Câu 10: Nêu ý tưởng đánh thuế ô nhiễm của Pigou và khả năng đạt mức sản lượng tối ưu. Giải thích tại sao ý tưởng này chưa được ứng dụng rộng rãi.
1. Ý tưởng đánh thuế Pigou
- Về mặt XH, hoạt động tối ưu là tại điểm Q* → cần có nhiều biện pháp để đạt mục tiêu đó. Trong nhiều trường hợp cần co sự can thiệp của nhà nước như ban hành các quy định về tiêu chuẩn ô nhiễm hoặc thuế ô nhiễm dựa vào mức thiệt hại do ô nhiễm gây ra. Một trong những loại thuế đó là thuế Pigou do nhà kinh tế học Pigou (1877-1959) đề ra.
- Theo Pigou, đánh thuế ô nhiễm là một công cụ, một biện pháp làm cho chi phí cá nhân = chi phí XH.
+ Nguyên tắc tính thuế Pigou: ai gây ô nhiễm người đó phải chịu thuế. Thuế Pigou được tính trên từng đơn vị sản phẩm gây ô nhiễm.
+ Pigou đề ra mức thuế: mức thuế ô nhiễm tính cho mỗi đơn vị sản phẩm gây ô nhiễm có giá trị = chi phí bên ngoài do đơn vị sphẩm gây ô nhiễm tại mức hoạt động tối ưu Q*.
2. Thuế Pigou chưa được áp dụng rộng rãi vì: Mức thuế ô nhiễm
- Thuế ô nhiễm dựa vào thị trường để xác định giá trị của tài nguyên do môi trường cung cấp nên khi có sự khan hiếm tài nguyên (do dịch vụ cung cấp thay đổi) thì thuế có thể thay đổi.
- Nếu hàm thiệt hại và chi phí giảm nhẹ ô nhiễm không được xác định thì thuế ô nhiễm trở nên tối ưu
- Nhược điểm của thuế Pigou:
+ Thiếu sự đảm bảo công bằng (khi thuế vượt quá mức ô nhiễm Pareto thích hợp).
+ Thiếu thông tin về hàm thiệt hại (vì khó ước lượng hàm thiệt hại MEC → xảy ra tranh chấp về cơ sở pháp lý của thuế và tiền phạt ô nhiễm → không tính được mức thuế Pigou tối ưu).
+ Trạng thái quản lý thay đổi.
+ Khi nhà nước đánh thuế, một phần thuế bị đẩy sang cho người tiêu dùng.
+ Mức hđộng tối ưu đối với XH là Q*. Nếu nhà nước tính thuế Pigou thì tại mức hđộng Qp, nhà sx sẽ thiệt thòi vì khi đưa ra mức sx từ Q*→Qp => phần lợi nhuận nhà sx thu được < phần thuế phải nộp → nhà sx sẽ không sx ở mức Qp mà quay về mức Q* là mức tối ưu → người gây ra ô nhiễm có cảm tưởng bị đánh thuế 2 lần.
Câu 11: Phân tích mức đóng góp của người sản xuất & người tiêu dùng khi đánh thuế môi trường (Linh - ^__^)
Trả lời: (Trang 117)
Theo nguyên tắc, người gây ô nhiễm phải trả tiền è thuế ô nhiễm về nguyên tắc đánh vào người sản xuất.
Tuy nhiên khi đó, chi phí đầu vào sẽ tăng dẫn tới giá thành tăng.
Theo quy luật cung cầu: chi phí đầu vào tăng còn các yếu tố khác không đổi thì đường cung sẽ có xu hướng nâng lên phía trên (so với đường cung cũ) è cùng mức giá như trước đây, lượng hàng hoá mà người cung ứng sẵn sàng bán sẽ ít hơn.
Thị trường hoạt động sau một khoảng thời gian nào đó sẽ có cân bằng mới => giá sản phẩm được đẩy lên và người tiêu dùng cũng phải tham gia trả một phần khoản thuế này.
* Một nhà máy có: + Đường cung S
+ Đường cầu D
Trước khi áp dụng thuế ô nhiễm, nhà máy có đường cung So - cắt đường cầu D tại Eo (điểm cân bằng giữa cung và cầu) => có mức giá tương ứng Po.
Giả sử nhà máy bị buộc phải trả 1 khoản thuế ô nhiễm t* cho mỗi đơn vị sản phẩm sản xuất và bán ra. => sẽ làm tăng chi phí sản xuất 1 lượng t*
=> Nhà máy chỉ cung ứng cùng số lượng Qo nếu họ có được 1 giá bán mới cao hơn: P = Po + t*
=> đường cung dịch chuyển sang S1 (tịnh tiến So theo chiều thẳng đứng một khoảng t*)
=> Mục tiêu của nhà máy: duy trì sản lượng và lợi ích hiện có bằng cách chuyển khoản thuế này cho người tiêu thụ dưới hình thức giá cả cao hơn (Po -> P) trong khi vẫn cung ứng số lượng Qo (từ Eo -> E)
Nhưng vì nhà máy tăng giá nên người tiêu dùng sẽ giảm mua hàng
Nếu nhà máy tăng giá P = Po + t* => lượng hàng bán ra sẽ giảm trầm trọng
Vì vậy điểm cân bằng duy nhất là E1 – cung = cầu <=> tương ứng là giá bán = P1 và số lượng hàng giảm từ Qo -> Q1.
