TẬP 3

Các bạn, xin chào buổi sáng tốt lành!

Hôm qua chúng ta nhắc đến, trên thực tế, an định của thế giới, xã hội, gia đình không phải là không có biện pháp để đạt thành, then chốt chính ngay tâm niệm của mỗi người. Nếu như tự tư, thì liền phát sanh xung đột; nếu như luôn luôn nghĩ đến người khác, thì gia đình xã hội liền sẽ an khang viên mãn.

Hôm qua cũng đã nói đến, một đứa bé nếu như từ nhỏ có thể suy nghĩ vì người khác, thì sự khởi tâm động niệm của nó từ nhỏ đã bắt đầu vun bồi phước phần cho chính mình, cho nên từ nhỏ liền biết bồi phước tích phước. Vì giữ được tâm này nên chúng biết được đi học chí ở thánh hiền, phải đem đạo đức học vấn đã học phụng hiến cho xã hội. Cho nên khi chúng bước vào xã hội liền biết vì xã hội tạo phước, do đó phước phần của chúng liền sẽ càng ngày càng lớn. Đến già rồi phước báo liền hiện tiền, được an hưởng lúc lớn tuổi. Cho nên trong "ngũ phước" có một phước gọi là "thiện chung". Nói cho dễ hiểu một chút chính là được dễ chết, chứ không phải chết rất khó khăn.

Tục ngữ thường nói: "không dễ chết". Câu nói này dường như là lời nói mắng người, thế nhưng hiện tại câu nói này không xem là lời mắng người, mà xem là gì? Xem là một hiện tượng phổ biến. Chúng tôi nhớ còn lúc nhỏ, thường hay nghe nói đến một vị nào đó, hôm qua ra đi khi ngủ rất an lành. Hiện nay tình hình này có nhiều không? Không nhiều. Vì sao người thời trước họ có thể an lành mà rời thế gian này, còn người hiện tại khi chết có thể phải đưa đi cấp cứu, khi chết có thể là không biết gì hết? Đó đều là do họ không biết cách chăm sóc thân thể, họ không biết vun bồi phước phần của chính mình. Phước quá mỏng thì không thể "thiện chung". Cho nên người cần phải có phước phần. Căn nguyên vẫn ở một niệm thiện tâm. Người xưa tâm địa lương thiện, nơi nơi đều nghĩ đến người khác, vì vậy mà chết được rất nhẹ nhàng. Người thời này tự tư tự lợi, cho nên trước khi chết vẫn sợ được sợ mất, chấp trước nhiều điều, không buông bỏ. Nếu chúng ta muốn tuổi già hưởng phước, thì phải biết giữ tâm thiện, phải biết được mỗi lúc đều có thể buông bỏ, không nên chấp trước. Rất nhiều người đều cảm thấy, đời người phải làm việc, thì mới có thể giúp đỡ cho xã hội, sau này già rồi thì sẽ không thể dốc hết tâm lực của mình. Cho nên phần nhiều đều cảm thấy dường như 20 tuổi đến 60 tuổi mới là giai đoạn hoàng kim tạo phước cho xã hội. Rất nhiều người quy hoạch đời sống đều nói như vậy. Kỳ thật, ngay một đứa bé, từ nhỏ tiếp nhận giáo huấn của thánh hiền, thì đời sống của chúng tuyệt đối không phải chỉ có thời gian của 40 năm. Chúng ta cùng nhau xem lại, đứa bé này từ nhỏ đã dùng tâm nhân ái, giữ tâm đạo đức.

Trong lớp học của chúng tôi, đã từng có một đứa bé mới hơn hai tuổi, ngày đầu tiên đến lớp, khi học xong về nhà, cha mẹ của chú hỏi chú hôm nay con học được cái gì? Đứa bé này lập tức tinh thần phấn chấn nói ra bốn chữ: "hiếu thảo cha mẹ". Cha mẹ của chú cũng rất kinh ngạc, trẻ nhỏ hơn hai tuổi học được điều vô cùng quý báu, rất là thiết thực. Khi lần thứ hai đi học, thầy giáo mời nhiều bạn học lên chia sẻ, tuần lễ này đã làm được những việc gì để hiếu thảo với cha mẹ. Vì học vấn qúi ở thực hành, cho nên sau khi học rồi, quay về nhà phải cố gắng thực tiễn. Rất nhiều đồng tu đều đến nói, giúp cha mẹ bưng nước rửa chân, có người cắt trái cây cho cha mẹ ăn. Bạn nhỏ hơn hai tuổi này xem thấy rất nhiều anh nhiều chị lớn đều làm được những việc hiếu hạnh, khiến chú khởi tâm học làm theo. Các bạn! Người lớn dạy trẻ nhỏ là một phương pháp, trẻ nhỏ dạy trẻ nhỏ lại là một phương pháp tốt, nên gọi là "tương quan nhi thiện", chúng sẽ quan tâm lẫn nhau. Cho nên đứa nhỏ này, sau khi học tiết thứ hai xong, lập tức liền tìm lấy tách trà mang nước nóng đến cho cha mẹ uống. Các bạn! Chú mới hơn hai tuổi mà luôn giữ cái tâm như vậy. nên gọi là "phước điền tâm canh", chúng đã đang vun bồi phước phần của chính mình. Hành vi của chúng như vậy là tu thân, chúng cũng sẽ cảm động cha mẹ của mình. Ngay đến đứa bé hơn hai tuổi cũng biết bưng trà cho cha mẹ uống, biết được mọi lúc mọi nơi phải suy nghĩ đến cha mẹ. Tin rằng bậc cha mẹ cũng cảm thấy, con mình làm như vậy, thì chính mình càng phải tích cực làm hiếu đạo. Cho nên đứa bé này đã bắt đầu tề gia.

