Người cổ đại ở nhiều nơi trên thế giới đã từng xây dựng các kim tự tháp. Nhưng những kim tự tháp Ai Cập vẫn là những kim tự tháp lớn nhất và nổi tiếng nhất hành tinh và luôn ẩn tàng những bí ẩn về khả năng xây dựng tuyệt vời của người Ai Cập cổ đại. Suốt từ năm 2630 tới 1530 trước Công nguyên, họ đã xây dựng cả thảy hơn 90 kim tự tháp.

Kim tự tháp Ai Cập được xây bên bờ tây của sông Nil ngoại thành Cai Rô. Với cách làm thủ công, không dùng các kỹ thuật cơ giới, kiệt tác về xây dựng và kiến trúc này sừng sững như một tuyên ngôn về tài nghệ xây dựng vô song của người xưa.

Kim tự tháp đầu tiên có dạng các lớp giật cấp ở Saqqa rah được xây dưới đế chế Djoer (2630 - 2611 trước Công nguyên). Kim tự tháp vĩ đại nhất được xây cho Hoàng đế Khufu tại Giza được coi là một trong bảy kỳ quan thế giới.

ĐẶC TRƯNG CỦA KIM TỰ THÁP

Các kim tự tháp Ai Cập thuộc Cổ hay Trung vương triều đều là thượng tầng kiến trúc của các lăng mộ hoàng gia. Sự chắc chắn và đồ sộ của công trình nhằm mục đích bảo vệ thi hài của nhà vua, nhưng việc chọn lựa hình dáng kim tự tháp phải có sự nghiên cứu biểu tượng đáng kể. Kim tự tháp nhằm mục đích giúp nhà vua thăng thiên, hình dáng thường được giải thích như một đoạn đường dốc hướng lên bầu trời. Kim tự tháp cũng liên kết với các gò đất nguyên thủy hình thành do sự xáo trộn các khối nước vào thời điểm xây dựng. Ngoài ra, hình dáng kim tự tháp có thể là biểu tượng mặt trời, tượng trưng cho các tia nắng mặt trời chiếu chếch ở dạng rắn nổi lên, đôi khi nhìn thấy tia nắng chiếu xuyên qua mây. Dù sự giải thích hình dáng như thế nào, điều rõ ràng là người Ai Cập đã cố gắng xây dựng công trình cao nhất có thể, một khối lượng lớn gồm công trình bằng đá xây dựng theo hình kim tự tháp có lẽ là phương pháp thành công nhất để đạt đến ước vọng này.

Các kim tự tháp đều được xây dựng xếp theo các hướng chính của la bàn (các mặt của chúng theo hướng Nam-Bắc và Đông-Tây) và phần lớn nằm trên các đồi sa mạc ở bờ tây sông Nil, phía mặt trời lặn… Người Ai Cập cổ tin rằng linh hồn của các hoàng đế qua đời vẫn ở trong thân thể và du ngoạn hằng ngày cùng mặt trời. Khi mặt trời lặn phía tây , linh hồn của người quá cố trở về hầm mộ kim tự tháp và phục sinh...

Sơ đồ bên trong của các kim tự tháp thay đổi theo từng thời kỳ xây dựng. Nhưng cửa vào thì luôn ở chính giữa mặt phía bắc. Từ đây có một lối đi xuống, đôi khi đi thẳng tới hầm mộ hoàng đế ở điểm giữa kim tự tháp. Trong kim tự tháp có nhiều phòng kho, một số để chứa những đồ vật tế lễ vật dụng cho cuộc sống sau khi chết. Có khá nhiều đồ quý trong kim tự tháp đã bị mất cắp theo thời gian.

Kim tự tháp chính không bao giờ được xây đơn độc trên sa mạc mà nó là tâm điểm của một quần thể đền thờ và những kim tự tháp nhỏ hơn. Hầu hết quần thể kim tự tháp có kim tự tháp phụ và kim tự tháp hoàng hậu bao quanh. Những Kim tự tháp này thường rất nhỏ, là nơi hành lễ và có thể cất giữ các tượng hoàng đế. Nhìn chung kim tự tháp hoàng hậu là phiên bản nhỏ hơn của kim tự tháp hoàng đế.

KIM TỰ THÁP LỚN ĐƯỢC XÂY DỰNG NHƯ THẾ NÀO ?

Kim tự tháp lớn ở Ai Cập được Hoàng đế Khufu xây trong thời gian trị vì (2551 - 2528 trước Công nguyên) có nội thất hoàn chỉnh. Đây là kim tự tháp lớn nhất thế giới (còn được gọi là kim tự tháp lớn) nằm trên sa mạc phía tây Giza. Cạnh đó có kim tự tháp Khafre và Menkaure (con trai và cháu của Khufu). Sự phá hoại vô ý thức của con người, sự huỷ hoại của thiên nhiên hơn bốn nghìn năm qua vẫn không làm mất đi vẻ đẹp hùng vĩ có một không hai của công trình vốn là niềm tự hào của nhân loại này.

Đá tảng sử dụng làm lõi trong Kim tự tháp lớn được khai thác từ mỏ đá nằm ở phía Nam kim tự tháp, cũng cùng phương pháp áp dụng để đào đường hào quanh tượng Nhân sư. Thế nhưng, những người thợ xây xác định chất lượng đá vôi trắng ở địa phương quá kém đến mức không thể làm lớp vỏ bọc ngoài, vì thế phải vận chuyển đá vôi trắng mịn vượt sống ở Tura đến cảng nằm ở ven cao nguyên. Bình quân mỗi tảng đá sử dụng trong kim tự tháp cân nặng 2,5 tấn, mặc dù người ta đã làm giảm kích thước hướng về phần đỉnh của tảng đá. Ngoài ra, đá granite được vận chuyển từ Aswan, cách địa điểm xây dựng 935 km (580 dặm) về phía Nam. Để gióng thẳng hàng với phòng chôn cất và tạo ra các nút chặn không thể xâm nhập vào các hành lang bên trong để làm nản chí những tên ăn trộm mộ. Đá granite cũng được sử dụng ở lớp đá thấp nhất trong lớp vỏ bọc kim tự tháp Khafre, và ít nhất có trong 16 lớp đá dưới đáy kim tự tháp Menkaure.

