C.2. ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG

1. Khái niệm:

- Khái niệm: Định mức lao động là việc xác định số lượng công việc hay số sản phẩm làm ra trong một đơn vị thời gian nhất định hoặc lượng thời gian hao phí để hoàn thành một đơn vị công việc hay sản phẩm.

Ý nghĩa:

- Là điều kiện để tăng năng suất lao động.

- Là cơ sở để lập kế hoạch lao động và tổ chức lao động hàng ngày.

- Định mức lao động và định mức hao phí vật tư, tiền vốn là cơ sở để xây dựng kế hoạch sản xuất kỹ thuật tài chính trong năm.

- Mức lao động cùng với xếp bậc công việc là căn cứ để trả công cho người lao động.

II. NGUYÊN TẮC ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG

Nguyên tắc 1: Mức lao động phải là mức trung bình tiên tiến và lấy 8 giờ làm việc trong 1 ngày làm cơ sở.

Nguyên tắc 2: Mức lao động phải gồm cả số lượng và chất lượng công vịêc.

Nguyên tắc 3: Mức lao động phải phù hợp với điều kiện sản xuất hợp lý, cụ thể.

III. PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG

3.1. Phương pháp thống kê kinh nghiệm.

Cơ sở: Dựa vào số liệu thống kê hay số liệu quan sát giản đơn hay dựa vào kinh nghiệm sản xuất của cán bộ, người lao động trong doanh nghiệp.

Nội dung: Có thể tiến hành theo 2 cách:

Ø  Định mức lao động theo số trung bình của khối lượng công việc thực tế.

Trong điều kiện sản xuất như nhau, ta quan sát hoặc thống kê khối lượng công việc hoàn thành của một người trong nhiều ngày hoặc của nhiều người trong một ngày. Sau đó lấy mức trung bình.

X : Mức lao động được xây dựng

Xi: Khối lượng công việc của người thứ i làm được.

f1: Tần số

Nhược điểm:

- Không phản ánh được điều kiện sản xuất tốt hay xấu

- Dung hòa giữa người lao động tốt và người lao động xấu.

- Thiếu căn cứ chính xác

Ø  Định mức lao động theo số trung bình tiên tiến

Sau khi xác định được số trung bình, ta xác định mức trung bình của những mức lớn hơn số trung bình đó. Công thức tính:

- Xj: Các mức lao động lớn hơn hoặc bằng mức trung bình.

- fj:  Tần số của các mức lao động lớn hơn hoặc bằng mức trung bình.

Cũng ví dụ trên ta tính mức trung bình tiên tiến như sau:

X = [1,5 x 5 + 1,2 x 3 + 1,4 x 1 + 1,3 x 1] : 10 = 1,18

Ưu: Phản ánh được kết quả của những người lao động tiên tiến.

Phản ánh được mức lao động trong điều kiện tổ chức trang bị tốt.

Nhược: Vẫn lấy mức trung bình làm cơ sở tính tóan.

3.2. Phương pháp định mức lao động có căn cứ khoa học

- Mục đích: Nhằm hợp lý hóa quá trình lao động và góp phần sử dụng hợp lý nguyên vật liệu, máy móc thiết bị nhằm tăng NSLĐ.

- Đối tượng: Các quá trình lao động

Phương pháp định mức lao động có căn cứ khoa học chia quá trình lao động thành các yếu tố nhỏ để nghiên cứu, quan sát và phân tích. Lúc đầu nghiên cứu riêng từng yếu tố, sau đó nghiên cứu chung toàn bộ quá trình lao động.