Mảnh đất lắm người nhiều ma, Mười sáu - VN thu quan

Non trưa, một chiếc u- oát còn mới rượi chạy chầm chậm với dâng điệu rất thư thái từ xã Phú Ngọc sang. Chạy theo con đường sống trâu từ xóm Mới sang xóm Trại, chiếc xe cứ bập bềnh như bơi giữa biển lúa đang chín. Xe không chạy thẳng lên xã, mà rẽ quặt sang khu đồi bạch đàn; rồi anh lái đánh một đường lượn rất điệu đàng như con gà trống xệ cánh quay vòng quanh con mái. Chiếc xe gáy lên một hồ còi, rồi đỗ sát vào vách tường nhà chủ tịch Trần Văn Sửu. 

Những người làm đồng dưới này vừa gặt ràn roạt, vừa thách nhau:

- Đố biết xe ông Luân hay ông Đạo?

- Đố biết bao giờ xe đi mới tài! Trên đời em chẳng sợ ai chỉ sợ u-oát đỗ dai cả ngày! Đỗ dai thì nhậu lai rai!...

Tiếng cười hì há bay lên trên những thảm lúa đang đố lả tả dưới lưỡi hái. Lúc này ở nhà chủ tịch Trần Văn Sửu tiếng cười nói của chủ và khách càng ròn rôm rộp như bánh đa nướng. Vì có tay trong là chánh văn phòng huyện ủy, bạn đồng niên của Thủ đã báo trước, rằng sáng nay bí thư sẽ làm việc tiếp với Phú Ngọc chừng một tiếng đồng hồ, rồi sau đó chánh văn phòng sẽ tháp tùng bí thư sang đây, vừa là để bàn lột số việc trước mắt, vừa là chúc mừng tài thao lược của Thủ đã dẹp được vụ xì-căng-đan êm như ru. Thủ đã cho người báo lại là xe cứ đánh thẳng đến nhà Sửu, vì vừa tiện đường và tiện một số việc khác nữa.

Mấy người trong thường vụ đã ngồi chờ từ buổi. Vừa nghe tiếng xe ì ì từ dưới dốc, cả Thủ, Sửu và Lương Văn Bí tức Lưu Bị đã chạy ra tận ngõ. Bí thư Luân và chánh văn phòng vừa bước ra khỏi xe, là đôi bên đã tay bắt mặt mừng vui vẻ và thanh thản cứ như tất cả không còn gì phải bận bịu, giờ chỉ còn độc một việc là nâng cốc chúc mừng nhau. Thì ra làm quan chức khi không phải giải quyết những việc rắc rối có sướng thật! Bí thư Luân hơn cánh Thủ, Sửu dăm tuổi, tốt tính nhưng nhát, lắc mạnh tay Thủ, nói to:

- Khá lắm! Thế là ông đã cứu được một bàn thua trông hấy! Không những ông thua, mà cả chúng tôi cũng sẽ bị trách là giao giày nhầm vào chân cầu thủ!

Chánh văn phòng nói xen vào:

- Suốt một giờ sáng nay bên Phú Ngọc, bí thư chỉ nói mỗi việc của các ông bên này là do các đảng viên biết nêu cao trách nhiệm, nên đã thu xếp được yên ổn những việc đáng nhẽ phải nhờ đến pháp luật can thiệp. Đây không chỉ là chuyện cá nhân, gia đình, mà là bài học chung biết lấy dân làm gốc của người lãnh đạo! Chả là bên Phú Ngọc cũng đang có một vài vụ lình sình giữa đảng viên với quần chúng không giải quyết được; vì sư bảo sư tốt, vãi bảo vãi hay. Hễ cứ ngồi với nhau là ầm ầm như mổ bò. 

Bí thư Luân đi vào sân chào bà chủ, tức vợ Sửu đang cà rơm trên đống thóc cao ngồn ngộn mới tuốt:

- Được mùa phấn khởi chứ bà chủ? Hôm nay cho tôi ăn cơm hay ăn cháo đây?

Vợ Sửu còn trẻ, mắt sắc dao cau, đon đả:

- Gớm rõ nâu mới nại thấy bác về chơi! Có đống thóc thế này nà nhờ ơn Đảng, ơn chính phủ, ơn các bác trên huyện! Bác cứ ở chơi với nàng xóm chúng em dăm bữa!

Luân cười ồm ồm:

- Thứ nhất nghe bà chủ nói, tôi nhớ quê Hải Hưng ta quá! Thứ hai là lâu lắm mới lại nghe thấy dân nói ơn, nói huệ như thế! Giá tháng trước mà nghe ai nói như vậy thì đã nghĩ là họ nói mỉa! 

Đi lùi lại phía sau, chánh van phòng quay sang Thủ tiết lộ:

Thôi thế là đại hội ắp tới, cái chân huyện ủy của ông chắc như bỏ túi rồi.

- Ông Đức bên Phú Ngọc có giữ được nữa không? - Thủ vừa hỏi, vừa đi gần lại Sửu, cốt để cho Sửu cùng nghe.

