Trình bày quan niệm về vùng kinh tế và phân vùng kinh tế.
Trả lời:
a) Vùng kinh tế:
- Vùng kinh tế là bộ phận lãnh thổ của một nước có những nét đặc thù về tự nhiên, kinh tế, xã hội, lịch sử, cho phép phát triển thuận lợi những ngành sản xuất chuyên môn hoá nhất định. Đồng thời với phát triển tổng hợp, trên cơ sở các mối liên hệ nội vùng và liên vùng, đạt hiệu quả kinh tế cao, với chi phí sản xuất thấp nhất.
- Vùng kinh tế là một hình thức biểu hiện của sự phân công lao động xã hội theo lãnh thổ trong nền sản xuất lớn. Khi LLSX càng phát triển, phân công lao động xã hội diễn ra ngày càng chi tiết, trong đó phân công lao động theo lãnh thổ ngày càng sâu sắc thì khi đó vùng kinh tế ngày càng đi vào chuyên môn hoá kết hợp với phát triển tổng hợp.
- Vùng kinh tế là cơ sở để hoạch định, triển khai, quản lý ...
- Như vậy, vùng kinh tế hình thành và phát triển theo quy luật và có sự điều tiết của nhà nước; công tác quy hoạch vùng mang tính chất chủ động, sáng tạo và tích cực.
b) Phân vùng kinh tế
- Căn cứ vào mức độ đồng nhất của các yếu tố cấu thành vùng thì vùng kinh tế được chia thành hai loại: Vùng kinh tế đồng nhất và vùng kinh tế không đồng nhất
- Căn cứ vào mức độ chuyên môn hoá và phát triển tổng hợp của vùng, chúng ta chia thành hai loại: Vùng kinh tế ngành; Vùng kinh tế tổng hợp, được chia ra:
(i) vùng kinh tế cơ bản (vùng kinh tế lớn): là vùng kinh tế có diện tích rộng, bao gồm nhiều tỉnh thành phố. Ở đó có nhiều ngành sản xuất chuyên môn hoá và sự phát triển tổng hợp của vùng phức tạp, đa dạng;
(ii) vùng kinh tế - hành chính: là vùng được hình thành vừa dựa trên yếu tố kinh tế và vừa dựa trên yếu tố hành chính.
- Căn cứ theo trình độ phát triển thì vùng được phân thành các loại sau: Vùng phát triển; Vùng chậm phát triển; Vùng suy thoái:
- Căn cứ vào mức độ tập trung đầu tư có vùng trọng điểm đầu tư, đó là lãnh thổ được Nhà nước lựa chọn ưu tiên đầu tư trong một giai đoạn nhất định nhằm phục vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, ví dụ như: Vùng kinh tế trọng điểm, hành lang kinh tế, khu kinh tế, khu công nghiệp.