Từ h.vẽ =>
+ Phần thuế người sản xuất phải trả: Po & P1 – t*
(dù giá Sphẩm tăng từ Po -> P1 nhưng vì phải trả thuế t* nên họ chỉ nhận đc giá (P1 – t*) < Po ) => biểu thị 1 phần thuế t* mà nhà sxuất phải trả cho mỗi đơn vị bán ra. Sự tăng giá này còn làm giảm số lượng SPhẩm bán ra từ
Qo -> Q1 nên nhà sxuất cũng bị mất thu nhập vì doanh số bán thấp hơn.
+ Phần thuế người tiêu thụ phải trả: P1 & Po
Giá tăng => lượng mua của người tiêu thụ giảm từ Qo -> Q1
Sự tăng giá và giảm tiêu thụ gây ra 1khoản tổn thất phúc lợi cho người tiêu thụ nhưng người tiêu thụ lại có thêm 1khoản phúc lợi ròng do việc áp dụng thuế ô nhiễm.
* Tỷ lệ người tiêu thụ trả so với phần người sản xuất trả phụ thuộc độ dốc đường cung – cầu.
Từ h.vẽ:
D2 dốc hơn D1 => đường D1 co giãn nhiều hơn D2
=> Độ dốc của D1 nhỏ <=> co giãn lớn
=> tốt vì: . Người bán chịu thuế nhiều
. Người tiêu thụ chịu thuế ít
Độ dốc đường cầu D > độ dốc đường cung S: (ví dụ thuế MTrường cho việc mua bán xăng dầu): giá bán mà người mua phải trả tăng mạnh
(từ Po -> P1) trong khi thu nhập mà nhà sxuất nhận đc chỉ giảm đi chút ít (từ Po xuống P1- t*)
THợp cầu ko co giãn, người tiêu thụ phải trả phần lớn thuế ô nhiễm.
- THợp ngược lại khi Độ dốc đường cầu D < độ dốc đường cung S (ví dụ áp dụng cho loại Sphẩm dễ dàng thay thế = 1loại SPhẩm khác)
Câu 24: Nêu nguyên tắc cơ bản về sử dụng tài nguyên không tái tạo? Nguyên tắc này được áp dụng như thế nào trên phạm toàn thế giới và Việt Nam?(trang 101,102)
Trả lời
Xuất phát từ phương trình đối với tài nguyên tái tạo được và coi chi phí thu hoạch bằng 0, ta có:
F’(X) + = s (1.1)
Với tài nguyên không tái tạo thì F’(X)=0, khi đó ta có:
=s (1.2)
Phương trình (1.1) chỉ ra nguyên tắc kinh tế cơ bản khi sử dụng tài nguyên cạn kiệt, đó là: Tài nguyên được khai thác sao cho tỷ lệ tăng giá của tài nguyên khai thác bằng hệ số chiết giảm.
Phương trình (1.1) thường được gọi là quy tắc Hotelling do Harold Hotelling đưa ra năm 1931. Có thể biểu diễn (1.1) dưới dạng khác:
P = P.e (1.3)
Trong đó: Plà giá trị tại thời điểm ban đầu
P là giá trị tại thời điểm t
Quy luật trên được rút ra khi giả thiết chi phí thu hoạch C(X)=0
Xét trường hợp C(X) ≠ 0 và giả thiết C(X) = C = const. Trong trường hợp này ta phải sử dụng phương trình đầy đủ hơn có dạng:
F’(X) - =s - (1.4)
Do F(X) và F’(X)=0 nên :
=s (1.5)
Kí hiệu R=P-C, ta có:
=s (1.6)
Đây là một dạng của nguyên tắc Hotelling với chi phí là dương và không đổi. Phương trình (1.6) còn được viết dưới dạng:
=s (1.7)
Vì C không phụ thuộc vào t và:
== (1.8)
Nên ở một thời điểm t ta luôn có:
P= C+R (1.9)
C©u 26: Kh¶ n¨ng tuyÖt chñngc¸c loµi. Ph©n tÝch nguyªn nh©n & nhËn thøc cña con ngêi vÒ sù tuyÖt chñng.
Liªn hÖ víi t×nh h×nh ViÖt Nam hiÖn nay?
Sù tuyÖt chñng cña c¸c loµi cã thÓ do 2 nguyªn nh©n: tù nhiªn hoÆc do con ngêi g©y nªn.
