Câu 1: Hàng hóa là gì? S£n xu¥t hàng hóa là gì? Phân tích nhïng iÁu kiÇn ra Ýi cça s£n xu¥t hàng hóa và °u th¿ cça s£n xu¥t hóa so vÛi kinh t¿ tñ nhiên.
Hàng hoá là s£n ph©m cça lao Ùng có thà tho£ mãn nhu c§u nào ó cça con ng°Ýi và dùng à trao Õi vÛi nhau.
S£n xu¥t hàng hoá chÉ ra Ýi, khi có ç hai iÁu kiÇn sau ây:
a) Phân công lao Ùng xã hÙi
Phân công lao Ùng xã hÙi là sñ phân chia lao Ùng xã hÙi ra thành các ngành, nghÁ khác nhau cça nÁn s£n xu¥t xã hÙi.
Phân công lao Ùng xã hÙi t¡o ra sñ chuyên môn hoá lao Ùng, do ó d«n ¿n chuyên môn hoá s£n xu¥t thành nhïng ngành nghÁ khác nhau. Do phân công lao Ùng xã hÙi nên m×i ng°Ýi s£n xu¥t chÉ t¡o ra mÙt ho·c mÙt vài lo¡i s£n ph©m nh¥t Ënh. Song, cuÙc sÑng cça m×i ng°Ýi l¡i c§n ¿n r¥t nhiÁu lo¡i s£n ph©m khác nhau. Ã tho£ mãn nhu c§u òi hÏi hÍ ph£i có mÑi liên hÇ phå thuÙc vào nhau, trao Õi s£n ph©m cho nhau.
Tuy nhiên, phân công lao Ùng xã hÙi chÉ mÛi là iÁu kiÇn c§n nh°ng ch°a ç. C. Mác ã chéng minh r±ng, trong công xã thË tÙc ¥n Ù thÝi cÕ, ã có sñ phân công lao Ùng khá chi ti¿t, nh°ng s£n ph©m lao Ùng ch°a trß thành hàng hoá. Bßi vì t° liÇu s£n xu¥t là cça chung nên s£n ph©m và tëng nhóm s£n xu¥t chuyên môn hoá cing là cça chung; công xã phân phÑi trñc ti¿p cho tëng thành viên à tho£ mãn nhu c§u. C. Mác vi¿t: "ChÉ có s£n ph©m cça nhïng lao Ùng t° nhân Ùc lp và không phå thuÙc vào nhau mÛi Ñi diÇn vÛi nhau nh° là nhïng hàng hoá"1. Vy muÑn s£n xu¥t hàng hoá ra Ýi và tÓn t¡i ph£i có iÁu kiÇn thé hai nïa.
b) Sñ tách biÇt t°¡ng Ñi vÁ m·t kinh t¿ cça nhïng ng°Ýi s£n xu¥t
Sñ tách biÇt này do các quan hÇ sß hïu khác nhau vÁ t° liÇu s£n xu¥t, mà khßi thu÷ là ch¿ Ù t° hïu nhÏ vÁ t° liÇu s£n xu¥t, ã xác Ënh ng°Ýi sß hïu t° liÇu s£n xu¥t là ng°Ýi sß hïu s£n ph©m lao Ùng. Nh° vy, chính quan hÇ sß hïu khác nhau vÁ t° liÇu s£n xu¥t ã làm cho nhïng ng°Ýi s£n xu¥t Ùc lp, Ñi lp vÛi nhau, nh°ng hÍ l¡i n±m ttrong hÇ thÑng phân công lao Ùng xã hÙi nên hÍ phå thuÙc l«n nhau vÁ s£n xu¥t và tiêu dùng. Trong iÁu kiÇn ¥y ng°Ýi này muÑn tiêu dùng s£n ph©m cça ng°Ýi khác ph£i thông qua sñ mua - bán hàng hoá, téc là ph£i trao Õi d°Ûi nhïng hình thái hàng hoá.
S£n xu¥t hàng hoá chÉ ra Ýi khi có Óng thÝi hai iÁu kiÇn nói trên, n¿u thi¿u mÙt trong hai iÁu kiÇn ¥y thì không có s£n xu¥t hàng hoá và s£n ph©m lao Ùng không mang hình thái hàng hoá.
·c tr°ng và °u th¿ cça s£n xu¥t hàng hoá
S£n xu¥t hàng hoá ra Ýi là b°Ûc ngo·t cn b£n trong lËch sí phát triÃn cça xã hÙi loài ng°Ýi, °a loài ng°Ýi thoát khÏi tình tr¡ng "mông muÙi", xoá bÏ nÁn kinh t¿ tñ nhiên, phát triÃn nhanh chóng lñc l°ãng s£n xu¥t và nâng cao hiÇu qu£ kinh t¿ cça xã hÙi.
S£n xu¥t hàng hoá khác vÛi kinh t¿ tñ c¥p tñ túc, do sñ phát triÃn cça phân công lao Ùng xã hÙi làm cho s£n xu¥t °ãc chuyên môn hoá ngày càng cao, thË tr°Ýng ngày càng mß rÙng, mÑi liên hÇ giïa các ngành, các vùng ngày càng ch·t ch½. Sñ phát triÃn cça s£n xu¥t hàng hoá ã xoá bÏ tính b£o thç, trì trÇ cça nÁn kinh t¿, ©y nhanh quá trình xã hÙi hoá s£n xu¥t.
S£n xu¥t hàng hoá có ·c tr°ng và °u th¿ nh° sau:
- Do måc ích cça s£n xu¥t hàng hoá không ph£i à tho£ mãn nhu c§u cça b£n thân ng°Ýi s£n xu¥t nh° trong kinh t¿ tñ nhiên mà à tho£ mãn nhu c§u cça ng°Ýi khác, cça thË tr°Ýng. Sñ gia tng không h¡n ch¿ nhu c§u cça thË tr°Ýng là mÙt Ùng lñc m¡nh m½ thúc ©y s£n xu¥t phát triÃn.
- C¡nh tranh ngày càng gay g¯t, buÙc m×i ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá ph£i nng Ùng trong s£n xu¥t - kinh doanh, ph£i th°Ýng xuyên c£i ti¿n kù thut, hãp lý hoá s£n xu¥t à tng nng su¥t lao Ùng, nâng cao ch¥t l°ãng s£n ph©m, nh±m tiêu thå °ãc hàng hoá và thu °ãc lãi nhun ngày càng nhiÁu h¡n. C¡nh tranh ã thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn m¡nh m½.
Sñ phát triÃn cça s£n xu¥t xã hÙi vÛi tính ch¥t "mß" cça các quan hÇ hàng hoá tiÁn tÇ làm cho giao l°u kinh t¿, vn hoá giïa các Ëa ph°¡ng trong n°Ûc và quÑc t¿ ngày càng phát triÃn. Të ó t¡o iÁu kiÇn ngày càng nâng cao Ýi sÑng vt ch¥t và vn hoá cça nhân dân.
Câu 2: Phân tích 2 thuÙc tính cça hàng hóa, tính 2 m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hóa, l°ãng giá trË cça hàng hóa và các nhân tÑ £nh h°ßng.
1. Hàng hoá và hai thuÙc tính cça hàng hoá
Hàng hoá là s£n ph©m cça lao Ùng có thà tho£ mãn nhu c§u nào ó cça con ng°Ýi và dùng à trao Õi vÛi nhau. Trong m×i hình thái kinh t¿ - xã hÙi, s£n xu¥t hàng hoá có b£n ch¥t khác nhau, nh°ng hàng hoá Áu có hai thuÙc tính:
a) Giá trË sí dång
Giá trË sí dång là công dång cça s£n ph©m có thà tho£ mãn nhu c§u nào ó cça con ng°Ýi, ví då: c¡m à n, xe ¡p à i, máy móc, nguyên, nhiên vt liÇu à s£n xu¥t... Vt ph©m nào cing có mÙt sÑ công dång nh¥t Ënh. Công dång cça vt ph©m do thuÙc tính tñ nhiên cça vt ch¥t quy¿t Ënh. Khoa hÍc kù thut càng phát triÃn, ng°Ýi ta càng phát hiÇn thêm nhïng thuÙc tính mÛi cça s£n ph©m và lãi dång chúng à t¡o ra nhïng giá trË sí dång mÛi. Giá trË sí dång chÉ thà hiÇn ß viÇc sí dång hay tiêu dùng. Nó là nÙi dung vt ch¥t cça cça c£i. Giá trË sí dång là ph¡m trù v)nh viÅn.
Giá trË sí dång nói ß ây vÛi t° cách là thuÙc tính cça hàng hoá, nó không ph£i là giá trË sí dång cho b£n thân ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, mà là giá trË sí dång cho ng°Ýi khác, cho xã hÙi thông qua trao Õi - mua bán. Trong kinh t¿ hàng hoá, giá trË sí dång là vt mang giá trË trao Õi.
b) Giá trË hàng hoá:
MuÑn hiÃu °ãc giá trË ph£i i të giá trË trao Õi. Giá trË trao Õi là quan hÇ t÷ lÇ vÁ l°ãng mà giá trË sí dång này trao Õi vÛi giá trË sí dång khác.
Ví då: 1 m v£i = 10 kg thóc. V£i và thóc là hai hàng hoá có giá trË sí dång khác nhau vÁ ch¥t, t¡i sao chúng l¡i có thà trao Õi °ãc vÛi nhau và trao Õi theo t÷ lÇ nào ó.
Khi hai s£n ph©m khác nhau (v£i và thóc) có thà trao Õi °ãc vÛi nhau thì giïa chúng ph£i có mÙt c¡ sß chung nào ó. Cái chung ¥y không ph£i là giá trË sí dång, tuy nhiên, sñ khác nhau vÁ giá trË sí dång cça chúng là iÁu kiÇn c§n thi¿t cça sñ trao Õi. Nh°ng cái chung ó ph£i n±m ngay ß trong c£ hai hàng hoá. N¿u g¡t giá trË sí dång cça s£n ph©m sang mÙt bên, thì giïa chúng chÉ còn mÙt cái chung làm c¡ sß cho quan hÇ trao Õi. ó là chúng Áu là s£n ph©m cça lao Ùng. à s£n xu¥t ra v£i ho·c thóc, nhïng ng°Ýi s£n xu¥t Áu ph£i hao phí lao Ùng. Chính hao phí lao Ùng ©n gi¥u trong hàng hoá làm cho chúng có thà so sánh °ãc vÛi nhau khi trao Õi. Chúng °ãc trao Õi theo mÙt t÷ lÇ nh¥t Ënh, mÙt sÑ l°ãng v£i ít h¡n Õi l¥y mÙt l°ãng thóc nhiÁu h¡n (1 m v£i = 10 kg thóc); nh°ng l°ãng lao Ùng hao phí à s£n xu¥t ra chúng là ngang b±ng nhau. Lao Ùng hao phí à s£n xu¥t ra hàng hoá ©n gi¥u trong hàng hoá chính là c¡ sß Ã trao Õi.
Vy giá trË là lao Ùng xã hÙi cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá k¿t tinh trong hàng hoá. Ch¥t cça giá trË là lao Ùng, vì vy s£n ph©m nào không có lao Ùng cça ng°Ýi s£n xu¥t chéa ñng trong ó, thì nó không có giá trË. S£n ph©m nào lao Ùng hao phí Ã s£n xu¥t ra chúng càng nhiÁu thì giá trË càng cao.
c) MÑi quan hÇ giïa hai thuÙc tính
Giïa hai thuÙc tính cça hàng hóa luôn có mÑi quan hÇ ràng buÙc l«n nhau. Trong ó, giá trË là nÙi dung, là c¡ sß cça giá trË trao Õi; còn giá trË trao Õi là hình théc biÃu hiÇn cça giá trË ra bên ngoài. Khi trao Õi s£n ph©m cho nhau, nhïng ng°Ýi s£n xu¥t
ng§m so sánh lao Ùng ©n gi¥u trong hàng hoá vÛi nhau. Thñc ch¥t cça quan hÇ trao Õi là ng°Ýi ta trao Õi l°ãng lao Ùng hao phí cça mình chéa ñng trong các hàng hoá. Vì vy, giá trË là biÃu hiÇn quan hÇ xã hÙi giïa nhïng ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá. Giá trË là mÙt ph¡m trù lËch sí, g¯n liÁn vÛi nÁn s£n xu¥t hàng hoá. N¿u giá trË sí dång là thuÙc tính tñ nhiên thì giá trË là thuÙc tính xã hÙi cça hàng hoá.
