CÂU 9: PHÂN TÍCH NỘI DUNG VÀ Ý NGHĨA QUY LUẬT PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH?

* Phân tích nội dung quy luật phủ định của phủ định.

- Phủ định: là khái niệm triết học nhằm để chỉ ra sự ra đời của sự vật mới trê cơ sở mất đi của sự vật mới. - Phủ định biện chứng: là sự phủ định tạo điều kiện, tiền đề cho sự phát triển tiếp sau – Sự vật hiện tượng, trong TG khách quan luôn vận động phát triển liên tục không ngừng. Một chu kỳ, một vòng khâu của sự vận động phát triển của sự vật bao gồm hai lần phủ định và ba giai đoạn: giai đoạn khẳng định, giai đoạn phủ định, giai đoạn phủ định của phủ định. Qua hai lần phủ điịnh sự vật hoàn thành được một chu kỳ phát triển cùa nó. Sự phủ định lần thứ nhất tạo ra cái đối lập với sự vật ban đầu, đó là một bước trung gian trong sự phát triển, sự phủ định lần thứ hai tái lập lại cái ban đầu, nhưng trên cơ sở mới cao hơn, nó thể hiện bước tiến của sự vật. Sự phủ định lần thứ hai này được gọi là phủ định của phủ định. Phủ định của phủ định xuất hiện với tư cách là cái tổng hợp tất cat các yếu tố tích cực đã được phát triển từ tr­ớc trong cái khẳng định ban đầu và trong cái phủ định lần thứ nhất. Cái tổng hợp này là sự thống nhất, biện chứng tất cả các yếu tố tích cực trong giai đoạn trước và những yếu tố mới xuất hiện trong quá trình phủ định. Cái tổng hợp có nội dung toàn diện và phong phú hơn không còn phiến diện nh­ trong cái khẳng định ban đầu và trong cái phủ định lần thứ nhất. Phủ định của phủ định kết thúc một chu kỳ phát triển đồng thời lại là điểm xuất phát của một chu kỳ phát triển về sau.

- Đặc điểm quan trọng nhất của quy luật phủ định của phủ định chính là sự phát triển dường như quay trở lại cái cũ nh­ng với cơ sở cao hơn.

- Phép biện chứng duy vật thừa nhận, vận động phát triển đi lên, là xu hướng chung của TG. Nhưng không diễn ra theo đường “xoáy ốc” quanh co phức tạp.

Lênin viết: “Nếu quan niệm lịch sử thế giới phát triển đều đặn, không có vấp váp quanh, không có thụt lùi, là không biện chứng, không khoa học, không đúng về mặt lý luận”. Sở dĩ như vậy là vì trong điều kiện nhất định cái cũ tuy đã cũ, nhưng còn có những yếu tố, những mặt, những bộ phận vẫn mạnh hơn cái mới. Cái mới vì là mới nên còn non nớt, chưa có khả năng thắng ngay cái cũ. Do vậy, có lúc, có nơi cái mới hợp với quy luật của sự phát triển nhưng vẫn bị cái cũ tác động trở lại, gây khó khăn, cản trở, cái mới phải tạm thời thụt lùi. Vì vậy, sự phát triển có tính quanh co, phức tạp diễn ra theo đường “xoáy ốc’.

* Ý nghĩa quy luật phủ định của phủ định.

Khi xem xét sự vận động phát triển của sự vật, phải xem xét nó trong quan hệ đối lập cái mới rồi đã từ cái cũ, các tiến bộ ra đời từ các lạc hậu, cái phủ định ra đời từ cái khẳng định. Có vậy, mới thấy được những nhân tố tích cực ở cái cũ mà cái mới

- Cần phải kế thừa trong sự phát triển đi lên.

- Sự phát triển diễn ra theo đường “xoáy ốc’, do vậy, phải kiên trì, chờ đợi, không được nôn nóng, vội vàng. Nh­ng phải theo hướng bênh vực cái mới, tin tưởng cái mới, hợp luật nhất định chiến thắng. - Biết phát hiện ra cái mới, tích cực ủng hộ cái mới, đấu tranh cho cái mới thắng lợi, tạo mọi điều kiện cho cái mới ra đời và chiến thắng cái cũ, cái lạc hậu vì cái mơi ra đời, cái mới bao giờ cũng non yếu, phải phân biệt cái m­ói thực thụ với với mới giả tạo, cái cũ đội lốt cái mới.- Phát triển đó là khuynh hướng của các sự vật, hiện tượng nhưng không có nghĩa là sự phát triển theo đường thẳng tắp, mà sự phát triển đó theo đường “xoáy ốc’ đôi khi có những bước thùi lùi tạm thời vì vậy phải chống quan điểm lạc quan quá mức, hoặc thái độ bảo thủ.

Trong quá trình CMXH sẽ có những bước thăng trầm, thậm chí thụt lùi hoặc thoái hoá cũng là tất nhiên, nhưng cuối cùng cách mạng vẫn đi lên, cách mạng chiến thắng. Từ đó tin tưởng CNXH nhất định sẽ trở thành hiện thực ở nứơc ta và nhiều n­ớc trên thế giới.