C¸c loµi cã nguy c¬ tuyÖt chñng lµ c¸c loµi cã ý nghÜa kinh tÕ cao, song s« lîng Ýt, ®Æc biÖt khi chóng lµ ®èi tîng thu ho¹ch tù do(thu ho¹ch më cöa).
§iÒu kiÖn æn ®Þnh cña loµi kh«ng ®îc ®¶m b¶o, nãi c¸ch kh¸c: tû lÖ thu ho¹ch vît qu¸ tèc ®é phôc håi.
Mçi n¨m trªn Tr¸i §Êt cã kho¶ng 1000 ®Õn 10000 loµi bÞ tuyÖt chñng( tÝnh ®Õn 1990) vµ t¬ng lai cßn cao h¬n n÷a. Thêng c¸c loµi bÞ tuyÖt chñng do:
Khai th¸c kh«ng ®¶m b¶o tÝnh l©u bÒn.
Khai th¸c (H) > T¨ng trëng (X);
HÖ sè chiÕt gi¶m (s) cao;
P cao, C thÊp;
Më cöa;
Tr÷ lîng (X) thÊp.
M«i trêng sèng bÞ ph¸ hû hoÆc thay ®æi. (Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng cÇn ®îc quan t©m).
Tuy con ngêi kh«ng trùc tiÕp khai th¸c c¸c loµi nhng ho¹t ®éng cña con ngêi ®· ph¸ huû m«i trêng sèng cña chóng nh : rót níc ë c¸c vïng ®Êt ngËp, ph¸ huû rõng nhiÖt ®íi Èm, « nhiÔm m«i trêng, nhËp c¸c lo¹i gièng ngo¹i lai…
NhiÒu ngêi lËp luËn r»ng con ngêi lµ chóa tÓ, c¸c loµi chØ ®Ó phôc vô con ngêi. V× vËy, mÊt mét sè loµi ko ®¸ng ph¶i quan t©m.Nhng b¶o vÖ c¸c loµi nh»m môc ®Ých phôc vô con ngêi, loµi mÊt ®i sÏ kh«ng thÓ phôc håi l¹i ®îc.Con ngêi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù tuyÖt chñng cña 1 sè loµi.
NhiÒu ngêi thÊy ®îc lîi Ých trùc tiÕp cña mét sè loµi nhng cha nhËn thøc ®îc gi¸ trÞ kh¸c cña loµi.
VD: Mét loµi chim quý cã thÓ kh«ng cho lîi Ých vÒ thùc phÈm, song khi nghiªn cøu chóng, c¸c nhµ khoa häc thu ®îc nhiÒu kinh nghiÖm vÒ tù nhiªn vµ h×nh ¶nh cña chóng ®îc chiÕu trªn c¸c ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh ®em l¹i gi¸ trÞ thëng thøc, hiÓu biÕt cho ngêi xem.
NhiÒu lo¹i thuèc quý ®îc chÕ tõ c¸c loµi hoang d¹i; Song mét sè ngêi cho r»ng viÖc dïng c¸c lo¹i thuèc ®ã còng mang tÝnh may rñi. VÊn ®Ò lµ sö dông nh thÕ nµo ®Ó võa cã thuèc sö dông, võa b¶o tån ®îc c¸c loµi. T¬ng tù, khi khai th¸c 1 sè loµi quý hiÕm ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c nhau, thËm chÝ lµm trang søc, xa xØ phÈm.
C©y, con hoang d¹i vµ nguån gen quý ®Ó lai t¹o gièng phôc vô con ngêi. Nguån gen nµy kh«ng chØ ®îc sö dông t¹i chç mµ cßn ®îc øng dông réng r·i. Nh vËyÝiè lîng laßi gi¶m cã nghÜa lµ gi¶m ®a d¹ng nguån gen, gi¶m kh¶ n¨ng lai t¹o c¸c loµi cho n¨ng suÊt cao, chÊt lîng tèt vµ chèng chÞu ®îc s©u bÖnh.
NhiÒu chøc n¨ng phôc vô cuéc sèng cña loµi vÉn cha ®îc nghiªn cøu vµ biÕt hÕt. NhiÒu chøc n¨ng cha thÓ hiÓu râ vµo lóc nµy nhng cã thÓ ph¸t huy t¸c dông trong t¬ng lai.
Câu 15: Các biện pháp kinh tế có thể giảm nhẹ ô nhiễm. Lấy VD minh hoạ.
1. Biên pháp 1: Đầu tư lắp đặt trang thiểt bị chống ô nhễm. Rõ ràng nếu tăng đầu tư (chi phí giảm ô nhiễm) thì mức ô nhiễm sẽ giảm
Chi phí
lợi nhuận MEC
MAC
MNPB
O c b a mức ô nhiễm
Ô nhiễm tối ưu và chi phí biên bên ngoài
- MAC: đường chi phí khắc phục ô nhiễm (chi phí giảm nhẹ ô nhiễm biên) cho biết mức đầu tư để giảm 1 đv ô nhiễm ở từng mức ô nhiễm khác nhau.
