Chương 4

Câu 1: mục tiêu phương hướng và đặc trưng của CNH thời kỳ trc đổi mới.

• Mục tiêu phương hướng:

- ĐH 3 (9/60):

+ Tất yếu của CNH ở MB: cải biến nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, trang bị kỹ thuật cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân, thực hiện cơ giới hóa sản xuất từ đó nâng cao năng suất lao động. nó là nhiệm vụ trung tâm trong suốt thời kỳ qua độ lên cnxh ở nc ta

+ Mục tiêu cơ bản: Xd một nền kinh tế cân đối và hiện đại, bc đầu xd cơ sở vật chất kỹ thuật cho cnxh. Nó cơ bản, lâu dài và phải thực hiện qua nhiều giai đoạn.

+ Phương hướng chỉ đạo: Ưu tiên phát triển CN nặng một cách hợp lý, kết hợp chặt chẽ phát triển cn với NN, ra sức phát triển CN nhẹ song song với Cn nặng, ptr CN trung ương gắn với ptr Cn địa phương.

- ĐH 4 ( 12/76): về cơ bản tiếp tục thực hiện đường lối đh 3 có phát triển thêm

- Đh 5(3/82): Đưa ra vấn đề xác định bước đi CNH thích hợp cho mỗi chặng đường, xác định NN là mặt trận hàng đầu trong chặng đg đầu tiên của TKQĐ, ra sức phát triển CN sx hàng tiêu dùng, ptr CN nặng vừa sức,phục vụ thiết thực cho sx NN và CN nhẹ. Đây là sự điều chỉnh đúng đắn phù hợp với thực tế.

• Đặc trưng

- CNH theo mô hình kinh tế khép kín, hướng nội và thiên về ptr CN nặng.

- Chủ yếu dựa vào lợi thế lao động, tài nguyên, đất đai, viện trợ của các nc XHCN, chủ lực thực hiện CNH là các DN nhà nc, CNH thực hiện với cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp không tuân theo quy lật thị trường.

- Tư tưởng chỉ đạo nóng vội giản đơn duy ý chí, ko quan tâm đến hiệu quả kinh tế.

• Hạn chế

- Cơ sở vật chất kỹ thuật còn lạc hậu, các nghành Cn then chốt còn nhỏ bé, kém đồng bộ, chưa đủ sức làm nền tảng vững chắc cho nền kinh tế quốc dân.

- Nông nghiệp vẫn kém phát triển, chưa cung cấp đủ lương thực thức phẩm cho xã hội, đất nước vẫn nghèo nàn, lạc hậu, rơi ào tình trạng khủng hoảng kinh tế.

- Nguyên nhân:

+ Khách quan: Xuất phát điểm thấp, chiến tranh kéo dài, bị tàn phá nặng nề.

+ Chủ quan: mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc xác định đường lối.

Câu 2: Phê phán đại hội 6 đối với những sai lầm về chỉ đạo CNH của Đảng trong thời kỳ 1960- 1985

Đại hội 6 tháng 12-86 đã nghiê khắc chỉ ra những sai lầm trong nhận thức và chủ trương CNH, đó là:

- Sai lầm về xác đinh mục tiêu và bước đi nóng vội, bỏ qua những bước cần thiết nên chúng ta đã chủ trươ ng đẩy manh CNH trong khi chưa có đủ các tiền đề cần thiết, mặt khác chậm đổi mới cơ chế quản lý.

- Bố trí cơ cấu kinh tế không hợp lý, gây ra sự mất cân đối về cơ cấu và lãng phí nguồn lực. ngay từ đầu không kết hợp chặt chẽ NN với Cn, không tập trung những vấn đề căn bản về lttp, hàng xk và tiêu dùng, kết quả đầu tư nhiều nhưng hiệu quả thấp.

- Không thực hiện đường lối 5, vẫn chưa thực sự coi NN là mặt trận hàng đầu, CN nặng không phục vụ kịp thời NN và CN nhẹ.

 Cụ thể hóa nội dung chình trong những năm còn lại của chặng đường đầu tiên, 3 chương trình mục tiêu: lttp, hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu.

Câu 3: Quá trinh đổi mới tư duy về CNH của Đảng ta từ ĐH 6 (12-86) đến ĐH 10 (4-2006)

• ĐH 6

- Phê phán sai lầm trong nhận thức và chủ trương CNH thời kỳ 60-85

- Cụ thể hóa nội dung chính trong những năm còn lại của chặng đường đầu tiên: 3 ctrinh mục tiêu:...

• Hội nghị TW 7 khóa 7 ( 1/94): CNH, HĐH là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và qlkt, xã hội từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động với công nghệ, tạo ra năng suất lao động xã hội cao.

• ĐH 8(6/96): Xác định nước ta đã ra khoir cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội, cơ bản hoàn thành việc chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho CNH, chuyển sang thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Tiếp tục khẳng định quan niệm về CNH, HĐH nêu ra ở ĐH khóa trc

• ĐH 9 ( 4/2001) và 10 (4/2006): Bổ sung và phát triển đường lối CNH: đẩy mạnh CNH, HĐH gắn với ptr kt tri thức.

- Con đường CNH ở nc ta có thể rút ngắn thời gian so với các nc đi trc. Đây là yc cấp thiết nhằm sớm thu hẹp khoảng cách so với nhiều nc trên tg và trong khu vực. Ta có thể tận dụng những thành quả của các nước đi trc. Tuy nhiên chúng ta cần thực hiện những yêu cầu lớn, đặc biệt coi trọng ptr giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, là nền tảng, động lực cho CNH, HĐH.

- Hướng CNH, HĐH ở nc ta là phải ptr nhanh và có hiệu quả các sản phẩm, nghành, lĩnh vực có lợi thế, đáp ứng nhu cầu trong nc và xk.

- CNH, HĐH phải đảm bảo xd nền kinh tế độc lập, tự chủ, chủ động hội nhập kt qte, tiến hàn hướng đến một nền kinh tế mở, hướng ngoại

- Đẩy nhanh CNH, HĐH nông thôn nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm NN

- Mục tiêu CNH, HĐH đến năm 2020, nc ta phải trở thành nc CN hiện đại.

Câu 4: Mục tiêu và quan điểm chỉ đạo CNH, HĐH của Đảng trong thời kỳ đổi mới.

• Mục tiêu:

- Mục tiêu dài hạn: Cải biến nc ta thành 1 nc CN có cơ sở vc kt hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ ptr của llsx, mức sống vc tinh thần đc nâng cao, an ninh quốc phòng vững chắc, dân giàu, nc mạnh, xh công bằng, dân chủ, văn min.

- Đh 10 khẳng định cần đẩy mạnh CNH, HĐH gắn với ptr kte tri thức để sớm đưa nc ta ra khỏi tình trạng kém ptr, tạo nền tảng để nc ta trở thành nc CN hiện đại.

• Quan điểm:

- CNH gắn với HĐH, CNH, HĐH gắn với ptr kte tri thức

+ Đặc trưng chủ yếu của CM khoa học công nghệ hiện đại:

_ Khoa học công nghệ trở thành ll sx trực tiếp, nó sẽ có bước tiến nhảy vọt

_ Thời gian phát minh mới thay thế phát minh cũ có xu hg rút ngắn.

+ Kinh tế tri thức: Là nền kinh tế trong đó sự sản sinh , phổ cập và sử dụng tri thức giữ vai trò qđ nhất đv sự ptr kinh tế, tạo ra của cải, nâng cao chất lược cuộc sống.

- CNH, HĐH gắn với ptr kte thị trường định hướng XHCN và hội nhập kte qte. Do đó CNH, HĐH ko phải chỉ là việc của NN mà còn là sự nghiệp của toàn dân trong đó kinh tế nhà nc là chủ đạo. CNH, HĐH gắn với ptr kte thị trường không những khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực trong nền kinh tế mà còn sd chúng có hiệu quả để đẩy nhanh quá trình. Hội nhập kinh tế qte nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư nc ngoài,công nghệ hiện đại,..., khai thác thị trường thế giới để tiêu thụ các sản phẩm của ta.

- Lấy phát huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản cho sự ptr nhanh và bền vững. Để tăng trưởng kte cần phải có 5 yto: Vốn, khoa học công nghệ, con người, cơ cấu kinh tế, thể chế ctri và quản lý NN thì con người là nhân tố qđ. Cần đb chú ý đến gd đt.

- Coi phát triển khoa học và công nghệ là nền tảng động lực của CNH, HĐH. Nó có vai trò qđ đến tăng nslđ, giảm chi phí sản xuất, nâng cao lợi thế cạnh trang và tốc độ ptr kte. KHCN nc ta còn thấp nên ptr KHCN là một vấn đề tất yếu và bức xúc.

- Ptr nhanh, hiệu quả và bền vững, tăng trưởng kte đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xh, bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học. Chỉ có hiệu quả và bền vững mới có khả năng xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đs nd... sự ptr đó có quan hệ mật thiết với bv mtr và đa dạng sinh học, đó cũng là nội dung của ptr bền vững.