I. Giai đoạn tiền Cambri: kéo dài khoảng 3 tỷ năm từ đại Thái cổ (3.500-2.500 triệu năm) qua đại nguyên sinh (2.500-570 triệu năm) với nền khiên thái cổ và vận động tạo núi kareli hình thành những chấm phá đầu tiên cho lãnh thổ Việt Nam.

II. Giai đoạn cổ kiến tạo: diễn ra trong cổ sinh và trung sinh đại (570 - 65 triệu năm) với các vận động tạo núi Caledoni, Hecxini ở cổ sinh đại; vận động Indoxini và Kimeri ở trung sinh đại đã cơ bản hình thành lãnh thổ Việt Nam.

III. Giai đoạn tân sinh đại: kéo dài khoảng 65 triệu năm, với 6 pha kiến tạo nâng lên, san bằng bề mặt lãnh thổ tạo nên địa hình hiện đại ngày nay.

1/ Lịch sử phát triển tự nhiên lâu dài của nước ta đã trải qua hàng triệu năm biến đổi , chia thành 3 giai đoạn chính :
- Giai đoạn Tiền Cambri tạo lập nền móng sơ khai của lãnh thổ ;
- Giai đoạn Cổ kiến tạo phát triển , mở rộng và ổn định lãnh thổ ;
- Giai đoạn Tân kiến tạo nâng cao địa hình , hoàn thiện giới sinh vật và còn đang tiếp diễn .
2/ * Ý nghĩa của giai đoạn Tân kiến tạo đối với sự hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta:
- Nâng cao địa hình, làm cho núi non, sông ngòi trẻ lại.
- Xuất hiện các cao nguyên badan núi lửa và các đồng bằng phù sa trẻ.
- Mở rộng Biển Đông và góp phần hình thành các khoáng sản: dầu khí, bôxit, than bùn…