[KN GIAO TIẾP] Một số hội chứng tâm lí trong giao tiếp ứng xử

Con người, dù là ai luôn phải hòa nhập, gắn mình và tồn tại trong một môi trường xã hội để giao tiếp với người khác, khẳng định được cái riêng của mình, phát biểu được chủ kiến, từ đó nhận được sự hưởng ứng hay trợ giúp cho điều mình mong muốn. Giao tiếp ứng xử là cách phổ biến nhất trong hoạt động sống, vì trong mọi trường hợp ai cũng phải làm việc và mưu cầu thông qua, với người khác

.

Mấu chốt là phải xuất phát điểm từ việc hiểu rõ cái chung để bộc lộ bản thân, đi đến cái riêng - đó là một thử thách lớn về khả năng giao tiếp ứng xử của bạn. Thành công hay thất bại là ở chỗ đó. Các tập quán và quan niệm chung của tổ chức hay rộng hơn là của xã hội, có thể khác nhau, một cách lâu dài sẽ tạo cho bạn một phong cách giao tiếp ứng xử, nhưng trên nền đó bạn muốn chứng tỏ điều riêng gì mà Bạn muốn đây? Bản sắc của bạn phải được bộc lộ tích cực như một giá trị cơ bản trong giao tiếp khiến bạn được thừa nhận. 

Dưới đây chúng tôi sẽ đưa ra một số hội chứng điển hình trong giao tiếp ứng xử có tác dụng dương tính hay âm tính đến sự thành công trong giao tiếp với các đối tác của bạn trong cuộc sống tùy thuộc vào việc bạn nhận thức nó đến đâu và ứng dụng như thế nào.

Nguyên nhân của các loại hội chứng tâm lý dưới đây thường là:

Thứ nhất là: xuất phát từ sự hạn chế các năng lực của bản thân ( như phẩm chất, khả năng, những lợi thế ), về nơi xuất xứ của bản thân ( gia đình, doanh nghiệp và xã hội, địa vị bản thân );

Thứ hai là do không có điều kiện được bảo vệ hay hậu thuẫn bởi tổ chức tốt, hay bởi những người có sức mạnh và uy tín hơn ( như là doanh nghiệp, nghiệp đoàn hay chính phủ, hệ thống luật pháp, thủ trưởng );

Thứ ba là phải thường xuyên sống trong môi trường không cân bằng ( các mối quan hệ xã hội, quan hệ với thiên nhiên, quan hệ với thế giới tâm linh có thể sai lạc, cực đoan ).

Bài này là sự tiếp tục với bài tôi đã đăng trên chungta.com ( Các qui luật về hành vi ứng xử ). Hi vọng có thể giúp ích bạn đọc thêm một chút hiểu biết để chủ động, tích cực tích lũy những năng lực giao tiếp ứng xử trong nhưng hoàn cảnh sống và làm việc khác nhau.

Tiền đề : Con người trở nên rất đáng sợ khi : 

- Bị mất mặt trước người khác

- Bị bóc mẽ tâm địa

- Bị tước khả năng xử sự bình thường

1- Hội chứng rạp hát

Bạn vào rạp hát để xem kịch hay nghe hát, khi kết thúc, bạn có thể vì một lí do chưa rõ ràng mà không thấy nó hay, chưa biết có nên tán thưởng hay không, nhưng xung quanh bạn, mọi người vỗ tay rào rào. Tình hình ấy một cách trực tiếp khiến bạn vỗ tay, nếu không bạn sẽ tự thấy xấu hổ vì thiếu lịch sự, sẽ lạc lõng, bạn thấy ít nhất mình cũng không kém hiểu biết hơn những người khác.

Trong giao tiếp nhiều khi để chứng tỏ mình cũng như người khác xung quanh hay ho và am tường mà bạn có thể dễ dàng cho qua sự bất cập trong thảo luận hoặc không tham gia sâu vào sự việc. Nếu điều này làm cho đối phương phát hiện ra, họ lợi dụng điều đó để hướng vào lợi ích của riêng họ, bằng cách chủ động tiến hành trao đổi với bạn ở những không gian văn hóa, đưa ra những ý kiến lịch sự, khá sâu về khía cạnh kĩ thuật và nghe có vẻ uyên bác về lĩnh vực mà họ đang nói, hoặc mượn lời của các nhà chuyên môn tên tuổi, của số đông, hoặc gán cho những ý kiến là của những danh nhân, của người có địa vị cao trong xã hội. Do bạn không am tường, hoặc không có sẵn chính kiến, lại ở bầu không khí Văn hóa, nên đã dễ dàng xuôi theo dòng dẫn dắt của họ để cuối cùng đi đến a tòng với một kết cục rất ít có lợi cho bạn. Bởi vì lúc bạn nhận ra điều này thì cũng chính là lúc bạn mắc phải thế bị kẹt tiến thoái lưỡng nan. Đương nhiên câu chuyện có thể hoàn toàn ngược lại, người bị lôi cuốn vào hội chứng này lại là đối tác của bạn, một khi bạn tạo ra được cái gọi là ‘Hiệu ứng văn hóa đám đông’ . Tóm tắt của loại hội chứng này là:

