Lại nói Tây Đột Quyết A Sử Na Đô Chi, dương thụ Đường Triều phong mệnh, âm thầm chính là cùng Thổ Phiên liền hòa, xâm bức An Tây. Ứng hai mươi bảy hồi. Đình nghị muốn phát binh hướng lấy, chưa phán quyết. Là lúc Bùi Hành Kiệm lại kinh dùng lên, Hành Kiệm bị biếm, thấy hai mươi bốn hồi. Mệt mỏi trạc đến Lại bộ Thị lang, độc hăng hái hiến nghị nói: "Hiện tại Thổ Phiên phương mạnh, Lý Kính Huyền mất luật, Lưu Thẩm Lễ hi sinh vì nước, sao phải càng thêm phương tây sinh sự? Nay Ba Tư vương đã chết, tự tử bùn niết tư, nhập chất kinh sư, sao không đi sứ đưa về, nói ra Tây Đột Quyết, nhân tiện lấy bắt, có thể không nhọc mà định ra đâu?" Cao Tông chuẩn nghị, cho dù Hành Kiệm sách đưa Ba Tư vương, kiêm trấn an Đại Thực dùng. Nguyên lai Ba Tư quốc tại Đột Quyết Tây Nam, Hán Tấn lúc bản xưng cường quốc, đến Nam Bắc triều lúc, thế đã thấm suy. Đột Quyết phát triển rầm rộ, nếm chà đạp Ba Tư, Ba Tư ích buồn ngủ. Phương tây lại có một Đại Thực quốc, trần tuyên đế lúc, ra một cái Ma Ha mạt, một tác phẩm dịch mô Mohammed. Mới sáng tạo một giáo, tự mình giáo chủ, chính là thế tục chỗ xưng hồi hồi Giáo tổ. Giáo đồ rất đông, lấy truyền bá tông giáo làm tên, xâm lược lân cận, Ba Tư thích hợp xông đồ, liền không khỏi bị hắn xâm phạm, Trinh Quan năm đầu, Ma Ha mạt chết, hậu tự vẫn tuân cũ chỉ, nhiều lần xâm Ba Tư tây cảnh. Ba Tư đông lo Đột Quyết, tây bức Đại Thực , gần như không thể từ tồn, may mắn Đột Quyết vì Đường tiêu diệt, đông Cố thiếu thư, chỉ tây cảnh vẫn lúc ngu quấy nhiễu, chính là đi sứ nhập cống Đường Đình, cầu Đường bảo hộ. Đường Đình bởi vì ngoài tầm tay với, lá mặt lá trái.

Sau này Ba Tư vương y tự chờ, bị Đại Thực kích trục, vọt chết Tocharian. Có tử ti Rost, theo cha tị nạn, từ Tocharian phát binh đưa về. Đại Thực binh dù tạm thời giải vây, từ đầu đến cuối không chịu dừng tay. Ti Rost vô pháp khả thi, đành phải lại hướng Đường Đình xin chi viện. Cao Tông chính đi sứ thần ra chạy tới Tây Vực, phân đưa châu huyện, chính là lấy tật lăng thành vì Ba Tư phủ đô đốc, tức bái ti Rost vì đô đốc, ti Rost phái tử bùn niết tư nhập hầu. Điều lộ nguyên niên, ti Rost chết, bùn niết tư ứng còn quốc tập vị, thế là Bùi Hành Kiệm mô phỏng đáp lấy liền thông, hướng tập Tây Đột Quyết. Đã phụng chỉ chuẩn đi, lại tấu điều Túc Châu Thứ sử Vương Phương Dực làm phó. Hành kinh Tây Châu, chính vào ngày nắng gắt, tuyên bố chờ trời thu mát mẻ lại tiến. A Sử Na Đô Chi, cũng sợ Đường Quân tập kích, sai người thám tử, cùng nghe hắn đợi lạnh phương đi, mừng rỡ tìm chút vui sướng, tiêu khiển thời gian. Chính giữa Bùi công kế sách. Hành Kiệm lại hiệu triệu bốn trấn tức An Tây bốn trấn thấy hai mươi sáu về cùng hai mươi tám hồi. Tù Trưởng, giả ý cùng ngữ nói: "Ta cuộc đời thích nhất điền săn, nay vừa vặn thừa dịp nhàn rỗi, hướng săn một tuần, xin hỏi người nào nguyện theo ta đi?" Phiên chúng lấy du liệp mà sống, nghe lời ấy, tất cả Tù Trưởng tử đệ, đều vui vọt nguyện từ. Hành Kiệm lại nói: "Các ngươi đã nguyện đồng hành, hẳn là thụ ta ước thúc." Đại chúng lại cùng kêu lên đồng ý. Hành Kiệm liền giản chọn vạn người, siết thành bộ ngũ, làm hắn đi gấp tiến lên, không được xem. Đi gần đến Đô Chi dưới trướng, chỉ cách trong vòng hơn mười dặm, liền sai người hỏi Đô Chi an hay không? Đô Chi đột tiếp Đường làm, chưa phát giác hoảng hốt, tự thấy lai sứ lời nói, rất là hòa bình, tuyệt không thêm trách, tổng đạo là không cùng khó xử, liền suất tử đệ hơn năm trăm người, hướng yết Hành Kiệm. Hành Kiệm dương biểu hoan nghênh, âm thầm lại bố trí mai phục đợi. Đến Đô Chi nhập doanh, một tiếng hiệu lệnh, phục binh đủ lên, càng đem Đô Chi bắt được, năm trăm người thống thể bị câu, lại một cái nhi chưa từng trượt thoát. Chỉ Đô Chi có khác soái che bò xổm, còn phòng thủ tây cảnh, Hành Kiệm phục từ suất khinh kỵ, đánh lén đi qua. Che bò xổm vội vàng không kịp chuẩn bị, cũng chỉ đành bó tay ra hàng. Hành Kiệm chấp ở hai tù, đại công cáo thành, liền lệnh bùn niết tư từ còn nước bên trong, lưu Vương Phương Dực trú An Tây, xây dựng nát lá thành, khắc thạch minh công, từ áp hai tù về kinh sư, vào triều hiến tù binh.