Nh° vy, hàng hoá là sñ thÑng nh¥t cça hai thuÙc tính giá trË sí dång và giá trË, nh°ng là sñ thÑng nh¥t cça hai m·t Ñi lp. Ñi vÛi ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, hÍ t¡o ra giá trË sí dång, nh°ng måc ích cça hÍ không ph£i là giá trË sí dång mà là giá trË, hÍ quan tâm ¿n giá trË sí dång là à ¡t °ãc måc ích giá trË mà thôi. Ng°ãc l¡i, Ñi vÛi ng°Ýi mua, cái mà hÍ quan tâm là giá trË sí dång à tho£ mãn nhu c§u tiêu dùng cça mình. Nh°ng, muÑn có giá trË sí dång thì ph£i tr£ giá trË cho ng°Ýi s£n xu¥t ra nó. Nh° vy, tr°Ûc khi thñc hiÇn giá trË sí dång ph£i thñc hiÇn giá trË cça nó. N¿u không thñc hiÇn °ãc giá trË, s½ không thñc hiÇn °ãc giá trË sí dång.
2. Tính hai m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá
Sß d) hàng hoá có hai thuÙc tính: giá trË sí dång và giá trË là do lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá có tính hai m·t. Chính tính hai m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá quy¿t Ënh tính hai m·t cça b£n thân hàng hoá. C. Mác là ng°Ýi §u tiên phát hiÇn ra tính hai m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá. ó là lao Ùng cå thà và lao Ùng trëu t°ãng.
a) Lao Ùng cå thÃ
Là lao Ùng có ích d°Ûi mÙt hình théc cå thà cça nhïng nghÁ nghiÇp chuyên môn nh¥t Ënh. M×i lao Ùng cå thà có måc ích riêng, Ñi t°ãng riêng, ph°¡ng pháp riêng, ph°¡ng tiÇn riêng và k¿t qu£ riêng. Ví då: lao Ùng cå thà cça ng°Ýi thã mÙc, måc ích là s£n xu¥t cái bàn, cái gh¿, Ñi t°ãng lao Ùng là g×, ph°¡ng pháp cça anh ta là các thao tác vÁ bào, khoan, åc; ph°¡ng tiÇn °ãc sí dång là cái c°a, cái åc, cái bào, cái khoan; k¿t qu£ lao Ùng là t¡o ra cái bàn, cái gh¿.
M×i lao Ùng cå thà t¡o ra mÙt lo¡i giá trË sí dång nh¥t Ënh. Lao Ùng cå thà càng nhiÁu lo¡i càng t¡o ra nhiÁu lo¡i giá trË sí dång khác nhau. Các lao Ùng cå thà hãp thành hÇ thÑng phân công lao Ùng xã hÙi. Cùng vÛi sñ phát triÃn cça khoa hÍc, kù thut, các hình théc lao Ùng cå thà ngày càng a d¡ng, phong phú, nó ph£n ánh trình Ù phát triÃn cça phân công lao Ùng xã hÙi. Lao Ùng cå thà là mÙt ph¡m trù v)nh viÅn, là mÙt iÁu kiÇn không thà thi¿u trong b¥t kó hình thái kinh t¿ - xã hÙi nào. C§n chú ý r±ng, hình théc cça lao Ùng cå thà có thà thay Õi.
b) Lao Ùng trëu t°ãng
Lao Ùng cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, n¿u coi là sñ hao phí séc lñc nói chung cça con ng°Ýi, không kà ¿n hình théc cå thà cça nó nh° th¿ nào, thì gÍi là lao Ùng trëu t°ãng. Lao Ùng cça ng°Ýi thã mÙc và lao Ùng cça ng°Ýi thã may, n¿u xét vÁ m·t lao Ùng cå thà thì hoàn toàn khác nhau, nh°ng n¿u g¡t t¥t c£ nhïng sñ khác nhau ¥y sang mÙt bên thì chúng chÉ còn có mÙt cái chung, Áu ph£i tiêu phí séc óc, séc b¯p thËt
và séc th§n kinh cça con ng°Ýi. Lao Ùng trëu t°ãng chính là lao Ùng hao phí Óng ch¥t cça con ng°Ýi. Lao Ùng bao giÝ cing là sñ hao phí séc lñc cça con ng°Ýi xét vÁ m·t sinh lý. Nh°ng không ph£i sñ hao phí séc lao Ùng nào vÁ m·t sinh lý cing là lao Ùng trëu t°ãng. Lao Ùng trëu t°ãng chÉ có trong nÁn s£n xu¥t hàng hoá, do måc ích cça s£n xu¥t là à trao Õi. Vì vy, xu¥t hiÇn sñ c§n thi¿t ph£i quy các lao Ùng cå thà vÑn r¥t khác nhau, không thà so sánh °ãc vÛi nhau thành mÙt thé lao Ùng Óng ch¥t, téc lao Ùng trëu t°ãng. Lao Ùng trëu t°ãng t¡o ra giá trË làm c¡ sß cho sñ ngang b±ng trong trao Õi. N¿u không có s£n xu¥t hàng hoá, không có trao Õi thì cing không c§n ph£i quy các lao Ùng cå thà vÁ lao Ùng trëu t°ãng. Vì vy, lao Ùng trëu t°ãng là mÙt ph¡m trù lËch sí riêng có cça s£n xu¥t hàng hoá.
ß ây không ph£i có hai thé lao Ùng khác nhau mà chÉ là lao Ùng cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, nh°ng lao Ùng ó mang tính hai m·t: vëa là lao Ùng cå thÃ, vëa là lao Ùng trëu t°ãng.
ViÇc phát hiÇn ra tính hai m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá có ý ngh)a r¥t to lÛn vÁ m·t lý lun; nó em ¿n cho lý thuy¿t lao Ùng s£n xu¥t mÙt c¡ sß khoa hÍc thñc sñ, giúp ta gi£i thích °ãc hiÇn t°ãng phéc t¡p diÅn ra trong thñc t¿, nh° sñ vn Ùng trái ng°ãc: khÑi l°ãng cça c£i vt ch¥t ngày càng tng lên, i liÁn vÛi khÑi l°ãng giá trË cça nó gi£m xuÑng hay không thay Õi.
Tính hai m·t cça lao Ùng s£n xu¥t hàng hoá ph£n ánh tính ch¥t t° nhân và tính ch¥t xã hÙi cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá. Trong nÁn kinh t¿ hàng hoá, s£n xu¥t nh° th¿ nào, s£n xu¥t cái gì là viÇc riêng cça m×i ng°Ýi. HÍ là ng°Ýi s£n xu¥t Ùc lp, lao Ùng cça hÍ vì vy có tính ch¥t t° nhân và lao Ùng cå thà cça hÍ s½ biÃu hiÇn cça lao Ùng t° nhân. Óng thÝi, lao Ùng cça m×i ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, n¿u xét vÁ m·t hao phí séc lñc nói chung, téc lao Ùng trëu t°ãng, thì nó luôn là mÙt bÙ phn cça lao Ùng xã hÙi thÑng nh¥t, n±m trong hÇ thÑng phân công lao Ùng xã hÙi, nên lao Ùng trëu t°ãng là biÃu hiÇn cça lao Ùng xã hÙi.
Trong nÁn s£n xu¥t hàng hoá, giïa lao Ùng t° nhân và lao Ùng xã hÙi có mâu thu«n vÛi nhau. ó là mâu thu«n c¡ b£n cça s£n xu¥t hàng hoá "gi£n ¡n". Mâu thu«n này biÃu hiÇn:
- S£n ph©m do ng°Ýi s£n xu¥t nhÏ t¡o ra có thà không phù hãp vÛi nhu c§u cça xã hÙi.
- Hao phí lao Ùng cá biÇt cça ng°Ýi s£n xu¥t có thà cao h¡n hay th¥p h¡n hao phí lao Ùng mà xã hÙi ch¥p nhn.
- Mâu thu«n giïa lao Ùng t° nhân và lao Ùng xã hÙi chéa ñng kh£ nng "s£n xu¥t thëa" là m§m mÑng cça mÍi mâu thu«n cça chç ngh)a t° b£n.
3. L°ãng giá trË hàng hoá. Nhân tÑ £nh h°ßng ¿n l°ãng giá trË hàng hoá
a) ThÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t
Ch¥t cça giá trË là lao Ùng trëu t°ãng cça ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá k¿t tinh trong hàng hoá. Vy l°ãng giá trË là do l°ãng lao Ùng hao phí à s£n xu¥t ra hàng hoá ó quy¿t Ënh. o l°ãng lao Ùng b±ng th°Ûc o thÝi gian nh°: mÙt giÝ lao Ùng, mÙt ngày lao Ùng... Do ó, l°ãng giá trË cça hàng hoá cing do thÝi gian lao Ùng quy¿t Ënh. Trong thñc t¿, mÙt lo¡i hàng hoá °a ra thË tr°Ýng là do r¥t nhiÁu ng°Ýi s£n xu¥t ra, nh°ng m×i ng°Ýi s£n xu¥t do iÁu kiÇn s£n xu¥t, trình Ù tay nghÁ là không giÑng nhau, nên thÝi gian lao Ùng cá biÇt à s£n xu¥t ra hàng hoá cça hÍ khác nhau. ThÝi gian lao Ùng cá biÇt quy¿t Ënh l°ãng giá trË cá biÇt hàng hoá cça tëng ng°Ýi s£n xu¥t. Nh°ng l°ãng giá trË xã hÙi cça hàng hoá không ph£i °ãc tính b±ng thÝi gian lao Ùng cá biÇt mà b±ng thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t. ThÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t là thÝi gian c§n thi¿t à s£n xu¥t ra mÙt hàng hoá trong iÁu kiÇn bình th°Ýng cça xã hÙi, téc là vÛi trình Ù kù thut trung bình, trình Ù khéo léo trung bình và c°Ýng Ù lao Ùng trung bình so vÛi hoàn c£nh xã hÙi nh¥t Ënh. Thông th°Ýng, thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t trùng hãp vÛi thÝi gian lao Ùng cá biÇt cça nhïng ng°Ýi cung c¥p ¡i bÙ phn lo¡i hàng hoá nào ó trên thË tr°Ýng.
b) Các nhân tÑ £nh h°ßng tÛi l°ãng giá trË hàng hoá
Do thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t luôn thay Õi, nên l°ãng giá trË cça hàng hoá cing là mÙt ¡i l°ãng không cÑ Ënh. Sñ thay Õi này tuó thuÙc vào nng su¥t lao Ùng và méc Ù phéc t¡p hay gi£n ¡n cça lao Ùng.
