Câu 8: PHÂN TÍCH NỘI DUNG VÀ Ý NGHĨA QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI LẬP?

- Mặt đối lập: là những mặt, những thuộc tính, những quá trình có khuynh hướng biến đổi trái ngược nhau tạo nên sự tồn tại của sự vật và hiện tượng.

- Mâu thuẫn: là khái niệm chỉ sự liên hệ tác động lẫn nhau của các mặt đối lập. Mỗi mâu thuẫn là một cặp đối lập trong một sự vật vừa thống nhất với nhau vừa thường đấu tranh với nhau.

- Sự thống nhất của các mặt đối lập: là sự ràng buộc lẫn nhau, nương tựa vào nhau của các mặt đối lập. Mặt này lấy mặt kia làm tiền đề tồn tại cho mình.

- Sự đấu tranh của các mặt đối lập: là sự tác động qua lại theo xu hướng bài trừ và phủ định lẫn nhau, sự chuyển hoá lẫn nhau của các mặt đối lập.

* Nội dung quy luật:

- Mỗi sự vật hiện tượng trong TG khách quan đều là sự thống nhất của các mặt đối lập. Hai mặt đối lập của hiện tượng sự vật hiện tượng thống nhất với nhau tạo nên một mâu thuẫn. Khi mới xuất hiện mâu thuẫn biểu hiện ở sự khác nhau của hai mặt trong sự vật. Sự khác nhau đó dần dần chuyển thành sự đối lập. Khi đó mâu thuẫn bộc lộ rõ nét, hai mặt đối lập đấu tranh với nhau. Sự đấu tranh phát triển đến gay gắt, lên đến đỉnh cao thì xảy ra xung đột giữa hai mặt. Hai mặt hoá lẫn nhau trong những điều kiện nhất định tức là mâu thuẫn được quyết.Kết thúc sự thống nhất cũ của các mặt đối lập, một sự thống nhất xuất hiện, các mẫu thuẫn cũ mất đi, mâu thuẫn mới ra đời, sự vật đi, sự vật mới ra đời thay thế cho nó. Trong sự vật mới, có sự thống nhất các mặt đối lập lại đấu tranh với nhau, mâu thuẫn lại phát triển và lại diễn ra thường xuyên làm cho sự vận động phát triển không ngừng, đó là luật vốn có của mọi sự vật, hiện tượng. Sự chuyển hoá của các mặt đối lập là tất yếu và diễn ra muôn hình muôn vẻ. Đối với các sự vật sự chuyển hoá của các mặt đối lập cũng khác nhau, có hai hiện tượng cơ bản:

+ Mặt đối lập này trực tiếp chuyển hoá thành mặt đối lập kia – sang cô lập với mình.

+ Cả hai mặt đối lập chuyển hoá thành cái khác, lên hình thức cao hơn.

- Sự đấu tranh của các mặt đối lập là nguồn gốc động lực của sự phát triển thay thế thống nhất của các mặt đối lập, thể thống nhất còn tồn tại thì sự vật còn tồn tại đấu tranh của các mặt đối lập lmà cho thể thống nhất cũng bị phá vỡ, thể thống nhất xác lập, sự vật phát triển.

+ Lênin nói: “Sự phát triển là cuộc đấu tranh của các mặt đối lập”.

- Đấu tranh của các mặt đối lập là tuyệt đối, thống nhất là tương đối

+ Thống nhất của các mặt đối lập là t­ơng đối có điều kiện tạm thời, thoáng qua, đứng im. Đó là thời điểm các mặt đối lập phù hợp đồng nhất, tác dụng ngang nhau.

+ Đấu tranh của các mặt đối lập là tuyệt đối, vĩnh viễn vì nó diễn ra liên tục không bao giờ trong tất cả quá trình tồn tại, trong thống nhất cùng đấu tranh. Đấu tranh là thể thống nhất cũ bị phá vỡ, thể thống nhất mới xuất hiện tiếp tục đấu tranh gắn liền vận động.

* Ý nghĩa:

Mâu thuẫn là khách quan và phổ biến chúng ta phải biết phân tích các mặt đối lạp ra mâu thuẫn của nó, có như vậy mới nắm được bản chất của sự vật, hiện tượng tìm ra khuynh hướng vận động và phát triển của chúng, để có biện pháp cải tạo

- Phương pháp phân tích mâu thuẫn: Vì trong sự vật, quá trình có nhiều mâu thuẫn có vai trò, vị trí khác nhau do đó phải biết phân tích mâu thuẫn cụ thẻ tìm cách giải quyết cụ thể đối với từng mâu thuẫn. Tuân theo quy tắc phân tích cụ thể của mỗi tình huống cụ thể.

- Phương pháp giải quyết mâu thuẫn:

+ Mâu thuẫn có quá tình phát triển cao hơn cho nên nó được giải quyết khi đa có được điều kiện để giải quyết. Việc giải quyết mâu thuẫn phải tuân theo quy luật khách quan

+ Mâu thuẫn được giải quyết bằng con đường đấu tranh, các hình thức đấu tranh cũng phải khác nhau, để phù hợp với từng loại mâu thuẫn.

+ Mâu thuẫn phải được giải quýêt một cách cụ thể. Có nhiều hình thức đấu tranh giữa các mặt đối lập nên chúng ta phải căn cứ vào tình hình cụ thể để lựa chọn hình thức đấu tranh phù hợp nhất.