Đại Học Cần Thơ - Khoa Công Nghệ Thông Tin - Giáo Trình Hệ Điều Hành - V1.0

...

UserN

User1

User2

...

compliler

text editor

database

t

System and Application Programs

Operating System

Hardware

Hình 0-1 Tầm nhìn trừu tượng các thành phần của một hệ thống máy tính

III.1 Tầm nhìn người dùng

Tầm nhìn người dùng của máy tính rất đa dạng bởi giao diện được dùng. Hầu

hết những người dùng máy tính ngồi trước máy tính cá nhân gồm có màn hình, bàn

phím, chuột và bộ xử lý hệ thống (system unit). Một hệ thống như thế được thiết kế

cho một người dùng độc quyền sử dụng tài nguyên của nó để tối ưu hoá công việc mà

người dùng đang thực hiện. Trong trường hợp này, hệ điều hành được thiết kế dễ dàng

cho việc sử dụng với sự quan tâm về năng lực nhưng không quan tới việc sử dụng tài

nguyên. Năng lực thực hiện là quan trọng với người dùng nhưng không là vấn đề nếu

hầu hết hệ thống đang rãnh, chờ tốc độ xuất/nhập chậm từ phía người dùng.

Vài người dùng ngồi tại thiết bị đầu cuối (terminal) được nối kết tới máy tính

lớn (mainframe) hay máy tính tầm trung (minicomputer). Những người khác đang

truy xuất cùng máy tính thông qua các thiết bị đầu cuối khác. Những người dùng này

chia sẻ các tài nguyên và có thể trao đổi thông tin. Hệ điều hành được thiết kế để tối

ưu hoá việc sử dụng tài nguyên-để đảm bảo rằng tất cả thời gian sẳn dùng của CPU,

bộ nhớ và thiết bị xuất nhập được sử dụng hữu hiệu và không cá nhân người dùng sử

dụng độc quyền tài nguyên hơn là chia sẻ công bằng.

Những người dùng khác ngồi tại trạm làm việc, được nối kết tới mạng của các

trạm làm việc khác và máy chủ. Những người dùng này có tài nguyên tận hiến là trạm

làm việc của mình nhưng họ cũng chia sẻ các tài nguyên trên mạng và các máy chủ-

tập tin, tính toán và các máy phục vụ in. Do đó, hệ điều hành của họ được thiết kế để

thoả hiệp giữa khả năng sử dụng cá nhân và việc tận dụng tài nguyên.

Gần đây, sự đa dạng của máy tính xách tay trở thành thời trang cho những

người làm việc trong lãnh vực công nghệ thông tin. Các thiết bị này được sử dụng chỉ

bởi cá nhân người dùng. Một vài máy tính này được nối mạng hoặc nối trực tiếp bằng

dây hay thông qua các modem không dây. Do sự giới hạn về năng lượng (điện) và

giao diện, chúng thực hiện tương đối ít các thao tác ở xa. Hệ điều hành được thiết kế

chủ yếu cho việc sử dụng cá nhân nhưng năng lực thực hiện trên thời gian sống của

pin cũng là yếu tố quan trọng.

Một số máy tính có rất ít hay không có tầm nhìn người dùng. Thí dụ, các máy

tính được nhúng vào các thiết bị gia đình và xe ôtô có thể có một bảng số và các đèn

hiển thị trạng thái mở, tắt nhưng hầu hết chúng và các hệ điều hành được thiết kế để

chạy mà không cần giao tiếp.

Biên soạn: Th.s Nguyễn Phú Trường - 09/2005

Trang 2