- L°ãng giá trË hàng hoá thay Õi do tác Ùng cça nng su¥t lao Ùng:
Nng su¥t lao Ùng là nng lñc s£n xu¥t cça ng°Ýi lao Ùng, nó °ãc tính b±ng sÑ l°ãng s£n ph©m s£n xu¥t ra trong mÙt ¡n vË thÝi gian ho·c sÑ l°ãng thÝi gian c§n thi¿t à s£n xu¥t ra mÙt ¡n vË s£n ph©m. Nng su¥t lao Ùng xã hÙi càng tng, thÝi gian c§n thi¿t à s£n xu¥t ra hàng hoá càng gi£m, l°ãng giá trË cça mÙt ¡n vË s£n ph©m càng ít. Ng°ãc l¡i, nng su¥t lao Ùng xã hÙi càng gi£m, thì thÝi gian c§n thi¿t à s£n xu¥t ra hàng hoá càng tng và l°ãng giá trË cça mÙt ¡n vË s£n ph©m càng nhiÁu. L°ãng giá trË cça mÙt ¡n vË hàng hoá t÷ lÇ thun vÛi sÑ l°ãng lao Ùng k¿t tinh và t÷ lÇ nghËch vÛi nng su¥t lao Ùng. Nh° vy, muÑn gi£m giá trË cça m×i ¡n vË hàng hoá xuÑng, thì ta ph£i tng nng su¥t lao Ùng. ¿n l°ãt nng su¥t lao Ùng l¡i tuó thuÙc vào nhiÁu nhân tÑ: trình Ù khéo léo cça ng°Ýi lao Ùng, sñ phát triÃn cça khoa hÍc kù thut và trình Ù éng dång ti¿n bÙ kù thut, sñ k¿t hãp xã hÙi cça s£n xu¥t, hiÇu qu£ cça t° liÇu s£n xu¥t, các iÁu kiÇn tñ nhiên.
Tng nng su¥t lao Ùng và tng c°Ýng Ù lao Ùng tác Ùng khác nhau Ñi vÛi l°ãng giá trË hàng hoá. C°Ýng Ù lao Ùng là méc Ù kh©n tr°¡ng, cng th³ng cça lao Ùng. Khi c°Ýng Ù lao Ùng tng, thì l°ãng lao Ùng hao phí trong cùng mÙt ¡n vË
thÝi gian tng và l°ãng s£n ph©m °ãc t¡o ra tng t°¡ng éng còn l°ãng giá trË cça mÙt ¡n vË s£n ph©m không Õi. Tng c°Ýng Ù lao Ùng cing giÑng nh° kéo dài thÝi gian lao Ùng.
- L°ãng giá trË hàng hóa, phå thuÙc vào tính ch¥t cça lao Ùng, ó là: lao Ùng gi£n ¡n và lao Ùng phéc t¡p.
Lao Ùng gi£n ¡n là sñ hao phí lao Ùng mÙt cách gi£n ¡n mà b¥t kó mÙt ng°Ýi bình th°Ýng nào có kh£ nng lao Ùng cing có thà thñc hiÇn °ãc.
Lao Ùng phéc t¡p là lao Ùng òi hÏi ph£i °ãc ào t¡o, hu¥n luyÇn.
Trong cùng mÙt ¡n vË thÝi gian lao Ùng nh° nhau, lao Ùng phéc t¡p t¡o ra °ãc nhiÁu giá trË h¡n so vÛi lao Ùng gi£n ¡n. Lao Ùng phéc t¡p là lao Ùng gi£n ¡n °ãc nhân g¥p bÙi lên. à cho các hàng hoá do lao Ùng gi£n ¡n t¡o ra có thà quan hÇ bình ³ng vÛi các hàng hoá do lao Ùng phéc t¡p t¡o ra, trong quá trình trao Õi ng°Ýi ta quy mÍi lao Ùng phéc t¡p thành lao Ùng gi£n ¡n trung bình. Nh° vy, l°ãng giá trË cça hàng hoá °ãc o b±ng thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t, gi£n ¡n trung bình.
Câu 3. Phân tích nÙi dung và tác dång cça qui lut giá trË trong nÁn kinh t¿ hàng hóa.
1. NÙi dung cça quy lut giá trË
Theo quy lut giá trË, s£n xu¥t và trao Õi hàng hoá ph£i dña trên c¡ sß hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t. Trong kinh t¿ hàng hoá, m×i ng°Ýi s£n xu¥t tñ quy¿t Ënh hao phí lao Ùng cá biÇt cça mình, nh°ng giá trË cça hàng hoá không ph£i °ãc quy¿t Ënh bßi hao phí lao Ùng cá biÇt cça tëng ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá, mà bßi hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t. Vì vy, muÑn bán °ãc hàng hoá, bù ¯p °ãc chi phí và có lãi, ng°Ýi s£n xu¥t ph£i iÁu chÉnh làm cho hao phí lao Ùng cá biÇt cça mình phù hãp vÛi méc chi phí mà xã hÙi ch¥p nhn °ãc.
Trao Õi hàng hoá cing ph£i dña trên c¡ sß hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t, có ngh)a là trao Õi theo nguyên t¯c ngang giá.
Sñ vn Ùng cça quy lut giá trË thông qua sñ vn Ùng cça giá c£ hàng hoá. Vì giá trË là c¡ sß cça giá c£, nên tr°Ûc h¿t giá c£ phå thuÙc vào giá trË. Hàng hoá nào nhiÁu giá trË thì giá c£ cça nó s½ cao và ng°ãc l¡i. Trên thË tr°Ýng, ngoài giá trË, giá c£ còn phå thuÙc vào các nhân tÑ: c¡nh tranh, cung c§u, séc mua cça Óng tiÁn. Sñ tác Ùng cça các nhân tÑ này làm cho giá c£ hàng hoá trên thË tr°Ýng tách rÝi vÛi giá trË và lên xuÑng xoay quanh tråc giá trË cça nó. Sñ vn Ùng giá c£ thË tr°Ýng cça hàng hoá xoay quanh tråc giá trË cça nó chính là c¡ ch¿ ho¡t Ùng cça quy lut giá trË. Thông qua sñ vn Ùng cça giá c£ thË tr°Ýng mà quy lut giá trË phát huy tác dång.
2. Tác dång cça quy lut giá trË
a) iÁu ti¿t s£n xu¥t và l°u thông hàng hoá
iÁu ti¿t s£n xu¥t téc là iÁu hoà, phân bÕ các y¿u tÑ s£n xu¥t giïa các ngành, các l)nh vñc cça nÁn kinh t¿. Tác dång này cça quy lut giá trË thông qua sñ bi¿n Ùng cça giá c£ hàng hoá trên thË tr°Ýng d°Ûi tác Ùng cça quy lut cung c§u. N¿u ß ngành nào ó khi cung nhÏ h¡n c§u, giá c£ hàng hoá s½ lên cao h¡n giá trË, hàng hoá bán ch¡y, lãi cao, thì ng°Ýi s£n xu¥t s½ Õ xô vào ngành ¥y. Do ó, t° liÇu s£n xu¥t và séc lao Ùng °ãc chuyÃn dËch vào ngành ¥y tng lên. Ng°ãc l¡i, khi cung ß ngành ó v°ãt quá c§u,
giá c£ hàng hoá gi£m xuÑng, hàng hoá bán không ch¡y và có thà l× vÑn. Tình hình ¥y buÙc ng°Ýi s£n xu¥t ph£i thu h¹p quy mô s£n xu¥t l¡i ho·c chuyÃn sang §u t° vào ngành có giá c£ hàng hoá cao.
iÁu ti¿t l°u thông cça quy lut giá trË cing thông qua giá c£ trên thË tr°Ýng. Sñ bi¿n Ùng cça giá c£ thË tr°Ýng cing có tác dång thu hút luÓng hàng të n¡i giá c£ th¥p ¿n n¡i giá c£ cao, do ó làm cho l°u thông hàng hoá thông suÑt.
Nh° vy, sñ bi¿n Ùng cça giá c£ trên thË tr°Ýng không nhïng chÉ rõ sñ bi¿n Ùng vÁ kinh t¿, mà còn có tác Ùng iÁu ti¿t nÁn kinh t¿ hàng hoá.
b) Kích thích c£i ti¿n kù thut, hãp lý hoá s£n xu¥t, tng nng su¥t lao Ùng, lñc l°ãng s£n xu¥t xã hÙi phát triÃn nhanh
Trong nÁn kinh t¿ hàng hoá, m×i ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá là mÙt chç thà kinh t¿ Ùc lp, tñ quy¿t Ënh ho¡t Ùng s£n xu¥t, kinh doanh cça mình. Nh°ng do iÁu kiÇn s£n xu¥t khác nhau nên hao phí lao Ùng cá biÇt khác nhau, ng°Ýi s£n xu¥t nào có hao phí lao Ùng cá biÇt nhÏ h¡n hao phí lao Ùng xã hÙi cça hàng hoá ß th¿ có lãi, s½ thu °ãc lãi cao. Ng°Ýi s£n xu¥t nào có hao phí lao Ùng cá biÇt lÛn h¡n hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t s½ ß th¿ b¥t lãi, l× vÑn. à giành lãi th¿ trong c¡nh tranh và tránh nguy c¡ vá nã, phá s£n, hÍ ph£i h¡ th¥p hao phí lao Ùng cá biÇt cça mình, sao cho b±ng hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t. MuÑn vy, hÍ ph£i luôn tìm cách c£i ti¿n kù thut, c£i ti¿n tÕ chéc qu£n lý, thñc hiÇn ti¿t kiÇm ch·t ch½, tng nng su¥t lao Ùng. Sñ c¡nh tranh quy¿t liÇt càng thúc ©y quá trình này diÅn ra m¡nh m½ h¡n, mang tính xã hÙi. K¿t qu£ là lñc l°ãng s£n xu¥t xã hÙi °ãc thúc ©y phát triÃn m¡nh m½.
c) Thñc hiÇn sñ lña chÍn tñ nhiên và phân hoá ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá thành k» giàu ng°Ýi nghèo
Quá trình c¡nh tranh theo uÕi giá trË t¥t y¿u d«n ¿n k¿t qu£ là: nhïng ng°Ýi có iÁu kiÇn s£n xu¥t thun lãi, có trình Ù, ki¿n théc cao, trang bË kù thut tÑt nên có hao phí lao Ùng cá biÇt th¥p h¡n hao phí lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t, nhÝ ó phát tài, giàu lên nhanh chóng. HÍ mua s¯m thêm t° liÇu s£n xu¥t, mß rÙng s£n xu¥t, kinh doanh. Ng°ãc l¡i, nhïng ng°Ýi không có iÁu kiÇn thun lãi, làm n kém cÏi, ho·c g·p rçi ro trong kinh doanh nên bË thua l× d«n tÛi phá s£n trß thành nghèo khó.
Tác dång cça quy lut giá trË có ý ngh)a: mÙt m·t, quy lut giá trË chi phÑi sñ lña chÍn tñ nhiên, ào th£i các y¿u kém, kích thích các nhân tÑ tích cñc phát triÃn; m·t khác, phân hoá xã hÙi thành k» giàu ng°Ýi nghèo, t¡o ra sñ b¥t bình ³ng trong xã hÙi.
Câu 4. Phân tích 2 thuÙc tính cça hàng hóa séc lao Ùng. Hành hóa séc lao Ùng có ·c iÃm gì khác vÛi hàng hóa thông th°Ýng?
Hai thuÙc tính cça hàng hoá séc lao Ùng
Hàng hoá séc lao Ùng cing có hai thuÙc tính là giá trË sí dång và giá trË.
+ Giá trË hàng hoá séc lao Ùng cing do thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t à s£n xu¥t và tái s£n xu¥t séc lao Ùng quy¿t Ënh. Nh°ng séc lao Ùng chÉ tÓn t¡i nh° nng lñc con ng°Ýi sÑng, muÑn tái s£n xu¥t ra nng lñc ó, ng°Ýi công nhân ph£i tiêu dùng mÙt l°ãng t° liÇu sinh ho¡t nh¥t Ënh.
Vy thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t à tái s£n xu¥t ra séc lao Ùng s½ °ãc quy thành thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t à s£n xu¥t ra nhïng t° liÇu sinh ho¡t ¥y; hay nói cách khác, giá trË hàng hoá séc lao Ùng °ãc o gián ti¿p b±ng giá trË nhïng t° liÇu sinh ho¡t à tái s£n xu¥t séc lao Ùng.
Là hàng hoá ·c biÇt, giá trË hàng hoá séc lao Ùng khác vÛi hàng hoá thông th°Ýng ß ch× nó bao hàm c£ y¿u tÑ tinh th§n và lËch sí. iÁu ó có ngh)a là ngoài nhïng nhu c§u vÁ vt ch¥t, ng°Ýi công nhân còn có nhïng nhu c§u vÁ tinh th§n, vn hoá... Nhïng nhu c§u ó phå thuÙc vào hoàn c£nh lËch sí cça m×i n°Ûc ß tëng thÝi kó, phå thuÙc c£ vào iÁu kiÇn Ëa lý, khí hu cça n°Ûc ó và méc Ù tho£ mãn nhïng nhu c§u ó ph§n lÛn phå thuÙc vào trình Ù vn minh ã ¡t °ãc cça m×i n°Ûc.