- MNPB: đường lợi nhuận biên.
- MEC: đường chi phí biên bên ngoài.
2. Biện pháp 2: Giảm mức sản xuất.
- Mức ô nhiễm phụ thuộc mức hoạt động sx → giảm mức sx = giảm ô nhiễm.
- Giảm sản lượng ảnh hưởng đến lợi nhuận các nhân. Vì vậy, để lựa chọn pp hợp lý cần xét trên hàm lợi nhuận của hđộng sx.
- Để giảm ô nhiễm a→b: dùng biện pháp tăng chi phí khắc phục ô nhiễm rẻ hơn là giảm mức hđộng Q vì lúc này đường lợi nhuận nằm trên đường chi phí khắc phục ô nhiễm.
VD: Khi nhà nước định ra tiêu chuẩn xả thải, buộc cơ sở sx phải tuân theo. Giả sử chỉ được thải ở mức b → nếu nhà máy chọn phương án xử lý ô nhiễm thì vẫn có thể sx ở mức sản lượng cao, đảm bảo chỉ thải ở mức thấp b.
- Để giảm ô nhiễm từ b→c→0 (giảm tuyệt đối) thì chọn biện pháp giảm sản lượng lợi hơn vì khi đó đường lợi nhuận nằm dưới đường chi phí khắc phục ô nhiễm.
- Đường mũi tên là đường chi phí thấp nhất khi điều tiết ô nhiễm và điểm mà tại đó MAC = MEC là điểm tối ưu.
C©u 16: Kh¶ n¨ng thu ho¹ch ®¹t cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn vµ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn cã ®Ó thùc hiÖn cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn?
Gi¶ thiÕt r»ng møc cè g¾ng chØ lµ nh©n tè cña s¶n lîng, khi ®ã tæng chi phÝ TC sÏ b»ng møc cè g¾ng nh©n víi gi¸ cña nã hay tû gi¸ tiÒn c«ng hiÖn hµnh W(bao gåm c¶ vèn, thiÕt bÞ , thuyÒn ®¸nh c¸…)
Gi¶ thiÕt W= const, ta cã: TC = W.E
Gi¸ cña s¶n phÈm thu ho¹ch ®îc kh«ng ®æi vµ b»ng P→Tæng thu nhËp TR tõ thu ho¹ch tµi nguyªn lµ: TR = P.H
Chi phÝ/Thu nhËp
Rπ TC = W.E
R – C =Max
Cπ TR = P.H { H×nh: Cùc ®¹i ho¸ lîi Ých }
Møc cè g¾ng (E)
Eπ
Hµm tæng chi phÝ lµ tuyÕn tÝnh vµ ®é nghiªng cña ®êng TC lµ tû gi¸ tiÒn c«ng cho 1 ®¬n vÞ cè g¾ng. §Æt 2 ®êng cong chi phÝ vµ thu nhËp lªn cïng 1 ®å thÞ cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc møc cè g¾ng Eπ mµ t¹i ®ã: Thu nhËp (R) – Chi phÝ (C)
= Max
Còng cã thÓ x¸c ®Þnh Eπb»ng c¸ch sö dông ®êng cong chi phÝ biªn vµ thu nhËp biªn, v× lîi nhuËn sÏ ®¹t cùc ®¹i khi thu nhËp biªn b»ng chi phÝ biªn.
Chi phÝ vµ
Thu nhËp biªn MR=dR/dE
MC = dC/dE = W { C¸c ®iÒu kiÖn biªn}
E
Eπ
Nh vËy, ®iÓm Eπ cã thÓ x¸c ®Þnh nh gi¸ trÞ t¹i ®iÓm c¾t cña ®êng thu nhËp biªn MR vµ chi phÝ biªn MC.
MC biÓu thÞ ®é dèc cña ®êng cong chi phÝ, MC = dC/dE = W;
MR lµ ®é dèc cña ®êng cong thu nhËp, MR = dR/dE.
§iÒu kiÖn ®Ó cã cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn lµ thu nhËp biªn = chi phÝ biªn, x¶y ra t¹i HPROF, EPROF
S¬ ®å cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn
Mét sè chó ý khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn:
QuyÒn lµm chñ tµi nguyªn ph¶i ®îc x¸c ®Þnh râ rµng, nÕu kh«ng, lîi nhuËn cã thÓ sÏ bÞ suy gi¶m.
§iÓm cùc ®¹i lîi nhuËn kh«ng trïng víi ®iÓm cã MSY - §iÓm thu ho¹ch lín nhÊt cã thÓ. Thêng EPROF n»m phÝa tr¸i cña gi¸ trÞ E cã MSY.
