Thạch Lam là một văn tài hoa, xuất sắc. Những truyện ngắn mà ông viết như một bài thơ trữ tình, đi sâu vào phân tích nội tâm nhân vật, như một lời tâm tình thủ thỉ nhưng lại để lại nhiều suy nghĩ nơi người đọc. "Hai đứa trẻ" cũng là một truyện ngắn như vậy. Tác phẩm được rút từ tập truyện "Nắng trong vườn" – 1938 là tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cho phong cách của Thạch Lam 

Truyện của Thạch Lam thường có cốt truyện rất đơn giản hoặc không có cốt truyện, mỗi câu truyện là một mảnh đời rất đỗi quen thuộc, cảm tưởng như ta đã gặp đâu đó trong chính những hồi ức của mình, hay phải chăng ta lại gặp được chính mình trong những tác phẩm đó. Mỗi tác phẩm là một bài văn xuôi, thấm đẫm chất trữ tình, man mác xót thương. Ta có thể bắt gặp chúng qua các tác phẩm như "Dưới bóng hoàng lan", "Cô hàng xén"........ Truyện ngắn "hai đứa trẻ" là câu truyện xoay quanh cuộc sống nơi phố huyện nghèo của An và Liên trong buổi chiều tối, cảnh vật nơi phố huyện cứ "chầm chậm, nhàn nhạt" được tô vẽ bằng những nét ký họa rất đỗi chân thực của chính tác giả.

Cảnh vật được hiện lên qua những trang viết đầu tiên nghèo nàn, xơ xác, có một đường tàu hoang vắng, một ga xép, và một cái chợ nhỏ bé nằm giữa cánh đồng và thôn xóm. Khung cảnh và thời gian đươc tô điểm bằng tiếng trống thu không dìu dặt "Tiếng trống thu không trên cái chợ của huyện nhỏ, từng tiếng một vang xa để gọi buổi chiều.......". Trong khung cảnh tĩnh mịch, vắng vẻ nơi xóm chợ, tiếng trống vang lên gọi chiều tối không làm cho quang cảnh nơi đây bớt phần u tịch mà còn tạo cho con người và cảnh vật như đang chìm đắm vào trạng thái lơ đãng. "Một chiều êm ả như ru", tiếng trống như gọi thời gian và cả sự sống chìm vào bóng tối. Xa xa tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng, màn đêm dần dần buông xuống. Giữa bối cảnh ấy hình ảnh hai chị em An và Liên hiện lên qua những hành động hết sức quen thuộc với những công việc thường ngày "thắp đèn", "đóng quán", cùng nhìn ngắm phố huyện lên đèn, cùng chờ đợi đoàn tàu từ Hà Nội muộn chạy qua.

"Hai đứa trẻ" – không chỉ là bức tranh miêu tả cảnh vật mà còn là bức tranh đời sống, nội tâm của những con người nơi đây. Nó được Thạch Lam miêu tả bằng sự quan sát và cảm nhận qua một tâm hồn ngay thơ, trong sáng của hai chị em Liên và An. Trong thời khắc ngày tàn, Liên ngồi lặng yên, trong mắt cô ánh chiều tà dần dần được thay thế bằng bóng tối "bóng tối ngập đầy dần", sự tĩnh lặng bao trùm cả không gian, cái buồn của buồi chiều quê lan tỏa từ trái tim, và tâm hồn ngây thơ của cô. Trời nhá nhem tối, các đều đã lên đèn, những ánh sáng yếu ớt, le lói cháy trong đêm, nhưng chúng quá mỏng mong trước sự lan tỏa ngày càng mạnh mẽ của bóng tối, không đủ sức soi rọi một không gian rộng lớn, đẩy lùi đi bóng đêm và sự xơ xác của buổi chiều tàn "đèn leo lét trong nhà bác phở Mĩ, đèn hoa kỳ keo lét trong nhà ông Cửu, và đèn dây sáng xanh trong hiệu sách.....". Xa xa ta có thể nhìn thấy cát trên phố "từng chỗ lấp lánh", đường "mấp mô" thêm trong cảnh tranh tối tranh sáng, từng ấy ánh sáng trong đêm nhưng chỉ đủ để tạo ra những khoảng sáng lẻ loi, đơn chiếc, không thể làm giảm đi sự thê lương, buồn tẻ của phố huyện nghèo. Chợ đã "vãn từ lâu", khung cảnh tiêu điều, xơ xác của bức tranh đời sống, không còn cảnh tấp nập đông vui mà thay vào đó chỉ còn lại bóng tối phủ đầy, trên mặt đất phủ đầy vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, rác rưởi còn lại trên đất như minh chứng cho sự xuất hiện của hoạt động của con người. Không gian tràn ngập mùi ẩm mốc, hơi nóng của ban ngày lẫn mùi cát quá quen thuộc khiến chị em Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương này. Thấp thoáng là sự hiện diện của một vài người bán hàng thu xếp hàng hóa về muộn, mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ lom khom "nhặt thanh nứa, thanh tre, hay bất cứ thứ gì có thể dùng được của những người bán để lại". Hình ảnh con người hiện lên không làm cho bức tranh sinh hoạt nơi phố huyện nghèo thêm phần sinh động mà dường như còn tạo thêm phần trầm lặng, đau thường. Ho như những linh hồn bơ vơ, dật dờ trong đêm tối như chính cuộc đời của họ nơi phố huyện nghèo này. Sự xuất hiện của con người trong buổi hoàng hôn ảm đạm, mọi thứ chông chêch, không có điểm nhấn, không có chút sinh khí sự sống nào.

Trong bóng tối của phố huyện nghèo ấy, dưới sự quan sát của Liên và An còn có những con người khác, những số phận con người quen thuộc khác nữa. Đó là hình ảnh con chị Tí, hình ảnh cụ Thi điên "ngửa cổ uống một hơi sạch, đặt ba xu vào tay Liên"... gợi cho ta nhiều thương xót về một cuộc đời, một kiếp người dật dờ không bến đỗ. Từng cảnh người, từng số phận một hiện lên trong sự tĩnh lặng của bóng tối, màn đêm khiến cho cuộc sống của họ càng trở nên tối tăm hơn. Những vầng sáng nhỏ nhoi trong đêm được tỏa ra từ những ngọn đèn của những con người ấy, ánh sáng của Liên "từng hột lọt qua phiên lứa", đèn hoa kỳ leo lét cháy sáng nhà ông Cửu, quầng sáng ngọn đèn "lay động trên chõng nhà chị Tí", chấm sáng nhỏ và vàng gánh hàng phở nhà "bác Siêu". Từng ấy con người từng ấy hoàn cảnh, cũng giống như những ánh sáng được tỏa ra từ những ngọn đèn trong đêm thầm lặng nhìn cái nghèo đang diễn ra trước mặt nhưng cũng không thể làm gì được.

Những mảnh đời ấy họ mong ngóng về một chuyến tàu từ Hà Nội chạy về đây, đem theo chút huyên náo, ồn ào của thành thị. Chuyến tàu cuối ngày như là niềm hy vọng cho tất cả những con người ấy, Liên ngắm nó từ xa "ngọn lửa xanh biếc, nát mặt đất như ma trơi", tiếng còi tàu vang lại, "các toa tàu sáng trưng" rồi nó lại đi mất chìm vào bóng tối, chỉ còn lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt. Có lẽ, con tàu có ý nghĩa vô cùng đặc biệt với những thân phận con người nơi đây, nó mang theo một thế giới khác đi qua. Chuyến tàu đêm như còn chở theo cả của những mảnh đời, là khát vọng vươn tới ánh sáng, thoát ra cảnh tối tăm của họ

"Hai đứa trẻ" là một câu chuyện nhẹ nhàng, sâu lắng. Câu chuyện cho chúng ta liên tưởng tới số phận và hoàn cảnh của con người nơi phố huyện nghèo khi đất nước còn chìm trong chiến tranh, hoạn nạn