Tuy giá trË hàng hoá séc lao Ùng bao hàm y¿u tÑ tinh th§n và lËch sí, nh°ng Ñi vÛi mÙt n°Ûc nh¥t Ënh và trong mÙt thÝi kó nh¥t Ënh, thì quy mô nhïng t° liÇu sinh ho¡t c§n thi¿t cho ng°Ýi lao Ùng là mÙt ¡i l°ãng nh¥t Ënh, do ó có thà xác Ënh °ãc l°ãng giá trË hàng hoá séc lao Ùng.
Giá trË hàng hoá séc lao Ùng do nhïng bÙ phn sau ây hãp thành:
MÙt là, giá trË nhïng t° liÇu sinh ho¡t vÁ vt ch¥t và tinh th§n c§n thi¿t à tái s£n xu¥t séc lao Ùng, duy trì Ýi sÑng công nhân;
Hai là, phí tÕn ào t¡o công nhân;
Ba là, giá trË nhïng t° liÇu sinh ho¡t vt ch¥t và tinh th§n c§n thi¿t cho con cái công nhân.
à bi¿t °ãc sñ bi¿n Õi cça giá trË séc lao Ùng trong mÙt thÝi kó nh¥t Ënh, c§n nghiên céu hai lo¡i nhân tÑ tác Ùng Ñi lp nhau ¿n sñ bi¿n Õi cça giá trË séc lao Ùng. MÙt m·t, sñ tng nhu c§u trung bình cça xã hÙi vÁ hàng hoá và dËch vå, vÁ hÍc tp và trình Ù lành nghÁ, ã làm tng giá trË séc lao Ùng; m·t khác, sñ tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi cing làm gi£m giá trË séc lao Ùng.
Trong iÁu kiÇn cça chç ngh)a t° b£n ngày nay, d°Ûi sñ tác Ùng cça cuÙc cách m¡ng khoa hÍc - công nghÇ, sñ khác biÇt cça công nhân vÁ trình Ù lành nghÁ, sñ phéc t¡p cça lao Ùng và méc Ù sí dång nng lñc trí óc cça hÍ tng lên. T¥t c£ nhïng iÁu ó không thà không £nh h°ßng ¿n giá trË séc lao Ùng, không thà không d«n ¿n sñ khác biÇt cça giá trË séc lao Ùng theo ngành và theo l)nh vñc cça nÁn kinh t¿, nh°ng chúng bË che l¥p ±ng sau ¡i l°ãng trung bình cça giá trË séc lao Ùng.
Giá trË sí dång cça hàng hoá séc lao Ùng chÉ thà hiÇn ra trong quá trình tiêu dùng séc lao Ùng, téc là quá trình lao Ùng cça ng°Ýi công nhân. Quá trình ó là quá trình s£n xu¥t ra mÙt lo¡t hàng hoá nào ó; Óng thÝi là quá trình t¡o ra giá trË mÛi lÛn h¡n giá trË cça b£n thân hàng hoá séc lao Ùng. Ph§n lÛn h¡n ó chính là giá trË th·ng d° mà nhà t° b£n chi¿m o¡t. Nh° vy, giá trË sí dång cça hàng hoá séc lao Ùng có tính ch¥t ·c biÇt là nguÓn gÑc sinh ra giá trË, téc là nó có thà t¡o ra giá trË mÛi lÛn h¡n giá trË cça b£n thân nó. ó là chìa khoá à gi£i thích mâu thu«n cça công théc chung cça t° b£n.
Câu 5. Phân tích quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d° và các k¿t lun rút ra të sñ nghiên céu quá trình s£n xu¥t giá trË gia tng.
Quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°
Måc ích cça s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a không ph£i là giá trË sí dång, mà là giá trË, h¡n nïa, cing không ph£i là giá trË ¡n thu§n mà là giá trË th·ng d°. Nh°ng à s£n xu¥t giá trË th·ng d°, tr°Ûc h¿t, nhà t° b£n ph£i s£n xu¥t ra mÙt giá trË sí dång nào ó, vì giá trË sí dång là vt mang giá trË và giá trË th·ng d°.
Vy, quá trình s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a là sñ thÑng nh¥t giïa quá trình s£n xu¥t ra giá trË sí dång và quá trình s£n xu¥t ra giá trË th·ng d°. C. Mác vi¿t: "VÛi t° cách là sñ thÑng nh¥t giïa quá trình lao Ùng và quá trình t¡o ra giá trË thì quá trình s£n xu¥t là mÙt quá trình s£n xu¥t hàng hoá; vÛi t° cách là sñ thÑng nh¥t giïa quá trình lao Ùng và quá trình làm tng giá trË thì quá trình s£n xu¥t là mÙt quá trình s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a, là hình thái t° b£n chç ngh)a cça nÁn s£n xu¥t hàng hoá"1.
Quá trình s£n xu¥t trong xí nghiÇp t° b£n Óng thÝi là quá trình nhà t° b£n tiêu dùng séc lao Ùng và t° liÇu s£n xu¥t mà nhà t° b£n ã mua, nên nó có các ·c iÃm: mÙt là, công nhân làm viÇc d°Ûi sñ kiÃm soát cça nhà t° b£n, giÑng nh° nhïng y¿u tÑ
citkhác cça s£n xu¥t °ãc nhà t° b£n sí dång sao cho có hiÇu qu£ nh¥t; hai là, s£n ph©m °ãc làm ra thuÙc sß hïu cça nhà t° b£n, ché không thuÙc vÁ công nhân.
à hiÃu rõ quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°, chúng ta l¥y viÇc s£n xu¥t sãi cça mÙt nhà t° b£n làm ví då. Nó là sñ thÑng nh¥t giïa quá trình s£n xu¥t ra giá trË sí dång và quá trình lÛn lên cça giá trË hay là quá trình s£n xu¥t giá thË th·ng d°.
Gi£ Ënh à s£n xu¥t 10 kg sãi, c§n 10 kg bông và giá 10 kg bông là 10 $. à bi¿n sÑ bông ó thành sãi, mÙt công nhân ph£i lao Ùng trong 6 giÝ và hao mòn máy móc là 2 $; giá trË séc lao Ùng trong mÙt ngày là 3 $ và ngày lao Ùng là 12 giÝ; trong mÙt giÝ lao Ùng, ng°Ýi công nhân t¡o ra mÙt l°ãng giá trË là 0,5 $; cuÑi cùng gi£ Ënh trong quá trình s£n xu¥t, sãi ã hao phí theo thÝi gian lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t.
VÛi gi£ Ënh nh° vy, n¿u nhà t° b£n chÉ b¯t công nhân lao Ùng trong 6 giÝ, thì nhà t° b£n ph£i éng ra là 15 $ và giá trË cça s£n ph©m mÛi (10 kg sãi) mà nhà t° b£n thu °ãc cing là 15 $. Nh° vy, n¿u quá trình lao Ùng chÉ kéo dài ¿n cái iÃm ç bù ¯p l¡i giá trË séc lao Ùng (6 giÝ), téc là b±ng thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u, thì ch°a s£n xu¥t ra giá trË th·ng d°, do ó tiÁn ch°a bi¿n thành t° b£n.
Trong thñc t¿ quá trình lao Ùng không dëng l¡i ß iÃm ó. Giá trË séc lao Ùng mà nhà t° b£n ph£i tr£ khi mua và giá trË mà séc lao Ùng ó có thà t¡o ra cho nhà t° b£n là hai ¡i l°ãng khác nhau, mà nhà t° b£n ã tính ¿n tr°Ûc khi mua séc lao Ùng. Nhà t° b£n ã tr£ tiÁn mua séc lao Ùng trong mÙt ngày (12 giÝ). ViÇc sí dång séc lao Ùng trong ngày ó là thuÙc quyÁn cça nhà t° b£n.
N¿u nhà t° b£n b¯t công nhân lao Ùng 12 giÝ trong ngày nh° ã tho£ thun thì:
Chi phí s£n xu¥t Giá trË s£n ph©m mÛi (20 kg sãi) - TiÁn mua bông (20 kg): 20$
- TiÁn hao mòn máy móc: 4$ - TiÁn mua séc lao Ùng trong mÙt ngày:
3$
TÕng cÙng 27$ - Giá trË cça bông °ãc chuyÃn vào sãi: 20$
- Giá trË cça máy móc °ãc chuyÃn vào sãi:
4$
- Giá trË mÛi do lao Ùng cça công nhân t¡o ra
trong 12 giÝ lao Ùng: 6$
TÕng cÙng: 30$
Nh° vy, toàn bÙ chi phí s£n xu¥t mà nhà t° b£n bÏ ra là 27 $, còn giá trË cça s£n ph©m mÛi (20 kg sãi) do công nhân s£n xu¥t ra trong 12 giÝ lao Ùng là 30$. Vy 27 $ éng tr°Ûc ã chuyÃn hoá thành 30$, ã em l¡i mÙt giá trË th·ng d° là 3$. Do ó tiÁn tÇ éng ra ban §u ã chuyÃn hoá thành t° b£n.
