2. Kế hoạch phát triển

a. Khái luận chung về KHPT

-Khái niệm: Là 1 công cụ định hướng dựa trên cơ sở cụ thể hoá chiến lược và QHPT. KHPT được thể hiện bằng hệ thống các chỉ tiêu mục tiêu, chỉ tiêu biện pháp và các giải pháp chính sách cơ bản áp dụng trong 1 khoảng thời gian nhất định.

-Kế hoạch KH và chiến lược

+Giống nhau: Đều là 1 văn bản mang tính chất định hướng phát triển: Bao gồm các quan điểm, mục tiêu, các hướng đi cơ bản.

+Khác nhau:

- Tính phân đoạn của KH cụ thể hơn, chính xác hơn (có thời điểm đầu - cuối cụ thể). Có thời gian phân đoạn ngắn hơn (thường chỉ dưới 5 năm).

- Tính định lượng của KH rõ ràng và cụ thể hơn: Xây dựng hệ thống các chỉ tiêu KH 1 cách cụ thể.

- Tính kết quả trong KH đặt ra cao hơn.

b. Hệ thống KH phát triển

* Các bộ phận KH phát triển:

-KH tăng trưởng kinh tế: Xây dựng chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng của từng ngành, toàn nền kinh tế và qui mô GDP, GO.

-KH chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế: Chỉ tiêu qui mô GDP, GO, tỷ trọng từng ngành trong nền kinh tế.

-KH phát triển vùng kinh tế: Phân vùng, mục tiêu phát triển, tổ chức sản xuất trên vùng.

-KH phát triển xã hội: Phân phối phúc lợi xã hội, phát triển các lĩnh vực xã hội chủ yếu: DS, GD, y tế.

* Các cân đối vĩ mô chủ yếu:

-Cân đối tích luỹ - tiêu dùng

-Cân đối tích luỹ - đầu tư (Tỷ lệ chuyển Tích luỹ => Đầu tư thấp, chủ yếu TD => Không có khả năng TSX MR => Tốc độ tăng trưởng thấp).

-Cân đối lao động - Việc làm

-Cân đối Tài chính (thu, chi ngân sách).

-Cân đối TMQT và cán cân thanh toán.

c. KH 5 năm phát triển kinh tế - xã hội (KH trung hạn)

* Vị trí

-Là sự cụ thể hoá chiến lược và QHPT KTXH dài hạn => Quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu định hướng phát triển (5 năm).

-Là công cụ định hướng chính sách => Xây dựng và định hướng chính sách phát triển áp dụng cho thời kỳ 5 năm.

-KH 5 năm đóng vai trò trung tâm vì:

+ 5 năm là khoảng thời gian vừa phải: Thời gian đủ dài để các giải pháp chính sách, dự án kinh tế có đủ điều kiện bộc lộ và phát huy tác dụng.

+ 5 năm trùng với 1 nhiệm kỳ chính trị => Phù hợp để đánh giá tính hiệu quả của các hoạt động; trách nhiệm của mỗi lãnh đạo chính trị.

*Các phương pháp xây dựng và quản lý KH 5 năm

i) Phương pháp truyền thống: Xây dựng và quản lý KH 5 năm theo thời kỳ cố định:

-Đặc điểm:

Khoảng thời kỳ 5 năm là cố định: VD, 2001 - 2005; 2006- 2010...

Các chỉ tiêu KH được xác định 1 lần tại thời điểm xây dựng

Các chỉ tiêu thường được tính: + Bình quân năm cho cả kỳ

+ Năm cuối cùng của thời kỳ KH

-Ưu điểm: Đơn giản cho việc xây dựng, theo dõi triển khai, tổ chức thực hiện và đánh giá. Phương pháp này không cần đòi hỏi trình độ xây dựng KH cao.

-Nhược điểm:

+Tính cố định của chỉ tiêu => Cứng nhắc, không theo kịp sự biến đổi của nền kinh tế.

+Khả năng không thực hiện được các chỉ tiêu KH.

ii) Phương pháp xây dựng và quản lý KH 5 năm theo kiểu "Cuốn chiếu"

^Đặc điểm: Khoảng thời gian của KH 5 năm không cố định mà nó được thay đổi các mốc đầu và cuối theo kiểu cuốn chiếu sau mỗi năm: 2001 - 2005; 2002 - 2006; 2003 - 2007...

^Phương thức xây dựng các chỉ tiêu:

+ Các chỉ tiêu KH được tính toán cụ thể cho 1 năm đầu (VD: 2006).

+ Tính 1 số chỉ tiêu cơ bản cho năm thứ 2 (VD 2007).

+ Dự báo những chỉ tiêu lớn cho các năm còn lại (2008 - 2010).

- Sau 1 năm thực hiện KH 5 năm:

+ Đánh giá thực hiện KH

+ Xây dựng chỉ tiêu KH cụ thể cho năm thứ 2 (năm đầu thời kỳ mới).

+ Dự báo 1 số chỉ tiêu cơ bản cho năm cuối mới.

 KH 5 năm chuyển sang 1 thời kỳ mới.

^Ưu điểm:

- Đảm bảo cập nhật, kịp thời trước các thay đổi của KTTT

- Các chỉ tiêu xây dựng đảm bảo tính linh hoạt, nhạy bén

- Cơ sở đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu KH ngày càng cao; cơ sở phân bố các chỉ tiêu nguồn lực có căn cứ, hiệu quả hơn.

^Nhược điểm: Khó khăn trong xây dựng, quản lý

=> Yêu cầu các nhà KH phải linh hoạt hơn, năng động hơn.

d. Kế hoạch hàng năm phát triển kinh tế - xã hội

* Vị trí: là công cụ để tổ chức, triển khai và thực hiện hệ thống KHPT, KH 5 năm (KH tác nghiệp).

KH 5 năm Các KH hàng năm: Tác nghiệp thường niên

Các chương trình, dự án: Các vấn đề bức xúc.

* Nội dung:

Đánh giá thực hiện KH 1 năm kỳ trước

+ Theo các chỉ tiêu đặt ra, trên cơ sở đó tìm ra nguyên nhân

+ Xác định khó khăn, thuận lợi của năm KH tới.

Xác định nội dung KHPT KTXH trong vòng 1 năm:

+ Cụ thể hoá KH 5 năm cho 1 năm

+ Bổ sung các mục tiêu mới mà trong KH 5 năm chưa có

XD các KH biện pháp về:

+ KH cân đối và phân bổ VĐT theo nguồn đối tượng, ngành

+ KH huy động và phân bổ Ngân sách

+ KH lao động và việc làm; KH TMQT; KH tiền tệ...

Xác định các giải pháp tổ chức thực hiện