Cao Tông ban thưởng Hành Kiệm yến, lại mặt thưởng nói: "Khanh xách một mình, xâm nhập vạn dặm, không đánh mà thắng, cầm di phản đảng, thật cái gọi là văn võ kiêm toàn." Liền thụ hắn Lễ bộ Thượng Thư, kiêm thẩm tra đối chiếu sự thật hữu vệ đại tướng quân, A Sử Na Đô Chi các loại, cố tử ngục bên trong. Tìm lại phái Hành Kiệm vì Định Tương đạo Đại tổng quản, hướng lấy đông Đột Quyết, tuỳ bút đưa nhập. Đầu tiên là đông Đột Quyết phá diệt, từng phái tàn chúng ba trăm trướng đến Vân Trung thành, từ A Sử Đức thị làm thủ lĩnh. Về sau răng sữa dần phiên, đặc biệt tỷ Hãn Hải đô hộ đến trong mây, đổi tên Vân Trung Đô hộ. Thấy hai mươi bảy hồi. A Sử Đức thị nghệ khuyết mặt trần, cầu viện chiếu phiên tục, lập thân vương vì Khả Hãn, quản hạt bộ dân. Cao Tông nói: "Nay xưng Khả Hãn, chính là thời cổ Đơn Vu, nhưng đổi tên trong mây phủ vì Đơn Vu phần lớn hộ phủ, lệnh hoàng tử Ân vương húc vòng xa lĩnh là xong." A Sử Đức thị vui sướng mà đi. Tất nhiên là mấy năm không khấu cảnh. Về sau Ân vương húc vòng, mệt mỏi tỷ phong Tương Vương, đổi tên vì sáng. Chính là trước về Tương Vương sáng. Tất cả Đơn Vu phần lớn bảo vệ kiêm chức, cũng tức huỷ bỏ.

