Phân tích đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Theo anh (chị) đặc trưng nào phản ánh rõ nhất bản chất chủ nghĩa xã hội của nền kinh tế thị trường nước ta hiện nay?

Trả lời:

    Thứ nhất, về mục đích của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: Thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, phát triển lực lượng sản xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng cao đời sống nhân dân, đưa con người thoát khỏi mọi áp bức, bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng heo lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân. Đây là hai trong số sáu đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới.

    Thứ hai, về phương hướng phát triển trong nền kinh tế thị trường: phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế trong đó kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo. Kinh tế nhà nước được xem là công cụ giúp Nhà nước điều tiết nền kinh tế, định hướng cho sự phát triển vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Muốn được như vậy kinh tế nhà nước phải nắm được các vị trí then chốt của nền kinh tế bằng trình độ khoa học, công nghệ tiên tiến chứ không phải dựa vào cơ chế bao cấp, xin, cho hay độc quyền kinh doanh. 

    Thứ ba, về phân phối trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực hiện phân phối chủ yêu theo kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, phúc lợi xã hội. Đồng thời phân phối theo mức đóng góp vốn và các nguồn lực khác vào sản xuất kinh doanh nhằm đảm bảo phát triển kinh tế gắn kết chặt chẽ với phát triển xã hội, văn hóa, giáo dục và đào tạo, giải quyết tốt các vấn đề xã hội vì mục tiêu phát triển con người.

    Thứ tư, về chức năng quản lý của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: Nhà nước thực hiện vai trò làm chủ của mình dưới sự lãnh đạo của Đảng thông qua việc quản lý, điều tiết nền kinh tế bằng hiến pháp và pháp luật cùng với những chính sách, kế hoạch, chiến lược nhằm phát triển kinh tế, đảm bảo quyền lợi chính đáng của mọi người.

   Trong những đặc trưng đó phản ánh rõ nhất bản chất xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường của nước ta hiện nay là mục đích phát triển vì con người, vì xây dựng, hướng tới một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, ở đó con người làm chủ xã hội. Điều này khác biệt cơ bản với nền kinh tế tư bản chủ nghĩa nơi mà tất cả đều vì lợi nhuận, phục vụ lợi ích của các nhà tư bản, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa tư bản.