GÝa trÞ cña sù cè g¾ng cã thÓ t¨ng rÊt cao ®Õn nçi ®êng cong TC n»m trªn ®êng cong TR t¹i mäi ®iÓm, nghÜa lµ kh«ng thÓ khai th¸c tµi nguyªn nµy. MÆt kh¸c, gi¸ cã thÓ = 0(TC ≡ trôc hoµnh; MSY ≡ cùc ®¹i lîi nhuËn
Cùc ®¹i ho¸ lîi nhuËn kh«ng dÉn ®Õn tuyÖt chñng c¸c loµi nh lËp luËn cña 1 sè ngêi vÒ m©u thuÉn gi÷a khai th¸c vµ b¶o vÖ.
Ta cha xÐt vai trß cña thêi gian v× nã sÏ lµm vÊn ®Ò phøc t¹p thªm. §Ó x¸c ®Þnh cùc ®¹i lîi nhuËn, ta coi hÖ sè chiÕt khÊu = 0
Câu 17: Nêu khái niệm mức cố gắng, ý nghĩa của nó trong khai thác tài nguyên và khả năng sử dụng như một công cụ quản lý?(trang 85,86)
Trả lời
Mức cố gắng E hay còn gọi là tỉ lệ thu hoạch được tính bằng tỷ số giữa lượng thu hoạch hàng năm H chia cho trữ lượng X, nghĩa là:
E = H/X
Như vậy, E càng lớn thì tỷ lệ trữ lượng bị khai thác càng lớn.
Mức cố gắng đặc trưng cho khả năng thu hoạch loài, hay nguồn lực, phương tiện khai thác như: tàu, thuyền, đồ nghề, lao động được đầu tư cho đánh bắt cá hoặc xe đặc dụng, phương tiện khai thác gỗ,… ứng với một mức trữ lượng nhất định, nếu tăng phương tiện, nguồn lực ta có thể khai thác được lượng tài nguyên lớn hơn, nghĩa là mức cố gắng tăng thì thu hoạch được nhiều hơn.
Mối quan hệ giữa mức cố gắng, trữ lượng, thu hoạch thể hiện trên biểu dưới đây:
Ứng với tỷ lệ thu hoạch E ta có thể xác định được mức thu hoạch đảm bảo cho mức trữ lượng luôn luôn ổn định, đó là nơi E.X bằng tỷ lệ tăng trưởng trữ lượng. Khi đó, ta được mức thu hoạch là H* ứng với trữ lượng luôn ổn định ở mức X*. Điều đó có nghĩa là dù khai thác ở bất cứ mức trữ lượng nào, cuối cùng cũng đạt mức khai thác ổn định H* ở mức trữ lượng X*. Thật vậy, nếu mức thu hoạch nằm bên phải X* dọc đường E.X thì thu hoạch lớn hơn năng suất có thể và trữ lượng sẽ giảm; ngược lại, nếu mức thu hoạch ở bên trái X* thì trữ lượng sẽ tăng lên.
Khi mức cố gắng tăng, mức trữ lượng ổn định X* sẽ giảm nhưng mức thu hoạch H* lúc đầu tăng, đạt cực đại rồi sau đó giảm dần. Trong trường hợp này, E trở thành công cụ quản lý với mức thu hoạch được xác định bằng E.X. Nghĩa là, muốn trữ lượng loài ổn định ở mức cao thì phải giảm mức cố gắng, giảm phương tiện, nguồn lực khai thác E.
C©u 18: Nªu kh¸i niÖm C«ta « nhiÔm vµ lîi Ých cña chóng.VD?
Kh¸i niÖm:
Dïng C«ta(qouta) « nhiÔm lµ mét biÖn ph¸p can thiÖp cña Nhµ níc nh»m ®iÒu chØnh møc « nhiÔm. C¨n cø vµo møc th¶i quy ®Þnh cho tõng khu vùc, Nhµ níc cho phÐp th¶i th«ng qua giÊy phÐp ®îc th¶i, gäi lµ C«ta « nhiÔm.
Sè lîng c«ta « nhiÔm sÏ ®îc quy ®Þnh, 1 ngêi muèn ®îc quyÒn th¶i ph¶i mua c¸c c«ta « nhiÔm vµ cã quyÒn b¸n l¹i c¸c c«ta nµy cho ngêi kh¸c nÕu hä muèn ®îc th¶i → H×nh thµnh thÞ trêng c«ta « nhiÔm.
Gi¸ c«ta MAC S* MEC
Chi phÝ
P*
P Ph©n tÝch thÞ trêng c«ta « nhiÔm
O W* W Møc « nhiÔm
Q* Q1 Q2 Sè c«ta
Trong ®ã:
MAC: chi phÝ gi¶m « nhiÔm(Chi phÝ « nhiÔm);
OQ2: sè c«ta tèi ®a, t¬ng øng víi møc ®îc th¶I tèi ®a( møc « nhiÔm tèi ®a);
OQ*: sè c«ta tèi u, t¬ng øng víi møc ph¸t th¶i tèi u vµ gi¸ tèi u lµ OP*;
§êng MAC thùc tÕ trë thµnh ®êng cÇu ®èi víi c«ta « nhiÔm, tøc lµ, víi møc th¶I cho phÐp vµ gi¸ c«ta nµo ®ã, buéc ngêi SX ph¶i mua c«ta t¬ng øng → Theo môc ®Ých tèi u Pareto, Nhµ níc cÇn ph¸t hµnh OQ* c«ta.
VD:
Víi gi¸ cho phÐp P1, ngêi g©y « nhiÔm cã thÓ mua OQ1 c«ta. Víi sè lîng c«ta quy ®Þnh ®îc th¶i, ngêi SX sÏ lùa chän gi¶i ph¸p cã lîi nhÊt trong 2 gi¶i ph¸p sau:
Mét lµ, mua c«ta « nhiÔm ®Ó ®îc phÐp th¶i víi møc th¶i quy ®Þnh.
Hai lµ, t¨ng chi phÝ xö lý ®Ó gi¶m møc « nhiÔm theo yªu cÇu kiÓm so¸t « nhiÔm.
C¸c lîi Ých cña c«ta « nhiÔm:
Ngêi g©y « nhiÔm cã thÓ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ do « nhiÔm.
C¬ héi kh«ng cã ngêi g©y « nhiÔm.
Kh¾c phôc ®îc 1 sè h¹n chÕ cña thuÕ « nhiÔm.
HÖ thèng c«ta « nhiÔm:
HÖ thèng c«ta theo khu vùc bÞ « nhiÔm ( APS): Trong hÖ cã nhiÒu d¹ng c«ta « nhiÔm cña nhiÒu ®iÓm chÞu « nhiÔm kh¸c nhau→ ThÞ trêng c«ta « nhiÔm trë nªn phøc t¹p, bëi v×, t¹i nh÷ng vïng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau víi møc « nhiÔm kh¸c nhau sÏ cã c«ta kh¸c nhau. §ã lµ khã kh¨n trong kinh doanh c«ta « nhiÔm.
HÖ thèng c«ta ph¸t th¶i (EPS) dùa trªn c¬ së nguån ph¸t th¶i:
HÖ thèng nµy dùa trªn møc ®é vµ ®Æc tÝnh nguån ph¸t th¶i. EPS kh«ng quan t©m ®Õn t¸c ®éng cña nguån ph¸t th¶i tíi n¬i tiÕp nhËn nªn chØ cã mét thÞ trêng c«ta víi 1 gi¸ c«ta nh nhau ®Ó ph¸t th¶I ë vïng ®ã.
HÖ thèng EPS ®¬n gi¶n h¬n APS rÊt nhiÒu. Tuy nhiªn, h¹n chÕ cña EPS lµ kh«ng ph©n biÖt ®îc c¸c thiÖt h¹i bªn ngoµi khi cã nhiÒu nguån th¶i kh¸c nhau cïng t¸c ®éng nªn gi¸ c«ta kh«ng xÊp xØ chi phÝ bªn ngoµi → kh«ng hiÖu qu¶
C©u 20: Nªu kh¶ n¨ng t¨ng trëng cña loµi vµ ý nghÜa cña MSY. VD?
XÐt mét loµi riªng lÎ (VD: c¸) cã tr÷ lîng (sinh khèi) thay ®æi theo thêi gian nh h×nh vÏ
Tr÷ lîng(X)
XMax
XMin { §êng cong t¨ng trëng }
0
Thê× gian
Sù thay ®æi tû lÖ t¨ng trëng(dX/dt) theo X ®îc biÓu trªn h×nh vÏ. GØa sö bá ®o¹n ®êng cong Xmin xuèng 0, ta thÊy:
Lóc ®Çu møc t¨ng trëng ®¹t cùc ®¹i råi sau ®ã gi¶m dÇn. NÕu kh«ng cã t¸c ®éng ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn th× tr÷ lîng loµi sÏ ®¹t tíi Xmax .
N¨ng suÊt cùc ®¹i cã thÓ ®îc: lµ gi¸ trÞ tû lÖ t¨ng trëng cùc ®¹i æn ®Þnh ( Maximum Sustainable Yield - MSY).
Tû lÖ t¨ng trëng (X*)
MSY
XO X* Xmax Tr÷ lîng (X)
Quan hÖ gi÷a møc t¨ng trëng tµi nguyªn vµ tr÷ lîng
ý nghÜa cña MSY:
NÕu ®iÒu chØnh tr÷ lîng vÒ møc X* råi thu ho¹ch tµi nguyªn t¸i t¹o nµy mét lîng t¬ng øng ®óng b»ng MSY th× nã sÏ tù t¸i sinh vµ cã thÓ thu ho¹ch 1 lîng t¬ng øng ®óng b»ng MSY th× nã sÏ tù t¸i sinh vµ cã thÓ thu ho¹ch 1 lîng MSY n÷a sau 1 thêi gian. → cÇn ®Ó tµi nguyªn phôc håi.