Trong không gian mang màu sắc Văn hóa, trang trọng …người ít hiểu biết và ít sẵn sàng có chính kiến nhất thường hưởng ứng, phản xạ theo số đông, nhằm giảm rủi do về hành vi, thái độ của mình trong cách đánh giá của đại bộ phận còn lại.

2- Hội chứng lây lan ( Bầy đàn )

Câu chuyện hài hước của Azit Nexin về dòng người nối đuôi nhau xếp hàng mua mũ ( dù đầu đang đội mũ, giá trị mũ không bao nhiêu, và chẳng cần đến nó lắm ) là một ví dụ hay về loại hội chứng này - biểu hiện tâm lí xã hội của con người trước hành vi mang tính đám đông. Người ta tin rằng hành vi của đám đông thường xuất phát từ những lí do xác đáng và mang ý nghĩa phổ quát. Hành động theo đám đông hoặc dấn mình lẫn vào hành vi chung của đám đông, dưới một lớp vỏ ý thức : ‘trong đám đông luôn có cái lý nào đó’, nếu không thu được lợi thì ít nhất sẽ có tác dụng giảm nhẹ sự rủi do về tâm lí và hành vi cho mỗi người khi họ làm một việc nào đấy trong khuynh hướng hành vi đám đông đó. Ví dụ khi nhiều người bỏ tiền ra mua cổ phiếu, bạn mặc dù chưa hiểu sâu và chưa có phân tích kĩ về việc này nhưng bạn dễ có khuynh hướng bỏ số tiền nhàn rỗi của mình, thậm chí đi vay để mua cổ phiếu. 

Những người làm kinh doanh hay lợi dụng hội chứng này để lôi kéo những người ‘ngoài rìa’ tham gia vào những hoạt động thương mại của họ bằng cách tạo ra hay tổ chức những sự kiện, những trào lưu có qui mô lớn, trong đó lồng vào những thông tin, quan điểm khiến người ta cảm nhận đó là ‘xã hội’…Bạn có thể thành công trong giao tiếp ứng xử với đối tác nếu bạn tạo ra được cái gọi là ‘khuynh hướng hay hành vi cộng đồng mang tính xã hội’ khi đó bạn lôi kéo được đối tác vào con đường bạn muốn…

Tóm tắt của hội chứng này là:

- Trong mỗi con người chứa đựng sẵn phản xạ ‘hành vi bầy đàn’. Khi điều đó được cảm nhận theo cách ‘xã hội’ hay ‘khuynh hướng cộng đồng’ thì những người ít thông tin, những người đang có ‘mục đích lang thang’ dễ tập trung vào đó, hoặc ‘a dua’ vào trào lưu.

3- Hội chứng "con gà mái "

Hội chứng này được suy diễn từ câu hỏi vui như sau: con gà mái nghĩ gì khi bị con gà trống đuổi ? Câu trả lời đúng là: con gà mái nó nghĩ rằng liệu ta chạy thế này có nhanh quá không ?! ý nghĩa của điều này là bạn nên nắm vững thuật kích thích và điểm kích thích tới hạn dành cho người mà bạn xem là đối tác, cần giao tiếp ứng xử, để đạt được mong đợi một cách hiệu quả nhất. Có thể phát biểu về hội chứng này như sau:

Cái dễ có được là cái ít có giá trị. Một trong những điều được coi là giá trị khi người ta phải vượt qua thách đố mà theo đuổi được đối tượng mới thấy đối tượng đáng quí và mãn nguyện với chính mình. Biết kích thích sự hào hứng của đối tác bởi sự đề cao giá trị bản thân trong một giới hạn thách đố khả thi.