Të sñ nghiên céu quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°, có thà rút ra nhïng k¿t lun sau ây:
MÙt là, phân tích giá trË s£n ph©m °ãc s£n xu¥t ra (20 kg sãi), chúng ta th¥y có cithai ph§n: Giá trË nhïng t° liÇu s£n xu¥t nhÝ lao Ùng cå thà cça công nhân mà °ãc b£o toàn và di chuyÃn vào s£n ph©m mÛi gÍi là giá trË ci (trong ví då là 24 $). Giá trË do lao Ùng trëu t°ãng cça công nhân t¡o ra trong quá trình s£n xu¥t gÍi là 8 : š
Ö
âh „Þ0'2'J(L(¤(j*'*"*R1~1Î=>@@€HàH„K¬KÔSTNWPW,k.kéØÅ°Å°Å°Å£Š£°Å°p_p_p£p_p_p_p£p£ h¾ìhyI_CJOJPJQJaJh¾ìhyI_OJPJQJ^J h¾ìhyI_OJQJ1h¾ìhyI_56B*OJPJQJ\]^Jphh¾ìhyI_OJQJ^J)h¾ìhyI_B*CJOJPJQJaJph%h¾ìhyI_B*OJPJQJ^Jph h¾ìhyI_OJQJ^JmH
sH
,h¾ìhyI_56OJQJ\]^JmH
sH
8 :
š
Ö
Ä
âh „Þâ¸- P"%0'2'J(ýýõõæÚÚÚæÚÚÌÚÚÚÚÚ¼°°
$„7¤x7$'„7a$$
&
F
Æh¤x7$a$
$
&
F¤x ¤7$a$
$„7¤x7$'„7a$
&
F„á¤x ¤<7$^„á$¤x7$a$ ‚ÜÂÝýýJ(L(¤(j*'*"* /R1~1²24t;Î=>@@PC€HàH„K¬KhOÔSóåÙÊÊÙÙÊÙÙÙÙÊÙÙÙÙ½ÙÊÙÙ
&
F„7¤x7$^„7
&
F„á¤x ¤<7$^„á
$„7¤x7$'„7a$ $
Ƥx ¤7$a$
$„7¤x7$'„7a$ÔSTNWPW¾]0_0b$g„h0ij,k.kÀklÎu8vìwzx$€ ‚‚xƒX„z...†ðäääääääääää×ðäðäääääääää
&
F„7¤x7$^„7
$„7¤x7$'„7a$
&
F„á¤x ¤<7$^„á.k6klÎu8v ‚‚Š°Š²ŠöŠ‚• -*š,š¬ž¢ŸÜ¦ž§€‚~®€®Ô®r¯®¯²º¾º¾»Ê»¼ ¼Ä¼Æ¼²ÃñàÑàÑÄÑ«›†s†sÄÑàÑàÑ›«›†s]s]s]s]sÄÑ+h¾ìhyI_6B*OJPJQJ]^Jph%h¾ìhyI_B*OJPJQJ^Jph)h¾ìhyI_B*CJOJPJQJaJphh¾ìhyI_5OJQJ\^J1h¾ìhyI_56B*OJPJQJ\]^Jphh¾ìhyI_OJQJ^Jh¾ìhyI_OJPJQJ^J h¾ìhyI_CJOJPJQJaJh¾ìhyI_CJOJQJaJ"†Š°Š²ŠöŠ:8‚•Æ• -*š,š²›Š¬ž¢ŸÜ¦ž§~«€‚~®€®óççÙóóó̽óóóóó½ó½óóççç
&
F„á¤x ¤<7$^„á
&
F„7¤x7$^„7 $
Ƥx ¤7$a$
$„7¤x7$'„7a$
$„7¤x7$'„7a$€®Ô®n¯º±'â·,º²º¾»¼Ä¼Æ¼Ü¿²Ã€È‚ȆÉÔÉRÌJÐ>Ò~ÓrÕñååååååååååååÕÍÍ¿ååååå $
Ƥx ¤7$a$$¤x7$a$$
&
F
Æh¤x7$a$
$„7¤x7$'„7a$ $
Ƥx ¤7$a$²ÃĀȂÈȆÉÔÉBÐDÐ"Ñ ÑÌÒØÒŽßRâZâhåtå
æèþÿ¶ØîßÒÀ«-ƒlƒVƒVƒ?Òßî߃=ƒVƒU-h¾ìhyI_B*CJ OJPJQJ^JaJ ph+h¾ìhyI_6B*OJPJQJ]^Jph-h¾ìhyI_B*CJOJPJQJ^JaJph%h¾ìhyI_B*OJPJQJ^Jph)h¾ìhyI_B*CJOJPJQJaJph(h¾ìhyI_56OJPJQJ\]^J"h¾ìhyI_5OJPJQJ\^Jh¾ìhyI_OJQJ^Jh¾ìhyI_OJPJQJ^J"h¾ìhyI_6OJPJQJ]^JrÕºØäÛîÞŽß²ßößøß4à¼àÄàâà<á"áœáüá2âRâóóóóææœ"""""""""" $7$IfJkd$$If " Ö0‰¶l%-¶ öÖÖÖÖ4Ö4Ö
laöõ
$ ¤Œ$7$Ifa$
$„7¤x7$'„7a$RâTâVâ®ähåÿªØ$ ¾ òHœìx µ²¦¦¦¦¦¦¦šˆ¦y¦
&
F„á¤x ¤<7$^„á$
&
F„7¤x ¤7$'„7a$
$„7¤x7$'„7a$
$„7¤x7$'„7a$7$Jkdi$$If "¬ Ö0‰¶l%-¶ öÖÖÖÖ4Ö4Ö
laöõ giá trË mÛi (trong ví då là 6 $). Ph§n giá trË mÛi này lÛn h¡n giá trË séc lao Ùng, nó b±ng giá trË séc lao Ùng cÙng vÛi giá trË th·ng d°.
Vy giá trË th·ng d° là mÙt bÙ phn cça giá trË mÛi dôi ra ngoài giá trË séc lao Ùng do công nhân làm thuê t¡o ra và bË nhà t° b£n chi¿m không. Quá trình s£n xu¥t ra giá trË th·ng d° chÉ là quá trình t¡o ra giá trË kéo dài quá cái iÃm mà ß ó giá trË séc lao Ùng do nhà t° b£n tr£ °ãc hoàn l¡i b±ng mÙt vt ngang giá mÛi.
Hai là, ngày lao Ùng cça công nhân bao giÝ cing °ãc chia thành hai ph§n: ph§n ngày lao Ùng mà ng°Ýi công nhân t¡o ra mÙt l°ãng giá trË ngang vÛi giá trË séc lao Ùng cça mình gÍi là thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t và lao Ùng trong kho£ng thÝi gian ó là lao Ùng c§n thi¿t. Ph§n còn l¡i cça ngày lao Ùng gÍi là thÝi gian lao Ùng th·ng d°, và lao Ùng trong kho£ng thÝi gian ó gÍi là lao Ùng th·ng d°.
Ba là, sau khi nghiên céu quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°, chúng ta nhn th¥y mâu thu«n cça công théc chung cça t° b£n ã °ãc gi£i quy¿t: viÇc chuyÃn hoá cça tiÁn thành t° b£n diÅn ra trong l°u thông, mà Óng thÝi không diÅn ra trong l)nh vñc ó. ChÉ có trong l°u thông nhà t° b£n mÛi mua °ãc mÙt thé hàng hoá ·c biÇt, ó là hàng hoá séc lao Ùng. Sau ó nhà t° b£n sí dång hàng hoá ·c biÇt ó trong s£n xu¥t, téc là ngoài l)nh vñc l°u thông à s£n xu¥t ra giá trË th·ng d° cho nhà t° b£n. Do ó tiÁn cça nhà t° b£n mÛi chuyÃn thành t° b£n.
ViÇc nghiên céu giá trË th·ng d° °ãc s£n xu¥t ra nh° th¿ nào ã v¡ch ra rõ ràng b£n ch¥t bóc lÙt cça chç ngh)a t° b£n. Nh°ng trong iÁu kiÇn hiÇn nay, do sñ phát triÃn cça công ty cÕ ph§n, mà trong ó mÙt bÙ phn nhÏ công nhân cing có cÕ phi¿u và trß thành cÕ ông, ã xu¥t hiÇn quan niÇm cho r±ng không còn bóc lÙt giá trË th·ng d°, chç ngh)a t° b£n ngày nay ã thay Õi b£n ch¥t. Dña vào ó mÙt sÑ hÍc gi£ t° s£n °a ra thuy¿t "Chç ngh)a t° b£n nhân dân". Song, trên thñc t¿, công nhân chÉ có mÙt sÑ cÕ phi¿u không áng kÃ, do ó hÍ chÉ là ng°Ýi sß hïu danh ngh)a không có vai trò chi phÑi doanh nghiÇp, ph§n lÛn lãi téc cÕ ph§n v«n n±m trong tay các nhà t° b£n, thu nhp cça công nhân chç y¿u v«n là tiÁn l°¡ng.
Câu 6. Trình bày 2 ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d°. Vì sao nói giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hình théc bi¿n t°Ûng cça giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi?
Hai ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d°
Måc ích cça các nhà t° b£n là s£n xu¥t ra giá trË th·ng d° tÑi a, vì vy, các nhà citt° b£n dùng nhiÁu ph°¡ng pháp à tng t÷ su¥t và khÑi l°ãng giá trË th·ng d°. Khái quát có hai ph°¡ng pháp à ¡t °ãc måc ích ó là s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi và s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.
a) S£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi
Trong giai o¡n phát triÃn §u tiên cça s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a, khi kù thut còn th¥p, ti¿n bÙ chm ch¡p thì ph°¡ng pháp chç y¿u à tng giá trË th·ng d° là kéo dài ngày lao Ùng cça công nhân.
Giá trË th·ng d° °ãc s£n xu¥t ra b±ng cách kéo dài ngày lao Ùng trong iÁu kiÇn thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u không thay Õi, nhÝ ó kéo dài thÝi gian lao Ùng th·ng d° gÍi là giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi.
Các nhà t° b£n tìm mÍi cách kéo dài ngày lao Ùng, nh°ng ngày lao Ùng có nhïng giÛi h¡n nh¥t Ënh. GiÛi h¡n trên cça ngày lao Ùng do thà ch¥t và tinh th§n cça ng°Ýi lao Ùng quy¿t Ënh. Vì công nhân ph£i có thÝi gian n, ngç, nghÉ ng¡i, gi£i trí à phåc hÓi séc kho». ViÇc kéo dài ngày lao Ùng còn v¥p ph£i sñ ph£n kháng cça giai c¥p công nhân. Còn giÛi h¡n d°Ûi cça ngày lao Ùng không thà b±ng thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u, téc là thÝi gian lao Ùng th·ng d° b±ng không. Nh° vy, vÁ m·t kinh t¿, ngày lao Ùng ph£i dài h¡n thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u, nh°ng không thà v°ãt quá giÛi h¡n vÁ thà ch¥t và tinh th§n cça ng°Ýi lao Ùng.
Trong ph¡m vi giÛi h¡n nói trên, Ù dài cça ngày lao Ùng là mÙt ¡i l°ãng không cÑ Ënh và có nhiÁu méc khác nhau. Ù dài cå thà cça ngày lao Ùng do cuÙc ¥u tranh giïa giai c¥p công nhân và giai c¥p t° s£n trên c¡ sß t°¡ng quan lñc l°ãng quy¿t Ënh. CuÙc ¥u tranh cça giai c¥p công nhân òi ngày lao Ùng tiêu chu©n, ngày làm 8 giÝ ã kéo dài hàng th¿ k÷.
b) S£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi
ViÇc kéo dài ngày lao Ùng bË giÛi h¡n vÁ thà ch¥t và tinh th§n cça ng°Ýi lao Ùng và v¥p ph£i cuÙc ¥u tranh ngày càng m¡nh m½ cça giai c¥p công nhân. M·t khác, khi s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a phát triÃn ¿n giai o¡n ¡i công nghiÇp c¡ khí, kù thut ã ti¿n bÙ làm cho nng su¥t lao Ùng tng lên nhanh chóng, thì các nhà t° b£n chuyÃn sang ph°¡ng théc bóc lÙt dña trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng, bóc lÙt giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.
Giá trË th·ng d° °ãc t¡o ra b±ng cách rút ng¯n thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u trong iÁu kiÇn Ù dài cça ngày lao Ùng không Õi, nhÝ ó kéo dài t°¡ng éng thÝi gian lao Ùng th·ng d°, °ãc gÍi là giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.
Làm th¿ nào à có thà rút ng¯n °ãc thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u? ThÝi gian lao Ùng t¥t y¿u có quan hÇ vÛi giá trË séc lao Ùng. MuÑn rút ng¯n thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u ph£i gi£m giá trË séc lao Ùng. MuÑn h¡ th¥p giá trË séc lao Ùng ph£i gi£m giá trË nhïng t° liÇu sinh ho¡t thuÙc ph¡m vi tiêu dùng cça công nhân. iÁu ó chÉ có thà thñc hiÇn °ãc b±ng cách tng nng su¥t lao Ùng trong các ngành s£n xu¥t ra nhïng t° liÇu sinh ho¡t thuÙc ph¡m vi tiêu dùng cça công nhân hay tng nng su¥t lao Ùng trong các ngành s£n xu¥t ra t° liÇu s£n xu¥t à s£n xu¥t ra nhïng t° liÇu sinh ho¡t ó.
N¿u trong giai o¡n §u cça chç ngh)a t° b£n, s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là ph°¡ng pháp chç y¿u, thì ¿n giai o¡n ti¿p sau, khi kù thut phát triÃn, s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi là ph°¡ng pháp chç y¿u. LËch sí phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t và cça nng su¥t lao Ùng xã hÙi d°Ûi chç ngh)a t° b£n ã tr£i qua ba giai o¡n: hãp tác gi£n ¡n, công tr°Ýng thç công và ¡i công nghiÇp c¡ khí, ó cing là quá trình nâng cao trình Ù bóc lÙt giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.
Hai ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° nói trên °ãc các nhà t° b£n sí dång k¿t hãp vÛi nhau à nâng cao trình Ù bóc lÙt công nhân làm thuê trong quá trình phát triÃn cça chç ngh)a t° b£n. D°Ûi chç ngh)a t° b£n, viÇc áp dång máy móc không ph£i là à gi£m nh¹ c°Ýng Ù lao Ùng cça công nhân, mà trái l¡i t¡o iÁu kiÇn à tng c°Ýng Ù lao Ùng. Ngày nay, viÇc tñ Ùng hoá s£n xu¥t làm cho c°Ýng Ù lao Ùng tng lên, nh°ng d°Ûi hình théc mÛi, sñ cng th³ng cça th§n kinh thay th¿ cho c°Ýng Ù lao Ùng c¡ b¯p.
Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch
C¡nh tranh giïa các nhà t° b£n buÙc hÍ ph£i áp dång ph°¡ng pháp s£n xu¥t tÑt nh¥t à tng nng su¥t lao Ùng trong xí nghiÇp cça mình nh±m gi£m giá trË cá biÇt cça hàng hoá th¥p h¡n giá trË xã hÙi cça hàng hoá, nhÝ ó thu °ãc giá trË th·ng d° siêu ng¡ch.
Xét tëng tr°Ýng hãp, thì giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hiÇn t°ãng t¡m thÝi, xu¥t hiÇn và m¥t i. Nh°ng xét toàn bÙ xã hÙi t° b£n thì giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hiÇn t°ãng tÓn t¡i th°Ýng xuyên. Theo uÕi giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là khát vÍng cça nhà t° b£n và là Ùng lñc m¡nh nh¥t thúc ©y các nhà t° b£n c£i ti¿n kù thut, hãp lý hoá s£n xu¥t, tng nng su¥t lao Ùng, làm cho nng su¥t lao Ùng xã hÙi tng lên nhanh chóng. C. Mác gÍi giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hình théc bi¿n t°Ûng cça giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi, vì giá trË th·ng d° siêu ng¡ch và giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi Áu dña trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng (m·c dù mÙt bên là dña vào tng nng su¥t lao Ùng cá biÇt, còn mÙt bên dña vào tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi).
Sñ khác nhau giïa giá trË th·ng d° siêu ng¡ch và giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi còn thà hiÇn ß ch× giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi do toàn bÙ giai c¥p các nhà t° b£n thu °ãc.
Xét vÁ m·t ó, nó thà hiÇn quan hÇ bóc lÙt cça toàn bÙ giai c¥p t° s£n Ñi vÛi toàn bÙ giai c¥p công nhân làm thuê. Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch chÉ do mÙt sÑ các nhà t° b£n có kù thut tiên ti¿n thu °ãc. Xét vÁ m·t ó, nó không chÉ biÃu hiÇn mÑi quan hÇ giïa t° b£n và lao Ùng làm thuê, mà còn trñc ti¿p biÃu hiÇn mÑi quan hÇ c¡nh tranh giïa các nhà t° b£n.
Të ó, ta th¥y r±ng giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là Ùng lñc trñc ti¿p, m¡nh nh¥t thúc ©y các nhà t° b£n c£i ti¿n kù thut, áp dång công nghÇ mÛi vào s£n xu¥t, hoàn thiÇn tÕ chéc lao Ùng và tÕ chéc s£n xu¥t à tng nng su¥t lao Ùng, gi£m giá trË cça hàng hoá.
Câu 7. T° b£n là gì ? Phân tích cn cé và ý ngh)a phân chia thành t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n, t° b£n cÑ Ënh và t° b£n lao Ùng
T° b£n là giá trË mang l¡i giá trË th·ng d°. Måc ích l°u thông t° b£n là sñ lÛn lên cça giá trË, là giá trË th·ng d°, nên sñ vn Ùng cça t° b£n là không có giÛi h¡n, vì sñ lÛn lên cça giá trË là không có giÛi h¡n.
ây là mÙt Ënh ngh)a r¥t chung vÁ t° b£n, nó bao trùm c£ t° b£n cÕ x°a l«n t° b£n hiÇn ¡i. Nh°ng sau khi nghiên céu quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°, có thà Ënh ngh)a chính xác t° b£n là giá trË mang l¡i giá trË th·ng d° b±ng cách bóc lÙt công nhân làm thuê. Nh° vy b£n ch¥t cça t° b£n là thà hiÇn quan hÇ s£n xu¥t xã hÙi mà trong ó giai c¥p t° s£n chi¿m o¡t giá trË th·ng d° do giai c¥p công nhân sáng t¡o ra .
T° b£n b¥t bi¿n là iÁu kiÇn c§n thi¿t không thà thi¿u °ãc à s£n xu¥t ra giá trË th·ng d°, còn t° b£n kh£ bi¿n có vai trò quy¿t Ënh trong quá trình ó, vì nó chính là bÙ phn t° b£n ã lÛn lên.
ViÇc phát hiÇn ra tính hai m·t cça lao Ùng thà hiÇn trong hàng hoá ã giúp C.Mác xác Ënh sñ khác nhau giïa t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n. C.Mác là ng°Ýi §u tiên chia t° b£n thành t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n. Sñ phân chia ó dña vào vai trò khác nhau cça các bÙ phn cça t° b£n trong quá trình s£n xu¥t giá trË th·ng d°, do ó nó v¡ch rõ b£n ch¥t bóc lÙt cça chç ngh)a t° b£n, chÉ có lao Ùng cça công nhân làm thuê mÛi t¡o ra giá trË th·ng d° cho nhà t° b£n.
T° b£n cÑ Ënh và t° b£n l°u Ùng
T° b£n s£n xu¥t gÓm nhiÁu bÙ phn và có thÝi gian chu chuyÃn khác nhau vÁ m·t giá trË, do ó £nh h°ßng ¿n thÝi gian chu chuyÃn cça toàn bÙ t° b£n. Cn cé vào sñ khác nhau trong ph°¡ng théc (·c iÃm) chu chuyÃn vÁ m·t giá trË nhanh hay chm cça các bÙ phn t° b£n à phân chia t° b£n s£n xu¥t thành t° b£n cÑ Ënh và t° b£n l°u Ùng.
D°Ûi tác Ùng cça cuÙc cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ hiÇn ¡i, nhïng máy móc, thi¿t bË °ãc s£n xu¥t ra có giá c£ th¥p h¡n và có hiÇu su¥t lÛn h¡n, làm cho nhïng máy móc, thi¿t bË ci gi£m giá trË ngay khi giá trË sí dång cça nó v«n còn nguyên v¹n ho·c mÛi suy gi£m mÙt ph§n.
Bßi vy, viÇc thu hÓi nhanh giá trË t° b£n cÑ Ënh có ý ngh)a r¥t quan trÍng trong c¡nh tranh trên th°¡ng tr°Ýng. Trong iÁu kiÇn ó, buÙc các nhà t° b£n ph£i tìm mÍi cách à kh¥u hao nhanh t° b£n cÑ Ënh. T÷ lÇ kh¥u hao tài s£n cÑ Ënh th°Ýng °ãc tính r¥t cao ngay të nhïng nm §u ch¿ t¡o s£n ph©m, lãi dång giá s£n ph©m cao cça §u chu kó s£n ph©m, sau ó gi£m d§n t÷ lÇ kh¥u hao cùng vÛi viÇc gi£m giá s£n ph©m ß cuÑi chu kó cça nó. Quy mô s£n l°ãng ban §u càng lÛn càng có lãi cho viÇc thu hÓi giá trË t° b£n cÑ Ënh. Nhïng yêu c§u ó không ph£i lúc nào cing °ãc thñc hiÇn dÅ dàng.
Bßi vy, các nhà t° b£n, mÙt m·t, tìm cách phát triÃn hÇ thÑng tñ Ùng hoá linh ho¡t, cùng vÛi nhïng máy móc thi¿t bË t°¡ng éng à có thà t¡o ra nhiÁu d¡ng s£n ph©m ho·c nhïng s£n ph©m, chuyên môn hoá theo các ¡n ·t hàng khác nhau; m·t khác, phát triÃn hÇ thÑng doanh nghiÇp vëa và nhÏ Ã dÅ dàng Õi mÛi t° b£n cÑ Ënh trong iÁu kiÇn cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ hiÇn ¡i và c¡nh tranh gay g¯t. Óng thÝi, các nhà t° b£n v«n ti¿p tåc sí dång nhïng biÇn pháp cÕ iÃn nh° tng c°Ýng Ù lao Ùng, tÕ chéc lao Ùng theo ca kíp, ti¿t kiÇm chi phí b£o qu£n và chi phí c£i thiÇn iÁu kiÇn lao Ùng cça ng°Ýi công nhân. B±ng cách ó nh±m thu hÓi nhanh giá trË tài s£n cÑ Ënh ã sí dång và góp ph§n rút ng¯n kho£ng cách l¡c hu vÁ các th¿ hÇ kù thut và công nghÇ.
Câu 8. Tích liy t° b£n là gì? Trình bày thñc ch¥t cça tích liy t° b£n và nhân tÑ làm tng tích liy t° b£n.
ViÇc sí dång giá trË th·ng d° làm t° b£n hay sñ chuyÃn hoá giá trË th·ng d° trß l¡i thành t° b£n gÍi là tích luù t° b£n. Nh° vy, thñc ch¥t cça tích luù t° b£n là t° b£n hoá giá trË th·ng d°. Nói mÙt cách cå thÃ, tích luù t° b£n là tái s£n xu¥t ra t° b£n vÛi quy mô ngày càng mß rÙng. Sß d) giá trË th·ng d° có thà chuyÃn hoá thành t° b£n °ãc là vì giá trË th·ng d° ã mang sµn nhïng y¿u tÑ vt ch¥t cça t° b£n mÛi.
Thñc ch¥t và Ùng c¡ cça tích luù t° b£n
Tái s£n xu¥t gi£n ¡n không ph£i là hình thái iÃn hình cça chç ngh)a t° b£n, mà hình thái tái s£n xu¥t iÃn hình cça nó là tái s£n xu¥t mß rÙng. Tái s£n xu¥t mß rÙng t° b£n chç ngh)a là sñ l·p l¡i quá trình s£n xu¥t vÛi quy mô lÛn h¡n tr°Ûc, vÛi mÙt t° b£n lÛn h¡n tr°Ûc. MuÑn vy, ph£i bi¿n mÙt bÙ phn giá trË th·ng d° thành t° b£n phå thêm.
ViÇc sí dång giá trË th·ng d° làm t° b£n hay sñ chuyÃn hoá giá trË th·ng d° trß l¡i thành t° b£n gÍi là tích luù t° b£n. Nh° vy, thñc ch¥t cça tích luù t° b£n là t° b£n hoá giá trË th·ng d°. Nói mÙt cách cå thÃ, tích luù t° b£n là tái s£n xu¥t ra t° b£n vÛi quy mô ngày càng mß rÙng. Sß d) giá trË th·ng d° có thà chuyÃn hoá thành t° b£n °ãc là vì giá trË th·ng d° ã mang sµn nhïng y¿u tÑ vt ch¥t cça t° b£n mÛi.
Có thà minh ho¡ tích luù và tái s£n xu¥t mß rÙng t° b£n chç ngh)a b±ng ví då: nm thé nh¥t quy mô s£n xu¥t là 80c + 20v + 20m. Gi£ Ënh 20m không bË nhà t° b£n tiêu dùng t¥t c£ cho cá nhân, mà °ãc phân thành 10m dùng à tích luù và 10 m dành cho tiêu dùng cá nhân cça nhà t° b£n. Ph§n 10 m dùng à tích luù °ãc phân thành 8c + 2v, khi ó quy mô s£n xu¥t cça nm sau s½ là 88c + 22v + 22m (n¿u m v«n nh° ci). Nh° vy, vào nm thé hai, quy mô t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n Áu tng lên, giá trË th·ng d° cing tng lên t°¡ng éng.
Nghiên céu tích luù và tái s£n xu¥t mß rÙng t° b£n chç ngh)a cho phép rút ra nhïng k¿t lun v¡ch rõ h¡n b£n ch¥t bóc lÙt cça quan hÇ s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a:
MÙt là, nguÓn gÑc duy nh¥t cça t° b£n tích luù là giá trË th·ng d° và t° b£n tích luù chi¿m t÷ lÇ ngày càng lÛn trong toàn bÙ t° b£n. C.Mác nói r±ng, t° b£n éng tr°Ûc chÉ là mÙt giÍt n°Ûc trong dòng sông cça tích luù mà thôi. Trong quá trình tái s£n xu¥t, lãi (m) cé p vào vÑn, vÑn càng lÛn thì lãi càng lÛn, do ó lao Ùng cça công nhân trong quá khé l¡i trß thành ph°¡ng tiÇn à bóc lÙt chính ng°Ýi công nhân.