Thí dụ về chú bé này, khi tôi ở Trung Quốc đại lục đã giảng khắp cả đại giang nam bắc, thậm chí biểu dương ở hải ngoại, đem câu chuyện của chú kể ở các nơi như Malaysia, Singapore, Indonesia. Vì đứa bé này chân thật là công phu tu thân, chúng ta mới có thể đem những câu chuyện này mà biểu dương với mọi người, để thật nhiều người trong khắp thiên hạ đều có thể do đây mà bắt chước theo.

Cho nên một đứa bé nếu như từ nhỏ nhận được giáo dục của thánh hiền, sinh mạng của chúng tuyệt đối không phải là từ 20 tuổi mới bắt đầu phát quang, mà từ mấy tuổi vậy? Nếu như lúc người mẹ mang thai, liền biết mở Đệ Tử Quy cho chúng nghe, cho chúng nghe những kinh điển thánh hiền này, có thể đứa bé này khi sanh ra, câu đầu tiên nói cái gì nào? Có thể nói là "Đệ Tử Quy thánh nhân huấn", đứa bé đó từ nhỏ sanh ra liền có thể hoằng dương thánh giáo, sinh mạng của chúng ta từ nhỏ đã có giá trị rồi. Cũng vậy, đứa bé từ nhỏ đọc sách thánh hiền, chúng lớn lên tạo phúc xã hội, trí huệ của chúng sẽ ngày càng thêm lớn, càng già chúng càng có giá trị, đi đến nơi nào cũng có rất nhiều hậu sanh vãng bối đến thân cận. Vì thân cận được người như thế thì có thể nhận được rất nhiều khải thị của nhân sanh, giảm thiểu rất nhiều những việc sai lầm. Cho nên người tiếp nhận giáo huấn của thánh hiền thì sinh mạng của chúng không phải là 60 tuổi kết thúc, mà là đến già vẫn rất có giá trị.

Thầy giáo của tôi là Hòa Thượng Tịnh Không, năm nay đã 79 tuổi rồi. Ngài đi đến khắp nơi trên thế giới, đều có rất nhiều học trò hy vọng có thể nhận được giáo huấn của ngài. Không chỉ là người Trung Quốc mong nhận được giáo huấn của ngài, hiện tại các chủng tộc tôn giáo trên thế giới đều rất hy vọng có thể thân cận vị trưởng lão này. Cho nên sinh mạng của ngài tuyệt đối không phải là 60 tuổi kết thúc. Sinh mạng của ngài đến lúc nào kết thúc vậy? Không hề kết thúc, vì giáo huấn của ngài là từ trong tâm chân thành lưu xuất ra, mà tâm chân thành có thể siêu việt thời không, cho nên trong "Trung Dung" nói "thành giả, vật chi chung thỉ", chân thành nhất định có thể thành tựu sự việc. Hơn nữa chí thành như thần, chí thành có thể cảm thông. Cho nên dùng tâm chân thành dẫn đến hành động lời nói, không vì thời không mà thay đổi được sức ảnh hưởng của ngài. Cho nên thưa các bạn! Khổng Lão Phu Tử đã chết chưa? Tinh thần của ông trường tồn, mô phạm cho đời sau. Phạm Trọng Yêm đã chết chưa?

Vào năm 2002, đại lục tổ chức một cuộc hoạt động người Hoa toàn cầu học kinh, đến từ Malaysia, đến từ Singapore, HongKong, Indonesia, người Hoa rất nhiều nơi đều đến Sơn Đông để tham dự, trong đó có một yêu cầu đặc biệt với người đến tham dự, là truyền thừa đời sau của Phạm Trọng Yêm. Đã hơn 800 năm, đời sau của ông đều rất có thành tựu. Ngay trong lúc diễn giảng, tôi đã tìm ra được hai vị, trong đó có một vị tôi thấy ông có khuôn mặt rộng, trái tai rất to. Người xưa nói, nhìn là biết tướng phú quý. Cho nên giáo huấn của ông từ 800 năm trước vẫn ảnh hưởng đến con cháu đời sau của ông. Vị con cháu này của ông, trong hoạt động truy điệu ở Sơn Đông, bước lên trên đài hát lên một bài ca. Họ đem Nhạc Dương Lầu Ký của Phạm Trọng Yêm phổ thành một ca khúc. Khi họ hát đến câu:"tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc", tin rằng linh hồn Phạm Trọng Yêm trên trời, ông cũng cảm thấy đời này thật có giá trị, đời này thật không uổng phí. Cho nên ngay con cháu của chúng ta, từ nhỏ tiếp nhận giáo huấn của thánh hiền, nó biết dùng tâm chân thành, tâm yêu thương, để kinh doanh cuộc đời của nó, tin rằng giá trị đời này của nó sẽ mãi được lưu truyền.

Các bạn! Khi quí vị làm cha mẹ của người, làm trưởng bối của người, rốt cuộc quí vị muốn con cháu của mình có một nhân cách thế nào? Việc này rất quan trọng. Quí vị hy vọng chúng là mô phạm cho đời sau, hay là mong muốn chúng không bị đói chết thì được rồi? Tư tưởng quan niệm của chúng ta sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến con cháu đời sau.