VD: NÕu mÊt 1 n¨m ®Ó phôc hèi th× thu ho¹ch 1lÇn/ n¨m, nÕu mÊt 20 n¨m ®Ó phôc håi th× thu ho¹ch 1 lÇn trong 20 n¨m. Víi c¸h thu ho¹ch nµy ta thu ®îc s¶n lîng cùc ®¹i mµ tr÷ lîng loµi lu«n æn ®Þnh ë møc X*
ChÝnh s¸ch thu ho¹ch ë MSY kh«ng ch¾c lµ chÝnh s¸ch qu¶n lý tèi u, nhng ý tëng thu ho¹ch ë MSY vÉn lµ quan ®iÓm phæ biÕn vÒ sö dông tµi nguyªn tèi u.
Câu 22: Phân biệt thuế, phí và lệ phí môi trường. Cho ví dụ minh họa?
TL: ( trang 109)
Thuế là khoản thu cho ngân sách, dùng để chi chung cho mọi hoạt động của nhà nước, không chỉ chi riêng cho hoạt động bảo vệ môi trường. VD: nhà nước sẽ thu thuế tài nguyên nước ( một loại thuế môi trường để hạn chế việc khai thác thác quá mức, khai thác bừa bãi nguồn nước) đối với các công ty khai thác nguồn nước và nộp vào ngân sách nhà nước; và hàng năm nhà nước sẽ định ra 1 số % nào đó của ngân sách dành cho công tác bảo vệ môi trường. Tổng số thuế thu được không nhất thiết phải bằng số chi dùng trong công tác MT
Phí MT: là khoản thu của nhà nước nhằm chi cho công tác, quản lý, bảo vệ môi trường và giải quyết một phần các vấn đề MT do người đóng phí gây ra. VD: phí đối với nước thải đựơc nhà nước thu và dùng để chi phí cho công tác quản lý, sửa chữa hệ thống thu gom nước thải và xử lý nước thải ... nhằm đảm bảo nước thải đó không gây ra ô nhiễm môi trường.
Lệ phí MT là khoản thu bắt buộc đối với những người hưởng lợi hoặc sử dụng dịch vụ. VD ( có ai cho ví dụ hộ em với.........)
Câu 23 : Các yếu tố xác lập thuế ô nhiễm. Hiệu quả của thuế ô nhiễm phụ thuộc vào điều gì? Phân tích tính khả thi của những thoả ước quốc tế về thuế ô nhiễm
TL: ( trang 113)
- Các yếu tố xác lập thuế ô nhiễm:
Việc xác lập thuế ô nhiễm trong thực tế gặp rất nhiều khó khăn do tính không chắc chắn khi xác định chi phí thiệt hại thực tế do ô nhiễm gây nên. Việc xác định chi phí thiệt hại phụ thuộc vào 6 yếu tố:
+ Sản lượng hàng hoá của xí nghiệp.
+ “ Liều lượng” ô nhiễm mà xí nghiệp tạo ra.
+ Khả năng tích luỹ dài hạn của chất ô nhiễm
+ Mức tiếp xúc của con người đối với ô nhiễm này
+ “ Phản ứng” tác hại của sự tiếp xúc này
+ Đành giá bằng tiền đối với chi phí tác hại do ô nhiễm gây nên
Ngoài ra khi xác lập thuế ô nhiễm cần phải xét tới yếu tố giá trị lợi ích của hàng hoá gây ô nhiễm nói trên
- Hiệu quả của thuế ô nhiễm phụ thuộc điều gì ?
Hiệu quả của thuế ô nhiễm phụ thuộc vào “ độ co dãn” của các đường cung và cầu.
+ Nều đường cầu của SP là rất co dãn đối với giá và có thể dễ dàng chuyển sang mua những sản phẩm thay thế phù hợp thì việc áp dụng thuế ô nhiễm có hiệu quả.VD : Khi đánh thuế các chất tẩy rửa trong nhà có chứa kẽm gây ô nhiễm nước thải sẽ làm tăng giá của SP. Mặt khác, vì có nhiều loại SP tẩy rửa khác không chứa kẽm được sản xuất nên người tiêu thụ sẽ chuyển sang mua các sản phẩm không gây ô nhiễm đó( không bị đánh thuế ô nhiễm).