Tính thách thức là ‘tâm lí đinh’ trong trò chơi cuộc sống. Đó là niềm vui, là sự thể hiện sự khôn ngoan….để dần dần tìm thấy sự chấp nhận được lợi ích của mỗi bên sau khi vượt qua các khó khăn và trở ngại . Cuộc sống không dễ dàng, Cuộc sống luôn có điều kiện và đòi được trả ‘đúng gia’ cho mỗi một mưu cầu của bạn. Vậy tại sao bạn không tạo cơ hội cho họ có chút niềm vui đó? Nếu bạn xác định chắc chắn rằng đối tác chính là người mà bạn cần, thì bạn hãy nên biết đưa ra điều kiện của mình từng bước nhỏ, trong một cố gắng thăm dò phản ứng của đối tác để điều chỉnh ngay mức độ các điều kiện đó với thiện chí là để họ sẽ chấp nhận, theo đuổi và đáp ứng được. Nhưng đôi khi việc bạn sốt sắng quá mức khiến cho đối tác có cảm giác nghi ngại, hoặc họ sẽ tự cao tự đại mà sẽ khắt khe với bạn hơn. Bạn nên kích thích đối tác, tùy thời điểm, điều tiết tốt với mức độ khiến họ luôn hào hứng. Tức là nên xác định được điểm tới hạn về mong muốn về nhu cầu của đối tác, và hãy dự trữ khả năng ứng xử thực tế của bạn đủ để thu hút và dẫn đắt được sự quan tâm của đối tác, chống được ‘tình trạng bão hòa’ về tâm lý của đối tác.

4- Hội chứng mặc cảm:

Con người ai cũng tồn tại ít nhiều các khiếm khuyết về hiểu biết hoặc thiếu hụt về những khả năng cụ thể khi tiếp xúc với một vấn đề nhất định, khi cân nhắc trước khi ra quyết định, hay thực hiện một việc gì. Họ hoàn toàn tự cảm nhận được điều đó và tìm cách che dấu chúng, không muốn người khác biết được khi giao tiếp với họ. Điều đó đặc biệt rõ ràng khi họ trong hoàn cảnh văn minh hơn môi trường họ từng sống. Những biểu hiện thường thấy của hội chứng này là:

Mỗi người dù có điểm mạnh nào đó, nhưng rơi vào hoàn cảnh hay môi trường văn minh hơn mà điểm mạnh đó không được thừa nhận thường rơi vào trạng thái tâm lý tự ti, nên giấu mình, hoặc cố gồng mình lên ( xù lông, hoa hòe hoa sói ) một cách lộ liễu, mâu thuẫn nội tâm: vừa thích nhưng vừa bài xích những gì mình không đạt được.

Hội chứng mặc cảm dẫn đến hiệu ứng giao tiếp: mặc cảm ? bộc lộ dở trong giao tiếp, ứng xử ? truyền sang và gây khó xử cho đối tác. Nó cản trở quá trình giao tiếp chân thành, dễ bị suy diễn và đi xa cốt lõi của vấn đề mà hai bên quan tâm và mong đạt tới. Bạn với tư cách là người giao tiếp với họ, nên tinh tế nhận thấy và khôn khéo tránh cho họ sự lúng túng khó xử, tạo bầu không khí giao tiếp thân thiện và thoải mái. Ví dụ một khách hàng trông có vẻ nghèo đến cửa hàng của bạn với ý định muốn mua một dây chuyền bằng ngọc trai có thể là để tặng bạn gái. Anh ta nghèo thật, vì thế tỏ ra rụt rè, thận trọng đến mức ngại ngùng khi hỏi bạn những thông số liên quan đến một vài chuỗi ngọc trai bầy trong tủ kính. Dù anh ta có mua được hay không thì sự niềm nở lịch sự của bạn không bao giờ là vô ích. Người Nhật có một quan niệm rất hay trong giao tiếp. Họ cho rằng chào hỏi là nghi lễ, động tác đầu tiên trong giao tiếp cần phải tỏ ra cung kính với khách: muốn tôn trọng người, mình phải khiêm nhường. Cảm giác của đối tác là tự tin hơn, kính trọng lại chủ nhân, thoát khỏi trạng thái mặc cảm nếu có.

5- Hội chứng con đường rút lui tâm lí

Trong giao tiếp, đối thoại, khi đối tác rơi vào sai lầm, hay thế yếu rõ ràng, bạn nên có cách khôn khéo mở cho họ một lối thoát dễ chấp nhận nhất về tâm lý, bằng cách tìm một lí do nhẹ nhàng, hay ho để họ đi ra bế tắc một cách tự nhiên nhất, không bị bẽ mặt, mà hoàn toàn có lợi cho mong muốn của bạn. Hơn nữa thông thường khi một bên đã tỏ ra thiện chí thì cũng tạo điều kiện cho bên kia một cách tương tự. Nội dung của hội chứng này là:

Con người không muốn tự công nhận mình hố, mình kém, tự nhiên bị dắt mũi vào sự thua thiệt. Trong nhiều tình huống bất khả hành động tiếp, họ muốn tìm thấy những lí do giải thích cho những quyết định mới, khác của mình, và muốn được người khác thừa nhận đó là những điều chính đáng, tuyệt hơn là có chỗ dựa về danh dự.

