yêu của Jiva dành cho cậu, những câu chuyện vui về sư

phụ và các sư huynh của cậu, những chuyến du ngoại khắp các tiểu quốc ở

Tây vực của cậu. Chuyện nào cũng khơi gợi niềm phấn khích trong tôi. Thì ra

một người có chỉ số IQ 200 như Kumarajiva, hồi nhỏ cũng từng trêu chọc các

sư huynh, cũng từng bị mẹ trách phạt vì không học thuộc các bài kệ. Thì ra

Rajiva cũng có tuổi thơ, tôi cứ nghĩ, ngay từ khi còn nhỏ cậu ấy đã là một

người thông tuệ và già dặn rồi.

Tôi muốn Rajiva tạm quên đi nỗi đau mất mát kia và vui lên một chút, nên

đã kể cho cậu ấy nghe về gia đình tôi, về bố mẹ tôi, về các bạn học của tôi, về

sếp của tôi, về những cuốn sách tôi từng đọc, những nơi tôi từng đi qua. Tất

nhiên là tôi đã lựa chọn từ ngữ sao cho cậu ấy có thể hiểu được và tránh

không để lộ "thiên cơ".

Phía xa xa bên kia dãy Thiên Sơn, những quầng đỏ màu son nhạt đã hiện

lên trên nền trời, bầu trời ngàn sao lấp lánh vừa mới đây đã lặn mất tự lúc

nào. Tôi xem đồng hồ, gần bốn giờ sáng, vậy là chúng tôi đã ngồi suốt một

đêm. Tôi ngước nhìn Rajiva.

- Rajiva, về thôi, sắp đến giờ tụng kinh buổi sáng của cậu rồi.

Rajiva như vừa tỉnh cơn mơ.

- Chúng ta đã ngồi hết đêm ư? Ngải Tình, có mệt không?

Tôi lắc đầu. Tuy tôi không mệt, nhưng toàn thân lạnh tê tái. Chiếc áo khoác

mỏng manh không đủ che chắn khí lạnh buổi ban mai.

Rajiva cầm tay tôi, bàn tay cậu ấy cũng không ấm hơn, những ngón tay dài

vuốt nhẹ bàn tay tôi, tôi mỉm cười nhìn cậu ấy vất vả cọ xát đôi tay để tạo hơi

ấm. Rajiva ngước mắt lên, thấy tôi cười, cậu không tiếp tục chà tay nữa, mà

cầm hai bàn tay tôi áp lên hai má của cậu. Tôi nín cười, hệt như có một cơn lũ

vừa quét qua, phòng tuyến kiên cố cuối cùng trong trái tim tôi, vỡ òa..

Chúng tôi đứng im lìm, nhìn vào mắt nhau, bàn tay tôi áp chặt trên khuôn

mặt có chút hơi ấm của Rajiva. Lòng bàn tay chạm vào thứ gì đó ran rát, thì ra

là những đốm râu mới mọc. khoảnh khắc ấy, tựa như có một luồng điện lan

truyền khắp cơ thể, khiến toàn thân tôi run rầy. Tôi đã hoàn toàn hiểu ra điều

này.

Tôi yêu Rajiva.

Đúng vậy, tôi đã yêu cậu ấy từ rất lâu rồi, vào khoảnh khắc tôi gặp lại cậu

ấy. Cũng không có gì lạ, một chàng trai thông minh, ưu tú với vẻ điển trai hút

hồn như cậu ấy có thể khiến bất cứ cô gái nào trên đời này xiêu lòng. Tôi sẽ

không do dự, không cự tuyệt nữa. Yêu thì cứ yêu thôi, làm sao tôi có thể phủ

nhận cái thứ tình cảm tự nhiên nhất của loài người nay kia chứ! Tôi chỉ là một

người bình thường. Tôi không thể diệt được ái dục, nên tôi không cần phải

tranh đấu, dằn vặt và tự làm khổ mình. Lúc trước, tôi đấu tranh với bản thân

để phủ nhận tình cảm này, bởi tôi đã nhìn nhận tình yêu bằng lí trí chủ quan

cứng nhắc của con người hiện đại. Tôi muốn tình yêu phải được đáp lại. Tôi

luôn viện cớ công việc, lúc nào cũng nhắc nhở bản thân phải quay về và tôi lo

lắng, nếu yêu Rajiva, tôi sẽ không có tương lai. Nhưng, nhưng nếu tôi không

quay về thì sao? Nếu tôi đòi hỏi phải được ở bên cạnh cậu ấy thì sao? Nếu tôi

cần tương lai thì sao? Có ai nói nếu yêu cậu ấy thì tôi không thể tiếp tục công

việc của mình đâu. Tôi chỉ biết, điều tôi muốn lúc này là yêu Rajiva và tôi sẽ

yêu cậu ấy theo cách của mình. Tôi cũng có thể không để cậu ấy biết được

tình cảm của mình. Tôi cũng có thể tiếp tục âm thầm nhớ, âm thầm yêu sau

khi trở về thế kỷ XXI. Chỉ cần được yêu cậu ấy, tôi mặc kệ những chuyện về

sau. Việc gì phải lí trí, việc gì phải suy xét thiện hơn mọi đường cơ chứ?

- Ngày kia là lễ hội Sumuzhe, hôm nay cô hãy lên đường đến thành cổ Khâu

Từ đi.

Giọng nói ấm áp lướt qua bên tai tôi.

- Hãy về nghỉ ngơi đi, tôi dặn dò Kaodura đưa cô đến thành cổ Khâu Từ, tôi

đã sắp xếp nhà trọ cho cô. Hay là về phủ quốc sư? Cô vẫn muốn gặp Pusyeda

kia mà!

Kaodura ư? Tôi sững người, đó là người đánh xe ngựa của Rajiva.

- Tôi sẽ ở lại nhà trọ, tôi sợ đến phủ quốc sư sẽ khiến mọi người hoảng sợ.

Còn Pusyeda, trước khi rời khỏi Khâu Từ, tôi sẽ đến gặp cậu ấy.

Sau khi lễ hội kết thúc, tôi sẽ tìm cách gặp Pusyeda. Mười năm trước, cậu

bé rất quý mến tôi, nhưng giờ cậu đã là một chàng trai trưởng thành, đã có

cuộc sống riêng, tôi không muốn làm ảnh hưởng đến cậu ấy. Chỉ cần được

nhìn thấy Pusyeda là tôi có thể yên tâm được rồi. Điều tôi mong muốn nhất,

thực ra là…

- Cậu… cậu…

Chần chừ, chần chừ, rồi lại chần chừ.

- Cậu… có đến không?

Rajiva thoáng giật mình, nhẹ nhàng thả tay tôi ra.

- Sư phụ vẫn còn đây, hơn nữa…

- Tôi biết rồi, giới luật quy định, cậu không được đến nơi hội hè ca múa.

Nén lại nỗi thất vọng đang nhen lên trong lòng, tôi làm bộ tỉnh bơ:

- Tôi chỉ hỏi vậy thôi. Cậu… không cần phải đến, cũng không thể đến…

Rajiva thinh lặng, đứng lên, ánh nắng dìu dịu buổi ban mai phủ lên lớp áo

cà sa màu nâu sòng, làm gió lật bay nhè nhẹ những nếp áo. Cậu ấy đứng đó,

đẹp tựa một pho tượng Hy Lạp cổ tạc trước bình mình.

Chương 23: Lễ hội Sumuzhe

Tôi đến thành Khâu Từ bằng xe ngựa của Rajiva. Đường sá gập ghềnh, xe

ngựa lắc lư, bình thường, trong trạng thái ấy, tôi đã ríu mắt lại hồi lâu, nhưng

hôm nay không hiểu sao, tôi vẫn tỉnh như sáo. chẳng hề buồn ngủ. Có lẽ vì, tôi

vẫn đắm chìm trong nỗi phấn khích lúc trước, hai mắt vẫn đang chăm chú mở

to nhìn đôi tay. Kể từ lúc đôi tay này chạm vào khuôn mặt của cậu ấy, tôi thậm

chí không nỡ rửa tay. Tôi đưa lên, nhắm mắt lại, cố hình dung ra từng đường

nét và tưởng tượng ra những ngón tay mình đang khám phá khuôn mặt của

Rajiva. Tôi vẫn nhớ cảm giác gai gai ấm áp khi chạm vào gò má gầy gầy,

xương xương, lốm đốm râu và làm da mịn màng của cậu ấy. Cảm giác đó

khiến tôi, dù đã rất cố gắng, cũng không kìm chế được nụ cười hạnh phúc

đang nở tràn trên môi.

Tôi cứ tủm tỉm cười như vậy suốt dọc đường đi, cho đến xe ngựa dừng lại

giữa thành phố Khâu Từ đang tắm mình trong ráng chiều. Phòng trọ mà Rajiva

đặt trước cho tôi là một căn phòng "hạng sang". Tôi thầm cảm ơn sự chu đáo

của Rajiva, vì nhờ cậu ấy, tôi đã có một chỗ nghỉ ngơi thoải mái trong thành cổ

và dịp lễ, khi mà tất cả các nhà trọ đều đã kín người. Ăn uống qua loa xong

xuôi, tôi bắt đầu ngáp ngủ, rất lâu rồi tôi mới thức khuya như hôm nay. Tôi

nhớ là chỉ vào những dịp thi cử, tôi mới phải thức trắng đêm trong phòng học

tự học ở trường. Thế nên, tôi quyết định dành tất cả khoảnh thời gian còn lại…

để ngủ. Hi vọng là lúc mê mệt, tôi không ngáy to, nếu có ngáy, mong là không

khiến phòng bên cạnh mất ngủ.