- Bị phơi áo rồi! Đến cái chân bí thư đảng ủy cũng còn khó nhằn. Ông ấy xử trí mấy pha dở quá. Trên huyện nói vui là bịíthư Phú Ngọc đang xoay trần ra múa quyền với từng đàn bướm xinh xinh, tung tăng bướm bay lượn! Tức là chống chọi với đơn kiện đấy! Đúng là nhiều như bướm! ông Đức phải bàn giao cái ghế huyện ủy viên ở cơ sở cho ông thôi!

Sửu nói thầm vào:

- Bí thư của chúng tôi đáng nhẽ phải vào huyện ủy từ khóa trước rồi ấy chứ!

Chánh văn phòng vẫn cười vui như tết:

- Thì chờ đến khóa này càng có bề dày thành tích chứ sao! Ngay nội bộ của các ông bên này cũng đáng để nơi khác học tập. Đến đây thấy không khí vui vẻ ấm cúng lắm! Chứ bên Phú Ngọc xuống làm việc phải giữ kẽ lắm, vào nhà ông này chơi, là ông kia nhòm ngó xem ăn uống cái gì? Bàn luận chuyện gì?

Tất cả cùng cười rất tươi. Cả Thủ và Sửu cũng đều mãn nguyện. Sáng nay Thủ đến trước cả Lương văn Bí, cùng ngồi ăn khoai chấn muối vừng với vợ chồng Sửu. Thủ lại nói cười vui vẻ như không, cả đến Sửu cũng không thấy có chút gượng gạo. Ông ấy còn để tâm đến một vài việc lặt vặt của mình không nhỉ? Sửu thầm nói, và càng thấy Thủ đang ngồi trước mặt mình mà cứ thăm thẳm không sao dò biết được!

Khi cả khách và chủ vừa ngồi ào bộ sa-lông giữa nhà, chưa bàn công việc, còn đang sịt soạt những chén trà nước chỉ xanh lờ lờ mà đặc đến nghít họng, thì đã thấy ông bố Vòi đeo cái tay nải đi lúi cúi từ cổng nách vào trong bếp. Vợ Sửu đã bỏ trang và cào ở sân, đang cùng chú lái xe dốc ngược chân gà mái ghẹ béo nung núc. Vợ Sửu liếc con dao phay xe xé vào trôn bát, rồi nắn nắn tìm tia tiết. Sống cắt tai, mái cắt cổ? Vợ Sửu chỉ nói là ngọng thôi, chứ tay chân chuẩn lắ,. Lâu nay các cuộc uống không tổ chức ở trên nhà ủy ban nữa, mà được sơ tán về các gia đình. Thảo nào tháng trước còn mồ ma lão Quềnh, lão cứ hong hóng chờ mà không thấy cuộc đánh chén nào. Nghỉ nhé! Địa điểm những cuộc ăn cũng không cố định, mà luôn luôn di chuyển. Nay ăn ở nhà chủ tịch, thì mai ở nhà phó bí thư, bữa khác lại sang nhà trưởng ban văn hóa xã. Người phục vụ là vợ con chủ nhà và bõ Vòi. Nếu khách ở xa về làm Việc trên văn phòng, thì đến bữa sẽ có một người đến nói nhũn nhặn: Mời đồng chí về nhà tôi nghỉ tạm, có gì ta ăn nấy? thông cảm với hoàn cảnh nông thôn. Tới nơi khách vừa chào bà chủ mặt đỏ tía lia ở trong bếp đi ra, thì như có phép lạ, đã thấy đông đủ tất cả bộ sậu ở xã. Người đi cổng chính, người vào cổng sau, người đột nhập cổng nách; cùng một lúc hiện ra không thiếu một ai, cứ như lệnh nhà binh! Các mâm từ dưới bếp đã bày chờ săn. Bưng lên! Bưng lên! Bưng lên! Tíu tíu vui quá thể! Chủ nhà xoa xoa tay, rằng đây chi là bữa cơm gia đình, tiện thể có đồng chí về công tác, nên kéo cả thấy anh em hàng ngày cùng làm việc với nhau đến cho vui, vì chỉ thêm đũa thêm bát, chứ không nhiêu khê gì. Khách chỉ còn biết đỏ tai cám ơn, chứ ai dám hỏi bữa cơm dưa muối này tốn kém bao nhiêu. Tất cả những cuộc đãi đằng ấy Thủ đều có mặt, nhưng không bao giờ Thủ cho đưa về nhà mình. Anh lấy cớ vì nhà mình ở xa, đường nhỏ khó đi, bắt anh em húp một bát cháo lội ba quãng đồng không tiện. Mấy người đã rỉ tai nhau Thủ giữ miếng như thế là khôn, nhưng không ai dám nói ra miệng.

- Vậy là các anh đã thấy đú điều kiện để tiến hành làm anh 04 rồi chứ? Huyện không ép đâu nhé. Vì có thể tháng sau triển khai được - Luân vừa gấp sổ cho vào cặp, vừa hỏi Thủ, Sửu và Lưu Bị với giọng sởi lởi dễ dãi. Luân đang rất vui.