Làm Bùi Hành Kiệm đi sứ Ba Tư lúc, Đơn Vu phủ chợt phát sinh phản loạn, A Sử Đức thị Ôn Phó, phụng chức hai bộ, thiện lập A Sử Na bùn quen bò xổm vì Khả Hãn, phản kháng Đường Đình. Tắc Bắc hai mươi bốn châu Tù Trưởng, cùng nhau hưởng ứng, phương bắc chấn động mạnh. Cao Tông mệnh Đơn Vu phủ trưởng sử Tiêu tự nghiệp, cùng phải lĩnh quân Vệ tướng quân uyển đại trí, phải ngàn trâu Vệ tướng quân Lý cảnh gia các loại, thống binh hướng chinh. Tự nghiệp chờ đại chiến nhiều lần nhanh, ỷ lại thắng mà kiêu. Sẽ giá trị mưa tuyết liên miên, sa mạc không có đức hạnh người, bởi vì bế doanh dạ yến, không chút nào thiết bị, ai ngờ Đột Quyết binh lại nghiêng trại đến đây, đột nhập Đường doanh. Tự nghiệp vội vàng trước chạy, chúng liền đại loạn, tử vong không đếm được. Vẫn là đại trí, cảnh gia, dẫn binh đoạn hậu, lại chiến lại đi, phương phải trì nhập đô hộ trong phủ. Cao Tông tiếp được bại báo, hạ chiếu nghiêm khiển, lưu tự nghiệp đến Quế Châu, miễn đại trí, cảnh gia quan, đặc lệnh Bùi Hành Kiệm vì hành quân Đại tổng quản, cùng phong châu đô đốc Trình Vụ Đĩnh, U Châu đô đốc Lý Văn giản, Tổng binh hơn ba mươi vạn, đuổi giết Sóc Phương. Đến sóc châu, Hành Kiệm ngữ thuộc cấp nói: "Phủ sĩ quý thành, chế địch còn lừa dối, lúc trước Tiêu tự nghiệp hữu dũng vô mưu, cho nên dẫn đến thất bại, ta há có thể lại đạo vết xe đổ đâu?" Tốt mưu mà thành, là hành quân muốn. Chính là lừa dối thiết lương xe ba trăm thừa, mỗi xe chọn tráng sĩ năm người, đều cầm đoản đao cường nỗ, nằm co ro ở bên trong, ngoại dụng luy tốt mấy trăm người che chở, chầm chậm tiến lên, đừng có dùng tinh quân mấy ngàn tên, chép ra đường vòng, chọn hiểm nằm, tiếp ứng chuyện này lương xe. Đột Quyết kỵ binh, lên cao ngóng nhìn, thấy có lương xe đến, bay bước lên trước, nhân thể công đoạt. Luy tốt bỏ xe tán đi, một nhiệm kỳ bắt cưỡi vận chuyển. Bắt cưỡi khu liền cây rong, giải yên nuôi thả ngựa, mô phỏng hướng trong xe lấy lương, bất ngờ tráng sĩ đột xuất, một trận loạn chước, giết đánh chết bắt cưỡi nhiều người, bắt cưỡi sợ quá chạy mất, phục vì phục binh mời, giết lấy được mấy tận. Tự là lương xe đi đến, bắt không ai dám gần.

Cùng chống đỡ Đơn Vu phủ bắc, hoàng hôn hạ doanh, đào hố đã tuần, Hành Kiệm trái phải tuần sát, bận bịu lệnh tướng sĩ dời liền cao cương. Chư tướng đều nói sĩ tốt đã an, không nên lại cử động, Hành Kiệm nói: "Các ngươi đến ngày mai, tự có thể rốt cuộc, mau mau dời doanh vi diệu." Tướng sĩ không dám cãi chậm, mới di chuyển, là Dạ Phong mưa bạo đến, mấy giống như núi lở sập, bình minh nhìn xuống, thấy trước chỗ doanh địa; nước sâu hơn trượng, chính là lần lượt kinh phục, các nhập sổ hỏi rõ nguyên do. Hành Kiệm cười nói: "Từ nay nhưng từ ta mệnh, không cần hỏi chỗ từ biết." Chư tướng đều im lặng trở ra. Này không phải Hành Kiệm riêng có thần trí, đơn giản tùy thời cẩn thận, xem tinh tế mưa hiện ra, cho nên dời quân. Cùng mưa chỉ thủy cạn, Hành Kiệm vội vàng ra lệnh tiến quân. Đến Hắc Sơn, bùn quen bò xổm, phụng chức hai người, dẫn phiên cưỡi đến đây tiếp chiến. Hành Kiệm cố đắp bất động, nghe phiên cưỡi đến đây đột trận, chỉ cho thủ, không cho phép công, đợi địch khí đã nỗi, phương truyền ra một tiếng quân lệnh, mệnh trình, Lý nhị tướng vì trái phải cánh, tự mình trung quân, mở doanh trì kích, bọc đánh đi qua, tựa như thiên la địa võng, bao lại phiên quân. Phụng chức bên trong mũi tên bị bắt, bùn quen bò xổm còn muốn bỏ chạy, từ Hành Kiệm hô lớn: "Bắt sống bùn quen bò xổm, thưởng vạn kim! Giết chết bùn quen bò xổm, thưởng thiên kim! Vô luận quân ta cùng quân địch như nhau cho thưởng." Phiên binh chính khổ không thoát thân được, đột nhiên nghe được như vậy quân lệnh, liền ngã qua mà vào, lập đem bùn quen bò xổm đâm chết, cầm thủ xin hàng, Hành Kiệm cũng không thất tín, sắp thiên kim tán cho, dùng hàng binh vì dẫn đường, tiến đảo địch tổ. A Sử Đức Ôn Phó, lưu thủ sào huyệt, nghe bùn quen bò xổm chờ toàn quân bị diệt, dọa đến hồn gan bay lên, giống như bay trốn vào Lang Sơn đi.

