"Có cần viết Warning?"

Câu trả lời là nên có khi rating dưới M và phải có khi rating là MA, NC-17, R.

Một warning về các vấn đề trong tác phẩm sẽ rất quan trọng cho độc giả. Ví dụ: bạn viết một tác phẩm MA, có đề cập đến vấn đề cưỡng bức thì bạn nên ghi rõ vào phần warning là Rape. Đa số các nội dung ở hàng MA đều rất nhạy cảm, nó là những vấn đề nhức nhối trong xã hội mà khá người trong chúng ta từng gặp phải và có thể trở thành một nỗi sợ hay ám ảnh thầm kín nào đó. Vì thế, vẫn nên viết một dòng warning đến độc giả để họ không bị sốc khi tác phẩm đến đoạn đi vào nội dung đó. Họ có thể sẽ không đọc tiếp được và còn có thể xảy ra vài ảnh hưởng tâm lý/cảm xúc không tốt.

Hai phần Rating và Warning đều là sự bảo vệ và tôn trọng cũng như quan tâm mà tác gỉa dành cho độc giả của tác phẩm mình viết.

"Phải warning như thế nào?"

Hiện có kha khá các nhãn warning thích hợp dành cho các nội dung đặc biệt trong tác phẩm. Các bạn có thể tham khảo một số như sau:

I. Dành cho những vấn đề liên quan đến nhân vật so với bản gốc (character)

- OOC: Out of character, tính cách nhân vật trái ngược/khác với bản gốc.

- NCC: Non-cannon character, chỉ chung fic có nhân vật do chính tác giả tạo ra, không có trong bản gốc/đời thực.

- OFC: Original female character, nhân vật nữ do chính tác giả tạo ra, không có trong bản gốc/đời thực.

- OMC: Original male character, nhân vật nam do chính tác giả tạo ra, không có trong bản gốc/đời thực.

- Basher/Bastardization: một/hay nhiều nhân vật đã bị tác gỉa biến thành một tên khốn, khác với phẩm chất ở bản gốc/ngoài đời. Một nhánh nhỏ của OOC.

II.Dành cho những vấn đề liên quan đến sức khoẻ/tâm lí (physical/mental illness)

1. Mental Illness: những vấn đề/bệnh liên quan đến tâm lí. Dưới đây là một vài bệnh thường được đưa vào fanfiction:

- GAD: Generalization Anxiety Disorder, bệnh chỉ một nhân vật có vướng vào chứng lo âu quá độ, họ có thể nghĩ về những mỗi âu lo của mình bất cứ lúc nào và rất thường xuyên.

- Depression: trầm cảm.

- Schizophrenia: tâm thành phiên liệt, nhìn/nghe hoặc tin/luôn nghĩ đến vào một điều không có thật.

- PD: Personality Disorders, rối loạn nhân cách; cảm giác có nhiều người ở trong cơ thể mình và có thể thay đổi/hành xử như một người hoàn toàn khác vào một thời điểm nào đó.

- PTSD: Post-traumatic Stress Disorder , sang chấn tâm lý; người bị ám ảnh và có những biểu hiện khác thường sau một sự kiện lớn nào đó trong đời như cái chết của người thân, chiến tranh, tai nạn xe/máy bay,...

- Attemp/Commit Suicide: tử tự hoặc tử tự không thành.

- Crossdressing: Người thích mặc quần áo, cải trang thành người khác giới.

2. Addict: những người nghiện một thứ gì đó thái quá.

- DA: Drug Abuse, người nhiện thuốc/các chất kích thích.

- AA: Alcohol Abuse, nghiện rượu.

3. Physical Illness: những vấn đề/bệnh liên quan đến thể chất. Dưới đây là một vài bệnh thường được đưa vào fanfiction:

- ED: Eating Disorders, rối loạn ăn uống. Có thể là bỏ ăn cũng có thể là ăn quá độ, không kiểm soát được bữa ăn/lượng thức ăn như người bình thường.

- SE: Sleep Disorders, rối loạn giấc ngủ. Có thể là ngủ quá mức hoặc không thể ngủ được, họ không kiểm soát được thời điểm/thời gian ngủ như người bình thường.

- SI/Self-injury: Tự làm bản thân bị thương, thường là dùng dao hoặc các vật nhọn rạch cơ thể.

- Memory Loss: Mất trí nhớ.

- Cancer: Ung thư.

Để có những cảnh báo tốt nhất, các tác giả nên đề rõ ràng các vấn đề nhạy cảm có thể xảy ra trong fic mình như: lung cancer (ung thư phổi), thay vì chỉ để cancer (ung thư).

III. Dành cho những vấn đề/vấn nạn xã hội (social problems)

- Drug: nội dung có liên quan đến các loại thuốc/chất ngây nghiện, như buôn bán, trao đổi hay trực tiếp sử dụng chúng. Có thể là phạm pháp.

- Violience: nội dung có liên quan đến vấn đề bạo lực. Có thể ảnh hưởng không tốt đến người trẻ tuổi.

- Language: nội dung có những từ ngữ nặng nề, thô tục khó nghe. Có thể ảnh hưởng không tốt đến người trẻ tuổi.

- Bully: bắt nạt, nội dung đề cập đến nhân vật bị ai đó/có thể là một tập thể đối xự tệ hại hơn với những người khác trong tập thể đó.

- Humil/Humilation: nhục mạ, một nhân vật bị ai đó/có thể là nhiều người nhục mạ bằng nhiều cách khác nhau. Hiện tượng thường xảy ra ở trường học.

- Tort/Torture: tra tấn, nặng hơn bạo lực. Có thể dùng những hình thức man rợ với nhân vật để lấy thông tin nào đó/hoặc chỉ là để mua vui.

- Slavery: nô lệ, hình thức chủ - tớ. Một người phải phục vụ người kia không điều kiện. Có thể là thể hiện rõ ràng, có thể là ngầm giữa hai người. Người nô lệ thường bị đối xử rất tệ.

IV. Dành cho những vấn đề liên quan đến mối quan hệ (relationship)

- non - Pairing: không có cặp đôi nào, fic chỉ đơn thuần là những cá nhân quen biết nhau mà không đi đến một tình cảm đặc biệt (chỉ dành cho hai người) nào.

- Smarm: đặc biệt nói về tình bạn, thường fic gắn smarm chỉ đơn thuần nói về tình bạn mà không đề cập đến những tình cảm (như tình yêu) khác.

- nonSA: trong fic cặp đôi là nam và nữ.

- SA: shounen ai/shoujo ai, cặp đôi trong fic là nam và nam hoặc nữ và nữ.

- M/F: Male/Female, mối quan hệ tình cảm bình đẳng giữa nam và nữ.

- M/M: Male/Male, mối quan hệ tình cảm bình đẳng giữa nam và nam.

- F/F: Female/Female, mối quan hệ tình cảm bình đẳng giữa nữ và nữ.

- M/f**: Male/female, mối quen hệ tình cảm giữa một nam lớn tuổi và một nữ kém tuổi hơn, thường là một khoảng cách khá lớn (người nhỏ hơn đa số là thiếu niên).

- F/m**: Female/male, mối quen hệ tình cảm giữa một nữ lớn tuổi và một nam kém tuổi hơn, thường là một khoảng cách khá lớn (người nhỏ hơn đa số là thiếu niên).

- M/m**: mối quen hệ tình cảm giữa một nam lớn tuổi và một nam kém tuổi hơn, thường là một khoảng cách khá lớn (người nhỏ hơn đa số là thiếu niên).

- F/f**: mối quen hệ tình cảm giữa một nữ lớn tuổi và một nữ kém tuổi hơn, thường là một khoảng cách khá lớn (người nhỏ hơn đa số là thiếu niên).

- M/s: Master/slave, mối quen hệ chủ và tớ, có thể là có sự đồng ý hoặc không.

- Chanslash/Underage: mối quan hệ giữa hai người mà một người dưới tuổi vị thành niên.

- Hurt/Comfort: mối quan hệ giữa một người bị hành hạ/tổn thương về mặt tâm lý hoặc thể xác, và người còn lại đóng vai trò an ủi/tìm cách giảm nhẹ đau đớn cho người kia.

V. Dành cho những vấn đề liên quan đến quan hệ thể xác (sexual relationship)

Cảnh báo mục sau có thể có những từ ngữ không thích hợp với người dưới 16 tuổi. Xin cân nhắc kỹ trước khi đọc.

- SC: Sexual Conten, không nhất thiết phải xuất hiện cảnh có nội dung quan hệ thể xác, nhưng sẽ có rất nhiều nội dung chứa câu chữ/hành động gợi tình về điều đó.

- Citrus: nội dung có chứa quan hệ thể xác.

- Yaoi: nội dung chứa quan hệ thể xác giữa nam nam.

- Yuri: nội dung chứa quan hệ thể xác giữa nữ nữ.

- Smut/Hentai: nội dung đơn thuần là quan hệ thể xác.

- RST: Resolved Sexual Tension, hai nhân vật rất muốn đến với nhau về mặt thể xác và đã thực hiện được điều đó.

- UST: Unresolved Sexual Tension, hai nhân vật rất muốn đến với nhau về mặt thể xác và không thực hiện được điều đó xuyên suốt câu chuyện, dù cả hai có bên không hay không đi nữa.

- MC: Mind-controlled sex, quan hệ thể xác mà một trong hai người bị khống chế về mặt suy nghĩ/nhận thức, như chơi thuốc gây ảo giác hoặc bị thôi miên.

- Dub-con: Dubious Consent/Not-quite-rape, quan hệ thể xác mà một trong hai đã đồng ý hay chưa không được thể hiện rõ ràng.

- Rape/Non-con: Non-consensual, quan hệ thể xác bị cưỡng ép, không có sự đồng ý của đối phương.

- Con: Consensual, quan hệ thể xác đã được cả hai bên đồng ý.

- Lime: nội dung có miêu tả cảnh quan hệ thể xác không quá rõ ràng.

- Lemon: nội dung có miêu tả cảnh quan hệ thể xác khá kĩ lưỡng, rõ ràng.

- Sick: nội dung được chính người viết coi là ghê tởm, thường là nặng như ở dạng lemon.

- BDSM: Bondage, Domination, Sado-masochism, dạng mạnh hơn lemon. Thường không dành cho những độc giả nhạy cảm.

+ BD: Bondage and Domination, thường là một người bị trói/không chế và người còn lại ở vị trí hoàn toàn thống trị người bị khống chế. Chưa chắc có sự đồng ý từ hai bên.

+ SM: Sadism and Masochism, thường là một trong hai người phải gây đau đớn cho đối phương để thoả mãn bản thân hoặc chính đối phương phải chịu đau đớn thì mới cảm thấy thoả mãn. Đại khái là một người đánh mới thấy đã và người bị đánh thì đau đớn mới là hạnh phúc.

- D/s: Dominance/submission, giống như chủ - tớ. Một người hoàn toàn trên cơ có quyền làm mọi thứ và người còn lại thì phải phục tùng, đã có sự đồng ý từ hai bên.

- Kink: loại quan hệ thể xác bệnh hoạn như dùng các thứ quái lạ trong lúc quan hệ.

- Toys: một nhánh nhỏ của Kink, sử dụng đồ chơi tình dục trong lúc quan hệ.

- Beastiality: chỉ mối quan hệ thể xác giữa người và thú.

- Shota: chỉ mối quan hệ thể xác mà một người là vị thành niên/trẻ em.

- Incest: chỉ mối quan hệ thể xác giữa những người có chung dòng máu.

VI. Những nhãn khác

- Darkfic: nội dung đào sâu và rõ vào mặt xấu xa, độc ác, ghê tởm của xã hội/bản chất con người. Thường rất nặng nề, trần trụi.

- Shockfic: nội dung fic chủ yếu viết những điều có thể gây sốc cho người đọc.

- Twisted: nội dung miêu tả những hành động hay các mối quan hệ đen tối, bệnh hoạn, độc ác, kinh tởm.

- Squick: nội dung có thể khiến độc giả khó chịu. Như cái chết của nhân vật, bạo lực, máu me, quan hệ thể xác,...

- Gore: cảnh báo nội dung có nhiều cảnh tàn bạo như máu me, chặt chém, phanh thây,... là dạng bạo lực mạnh và ám ảnh, có thể gây sốc.

- Character Death: cảnh báo trước sẽ có nhân vật chết.

- Pers/Personal: câu chuyện được viết dựa trên trải nghiệm của người viết. Có thể nhiều chủ quan đi ngược với đa số nghĩ hoặc cũng có thể nó rất nhạt, vì không được tô vẽ hoa hèo, làm quá lên.

- Mature Themes: nội dung dành cho người trưởng thành, từ rating M trở lên.

Đây là một số nhãn Warning thường dùng. Nếu không có những cái phù hợp với các bạn cần, các bạn có thể viết trực tiếp từ/câu đó ra chỗ warning. Như thế sẽ càng rõ ràng và tốt hơn cho người đọc. Họ sẽ chuẩn bị sẵn trước tinh thần để đọc, như thế sẽ rất hiếm chuyện bỏ ngang vì một vấn đề/cảnh nào đó. Cũng như giúp độc giả không rơi vào tình trạng ám ảnh một chuyện gì đó, nhất là những người nhạy cảm và nhỏ tuổi. Mỗi người đều có những quãng thời gian khó khăn riêng, chúng ta biết giúp đỡ, bảo vệ nhau.

Warning có thể là giữ người khác tránh xa tác phẩm không phù hợp với mình ra nhưng cũng là nơi giữ chân những người có đam mê với những thể loại trong mác warning, xin các bạn đừng nghĩ warning là một nơi chỉ đuổi người đi.

Hãy mạnh dạn viết warning rõ ràng và đầy đủ cho tác phẩm của mình để có những độc giả phù hợp và tuyệt vời có thể chia sẻ nội dung theo cách chính xác nhất với bạn. 

________________________________________________

Mình vẫn đang suy nghĩ về chủ đề cho phần tiếp theo. 

Các bạn có gợi ý gì không nào?