Chuyện kể rằng: vào những tháng cuối cùng của cuộc thế chiến lần thứ II, quân Mĩ chiếm được một hòn đảo lớn trên Thái Bình Dương. Lúc đó trên đảo này còn một bộ phận nhỏ lính Nhật đang lẩn trốn và chiến đấu trong tuyệt vọng quyết liệt. Dù phía Mĩ kêu gọi thế nào lính Nhật cũng không ra đầu hàng. Trong lúc căng thẳng như thế Một sĩ quan chỉ huy Mĩ nghĩ ra một cách binh vận độc đáo: kêu gọi lính Nhật nếu chịu ra nộp vũ khí thì sẽ được sang Mĩ thăm Holywood một chuyến. Thật bất ngờ, lời kêu gọi không lấy gì làm chắc chắn lắm này đã có sức thuyết phục. Lính Nhật ra khỏi nơi trú ẩn, giao nộp vũ khí. Sau đó để giữ uy tín Chính phủ Mĩ đã thực hiện lời hứa của viên chỉ huy Mĩ đối với họ. Rất có thể những người lính Nhật không phải vì tin lời của viên sĩ quan chỉ huy Mĩ mà ra đầu hàng, nhưng ít nhất vào thời điểm tuyệt vọng đó, lời kêu gọi của viên sĩ quan Mĩ chính là một cách mở đường tâm lí để họ có thể đầu hàng trong danh dự: tư thế của những người khách được mời sang Mĩ, chứ không chỉ là đầu hàng vô điều kiện.

Khi Giao tiếp, bạn nên đội chiếc mũ văn hóa lên đầu, chủ động đưa ra, gợi ý một số các phương án, những điều kiện để cho đối tác của bạn có thể lựa chọn hơn là bạn cố áp đặt cho họ một phương án nào đó cho dù điều đó theo bạn là hết sức có lí. Đối tác dù thế nào luôn có phẩm chất, lòng tự tôn, những nguyên tắc và mục tiêu riêng, do vậy cần gợi mở những giải pháp tâm lí thiện chí để họ vẫn bảo tồn được những điều ấy. Nói một cách chính xác hơn là bạn vẽ ra, tạo ra một con đường tâm lí để người ta có thể đi đến với bạn chứ không phải là đến với người khác hay ngõ cụt.

Nguyễn Tất Thịnh

Giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia

[KN GIAO TIẾP] Khi gặp...

1. Khi gặp được người mà bạn thật sự yêu thương: Hãy nỗ lực giành lấy cơ hội trở thành một nửa của người ấy bởi vì nếu người ấy ra đi, tất cả sẽ không còn kịp nữa.

2. Khi gặp một người bạn có thể tin tưởng được: Cần giữ quan hệ tốt với người đó vì trong cuộc đời mỗi người, gặp được tri kỷ không phải là điều dễ.

3. Khi gặp người đã từng giúp đỡ bạn: Nhớ tỏ thái độ cảm kích đối với người ấy vì họ đã mang lại sự thay đổi trong cuộc đời bạn.

4. Gặp người đã từng yêu bạn: Nên nở nụ cười cảm kích với họ vì đã giúp bạn hiểu thêm về tình yêu.

5. Gặp người từng ghét cay ghét đắng bạn: Nên cười xã giao với họ vì họ làm bạn trở nên kiên cường hơn.

6. Gặp người đã từng phản bội bạn: Nên nói chuyện với họ vì nếu như không phải họ, ngày hôm nay bạn sẽ không hiểu biết gì về thế giới này. 

7. Gặp người bạn đã từng yêu: Nên chúc phúc cho họ, bởi vì khi yêu, bạn chẳng đã từng mong muốn họ vui vẻ hạnh phúc đó sao?

8. Gặp người đi qua vội vàng cuộc đời bạn: Cần cảm ơn họ đã đi qua cuộc đời này của bạn, bởi vì họ là một bộ phận sắc màu trong cụôc sống phong phú và đa dạng của bạn.

