TỪ MỚI BÀI 14: KYOTO

   Dsố của Kyoto hiện tại là khoảng 1 triệu rưỡi người và là tp đứng thứ 6 về dsố của NB. Là địa phương sản xuất n~ hàng thủ công mĩ nghệ như lụa, gốm, đồ sơn mài, là nơi được ban tặng các di tích lịch sử mà trung tâm là đền và chùa có lịch sử gần 2000 năm và trg thời gian 1 năm thì tại nơi này có đến gần 38 triệu khách tham quan trg và ngoài nước đến thăm.

   Thời điểm mà kinh đô ở Kyouto được mở ra là vào năm 794, và sau đó thì tồn tại như là kinh đô trên 1000 năm cho đến khi được dời đô đến Tokyo. Kinh đô mới được gọi là Heian, kế hoạch xây dựng kinh đô mới đó giống như hình chữ nhật với chiều rộng từ Đông sang Tây là 4,6 km và chiều dài từ Nam xuống Bắc là 5,3km, cung điện thì được đặt ở trung tâm của cực Bắc, đại lộ rộng 85m thì chia khu vực tp ra làm 2 phần Đông và Tây, tp nhờ có đại lộ mà được chia ra thành rất nhiều n~ ô vuông vức và n~ ô vuông nhỏ.

   Kế hoạch xây dựng kinh đô mới được thực hiện trg điều kiện hoàn toàn khác so với từ trước đến nay. Đó là phương pháp dựa vào tiền và năng lực của nhân dân trg công việc mà vốn dĩ là nhà nước phải đảm nhận, và là phương thức gần với phương thức thành phần thứ 3 được áp dụng cho kế hoạch tái phát triển tp và phát triển công nghiệp địa phương của NB hiện nay. Trg trường hợp kiến thiết kinh đô Heian thì đã đưa ra phương pháp là chọn ra 1 người làm chủ nhiệm công trình từ trg n~ hào tộc giàu có rồi nhận việc trợ của hào tộc tại địa phương đó n~ người rất giàu có mà có quan hệ thông gia với chủ nhiệm công trình. N~ hào tộc tại địa phương có đầu óc kinh doanh khá là giỏi, lại có đất tư hữu rộng lớn, thêm vào đó là họ rất giàu có nhờ mở rộng chấn hưng ngành nghề nuôi tằm dệt lụa từ rất sớm. Hợp tác với kế hoạch kiến thiết kinh đô mới, hình như n~ hào tộc đó kì vọng vào lợi ích mang tính ktế là tiếp tục mở rộng hơn nữa lãnh thổ của mình nhờ vào nguồn tài nguyện chính phủ. Kinh đô mới từ khi chọn địa điểm đến khi dời đô thì được xây dựng với 1 tốc độ chóng mặt chỉ trg khoảng 1 năm. Và tuy là kiến trúc của kinh đô mang một quy mô chưa từng có nhưng ko nghi chép thể hiện quá trình xây dựng như là số người lao dịch, số lượng tài sản cũng thể hiện việc là phần lớn công trình là được làm bởi tay người dân. Vì là kế hoạch được làm cùng với người dân nên kế hoạch xây dựng kinh đô Heian vừa mang tính thực dụng vừa màng tính linh hoạt. Ví dụ như cung điện thì rất tốn thời gian cho việc xây dựng nên, thời gian đó sự vụ và nghi thức vừa được tổ chức và sd n~ tòa nhà có sẵn. Việc đó có thể nhìn thấy ở việc mà ở n~ khu vực tp thì ko sd n~ khu vực bên phải ẩm thấp mà mở rộng khu vực để ở lên các vùng núi phía Đông và Nam bộ mà trung tâm là bên trái kinh đô cao ráo. Tóm lại, Kyoto ngay từ đầu một mặt đã mang tính nhân tạo một mặt bao hàm sự chuyển động của sự phát đạt mang tính độc lập như một tp nhờ có nhân dân.

   Kinh đô mới được mọi người khen ngợi, và là 1 tp phồn hoa và phát triển. Dsố lúc đầu ước chừng khoảng 1 triệu người. Thế kỉ thứ 9 khi mà kinh đô Heian đã đi vào quỹ đạo thì giao lưu rất nhiều với nhà Đường, rất nhiều văn vật được mang về thông qua các sứ giả và văn hóa mang phong thái nhà Đường đã trở nên rực rỡ. Nhưng khi vương triều nhà Đường của TQ mục ruỗng, quan hệ ngoại giao giữa hai nước bị cắt đứt thì thời đại của văn hóa TQ lên ngôi. Con mắt của người Nhật đã hướng về nước mình, họ loại bỏ n~ thứ ngoại lai ko phù hợp, n~ cái còn được giữ lại thì họ làm cho phù hợp, và văn hóa mang đặc trưng của người Nhật đã được hình thành. Văn hóa này được nảy sinh trg quá thế kỉ thứ 10 và thế kỉ thứ 11, nhờ có chữ Nhật mà n~ tác phẩm mang phong thái Nhật đã được tạo ra ví dụ như truyện, tranh, điêu khắc, kiến trúc. Người mà đã trở thành trung tâm của các phong trào đó là gc quý tộc cung đình sống ở Kyoto.

Văn hóa quý tộc NB phụ thuộc vào tổ chức ktế và chế độ sở hữu đất đai trang viên, nhưng theo sự thay đổi của thời đại thì điều đó di chuyển sang lãnh chúa phong kiến, thực quyền chính trị thì chuyển sang tay gc võ sĩ. Vì thế mà trung tâm chính trị tùy vào thời đại mà di chuyển từ Kyouto đến các tp khác. Tuy nhiên nếu không nói đến thực quyền thì gc quý tộc mà trung tâm là thiên hoàng vẫn là biểu tượng quyền lực của NB và trg mọi thời đại Kyoto vẫn là nơi trung tâm ktế chính trị văn hóa của NB

繊維     lụaせんい

陶磁器đồ gốmとうじき

漆器     đồ sơn màiしっき

史蹟     di tích lsしせき

都kinh đôみやこ

遷都    

長方形hình chữ nhậtちょうほうけい

宮殿cung điện  きゅうでん

市域khu vực tphốしいき

整然     vuông vức           せいぜん

小方形hình vuông nhỏ   こほうけい

資金     tiền vốn                しきん

豪族hào tộc      ごうぞく

造京長官ng quản lí công trìnhぞうきょうちょうかん

援助                    viện trợえんじょ

企業家的性格   đầu óc kinh doanhきぎょうかてきせいかく

養蚕nuôi tằmようさん

絹織物vải lụaきぬおりもの

殖産振興chấn hưng mở rộng ngành ngềしょくさんしんこう

自領lãnh thổ của mìnhじりょう

空前chưa từng cóくうぜん

労役民nhân dân lao độngろうえきみん

動員数số lượng nhân côngどういんすう

合同hợp đồng  ごうどう

柔軟性linh hoạt                                             じゅうなんせい

低湿地vùng ẩm thấpていしっち

高燥       cao ráo     こうそう

山麓部  vùng núi   さんろくぶ

居住区  khu nhà ở   きょじゅうく

自律       độc lập     じりつ

内包       bao hàm   ないほう

軌道quỹ đạoきどう

遣唐使sứ giả nhà đườngけんとうし

滅びるmục nátほろびる

たたれるcắt đứt

彫刻điêu khắcちょうこく

荘園大土地所有制cđộ sở hữu đất đai trang viênそうえんだいとちしょゆうせい

封建領主制lãnh chúa pkiếnほうけんりょうしゅせい