Thủ trà lời dứt khoát:

- Đằng nào cũng làm thì chúng tôi làm luôn. Tháng sau mấy nơi cùng triển khai thì cập rập cho huyện trong việc chỉ đạo. Tuần tới anh cố gắng xuống với chúng tôi nhé.

- Xuống chứ, xuống những nơi có nhiều chuyện vui thì người chỉ thêm khỏe ra thôi! - Rồi Luân nhìn cả bộ tham mưu của xã, vẫn cười rất hài lòng: 

- Này như vậy là Vũ Đình Phúc rất đáng hoan nghênh chứ? Ông ấy đã vì tình nghĩa làng xóm, vì tình đồng chí mà bỏ qua những xích mích cá nhân. Phải kịp thời biểu dương các ông ạ! Nếu bây giờ ông ấy vẫn được bà con tín nhiệm như ngày bầu hội đồng nhân dân, thì nên cân nhắc để xếp ông ấy ở một vị trí xứng đáng nào đó!

Cả Sửu và Lưu Bị chợt nhìn lảng đi nơi khác, rồi cùng quay sang Thủ như chờ ý kiến quyết định. Thủ vẫn giữ nụ cười thường trực trên môi:

- Vâng! Vâng! Chúng tôi sẽ nghiên cứu!

Luân bắt tay rất chặt từng người, rồi chiếc u-oát lại rì rì bơi bập bềnh giữa thảm lúa vàng về huyện. Bộ sậu chủ chốt của xã vẫn đứng trước cổng nhà Sửu nhìn theo. Mặt người nào cũng đỏ ậm lại, bì lên vì hơi men. Thủ nhắc Sửu và Lưu Bị cho người đi báo các bí thư chi bộ ngày mai lên văn phòng đảng ủy họp với thường vụ để bàn việc triển khai nghị quyết 04 vào tuần sau, rồi anh dắt xe ra về. Đã sang chiều. 

Về tới nhà đã thấy Cao đang ngồi chờ. Anh chàng phái viên tin cậy báo cho Thủ biết là ông Phúc lại đến gặp Cao để yêu cầu Thủ sang nhà ông nói một vài lời trước họ hàng nội ngoại nhà ông ta, bởi ông ta rất khổ sở với họ. Suốt ngày họ truy hỏi, trách móc. Đây là tân thứ hai ông Phúc yêu cầu. Hôm kia nghe Cao nói là ông Phúc đến gặp, Thủ đã dặn Cao cứ truyền lại là thư thư đã!

- Ôi dà! Còn khối việc gấp đấy!

Thủ hơi xẵng giọng. Bởi anh nhợt nhớ lời bí thư huyện ủy lúc nãy xếp cho Phúc một vị trí xứng đáng? Xì!

Đến tối, khi Sửu đến thông báo một tin mới thì Thủ đã muốn nôi cáu lên!

Sửu đến với vẻ hốt hoảng, rồi thì thầm rằng hôm nay trên huyện vừa nhận được liền hai đơn từ Giếng Chùa gửi lên. Một đơn xin đòi tách khỏi hợp tác xã lớn để trở hợp tác xã nhỏ của Giếng Chùa ngày xưa, và yêu cầu huyện giải quyết ngay để các hộ còn kịp làm vụ mùa. ở dưới đơn có ghi chú rằng ba đội sản xuất Giếng Chùa đã gửi đơn này lên Đảng uỷ và ủy ban xã; nhưng họ chỉ nhận được sự im lặng đáng sợ! Đơn thứ hai mới ác chiến! Họ trình bày nguyên nhân phải tách ra khỏi hợp tác xã lớn vì số cán bộ hiện hành từ đội trưởng sản xuất, tới ban quản trị và cả chính quyền xã là một ê-kíp chặt chẽ bao che cho nhau để làm những vụ lũng loạn. Họ thống kê một loạt: nào là phá nhà kho, giải tán trại lợn của hợp tác xã Giếng Chùa cũ, số tiền tham ô của đội trưởng thủy lợi; số tiền chênh lệch ở trại giống, nhiều những khoản tiền lặt vặt lắm. Sửu có vẻ run khi họ nói tới hai việc lớn: ấy là biểu thuế và số tiết kiệm. Vì xã này là nơi giáp ranh giữa trung đu với đồng bằng, nên biểu thuế quy định cho xã rất nhập nhằng. Những diện tích nằm sát nơi giáp ranh lâu nay xã vẫn bắt đóng theo biểu thuế đồng bằng là sai, vì mức thuế giữa hai vùng chếch lệch khá cao. Một mét vuông đất ở đồng bằng đóng cao hơn một mét của trung du tới bốn lạng thóc. Những đội sản xuất có số ruộng giáp biên đó đã đề nghị xã phải chỉnh lý lại từ hai năm trước. Vậy tại sao năm nay vẫn nộp sản theo biểu thuế cũ? Với số thóc dôi ra ấy lên tới hàng tấn xã có nộp lên trên khòng? Hay dùng vào việc gì? Vì số thóc mập mờ này rồi dễ tham ô, vừa tinh vi, vừa hợp pháp.

