"Dã thú có thật, ma quỷ cũng có thật. Chúng ở ngay bên trong chúng ta. Và đôi khi chúng chiếm giữ con người chúng ta." - Stephen King

-----------

Lisa là người nghiên cứu rất nhiều về tâm lý hành vi, đó là một điều cần có của một cảnh sát. Các giáo trình đào tạo về sau của cảnh sát cũng đã chú trọng hơn về tâm lý học lẫn tâm lý hành vi.

Bởi hành vi khác với tâm lý thường bị che phủ bởi muôn vàn mặt nạ. Còn có cả những ức chế, xung năng,... mà đến một chuyên gia cũng mất rất nhiều thời gian để quan sát. Tâm lý hành vi là sự tức thời.

Lisa vẫn như trước, trên người vận chiếc sơ mi đen dài tay. Mái tóc dài được cột cao, chỉ để một lọn tóc nhỏ tự do bên trên gương mặt. Hàng chân mày nhíu lại quan sát mọi vật, đôi mắt sắc bén như một con đại bàng.

Cô bước đi trên phố, lần theo con đường mà Diệp Thảo khai.

Đó là một đoạn đường khá dài, tương đối ít người qua lại.

Lisa cầm trong tay tấm hình của Diệp Thảo, gặp người nào cũng hỏi xem có gặp cô ấy. Nhưng ai cũng lắc đầu, xem cô như kẻ dở hơi. Có người chẳng thèm nhìn qua ảnh đã nói "không thấy" rồi bỏ đi.

Lisa đã quá quen thuộc với điều này. Bởi chẳng ai muốn dính vào một chuyện chẳng thuộc về mình, khi rơi vào một tình huống bất ngờ. Tâm lý phòng vệ sẽ được kích hoạt ngay lập tức, họ phản kháng tình huống bằng cách nói cự tuyệt, lui lại vài bước, đuổi đi sự bất ngờ kia.

Nhưng trong sinh hoạt hằng ngày thì khác, con người thường không suy nghĩ trước khi hành động, mà hành động phát sinh một cách bộc phát.

Bởi môi trường đó với họ là an toàn.

Lisa nhìn đồng hồ, đã một giờ kém. Lúc này con phố khá vắng, chỉ còn lại một nhóm thanh niên, năm người, đang ngồi hút thuốc lá trên vỉa hè một cửa hàng. Tuổi còn rất trẻ, chỉ 16 - 18 mà thôi. Với mái tóc nhuộm đủ màu, phong cách nổi loạn này thì chắc chắn đã nghỉ học. Tập người ta hút thuốc, đánh nhau.

Lisa tiến đến nhóm thanh niên. Một tên tiểu tử để tóc vuốt keo bóng loáng, nhuộm hai màu xanh đỏ, vận chiếc áo thun đen in hàng tá chữ chửi tục. Lên tiếng trước: "Có chuyện gì?"

Âm giọng cộc cằn, thô lỗ. Đây là tâm lý bộc phát từ việc bất mãn ở hiện tại và quá khứ tạo ra.

Bọn họ chứng tỏ sự tồn tại của mình bằng cách nổi loạn, suy cho cùng, bọn họ tự thấy mình cô đơn và cố rủ những người khác nổi loạn. Bọn tiểu tử này tài giỏi nhất chính là chống đối lại tất cả mọi thứ.

Một dạng tuyên ngôn tuổi trẻ dễ bắt gặp.

Trong suy nghĩ của Lisa mà nói, bọn tiểu tử nhuộm tóc đủ màu này nổi loạn một cách có nguyên tắc, chúng chỉ im lặng ngồi đó mà thả từng hơi khói trắng.

Lisa hướng về bọn họ đưa tấm hình Diệp Thảo.

"Làm phiền, các cậu có thấy người này?"

Nhóm thanh niên đa phần nhìn vào tấm ảnh, trừ một tên đang ngậm điếu thuốc lá trong miệng liếc nhìn sang người bên cạnh. Đây là giao tiếp bằng ánh mắt, nghĩa là hai người này biết điều gì đó và đang liên lạc với nhau.

Lisa chú ý ngay đến biểu hiện của hai người này nhưng vẫn giả vờ tập trung vào những người khác. Bởi rõ ràng, hai người kia còn đang chờ tình hình mà đưa ra quyết định, nếu bây giờ cô tấn công vào họ thì ngay lập tức họ sẽ phản xạ cự tuyệt cô.

Có một công thức tâm lý hành vi, tên S - R.

S là kích thích còn R là phản ứng. Nói đơn giản là khi một người chịu tác động từ một tình huống, sẽ sản sinh phản ứng cho tình huống đó. Công thức này do John B. Watson* tạo ra. Ngụ ý chỉ hành vi một khi bị tác động, kích thích sẽ có phản ứng. Phản ứng này nếu trong tình huống bất ngờ sẽ xuất phát từ tiềm thức hay vô thức mà ra.

Tiềm thức khác với vô thức, tiềm thức là những gì con người biết được, tích lũy được. Những hành động bộc phát nảy sinh từ tiềm thức, dựa trên những nền tảng giáo dục, môi trường mà cá nhân đó sống.

Đó là lý do những người sống trong gia đình tu dưỡng cao thường có hành vi khác người sống trong môi trường bạo lực.

Dựa vào hành vi, có thể đoán được môi trường sống của đối phương.

Vô thức là một dạng khác, một thứ hố đen tâm trí. Nơi những kẻ sát nhân bộc lộ ra thú tính, tâm thái vô thức có thể đưa đến Tự ngã (ID**).

Như vụ án Tim Kretschmer, ở tuổi 17, hắn đã xả súng tại trường học.

Giết 9 học sinh, 3 giáo viên, 3 người đang đi đường. Sau đó, hắn khống chế một tài xế taxi đưa mình đi, khi tài xế hỏi vì sao giết người. Hắn đáp "Cho vui thôi. Việc đấy rất vui!"

Và còn hỏi tài xế biết trường học nào gần đây không, để hắn có thể tiếp tục giết chóc. Báo chí sau đó vẫn làm chuyện họ giỏi nhất là xới tung đời tư của Tim, họ nói hắn sống trong sự lãnh đạm của cha và sự ngoại tình của mẹ chính là nguyên nhân gây ra tội ác. Những chuyên gia tâm lý cũng tham gia, họ cho rằng chính sự tổn thương từ gia đình thúc đẩy con người đi đến một hành vi độc ác.

Lisa đưa tấm ảnh ra. Một lúc sau tên nhuộm tóc nhìn cô đáp gọn: "Không thấy!"

Lisa nhìn ra tình hình, bọn tiểu tử này đã quyết định không can dự. Cự tuyệt người ngoài.

Xem ra thì phải đổi cách khác. Điều cần làm bây giờ là nói lên Lisa không gây hại tới họ. Cô không thể bộc lộ thân phận cảnh sát, bằng không họ sẽ đặt sự phòng vệ còn cao hơn. Lúc đó đừng mong thu thập được gì.

Lisa cất tấm hình vào bóp tiền. Rồi thở dài, vẻ mặt trở nên trầm ngâm. Tựa như một người vừa mất hết tất cả. Không nghi ngờ gì, Lisa có tố chất làm diễn viên.

"Tôi vừa mất việc...." Lisa nói, giọng nói không còn chút sinh lực.

"Người này thiếu nợ tôi mà không chịu trả. Cuộc sống này thật bất công mà." Lisa tràn đầy ai oán nói.

Bọn tiểu tử liền đặt mắt vào Lisa.

"Bọn có tiền đều vô lại!" Một tên nói, lập tức những người còn lại phụ họa.

Sau đó là hàng loạt câu oán đời. Chính điều này đã tạo nên hiệu ứng lan truyền của số đông. Lisa đã thành công nhập cuộc.
.
.
.
.
.
.
Sáng hôm sau, Trương Ninh tới sở cảnh sát như mọi khi. Trên người mặc chiếc áo sơ mi trắng đơn giản với quần jean xanh. Trương Ninh rất cao, lại nhiều cơ bắp. Ngay từ khi nam nhân này vừa lớn, cha mẹ y đã nói ngay, vóc dáng này phù hợp làm cảnh sát hay quân nhân mà thôi. Và cứ thế mà Trương Ninh vào ngành cảnh sát.

Cái vóc dáng này thật sự dùng để dọa tội phạm rất hiệu quả.

Trương Ninh bước đến hành lang thì thấy sếp của mình, La đội trưởng. Cùng với thanh tra Duẫn Phong Hùng đang trò chuyện. Duẫn thanh tra đang ngập mùi thuốc súng, trái lại La đội trưởng toát lên hàn khí. Chỉ đôi mắt thôi đã ra một áp lực lên đối phương.

Sau cùng Duẫn thanh tra tức giận rời đi. La đội trưởng như tảng băng ngàn năm, lãnh đạm bước vào phòng làm việc.

Đối với La đội trưởng này, Trương Ninh là vạn phần thán phục. Tuy là nữ nhân, nhưng đứng trước nguy hiểm chưa từng thấy La đội trưởng có một tia sợ hãi nào.

Thậm chí còn là người cầm súng tiên phong, nhớ lần họ cùng nhau hành động. La đội trưởng cầm khẩu súng truy bắt tội phạm, ánh mắt khi đó đáng sợ đến mức khiến người ta nín thở. Tài bắn súng của La đội trưởng là bách phát bách trúng. Đã hai năm liền Lisa nhận giải nhất cuộc thi bắn súng ngành cảnh sát.

Với thành tích đó, thêm việc Lisa luôn vận sơ mi đen, biệt danh "Hắc Diện Cảnh" càng lúc càng uy nghiêm. Gương mặt cao ngạo hàn khí, không bao giờ cười. Ngoài công việc ra không nói với ai nửa lời.

Trương Ninh tiến đến đồng nghiệp của mình là Cao Thành. Hỏi xem sáng nay có chuyện gì. Thỏa mãn sự tò mò luôn là thứ tâm lý ai cũng có.

Cao Thành nhìn vào phòng La đội trưởng một cái, rồi kéo Trương Ninh lui ra vài bước.

Bộ dáng thần thần bí bí bắt đầu buôn chuyện.

La đội trưởng đã tìm ra nhân chứng ngoại phạm cho Diệp Thảo.

Đó là hai thanh niên, đang đêm hôm thì bị Diệp Thảo chạy bán sống bán chết va vào. Khiến một tên ngã nhào. Diệp Thảo xin lỗi, giúp hắn đứng dậy rồi. Hai tên thanh niên chửi vài câu rồi cũng để cho Diệp Thảo rồi đi.

Sau khi Diệp Thảo đi rồi tên tiểu tử mới nhận ra ví tiền của Diệp Thảo bị rơi. Bên trong chỉ có vài chục Tệ và một tấm thẻ thành viên siêu thị mà thôi.

Số tiền này khá ít, cả đám chỉ mua đủ hai gói thuốc để hút.

Điều hay nhất là cách mà La đội trưởng đã dùng. La đội trưởng không nói ngay bản thân là cảnh sát mà giả vờ như mình là một người thất nghiệp. Vì hết tiền nên buộc lòng phải tìm Diệp Thảo đòi lại món nợ xưa.

Bọn tiểu tử thích nói nhất là chính nghĩa, nghe như thế liền nói ra ngay sự việc. Lúc này La đội trưởng bộc lộ thân phận, kêu bọn họ đến ty cảnh sát làm chứng.

Nếu không sẽ thưa bọn chúng về hành vi cản trở công bằng của pháp luật.

Bọn thanh niên vì trót kể ra việc đã va chạm với Diệp Thảo nên không còn đường lui. Đành đến cảnh ty cho lời khai làm chứng nhân. Cứ vừa cho khẩu cung vừa mắng chửi La đội trưởng. Xem chừng vẫn rất tức giận.

"Người khác chắc chắn không có khả năng dụ đám nhát gan đến sở cảnh sát rồi." Cao Thành tự nói tự cười.

Trương Ninh cắt ngang tràng cười của Cao Thành: "Cái chính là tại sao Duẫn thanh tra lại đầy mùi thuốc súng như vậy với sếp của chúng ta?"

Cao Thành nghe đến đây, liền ngưng cười. Giọng trở nên nhỏ vô cùng. Tiến thêm một bước gần Trương Ninh mà thủ thỉ: "Trương đại ca, anh không biết Duẫn thanh tra luôn ép Diệp Thảo nhận tội sao. Dường như không muốn chúng ta điều tra tới Hầu gia. Lần này La đội trưởng của chúng ta phá hỏng đại sự của Duẫn thanh tra rồi."

Lời này, hàm ý quá rõ là Duẫn Phong Hùng nhận lợi ích từ Hầu gia. Nhưng không ai dám nói rõ ra. Ai cũng sợ địa vị của Duẫn Phong Hùng.

Trừ Lalisa.

Bất giác họ tin rằng, Lisa nhất định sẽ tống khứ được Duẫn Phong Hùng.

Lisa sau đó sắp xếp lại, bắt đầu toàn lực theo dõi Hầu gia. Duẫn Phong Hùng đã không còn lý do ngăn cản.

Tâm trí của Lisa vẫn cảm thấy Diệp Thảo có vấn đề. Linh cảm của cô chưa bao giờ sai. Nhất định có kẻ thứ ba chủ mưu.

Lisa liền ra lệnh cho Trương Ninh điều tra tất cả các mối quan hệ của Diệp Thảo.

Lisa là người thông minh, cô tin vào tâm lý hành vi nhưng cũng hiểu. Hành vi có thể cố tình được sắp xếp để lừa gạt. Chỉ cần một ai đó thông minh, biết dùng hành vi để qua mặt kẻ đọc vị.

Buổi họp kết thúc, Lisa liền đến gặp bọn tiểu tử. Họ đang ở căng tin cảnh sát vừa ăn vừa chửi bới cô.

"Bà thím họ La đó dám gạt chúng ta."

"Đừng để tao gặp lại bà thím đó."

.....

Lisa thần thái vẫn như cũ, không lộ một tia khó chịu.

Khi Lisa đến đủ gần, thì nhóm thanh niên bắt đầu nhận ra sự hiện diện của cô.

Liền im lặng cúi đầu mà ăn lấy ăn để.

Đêm qua quá tối, không nhìn ra được bà thẩm này lại đáng sợ như thế. Chỉ hận không có thuật độn thổ mà trốn đi.

"Các cậu vừa cứu một người vô tội." Lisa nói, từng lời rõ ràng.

Nhóm thanh niên liền dừng động tác. Thật ra mà nói, bọn tiểu tử này không ý thức được việc chúng vừa làm. Trong xã hội hỗn tạp này thì tự giữ lấy thân là thượng sách.

Việc chui đầu đến cảnh sát làm chứng nhân là xen vào chuyện thiên hạ. Rất ngu ngốc. Nếu thấy một ai đó bị cướp giữa đường, cứ kệ họ. Thấy ai đó tái bệnh tim sắp chết cũng cứ kệ họ. Đây là những lời mà những thanh niên này đọc được rất nhiều trên mạng xã hội. Từ những dòng chữ tưởng như vô hại đó lại trở thành một ám thị tâm lý. Biến thành tiềm thức, để rồi khi gặp chuyện gì xảy ra, trong đầu chúng chỉ vang lên một câu nói "không phải chuyện của mình".

Nhưng khi Lisa vừa thốt ra lời này, lập tức phần lương thiện liền trỗi dậy. Phần lương thiện luôn ở đó mà thôi, không bao giờ biến đi. Chỉ đôi khi bị lấn át bởi một tâm trạng tiêu cực. Chỉ cần một ai đó, cho họ một hy vọng, họ liền sẽ thoát khỏi bóng tối.

Lisa tự tiếp lời: "Cô ấy là Diệp Thảo, người mà gần đây bị khắp nơi mắng chửi là ác nhân. Các cậu hẳn hiểu được cảm giác bị cô lập là thế nào?"

Nhóm thanh niên không nói, chỉ gật đầu. Vụ án giết người bằng nitơ trấn động như vậy ai mà không biết. Ai cũng đinh ninh cô họ Diệp kia là hung thủ với muôn vàng lời chửi rửa. Cảm giác chính mình là người biết được sự thật, và là người duy nhất cứu được một ai đó... thật kỳ lạ!

Và hơn hết là cảm giác bị cô lập kia... tựa hồ không có chỗ cho họ trên đời.

Ai mà không từng trải qua?

Năm người bọn hắn im lặng, mỗi người tự liên tưởng đến bản thân.

Lisa chính là đang áp dụng công thức S - R của Watson, tạo ra tình huống và quan sát phản ứng. Sau đó thu nhặt và đưa thêm lời nói. Để cuối cùng, biến những suy nghĩ của đối phương thành hành động.

Lisa quan sát tất cả những nam thanh niên ngồi ở đây. Tuổi trẻ suy cho cùng, đều lạc lối. Ai cũng có một tuổi trẻ mà không biết làm gì với nó. Không có tấm bản đồ cho tuổi trẻ. Bọn họ phải vấp ngã, phải đi vào ngõ cụt để tự quay lại mà thôi. Nhưng không phải người nào cũng còn sống mà làm lại.

"Hãy làm công việc gì đó thay vì ngồi giết thời gian ở phố." Lisa nói rồi quay lưng ly khai, cô không dám chắc bọn họ sẽ tìm một công việc không. Biết đâu, họ trở thành tội phạm?

Chỉ hy vọng những lời nói này, những động lực này có thể khiến họ thay đổi. Để họ không phải trở thành một Tim Kretschmer tiếp theo.

-----------

*khoảng một năm trước*

Làm thế nào để đẩy chồng mình vào án tử?

Hầu phu nhân tự ngắm gương mặt phản chiếu của mình trong gương. Vừa tự hỏi câu đó.

Vốn dĩ với cái sở thích bệnh hoạn này thì hắn phải bị cảnh sát bắt từ lâu rồi chứ. Ngày ngày Hầu phu nhân luôn mong điều này xảy ra. Nhưng tại sao Hầu Cường vẫn bình an vô sự?

Sau này, Hầu phu nhân mới biết rằng, Hầu Cường luôn tìm những gia đình rất nghèo. Chấp nhận bán con mình cho hắn. Trên đời tồn tại những người phụ nữ như thế, chấp nhận để con cái mình thành món hàng cho người khác.

Hầu phu nhân lấy thỏi son, khẽ tô môi.

Thế thì chỉ cần sắp xếp một đứa bé không tự nguyện là được.

Cứ để Hầu Cường nghĩ rằng gia đình này đã bán con nhưng thật ra đây là đứa bé khác. Từ một gia đình khác.

Ý nghĩ này khiến khoé môi Hầu phu nhân tạo thành nụ cười.

Tự ngắm mình trong gương. Hầu phu nhân cảm thấy mình thật xinh đẹp nhưng chưa đủ. Cần phải đẹp hơn nữa để có được La Seo-jin.

Diệp Mẫn chính là đứa bé oan uổng bị thay thế cho một đứa bé khác.

-----------

*John B. Watson: nhà tâm lý học hàng đầu về tâm lý hành vi. Nổi tiếng nhất với công thức S - R. Quan điểm của ông là tách rời tâm thức ra khỏi hành vi. Cũng chính điều này tạo ra sai lầm cho thuyết tâm lý hành vi, về sau. Tolman và một số nhà tâm lý khác đã kết hợp lại giữa tâm thức và hành vi.

**Tự nhã (ID): là một luận điểm phân tâm học của Sigmund Freud. Au sẽ áp dụng những luận đề này nhiều vào chương sau.