9. Gặp người đã từng hiểu lầm bạn: Hãy nhân thể giải quyết sự ngộ nhận, bởi vì bạn có thể chỉ có một cơ hội này để giải thích mà thôi.

10. Và hãy cảm ơn một nửa của bạn hiện nay bởi vì người ấy đã yêu bạn, vì bạn và người ấy đang hạnh phúc.

Đừng nói mình không đồng ý với một quan điểm nào đó khi chưa dưa ra được lý do chính đáng. Đừng nói không đồng ý chỉ để chứng tỏ bạn khôn ngoan hơn hay để thỏa mãn cái “tôi” của mình.

Nếu bạn không biết cách thể hiện sự bất tán thành thì bạn sẽ chẳng bao giờ có một tâm hồn đẹp. Đây là yếu tố then chốt. Nhưng nếu bạn áp dụng sai thì mọi người sẽ chỉ thấy ở bạn hiển thị một tâm hồn xấu xí mà thôi!

Có nhiều nguyên nhân khiến người ta thể hiện sự bất tán thành của mình:

- Có thể vì bản thân thô lỗ và hung tợn.

- Có thể chỉ để đấu đá và muốn giành phần thắng.

- Có thể chỉ để phô trương cái “tôi”.

- Có thể để đàn áp kẻ khác.

- Hay phô trương rằng mình giỏi hơn kẻ khác.

- Hoặc chỉ vì đã được giáo dục cách tranh luận phản biện như vậy.

- Và cũng có thể chỉ vì không biết cách nào khác hơn để tìm hiểu về một vấn đề.

Cho dù cụm từ “không đồng ý” chẳng ngọt ngào cho lắm, nhưng nó rất cần thiết khi phải công nhận sự thật và để khám phá các vấn đề thật khách quan và thấu đáo. NHƯNG HÃY...nhã nhặn khi không đồng ý

Khi không đồng ý với một quan điểm nào đó, hãy cư xử thật lễ độ và nhã nhặn, thay vì thô lỗ và khiêu khích.

Có những phát ngôn thể hiện sự bất tán thành thật thô lỗ sau:

- Anh thật ngu xuẩn.

- Đó là chuyện khờ khạo nhất mà tôi từng được nghe.

- Tôi đề nghị (như những câu mệnh lệnh).

- Điều đó sai hoàn toàn.

- Cách lập luận như vậy không logic chút nào.

- Tôi hoàn toàn không đồng ý với những gì anh vừa trình bày.

- Sao mà anh ngốc thế?

Đó là những cách thể hiện sự bất tán thành vụng về, thô lỗ. Thay vì thế, bạn có thể chọn cách diễn đạt khác đi để cho biết mình không đồng ý mà vẫn không xúc phạm người đối thoại, ví dụ:

- Tôi không dám chắc mình hiểu đúng lập luận của anh...

- Có thể có một cách khác để nhìn nhận vấn đề này...

- Đó không phải là quan điểm duy nhất về vấn đề này.

- Còn khả năng thứ 2 này thì sao?

- Tôi nghĩ mình có đôi chút nghi ngờ về kết luận của anh

- Có thể là như vậy, mà cũng không hẳn là như vậy...

- Tôi có thể nghĩ đến một cách giải quyết khác...

Bày tỏ sự bất tán thành một cách nhẹ nhàng, lễ độ cũng gây hiệu quả không kém, nhưng điều quan trọng hơn là cách thể hiện này thật đẹp. 

• Một vài nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc không đồng ý với quan điểm hay ý kiến nào đó.

- Lập luận sai về mặt logic.

- Diễn dịch sai lệch. (Bạn cần chỉ ra rằng có nhiều khả năng diễn dịch khác nhau cho một vấn đề)

- Nhận thức chọn lọc

Khi một bà vợ phát hiện chồng mình ngoại tình, người phụ nữ bị phản bội này chỉ khăng khăng nhớ lại những chi tiết không hay trong quá khứ như để củng cố nghi ngờ là người chồng chưa hề yêu thương mình thật lòng.

Nhận thức chọn lọc là cách nhìn nhận sự vật trong một giới hạn nhất định nhằm chứng minh cho một ý tưởng đã có sẵn.

Định kiến và thành kiến là dạng cổ điển nhất của các loại nhận thức chọn lọc. Đầu óc chúng ta chỉ có những khuôn mẫu nhất định và rồi chúng ta chỉ chú ý đến những gì nằm vừa gọn trong khuông mẫu đó. Định kiến về chủng tộc là một ví dụ cụ thể.