Còn sổ tiết kiệm thì họ tố cáo là Đào Văn Quang, tức Quàng, người phụ trách quỹ tín dụng của xã đã mang số tiền thuộc khoản ngân quỹ xây dựng của xã ra ngân hàng làm cho mỗi cán bộ chủ chốt một sổ tiết kiệm với số tiền một triệu một sổ. Tất cả tám sổ tám triệu. Tất nhiên Quàng cũng phải có một xuất trong đó. Tất cả những sổ ấy đều gửi không thời hạn để rút lúc nào cũng được, đề phòng khi xã cần thì Quang đi lấy số tiền gốc được ngay. Vẫn tám triệu của xã không bớt một xu nhá! Thật xứng đáng là chọn mặt gửi vàng nhá! Nhưng kỳ thực là tám người đã hưởng lại năng tháng nay rồi. Thế thì đây không phải là lạm dụng chức quyền để tham ô tập thể thì còn là cái gì? Dân làm sao còn tin được, làm sao còn dám giao đồng tiền bát gạo vào tay họ! Những người tố cáo đã kê rành rành người có sổ tiết kiệm gồm hầu hết ban thường vụ và những người đầu trò ở xã.

- Gay nhất là cái khoản này đấy anh ạ! - Sửu nhìn Thủ như cầu cứu một giải pháp. Lúc này Sửu thấy liên minh với Thủ là cần thiết qua. Còn những vụ việc như phá ba cái nhà kho, giải tán trại lợn gồm hơn trăm con của hợp tác xã Giếng Chùa cũ và một vài món lặt vặt kháclà chuyện của những năm trước, từ những ngày tôi với anh chưa ra làm việc thì khỏi lo. Nhưng mấy cái sổ tiết kiệm này thì không chối được rồi! Chỉ bực là tay Quàng làm ăn thế nào mà để lòi ra!

Thủ châm một điếu thuốc nữa, mặt vẫn tỉnh như không:

- Có gì mà anh đã cuống lên thế! Bây giờ đưa tất cả số số tiết kiệm cho Quàng nó giữ, và các ông phải luôn luôn có đủ số tiền lãi trong mấy tháng vừa rồi để khi cần là nhả ra ngay! Khi có đối chất thì Quàng phải đứng ra nhận là đã tự ý làm chứ không phải lệnh của ai. Vì muốn có lãi suất cao cho xã, nên Quàng đã làm thành những sổ cá nhân, chứ sự thật không ai được chấm mút gì? Nếu họ quy là tội gian dối, thì đó chỉ là một cách gian dối mang tính chất nghiệp vụ để có lợi cho tập thể! Dặn Quàng là phải nhận hết! Thì đã cho ăn lộc mấy năm nay, có nhà có eửa, có bát đầy bát vơi, mà chỉ phải nhận có thế thì cũng chẳng thiệt gì! Hỏi nếu không được làm cái chân giữ tiền cho xã, thì Quàng lấy gì mà sàng sê? Mấy năm trước vợ chồng hắn có hơn gì lão Quềnh?

Mắt Sửu sáng lên, rõ là chịu Thủ cao kiến hơn hắn mình một cái đầu. Mình đúng là óc đậu phụ! Sửu lại hỏi:

- Thế còn cái biểu thuế đồng bằng, trung du anh tính sao? Khoản ấy thì bắt chính cái kẻ làm đơn tố cáo phải trách nhiệm chính. Tức lão Phúc chứ ai! Người đầu tiên kiện cáo này là lão Phúc chứ ai! Chỉ có lão mới biết nhiều chuyện thế! Biểu thuế vô lý ấy có từ thời lão làm chủ nhiệm, thế chắc lão không biết ăn đấy! Với lại việc này tôi và anh ít liên quan. Chức trách chính là ban quản trị, là chủ nhiệm, vì đấy là những người trực tiếp liên quan đến đất đai, thuế má. Lần này xem anh em Hiển-Vinh có còn khủng khỉnh như gà giò no cơm nữa không.

Anh em Hiển-Vinh chính là con trai cô thống Biệu. Ông Hiển cùng cỡ tuổi ông Hàm, là con cả, đang ở với cô thống ngay trong làng này. Ông Hiển đã có thời làm đội trưởng sản xuất, nhưng rồi có chuyện hục hặc với ban quản trị, nên đã nghỉ từ lâu, nhưng vẫn khối anh kiềng. Còn Vinh đang làm chủ nhiệm bây giờ là con thứ, lấy vợ và gửi rể xóm Đầu Cầu trên kia. Cụm trên ấy lại thuộc một chi bộ khác, nên ít khi Vinh la cà ăn uống ở đây. Vả lại, anh em Hiển-Vinh như rất có ý thức quyết không chịu vào guồng với bất cứ phe phái nào.