Khi đến cảng, các tảng đá được chất lên các thanh trượt bằng gỗ, kéo bằng dây thừng đến cạnh đáy kim tự tháp. Số lượng các toán nhân công kéo một tảng đá thay đổi tùy theo trọng lượng của tảng đá. Một trong những tuyến đường vận chuyển dẫn đến kim tự tháp thuộc thời trung vương triều nằm ở Lisht đã được khai quật. Người ta phát hiện có nhiều thanh gỗ phẳng đặt trên đường lăn gỗ nằm trên lớp đất bùn cứng: một con đường như thế sẽ giảm lực ma sát đáng kể và tăng khối lượng chất hàng lên các thanh trượt.

Trái với suy nghĩ của nhiều người, các kim tự tháp không phải do nô lệ, mà do lao dộng đến tuổi đi lính, tham dự. Ít nhất một số trong lực lượng lao động này thường trực, nhưng phần nhiều là lao động thời vụ: có lẽ mùa hè số nhân công tập trung đông nhát vì lũ sông Nile hàng năm cản trở việc thi công. Ngoài những người trực tiếp xây dựng kim tự tháp, còn có một hệ thống cung ứng khổng lồ khác để tiếp lương thực cho công nhân. Theo các hướng tính gần đây, kim tự tháp Khufu đã sử dụng một lực lượng 20.000-30.000 lao động, và số này làm nhà ở gần công trường.

Mỗi tảng đá được tạo hình khi di chuyển đến vị trí sau cùng sao cho chúng vừa khít với các tảng đá bên cạnh: các tảng đá làm vỏ bọc của kim tự tháp lớn được lắp khít khao đến mức không thể để lọt lưới dao vào khe hở. Người ta dùng chất vữa thạch cao để trám bất cứ khe hở nào và cũng sử dụng như dầu bôi trơn giúp cho việc định vị các tảng đá được thuận tiện. Dường như các tảng đá đặt ở góc đều được lắp và đẽo gọt khi bắt đầu thi công mỗi lớp đá để bảo đảm mỗi lớp đá đều gióng thẳng hàng.

Người ta đo các đường chéo góc để kiểm tra công trình có vuông góc hay không, trong khi ngắm các góc để tránh bị xoắn góc

Còn nhiều bàn cãi về cách xây dựng Kim Tự Tháp

Cho đến nay các nhà khoa học vẫn tự hỏi bằng cách nào người Ai Cập có thể đặt khoảng 3 triệu tảng đá, nặng trung bình 2,5 tấn/tảng để xây dựng đại kim tự tháp Cheops (hay còn gọi là Khufu).

Các giả thuyết phỏng đoán rằng đại kim tự tháp của pharaoh Khufu được xây dựng trên một bệ đỡ lớn ở phía trước, hoặc một bệ khung xoáy trôn ốc phía ngoài để đưa những phiến đá lớn lên.

Bí mật suốt 4.500 năm qua có vẻ như đã được khám phá sau khi kiến trúc sư người Pháp Jean-Pierre Houdin cho rằng kim tự tháp này được xây dựng từ trong ra ngoài. Bằng kỹ thuật chụp 3D hiện đại, KTS Houdin chứng minh rằng hệ thống đỡ để đưa các tảng đá lớn lên tới đỉnh nằm sâu 10-15m phía trong kim tự tháp, tức là phía trong kim tự tháp lại có một kim tự tháp nhỏ hơn, trong khi hệ thống đỡ bên ngoài chỉ được sử dụng để xây phần đế cao khoảng 40m ban đầu. Houdin cho rằng “giả thuyết này hợp lý hơn các giả thuyết khác vì là giải pháp duy nhất khả thi”.

Để chứng minh phương án của mình, Houdin đã cùng hợp tác với Công ty Dassault Systèmes chuyên thiết kế mô hình 3D cho ôtô, máy bay và cùng làm việc trong suốt hai năm ròng để tạo ra mô hình giả lập này.

Theo Houdin giải thích thì việc dùng một bệ lớn phía trước sẽ tốn một khối lượng đá tương đương để xây dựng kim tự tháp, và khi xây lên đến đỉnh tháp sẽ rất dốc để thi công. Trong khi đó, bệ hình xoáy trôn ốc sẽ chắn tầm nhìn cần thiết để xây dựng một kim tự tháp chính xác và khó lắp ráp được bề mặt, hạn chế không gian thi công.

Ngoài ra, “đặc trưng của người Ai Cập luôn hướng tới sự hoàn thiện và kinh tế. Giờ chúng ta đang nói về sự phát triển bền vững nhưng chính người Ai Cập mới là người khởi xướng việc đó. Họ không lãng phí dù chỉ là một viên đá” - Houdin khẳng định.

Với kỹ thuật này, theo Houdin, sẽ chỉ cần chưa đến 4.000 người để xây được kim tự tháp hơn là phỏng đoán của các sử gia trước đây là cần hơn 100.000 người. Hiện tại hội đồng cổ vật Ai Cập vẫn đang xem xét tính hợp lý giả thuyết của Houdin.

__________________

+5 Tham Vọng

__________________

Những ngày xưa cũ nay còn đâu .