- Cảm xúc trói buộc (cảm xúc thường tiếp nối những định kiến, thành kiến. Cảm xúc là những phản ứng tình cảm của con người truớc một sự kiện nào đó. Và cảm xúc quyết định cách chúng ta nhìn nhận những sự kiện).

- Những kinh nghiệm sống khác biệt

- Kiểu nói khái quát hoá...

- Ước lượng mù mờ.

Hãy thận trọng với kiểu khẳng định chắc chắn

Bạn nên bỏ kiểu nói khẳng định chắc chắn khi đưa ra một quan điểm, và hãy dùng cách diễn đạt trung dung hơn, chẳng hạn “có khả năng là như vậy”.

Nếu bạn làm được điều này thì cả bạn và người đối thoại đều có thể tìm hiểu thêm về quan điểm đang bị bất đồng đó.

[KN GIAO TIẾP] "Đôi mắt" của bạn như thế nào?

Hiện nay, việc đánh giá và xét đoán một vấn đề đang được rất nhiều người quan tâm. Việc chọn cho mình một “đôi mắt” tinh tường và hành động đang là điều gây tranh cãi.

Riêng bản thân benny, qua những trải nghiệm của mình, em thấy khi đánh giá điều gì đó, ta thường rơi vào ba dạng người sau:

1)Những người chỉ nhìn thấy một chiều và hành động theo chiều đó:

Với người này, trong một vấn đề, họ không bao giờ nhìn hết tất cả khía cạnh của một sự việc, mà chỉ nhìn một cách bao quát, tổng hợp, tóm gọn lại và hạnh động về một phía. Thường thì họ chỉ thấy bề nổi của vấn đề, và những hành động của họ thường sai sót nhiều. Câu chuyện “Thầy bói xem voi” là một ví dụ điển hình cho những người như thế. Ngày nay, những người này cũng rất ít, do khuynh hướng phát triển của xã hội (Nhưng không phải không có).

2) Những người nhìn đa chiều nhưng chỉ hành động theo một chiều duy nhất

Dạng người này thường rơi vào hai trường hợp. Trường hợp thứ nhất: họ vốn trước đó đã khăng khăng đánh giá vấn đề theo một chiều, sau đó mới nhận ra những chiều còn lại. Họ cố gắng đi theo một chiều theo khuynh hướng bảo thủ. Trường hợp thứ hai, họ nhìn được đa chiều, nhưng sau khi cân nhắc lợi hại, họ quyết định chỉ chọn một chiều để đi theo, vì nhận xét theo chiều đó sẽ làm động lực để họ phấn đấu thực hiện mục tiêu. Ví dụ như một người bạn làm điều gì đó trái ý ta chỉ để tốt cho ta, nhưng ta muốn coi người bạn đó là không tốt để có mục tiêu phấn đấu (học giỏi hơn người đó chẳng hạn). Tất nhiên những người này ở khía cạnh nào đó rất khôn ngoan, nhưng kết quả họ đạt được thường không như họ muốn.

3) Những người nhìn đa chiều và làm theo đa chiều

Đây cũng là những người cân nhắc hết sức kỹ lưỡng, họ nhìn vấn đề từ mặt tốt đến mặt xấu, từ lợi tới hại, và cuối cùng tổng hợp lại tạo thành một hướng đi duy nhất. Những người này có cơ hội phát triển khả năng phân tích, và chỉ khi chính họ phân tích, họ mới trải nghiệm được nhiều. Những người như vậy thường là một đầu tàu vững chắc cho một tập thể. Và dù họ không đạt được đúng như những gì họ mong đợi, họ cũng không buồn vì họ biết nếu làm theo các hướng đi khác, kết quả có thể còn tệ hơn.

Vậy còn Bạn, Bạn thuộc dạng nào?

[KN GIAO TIẾP] Đừng nên "nói chung là..."

Trong giao tiếp thường ngày, chúng ta vẫn thường dùng cụm từ “nói chung là” để tổng kết một sự vật, sự việc nào đó, hay đơn giản để mở đầu cho những gì muốn nói.

Liệu đây có phải là cách tốt?

Theo benny thì điều này không ổn lắm:

Thứ nhất, việc gom lại như vậy sẽ khiến đầu óc của ta trở nên lười suy nghĩ. Dần dà, việc “nói chung là” thành thói quen và dẫn đến việc não thiếu hoạt động, khả năng sáng tạo giảm .

Thứ hai, “nói chung là” cho ta một cách nhìn không toàn diện. Vì một từ ngữ không bao giờ đủ để diễn tả hết mọi khía cạnh. Từ ngữ Việt Nam rất phong phú, việc nói chung sẽ khiến từ vựng của chúng ta bị nghèo đi.

Cuối cùng, việc tóm gọn như thế dễ dẫn đến lặp từ trong giao tiếp. Chúng ta cũng biết, người giao tiếp thường lặp đi lặp lại từ ngữ khi họ muốn nhấn mạnh. Cũng vậy, khi “nói chung là” quá nhiều (vì thành thói quen rồi), chúng ta sẽ gây chú ý cho người nghe và cảm thấy mất thiện cảm tại mặt nào đó.

Vì vậy, khi đánh giá, nhìn nhận điều gì đó, hãy cố gắng diễn tả thật nhiều, dùng những từ ngữ có thể trong quyển từ điển của bạn. Điều đó sẽ giúp trí óc bạn linh hoạt hơn, từ vựng phong phú hơn và nhìn mọi thứ toàn diện hơn.

Đây là bài học quý giá mà benny học được từ một người chị, muốn chia sẻ cùng mọi người. Hi vọng mọi người đạt được nhiều thành công trong cuộc sống!

Lá thư cuối cùng...

...Nếu bạn đang chờ đến ngày mai, tại sao lại không thực hiện mọi thứ ngay trong ngày hôm nay ? Bởi nếu ngày mai không bao giờ tới, bạn sẽ phải hối tiếc rất nhiều vì đã không dành những giây phút hiếm hoi còn lại để sẻ chia một nụ cười, một cái ôm...

...Hãy giữ những người mà bạn thật sự yêu thương trong vòng tay của mình, thì thầm vào tai họ, nói với họ rằng bạn yêu thương họ nhiều như thế nào, hãy bộc lộ cảm xúc của bạn, đừng để lời yêu thương không đến được với người bạn yêu thương...

Lá thư cuối cùng của người lái xe tải

Một lần trên xa lộ, tôi thấy một nhóm cảnh sát hoàng gia Canada và vài người công nhân đang tháo gỡ phần còn lại của một chiếc xe tải bị mắc kẹt bên vách đá. Tôi đậu xe lại, nhập vào nhóm tài xế xe tải đang lặng lẽ quan sát đội công nhân.

Một cảnh sát bước lại chỗ chúng tôi chậm rãi nói: "Rất tiếc, người tài xế đã chết khi chúng tôi phát hiện ra anh ta. Có lẽ anh ấy bị lạc tay lái trong lúc trời có bão tuyết hai ngày trước đây. Thật khó để nhận ra người bị nạn nếu chúng tôi không may mắn thấy ánh nắng phản chiếu từ kính chiếu hậu". Viên cảnh sát lắc đầu buồn bã, rút trong túi áo khoác một lá thư: "Đây này, các anh nên đọc cái này. Tôi đoán anh ấy đã sống được khoảng hai giờ trước khi chết vì lạnh".

Tôi chưa bao giờ thấy cảnh sát khóc. Tôi nghĩ họ đã thấy quá nhiều cái chết và chứng kiến nhiều cảnh tượng hãi hùng nên họ không còn cảm giác gì trước những việc tương tự. Nhưng viên cảnh sát ấy đã lau nước mắt và đưa tôi lá thư. Đọc thư, tôi cũng như những người tài xế khác, không nói lời nào, chỉ lặng lẽ giấu những giọt nước mắt, trở về xe của mình.

Những từ ngữ trong thư như nung cháy tôi. Và sau nhiều năm, nó vẫn còn khắc sâu trong trí nhớ, như thể tôi đang cầm nó trước mặt. Tôi muốn chia sẻ lá thư đó với bạn, bạn bè của bạn và gia đình của họ.

Thư của Bill, tháng 12 năm 2000

"Vợ yêu quý của anh,

Đây là lá thư mà không người đàn ông nào muốn viết. Nhưng anh cũng đủ may mắn khi có một ít thời gian nói lên những gì anh đã quên nói nhiều lần trước đây.

Anh yêu em, em yêu ạ. Em đã từng nói đùa rằng anh yêu chiếc xe tải còn hơn cả yêu em bởi vì anh dành nhiều thời gian cho nó quá! Anh yêu cái khối sắt này vì nó cần cho chúng ta. Nó chứng kiến anh vượt qua những nơi khó khăn, những giờ khó nhọc. Anh đã có thể luôn kỳ vọng vào nó trên những chuyến hàng xa và nó luôn mau chóng giúp anh hoàn thành công việc. Nó không bao giờ làm anh thất vọng. Nhưng em có biết rằng anh yêu em cũng bởi những lý do đó. Em cũng đã chứng kiến anh vượt qua những thời khắc khó khăn.

Anh nhớ anh đã than phiền về chiếc xe cũ kỹ vậy mà anh không nhớ em cũng từng than thở khi mệt mỏi trở về nhà. Anh quá lo nghĩ đến những rắc rối của mình đến nỗi không nghĩ gì đến em. Anh nghĩ về những thứ em đã phải từ bỏ vì anh: quần áo, du lịch, tiệc tùng, bạn bè... Em đã không bao giờ trách móc và vì lý do nào đó anh đã không bao giờ nhớ cám ơn em. Khi anh ngồi uống cà phê với bạn bè, anh luôn nói về chiếc xe và những khoảng tiền sửa chữa nó. Anh nghĩ anh đã quên mất em là người bạn đời của anh.

Sự hy sinh và phấn đấu của em cũng nhiều như việc anh cố gắng để có được một chiếc xe mới. Anh rất hãnh diện về chiếc xe này và anh cũng rất hãnh diện về em. Nhưng anh chưa bao giờ nói với em điều đó. Anh cho đó là điều dĩ nhiên em đã biết. Nhưng nếu anh dành nhiều thời gian với em thay vì để chùi rửa, lau bóng chiếc xe thì anh đã có thể nói những lời thật lòng mình với em.

Nhiều năm tháng qua, trong những lần rong ruổi trên đường, anh biết những lời cầu nguyện của em luôn theo anh. Nhưng lần này những lời đó không đủ. Anh đang đau quá. Anh đang trên chặng đường cuối cùng. Và anh muốn nói lên những điều mà lẽ ra anh phải nói nhiều lần trước đây. Những điều bị lãng quên vì anh quá quan tâm đến chiếc xe và công việc.

Anh đang nghĩ đến những ngày kỷ niệm của hai đứa hay ngày sinh nhật đã bỏ lỡ, cả những vở kịch, những trận đấu hockey của các con mà em phải tham dự một mình vì anh đang đâu đó trên đường. Anh đang nghĩ về những đêm em cô đơn và nghĩ đến anh đang ở đâu, công việc như thế nào. Anh đang nghĩ về những lúc anh muốn gọi cho em chỉ để nói lời chúc ngủ ngon nhưng vì lý do gì đó lại tiếp tục chạy xe. Anh nghĩ về những giây phút thanh thản, yên lành khi nghĩ đến em cùng các con. Những bữa cơm gia đình em dành nhiều thời gian để chuẩn bị và tìm nhiều lý do để giải thích với các con vì sao anh không ăn cùng. (Vì anh đang bận thay dầu cho xe, anh đang bận sửa xe, anh đang ngủ vì buổi sáng anh phải đi sớm,...). Luôn luôn có một lý do nào đó! Khi chúng ta lấy nhau, em không biết thay bóng đèn, nhưng chỉ hai năm sau em đã có thể sửa lò sưởi những khi trời bão trong khi anh đang chờ dở hàng ở Florida.

Anh đã phạm nhiều sai lầm trong đời nhưng nếu nói anh chỉ có một lần quyết định đúng, anh nghĩ đó là khi anh hỏi cưới em.

Cơ thể anh đang đau. Nhưng tim anh thì đau hơn nhiều. Em không có mặt lúc anh ra đi, lần đầu tiên từ khi chúng ta có nhau. Anh thật sự thấy cô đơn và sợ hãi. Anh cần em nhiều lắm và anh biết đã quá trễ rồi. Anh nghĩ thật là tức cười, bây giờ tình yêu của anh thì đang ở xa anh ngàn dặm còn khối sắt vô tri đã sai khiến cuộc sống của anh nhiều năm nay thì đang ở đây. Nhưng anh cảm thấy em đang ở cạnh. Anh có thể cảm nhận tình yêu của em, trông thấy khuôn mặt em. Em đẹp lắm, có biết không? Anh nghĩ gần đây anh không nói với em điều đó dù em vẫn rất xinh đẹp.

Hãy nói với các con rằng anh yêu chúng rất nhiều. Anh sợ phải ra đi quá nhưng giờ phút đó đã đến rồi em yêu ạ. Anh yêu em rất nhiều. Hãy nhớ chăm sóc bản thân và luôn nhớ rằng anh đã yêu em nhiều hơn bất cứ cái gì trên đời. Anh chỉ quên không nói với em điều đó mà thôi.

Anh yêu em!

Bill."