Gia tộc cô thống Biệu ở làng này chỉ là loại nhỏ, và từ xưa tới nay cũng chỉ đủ ăn đủ mặc, nhưng lại được cả làng nể theo một cách riêng chính là vì họ nghĩ cô nắm được những tà phép của quỷ thần, nên tốt nhất chớ có dây vào! Ngay từ những năm trước đây, khi người ta được kích động bài trừ mê tín, đã trở nên liều lĩnh đến vô sừng sẹo, xông vào phá hết cả đình chùa miếu mạo, trèo lên cả vai tượng phật, tay nắm lấy hai tay, người nhún nhảy như trẻ con cưỡi ngựa gỗ! Vậy mà đám trai trẻ hễ sàm báng cô thống Biệu, là ông bà cha mẹ họ đe nẹt ngay. Ngoài cái sự nể trọng người già, những người cao tuổi vẫn nề sợ cô, sợ cô cáu lên mà lẳng lặng yểm cho thì khốn! Vì thế anh em Hiển - Vinh không bị các họ lớn trong làng coi nhờn. Vinh đã học hết trung cấp nông nghiệp từ lâu, đã từng nhảy nhớn đi đây đi đó làm người nhà nước một thời gian nhưng rồi nghe chừng đồng lương ba cọc ba đồng tã rách quá đã bỏ về xã làm kỹ thuật viên thời ông Dáng là bí thư đảng uỷ. Vinh đã được ông Đáng nâng đỡ nhiều cho nên nếu vinh có nhớ ơn thì chỉ nhớ ơn ông Đáng, chứ còn từ Thủ trở xuống, không biết có phải Hiển mớm cho không, mà Vinh cứ ngọt nhạt, nhưng để nắm anh ta thì thật khó, cứ chuội như bắt bóng. Lại thêm gia đình bên vợ Vinh khá phong lưu và chỉ sinh độ một mụn con gái duy nhất nên Vinh ở rể nhưng không phải chịu cảnh chó nằm gầm chạn mà là à ông chủ ngay từ khi chạm ngõ. Vì thế Vinh đàng có cớ để sống sếnh không muốn ngả hẳn về ai. Trong những cuộc bầu bán chính vì chưa có phe nào giành được thắng lợi tuyệt đối, nên họ phải nhường ghế cho phái thứ ba tức là Vinh dù ở trung dúng ngúng nghỉnh một tý, nhưng thà thế còn hơn giao ghế cho người bên kia.

Đến cú này không biết Vinh đã tỉnh ra chưa, hay anh chàng vẫn lỉm đỉm chơi trò đứng giữa để ăn lộc cả hai bên? Vừa rồi Vinh đi mổ ruột thừa, còn đang nghỉ tĩnh dường, nên ít có mặt trong những cuộc họp hành, chè chén. 

- Chiều nay cụ Luân về đọc mấy cái đơn này chắc là buồn bực lắm! -Sửu nói lầm rầm - Nay mai thế nào cũng gọi tôi với anh lên để chất vấn.

- Thế là họ bắn vọt cầu vồng lên huyện, mà có khi đã gửi lên cả tỉnh để tấn công ta đấy! Đơn ký những tên ai? - Thủ hỏi.

Nghe anh Bí nói họ kể tên toàn những xã viên thường, còn những gia dình có người là đảng viên như Phúc- Lộc-Tài thì chỉ ghi tên vợ con họ thôi, chớ không có anh đảng viên nào ở đấy. Cũng kín cạnh đáo để lắm.

- Được rồi cứ yên tâm, lúc nào ông Luân gọi tôi với anhh sẽ cùng đi. Dù Dù thế nào các ông trên huyện cũng phải bảo vệ tôi với anh là những người tận tụy với các ông ấy, tận tụy với cả vợ con các ông ấy. Ngày còn trại giống, lợn con, vịt bầu của ta từng rải khắp chuồng các gia đình cơ quan huyện ủy! Rồi gạch ngói của ta cũng góp phần làm cho nhà ông Luân, ông Đạo thêm khang trang. Chẳng bỗng chốc các ông ấy phủi tay dược! Chả nhẽ các ông ấy rỗi hơi đi bênh những kẻ đứng ngoài chọc gậy bánh xe! Đúng không nào?

Mắt Sửu sáng lên:

- Thì tôi cũng nghĩ thế. Nhưng để cho các cụ đứng hẳn về ta, cũng phải biết cách thuyết phục đấy anh ạ. Nhiều lúc tôi cứ tiếc thấy ta phá chuồng trại, ao hồ là nhanh nhảu đoảng, là thất sách. Còn những thứ ấy giống như miếng trầu đầu câu chuyện! Đi thăm nom ai nó cũng dễ vào cửa!

Thấy Thủ lậm lừ không nói, Sửu khẽ chào rồi về, dáng đi có vẻ yên tâm lắm. Nhưng với Thủ thì không thể được chăng hay chớ như vậy, không thể dựa dẫm vào ai ngoài chính mình. Với lại mục tiêu chính để anh em nhà Phúc cần phái hạ là anh, chứ không phải là Sửu và Vinh. Cho nên anh gấp rút hành động! Chứ để nước chảy bèo trôi, sang tuần sau triển khai nghị quyết 04, trước mặt đại biểu huyện ủy, rất có thể cả ông Luân xuống dự, anh em nhà Vũ Đình sẽ hùa vào hạ nhục anh, sẽ xới cho mọi chuyện rối tung lên, thì lúc ấy dù anh có biện minh đến may ông Luân cũng sẽ ngờ vực, vì chính ông ấy vẫn hay triết lý: Đã phải thanh minh, phải cãi lý, thế tức là có vết rồi! Cho nên phải có phương án, phải chuẩn bị chu đáo thì mới biến anh 04 thành một lưỡi dao sắc đề phạt những ngọn chông đang lăm le muốn xuyên táo mình! Nghị quyết nắm trong tay, thời gian triển khai nắm trong tay, vậy chả nhẽ đến khi nổ súng mình lại tự nguyện làm bia đỡ đạn! Thế thì có mà thay chân lão Quềnh làm thằng ngốc ở cái làng này!

Thủ lại đốt một điếu thuốc nữa. Anh lim dim nhẩm tính. Mới có một cái biên bản bắt được quả tang ông Phúc và bà Son dấm dúi gặp nhau trong đêm, chưa ổn! Vì nội dung biên bản còn nhẹ quá, sạch sẽ quá, chưa đủ sức nặng để dồn Phúc vào chân tường, chưa đủ tì vết để cho Phúc bay đi! Phải thêm tang chứng nữa! Lại phải gọi thằng Cao!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Mười bảy - VN thu quan

Mới nhập nhoạng tối, vợ chồng con cái ông Khừu, tức anh rề và chị gái bà Son đã bỏ giở đống lúa đang đập, trải chiếc chiếu thủng lỗ chỗ ra góc sân ăn cơm. Mùi canh cá, mùi cá kho, mùi gạo mới cứ lửng lên, thơm inh. Giàu ham việc, thất nghiệp ham ăn. Cổ nhân đã dạy thế, thật cấm bỏ câu nào! Nhà ông Khừu tứ thời ở tình trạng cứu đói, nhưng ông tơ bà nguyệt rõ khéo se duyên, hai người cùng chung cái nết được đâu hay đấy, có một ăn hai thì cả vợ lẫn chồng sao mà hợp nhau quá thể! Phải chạy ăn từ hồi trong tết, nhà cửa cứ trống trếnh trống toàng như phường nhà trọ. Bây giờ lúa mới đưa về sân, chưa tính trả nợ xong còn lại được bao nhiêu, nhưng ông Khừu đã lên kế hoạch sang phiên chợ sau là mùng năm tháng năm, tết giết sâu bọ, ông phải ngả con chó cốm để vợ chồng con cái đánh một bữa cho bõ những ngày da sát tận xương, bụng réo èo èo! Ông Khừu thu chân ngồi xếp bằng, nhìn sướng mắt như phật toạ đài sen, tay thong thả rót rượu ra hai chén vại. Nghĩa là bà cũng uống rượu ăn ớt giỏi như ông, thành thử nhà thì túng thiếu, nhưng lúc nào cũng hoà thuận vui vẻ, cấm có chuyện đá thúng đụng nia.

Ông Khừu tợp một hớp hết lưng chén vại, miệng sẽ khà một tiếng nhỏ điểm nhịp, tay vừa gắp cái đầu cá trôi nấu riêu cà chua vàng ánh, thì bà Son bỗng hiện ra ở sân với cái dáng thật âm thầm.

- Kìa dì. Dì vào ăn cơm - ông Khừu vẫn giơ đũa ngang mặt, gọi

Nhưng bà Son chỉ dưa cái nhìn nặng nề và giọng nói mệt mỏi: Bác cứ ăn đi, em không đói rồi đi vào nhà trên. Biết là có chuyện, bà Cả, vợ ông Khừu chạy lên hỏi từ ngoài cửa: Vợ chồng lại làm sao chứ? Bà Son ngồi xuống chiếu ghép băng đóng sơ sài bằng một tấm ván dài, bên cạnh là chiếc bàn cóc cáy vương vãi dây mực. Hai mắt bà đã nặng sùm sụp những nước ngược lên nhìn người chị gái to xương vóc như đàn ông, giọng đã ngạt đi:

- Chị Cả! Em khổ quá!

Vợ ông Khừu biết người em gái duy nhất của mình gọi như thế là dì ấy đang cần một sự che chở bảo vệ. ở vung này người con gái mang tên tục của mình ngắn lắm. Ngay từ hôm bước chân về nhà chồng, người ta đã quên mất tên cô rồi. Cô nép vào chồng và mang một phần cái lên của chồng. Rồi mang tên con, rồi mang tên cháu. Cứ thế, lần lần cô hoà tan vào, cô đánh mất mình đi trong chính những người ruột thịt của mình! Đến khi có ai gọi cái tên từ thửa lọt lòng, những người đàn bà còn sững cả ra, cứ như không phải gọi mình! Nhưng khi nghe những người máu mủ ruột rà kêu lên bằng cái tên tục, thì ngay những người đàn bà đù đờ nhất cũng hiểu là đấy không phải là tiếng gọi vui! Một cái gì nghiêm trọng lắm đã đến!

- Đầu đuôi làm sao nào? Rõ tội thân dì, một ngày lành thì ba bảy ngày giận!

Người chị gái nhìn em bối rối. Cha mẹ vất vả sinh con một bề. Ông bà đã khuất núi từ lâu, chỉ còn lại hai chị em chân yếu tay mềm thế này thôi. Mỗi người mỗi phận. Người chị thô kệch xấu xí, như một sản phẩm vội vã của thượng đế, nên chồng bà Cả cũng vừa vụng vừa nghèo: Anh Khừu ngay từ thuở đầu xanh tuổi trẻ, mà người ngợm đã lòng khòng xương xẩu, trông cứ như sếu vườn. Nhưng được cái Khừu đến là tốt tính, chỉ có bà Cả nói ông chứ chưa ai nghe thấy ông nặng lời với bà. Người em gái của bà thì xinh đẹp từ thuở lọt lòng. Đến lây giờ đã ngoài năm mươi, tốt số đã lên chức bà, ấy mà dì ấy vẫn nở nang gọn gàng, vẫn tươi roi rói. Nhưng rõ là ông trời đến so đo cò kè cho dì ấy tí sắc tí duyên mà như người kiệt cho vay lấy lãi. Cho đơn đòi kép. Cái vui của dì ấy không cõng nổi cái buồn. Đời dì ấy như bát cơm của kẻ khó, lổn nhổn ít gạo nhiều khoai! 

- Em chẳng còn thiết gì nữa? - Bà Son sụt sịt. 

Chỉ dở nào - Bà Cả nói át đi. Rồi thấy ông Khừu và mấy đứa con tay đũa tay bát chạy lên đứng lố nhố ngoài cửa đề nghe chầu rìa, bà Cả nỗi cáu hét tướng lên:

- Bố con đi xuống ăn cho xong bữa! Để ngươi ta nói chuyện!

Bố con ông Khừu răm rấp chấp hành. Ông bảo con gắp cá và múc canh để phần u với dì ăn sau. ở đây khác với nhà bà Son, bà Cả là chỉ huy cao nhất. Nhà có miếng sống miếng chín gì bà cũng nhớ em gái. Lại thêm bố con ông Khừu dù có tính bóc ngắn cắn dài, nhưng lòng dạ thơm thảo, rất quý dì Son. Thằng con út bằng tuổi cái Hoa, đen trùn trụt như con dế trụi, vừa gặp khoanh cá giữa nạc nhất để riêng ra, vừa tuyên bố một câu xanh rờn:

- Nhà dượng Hàm giàu thật, nhưng dì Son đếch sướng bằng nhà ta!

- Nào, đâu đuôi ra làm sao, dì nói tôi nghe. Chẳng hơi đâu phải khóc lóc cho nó phí sức.

Bà Cả rút chiếc khăn mặt tổ ong trên cái rui con chuột ngoài hiên, đưa cho em gái. Tiếng vẫn choang choạc, nhưng với bà Son chẳng còn gì êm ái và thương yêu hơn là tấm lòng bà Cả. Mọi vui buồn chua ngót trong cuộc đời, bà Son đều chạy sang vẫn vi với người chị ruột thịt duy nhất còn sống với mình đây. Có lần vợ chồng bà Son to tiếng với nhau, ông Hàm đã động đến bố mẹ bên vợ là nhà không có nề nếp. Bà Cả đùng đùng chạy sang, nhảy thách lên giữa sân nhà ông Hàm, đến mức Thủ phải đến xin lỗi thay anh, bà Cả mới thôi. Tháng trước đói quá, ông Khừu chạy vay đâu cũng không được, cuối cùng lại đến giật tạm ông Hàm nồi thóc, vừa mang về đã bị vợ xỉa xói cho một trận. Được cái ông Khừu mát tính, cứ lẳng lặng cùng con xay giã. rồi nấu một nồi cơm to tướng ăn bù.

- Sao mà người ta cứ nghĩ ra nhiễu chuyện ác thế chị Cả?- Bà Son vừa sụt sịt lau mặt vừa nói giọng ngàn ngạt:

- Em cứ tưởng việc như thế là xong, vì tai qua nạn khỏi rồi còn đòi hỏi gì nữa. Thế mà chiều nay người ta người ta lại bắt em...

Chiều nay, Đào và người đàn bà làm thuê đi gặt nốt mảnh ruộng cuối cùng ở cánh đồng Mã Voi, cái Hoa đi chăn trâu; ở nhà chỉ còn hai vợ chồng ông Hàm, dự định sẽ tuốt cho xong chỗ lúa giờ hôm qua. Bà Son đang băm rau lợn, chờ cho mặt trời lả vào rặng tre để sân bớt nắng mới làm. Ông Hàm đánh một giấc đãy vừa dậy, đang cắm cách pha nước. Thủ và Cao chợt hiện ra ở sân. Bà Son đã biến sắc mặt. Hai người này đi với nhau là dễ có chuyện lắm! Nhưng bà vẫn làm ra tươi cười: 

- Kìa chú với anh Cao sang chơi. Mời hai chú cháu lên nhà trên. Thầy nó quở con khoang nhá.

Không biết rồi ba người đàn ông nói với nhau những gì, đến khi ông Hàm gọi vòi xuống, nghe cái giọng hanh hách là bà Son đã thấy có chuyện rồi!

- Mẹ nó lên trên này có việc.