Sumuzhe, hay còn gọi là lễ hội cầu lạnh, được tổ chức vào tháng bảy âm

lịch hàng năm. Lễ hội được tổ chức nhằm cầu nguyện một mùa đông lạnh

hơn, tuyết rơi nhiều hơn, để năm tới Khâu Từ có được nguồn nước dồi dào

phục vụ việc trồng cấy. Lễ hội này được truyền đến Trung Nguyên vào thời

nhà Đường, khiến kinh thành của người Hán trở nên náo động hơn bao giờ. Có

rất nhiều tác phẩm thơ ca nổi tiếng viết về lễ hội Sumuzhe đã ra đời trong thời

kỳ này, Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Di, Lý Hạ… đều đã từng chấp bút về đề tài

này. Đến đời Tống, Sumuzhe trở thành tiêu điểm của rất nhiều bài tử, trong

đó, nổi tiếng nhất phải kể đến bài tử của Phạm Trọng Yêm:

Biếc mây trời

Vàng lá đất

Sóng lẫn sắc thu

Khói sóng xanh lặng ngắt

Nước lên trời, núi chiều nắng bắt

Đám cỏ trêu ngươi

Mơn mởn trong nắng nhạt

não hồn quê

Buồn đất khách

vì được bằng đêm

Mộng đẹp ru ngon giấc

Trăng sáng chớ một mình tựa gác

Rượu ngấm ruột sầu

Nỗi nhớ đẫm nước mắt[13]

Khi đi ngang qua Khâu Từ, Huyền Trang cũng từng được chứng kiến và ghi

chép lại không khí náo nhiệt của ngày hội này. Đức vua Khâu Từ đã mời nhà

sư cùng dự lễ. Đến tiết mục nhảy múa, đức vua còn khẩn khoản mời sư phụ

cởi áo cà sa và giày tất, cùng tham gia vào điệu múa cầu lạnh. Huyền Trang

cũng xem múa hát đó thôi, vì sao Rajiva không thể? Nhưng thôi, Huyền Trang

là du khách từ nơi xa đến, nhập gia phải tùy tục là theo lẽ thường tình.

Tôi  đeo  chiếc  mặt  nạ  mua  ở  Subash,  đi  lang  thang  ngắm  nghía  phố

phường. Những con phố chính đã chật kín người, ai nấy đều đeo mặt nạ, mọi

người niềm nởi chào hỏi lẫn nhau, bất kể người quen hay người lại. Không khí

cởi mở, vui tươi ấy đã bù đắp nỗi trống trải và xua tan ưu phiền trong lòng tôi.

Tôi náo nức hòa vào dòng người trên phố. Một lát sau, thì đoàn diễn hành bắt

đầu diễn qua. Đầu tiên là đội trống với dàn trống Hạt khổng lồ dẫn đầu[14],

các tay trống ngồi trên xe ngựa, đồng loạt đánh lên những thanh âm sôi động

đầu tiên, mở màn cho lễ hội Sumuzhe.     Theo sau là một đoàn nghệ sỹ cầm

trên tay nhiều loại trống lớn nhỏ khác nhau, vừa đánh trống vừa nhảy múa,

phối hợp nhịp nhàng với đội trống Hạt đi đầu. Cách một đoạn là đến đội hình

múa đôi nam nữ. Họ mặc những trang phục chỉnh tề, nghiêm trang, mảnh

khăn lụa dài được căng rộng trên hai sải tay, biểu cảm trang trọng, điệu múa

truyền thống. đậm màu sắc cổ điển. Điệu múa này có nét gì đó rất giống với

vũ điệu “ương ca[15]” của các bà cô người Hán vào mỗi dịp năm hết Tết đến.

Tiếp đó là đội hình biểu diễn múa trên dây, các cô gái trẻ, đầu đội mũ miện

đính hoa tươi, sải bước trên những sợi dây thừng được trang trí hoa văn rực

rỡ, ký thuật điêu luyện, động tác uyển chuyển, nét mặt rạng rỡ như hoa. Kế

đó là các đội hình múa dải lụa, xiếc khỉ, vân vân. Mắt tôi được dịp no căng với

bao nhiêu loại hình vũ đạo độc đáo. Mỗi điệu múa có một đội hình riêng, với

những cỗ xe được trang trí hoa tươi muôn hình muôn vẻ và rất nhiều các loại

nhạc cụ khác nhau, kèn thất lật[16], đàn Không[17], tỳ bà, ống sáo làm bằng

sừng động vật,... tất cả những nhạc cụ đặc sắc này đã tạo nên biểu thanh âm

rộn rã, vui tai.  

Năm 1903, có hai người Nhật đã tìm được một chiếc hộp, bên trong đựng

xá lợi của một vị cao tăng ở thành cổ Subash. Họ lẳng lặng đem chiếc hộp về

Nhật Bản và giấu đi. Đến tận năm 1957, người Nhật Bản mới phát hiện ra,

dưới lớp màu sắc được phủ phía trên thấp thoáng dấu ấn của hội họa. Lúc đó,

họ mới cạo bỏ lớp màu trên bề mặt, những hình vẽ nguyên sơ hiện ra, đó là

bức họa về các vũ điệu Sumuzhe, sống động và tinh tế khiến người ta phải

kinh ngạc. Bức họa vễ rất nhiều ngưới, trên tay cầm những nhạc cụ đặc sắc

của Tây vực, họ đeo mặt nạ và trình diễn những vũ đạo không giống nhau.

Đến nay, chiếc hộp vẫn đang ở Nhật Bản. Chúng tôi phải cất công sang tận

đó để chụp hình mang về nghiên cứu.

Còn bây giờ, lễ hội từng được mệnh danh là “ngày hội sôi động của phương

Đông” đang diễn ra sống động trước mắt tôi, có thể nói rằng, niềm phấn khích

trong tôi không bút nào tả xiêt. Lễ hội Sumuzhe diễn ra liên tục trong bảy

ngày, bất kể ngày đêm. Nếu như khi quay về, tôi có thể góp sức khôi phục lại

ngày lễ cổ truyền long trọng này thì công tác nghiên cứu tính kế thừa lịch sử

của các loại hình nghệ thuật ca múa dân gian chắc chắn sẽ được ủng hộ và

phát triển rộng rãi. Và điều đó, chắc chắn sẽ khiến không ít đồng nghiệp của

tôi phải đỏ mắt ghen tị. Ha ha, chỉ nghĩ đến đó tôi đã sung sướng cười ngất.

Bây giờ là buổi trưa, đoàn ca vũ vẫn tiếp tục diễu hành qua các con phố,

bên đường, những quán ăn vặt đã bày sẵn lúc nào. Mùi thơm của thịt dê

nướng khiến tôi không khỏi nuốt nước miếng ừng ực. Tháo mặt nạ, tôi đến

bên một sạp hàng nhỏ, hỏi mua ba xiên thịt. Xiên thịt nướng ở thời đại này sao

mà vĩ đại! Miếng nào miếng ấy to bằng cả quả trứng gà. Khi đi du lịch ở Tân

Cương, tôi phát hiện ra điều này, rằng kích thước của xiên thịt cứ nhỏ dần từ

nam Tân Cương lên bắc Tân Cương, từ Tân Cương đến đại lục, đến các thành

phố ven biển. Ở nam Tân Cương (gồm các huyện Kashgar, Khotan, Kucha),

kích thước xiên thịt nướng không thay đổi sau 1650 năm, vẫn to như quả

trứng  gà  và  thường  chỉ  có  hai  đồng  một  xiên.  Còn  ở  quán  ăn  trước  cổng

trường tôi đang học, họ bán những xiên thịt nướng nhỏ nhất mà tôi từng thấy,

một đồng một xiên, nhưng đám con gái chúng tôi phải ăn hai mươi xiên may

ra mới có cảm giác “lót dạ”.

Kéo mạch suy nghĩ lan man từ thời hiện đại trở về với lễ hội cổ truyền trước

mắt, tôi vừa thưởng thức thịt dê nướng vừa ngắm nhìn dòng người qua lại

trên phố. Vừa “tiếp lương thực” vào bụng vừa được ngắm các chàng trai đẹp

là tuyệt nhất, nhưng có vẻ như không nhiều chàng trai đẹp ở đây cho lắm, vì

hầu hết mọi người đều đeo mặt nạ. Nhưng đột nhiên, tôi há hốc miệng, bỏ dở

miếng thịt dê thơm phức trên tay.

Có ai đó tách ra khỏi đám đông, bước về phía tôi, dáng người cao lớn, trên

mình là bộ trang phục truyền thống của giới quý tộc Khâu Từ: áo rộng màu

vàng nhạt, thắt eo. Lối trang phục này nhìn qua rất giống trang phục của các

kỵ sĩ châu Âu thời kỳ trung thế kỷ. Những chàng trai vóc dáng khỏe khoắn,

khoác thêm bộ trang phục này sẽ càng nam tính và cuốn hút. Người đàn ông

đó, dáng vẻ tự tin, thân hình cao lớn vạm vỡ, hoàn toàn nổi bật giữa đám

đông,

Tuy không nhìn rõ khuôn mặt, nhưng có thể dễ dàng đoán ra đó là một

chàng trai khôi ngô tuấn tú. Vì sao anh ta lại đến gần tôi? Và vì sao dáng dấp

ấy lại quen thuộc đến vậy? Anh ta đeo một chiếc mặt nạ hình ma quỷ, ánh mắt

lúc lại gần, lộ rõ vẻ kinh ngạc và nghi hoặc. Tôi chớp mắt liên tục, chăm chú

quan sát và đoán định. Đôi mắt xanh nhạt ấy quá đỗi quen thuộc. Trái tim tôi

như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Là cậu ấy ư, cậu ấy bảo không đến kia mà?

- Ngải Tình, có phải chị không?

Giọng nói xúc động.

- Là tôi chứ ai.

Tôi xoay xoay chiếc mặt nạ đang vắt vẻo trên cổ tay và nhận ra “bi kịch”

này: một bên tay tôi vẫn đang cầm ba xiên thịt nướng vĩ đại (có thể khiến bất

cứ ai phải hoảng). Thôi thế hỏng hết! Mồm miệng nhồm nhoàm. dầu mỡ dính

đầy trên mặt và cái vẻ ngớ ngẩn trợn tròn mắt nhìn cậu ta của tôi nữa, toàn

bộ cái bộ dáng kỳ cục, đáng xấu hổ này đã lọt vào mắt cậu ta rồi!

Đang đau khổ và tủi hổ bất tận, tôi bỗng ngã vào một vòng tay ấm áp. Nhịp

tim tôi mỗi lúc một dữ dội hơn, tư duy hỗn loạn: vì sao, vì sao cậu ấy lại…

Tuy tôi vẫn giơ cao xiên thịt nướng, toàn thân như bị điểm huyệt, tôi để

mặc người đàn ông cao lớn đó nhấc bổng mình lên xoay mấy vòng liền.

- Ngải Tình, chị đã trở về thật rồi ư!

Giọng nói có vẻ giống, nhưng chắc chắn không phải giọng nói của cậu ấy!

Cậu ấy chưa bao giờ ôm chặt tôi như vậy, cũng không bao giờ cười lớn như

vậy và càng không bao giờ nhấc bổng tôi lên xoay mấy vòng liền giữa chốn

đông người như vậy.

Một lúc lâu sau người đó mới thả tôi xuống, hơi nghiêng người, tháo mặt

nạ. Sống mũi cao thanh tú, mát sáng long lanh, hàng mi dày và rậm, đồng tử

màu xám nhạt, giống cậu ấy qua! Chiều cao và vóc dáng cũng giống hệt cậu

ấy. Nhưng khuôn mặt không gầy guộc như cậu ấy, làn da không có màu bánh

mật như cậu ấy và vành môi cậu ấy không bao giờ nhấc lên tinh nghịch như

vậy. Thoáng một chút thất vọng, nhưng ngay lập tức đã được thay thế bởi một

niềm vui mới tràn ngập.

- Pusyseda!

Bây giờ đến lượt tôi ôm chầm lấy cậu ta. Nhưng sao cậu ta lại cao lớn đến

vậy?

Cậu ta suốt từ lúc nhìn thấy tôi đến giờ, lúc tôi buông tay ra thì cậu ta làm

vẻ mặt giận dỗi:

- Ngải Tình, dầu mỡ trên miệng chị dính hết lên quần áo tôi

Tôi hơi ngượng ngùng khi ôm “chú nhóc Pusyseda đã trưởng thành” ấy,

nhưng câu nói không chút kiêng nể kia đã khiến cảm giác ngượng ngùng ấy

lập tức tan biến! Tên ranh này, chẳng thay đổi gì cả!

- Bù lại, chị phải thiết đãi tôi một bữa đấy!

Tôi không kịp phản ứng gì, đã bị cậu ta giằng lấy xiên thịt nướng, trả lại

người bán hàng, sau đó, lôi tôi đi, không cho tôi thời gian cằn nhằn vì đã lẵng

phí đồ ăn! Cái tên hoang toàng này!

Tôi tròn mắt nhìn từng đĩa sơn hào hải vị bày la liệt trên bàn ăn trước mắt.

Đã bao lâu rồi tôi không được ăn đồ ăn Trung Quốc? Đã bao lâu rồi tôi chưa

nhìn thấy cơm trắng? Ở thời đại này, gạo được vẫn chuyển tới đây từ Trung

Nguyên. Ăn một bữa cơm gạo trắng ở Tây vực là cả một khoản chi tiêu xa xỉ.

Hãy nhìn xem cách bài trí ở quán hàng này, trời ơi, còn cả ghế lô nữa. Miệng

nhai cơm, lòng thầm làu bàu: Đúng là tên phá gia chi tử!

Pusyseda ngồi bên ghế đối diện, hầu như không nhấc đũa, chỉ chăm chú

nhìn tôi, nụ cười ngang tàn trên khóe môi chưa chịu tắt. Tôi cảm thấy hơi lo

lắng, nên cắm đầu nhai nuốt. Một cô gái người Hán mang đồ ăn vào, cậu ta

đón lấy và cảm ơn bằng nụ cười quyến rũ ấy. Tôi thấy cô gái bước ra ngoài với

đôi má ửng đỏ và cuống quít đến mức cụng đầu vào cánh cửa.

Tôi thở dài:

- Pusyseda, cậu có biết điệu bộ tươi cười lả lơi của cậu có thể khiến mọi cô

gái trên đời này nghiêng ngả không?

Cậu ta nhướn mày, nhổm dậy, toàn thân vươn qua bàn, sáp lại gần tôi:

- Còn chị thì sao, Ngải Tình?

Tên ranh, dám ăn nói với tôi như thế đấy! Tôi nhìn khuôn mặt điển trai rạng

rỡ của cậu ta, nuốt nước bọt:

- Cho tôi xin, tôi già cả rồi, cậu làm ơn cho tôi sống thêm vài năm nữa đi!

Cậu ta cười vang. Nụ cười đó hoàn toàn khác nụ cười của Rajiva. Pusyseda

cười sảng khoái, không chút e ngại. Rajiva thì khác, lúc nào cũng điềm đạm,

nho nhã.

- Ngải Tình, chị là tiên nữ, chị đâu có già đi!

Cậu ta đột nhiên thôi cười, đổi sang giọng điệu nghiêm túc.

Tôi chẳng biết phải giải thích thế nào. Chính tôi đã nói với cậu ấy điều đó và

cậu ta cũng được chứng kiến cảnh tôi biến mất. Nếu biết sẽ có ngày quay lại,

tôi không nên gieo vào tâm hồn thơ ngây của Pusyseda cái lý do ngớ ngẩn ấy.

Giờ đây, tâm hồn ngây thơ đã bị tôi bẻ cong suốt mười năm, liệu có thể nắn

cho thẳng lại được không?

- Ngải Tình, chị về khi nào vậy?

- Tôi…

Tôi ấp úng, thần kinh căng như dây đàn

- Hôm qua.

Tôi  không  muốn  Pusyseda  biết  mình  đã  ở  đây  gần  ba  tháng.  Tôi  không

muốn cậu ta biết mình đã ở cùng Rajiva. Rajiva của tôi, tôi muốn bảo vệ cậu ấy

và yêu cậu ấy theo cách của mình…

Sau đó, Pusyseda hỏi tôi ở đâu, tôi nói tên nhà trọ của mình. Thấy tôi vẫn

tiếp tục ăn cơm, cậu ta tỏ ra hết kiên nhẫn:

- Chị định ăn đến bao giờ mới thôi hả?

Tôi giật mình.

- Cậu bận à, sao gấp thế?

- Tất nhiên là bận rồi!

Cậu ta nhìn tôi nghiêm túc.

- Tôi phải đi dọn giúp chị.

- Để đi đâu?

- Về phủ quốc sư chứ còn đâu nữa!

Pusyseda theo tôi về nhà trọ trả lại phòng. Lúc tôi thu dọn đồ đạc, đã sơ ý

để cậu ta nhìn thấy chiếc áo ngực của mình. Cậu ta còn nhấc chiếc áo lên và

hỏi tôi đây là thứ gì với vẻ mặt rất hiếu kỳ, tôi xấu hổ không biết giấu mặt vào

đâu. Sau đó cậu ta chẳng nói chẳng rằng, khoác chiếc ba lô Northace của tôi

lên vai, ném cho chủ quán một xâu tiền, khoát tay hách dịch:

- Không cần trả lại!

Đúng là đồ hoang toàng!

Gần đến phủ quốc sư, tôi ngập ngừng kéo tay Pusyseda lại:

 - Cậu định nói thế nào với mọi người? Mười năm qua, tôi không hề thay

đổi.

Cậu ta dừng lại, mắt ra chiều suy nghĩ:

- Sẽ nói chị là cháu gái của Ngải Tình, gọi chị là Tiểu Ngải Tình nhé!

Tôi đứng tim, anh em ruột có khác, đến cách nghĩ cũng giống hệt nhau.

- Nhưng tôi sẽ không giấu cha.

Vẻ mặt cậu ta bỗng trở lên nghiêm trang.

- Tôi chưa bao giờ nói dối cha điều gì.

Kumarayana, con người thông tuệ, nho nhã ấy, hẳn sẽ chấp nhận sự xuất

hiện kỳ quặc của tôi

Tôi giương mắt lên quan sát mọi thứ trước mặt. Vẫn căn phòng năm xưa,

cách bài trí này, mười năm rồi không hề thay đổi. Thậm chí trên bức tường

phía đầu giường vẫn còn nguyên những chữ Hán mà tôi bắt Pusyseda tập viết.

Khi ấy cậu nhóc nằng nặc đòi dán lên chỗ đó. Tôi chiều theo, cậu nhóc viết

xong trang nào tôi dán lên tường trang ấy. Chữ viết xiêu vẹo ngả nghiêng, lúc

trước nhìn chỉ muốn phát cáu, nhưng bây giờ lại cảm thấy vô cùng thân thuộc

- Ngày nào cũng có người dọn dẹp, chờ ngày chị trở về.

Giọng nói nhẹ nhàng lướt qua vai, rơi vào vành tai tôi, cảm giác gai gai

nhưng trong lòng thấy ấm áp lạ thường.

- Đi nào, cho chị xem thứ này.

Còn chưa hết ngỡ ngàng đã bị cậu ta lôi đi. Tên ranh này tính nết vẫn như

ngày nào.

Cậu ta kéo tôi đến phòng mình. Căn phòng đã đổi khác rất nhiều. Trên

tường treo rất nhiều thanh kiếm dài, nhìn những hoa văn tinh xảo trên bao

kiếm là biết đó toàn là kiếm quý. Một tủ sách nho nhỏ, tôi lướt qua và nhận

thấy hều hết đều là sách kinh Phật. Sách tiếng Tochari thì đều là sách về binh

pháp và chiến tranh. Chỉ có vài cuốn sách tiếng Hán, "Binh pháp Tôn tử". "Hàn

Phi Tử", "Chiến quốc sách"…

Đang mải mê ngắm căn phòng của Pusyseda. Chợt thấy cậu ta thận trọng

lôi từ trong ngăn tủ ra vật gì đó rất giống một khung ảnh, rồi nhẹ nhàng cởi

lớp vải lụa bọc bên ngoài.Tôi há hốc miệng, đó là bức họa Doremon mà tôi

tặng cho cậu nhóc nhân dịp năm mới! Không ngờ, cậu ta vẫn giữ gìn nó như

giữ một báu vật vậy!

Tôi ngẩng đầu lên nhìn Pusyseda, xúc động:

- Pusyseda …!

- Đừng sụt sịt vội, vẫn còn nữa đó.

Cậu ta rút một cuốn sách bên dưới gối, đặt vào lòng tôi, đó là cuốn "Kinh

thi", mép sách nhàu nhì, chắc chắn đã được chủ nhân lật mở rất nhiều lần.

- Chị có thể chọn một trang bất kì để kiểm tra.

Tôi không cần mở sách, suy nghĩ trong giây lát:

- Thiên "kích cổ" (Gióng trống) trong phần "Bội Phong - Quốc Phong", cậu

thuộc chứ?

Pusyseda nhếch mép cười, hai tay chắp sau lưng, bước vài bước, quay quay

đầu, cất giọng trầm bổng, ngâm ngợi:

Trống đánh thùy thuỳnh

Gươm giáo tập tành

Những ai đắp đất xây thành

Xa nhà xa nước riêng mình sang nam

…

Tử sinh cách trở đôi nơi

Cùng em anh đã nặng lời từ xưa

Đôi ta những nguyện cùng giá,

Cầm tay thủa ấy, bây giờ chưa quên

Cùng nhau thôi đã cách xa,

Sống đâu còn đến thân ta hỡi mình,

Thề xưa còn đó rành rành,

Nay thôi anh đã phụ tình cùng em[18]

Đây là bài thơ tôi thích nhất trong "Kinh Thi". Khi giảng bài cho Pusyseda,

tôi dùng tiếng Tochari, không giống khi lên lớp bằng tiếng Hán cho Rajiva.

Nghe cậu ta phát âm tiếng Hán trọ trẹ, tôi muốn bật cười, nhưng không hiểu

sao sống mũi cay cay, chừng như muốn khóc.

- Còn nhớ không, chị từng nói, nếu tôi đọc thuộc "Kinh thi" thì chị sẽ trở lại?

Tôi gật đầu. Thật không ngờ, những lời buột miệng ra khi ấy, Pusyseda đều

cho là thật.

- Năm đầu tiên, tôi đọc thuộc toàn bộ cuốn "Kinh thi", nhưng chị không

quay lại. Tôi nghĩ rằng tại mình chưa đọc tốt, nên năm thứ hai, tôi đọc thuộc

lại một lần nữa, nhưng chị vẫn bặt vô âm tín. Mỗi năm vào đúng ngày mùng

mười tháng Một âm lịch, tôi đều đến phòng chị và đọc hết một lượt cuốn 'Kinh

thi" này. Tôi đọc mười lần thì chị đã trở về…

- Pusyseda…

- Cảm động lắm phải không?

 Tôi gật đầu, nước mắt trực trào ra, tôi sắp không kìm chế được nữa rồi!

- Vậy, cho tôi ôm một cái!

Tên sói nham hiểm chuẩn bị lao vào cô bé quàng khăn đỏ, nhưng đã bị khổ

chủ cho một cái bạt tai. Những giọt nước mắt khi nãy trực trào ra đã được

nuốt ngược trở lại vào trong bụng.

Hôm đó, tôi đã đến thăm Kumarayana. Mười năm qua đi, hai người con trai

của ông đã trưởng thành và đang tận hưởng những năm tháng tươi đẹp nhất

của đời người, còn với ông, mười năm thời gian giống như lưỡi dao vô hình cắt

từng vết hằn học trên thân thể ông. Khuôn mặt vốn đã gầy guộc, khổ hạnh,

nay càng thêm hốc hác, xanh xao, tóc ông bạc trắng, hình như năm nay ông

mới ngoài năm mươi tuổi. Nhưng ông có vẻ rất yếu, những tiếng ho khan bật

lên liên hồi. Nhưng đôi mắt màu xám nhạt khảm giữa hai hốc mắt như hai vực

sâu hun hút ấy, đôi mắt sáng rực vẻ thông tuệ và từng trải ấy như nhìn thấu

tâm cam con người. Tôi bỗng run rẩy, đôi mắt Rajiva rất giống mắt cha.

Bộ dạng bông đùa, cười cợt thường ngày của Pusyseda biến mất, cậu tỏ ra

rất mực cung kính đối với cha, chuyện trò từ tốn với ông rất lâu bằng tiếng

Phạn. Kumarayana không ngừng đưa ánh mắt kinh ngạc hướng về phía tôi,

khiến tôi không khỏi lo lắng, Nhưng sau đó, ông không hề tỏ ra thắc mắc về lai

lịch kỳ lạ của tôi. Ông chỉ nhẹ nhàng bảo tôi hãy yên tâm ở lại và rằng người

của phủ quốc sư sẽ đối đãi với tôi như một vị khách quý. Tôi đã đoán đúng,

một người thông tuệ như Kumarayana, dù ông không thể biết rõ thân phận

thật sự của tôi, nhưng ông sẽ không xem tôi như yêu ma quỷ quái để rồi trói

tôi lại và đem thiêu sống. Có lẽ vì thế, ông mới sinh ra hai người con trai xuất

sắc như vậy và cả hai đều yêu kính ông như vậy!

Đêm đó, tôi đã được ngủ một giấc say sưa trong căn phòng mà trước kia tôi

từng gắn bó suốt ba tháng trời. Tôi băn khoăn tự hỏi, không biết Rajiva sẽ

nghĩ gì nếu biết tôi đã quay về phủ quốc sư. Không biết giờ này cậu ấy đang

làm gì? Và, không biết cậu ấy có nhớ tôi không?

Chương 24: Rong chơi

Mở mắt đã thấy bên giường có bóng người. Tôi thót tim, sau đó thì giận sôi

người. Lại là tên ranh ấy! Hồi nhỏ chưa hiểu chuyện làm tôi hết hồn bao phen,

tôi có thể bỏ qua, nhưng bây giờ đã là người lớn rồi, mà sao không hiểu thế

nào là "nam nữ thụ thụ bất thân"?

- Chị ngủ giỏi thật đấy, tôi ngồi nhìn chị từ suốt từ nãy đến giờ mà chị

không hay biết!

Tôi giận dữ thu người vào trong chăn. Lúc này, tôi chỉ mặc một chiếc váy

ngủ mỏng, không biết khi nãy, chân thò ra ngoài có bị hắn nhìn thấy không?

- Không phải giấu, có gì đáng xem đâu!

Tôi phi chiếc gối vào người hắn, nhưng tên ranh đã nhanh nhẹn né được.

Hắn cười vang, mon men lại gần giường tôi:

- Mau dậy đi, lễ hội Sumuzhe hôm nay có nhiều trò hay lắm!

- Cậu ra ngoài đi để tôi thay quần áo!

 Pusyseda không cợt nhả nữa, ngoan ngoãn bước ra ngoài. Nhưng vừa ra

khỏi cửa, hắn đã lại thò chân vào, nháy mắt với tôi:

- Chị mặc chiếc váy ấy cũng đẹp mà, nhưng tiếc là chỉ được mặc trong

phòng cho tôi ngắm thôi.

Tôi nổi đóa, lùng sục khắp phòng tìm vũ khí, nhưng chưa tìm ra thì hắn đã

cười ha hả chạy biến tận đâu rồi.

Người qua lại trên phố đông như mắc cửi, Pusyseda che chắn cho tôi, để

không bị chen lấn. Nhưng tôi không thích kiểu bảo vệ ấy. Cậu ta cứ ôm chặt

lấy tôi dìu đi, ai nhìn thấy cũng tưởng chúng tôi là một cặp tình nhân. Mà cậu

ta, hình như được rất nhiều người quý mến, ai gặp cũng tươi cười chào hỏi.

Đàn ông liếc thấy bàn tay như gọng kìm của cậu ta đang bám chặt lấy vai tôi

thì cười nham hiểm. Còn phụ nữ thì phức tạp hơn nhiều, phần lớn là những

ánh mắt hình mũi tên, khiến tôi lạnh cả người. Nhưng tên ranh ấy hình như

không thèm quan tâm, bộ dạng bất cần của hắn thật đáng giận!

Tôi cố sức vùng vẫy khỏi “vuốt sắc” của hắn, nhưng càng vùng vẫy hắn

càng xiết chặt.

- Đừng ồn, đội múa sư tử sắp bắt đầu rồi đấy.

Các tay trống Hạt đồng loạt gióng trống, khí thế hào hùng. Năm chú sư tử

đủ các màu: xanh, đỏ, vàng, trắng, đen, từ năm hướng tiến vào khu vực trung

tâm. Mỗi chú sư tử được điều khiển bởi mười hai nghệ sĩ, đầu đội đai đỏ, có

hai người đi trước phe phẩy cây phất trần màu đỏ, biểu diễn những động tác

hài hước gây cười. Bên cạnh đội sư tử là dàn hợp xướng gồm hơn một trăm

người, họ hát vang những bài ca ca ngợi đức vua Khâu Từ, âm thanh tiếng

trống tiếng nhạc tiếng hát ngân vang, bay cao lên chín tầng mây. Sư tử là loài

vật linh được hoàng tộc Khâu Từ sùng bái, đức vua Khâu Từ thường tự xưng

là vua Sư Tử. Người Khâu Từ còn sáng tạo ra câu chuyện một vị vua dũng

mãnh của họ hàng phục được loài sư tử. Điệu múa sư tử đã ra đời dựa trên

câu chuyện ấy. Sau khi chiếm được Khâu Từ, Lư Quang đã đưa Kumarajiva

cùng  hàng  vạn  nghệ  sĩ,  nghệ  nhân  của  Khâu  Từ  đến  Lương  Châu  (nay  là

huyện Vũ Uy, Cam Túc), kể từ đó, múa sư tử gia nhập vào đời sống văn hóa

của  người  Hán,  được  cải  biên  trở  thành  điệu  "múa  sư  tử  năm  hướng"  lưu

truyền rộng rãi ở Trung Nguyên cho đến tận ngày nay.

Phía trước quảng trường là một dãy lán trại được trang hoàng lộng lẫy, đức

vua Bạch Thuần cùng đám quý tộc ngồi bên trong. Tôi hỏi Pusyseda:

- Sao cậu không đến ngồi cùng họ?

- Đi theo mấy ông bà già ấy có gì hay ho chứ! Tôi thích đi chơi với chị hơn.

Tiếng ồn ào khiến tôi không nghe rõ cậu ta nói gì. Pusyseda ghé sát vào tai

tôi, gào to:

- Nhìn bộ dạng lúc cáu giận và điệu cười ngớ ngẩn của chị rất là thích thú!

Tên ranh hỗn hào! Tôi điên tiết hất tay hắn ra, nhưng chỉ một lát sau hắn

lại sáp đến, mặc tôi gườm gườm nhìn hắn đe dọa, hắn chẳng biết sợ là gì,

cũng chẳng để tâm sự tức giận của tôi. mặt hắn vẫn nhăn nhở cười đùa, cợt

nhả. Hắn thích chọc tôi thế ư?

Một ngày trôi qua rất nhanh với các tiết mục biểu diễn, với các món ăn vặt

của Khâu Từ, với việc cãi lộn, cáu gắt với Pusyseda. Buổi tối, tôi thận trọng cài

then cửa chính lẫn cửa sổ, đề phòng trộm cắp và đề phòng Pusyseda. Sáng

hôm sau khi thức dậy, không phải giật thót tim vì Pusyseda nữa, nhưng cái giá

phải trả là toàn thân ngứa ngáy vì một đêm nóng bức, ngột ngạt. Lúc mở cửa,

đã thấy cậu ta đứng tựa lưng ở bên ngoài, điệu bộ cợt nhả, đẩy về phía tôi

một chiếc lọ nhỏ. Tôi tò mò đón lấy, hỏi là thứ gì. Tên ranh thản nhiên nói đó

là hộp phấn rôm, hắn còn lên giọng tuyên bố, giáo huấn một hồi, rằng mùa hè

nóng nực, trong phòng phải mở cửa cho thoáng gió, thoáng khí. Tôi tiện tay

vơ lấy cây chổi dựng ở góc nhà, đuổi theo hắn chạy vòng vòng khắp phủ quốc

sư, miệng không ngừng gào to phải trị tội hắn.

Tất nhiên là tôi không đuổi kịp hắn, hồi hắn mười tuổi tôi đã không phải là

đối thủ của hắn rồi. Mới chạy được vài vòng tôi đã thở dốc, phủ phục xuống

đất, hai tay giơ cao cán chổi, giọng nói thều thào:

- Tôi xin hàng, xin đại tướng quân tha mạng!

Vừa dứt lời tôi cảm thấy bất an, sao tôi có thể thốt ra những lời mà hồi bé

Pusyseda nài ép tôi đóng kịch cùng nhỉ? Đã thành phản xạ có điều kiện rồi,

thành phản xạ có điều kiện rồi! Pusyseda ôm bụng cười nghiêng ngả giữa sân.

Người trong phủ đi qua đi lại, nhìn chúng tôi với vẻ mặt ngạc nhiên khó hiểu.

Tôi thấy mình không còn chút thể diện nào…

Ngày thứ ba của kễ hội Sumuzhe, vẫn rộn ràng những màn biểu diễn múa

hát. Nghệ nhân từ khắp các quốc gia Tây vực đều tập trung về Khâu Từ, ngày

nào cũng nhộn nhịp tưng bừng, ngày nào cũng hân hoan, náo nức. Pusyseda

rất ham vui, hễ thấy chỗ nào đông người là kéo bằng được tôi đến đó. Lúc

này, chúng tôi đang đứng ở một góc quảng trường lớn, sân khấu đã được

dựng lên ở khu vực trung tâm, giữa khán đài có một trụ sắt khổng lồ, phía trên

là đài hoa sen. Khi ba tiếng trống vang lên dồn dập, đài sen mở ra, một cô gái

xuất hiện, cô gái đeo khăn che mặt bằng chất liệu voan mỏng, mặc một chiếc

váy dài, tay rộng màu mận chín, trên mình đeo những chiếc chuông nhỏ được

gắn vào những dải lụa mềm mại, chân đi một đôi giày vải màu đỏ rất xinh xắn.

Âm nhạc nổi lên, cô gái bắt đầu nhảy múa, tiếng chuông lanh canh, réo rắt,

vui tai vang lên theo mỗi chuyển động của cơ thể cô gái.

- Đây là điệu múa Chaj[19]

Pusyseda ghé vào tai tôi thì thầm:

- Lát nữa đừng xấu hổ đấy nhé!

Hơi thở của cậu ấy khiến vành tai tôi ngứa ngáy, tôi nghiêng đầu né tránh.

Cứ nói chuyện bình thường, việc gì phải ghé sát như vậy chứ!

Tiếng trống ngày càng rộn rã, dồn dập. Toàn thân cô gái rung lắc, uốn lượn

mềm mại như dải lụa. Rồi tiếng trống đột ngột dừng lại, cô gái kéo chiếc áo

choàng rộng thùng thình ra khỏi người và tung lên đài sen. Giờ thì người cô

gái chỉ còn lớp áo voan mỏng màu mận chín bó sát người, một chiếc áo khoác

ngắn tay và một chiếc váy dài thướt tha cùng màu. Tiếng trống tiếp tục vang

lên với tốc độ ngày một nhanh hơn, chiếc váy tung bay lả lướt, chuyển động

của cô gái uyển chuyển, thanh toát tựa như một nàng tiên. Tiếng trống lại

dừng đột ngột, cô gái trút bỏ chiếc áo ngắn bên ngoài, để lộ cánh tay trần và

thân hình quyến rũ sau lớp vải voan mỏng. Đám đông hò reo không ngớt, ai

nấy đều phấn khích rạng rỡ, tôi cũng không ngoại lệ. Tiếng trống tiếp tục dội

lên, cô gái bắt đầu xoay người, cơ thể chuyển thanh toát, sức hấp dẫn ngày

một đẩy lên cao qua mỗi điệu bộ lơi lả. Bàn tay nhẹ nhàng giật tung chiếc váy

dài thướt tha, để lộ chiếc quần thắt ống màu hồng phấn xinh xắn. Rồi sau đó,

thắt lưng cùng chiếc áo voan mỏng bó sát đều được trút bỏ hết, trên mình cô

gái chỉ còn lại chiếc áo ngực (giống kiểu áo Bra thời hiện đại) và chiếc quần

thắt ống (Kiểu quần Alibaba, với rất nhiều tư thế khêu gợi, quyến rũ khiến

người xem phải nín thở.

- Trời đất ơi, đây rõ ràng là điệu múa thoát y mà!

Hai mắt tôi được dịp co giãn hết cỡ, cổ họng cũng được hoạt động liên tục

với việc điều tiết nước bọt. Không thể tin được, 1650 năm về trước, tư tưởng

của người Tây vực đã hiện đại đến mức này rồi ư? Ở thế kỷ XXI, muốn xem

thoát y vũ với nhiều cấp độ khác nhau, bạn phải tìm đến quán bar hay các vũ

trường, làm gì có chuyện được phép biểu diễn công khai ở giữa chốn đông

người như thế này?

Có ai đó vừa quệt tay rất mạnh lên mũi tôi.

- Lạ thật, tôi cứ nghĩ con gái Trung Nguyên xem màn biểu diễn phải xấu hổ,

thẹn thùng chứ nhỉ, nào ngờ, chị còn phấn khích hơn cả tôi!

Tôi che kín chiếc mũi tội nghiệp của mình. So với người Khâu Từ, sống mũi

tôi vốn đã không được thẳng rồi, giờ lại bị tên đáng ghét kia làm cho lệch hơn

nữa.

- Chị hứng thứ như vậy, hay là...

Tên háo sắc sáp lại gần tôi.

- Tối nay về phủ chị biểu diễn cho tôi xem nhé.

Mũi hắn nhận được cú đấm trả hận đích đáng.

Hắn ôm lấy mũi, mặt nhăn nhó kêu đau, nhưng vẫn cố vớt vát thêm một

câu:

- Thôi, thôi, chị cởi ra cũng chẳng có gì hay ho xem đâu…

Có vẻ như hắn muốn sống mũi của mình không bao giờ đứng thẳng lên

được!

Buổi sáng, vừa tỉnh dậy đã lại thấy đôi mắt màu xám nhạt đang chăm chú

quan sát tôi ở một khoảng cách gần đến choáng váng, khiến tôi thót tim, tôi sẽ

sớm mắc bệnh đau tim vì hắn mất, Tôi tự trấn an bản thân, rồi sẽ quen, rồi sẽ

quen. Biện pháp đối phó lần này của tôi là không thay váy ngủ, tôi lên giường

và mặc nguyên bộ quần áo lúc đi chơi. Thế nên tôi tự tin mở toang cửa sổ và

ngủ ngon lành cho tới sáng.

Vẻ thất vọng lộ rõ trên gương mặt Pusyseda:

- Cái váy hôm trước đâu rồi, sao chị không mặc?

Rõ là đồ háo sắc! Tôi tươi cười đắc ý:

- Cậu bảo chẳng có gì hay ho để nhìn kia mà!

- Thì đúng là như thế!

Hắn gật gù nghĩ ngợi:

- Ngải Tình, chị phải chịu khó ăn nhiều thịt vào.

- Để làm gì?

- Thế thì cái chỗ này mới to lên được.

- Chị gầy quá chạm vào chỗ đó sẽ chẳng mang lại cảm giác gì cả.

Tôi không chịu nổi nữa! Ai có thể giúp tôi tiêu diệt tên háo sắc này không?

Lại một ngày rong chơi trên phố. Tôi hầu như quên bẵng công việc, ngày

ngày chỉ biết vui chơi và ngủ nghỉ. Pusyseda là một bạn chơi rất tuyệt, vì cậu

ta luôn nghĩ ra những trò vui mới. Mỗi ngày cậu ta đưa tôi đến một nơi để

thưởng thức những món ăn khác nhau, món ăn Ấn Độ, món ăn Trung Á, món

ăn Ba Tư, món ăn Trung Quốc, từ các món sơn hào hải vị đến các món ăn vặt

đủ hương vị đặc sắc khác nhau. Vòng eo của tôi đã phình ra đáng kể. Bảy

ngày diễn ra lễ hội Sumuzhe ấy, tôi đã được vui chơi thỏa thích nhiều hơn bất

cứ dịp Quốc tế lao động hay Quốc khánh nào ở thế kỷ XXI. Những màn biểu

diễn nghệ thuật trên đường phố đều rất đặc sắc, là nguồn tài liệu thực tiễn vô

cùng quý giá, tính chất đại chúng của các loại hình biểu diễn đó cũng thật

đáng ngưỡng mộ. Mỗi khi âm nhạc vang lên, tất cả mọi người, không phân

biệt giới tính, tuổi tác đều cùng nhau nhảy múa ca hát.

Ngày thứ tư của lễ hội Sumuzhe, tôi được tận mắt chiêm ngưỡng điệu múa

tròn xoay (Hồ hoàn vũ) của người Hồ mà tôi hâm mộ từ lâu. Điệu múa này có

nguồn gốc từ quốc gia Kangqu ở Trung Á [20], sau khi du nhập vào Trung

Nguyên, nó đã trở lên thịnh thành.

Thời nhà Đường đã có rất nhiều thi nhân chấp bút họa thơ về đề tài này.

Trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến bài thơ của Bạch Cư Di: "Cô gái Hồ múa

điệu xoay tròn, tâm hồn hòa vào tiếng đàn, cánh tay đưa theo nhịp trống". Có

tài liệu còn ghi chép rằng, Dương Quý Phi múa điệu Hồ hoàn vũ này rất điêu

luyện, đến mức Bạch Cư Di từng phê phán "người đẹp": "Quý phi mê hoặc

quân vương bằng điệu múa xoay tròn".

Giờ đây, được tận mắt chiêm ngưỡng, quả thật là rất đẹp! Đây là điệu múa

tập thể. Hơn mười cô gái thân hình mềm mại, dáng điệu thướt ta, với những

động tác xoay người rất điệu nghệ, thanh toát. Các nhà thơ miêu tả họ "nhanh

như sao băng", "rực rỡ như mặt trời" không quá lời chút nào! Hồi đi Ai Cập, tôi

từng được xem người dân bản địa múa điệu Sufi, cũng là động tác xoay liên

tục không nghỉ ngơi, nhưng do nam giới biểu diễn. Các nghệ sĩ cũng khoác lên

mình những chiếc váy dài sặc sỡ, khi họ xoay tròn, sắc màu trên chiếc váy biến

đổi kỳ ảo, tôi vừa ngưỡng mộ lại vừa lo lắng, không biết họ có chóng mặt hay

không.

Buổi tối, tôi dỗ giấc ngủ bằng nỗi nhớ Rajiva, bằng những kỉ niệm ngọt

ngào giữa chúng tôi. Những điều nhỏ nhặt nhất liên quan đến cậu ấy cũng có

thể khiến tôi ngơ ngẩn hồi lâu. Mấy ngày qua tôi đã được vui chơi hết mình, tôi

chưa bao giờ vui chơi thảo sức như thế, lại trong nhiều ngày liên tục như thế.

Giá như có Rajiva bên cạnh… Thôi, không nghĩ đến nữa. Cậu ấy chẳng thể

ngồi  xổm  bên  đường  gặm  thịt  xiên  với  tôi  như  Pusyseda  được.  Nhắc  đến

Pusyseda mới nhớ, ngày mai nhất định phải nói với cậu ta, không nên mới

sáng sớm tinh mơ đã chạy đến phòng tôi như thế!

Chương 25: Lãng tử

- Sao hôm nào mới sáng sớm tinh mơ đã chạy đến phòng tôi như thế này?

Tôi trùm chăn, than vắn thở dài.

- Thì đã sao. Ngày xưa tôi vẫn thường xuyên như thế mà. Chị quên tôi đã

từng ngủ cùng chị à?

Tức chết mất!

- Khi ấy cậu mới mười tuổi.

Hồi bé quấn lấy tôi, tôi không trách, nhưng bây giờ đã là người lớn rồi, cứ

quẩn quanh bên tôi thế này, ngày sau kết hôn, làm sao vợ cậu ta có thể chấp

nhận được!

- Cậu có biết là cậu đã trưởng thành rồi không?

Pusyseda gật đầu, đôi mắt mở to chớp chớp, long lanh, tỏ vẻ vô tội. Lại cái

chiêu cũ rích hồi nhỏ vẫn thường dùng để lấy lòng tôi đây mà!

- Nam nữ phải giữ khoảng cách chứ, cậu em!

Tôi ôm đầu, chỉ muốn lao vào bức tường kia cho xong!

Bỗng nhiên, tôi bị kéo vào một vòng tay rất chặt và mạnh mẽ, một giộng nói

xúc động thoảng qua trên đầu:

- Ngải Tình, xin đừng như lúc trước, tỉnh dậy không thấy bóng dáng chị đâu

cả, báo hại tôi lang thang tìm kiếm khắp nơi…

Tôi thật sự cảm động, những chiếc lông nhím chưa kịp xù lên đã mềm nhũn

ra. Thì ra, mỗi sáng cậu ta chạy đến phòng tôi là để chắc chắn rằng tôi vẫn ở

đây. Nhớ năm đó cậu ta mới mười tuổi, vậy mà phải chứng kiến cảnh người

thật, việc thật biến mất vào khoảng không chỉ trong nháy mắt, hệt như diễn

kịch vậy. Một người trưởng thành và tâm lý vững vàng, nếu phải chứng kiến

cảnh đó, có lẽ cũng không thể chịu nổi, đừng nói là một cậu nhóc. Không biết

khi ấy Pusyseda đã hụt hẫng và hoảng sợ nhường nào! Chỉ e, suốt đời, cậu ta

cũng không thể xóa được ám ảnh tâm lý này. Tất cả là lỗi ở tôi…

- Xin lỗi Pusyseda…

Thực ra, lần này tôi sẽ lại biến mất, nhưng tôi đã hứa với lòng mình, không

để Pusyseda phải chứng kiến cảnh tượng đó thêm một lần nào nưa. Thời đại

này, kiếm đâu ra bác sĩ tâm lý để điều trị cho cậu ta?

- Ngải Tình, tôi có phải là người đàn ông đầu tiên mà chị ngủ cùng không?

Trời đất ơi! Tên trăng hoa này mà gặp trở ngại về tâm lý ư? Tôi gào lên

thảm thiết. Ai giúp tôi xé xác hắn ra với!

Tâm điểm của lễ hội Sumuzhe trong ngày thứ năm này là vũ điệu "Hồ đằng"

(điệu múa bay lên). Điệu múa này do nam giới biểu diễn và chú trọng đến các

kỹ thuật: bay cao, trụ vững, sải dài, đá chân quay vòng, xoay tay chống eo,

thu cằm nhún vai. Chúng ta có thể nhận thấy những nét tương đồng giữa vũ

điệu này với các điệu múa của người Uyghur thời hiện đại. Tiếng nhạc hào

hùng sôi nổi, xúc cảm dâng chào cuồng nhiệt, hơn mười chàng trai vừa hô

vang, vừa bay nhảy, reo hò cỗ vũ không nghỉ ngơi.

- Ngải Tình, chị thích điệu múa này lắm hả?

Pusyseda ghé tai hỏi lớn, tôi chẳng thèm suy nghĩ, gật đầu lấy lệ, ánh mắt

không rời khỏi các nghệ sĩ đẹp trai ngời ngời đang biểu diễn trên sân khấu.

Pusyseda tháo mặt nạ đặt vào tay tôi, chạy biến. Chưa kịp hỏi xem cậu ta đi

đâu thì đã thấy lãng tử rẽ đám đông, lao vào giữa đội múa. Tôi há hốc miệng

khi thấy Pusyseda nhanh chóng hòa nhập với đội múa và thực hiện những

động tác bay nhảy như một diễn viên chuyên nghiệp. Pusyseda nổi bật giữa

sân khấu, không chỉ bởi chiều cao một mét tám mươi lăm và thân hình hoàn

hảo, mà còn bởi khuôn mặt điển trai, quyến rũ. Cậu ta vừa bước lên sân khấu,

tiếng reo hò cổ động của các khán giả nữ đã vang lên áp đảo.

Pusyseda gập người làm tư thế ngồi, nhưng nhanh như cắt, bước chân biến

chuyển  tựa  như  chim  bay,  các  động  tác  di  chuyển  vị  trí,  dứt  khoát,  nhịp

nhàng, mềm mại, vừa thể hiện được sức mạnh, vừa thể hiện được khéo léo.

Những bước nhảy điêu luyện của Pusyseda khiến tôi, lần đầu tiên cảm nhận

được một kiểu hấp dẫn khác của nam giới, tôi gào thét cổ vũ cùng các cô gái

dưới khán đài. Nhưng như thế hình như vẫn chưa sảng khoái, tôi tháo mặt nạ,

chụm tay quanh miệng làm thành hình cái loa, hướng về Pusyseda gào to:

- Pusyseda, cậu khá lắm, tôi yêu cậu!

Nghe thấy tiếng kêu của tôi, cậu ta nháy mắt truyền tín hiệu, nhếch môi

cười đắc ý, điệu bộ ấy có thể hớp hồn bất cứ cô gái nào!

Âm nhạc càng lúc càng sôi động. Động tác nhảy của Pusyseda càng lúc

càng nhanh thoăn thoắt, tiếng reo hò cổ vũ của khán giả càng lúc càng bùng

nổ, mọi người vỗ tay theo nhịp trống. Rồi âm nhạc đột ngột tắt lịm, Pusyseda

đột ngột lộn một vòng rất cao trên không, khi tiếp đất, đầu gối ở tư thế quỳ

xuống sàn diễn, vẽ một đường trượt dài về phía tôi. Lúc dừng lại trước mặt tôi,

cậu ta làm động tác dang rộng hai tay, đầu ngẩng cao kiêu hãnh, nụ cười rạng

rỡ, hấp dẫn không bút nào tả xiết. Tôi cảm nhận rất rõ những ánh mắt hình

mũi tên đang chĩa về phía mình, vội vàng đưa tay kéo cậu ta dậy.

Pusyseda mồ hôi nhễ nhại, một vài lọn tóc xoăn màu nâu dính trên trán,

quần áo cũng đầm đìa. Phản xạ đầu tiên của tôi là đút tay vào túi, nhưng

chẳng có cái khăn nào cả. Không biết đã bao nhiêu năm rồi tôi không mang

theo khăn mùi xoa bên người, vì đã quen dùng khăn ướt, mặc dù tôi biết dùng

khăn ướt không vệ sinh chút nào…

Thấy tôi tiu nghỉu rút đôi tay trống không từ trong túi áo ra, Pusyseda cười

nói: không sao, rồi kéo vạt áo của tôi lên lau mồ hôi. Tôi sững sờ, cậu ta thật

tự nhiên vô đối…

Nhìn chiếc áo nhàu nhì, ướt mèm, tôi chỉ muốn khóc. Toàn mồ hôi là mồ

hôi, mà hình như có mùi rất là khó chịu. Tôi bực mình càu nhàu:

- Này, cậu làm thế, tôi mặc làm sao được nữa? Cậu… cậu… cậu thật là quá

đáng

- Sao thế? Tiếc gì cái áo ấy, tôi thấy vui là được!

Lòng bàn tay cậu ta nhớp nháp mồ hôi, hỏng rồi, tay tôi cũng không sạch

nữa!

- Đi mua quần áo.

Pusyseda quay đầu nhìn tôi, vẻ bực dọc.

- Chị tiếc làm gì bộ quần áo cũ rích ấy, chị khoác thứ đó lên người cùng tôi

ra phố làm mất mặt tôi quá!

- Pusyseda!

Chúng tôi giật mình dừng bước, nhìn lên. Một cô gái làm da trắng trẻo mịn

màng đang dừng trước mặt chúng tôi, vẻ mặt giận dữ cuồng nộ. Pusyseda

nghiêng mắt nhìn cô gái, điệu bộ thách thức. Đây rõ ràng là một màn kịch tình

yêu, nhưng tôi không phải là vai chính, tôi phải rút lui thôi.

Tôi lẳng lặng bứt ra khỏi bàn tay rặt mồ hôi của Pusyseda, định bụng ẩn

thân vào một góc khuất ở con phố bên cạnh.

Nhưng được nửa bước đã bị kéo trở lại. Nguy quá, hắn quàng tay lên cổ tôi.

Tôi rùng mình, mùi mồ hôi nồng nặc..

- Pusyseda, anh.. sao anh làm vậy?

Cô gái đó chừng sắp khóc, ánh mắt nhìn tôi đằng đằng sát khí.

- Cô nhìn thấy cả rồi đấy.

 Pusyseda quàng vai tôi, áp sát đầu vào cổ tôi. Chú em ơi, cậu không thích

người ta thì cũng đừng nên lấy tôi làm lá chắn cho cậu chứ. Huống hồ người

chú em đầm đìa mồ hôi thế này…

- Nhưng anh nói là…

- Nói gì? Tôi đã hứa hẹn gì với cô? Cô tự mình dấn thân đấy chứ?

- Cô gái ơi, cô hiểu nhầm rồi…

- Tôi và cậu ấy không phải như cô nghĩ đâu..

"Chụt!"- một tiếng động lạ, rõ ràng, dứt khoát phát ra trên má trái của tôi.

Thê thảm quá, hết tay chân, quần áo, đến cả mặt cũng bị vấy bẩn rồi!

Cô gái giận dữ giậm chân, nước mắt như mưa gió, chạy đi như bay. Tôi thở

dài. Chỉ một chú sơ ý, tôi đã trở thành vai chính của vở kịch này.

- Pusyseda, sao lại đối xử với người yêu mến cậu như thế?

- Bọn họ cứ bám riết lấy tôi đấy chứ. Đôi bên vui vẻ một chút thì không sao,

nhưng đằng này, chỉ vài ngày sau là họ lại đòi tương lai này nọ.

Đúng là đồ lăng nhăng! Chả trách anh trai cậu ta từng trách: Suốt ngày

trêu hoa ghẹo nguyệt. Nghĩ đến Rajiva, trong lòng chợt thấy ấm áp lạ thường.

Rajiva  chắc  chắn  không  bao  giờ  như  vậy.  Tuy  rằng  mười  năm  sau…  Thôi,

không nghĩ đến nữa! Kể từ giây phút quyết định sẽ yêu Rajiva theo cách riêng

của mình, tôi đã quyết tâm không nghĩ đến chuyện sau này cậu ấy sẽ kết hôn

và sinh con. Tôi không muốn nghĩ xa xôi đến thế. Tôi chỉ cần được yêu Rajiva

trong hiện tại, thế là đủ…

- Pusyseda, lẽ nào cậu chưa từng yêu ai?

- Đúng vậy.

Câu trả lời mới dứt khoát làm sao!

Gặp lại Pusyseda sau mười năm, tôi nhận thấy cậu ta đã trở thành một lãng

tử đa tình, cả ngày lông bông rong chơi. Cậu ta trở nên ranh mãnh hơn, biết

chọc giận tôi, có lúc còn khiến tôi đỏ mặt vì xấu hổ. Lúc đầu, ngỡ rằng cậu ta

có ý gì với mình, tôi ra sức đề phòng. Nhưng qua vài ngày tiếp xúc, mới biết đó

là bản tính cợt nhả, bông lơi của cậu ta. Thực ra, Pusyseda chưa từng có hành

vi hay cử chỉ gì không phải với tôi, mặc dù đôi lúc vẫn bắt nạt tôi và những lời

lẽ trăng hoa của cậu ấy khiến tôi nổi giận. Ra phố, gặp những cô gái cậu ta

quen biết, thấy ai nấy đều niềm nở chào hỏi, những cô gái không quen thì

ngẩn ngơ ngó theo. Với bất kì cô gái nào cậu ta cũng liếc mắt đá lông nheo

trêu đùa, chọc ghẹo. Mở miệng là thốt những lời có cánh. Cậu ta giống hệt

một "người tình của đại chúng". Thế nên, tôi đã quen và không còn khó chịu

với những cử chỉ thân mật của cậu ta nữa. Đôi lúc, tôi càu nhàu, gắt gỏng,

nhưng đã dần chấp nhận con người mới của cậu ta, vì dù sao đó cũng là bản

tính trời sinh.

Nhưng tôi phải thừa nhận rằng, những lúc ở bên Pusyseda, tôi rất vui. Cậu

ta thông minh, lanh lợi, hoạt bát, lại hài hước, phóng khoáng, cậu ta nghĩ ra

rất nhiều thứ khiến tôi vui và còn đẹp trai nữa. Chả trách biết bao cô gái chết

mê chết mệt, bám theo cậu ta, chả trách những cô gái bị cậu ta bỏ rơi đều

đau khổ tuyệt vọng đến như thế. May mà tôi cứng cỏi, kiên cường, sức hấp

dẫn "chết người" của Rajiva, tôi còn có thể kháng cự trong một thời gian dài

nữa là! Và cũng mừng là trái tim rất nhỏ bé, Rajiva đã "chiếm giữ" toàn bộ rồi.

Nếu không có lẽ tôi cũng sẽ giống như người phụ nữ đáng thương kia, khóc

hết nước mắt khi phải chứng kiến Pusyseda thay người yêu như thay áo.

Buổi tối, tắm rửa xong xuôi, vừa bước đến cửa phòng đã thấy gã "lãng tử"

đang "nhàn cư vi bất thiện", vẽ vời lung tung trên cuốn tập của tôi. Thói xấu

này mười năm qua vẫn không thay đổi. Mấy cuốn tập tôi quên mang theo hồi

đó, chắc chắn đã bị cậu ta xé đi không ít

Vừa thấy tôi, gã lãng tử liền quẳng ngay chiếc bút xuống, vẻ mặt cau có:

- Chị tắm rửa gì mà lâu thế! Này mặc vào đi!

Pusyseda đẩy một chiếc váy mới ra trước mặt tôi, đó là một chiếc váy lụa

mềm, màu lục, trang nhã, thêu những bông lựu vàng tươi tăn, chất liệu vải

cao cấp, thủ công tinh xảo, chắc chắc người mua đã phải bỏ ra một khoản

khổng lồ. Tôi tấm tắc khen ngợi:

- Pusyseda, cậu đúng là cao thủ tình trường. Chiếc váy đẹp thế này, cô gái

nào đành lòng từ chối kia chứ!

- Đây là lần đầu tiên tôi tặng quà cho phụ nữ đấy. Xưa nay, đều là đám phụ

nữ ấy tặng quà cho tôi, họ tặng quà mà chưa chắc tôi đã nhận đâu.

Cậu ta rướn cằm, vênh mặt lên trời.

- Rốt cuộc là chị có nhận không hả, không thích thì để tôi trả lại

- Ấy, đừng đừng.

 Tôi vội vàng đón lấy

- Tôi cũng là phụ nữ, tôi không nỡ từ chối.

Khi còn ở thế kỷ XXI, vì thích đi du lịch, thích tìm hiểu, nghiên cứu mọi thứ,

nên trang phục thường xuyên của tôi là quần bò, áo phông, giày thể thao. Sếp

thường lắc đầu nhìn tôi bảo rằng tôi chẳng nữ tính chút nào. Trở về thời cổ

đại, lại càng không có nhu cầu thu hút sự chú ý của người khác, quần áo trên

người mặc lại càng giản tiện hơn. Nhưng dù thế nào thì tôi cũng là phụ nữ,

phụ nữ thì ai cũng giống ai, ai cũng bị quần áo đẹp chinh phục.

- Thích không?

Tôi gật đầu, sung sướng ướm thử chiếc váy lên người. Giọng nói rủ rỉ của

Pusyseda bay trên đầu tôi:

- Chị định trả công tôi thế nào đây?

- Tôi giật mình

- Cậu muốn thế nào?

- Hay là, tối nay tôi ở lại đây nhé?

Lại là nụ cười quyến rũ và những cái liếc mắt đưa tình làm người khác ngộp

thở, lại là chiêu bài đong đưa mang thương hiệu ấy. Mặt tôi nóng bừng. Tôi

không quen nghe những lời tán tỉnh ve vãn ấy. Không đi là sao? Cậu ta muốn

gì chứ?

- Ha ha, tôi đùa thôi.

 Pusyseda cười giòn giã.

- Tôi chưa thèm khát đến mức ấy đâu.

Nhưng mà…

Cậu ta đột ngột ghé mặt sát tôi, ánh mắt phong tình gợi cảm, cố ý kéo dài

giọng:

- Ngải Tình, chị chưa từng có gì với đàn ông đúng không? Tôi mới nói thế

mà chị đã đỏ mặt rồi.

Mặt tôi lại càng đỏ lên dữ dội, tôi lừ mắt đe dọa tên ranh ấy.

- Việc gì đến cậu! Nếu có thì cũng không phải với cậu!

Cậu ta được dịp cười lăn lộn

- Chị hoàn toàn khác những cô gái mà tôi từng gặp.

Gã lãng tử không tiếp tục cười nữa.

- Tôi mà muốn ôm đám phụ nữ đó vào lòng, chắc họ phải run lên vì vui

sướng. Chị thì khác, mới đụng chạm một tí thôi mà chị đã tránh né, sợ sệt như

có ai sắp cắt da xẻ thịt của chị không bằng. Đám phụ nữ kia gặp tôi ba ngày

đã nài nỉ tôi lên giường với họ. Vậy mà chị, bao nhiêu ngày rồi vẫn dửng dưng

như không.

- Họ nài nỉ cậu ư?

Trời đất ơi, không ngờ 1650 năm về trước Khâu Từ đã hiện đại đến vậy,

quan hệ nam nữ có thể tùy tiện đến vậy! Nhưng nghĩ kỹ lại cũng không có gì

đáng ngạc nhiên cả. Điệu múa thoát y trên đường phố trong lễ hội Sumuzhe,

đến những bức họa bán khỏa thân và hoàn toàn khỏa thân trên vách đá ở

Kizil, tính cách phóng khoáng, sôi nổi, nồng nhiệt của người dân nơi đây. Với

lối sống đó của họ, nữ giới chủ động theo đuổi nam giới chắc chắn không có gì

là lạ. Vả lại, Pusyseda hội tụ đủ những điều kiện để các cô gái phải chết mê

chết mệt

- Đúng vậy, tôi chưa bao giờ nài nỉ bất cứ cô gái nào. Nhưng điều đó không

có nghĩa là tôi tùy tiện. Muốn được lọt vào mắt cậu chủ Pusyseda không dễ

đâu nhé.

Cậu ta đổ người lên chiếc giường của tôi, hai tay gập lại làm gối, rung đùi

tự mãn, đúng là dáng vẻ điển hình của một tên trăng hoa.

- Nhưng phụ nữ người Hán các chị có vẻ thẹn thùng, e lệ rất nữ tính và

đáng yêu.

Đây là lần đầu tiên trong đời tôi nói chuyện về vấn đề giới tính với một

người con trai vào lúc nửa đêm thế này. Tôi cảm thấy rất mất tự nhiên. Tôi là

phụ nữ thế kỷ XXI, lại hơn cậu ta ba tuổi, mà sao tôi không hề tự tin khi nói

chuyện với cậu ta nhỉ?

- Ngải Tình, chị là cô gái đầu tiên mà tôi chưa nỡ "ra tay" sau một thời gian

dài như vậy đấy.

Tôi không chịu nổi vấn đề nhạy cảm này nữa! Vì sao cậu ta cứ mở miệng là

thốt ra những lời lẽ đong đưa ong bướm như vậy? Còn tình yêu thì sao, tình

yêu xếp ở vị trí nào?

- Những cô gái lên giường với cậu, cậu có yêu họ không?

- Không hề! Tôi chỉ thấy vui thích thôi. Nhưng được vài ngày là họ đòi này

đòi nọ. Họ đòi tôi phải hứa hẹn, đòi tôi một lòng một dạ, đòi tôi kết hôn, họ

khiến tôi mệt mỏi và ngán ngẩm.

- Họ muốn cậu hứa hẹn bởi vì họ thật lòng yêu cậu.

Trái tim tôi như thắt lại khi nghĩ đến con người mà ngay cả lời yêu cũng

không dám thốt ra ấy.

Đàn ông và phụ nữ tình cờ gặp gỡ, nảy sinh tình cảm, giai đoạn đó người ta

gọi cuốn hút. Cuốn hút là sức hấp dẫn nhục dục, nó sẽ tan rất nhanh. Nhưng

yêu là thứ tình cảm chứa đựng cả rung động của tâm hồn và khát khao nhục

cảm. Khi người ta yêu, lý trí trở lên bất lực, mọi buồn vui, hạnh phúc và đau

khổ đều nảy sinh từ đó. Rồi người ta muốn được có nhau, muốn được hãnh

diện về nhau, đón nhận nhau, thương nhớ nhau, tha thứ cho nhau, hạnh phúc

vì nhau. Nhưng đó chưa phải là giới hạn cao nhất của tình yêu, giới hạn cao

nhất là sống bên nhau. Tình yêu cuồng nhiệt đến đâu rồi nước chảy hoa trôi,

cũng sẽ trở lên bình lặng. Hai con người nương tựa vào nhau, sống bên nhau

cho tới khi đầu bạc răng long, đó mới là sự gắn kết bền chặt, mãi mãi.

Tôi lặng ngắm bầu trời bên ngoài cửa sổ. Rajiva đang ở nơi cách tôi bốn

mươi dặm. Có phải cậu ấy cũng đang hướng lên bầu trời ngàn vì tinh tú kia

giống như tôi không?

- Từ tình cảm đến chân tình rồi trao nhau ân tình, đó mới là những cung

bậc trọn vẹn của tình yêu.

Tôi và Rajiva, sẽ chẳng bao giờ có cơ hội để trao nhau ân tình. Tình cảm

của chúng tôi, rồi cũng hoang phế.

- Ngải Tình, chị yêu ai rồi phải không?

Tôi thót tim! Pusyseda đang ở rất gần tôi, đôi mắt sâu thẳm chiếu vào tôi

như muốn soi tâm tư. Ánh mắt ấy giống Rajiva đến kì lạ!

- Không, không, không phải.

Tôi vội vàng thanh minh. Tôi không thể để Pusyseda hay bất cứ ai trên đời

này biết được tình cảm của mình dành cho Rajiva.

- Tôi chỉ hơi xúc động thôi! Giá mà tôi có được tình yêu như thế thì tuyệt

biết bao…

Pusyseda xoay vai tôi lại, ngón tay nhè nhẹ nâng cằm tôi lên để khiến tôi đối

diện với đôi mắt thường khiến tôi gặp ảo giác ấy.

- Tử sinh cách trở đôi nơi

Cùng em anh đã nặng lời từ xưa

Đôi ta những nguyện cùng già,

Cầm tay thuở ấy, bây giờ chưa quên[21]

Ngải Tình, chị muốn có một tình yêu như vậy, đúng không?

Tôi chưa từng nghĩ về điều này. Tôi chưa bao giờ dám mơ đến một ngày

nào đó sẽ được bình thản nắm tay Rajiva, cùng nhau đi đến cuối chặng đường

đời. Mỗi người trong chúng tôi đang phải gánh trên vai rất nhiều trách nhiệm…

- Ngải Tình, hay chúng ta thử xem.

Khi làn môi gợi cảm của tên lãng tử chực đổ xuống, thì tôi đã kịp dùng

chiếc váy mới che trước mặt, sau đó đá hắn ra khỏi phòng.

Chương 26: Màn trình diễn của tôi

Mở mắt ra đã lại thấy Pusyseda ngồi cạnh giường. Tôi không thấy lạ, cũng

chẳng thèm để ý, mặc cậu ta gào thét thúc giục, ngủ nướng thêm một lúc

nữa, mới uể oải vươn vai chào bình minh. Tôi mặc chiếc váy được tặng hôm

qua, ra ngoài sân thấy Pusyseda khoác trên mình một chiếc áo ngắn chít eo

màu xanh lục. Dáng người rất chuẩn, nếu sống ở thời hiện đại mà không làm

người mẫu hay diễn viên thì quả là “phí của trời”. Có điều quần áo mà chúng

tôi mặc trên người rất giống trang phục của một cặp tình nhân. Pusyseda nhìn

thấy tôi, huýt sáo tán thưởng, sau đó đảo một vòng quanh tôi, gật gù tấm tắc.

Nhưng, tên ranh này lại phán một câu khiến tôi rất đỗi đau lòng:

- Sao chị không trang điểm? Đồ trang sức của chị đâu?

Tối qua, ngoài chiếc váy mới, Pusyseda còn tặng tôi cả một bộ đồ nghề

trang điểm. Nhưng tôi đã thu dọn và cất vào ba lô, dự định sẽ mang về thế kỉ

XXI làm hiện vật hỗ trợ cho việc nghiên cứu về cách thức làm đẹp của phụ nữ

thời cổ đại. Còn đồ trang sức ư, tôi chưa bao giờ dùng đến, nếu có, tôi cũng sẽ

cất đi để làm hiện vật nghiên cứu. Phụ nữ thời Hán trang trí mái tóc rất đơn

giản, quấn tóc gọn sau gáy, rồi dùng một chiếc trâm cài lên là xong. Ngày nào

tôi cũng ra phố với vẻ ngoài giản dị ấy, có sao đâu, hà cớ gì hôm nay lại bị một

gã phong lưu đẩy đến trước gương, ép tôi trang điểm? Điều đáng ngại là, tôi

không biết sử dụng “mỹ phẩm” của người cổ đại. Thế là gã phong lưu đành

phải ra tay.

Pusyseda thỏa sức bôi quệt trên mặt tôi, lòng đau như cắt, không biết hôm

nay da mặt tôi sẽ phải hấp thụ bao nhiêu chì đây?

Rất lâu sau, Pusyseda mới ngừng tay, tôi ngắm mình trong gương, ôm bụng

cười nghiêng ngả. Hai hàng lông mày của tôi giống hệt vai diễn bà mối trong

các bộ phim của Ngô Quân Như, vành môi tròn, rộng, đỏ chót, có thể khiến

bất cứ đứa trẻ nào hoảng sợ. Trời cao đất dày ơi, tạo hình kiểu này không khác

vai diễn Như Hoa trong phim hài của Châu Tinh Trì một chút nào! Tôi chạy như

bay đi rửa mặt, cầu trời đừng ai nhìn thấy bộ dạng của tôi!

Sau khi đã trở lại là chính mình, tôi hạ quyết tâm, nếu Pusyseda vẫn muốn

trang điểm cho tôi, hôm nay tôi sẽ không ra phố nữa, cho dù tôi đã háo hức

chờ đợi ngày thứ sáu của lễ hội Sumuzhe biết nhường nào!

Pusyseda không o ép tôi nữa, gương mặt cậu xuất hiện dấu hiệu của sự xấu

hổ mà xưa nay tôi chưa từng thấy. Bây giờ đến lượt tôi đảo quanh cậu ta một

vòng, lẽ nào đây là khuôn mặt cợt nhả, phong lưu ngàn năm không đổi ư?

Trên phố hôm nay toàn là các nam thanh nữ tú, dập dìu tài tử giai nhân, họ

không đeo mặt nạ như mấy ngày trước, ai nấy trang điểm xinh đẹp như hoa

như ngọc, rất nhiều đôi mặc trang phục tình nhân, tay nắm tay tình tứ dạo

phố. Tôi hiểu rồi, ngày thứ sáu của lễ hội Sumuzhe là ngày lễ tình nhân của

người Khâu Từ. Sau đó thì tôi nhận được rất nhiều ánh mắt ghen tị, tức tối khi

nhìn thấy trang phục của chúng tôi và cánh tay như gọng kìm của Pusyseda

trên vai tôi. Tôi cứ băn khoăn sao cậu ta lại tốt bụng đến thế, tặng váy áo cho

tôi, lại bắt tôi phải trang điểm thật đẹp, không ngờ đó là âm mưu đẩy tôi ra

làm lá chắn cho mình, hại tôi vô duyên vô cớ chịu tội với bao nhiêu cô nàng.

Tôi giận sôi người, ra sức vùng vẫy, nhưng kết quả vẫn như những lần trước,

không thoát được là không thoát được.

Các  cặp  đôi  đã  tập  trung  rất  đông  trước  một  sân  khấu  đặt  giữa  quảng