Các bạn! Làm người phải có chí khí. Khi chúng ta biết nền văn hoá xưa có thể giải quyết vấn đề của xã hội và thế giới này, thì chúng ta phải nỗ lực phấn đấu, phải dũng cảm mà đi con đường này. Các vị bằng hữu! Dũng cảm mà đi cũng không cần phải rơi đầu, cũng không cần phải đổ máu, chỉ cần phải bắt đầu từ đâu? Bắt đầu từ tu thân của chính mình mà làm. Cho nên có rất nhiều sự nghiệp lớn bắt đầu từ rất nhỏ, từng bước từng bước mà làm ra. Trong "Đại Học" có câu giáo huấn rất quan trọng: "từ thiên tử cho đến dân thường, việc đầu tiên là lấy tu thân làm gốc". Ý muốn nói rằng, cho dù họ là người lãnh đạo quốc gia hay là người dân bình thường, họ muốn trị quốc được tốt, trị gia được tốt. Phải hạ thủ công phu từ chỗ nào? Tu dưỡng đạo đức, học vấn của chính mình. Khi quí vị có đạo đức, học vấn, thì có thể tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Cho nên nhiều việc phức tạp, quí vị đem nó phân tích cặn kẽ, kỳ thật rất đơn giản.

Chúng ta đã hiểu rõ được, người có tâm nhân từ, mỗi niệm có tâm nhân từ, người người đều có nhân từ, thì xã hội liền có thể hướng đến một thế giới đại đồng. Chúng ta tiến thêm một bước nữa, một người có tâm nhân từ, phải bắt đầu bồi dưỡng từ đâu? Phải hạ thủ từ đâu mới có thể nuôi lớn tâm nhân từ của họ? Chúng ta luôn phải tìm ra cái bước đầu tiên. Bước đầu tiên này ở đâu vậy? Tốt! Khi chúng ta thường hay hướng về cội gốc mà tư duy, thì chân lý liền xuất hiện. Một người không hiếu kính đối với cha mẹ, họ đi hiếu kính đối với người khác, quí vị có tin hay không? Cho nên trong "Hiếu Kinh" có câu "bất ái kỳ thân", không yêu cha mẹ của họ, "nhi ái tha nhân giả", mà đi thương yêu cha mẹ người khác, gọi là bội đức, là trái với đức hạnh của một con người, việc này không thể nào có được.

Trong lúc giảng dạy, tôi đã từng thỉnh giáo qua một số người nữ chưa kết hôn. Tôi nói: có một người nam, anh ấy rất tích cực đeo bám bạn, không ngừng nỗ lực trong suốt mấy mươi năm (hiện tại còn có loại ái tình lâu dài mấy mươi năm như một ngày không? Hiện tại hình như không còn), anh ấy đeo đuổi bạn ba năm, ba năm như một ngày. Bạn có bất cứ yêu cầu nào, thì anh ấy nhất định tận tâm tận lực làm tốt giúp bạn, hơn nữa chỉ cần có thời gian rảnh liền mời bạn đi uống cafe, dẫn bạn đi du sơn ngoạn thuỷ, thế nhưng anh ấy chưa từng uống cafe với cha mẹ mình, cũng chưa từng đi leu núi với cha mẹ. Ba năm này, bạn cảm thấy anh ấy rất tốt đối với bạn, anh ấy muốn kết hôn với bạn. Đột nhiên có một vị trưởng bối, là người hàng xóm của anh ấy nói với bạn: người nam này không hiếu kính đối với cha mẹ của anh ấy. Xin hỏi, bạn có nên kết hôn với anh ấy không? Có nên không? Không nên. Có một số nữ sĩ hơi do dự. Người trong cuộc mê muội, nếu như bây giờ còn do dự, khi thật sự gặp phải rồi thì sao? Nhất định là nhảy vào. Vì sao các vị có kinh nghiệm đến như vậy? Cho nên chúng ta phải hiểu rõ được, hiếu rất quan trọng đối với một con người. Một người không học được hiếu đạo, thì thái độ đời sống ân nghĩa, đạo nghĩa của họ không thể hình thành được. Vì người có ân đức lớn nhất đối với chúng ta không ai hơn được cha mẹ của chính mình, khổ cực mang thai, sanh đẻ, nuôi nấng, dạy bảo. Họ không nuôi lớn ân nghĩa, không nuôi lớn đạo nghĩa, thì sẽ nuôi lớn cái gì? Có rất nhiều cha mẹ nói "con của tôi không học tốt cũng không học xấu". Có người nào như vậy hay không? Học như chiệc thuyền chảy ngược dòng nước, không tiến thì lùi. Cái gì là ngược dòng nước? Xã hội hiện nay là một cái lò ô nhuộm lớn, bạn không mau dạy chúng cho tốt thì chúng nhất định sẽ học xấu. Tôi đã từng ở một nơi tương đối hẻo lánh để dạy học, thông thường người ta sẽ cho rằng, ở nơi hẻo lánh thì mức ô nhiễm sẽ thấp, cho nên trẻ con rất đơn thuần. Kỳ thật không phải vậy, vì hiện nay có một đại ma vương ở khắp mọi nơi, cho dù bạn ở trong núi sâu, nó cũng sẽ chạy đến nơi đó và nó đem những quan niệm không chính xác nói với bạn. Đại ma vương này là ai? Truyền hình. Làm sao các vị nhận biết được nó vậy? Đúng rồi! cho nên chúng ta phải cảnh giác. Bạn không mau đem quan niệm thái độ chuẩn xác dạy cho trẻ con, thì mỗi ngày từng li từng tí chúng đang học những đều không tốt. Vì vậy, khi cho đứa bé xem truyền hình, nhất định phải chọn những tiết mục không ô nhiễm, những tiết mục tốt. Khi đứa bé không thêm lớn ân nghĩa, tình nghĩa, thì sẽ thêm lớn cái gì? Sẽ thêm lớn lợi hại. Chúng ưa thích thì chúng sẽ tận lực mà truy cầu, chúng không ưa thích thì có thể chúng sẽ trở mặt không nhận người quen. Khi thái độ của đứa bé đối với người đều là lợi hại. Vậy lợi hại có đáng tin cậy hay không? Lợi hại có nhiều hình nhiều dạng, hôm nay không có lợi hại gì thì anh em còn có thể hoà thuận cùng ở với nhau, ngày mai có thể vì tài sản của cha mẹ, mà anh em liền sẽ trở mặt. Cho nên vì sao người nam này trong ba năm có thể tận tâm tận lực đến như vậy, vì người nữ đó mà bỏ công ra, nguyên nhân ở chỗ nào? Có lợi để chiếm. Cho nên, quí vị thấy ngày nay người con trai thấy người nữ xinh đẹp, họ không tiếc thân tình nguyện phục vụ cho cô ấy, có hay không? Nửa đêm cô gái này bụng đói rồi, gọi điện cho anh ấy, anh ấy lập tức chạy đi mua cho cô ấy một ly bột mè nóng, hoặc là một ly hạnh nhân nóng để cô ấy ăn, động lực phía sau này là lợi. Khi bạn lấy anh ấy rồi, sau ba năm lại sanh cho anh ấy một đứa con trai vừa trắng vừa tròn. Thế nhưng sanh con rất khó nhọc, cho nên trên mặt có vài nếp nhăn, không còn mỹ miều trẻ đẹp như trước. Rốt cuộc vị nam sĩ này ra ngoài làm việc, thấy một người xinh đẹp trẻ tuổi hơn, vậy anh từ lợi biến thành cái gì? Biến thành hại. Vì anh ấy lại muốn theo đuổi cô gái đó, chúng từ lợi liền biến thành hại, bởi vì anh ấy chỉ có lợi hại, chỉ có thích ác, cho nên từ lợi liền biến thành hại, từ hại biến thành ác. Làm ra động tác này, sẽ ảnh hưởng gia đình, ảnh hưởng xã hội, tỷ lệ ly hôn nâng lên cao.