Hai là, quá trình tích luù ã làm cho quyÁn sß hïu trong nÁn kinh t¿ hàng hoá bi¿n thành quyÁn chi¿m o¡t t° b£n chç ngh)a. Trong s£n xu¥t hàng hoá gi£n ¡n, sñ trao Õi giïa nhïng ng°Ýi s£n xu¥t hàng hoá theo nguyên t¯c ngang giá vÁ c¡ b£n không d«n tÛi ng°Ýi này chi¿m o¡t lao Ùng không công cça ng°Ýi kia. Trái l¡i, nÁn s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a d«n ¿n k¿t qu£ là nhà t° b£n ch³ng nhïng chi¿m o¡t mÙt ph§n lao Ùng cça công nhân, mà còn là ng°Ýi sß hïu hãp pháp lao Ùng không công ó. Nh°ng iÁu ó không vi ph¡m quy lut giá trË.
Ùng c¡ thúc ©y tích luù và tái s£n xu¥t mß rÙng là quy lut kinh t¿ tuyÇt Ñi cça chç ngh)a t° b£n - quy lut giá trË th·ng d°, quy lut này chÉ rõ måc ích s£n xu¥t cça nhà t° b£n là giá trË và sñ tng thêm giá trË. à thñc hiÇn måc ích ó, các nhà t° b£n không ngëng tích luù à mß rÙng s£n xu¥t, xem ó là ph°¡ng tiÇn cn b£n à tng c°Ýng bóc lÙt công nhân làm thuê.
M·t khác, c¡nh tranh buÙc các nhà t° b£n ph£i không ngëng làm cho t° b£n cça mình tng lên b±ng cách tng nhanh t° b£n tích luù.
Nhïng nhân tÑ quy¿t Ënh quy mô cça tích luù t° b£n
VÛi mÙt khÑi l°ãng giá trË th·ng d° nh¥t Ënh thì quy mô cça tích luù t° b£n phå thuÙc vào t÷ lÇ phân chia khÑi l°ãng giá trË th·ng d° ó thành quù tích luù và quù tiêu dùng cça nhà t° b£n, nh°ng n¿u t÷ lÇ phân chia ó ã °ãc xác Ënh, thì quy mô cça tích luù t° b£n phå thuÙc vào khÑi l°ãng giá trË th·ng d°. Do ó nhïng nhân tÑ £nh h°ßng tÛi khÑi l°ãng giá trË th·ng d° cing chính là nhân tÑ quy¿t Ënh quy mô cça tích luù t° b£n. Nhïng nhân tÑ ó là:
a) Trình Ù bóc lÙt séc lao Ùng
Các nhà t° b£n nâng cao trình Ù bóc lÙt séc lao Ùng b±ng cách c¯t xén vào tiÁn công. Khi nghiên céu sñ s£n xu¥t giá trË th·ng d°, C.Mác gi£ Ënh r±ng sñ trao Õi giïa công nhân và nhà t° b£n là sñ trao Õi ngang giá, téc là tiÁn công b±ng giá trË séc lao Ùng. Nh°ng trong thñc t¿, công nhân không chÉ bË nhà t° b£n chi¿m o¡t lao Ùng th·ng d°, mà còn bË chi¿m o¡t mÙt ph§n lao Ùng t¥t y¿u, téc c¯t xén tiÁn công, Ã tng tích luù t° b£n.
Các nhà t° b£n còn nâng cao trình Ù bóc lÙt séc lao Ùng b±ng cách tng c°Ýng Ù lao Ùng và kéo dài ngày lao Ùng à tng khÑi l°ãng giá trË th·ng d°, nhÝ ó tng tích luù t° b£n. Cái lãi ß ây còn thà hiÇn ß ch× nhà t° b£n không c§n éng thêm t° b£n à mua thêm máy móc, thi¿t bË mà chÉ c§n éng t° b£n à mua thêm nguyên liÇu là có thà tng °ãc khÑi l°ãng s£n xu¥t, tn dång °ãc công su¥t cça máy móc, thi¿t bË, nên gi£m °ãc hao mòn vô hình và chi phí b£o qu£n cça máy móc, thi¿t bË.
b) Trình Ù nng su¥t lao Ùng xã hÙi
N¿u nng su¥t lao Ùng xã hÙi tng lên, thì giá c£ t° liÇu s£n xu¥t và t° liÇu tiêu dùng gi£m xuÑng. Sñ gi£m này em l¡i hai hÇ qu£ cho tích luù t° b£n: mÙt là, vÛi khÑi l°ãng giá trË th·ng d° nh¥t Ënh, ph§n dành cho tích luù có thà tng lên, nh°ng tiêu dùng cça các nhà t° b£n không gi£m, thm chí có thà cao h¡n tr°Ûc; hai là, mÙt l°ãng giá trË th·ng d° nh¥t Ënh dành cho tích luù có thà chuyÃn hoá thành mÙt khÑi l°ãng t° liÇu s£n xu¥t và séc lao Ùng phå thêm lÛn h¡n tr°Ûc.
Do ó, quy mô cça tích luù không chÉ phå thuÙc vào khÑi l°ãng giá trË th·ng d° °ãc tích luù, mà còn phå thuÙc vào khÑi l°ãng hiÇn vt do khÑi l°ãng giá trË th·ng d° ó có thà chuyÃn hoá thành. Nh° vy nng su¥t lao Ùng xã hÙi tng lên s½ có thêm nhïng y¿u tÑ vt ch¥t à bi¿n giá trË th·ng d° thành t° b£n mÛi, nên làm tng quy mô cça tích luù. N¿u nng su¥t lao Ùng cao, thì lao Ùng sÑng sí dång °ãc nhiÁu lao Ùng quá khé h¡n, lao Ùng quá khé ó l¡i tái hiÇn d°Ûi hình thái có ích mÛi, °ãc sí dång làm chéc nng cça t° b£n ngày càng nhiÁu, do ó cing làm tng quy mô cça tích luù t° b£n.
c) Sñ chênh lÇch ngày càng tng giïa t° b£n sí dång và t° b£n tiêu dùng
Trong quá trình s£n xu¥t, t° liÇu lao Ùng (máy móc, thi¿t bË) tham gia toàn bÙ vào quá trình s£n xu¥t, nh°ng chúng chÉ hao mòn d§n, do ó giá trË cça chúng °ãc chuyÃn d§n tëng ph§n vào s£n ph©m. Vì vy có sñ chênh lÇch giïa t° b£n sí dång và t° b£n tiêu dùng. M·c dù ã m¥t d§n giá trË nh° vy, nh°ng trong suÑt thÝi gian ho¡t Ùng, máy móc v«n có tác dång nh° khi còn ç giá trË. Do ó, n¿u không kà ¿n ph§n giá trË cça máy móc chuyÃn vào s£n ph©m trong tëng thÝi gian, thì máy móc phåc vå không công ch³ng khác gì lñc l°ãng tñ nhiên. Máy móc, thi¿t bË càng hiÇn ¡i, thì sñ chênh lÇch giïa t° b£n sí dång và t° b£n tiêu dùng càng lÛn, do ó sñ phåc vå không công cça máy móc càng lÛn, t° b£n lãi dång °ãc nhïng thành tñu cça lao Ùng quá khé càng nhiÁu. Sñ phåc vå không công ó cça lao Ùng quá khé là nhÝ lao Ùng sÑng n¯m l¥y và làm cho chúng ho¡t Ùng. Chúng °ãc tích luù l¡i cùng vÛi quy mô ngày càng tng cça tích luù t° b£n.
d) Quy mô cça t° b£n éng tr°Ûc
VÛi trình Ù bóc lÙt không thay Õi, thì khÑi l°ãng giá trË th·ng d° do khÑi l°ãng t° b£n kh£ bi¿n quy¿t Ënh. Do ó quy mô cça t° b£n éng tr°Ûc, nh¥t là bÙ phn t° b£n kh£ bi¿n càng lÛn, thì khÑi l°ãng giá trË th·ng d° bóc lÙt °ãc càng lÛn, do ó t¡o iÁu kiÇn tng thêm quy mô cça tích luù t° b£n.
Të sñ nghiên céu bÑn nhân tÑ quy¿t Ënh quy mô cça tích luù t° b£n có thà rút ra nhn xét chung là à tng quy mô tích luù t° b£n, c§n khai thác tÑt nh¥t lñc l°ãng lao Ùng xã hÙi, tng nng su¥t lao Ùng, sí dång triÇt à công su¥t cça máy móc, thi¿t bË và tng quy mô vÑn §u t° ban §u.
Câu 9. Phân tích b£n ch¥t cça t° b£n th°¡ng nghiÇp và lãi nhun th°¡ng nghiÇp
T° b£n th°¡ng nghiÇp d°Ûi chç ngh)a t° b£n
Khi viÇc thñc hiÇn chéc nng chuyÃn hoá H' - T' cça t° b£n, do sñ phân công lao Ùng xã hÙi, °ãc chuyÃn thành mÙt ho¡t Ùng chuyên môn hoá cho mÙt nhóm t° b£n nào ó, thì t° b£n kinh doanh hàng hoá (t° b£n th°¡ng nghiÇp hiÇn ¡i) xu¥t hiÇn.
T° b£n th°¡ng nghiÇp d°Ûi chç ngh)a t° b£n là mÙt bÙ phn cça t° b£n công nghiÇp tách rÝi ra, phåc vå quá trình l°u thông hàng hoá cça t° b£n công nghiÇp.
Hàng hoá sau khi ß tay nhà t° b£n công nghiÇp °ãc chuyÃn sang tay nhà t° b£n th°¡ng nghiÇp có ngh)a là nhà t° b£n công nghiÇp ã bán xong hàng hoá. éng vÁ m·t xã hÙi mà xét thì nhà t° b£n công nghiÇp ph£i bán mÙt l§n nïa thì mÛi xong (vì hàng hoá còn ph£i l°u thông ¿n tay ng°Ýi tiêu dùng). Nh°ng khâu này giÝ ây do nhà t° b£n th°¡ng nghiÇp £m nhiÇm. Do ó, t° b£n th°¡ng nghiÇp chÉ là mÙt khâu trong quá trình tái s£n xu¥t, không có khâu này thì quá trình s£n xu¥t không thà ti¿n hành bình th°Ýng °ãc.
Công théc vn Ùng cça t° b£n th°¡ng nghiÇp cing khác vÛi công théc vn Ùng l°u thông hàng hoá gi£n ¡n. Trong công théc vn Ùng cça l°u thông hàng hoá gi£n ¡n H - T - H, tiÁn ß ây chÉ giï chéc nng ph°¡ng tiÇn l°u thông. Còn trong công théc vn Ùng cça t° b£n th°¡ng nghiÇp thì tiÁn vn Ùng vÛi måc ích t¡o ra tiÁn lÛn h¡n hay chuyÃn të T thành T'.
T° b£n th°¡ng nghiÇp thñc hiÇn chéc nng chuyÃn hoá t° b£n hàng hoá thành tiÁn tÇ mà t° b£n công nghiÇp tr°Ûc ây £m nhiÇm. Quá trình này không diÅn ra trong s£n xu¥t mà diÅn ra trong l)nh vñc l°u thông, chéc nng này tách rÝi các chéc nng khác cça t° b£n công nghiÇp.
T° b£n th°¡ng nghiÇp Ùc lp làm nhiÇm vå l°u thông hàng hoá, nhà t° b£n ph£i éng tr°Ûc t° b£n nh±m måc ích thu vÁ vÛi l°ãng tiÁn lÛn h¡n tr°Ûc, thông qua viÇc mua bán. VÛi måc ích ó, t° b£n cça hÍ không bao giÝ mang hình thái t° b£n s£n xu¥t, mà chÉ ho¡t Ùng trong ph¡m vi l)nh vñc l°u thông.
Lãi nhun th°¡ng nghiÇp
Ñi vÛi t° b£n th°¡ng nghiÇp tr°Ûc chç ngh)a t° b£n thì, lãi nhun th°¡ng nghiÇp °ãc coi là do mua r», bán ¯t mà có. C. Mác nói: lãi nhun th°¡ng nghiÇp không nhïng là k¿t qu£ cça viÇc n c¯p và lëa £o, mà ¡i bÙ phn lãi nhun th°¡ng nghiÇp chính là do nhïng viÇc n c¯p và lëa £o mà ra c£.
Ñi vÛi t° b£n th°¡ng nghiÇp t° b£n chç ngh)a, n¿u g¡t bÏ các chéc nng khác liên quan vÛi nó nh°: b£o qu£n, óng gói, chuyên chß (téc là chéc nng ti¿p tåc quá trình s£n xu¥t trong l)nh vñc l°u thông), mà chÉ h¡n ch¿ ß các chéc nng chç y¿u là mua và bán, thì nó không sáng t¡o ra giá trË và giá trË th·ng d°. Trái l¡i, nó chÉ làm nhiÇm vå thñc hiÇn giá trË và giá trË th·ng d°. N¿u nhìn bÁ ngoài thì hình nh° lãi nhun th°¡ng nghiÇp là do mua r», bán ¯t, do l°u thông t¡o ra, nh°ng vÁ thñc ch¥t thì lãi nhun th°¡ng nghiÇp là mÙt ph§n giá trË th·ng d° °ãc sáng t¡o ra trong l)nh vñc s£n xu¥t mà nhà t° b£n công nghiÇp nh°Ýng cho nhà t° b£n th°¡ng nghiÇp.
Câu 10. Phân tích nguyên nhân ra Ýi, b£n ch¥t Chç ngh)a T° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc, và nhïng biÃu hiÇn chç y¿u.
Vì là bài phân tích, nên h¡i dài mÙt chút, các b¡n Íc à hiÃu và n¯m nhïng ý chính thôi. Chúng ta b¯t §u nhé.
1. Nguyên nhân hình thành và phát triÃn chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc
§u th¿ k÷ XX, V.I. Lênin ã chÉ rõ: Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn chuyÃn thành chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là khuynh h°Ûng t¥t y¿u. Nh°ng chÉ ¿n nhïng nm 50 cça th¿ k÷ XX, chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc mÛi trß thành mÙt thñc thà rõ ràng và là mÙt ·c tr°ng c¡ b£n cça chç ngh)a t° b£n hiÇn ¡i.
Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc ra Ýi do nhïng nguyên nhân chç y¿u sau ây:
MÙt là: tích tå và tp trung t° b£n càng lÛn thì tích tå và tp trung s£n xu¥t càng cao, do ó » ra nhïng c¡ c¥u kinh t¿ to lÛn òi hÏi mÙt sñ iÁu ti¿t xã hÙi Ñi vÛi s£n xu¥t và phân phÑi, mÙt sñ k¿ ho¡ch hoá tp trung të mÙt trung tâm. Nói cách khác, sñ phát triÃn h¡n nïa cça trình Ù xã hÙi hoá lñc l°ãng s£n xu¥t ã d«n ¿n yêu c§u khách quan là nhà n°Ûc ph£i ¡i biÃu cho toàn bÙ xã hÙi qu£n lý nÁn s£n xu¥t. Lñc l°ãng s£n xu¥t xã hÙi hoá ngày càng cao càng mâu thu«n gay g¯t vÛi hình théc chi¿m hïu t° nhân t° b£n chç ngh)a, do ó t¥t y¿u òi hÏi mÙt hình théc mÛi cça quan hÇ s£n xu¥t à lñc l°ãng s£n xu¥t có thà ti¿p tåc phát triÃn trong iÁu kiÇn còn sñ thÑng trË cça chç ngh)a t° b£n. Hình théc mÛi ó là chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc.
Hai là, sñ phát triÃn cça phân công lao Ùng xã hÙi ã làm xu¥t hiÇn mÙt sÑ ngành mà các tÕ chéc Ùc quyÁn t° b£n t° nhân không thà ho·c không muÑn kinh doanh vì §u t° lÛn, thu hÓi vÑn chm và ít lãi nhun, nh¥t là các ngành thuÙc k¿t c¥u h¡ t§ng nh° nng l°ãng, giao thông vn t£i, giáo dåc, nghiên céu khoa hÍc c¡ b£n... Nhà n°Ûc t° s£n trong khi £m nhiÇm kinh doanh các ngành ó, t¡o iÁu kiÇn cho các tÕ chéc Ùc quyÁn t° nhân kinh doanh các ngành khác có lãi h¡n.
Ba là, sñ thÑng trË cça Ùc quyÁn ã làm sâu s¯c thêm sñ Ñi kháng giïa giai c¥p t° s£n vÛi giai c¥p vô s£n và nhân dân lao Ùng. Nhà n°Ûc ph£i có nhïng chính sách à xoa dËu nhïng mâu thu«n ó nh° trã c¥p th¥t nghiÇp, iÁu ti¿t thu nhp quÑc dân, phát triÃn phúc lãi xã hÙi...
BÑn là, cùng vÛi xu h°Ûng quÑc t¿ hoá Ýi sÑng kinh t¿, sñ bành tr°Ûng cça các liên minh Ùc quyÁn quÑc t¿ v¥p ph£i nhïng hàng rào quÑc gia dân tÙc và xung Ùt lãi ích vÛi các Ñi thç trên thË tr°Ýng th¿ giÛi. Tình hình ó òi hÏi ph£i có sñ iÁu ti¿t các quan hÇ chính trË và kinh t¿ quÑc t¿, trong ó không thà thi¿u vai trò cça nhà n°Ûc.
Ngoài ra, viÇc thi hành chç ngh)a thñc dân mÛi, cuÙc ¥u tranh vÛi chç ngh)a xã hÙi hiÇn thñc và tác Ùng cça cuÙc cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ hiÇn ¡i cing òi hÏi sñ can thiÇp trñc ti¿p cça nhà n°Ûc vào Ýi sÑng kinh t¿.
b) B£n ch¥t cça chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc
Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là sñ k¿t hãp séc m¡nh cça các tÕ chéc Ùc quyÁn t° nhân vÛi séc m¡nh cça nhà n°Ûc t° s£n thành mÙt thi¿t ch¿ và thà ch¿ thÑng nh¥t nh±m phåc vå lãi ích cça các tÕ chéc Ùc quyÁn và céu nguy cho chç ngh)a t° b£n.
Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là n¥c thang phát triÃn mÛi cça chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn (chç ngh)a ¿ quÑc). Nó là sñ thÑng nh¥t cça ba quá trình g¯n bó ch·t ch½ vÛi nhau: tng séc m¡nh cça các tÕ chéc Ùc quyÁn, tng vai trò can thiÇp cça nhà n°Ûc vào kinh t¿, k¿t hãp séc m¡nh cça Ùc quyÁn t° nhân vÛi séc m¡nh cça nhà n°Ûc trong mÙt c¡ ch¿ thÑng nh¥t và bÙ máy nhà n°Ûc phå thuÙc vào các tÕ chéc Ùc quyÁn.
V.I. Lênin chÉ ra r±ng: "BÍn §u sÏ tài chính dùng mÙt m¡ng l°Ûi dày ·c nhïng quan hÇ lÇ thuÙc à bao trùm h¿t th£y các thi¿t ch¿ kinh t¿ và chính trË... ó là biÃu hiÇn rõ rÇt nh¥t cça sñ Ùc quyÁn ¥y"1. Trong c¡ c¥u cça chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc, nhà n°Ûc ã trß thành mÙt tp thà t° b£n khÕng lÓ. Nó cing là chç sß hïu nhïng xí nghiÇp, cing ti¿n hành kinh doanh, bóc lÙt lao Ùng làm thuê nh° mÙt nhà t° b£n thông th°Ýng. Nh°ng iÃm khác biÇt là ß ch×: ngoài chéc nng mÙt nhà t° b£n thông th°Ýng, nhà n°Ûc còn có chéc nng chính trË và các công cå tr¥n áp xã hÙi nh° quân Ùi, c£nh sát, nhà tù... Ph. ngghen cing cho r±ng nhà n°Ûc ó v«n là nhà n°Ûc cça các nhà t° b£n, là nhà t° b£n tp thà lý t°ßng và nhà n°Ûc ¥y càng chuyÃn nhiÁu lñc l°ãng s£n xu¥t thành tài s£n cça nó bao nhiêu thì nó l¡i càng bi¿n thành nhà t° b£n tp thà thñc sñ b¥y nhiêu.
Nh° vy, chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là mÙt quan hÇ kinh t¿, chính trË, xã hÙi ché không ph£i là mÙt chính sách trong giai o¡n Ùc quyÁn cça chç ngh)a t° b£n.
B¥t cé nhà n°Ûc nào cing có vai trò kinh t¿ nh¥t Ënh Ñi vÛi xã hÙi mà nó thÑng trË, song ß m×i ch¿ Ù xã hÙi, vai trò kinh t¿ cça nhà n°Ûc có sñ bi¿n Õi thích hãp Ñi vÛi xã hÙi ó. Các nhà n°Ûc tr°Ûc chç ngh)a t° b£n chç y¿u can thiÇp b±ng b¡o lñc và theo lÑi c°áng béc siêu kinh t¿. Trong giai o¡n chç ngh)a t° b£n tñ do c¡nh tranh, nhà n°Ûc t° s£n ß bên trên, bên ngoài quá trình kinh t¿, vai trò cça nhà n°Ûc chÉ dëng l¡i ß viÇc iÁu ti¿t b±ng thu¿ và pháp lut. Ngày nay vai trò cça nhà n°Ûc t° s£n ã có sñ bi¿n Õi, không chÉ can thiÇp vào nÁn s£n xu¥t xã hÙi b±ng thu¿, lut pháp mà còn có vai trò tÕ chéc và qu£n lý các xí nghiÇp thuÙc khu vñc kinh t¿ nhà n°Ûc, iÁu ti¿t b±ng các biÇn pháp òn b©y kinh t¿ vào t¥t c£ các khâu cça quá trình tái s£n xu¥t: s£n xu¥t, phân phÑi, l°u thông, tiêu dùng. Chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc là hình théc vn Ùng mÛi cça quan hÇ s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a nh±m duy trì sñ tÓn t¡i cça chç ngh)a t° b£n, làm cho chç ngh)a t° b£n thích nghi vÛi iÁu kiÇn lËch sí mÛi.
2. Nhïng biÃu hiÇn chç y¿u cça chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc
a) Sñ k¿t hãp vÁ nhân sñ giïa tÕ chéc Ùc quyÁn và nhà n°Ûc
b) Sñ hình thành và phát triÃn sß hïu nhà n°Ûc
c) Sñ iÁu ti¿t kinh t¿ cça nhà n°Ûc t° s£n .
Theo Giáo Trình Kinh T¿ Chính TrË cça BÙ Giáo Dåc và ào T¡o - NXB CTQG.
Download giáo trình này t¡i http://svlh.net Chuyên måc Tài LiÇu.
LÝi K¿t:
Tài liêu này °ãc biên so¡n bßi thienanhvu , DiÅn àn Sinh Viên LHU http://svlh.net nh±m áp éng nhu c§u hÍc tp và ôn tp môn KT-CT. Trong quá trình biên so¡n, n¿u có gì sai sót mong các b¡n bÕ sung và góp ý.
Chúc các b¡n thành công!
Á c°¡ng Kinh T¿ Chính TrË MÁC LÊNIN Trang PAGE 1
DiÅn àn Sinh Viên LHU HYPERLINK "http://svlh.net" http://svlh.net Thân T·ng!
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro