Câu 1: Trình bày các lỗi logic khi thực hiện phân chia khái niệm

trả lời:

- Phép phân chia khái niệm là một thao tác logic của tư duy nhằm vào ngoại diên của khái niệm bị phân chia để vạch ra ngoại diên của các khái niệm chủng khác nhau của nó (khái niệm bị phân chia).

- Như vậy các lỗi logic mà tư duy có thể mắc phải khi thao tác phân chia khái niệm:

+ Phân chia đối tượng của khái niệm bị phân chia, điều này dẫn tới nội hàm của khái niệm bị phân chia không được bảo toàn trong các khái niệm thu được.

+ Phân chia không cân đối, dẫn đến thừa thiếu thành phần tổng ngoại diên các khái niệm thu được lớn hơn hoặc nhỏ hơn ngoại diên khái niệm bị phân chia.

+ Thay đổi cơ sở phân chia trong cùng cấp phân chia, hay còn gọi là cơ sở phân chia không nhất quán, điều này dẫn đến hiện tượng phân chia vừa thừa lại vừa thiếu thành phần.

+ Các khái niệm phân chia không nằm trong quan hệ ngang hàng do phân chia chồng chéo hay thừa thành phần

+ Phân chia không liên tục, phân chia vượt cấp dễ dẫn đến hiện tượng bỏ sót thành phần.

Câu 2: Trình bày các lỗi logic khi �định nghĩa khái niệm�

trả lời:

- Phép định nghĩa khái niệm là một thao tác logic của tư duy thực hiện 2 nhiệm vụ, một là định hình được nội hàm khái niệm - tức là vạch ra được phần cơ bản của nội hàm, hai là loại biệt được ngoại diên - tức là dựa vào phần cơ bản nội hàm đã nêu để tách các đối tượng cần định nghĩa từ những đối tượng tiếp cận với chúng.

- Như vậy các lỗi logic mà tư duy mắc phải khi định nghĩa chính là các lỗi dẫn tới không hoàn thành 2 nhiệm vụ của phép định nghĩa

+ Phân chia không cân đối, hoặc định nghĩa quá rộng hoặc định nghĩa quá hẹp - tức là do định hình nội hàm không chính xác dẫn tới có đối tượng không mang dấu hiệu nội hàm lọt vào nhóm đối tượng cần định nghĩa hoặc có dối tượng cần định nghĩa lại bị bỏ sót

+ Mắc lỗi vòng quanh, thực chất lỗi này là không hoàn thành nhiệm vụ của phép định nghĩa, không phân biệt được đối tượng cần định nghĩa với các đối tượng khác tiếp cận chúng.

+ Sử dụng các thuật ngữ đa nghĩa hoặc hình tượng ví von hay một số trường hợp dùng khái niệm phủ định, dẫn tới nội hàm khái niệm cần định nghĩa không tường minh nên không giúp cho loại biệt được ngoại diên.