Tỷ lệ ly hôn nâng cao, thì trực tiếp ảnh hưởng đến giáo dục thế hệ sau. Không chỉ là sau khi bạn ly hôn sẽ ảnh hưởng đứa nhỏ này, mà ở ngay trong quá trình chung sống, sự xung đột của vợ chồng, bầu không khí không tốt này, sẽ ghi lại ấn tượng sâu sắc trong tâm khảm của ai? Của trẻ nhỏ. Cho nên vợ chồng bất hoà, chồng vợ ly hôn, là tổn hại cả đời đối với con cái.

Tỷ lệ ly hôn còn kéo theo một vấn đề xã hội nghiêm trọng khác nữa, đó chính là tỷ lệ phạm tội. Tôi đã từng hỏi qua một vị là người lãnh đạo của trại giam, ông nói 60% - 70% số người bị tù tội, đều có từ gia đình bất hoà. Gia đình không kiện toàn, trẻ nhỏ từ nhỏ không có giáo dục gia đình tốt, cho nên nền tảng nhân sanh của chúng không được xây đắp. Sau đó đến trường học, vào xã hội, gặp được nhân duyên không tốt, lập tức liền bị bật gốc, rất dễ dàng bị bạn xấu làm hư hỏng. Khi tỷ lệ phạm tội của xã hội càng ngày càng cao, dù bạn có nhiều tiền, có địa trong xã hội, bạn có cảm giác an toàn hay không? Không có! Hiện tại cả thế giới, đích thực ra rất ít người có cảm giác an toàn. Cho nên chúng ta đi dạo trên phố, như tôi đi đến Hải Khẩu, ba lô của tôi tôi phải mang như thế nào? Nhất định phải mang ở phía trước, hoặc là mang ở phía trước bụng, phải mang như vậy mà đi chậm chậm. Nếu mang phía sau sẽ như thế nào? Nếu như có người muốn giựt bóp da của bạn, bạn liền bị nguy hiểm.

Hiện tại xã hội không được trị an là kết quả. Nguyên nhân do đâu vậy? Gia đình không có ổn định, con người từ nhỏ không được dạy hiếu đạo, không học giáo huấn thánh hiền. Ngày nay hôn nhân không tốt, nguyên nhân do đâu? Nguyên nhân từ nhỏ không được học hiếu đạo. Chúng ta hiểu rõ được điểm này, thì càng phải xem trọng giáo huấn của hiếu đạo, và giáo huấn của thánh hiền. Nhất là chúng ta trước đây thường hay oán trách trị an xã hội không tốt, chi bằng hiện tại làm từ chính mình, dạy hiếu, đồng thời nhìn thấy con cái của người khác, cũng phải dạy cho chúng hiếu thảo cha mẹ. Chúng ta phải tận tâm tận lực mà phát triển quan niệm quan trọng chính xác này.