Đường Đình phái Hộ bộ Thượng Thư thôi biết đễ, trì hướng Định Tương, tuyên úy tướng sĩ, lại xử trí dư khấu, Hành Kiệm chính là dẫn quân đông về. Đến mở diệu nguyên niên, Ôn Phó lại cả thiện binh giáp, nghênh lập Hiệt Lợi tử A Sử Na Phục Niệm vì Khả Hãn, lại khấu nguyên, khánh hai châu, chính là vẫn sắc Hành Kiệm hướng chinh, phó lấy trái Võ Vệ tướng quân Tào Hoài Thuấn, cùng U Châu đô đốc Lý Văn giản, mang Thuấn suất bộ binh đi đầu, ngộ phục niệm quân, Phục Niệm dùng trá hàng kế gạt mang Thuấn, mang Thuấn không thêm phòng bị, bị Phục Niệm nhân cơ hội tập kích, vứt bỏ quân mà đi, về Trường Thành miệng, địch binh còn cuồn cuộn đánh tới. Mang Thuấn đành phải quát tụ kim lụa, tê lộ Phục Niệm, cùng hắn hẹn hòa, Phục Niệm chính là bắc đi. Hành Kiệm đến hình miệng, tiếp được mang Thuấn bại hao tổn, theo binh từ cố, nhưng đi sứ cùng Phục Niệm thân minh, khuyên công Ôn Phó, một mặt hướng về Ôn Phó gây nên sách, lệnh cự Phục Niệm. Hai người một nhóm một thủ, chưa từng trực tiếp trao đổi, liền rơi vào kế phản gián, làm hại lo sợ nghi hoặc không chừng, Hành Kiệm lại dò Phục Niệm đồ quân nhu. Lưu tại răng vàng núi, liền mật lệnh khinh kỵ che đậy kích, lại phải đem đồ quân nhu cướp đến, liền Phục Niệm thê tử, cũng cùng nhau câu đến. Phục Niệm kinh hoàng thất thố, đi bảo đảm cát mịn. Hành Kiệm lại làm phó tướng Lưu Kính cùng, Trình Vụ Đĩnh các loại, ngày đêm truy đuổi, làm cho Phục Niệm tình thế cấp bách thế nghèo, chính là đi sứ đến quân trước, tình nguyện chấp hiến Ôn Phó, tự chuộc lỗi lỗi lầm cũ. Lưu Kính ngang nhau kỳ hạn chấp hiến, quả nhiên Phục Niệm tuân hạn, đem kia Ôn Phó trói hiến quân trước, lại giai kính ngang nhau nghệ Hành Kiệm doanh, mặt đi quy hàng. Hành Kiệm mệnh hộ tống vào triều, hứa hắn không chết, Phục Niệm không có cách nào, đành phải cùng Ôn Phó cùng làm tù binh, xu thế nghệ khuyết đình. Ngươi dùng trá hàng kế, chẳng trách người khác dùng dụ hàng mà tính toán. Hành Kiệm nhập khuyết hiến tù binh, mặt mời đặc xá Phục Niệm, Cao Tông đã là cho phép, bất ngờ hầu bên trong Bùi Viêm, đố kị Hành Kiệm công, tấu xưng Phục Niệm vì Trình Vụ Đĩnh chờ bắt buộc, nghèo nhàu xin hàng, cũng không phải là bản tâm, không bằng chính pháp để tránh hậu hoạn. Cao Tông bị hắn mê hoặc, lại mệnh đem Phục Niệm, Ôn Phó, bên trên cùng chém đầu. Lại bởi vì Phục Niệm bị bắt, công ra Trình Vụ Đĩnh các loại, dừng phong Hành Kiệm vì nghe vui huyện công. Cùng là họ Bùi, còn muốn bị kị, hoàng hỏi hắn người. Hành Kiệm thở dài: "Đục tuấn tranh công, hệ tấn sơ diệt Ngô sự tình. Cổ kim chỗ hổ thẹn, ta cũng nào dám nói công đấy? Nhưng sợ triều đình giết hàng người, người ngoài trông chừng sinh ra sợ hãi, đem không còn đến, cái này lại nhưng lo." Bởi vậy xưng tật không ra.

Cao Tông lấy Đột Quyết cáo bình, lại bởi vì Thái tử sinh nam, tên là trọng chiếu, hai vui gặp nhau, phục cải nguyên Vĩnh Thuần, mới kinh nguyệt dư, Tây Đột Quyết di duệ A Sử Na xe mỏng, phục suất mười họ tạo phản, khi đó lại muốn dùng lấy Bùi Hành Kiệm, lại làm cho Đại tổng quản, sắp tới xuất sư. Sư chưa phát, Hành Kiệm nhiễm bệnh mà kết thúc, năm sáu mươi bốn, tặng U Châu đô đốc, ban thưởng thụy nói hiến. Hành Kiệm nghe khả quan, thiếu công thư pháp, cỏ lệ càng hay, cùng Chử Toại Lương, Ngu Thế Nam nổi danh. Cùng dài, luyện tập chiến trận, thông lịch âm dương thuật, mỗi chiến triếp dự báo thắng bại, lại nhã thiện biết người. Lúc đó Hoa Âm Nhân Vương đột nhiên, Dương Quýnh, Phạm Dương người Lư Chiếu Lân, Nghĩa Ô người Lạc Tân Vương, đồng đều lấy Văn nghệ trứ danh, lan truyền trong nước. Lý Kính Huyền Iuga coi trọng, dẫn bày ra Hành Kiệm, Hành Kiệm nói nhỏ Kính Huyền nói: "Sĩ đi đầu khí biết, sau Văn nghệ, đột nhiên chờ tuy có tài hoa, cuối cùng ngại phù lộ, sao phải an hưởng bổng lộc và chức quyền? Ta sợ hắn chưa hẳn lệnh cuối cùng. Duy dương tử tương đối trầm tĩnh, nhưng phải lệnh dài, làm không đến có hắn hoạn đấy." Kính Huyền chưa chịu tin. Về sau đột nhiên vượt biển đọa nước, hồi hộp tới chết. Đột nhiên nếm trần « tường đạo biểu », soạn « chọi gà hịch », làm « đằng vương các tự », rủ xuống tên văn uyển. Chiếu lân cận gặp bệnh hiểm nghèo, phẫn không muốn sống, nhảy xuống nước tự tử Dĩnh thủy. Từng lấy có « năm buồn văn ». Lạc Tân Vương vì từ Kính Nghiệp phủ liêu, cùng Kính Nghiệp bại chết, tân vương không biết kết cuộc ra sao. Tường đoạn dưới. Chỉ có Dương Quýnh lấy doanh xuyên lệnh chung thân, đồng đều như Hành Kiệm lời nói. Vương, dương, Lư, lạc cũng như vậy mang qua. Hành Kiệm dẫn dắt quan lớn, cũng đa số danh tướng, phá Đô Chi lúc, từng phải một mã não bàn, rộng khoảng hai thước, văn thải sáng sủa. Đưa ra tướng sĩ, quân lại nâng bàn thăng giai. Lầm ngã gây nên nát, dọa đến sợ đến vỡ mật, dập đầu không thôi. Hành Kiệm cười nói: "Ngươi không phải cố ý ngã nát, làm gì như thế khủng hoảng đâu?" Nói hạ không có chút nào keo kiệt sắc. Đến chiến thắng hồi triều, đoạt được ban thưởng, tất ban bộ hạ, dùng cái này Hành Kiệm bệnh không còn, quân sĩ mặn ai. Có tên này tướng, hẳn là tường tự.

 Duy tây chinh thiếu một thống soái, vội vàng không thể xuất sư, may mà An Tây đô hộ Vương Phương Dực, nghịch chiến Eli trên nước, đánh tan bắt chúng, chém đầu hơn ngàn cấp, mười họ Tù Trưởng, tập hợp chúng lại đến, Phương Dực lại xuất binh nhiệt hải, cùng hắn đối trận, tên lạc xuyên vào cánh tay bên trong. Hắn lại dùng bội đao chặn lại, vẫn phục đốc chiến, tốt phá kình địch, bắt phiên mục hơn ba trăm. Xe mỏng trốn xa, Tây Đột Quyết phục bình. Phương Dực hệ Bùi Hành Kiệm phó tướng, viết Phương Dực chỗ, trên là viết Hành Kiệm chỗ. Kia đông Đột Quyết dư đảng A Sử Na Cốt Đốc Lộc, A Sử Đức Nguyên Trân các loại, chợt triệu tập bại vong, cư trú đống cát đen thành, phục khấu Tịnh Châu, cùng Đơn Vu phủ bắc cảnh, giết lam châu Thứ sử Vương Đức mậu, chia binh bốn cướp. Đường Đình lại lên Tiết Nhân Quý vì phải lĩnh quân Vệ tướng quân, kiêm thẩm tra đối chiếu sự thật thay mặt châu đô đốc. Nhân Quý dẫn binh đến Vân Châu, chặn đánh Nguyên Trân. Nguyên Trân thấy Đường Quân trong trận, hiện ra Tiết chữ cờ hiệu, không khỏi kinh dị lên, liền xuất mã hô lớn: "Đường tướng người nào, dám đến cùng ta chiến a?" Nhân Quý tại trận sau ứng tiếng nói: "Đại Đường tướng quân Tiết Nhân Quý, há sợ ngươi bực này mao tặc?" Nguyên Trân lại nói: "Đừng đến lừa gạt ta! Tiết Tướng quân đã là trị tội bị lưu, sớm đã bỏ mình, cái kia phải phục có cái thứ hai Tiết Nhân Quý đâu?" Nói chưa đã, Đường trong trận đột xuất một viên Đại tướng, tay cầm Phương Thiên Kích, thân cưỡi Hồng Tông Mã, râu dài phong ngạch. Quắc thước tinh thần, sân mục cố Nguyên Trân nói: "Bản soái Tiết Nhân Quý, phụng thiên tử mệnh, chuyên tới để tiêu diệt các ngươi mao tặc. Nhữ biết bản soái lợi hại, hẳn là tự trói đến hàng, làm sao phản nói ta đã chết? Nhữ lại cẩn thận một nhận! Bản soái phải chăng lừa gạt nhữ?" Nói, lại bỏ đi mũ chiến đấu, làm hắn nhận minh. Nguyên Trân chưa phát giác thất sắc, giục ngựa trở lại chạy, phiên chúng xuống ngựa la bái, lại bái lại lui. Nhân Quý thừa thế tiến công, giết đến hắn đông trốn tây vọt, giống như phong quyển tàn vân, chỉ một thoáng quét đến tinh quang. Nhân Quý đại thắng mà trả, đến thay mặt châu nhiễm bệnh, chợt chết. Cao Tông nghe phó, truy tặng trái kiêu Vệ đại tướng quân, lệnh quan lại cung cấp tang

(một) an Đông Đô hộ phủ. Sơ trị Triều Tiên chi Bình Nhưỡng thành, lui về phía sau đến Liêu Hà ven bờ chi Liêu Đông thành.

(hai) An Bắc Đô hộ phủ. Sơ trị úc đốc quân núi chi chân núi phía nam Lang Sơn phủ, lui về phía sau Âm Sơn chi lộc bên trong tiếp nhận đầu hàng thành.

(ba) Đơn Vu Đô Hộ phủ. Trị Sơn Tây chi đại đồng phủ, Tây Bắc chi Vân Trung thành.

(bốn) Bắc Đình Đô Hộ phủ. Trị Thiên Sơn bắc lộ chi đình châu.

(năm) An Tây Đô Hộ phủ. Trị Thiên Sơn nam lộ chi chỗ này kỳ.

(sáu) An Nam Đô Hộ phủ. Trị Lĩnh Nam chi Giao Châu.

Thứ này nam bắc bốn góc, duy phương nam dụng binh ít nhất, không chiến từ phục. Chư tiểu quốc lần lượt vào triều, như chiếm bà, thật tịch, đỡ nam, đồ bà, thất lợi Phật trôi qua các nước, câu thông làm Đường Đình, Đường Triều uy lực, có thể tính phải cổ kim ít có. Chính là hải ngoại chư quốc, cũng nhiều bởi vì biển lục giao thông, thông thương truyền giáo. Giáo phái lại có mấy loại, chuyển ghi chép như sau:

(một) áo giáo. Hệ người Tây Dương từng Lữ Yas quá sáng tạo, làm còn Bái Hỏa, cho nên lại xưng Bái Hỏa Giáo, người Ba Tư nhiều tông chi, về sau đổi tông hồi giáo.

(hai) Ma Ni giáo. Hệ người Ba Tư Ma Ni sáng tạo, nguyên ra Bái Hỏa Giáo, Hồi Hột nhiều người tông chi.

(ba) cảnh giáo. Tức đạo Gia Tô một trong phái. Đường Trinh Quan năm bên trong, người Ba Tư A La bản, tê nó kinh điển dài an, Thái Tông cũng có phần tín ngưỡng. Vì xây cảnh giáo chùa tại kinh sư, Cao Tông lúc càng mệnh các châu thiết cảnh giáo chùa, sau đổi tên Đại Tần chùa.

 (bốn) hồi giáo. Tức Ma Ha mạt giáo, thịnh hành tại Đại Thực quốc, thấy bản hồi văn thủ.

(năm) Phật giáo. Hán lúc đã nhập Trung Quốc, Đường Huyền Trang cầu kinh Thiên Trúc, tê về Trường An, Phật giáo ích hưng. Nhật Bản tăng đạo chiêu, nhất trong vắt, không biển các loại, cũng nhập Đường truyền Phật pháp, lẫn nhau chứng Huyền Lý.

  "Cửu thiên cổng trời mở cung điện, vạn quốc y quan bái chuỗi ngọc." Đây là người nhà Đường chỗ vịnh câu thơ. Làm Thái Tông Cao Tông lúc, thật có loại cảnh tượng này, cũng không phải là khoe khoang khoác lác. Cao Tông thường vãng lai hai đều, ngoại tộc cũng tùy chỗ nhập cận, tuổi già Võ Thị chuyên chính, cũng nếm ngự quang thuận cửa, lệnh tứ di yết kiến, đã cùng Hoàng đế tương tự. Về sau trở thành thường lệ. Võ Thị lại khuyến khích Cao Tông, lượt phong Ngũ Nhạc, chính là mệnh tại Tung Sơn chân núi phía nam đặc biệt trúc phụng thiên cung. Giám Sát Ngự Sử bên trong hành lý thiện cảm nhập gián nói: "Bệ hạ trước phong Thái Sơn, cáo Thái Bình, gây nên bầy thụy, đã trọn cùng Tam Hoàng Ngũ Đế so long, gần đây năm cốc không lên, người chết đói chở nói, tứ di giao xâm, binh xe nhiều lần ra, còn mời bệ hạ cung mặc nghĩ nói, tu đức nhương tai, như lại rộng doanh cung thất, lao dịch không ngớt, sợ thiên hạ thất vọng, ngược lại không hay đâu." Cao Tông dù cũng có ba phần minh bạch, nhưng bên trong vì Võ Thị chế, không thể tự chủ, đành phải đưa chư không để ý tới. Duy từ Chử Toại Lương, Hàn viện sau khi chết, trung ngoại đồng đều không ai dám góp lời, không sai biệt lắm có hai mươi năm, chí thiện cảm giác bắt đầu trần đảng luận, người đương thời xưng là Phượng Minh ánh sáng mặt trời. Không không có gián thần. Nhưng nói không gặp từ, chung quy vô ích.

Võ Thị bên ngoài tốt phô trương, bên trong tứ độc ngược, biếm đưa kỷ vương thượng kim, cùng Trâu vương làm tiết, lại bức tử Tào Vương minh, trấn trong ngày hành hung khoe oai, tối tăm không mặt trời. Kỷ vương thượng kim, hệ Cao Tông phi Dương Thị sở sinh, Võ Thị có mình không người, hận mẫu cùng tử, bởi vì đem hắn tước đoạt phong ấp, an trí lễ châu. Làm tiết vì Tiêu Thục Phi sở sinh, Thục Phi chết oan, ra làm tiết vì Thân Châu Thứ sử, làm tiết lấy « trung hiếu luận », cho thấy mình ý, thương tào tham quân Trương Giản chi, bịt kín bên trên nghe, muốn Cao Tông bảo toàn làm tiết, lệch vì Võ Thị thấy, ích thêm tức giận, âm thốc đình thần vu hắn thụ tang, tỷ đưa Viên châu, Tào Vương minh chính là Thái Tông thiếu tử, mẫu vì tổ ngượng nghịu Vương phi, từng thấy tiền văn. Vĩnh Long bên trong, từng ngồi Thái tử hiền sự tình, hàng phong Linh Lăng vương, nơi ở mới kiềm châu. Đô đốc tạ phù hộ, âm nhận Võ Thị ý chỉ, bức lệnh tự sát. Còn có anh vương triết phi Triệu thị, vì Cao Tổ nữ thường nhạc công chúa xuất ra, Cao Tông đợi công chúa có phần dày, Võ Thị lại thêm nghi kỵ, giận chó đánh mèo anh Vương phi, đem nàng giam cầm, không cho cơm nước, tươi sống chết đói cấm bên trong. Thân tử có thể giết, huống chi con trai và con dâu. Lại trục phi cha Triệu khôi, ra vì quát châu Thứ sử, lệnh công chúa theo phu đến quan, không cho phép vào triều, khác nạp Vi Huyền Trinh nữ vì anh vương kế phi.

Võ Thị sinh tứ tử một nữ, nữ phong Thái Bình công chúa, độc có thể được mẫu hoan. Nghi Phượng bên trong, Thổ Phiên mời công chúa gả cho, Võ Thị không muốn ái nữ đi xa, xin thành đạo sĩ, lấy cự hòa thân, sau này trang phục công chúa áo bào tím, hệ đai ngọc, thủ mang khăn trách, nhập hầu thân trước, lại ca lại múa. Võ Thị cười to nói: "Nhi không phải quan võ, như thế nào lấy này phục sức. Hẳn là điên rồi phải không?" Công chúa đáp: "Ngại gì chuyển ban thưởng phò mã." Gấp muốn ra gả, cố hữu sau văn rất nhiều tai tiếng. Cao Tông nghe nữ nói, đã biết hơi ý, liền chọn Tiết quán tử thiệu vì tế, lệnh công chúa gả cho, thiệu mẫu tức Thái Tông nữ thành Dương công chúa, bản vừa Đỗ Hà, thấy hai mươi bảy về tiểu chú bên trong. Hà ngồi Thừa Càn sự tình bị tru, chính là tái giá Tiết quán. Quán có ba đứa con, dài tên

Đến Cao Tông những năm cuối, lại cải nguyên hoằng nói, mô phỏng ra phong Tung Sơn, giá hạnh phụng thiên cung, đột nhiên đầu hoa mắt mê, mấy không thể xem. Sắc dục lớn hơn, nghi thành này tật. Hầu y Trương Văn Trọng, Tần minh hạc nói: "Lá gan gió bên trên nghịch, cần cần dùng gấp châm kim đá, mới có thể liệu tật." Võ Thị bản bạn giá đồng hành. Đến tận đây cũng tại đế bên cạnh, liền nổi giận nói: "Hai người có thể trảm, long thể há có thể kim châm a?" Trương, Tần hai người, đụng mấy cái đinh, cuống quít quỳ xuống đất dập đầu. Cao Tông nói: "Y quan vì liệu tật lý do, gì đủ nói tội? Đầu ta huyễn càng lắm, nhanh cùng ta châm chữa khỏi." Hai người mới dám đứng dậy, nhiều lần thêm đâm, ứng tay có hiệu quả. Cao Tông vui vẻ nói: "Ta mục đã minh, khó được có này diệu thủ đâu." Võ Thị nghe vậy, tức đứng dậy bái thiên đạo: "Đây đều là thượng thiên ban tặng, sao dám bất kính cẩn bái tạ?" Bái tất, lại quay người hướng vào phía trong, tự phụ màu gấm trăm thớt, ban cho hai y. Tần, trương tạ ơn mà ra, sau này bệnh cũ phục làm, vẫn khổ mê huyễn, lại muốn triệu hai y châm trị. Võ Thị nói: "Nhưng chỉ lần này thôi, châm trị cứu không phải thượng sách đâu." Chính là mời Cao Tông còn Đông Đô. Khán quan! Ngươi nói Võ Thị đủ loại nói động, là thật tâm yêu Cao Tông a? Cao Tông năm đã năm mươi, tinh lực đã suy, Võ Thị tuổi tác, so Cao Tông còn đại tam bốn tuổi, lệch nàng ngày thường phong thái dị thường, nhìn lại trên là hơi già giai nhân, không hề giống năm sáu mươi tuổi hình dạng. Chính là cái chiếu phong quang, không giảm tình hưng, nàng bởi vì Cao Tông vô dụng, đã coi như cái đinh trong mắt, mặt ngoài là cầu chúc Cao Tông nhanh ta, sau lưng vừa chú rủa Cao Tông chết nhanh, lão thiên cố ý từ người nguyện, lại lệnh Cao Tông đầu huyễn bệnh, càng ngày càng sâu, đến trở lại Đông Đô về sau, lại nằm trên giường không dậy nổi, tự giác rất nguy, liền chiếu Thái tử triết giám quốc, mệnh Bùi Viêm, Lưu cảnh trước, quách chính một ba người, kiêm Đông cung Bình Chương Sự, lại càng mấy ngày, tật đã lớn dần, đêm triệu Bùi Viêm các loại, nhập thụ di chiếu, lúc này quy thiên, hưởng thọ năm mươi sáu tuổi, tại vị ba mươi bốn năm. Cải nguyên đến mười phần bốn lần. Vĩnh Huy, Hiển Khánh, rồng sóc, lân đức, càn phong, tổng chương, mặn đình, Thượng Nguyên, Nghi Phượng, điều lộ, Vĩnh Long, mở diệu, Vĩnh Thuần, hoằng nói. Tiểu tử có thơ thán Cao Tông nói:

Nam tử chủ vừa Nữ Chủ nhu, như thế nào quyền lực lại tướng mâu?

Cương thường đảo ngược nguy cơ nằm, họa bắt đầu hóa ra là tụ ưu (you).

Cao Tông đã băng, Thái tử triết vào chỗ, chính là « Đường sử » bên trên chỗ xưng Trung Tông Hoàng đế. Khán quan muốn biết Trung Tông thời sự, đợi đến lần sau lại tường.

Nửa trước hồi văn chữ, hai tự Bùi Hành Kiệm chinh bắt, mà Vương Phương Dực, Tiết Nhân Quý, lâu sư đức sự tình, tức lần lượt mang tự, đóng lấy Bùi làm chủ, vương, Tiết, lâu ba người vì tân, thuộc từ so sự tình, độc phân tường hơi, cho nên đừng làm ngày chi võ công, nói bản về chi ngữ pháp, cố không phải khinh suất thao cô người so. Bên trong tự sáu đô hộ một đoạn, vì trước số về làm tổng cộng buộc, tỷ duyệt người tại không kịp nhìn, não không kịp ức thời điểm, phải này bóc trư (zhu), tự giác hiểu rõ, cho nên nhìn như nhàn bút, thật là không được thiếu chi chữ viết. Hạ nửa về trình bày chi tiết Võ Thị chi tàn độc, giản mà có thể cai, đóng đem thuật Cao Tông chi băng trôi qua, cho nên đặc biệt liền hoằng đạo tuần tự năm bên trong, liên quan tới Võ Thị chỗ đưa thân thuộc, một mực tự thanh, tránh khỏi sau văn bắt đầu từ số không, lại tại thời sự cũng không đến nỗi lẫn lộn, mà Cao Tông chi băng, chính là nhưng theo thứ tự tự dưới, ngữ ở đây mà ý tại kia, này cũng một văn bên trong chủ khách pháp.