Phản ứng phần ứng trong máy điện một chiều

- Khi máy điện một chiều làm việc dđ kích từ gây ra từ trường trong máy gọi là từ trường cực từ.

- Khi có tải dđ chạ trong dây quấn phần ứng sẽ sinh ra từ trường phần ứng.

- Tác dụng của từ trường phần ứng lên từ trường cực từ gọi là phản ứng phần ứng, nó làm hình thành từ trường tổng ở khe hở lúc có tải.

• TH chổi than nằm trên đg TTHH

- khi chổi than nằm trên đg TTHH chỉ có phản ứng phần ứng ngang trục. tác dụng của nó là làm méo từ trường khe hở. Đối với MF thì ở mỏm ra(mỏm cực từ mà phần ứng đi ra) máy được trợ từ. còn ở mỏm vào máy khử từ.

- Nếu mạch không bão hòa thì từ trường tổng không thay đổi vì tác dụng trợ từ và khử từ là bằng nhau.

- Nếu mạch bão hòa thì tác dụng trợ từ ít hơn tác dụng khử từ. nên từ thông dưới mỗi cực từ giảm đi 1 ít, nghĩa là phản ứng phần ứng cũng có 1 ít tác dụng

- Từ cảm trên dg TTHH khác 0, do đó đường mà trên bề mặt pư từ cảm =0 gọi là đg trung tính vật lý. Đã lệch khỏi đg TTHH 1 góc thuận chiều quay của máy phát và ngược chiều quay của động cơ

 Khi chổi than đặt trên đg TTHH thì chỉ có pư ngang trục làm méo từ trường khe hở và do đó xuất hiện đg TTVL. Nếu mạch từ không bão hòa thì từ thông tổng không đổi. Nếu mạch từ bão hòa thì từ thông tông giảm đi một ít.

• Khi xê dịch chooit than

-Trong máy điện một chiều thường chổi than đặt trên đg TTHH nhưng do lắp ghép không tốt hoặc khi máy không có cực từ phụ. Muốn cải thiện đổi chiều có thể xê dịch chổi than đi một góc khỏi đg TTHH khi đó s.t.đ chia làm 2 phần. ngang trục và dọc trục Fud, fuq

- T dụng của phản ứng phần ứng ngang trục là làm méo từ trường của cực từ chính và khử đi một ít nếu bão hòa.

- T dụng của phản ứng phần ứng dọc trục trực tiếp ảnh hưởng đến từ trường chính và có t/c trợ từ hay khử từ tùy theo chiều xê dịch của chổi than. Nếu xê dịch chổi than theo chiều quay của MF (hay ngược chiều qua y của đ/c) thì có phản ứng phần ứng dọc trục khử từ và ngược lại ta có phản ứng phần ứng dọc trục trợ từ.

- Trong máy điện một chiều chỉ cho phép quay chổi than theo chiều quay của phần ứng nếu là máy phát và ngược chiều nếu là đ/c

- phản ứng dọc trục chỉ ảnh hưởng đến trị số của từ thông mà không làm nó biến dạng