Khổng Lão Phu Tử trong Hiếu Kinh có một đoạn khai thị rất quan trọng: "phù hiếu, đức chi bổn dã, giáo chi sở do sanh dã". "Hiếu" là căn bản của đức hạnh, giáo dục phải bắt đầu từ chỗ này. Nếu không bắt tay từ hiếu đạo, thì không thể nuôi lớn được đức hạnh của một người, cho nên giáo dục là chú trọng hiếu đạo. Các bạn! Chúng ta đem câu này đọc qua một lượt, bạn đọc qua một lần nhất định có cảm giác không như ngày trước đọc qua một câu này. Nào, chúng ta cùng đọc qua một lần: "phù hiếu, đức cho bổn dã, giáo chi sở do sanh dã". Tốt quá! Đã tìm được căn bản thì đường sẽ không còn xa, nên gọi là quân tử lo ở gốc, gốc đã kiến lập thì nhân đạo liền sanh, cho nên Lão Phu Tử trong Luận Ngữ liền nói đến "hiếu đệ dã giả, kỳ vi nhân chi bổn dữ", vì vậy chúng ta nhất định phải bắt đầu từ chữ "Hiếu".

Chủ đề lần này của chúng ta là giảng rõ về Đệ Tử Quy, mà Đệ Tử Quy chính là từ "hiếu để" mà cắm gốc, cho nên "nhập tắc hiếu, xuất tắc đệ". Trước khi chúng ta bắt đầu giảng Đệ Tử Quy, chúng ta cần phải xác lập trước thái độ học tập chính xác. Khi chúng ta có thái độ học tập chính xác, hiệu quả học tập của bạn sẽ rất tốt. Tục ngữ nói "bắt đầu tốt là thành công được một nửa".

Học tập quan trọng ở lập chí, nên gọi là "học quí lập chí". Chúng tôi ở Hải Khẩu mở lớp học cho thầy giáo, tiết thứ nhất chúng tôi cùng với tất cả thầy giáo cùng đồng lập ra một chí hướng, là "vì tiếp nối tuyệt học của thánh giáo, vì vạn thế khai mở thái bình". Chúng ta thường mong cầu thế giới hòa bình. Thế giới hòa bình là một kết quả, trước tiên phải trồng nhân gì? Trước tiên mỗi người phải trồng cái nhân tư tưởng quan niệm nhân ái. Mà quan niệm tư tưởng nhân ái phải thông qua học tập, thông qua giáo dục, cũng chính là phải giáo dục trí huệ của thánh hiền, cho nên "khai thái bình" là kết quả, "kế tuyệt học" là trồng nhân. Vì tiếp nối tuyệt học của thánh giáo mới có thể nương trước dìu sau, muốn nương trước thì chính mình trước tiên phải học tốt.

Chúng tôi có một vị thầy giáo dạy lớp năm, thầy có sứ mạng như vậy, cho nên cả ngày ngoài việc dạy học ra, còn phải sắp xếp ba giờ đồng hồ thâm nhập kinh điển thánh giáo. Mỗi buổi sáng thầy đi đến trường học từ rất sớm, sau đó chính mình lật Đệ Tử Quy ra, lật Hiếu Kinh ra đọc tụng. Học trò của ông vừa bước vào cửa, vốn dĩ còn mang theo thức ăn sáng dự định đến nơi đó từ từ mà ăn, nhưng khi thấy thầy giáo đã đoan trang nghiêm túc ngồi ở đó đọc kinh, trẻ nhỏ lập tức đến chỗ ngồi của chính mình và đem sách kinh ra cùng đọc theo. Cho nên, các bạn, giáo dục quan trọng nhất là việc gì? Lấy mình làm gương. Do bởi dụng tâm của thầy, cho nên lớp của thầy ngoài thành tích, lễ phép, có sự thành công rất lớn. Hiệu trưởng của thầy sau khi xem thấy rồi, liền hỏi ông rằng: "lớp của thầy dạy như thế nào vậy, vì sao mà dạy được tốt đến như vậy?" Vị thầy giáo này nói với hiệu trưởng: Vì em đã giảng mấy trăm lần giáo huấn của cổ thánh tiên hiền, dùng giáo huấn của cổ thánh tiên hiền để dạy các em.

Trung Quốc có một bộ sách, mang tên là Đức Dục Cố Sự, trong đó có hơn bảy trăm câu chuyện của thánh triết nhân, phân thành tám mục để biên tập. Tám mục này chính là bát đức, căn cứ "hiếu, đễ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sĩ", từ bát đức này biên tập ra. Mỗi ngày ông giảng cho học trò nghe hai ba câu chuyện giáo dục, cho nên những đứa nhỏ đó về sau hiểu được thấy người hiền thì biết sửa mình. Sau đó lại dùng Đệ Tử Quy làm qui chế cho lớp của mình. Học trò phạm quy không đợi thầy giáo nói, chính mình liền biết được sai ở câu nào. Thí dụ nói chạy trong phòng học, bị đụng vào bàn ghế, học trò sẽ nói gì? "Khoang chuyển loan, vật xúc lăng", "sự vật mảng, mảng đa thố". Khi trẻ nhỏ có hành vi không tốt xuất hiện, trẻ nhỏ sẽ nghĩ đến: "Vô tâm phi, danh vi thố, hữu tâm phi, danh vi ác, quá năng cải, qui ư vô, thướng yểm sức, tăng nhất cố". Cho nên trẻ nhỏ hiểu được sẽ mạnh dạn nhận sai, mạnh dạn sửa lỗi, không hề thoái thác, không hề che giấu. Cũng sẽ nghĩ đến "đức hữu thương, thỉ thân sai". Các bạn! Khi thế hệ sau của chúng ta gặp phải sự việc này, đều có thể đề khởi giáo huấn của Đệ Tử Quy, thì ngay đời này của chúng nhất định sẽ sống rất đầy đủ, rất thiết thực, cũng sẽ có sức ảnh hưởng lớn. Cho nên ngoài biểu hiện tốt ở trong lớp ra, sau khi được hiệu trưởng chú trọng, còn yêu cầu thầy giáo của trung tâm chúng ta cùng thầy giáo toàn trường có hai lần diễn giảng, sau đó chúng tôi lại đem Đệ Tử Quy phát tặng đến toàn trường của họ. Cho nên, một người có lập định chí hướng, muốn "vì tiếp nối tuyệt học của thánh giáo", sức ảnh hưởng của họ sẽ không ngừng mở rộng, yêu cầu của chính họ thì phải rất sâu, họ liền có thể "cẩu nhật tân, nhật nhật tân, hựu nhật tân". Vị thầy giáo này tiếp xúc với tôi thời gian nửa năm thì ông liền bắt đầu theo tôi đến Trung Quốc Đại Lục diễn giảng, đem kinh nghiệm của ông không chỉ thúc đẩy ở trong trường học, mà còn cống hiến cho các phụ huynh cùng thầy giáo của khu vực khác.

Các bạn, "vì tiếp nối tuyệt học của thánh hiền" tuyệt đối không phải là việc xa vời bất cập, mà quan trọng nhất là ở tâm niệm của chúng ta có chân thật phát ra được hay không. Cho nên chúng ta phải lập chí "tiếp nối tuyệt học", đương nhiên phải từ chính bản thân mình, bắt đầu từ người thân nhất, chúng ta làm tấm gương cho họ. Cho nên lập chí của chúng ta có thể trước tiên lập chí làm tấm gương tốt cho con cái. Các bạn, khi quí vị lập chí này, bảo đảm ngay tức khắc quí vị liền biến thành một người khác, vì khi nói chuyện bạn sẽ rất cẩn trọng. "Gian xảo ngữ, ô uế từ", nói ra thì không phải là tấm gương tốt cho con cái. Ở gia đình thì lập chí làm cha mẹ tốt; ở công ty lập chí làm gì? Làm một người xếp tốt, đồng sự tốt; ở ngay trong xã hội lập chí làm công dân tốt. Chúng tôi có vị thầy giáo ngồi xe bus, vừa lúc xem thấy một vị trưởng bối đi lên, ông lập tức đứng dậy, mời vị trưởng bối này ngồi. Thầy vừa làm như vậy xong, kết quả là liên tiếp có bốn người nhường chỗ ngồi. Ông thấy rồi rất cảm động, suýt chút thì rơi nước mắt, ông cũng ấn chứng được mỗi một người đều có bản tánh lương thiện. Khi chúng ta có phần chí hướng này, muốn đi cải thiện phong khí xã hội, tin tưởng cử chỉ lời nói của bạn đều sẽ cẩn trọng, đều sẽ khắc chế chính mình. Cho nên đạo đức học vấn của chúng ta cũng vì lập chí mà không ngừng nâng cao lên. Đây là lập chí.

Ở Thẩm Quyến chúng tôi đối diện với trẻ nhỏ năm - sáu tuổi, chúng tôi hỏi các em là đi học để làm cái gì? Các vị biết đáp án của chúng là gì không? Đáp án của chúng rất là chuẩn xác, muốn làm thánh hiền. Nó nói, không làm thánh hiền thì đi học làm gì? Sáu – bảy bạn nhỏ, từ bên ngoài trở lại trường mẫu giáo của chúng, trên đường đi trẻ nhỏ còn tranh trước tranh sau làm gì? Nhặt rác. Chúng vừa nhìn thấy rác, dường như nhìn thấy của báu vậy, cảm thấy ta có thể vì xã hội phục vụ, mọi người giành nhau để nhặt rác. Đúng lúc trên đường gặp được một số học sinh trung học tan trường, học sinh trung học này trên tay đang cầm que kem, đang cầm thức ăn, vừa ăn vừa vứt rác, đột nhiên nhìn thấy một nhóm trẻ nhỏ đang nhặt rác, đang định vứt rác, đột nhiên ở giữa chừng dừng lại, không thể vứt xuống. Sau đó có một học sinh trung học, nói với các bạn khác là chúng ta đừng có ném rác nữa, các em nhỏ như vậy đang nhặt rác. Chú đó dùng tiếng Quảng Đông để nói, trong sáu – bảy em nhỏ chỉ có một em là người Quảng Đông, khi trở lại trường mầm non của chúng, chú nhỏ này liền cao giọng phiên dịch ra lời của anh trung học kia để cho các bạn học khác cùng nghe. Chú nói mấy anh trung học kia vì nhìn thấy chúng ta nhặt rác, cho nên mấy anh ấy không ném rác nữa. Sự cảm nhận trong nội tâm của bạn nhỏ này, là lời nói hành động của ta đều có thể ảnh hưởng xã hội này, cho nên định vị của đứa bé này chính là "học vi nhân sư, hành vi thế phạm".

Chí hướng cũng giống như mục tiêu của đời người, chúng ta lập chí đúng, đời này mới không luống qua một cách vô ích. Vậy thì trong học tập, ngoài lập chí ra còn có một thái độ rất quan trọng, gọi là "học quý ở hành". Chúng ta học tập một câu kinh giáo, thì nhất định phải làm một câu, nên gọi là giải hành tương ưng, như vậy thì đạo đức học vấn của chúng ta mới có thể nâng lên cao.

Vào thời Đường triều, có một vị cao tăng tên Ô Sào Thiền Sư. Bạch Cư Dị là nhà thơ của nhà Đường, cuối đời thích học Phật, ông hy vọng có thể đến thân cận vị cao tăng như vậy, có thể nâng cao học vấn của chính mình. Khi ông gặp được Ô Sào Thiền sư, ông liền thỉnh giáo với ngài, ông nói: làm thế nào học Phật? "Phật" là tiếng Ấn Độ, ý nghĩa vốn có của nó, chính là "Phật Đà Da", người Trung Quốc thích đơn giản, đem nó trực tiếp dịch thành một chữ "Phật", bên trái là chữ "nhân", bên phải chữ "Phất". Cách tạo chữ Trung Quốc gọi là chữ hình thanh, hình là nhân, thanh đó là chữ Phất. Chữ Phật này, dùng lời Trung Quốc để giải thích, chính là người giác ngộ, người có trí huệ, nếu nói rõ ràng hơn, gọi là người minh bạch, người hiểu rõ đạo lý, cho nên học Phật chính là phải đi học làm người minh bạch. Cho nên Ô Sào Thiền Sư liền nói với Bạch Cư Dị: học Phật thì phải "chớ làm các điều ác, vâng làm các điều lành". Sau khi Bạch Cư Dị nghe xong cười lên thật to, ông nói trẻ nhỏ ba tuổi cũng biết. Các bạn! Khi các vị ba tuổi có biết hay không? Ngày xưa dạy bảo thiện ác, dạy bảo làm người, dạy ở đâu? Không phải đến trường học, mà ở tại nhà, gia giáo đã dạy rồi. Cho nên đích thực Bạch Cư Dị nói không sai, trẻ nhỏ ba tuổi đều biết. Ô Sào thiền sư trả lời ông: "Lão ông 80 tuổi không làm được", đều không làm được. Cho nên then chốt cốt tuỷ của đạo đức học vấn, không phải ở học được nhiều ít, mà ở chỗ bạn làm được bao nhiêu. Chúng ta chính mình học, cũng dẫn dắt trẻ nhỏ học thánh học hiền, nhất định phải xác lập thái độ chính xác này.

Ngày 15 tháng 03 năm rồi tôi đến Thẩm Quyến. Tôi cùng với thầy cô giáo và phụ huynh nơi đó có một buổi nói chuyện. Hôm sau thầy giáo nơi đó mời tôi đến giảng một buổi cho mấy bé trường mầm non, tôi liền dạy Đệ Tử Quy. Kết quả khi tôi vừa bước vào, tôi nói: "Xin chào các bạn nhỏ, hôm nay chúng ta học Đệ Tử Quy", thì những đứa bé này khác miệng đồng âm nói: "Thầy ơi! Chúng em đã học qua rồi, chúng em đều đọc thuộc rồi". Các bạn à, học Đệ Tử Quy đã cho những đứa bé này cái gì? "Cái đó chúng em đã sớm học thuộc rồi, chúng em đã học qua rồi", đã cho chúng sự ngạo mạn, chứ không phải là khiêm tốn. Cho nên thầy giáo đầu tiên rất quan trọng đối với đứa bé. Tôi liền viết một chữ lên bảng đen, chữ "đạo" của đạo đức, tôi cũng không trực tiếp phản bác với chúng, trước tiên tôi viết một chữ "đạo". Tôi nói, này các bạn nhỏ, văn hoá Trung Quốc rộng lớn tinh thâm, trên toàn thế giới chỉ có văn tự của Trung Quốc là có thể ở ngay trong văn tự đem triết học nhân sanh, trí tuệ nhân sanh lưu xuất ra văn tự. Tiếp theo đó tôi liền giải thích, cái chữ này gọi là hội ý, khi bạn xem thấy cái chữ này, bạn liền có thể thể hội được đạo lý trong đó, bên trái là bộ "xước", bên phải là bộ "thủ", cho nên chữ này nói với chúng ta, người thật sự có đạo đức, là trước tiên phải thực tiễn. "Xước" là thực tiễn, người trước tiên có thể làm được, có thể làm ra, mới là người có đạo đức, cho nên chúng ta học Đệ Tử Quy là phải làm người có đạo đức. Các bạn nhỏ! Các bạn đã làm được câu nào trong Đệ Tử Quy rồi? Chúng vốn dĩ là ngẩng đầu rất cao, sau khi nghe xong, đột nhiên suy nghĩ: "phụ mẫu hô, ứng vật hoãn", hôm qua vừa mới trả treo với mẹ, cho nên lập tức liền phản tỉnh.

Tiếp theo tôi liền đem từng câu từng câu kinh của Đệ Tử Quy nói với chúng, làm thế nào thực tiễn ngay trong đời sống của gia đình. Trong lớp có một đứa bé, khi trở về, ngay hôm đó viết nhật ký câu đầu tiên liền viết: "hôm nay thầy Thái đến dạy chúng em, thầy Thái nói Đệ Tử Quy là phải làm chứ không phải chỉ để học thuộc lòng". Các bạn! Đứa bé này biết viết trên nhật ký, tức là ấn tượng của chúng rất sâu sắc. Ấn tượng này có thể ảnh hưởng cả đời của nó. Cho nên giáo dục có ba chữ chân ngôn, phải "thận ư thỉ". Khi chúng vừa bắt đầu học tập học vấn, liền phải chú trọng thực hành, vậy thì công phu của chúng mới đắc lực, nhất định sẽ khác so với những người khác.

Ngoài ra, có đứa bé khi học xong rồi, trở về cũng rất nỗ lực, hôm sau đứng ngay trước cửa phòng của cha mẹ, đợi cha mẹ đi ra. Khi thấy cha mẹ vừa đi ra, chú liền cúi chào cha mẹ nói: "con chào cha mẹ buổi sáng, hôm qua cha mẹ ngủ có ngon giấc không?" Cha mẹ của chú bất chợt cảm thấy rất ngạc nhiên, lập tức liền gọi điện thoại cho trường mầm non hỏi là hôm qua đã xảy ra việc gì? Con tôi vì sao hôm nay biết chào hỏi vấn an chúng tôi? Thầy giáo mới nói: vì hôm qua học đến "thần tắc tỉnh, hôn tắc định". Trẻ nhỏ có dễ dạy hay không? Rất dễ dạy, chỉ là chúng ta không dạy.

Ở Sơn Đầu có một đứa bé mới bảy tuổi, ở Sơn Đầu cũng có rất nhiều thầy giáo tình nguyện giảng môn Đệ Tử Quy. Lên lớp được khoảng hai tháng, các thầy giáo tổ chức một hoạt động, cùng giao lưu với các bậc phụ huynh. Họ sắp xếp mỗi trẻ nhỏ đứng lên chia sẻ một chút, một hai tháng chúng có những thay đổi gì. Rốt cuộc đứa bé bảy tuổi này bước lên, câu thứ nhất chú ấy liền nói, con học Đệ Tử Quy rồi mới biết được làm người vốn dĩ phải hiếu đạo. Các bạn! Câu nói này rất thú vị, "vốn dĩ phải hiếu thảo". Người không học, không biết đạo, người không học, không biết nghĩa. Cho nên rất nhiều phụ huynh tức giận, đứa trẻ tại vì sao không hiểu chuyện, ngay đến việc này cũng không hiểu. Chúng thật sự ngay đến việc này cũng không hiểu, vì chúng không được dạy, cho nên chúng ta lý giải được những đạo lý nào thì nhất định phải dạy ngay. Bạn thấy đứa nhỏ này, bạn lập tức nói với chúng "thần tắc tỉnh, hôn tắc định", chúng ngày hôm sau liền làm ngay. Khi vị phụ huynh này hiểu được, phải mau gọi điện đến trường học, động tác này nói lên họ rất quan tâm đến sự trưởng thành của trẻ nhỏ, họ hiểu rõ muốn dạy tốt trẻ nhỏ thì điều quan trọng là phải cùng hợp tác với thầy, cho nên vị phụ huynh này là có độ mẫn cảm giáo dục. Nếu như họ cảm thấy kỳ lạ, sau đó họ sờ lên đầu con, nói với con rằng: "Con à! Có phải hôm nay con đã bị sốt rồi không? Vì sao mà có lễ phép như vậy?" Nếu làm như vậy thì có thể sẽ phản tác dụng với hiếu tâm và tâm học tập của trẻ nhỏ.

Cho nên ngay khi con cái của bạn học Đệ Tử Quy, trở về giúp bạn bưng nước rửa chân, bạn phải nên làm thế nào? Bạn không nên nói: "không nên phiền phức như vậy, lỡ bị bỏng thì sao?" Quí vị xem cơ hội học tập của chúng, đã bị quí vị đã cắt đứt rồi. Cho nên chúng ta làm bậc cha mẹ, phải hiểu được phối hợp với thầy giáo, phải hiểu được kiện toàn hiếu tâm của con mình, kiện toàn đức hạnh của con mình.

Có một người mẹ nói: con của tôi nhỏ như vậy, bưng nước bị lật đổ thì phải làm sao? Tôi liền nói với cô, lật đổ thì càng tốt. Cô liền tỏ ra suy nghĩ, vì sao lật đổ càng tốt? Bởi vì chúng lật đổ, ngoài việc bạn đã kiện toàn hiếu tâm của chúng ra, bạn còn có thể ngay hiện trường lợi dụng cơ hội này nói với chúng: "Con à! Cái tâm này của con làm cho mẹ rất cảm động, nhỏ như vậy liền có thể tận hiếu kính. Bây giờ chúng ta phải suy nghĩ một chút, vì sao con bưng nước bị lật đổ? Nhất định là hai tay con nắm không được chặt, lần sau làm thế nào thì sẽ không bị lật đổ. Nào, mẹ con mình cùng nhau lau chùi nó thật sạch". Quí vị đã đồng thời dạy chúng làm thế nào cầm món đồ, đồng thời còn dạy chúng làm thế nào thu dọn tình huống này, đem sự việc này để dạy bảo. Cho nên khi chúng ta làm phụ huynh không nên có quá nhiều do dự, cũng không nên có quá nhiều bất cập, bởi vì để trẻ nhỏ làm nhiều việc thì chúng mới có thể học tập nhiều, thể hội nhiều.

Tốt rồi, tiết này hôm nay chúng ta chỉ nói đến đây, cám ơn các vị!

Hết tập 3

button^A