+ Nếu đường cầu ko co dãn đối với những thay đổi của giá hoặc có ít sản phẩm thay thế thích hợp thì hiệu quả của thuế ô nhiễm sẽ không cao. VD: nếu không có các sản phẩm thay thế phù hợp thì người tiêu thụ vẫn sẵn sàng tiếp tục mua các sản phẩm đó với giá cao hơn( = giá sản phẩm khi đã đánh thuế)
- Tính khả thi của nhưng thoả ước quốc tế:
Nhược điểm của thuế ô nhiễm là khi một quốc gia đơn phương áp dung thuế đối với ngành công nghiệp của mình trong khi những nứơc khác vẫn chưa áp dụng, thì sẽ đặt những ngành này vào tình thế bất lợi so với những người cạnh tranh ngoại quốc, hậu quả là hàng hoá của họ sẽ kém hấp dẫn người tiêu thụ so với hàng nhập khẩu. Điều này có nghĩa là Thuế ô nhiễm nếu muốn được thực hiện thì cần được đưa vào áp dụng trên quy mô rộng lớn. Hay nói cách khác là cần một thoả ước quốc tế nào đó về thuế ô nhiễm. Nhưng để đạt được một thoả ước quốc tế là rất khó vì:
+ bất cứ quốc gia nào cũng muốn thấy tất cả các quôc gia khác, ngoại trừ mình, ký kết thoả ước như vậy. Theo đó thì quốc gia này sẽ thu lợi từ việc giảm phát thải trên toàn cầu mà không phải chịu gánh nặng gia tăng chi phí sản xuất( thuế hoặc đầu tư công nghệ để giảm phát thải...). Nhờ vậy quốc gia này có lợi thế cạnh tranh đối với các quốc gia khác( phải trả thuế ô nhiễm)
+ Ngay cả khi đạt được một thoả ước, để đảm bảo công bằng, mỗi quôc gia vẫn có luật riêng vì mỗi quốc gia lại có quy mô và công nghệ sản xuất khác nhau do đó mức chi phí giảm ô nhiễm cũng khác nhau. Vì vậy để tất cả các quốc gia đồng ý với nhau về một mức thuế ô nhiễm chung trên từng đơn vị phát thải là rất khó khăn
Câu 25:Phân tích hiệu quả của thuế và tiền phụ cấp giảm ô nhiễm với công ty và ngành công nghiệp và đối với ô nhiễm.(trang 69)
Hình : Tác động của thuế và phụ cấp đối với:
Hoạt động của một công ty b. Hoạt động của toàn ngành công nghiệp
Hiệu quả của thuế đối với công ty và ngành công nghiệp.
Khi chưa có thuế thì :
Chi phí biên là MC
Chi phí bình quân là AC
Giá là P
Sản lượng : với công ty là p và với toàn ngành công nghiệp là Q.
Khi có thuế thì:
Chi phí bình quân là (AC + Thuế) > AC
Giá là P1 > P
Sản lượng : với công ty là p1 và với toàn ngành công nghiệp là Q1
Khi có thuế thì giá sẽ nhỏ hơn chi phí bình quân P1 < (AC + Thuế)
Công ty sẽ làm ăn thua lỗ Công ty sẽ rời ngành công nghiệp. Đương cung S chuyển sang S1. Do đó tồn tại thế cân bằng mới lâu hơn tại (P1,Q1) đối với toàn ngành CN,tại (P1,q1) đối với công ty.
Như vậy sản lượng công ty có thể tăng p1, nhưng do có nhìêu công ty rời khỏi ngành nên sản lượng của toàn ngành sẽ giảm (Q1).
Hiệu quả của tiền phụ cấp đối với công ty và ngành công nghiệp.
Tiền phụ cấp là nhà nước trả một khoản tiền để làm vững long tin cho những ai gây ô nhiễm dưới mức bắt buộc nào đó.
Khi công ty mở rộng sản xuất, họ sẽ mất một khoản tiền phụ cáp có thể nhận được do giảm ô nhiễm. Mất phụ cấp cũng có nghĩa là mất mát tài chính nên đường cong chi phí biên (MC) sẽ tăng lên.Nhưng đường cong chi phí bình quân (AC) đối với công ty sẽ giảm xuống thành đường cong(AC - Phụ cấp).
Cân bằng tạm thời là nới mà giá P bằng chi phí biên mới.
Tuy nhiên trong thời hạn ngắn, giá P sẽ vượt quá chi phí bình quân mới (AC - Phụ cấp), do đó, nhiều công ty mới sẽ ra nhập ngành công nghiệp vì sản xuất có lãi đẩy đường cong phụ cấp S sang thành đường cong S2.Một thế cân bằng mới xuất hiện tại (P2,Q2) đối với ngành công nghiệp và tại (P2,q2) đối với công ty.
Hiệu quả của thuế và tiền trợ cấp đối với ô nhiễm.
Do thuế, sản lượng ngành công nghiệp giảm (Q1<Q) nên ô nhiễm giảm.
Do phụ cấp, sản lượng ngành công nghiệp tăng lên (Q2>Q), do đó ô nhiễm tăng lên; thậm chí kể cả khi ô nhiễm đối với một công ty giảm nhưng vì số công ty tăng nên ô nhiễm vẫn tăng.
Vì vậy, dùng giải pháp tiền phụ cấp là sự liều lĩnh, nó tạo ra sự thay đổi số công ty (vào, ra tự do đối vưói ngành công nghiệp), thay đổi mức hoạt động của ngành công nghiệp mà mục đích giảm ô nhiễm lại không đạt được.
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro