Năm 1945, màu của thuốc súng và bom khói nhuộm xám cả Berlin. Phe Đồng Minh tấn công dồn dập, nạn đói kéo dài, tuyết rơi phủ kín những thi thể nằm trên đống đổ nát. Một đế chế Đức tưởng sẽ ngự trị ngàn năm, một lời hứa hùng biện của kẻ lãnh đạo độc tài, tất cả tựa như bị cột vào thòng lọng mà chấm dứt trong những hơi thở tím tái của hoài bão và vọng tưởng. Đế chế Đức đã đến hồi tàn, mà vị lãnh tụ cũng đã tự kết liễu cuộc đời tội nghiệt của hắn [1].

Rạng sáng lúc bốn giờ, trại tập trung Auschwitz nhận được tin mật báo từ doanh trại quân đội [2].

"Ngài Blasius! Ôi ngài Blasius! Đức Quốc Xã thua rồi! Phe Đồng Minh đã đánh đến phía đông rồi!" Dankert đẩy cửa vào, nhìn vị bác sĩ đầu tóc rối bời ngồi trong căn phòng mà không ngăn nổi lồng ngực đang đập phập phồng đến khó thở. Giấy tờ và hồ sơ để tán loạn mỗi nơi, quầng thâm nơi mắt cùng với quần áo xộc xệch khiến Blasius trông chật vật đến đáng thương, khác hẳn với sự cao ngạo những lúc gã cùng lính Đức tiến hành thí nghiệm trên cơ thể các tù binh. Là bác sĩ đứng đầu nhóm thí nghiệm về sự tái sinh của con người, những thử nghiệm vô nhân tính của gã đủ để đẩy gã ngồi xuống ghế điện [3].

"Bác sĩ, nếu bây giờ không đi, sẽ không kịp đâu. Argan với Flanc cũng đã sơ tán toàn bộ nhân viên rồi." Dankert sốt ruột thúc giục, tiếng bước chân dồn dập cùng tiếng xe bóp còi inh ỏi vang vọng ngoài hành lang chỉ lác đác vài bóng người.

"Được rồi" Blasius nhìn quanh căn phòng lần cuối, gã biết mình sẽ chẳng thể trở lại nơi này lần nữa. Thành quả của gã, những thí nghiệm của gã, rồi tất cả đều sẽ phải theo nơi này mà chôn xuống. "Có thuốc không?" Gã hỏi, ít nhất thì gã muốn hút một điếu để ngăn lại mớ cảm xúc nuối tiếc trong lòng. Dankert do dự một lát rồi móc trong túi một cái hộp sắt đưa cho Blasius. Thuốc lá đã trở nên khan hiếm hơn những ngày nay, người ta sẽ giấu thuốc như giấu tiền, và lính Đức kể cả khi sắp chết, cũng chỉ ước được hút một điếu Nordland thay cho lời giã biệt [4].

Blasius không hút nhiều, gã chỉ rít một vài hơi rồi đặt đầu thuốc còn nhen nhóm lửa xuống tập giấy trên bàn. Ngọn lửa đói khát ánh lên màu đỏ rừng rực, gã nhìn nó nuốt trọn cả tuổi trẻ của mình rồi khẽ nhắm mắt lại. Tất cả đều sẽ phải kết thúc ở một điểm nào đó, chẳng qua của gã kết thúc khi còn quá dang dở. Blasius khoác áo choàng vào, gió bên ngoài rít lạnh qua khe hở của cửa sổ, cầm lấy hành lý Dankert đưa rồi theo đoàn người chen chúc mà lên xe. Sấm chớp đánh xuống doanh trại những tia sáng chói mắt xen kẽ qua rặng mây xám xịt, xe bắt đầu lăn bánh, Blasius sờ sờ sống mũi ửng đỏ, vừa lúc chiếc ghế trống bên cạnh có người ngồi xuống.

"Tôi vừa hay tin doanh trại có cháy, lửa lan rất nhanh, có phải đám tù binh Mỹ vẫn còn ở trong trại không?"

"Ừ, sao vậy, anh đột nhiên muốn trở thành sứ giả của Đức Mẹ sao, Argan?" Blasius châm chọc nói, gã thừa biết Argan cũng không khác gì gã, chẳng qua chỉ là tiếc nuối cho một thí nghiệm chưa kịp hoàn thành.

Argan nhìn gã cười, không có ý định trả lời, chỉ khẽ chuyển đề tài: "Anh có biết là xe định chở ta đến quân doanh chính không? Như vậy có khác nào gông cổ cả lũ lại hộ cho phe Đồng Minh chứ?"

"Vậy anh định làm gì đây? Cướp súng? Chặn xe?"

"Không, là bỏ chạy nửa đường. Xe chạy qua Prague rồi ta sẽ lên chuyến tàu hoả đi ngược lên Saxony-Anhalt. Có một viện tâm thần trên Quedlinburg sẽ chờ tôi ở đó." Argan rút từ túi áo ngực chiếc các-vi-dít đã sờn hai bên góc, phe phẩy nó tựa như đang khoe khoang. Gã nhìn thoáng qua thấy dòng chữ Bệnh viện Bergström viết ở chính giữa bằng mực đen. Nhưng ngoài cái tên thì cũng chẳng có bất kỳ một thông tin nào khác.

"Anh đã tính toán kỹ lưỡng đến thế, giống như biết trước được rằng Đức Quốc Xã sẽ thua vậy" Blasius ngán ngẩm nói, những ngón tay gầy guộc gõ lên tay vịn theo nhịp điệu. Argan đã có dự định riêng, còn gã lại chỉ biết đi theo đoàn, vậy liệu cái nào mới có lợi cho gã hơn?

"Tôi đã biết từ khi bọn Ý đầu hàng rồi." Argan nhỏ giọng lại khi đám lính Đức đi ngang qua "À không, phải nói là từ khi đám lãnh đạo cấp cao đưa ra quyết định ngu ngốc là tuyên chiến với Hoa Kỳ." [5]

"Anh nghĩ phe Đồng Minh bao lâu nữa mới đánh đến Auschwwitz?" Im lặng một lúc lâu Blasius mới lên tiếng, gã quay đầu nhìn sang Argan, anh ta còn đang mải thổi nguội cốc trà.

"Quan trọng lắm à? Dù sao thì đến nơi rồi bọn chúng cũng chẳng moi móc được gì."

"Nói không sai" Blasius cười cười, gã gỡ kính mắt xuống, tựa đầu lên thành cửa sổ mà nhìn quang cảnh dần chạy ngược về phía sau; mưa chảy dài thành những vệt tan thành bọt nước. "Để lại một mớ giấy vụn đốt thành tro tàn cùng một đám tù binh đang ngoắc ngoải chết, tôi cảm thấy thật tò mò không biết phe Đồng Minh sẽ làm gì."

"Nghe nói Đức Quốc Xã để dành một quả bom lớn dưới mặt đất cho bọn họ, sức công phá của nó đủ lớn để san bằng cả Abensburg." [6]

"Một món quà đáp lễ cuối cùng, Đức Quốc Xã quả thật đã chết rồi."

Xe đã chạy một quãng đường dài, còn cách Prague không xa, Blasius nhận thấy xung quanh đã có vài người gục xuống ngủ, ngay cả Argan bên cạnh cũng đã gật gù lên xuống, ấy vậy mà bản thân gã lại không ngủ nổi. Tuy rằng không thể hiện ra ngoài, nhưng gã luôn có linh cảm xấu rằng sẽ có chuyện xảy ra, trớ trêu thay linh cảm ấy lại không nói cho gã biết điềm xui đó là gì. Mây đen kéo đến giăng kín cả bầu trời, cho đến khi có tiếng nổ lớn vang lên bên tai, đất đá từ mỏm núi phía trên dồn dập lăn xuống, Blasius mới bắt đầu hoảng hốt.

"Khốn khiếp, có bom!" Tên lính Đức ở đằng trước hét to "Mau ra khỏi xe!"

Mưa đá trút xuống ầm ầm, khói bay mịt mù che thoáng tầm mắt, tia lửa từ súng đạn dường như là ánh sáng duy nhất. Blasius chật vật chạy ra từ khoang xe, trái tim không ngừng đập loạn trong lồng ngực. Gã đã tận mắt thấy một tên lính Đức bị đạn găm thẳng qua đầu, cảnh tượng xảy ra quá đột ngột khiến gã không kịp phản ứng, chỉ có thể trong phút chốc cầm đi cây súng của anh ta, thân mình bằng kim loại hãy còn vương hơi ấm từ tay lính nọ. Phe Đồng Minh chạy tắt từ dưới Ý lên, vừa vặn bắt kịp đoàn xe, rồi âm thầm dội một trận bom, thần không biết quỷ không hay.

"Blasius! Bên này!" Đột nhiên nghe thấy có người gọi tên mình, gã liền quay đầu lại, Argan đang núp đằng sau thân cây cổ thụ không xa, nhìn thấy gã liền hét một tiếng.

"Ta bị chặn đường rồi, rất nhanh thôi phe Đồng Minh sẽ bao vây toàn bộ khu vực, không chừng sẽ phải bỏ mạng tại đây mất..." Blasius khó khăn thở hồng hộc, cây súng đeo trên vai dường như trở nên nặng hơn.

"Đừng nói gở, tôi tìm được một cái xe đằng trước. Lũ lính Đức ngu ngốc bỏ xe chạy lấy người, ta có thể tận dụng nó mà chạy đi." Nói rồi Argan kéo lấy tay gã mà chạy, cho đến khi nhìn thấy chiếc xe quân sự xuất hiện trước mặt thì gã mới hết bán tính bán nghi. Đèn pha của xe bị hỏng, một bên kính cũng bị vỡ, đầu xe cũng bị móp do đá rơi trúng, nhưng chung quy không thiệt hại đến mức không chạy được. Gã cùng Argan nhanh chóng lên xe, tiếng súng máy đang dần trở nên dữ dội hơn.

"Khởi động xe đi, khốn khiếp, anh muốn bị bắn nát hay sao?" Blasius sốt ruột thúc giục khi thấy Argan mãi không chạy xe, mồ hôi chảy dài trên gương mặt gã, cơ thể gã cũng đã không khống chế được mà run rẩy rồi.

"Mẹ kiếp nó không chạy, chẳng lẽ hết xăng?" Argan đạp mạnh vào thân xe, gấp rút nhấn phanh và ga một cách điên cuồng. Nếu còn chậm trễ hơn nữa, quân Đồng Minh sẽ đuổi đến chỗ anh ta mất.

Blasius không kịp để Argan nói gì liền nhảy ra khỏi xe, để mặc anh ta loay hoay trên ghế mà cúi đầu xuống nhìn bên dưới gầm xe, mùi khét bất ngờ xông vào khứu giác khiến gã ho khù khụ. Không đúng, tại sao lại có mùi khét? Blasius tự hỏi, thân mình chiếc xe cũng đang phát nhiệt, hơi nóng khiến gã đứng ngồi không yên. Nhưng rồi dường như nhận ra điều gì, Blasius giật mình xoay người chạy đi, gần như là dùng hết sức bình sinh chạy, mặc kệ tiếng kêu của Argan vang vọng từ đằng sau, gã chỉ biết cắm đầu mà chạy, linh cảm xấu trong lòng ngày càng lớn.

"Mẹ kiếp! Blasius cậu đang làm cái gì vậy?" Argan hét lớn, khó hiểu nhìn gã chạy thục mạng. Blasius định bỏ lại anh sao? Argan tức giận đập vào vô lăng, thân xe nóng đến mức anh có cảm giác bản thân đang bị hun đốt. Tiếng súng tàn phá từ đằng xa khiến Argan chẳng thể chờ đợi được nữa, anh ta nhảy ra khỏi xe, chạy theo hướng Blasius vừa đi. Nhưng dường như chỉ chậm một giây thôi cũng đã quá muộn.

Phía sau đột nhiên phát ra tiếng nổ lớn, sức bật khiến Blasius đang chạy bị đẩy bắn về phía trước, đập cả người người vào thân cây. Chiếc xe quân sự phát nổ, năm sáu phần là do mìn bọn lính Đức đặt. Blasius gượng đứng dậy, lưng gã đau đến ê ẩm, gã dùng cây súng làm gậy chống, chậm chạp đi về phía trước. Gã phát hiện ra Argan nằm trên mặt đất, tứ chi nát bét vì bom nổ, gương mặt anh ta vặn vẹo vì đau, cổ họng thều thào cầu xin gã cứu giúp.

"Blasius...làm ơn"

Blasius nhìn chằm chằm vào gương mặt bị bỏng nặng của Argan, chợt nhận ra ấy thế mà gã đã quên mất khuôn mặt anh ta đã từng trông như thế nào rồi.

"Anh có trách tôi vì đã bỏ mặc anh không?"

Rồi gã thấy Argan đờ người ra một lúc, ánh mắt anh lộ rõ sự tuyệt vọng. Con người vốn tuyệt tình như vậy, sẽ chẳng có gì khiến thứ sinh vật máu lạnh ấy để tâm mà ghi nhớ cả. Argan kêu hai tiếng làm ơn, nhưng dường như chỉ hai từ thôi cũng đã khiến anh ta đau đớn đến méo xệch. Làm ơn, làm ơn gì đây? Argan không nói rõ, vậy cũng đừng trách gã, cái anh ta cần bây giờ, là sự giải thoát. Blasius gượng đứng thẳng dậy, chĩa cây súng về phía đầu Argan, nhìn mắt anh ta chợt mở to mà không do dự bóp cò. Tiếng súng đơn độc vang lên, gã nhìn khuôn mặt nát bấy của Argan mà khẽ chau mày, vội vàng ngồi xuống, nhanh chóng lục lọi trong túi áo anh ta. Rồi gương mặt căng thẳng của gã chợt buông lỏng ra. Cầm trong tay chiếc các-vi-dít đã sờn góc, gã khẽ nắm chặt lấy nó, tựa như nắm chặt lấy sinh mạng mình.

"Ôi Chúa ơi...." Gã thở dài "Có lẽ con lại phải dời ngày xưng tội lại rồi..." Rồi gã đứng dậy, chống gậy men theo bìa rừng mà đi. Hai ngày sau, Blasius leo lên chuyến tàu hoả chạy đến Quedlinburg.

————-　GHI CHÚ　————-

[1] Vị lãnh tụ được nhắc tới ở đây là Adolf Hitler, người đã cùng vợ tự sát vào năm 1945.

[2] Trại tập trung Auschwitz của Đức Quốc Xã, một cái lò sát sinh tàn bạo, người ta ước tính hơn triệu người đã chết ở đó.

[3] VD: việc gỡ bỏ xương của một người để thế vào cơ thể của người khác,...

[4] Nordland: một hãng thuốc lá Đức rất nổi tiếng giữa các binh lính Đức thời thế chiến thứ hai.

[5] Cuối năm 1941 Đức Quốc Xã tuyên chiến với Hoa Kỳ; Năm 1943 nước Ý đầu hàng.

[6] Abensberg: một thị trấn nằm ở bang Bavaria với diện tích là 60.28 km2.