Bà Son dừng tay thái chuối. Trong người bỗng nháy một cái. Bà lờ mờ cảm thảy mấy người này hình như loay hoay quanh quẩn về cái chuyện ấy. Mà đúng thật! Bà vừa bước vào Thủ hắng giọng nói ngay:

- Có một việc cần có ý kiến của bá! Phải làm thế này là anh em trong họ hàng bàn kỹ, không cần thiết cho ta bây giờ, mà còn có lợi là sẽ giữ yên được cho họ hàng mới về sau này. Còn trong gia đình anh em với nhau, mọi chuyện nhỏ nhặt phải bỏ qua. Em vừa nói với bác Hàm, bá rất có công trong những chuyện vừa rồi. Phải có bá mới tháo gỡ được những chuyện rắc rối một cách êm thắm. Những người trong nhà đều biết vai trò quan trọng của bá. Bây giờ còn chút việc cuối cùng. Làm thế nào thì anh em bác đây bàn kỹ rồi. Giờ em phải lên xã để kịp cuộc họp chiều nay. Bác Hàm bận gì cứ đi làm. Cao sẽ ở đây để hướng dẫn bá làm một số việc cần thiết. Cứ thế nhé!

Rồi Thủ đứng dậy xách túi đi ngay. Anh chưa lên xã để kịp cuộc họp như buổi chiều vừa nói, mà Thủ đạp xe thẳng đến nhà ông Phúc.

Bà Dần, vợ ông Phúc, người cao và gầy, đang đi đi lại lại duỗi đôi chân thô tháp vào đống thóc trải mỏng chiếm gần kín kín cả góc sân. Trở thóc cho đều nắng kiểu này: ở dây gọi là cày thóc. Nghe tiếng động, vừa quay ra thì Thủ đã vào đến sân.

- Kìa bác Thủ! Chào bác. Mời bác lên nhà. 

Bà Dần vồn vã đến thái quá, nhưng đôi mắt lại loáng lên sáng lạnh. Với người khác ở tuổi Thủ, bà chỉ gọi là chú, là cậu, nhưng vì đây là ông bí thư của cả xã, lại là người anh em nhà Vũ Đình đáng gờm, nên bao giờ gặp Thủ, bà cũng rất thận trọng.

Ông Phúc đang nằm trong nhà cũng choàng dậy. Mở rộng hai cánh cửa, rồi ông vơ vội quần dài mặt vào 

- Thôi quần chùng áo dài làm gì cho nóng đồng chí Phúc - Thủ nói to với giọng thân tình, rồi anh dõng dạc bước lên thềm gạch hoa, đi vào gian giữa kê bộ sa-lông nâu bóng.

Vừa ngồi xuống Thủ nói ngay:

Tôi có nghe cậu Cao nói đồng chí nhắn tôi...

Ông Phúc khoát tay làm một động tác xin lỗi, ngắt lời:

- Đồng chí gượm cho một tý Rồi ông quay ra bảo vợ: - Mẹ nó bảo thằng Câu đi gọi chú Tính, chú Địch sang có việc. 

Đó là hai ông em rể đáng giá của ông Phúc. Thủ cười nhã nhặn ngăn lại:

- Không cần làm phiền thế đồng chí Phúc ạ. Rồi tôi sẽ gặp hai đồng chí ấy để nói chuyện sau. Cũng muốn đi thăm các cụ về hưu để xen các cụ có cần xã giúp đỡ gì không, vậy mà cứ lấn bấn chưa lúc nào rảnh rỗi. Mời bà Dần vào đây tôi thưa chuyện. Nửa tiếng nữa tôi lại có cuộc họp ở trên xã với hội đồng giáo viên.

Bà Dần lau mặt, ngồi vào ngồi xuống chiếc phản gỗ lim đen mun kê giáp bờ tường, tức bộ ghế ngựa dành cho ông cụ Cố khi sống.

- Hôm nay tôi sang chủ yếu là nói chuyện với bá, chứ với đồng chí Phúc thì chúng tôi đã gặp nhau trên tinh thần đồng chí nói hết ngọn ngành rồi - Thủ nhìn sang bà Dần nói thao thao? Sự việc thế nào thì bá cũng biết rồi tôi khỏi nhắc lại. Bác Hàm bên tôi tiếng thế nhưng cạn nghĩ! Đã đành ai làm người ấy chịu, nhưng tôi với đồng chí Phúc là đảng viên nên phải nhìn xa trông rộng, phải biết đặt lợi ích của làng, của xã lên trên lợi ích cá nhân mình! Vì thế hôm trước tôi đã gặp đồng chí Phúc trước để trình bày, xin gia đình bên này bỏ quá cho. Kết quả như bá đã thấy. Hôm nay tôi sang đây có lời để bá rõ.

Bà Dần vẫn lau mồ hôi trên gương mặt gồ gồ sống trâu, nói với giọng vang và khô:

- Gia đình chúng tôi cứ chờ bác sang từ mấy hôm nay. Các cô các dượng nó tối nào cũng đến hỏi, rầy la ông ấy nhà tôi Vì rằng nghe đồn nhà tôi nhận cây nhận chỉ bên ông Hàm nên mới có chuyện dàn hoà như vậy. Bác xem thế có lộn ruột không!

Rõ ràng bà Dần đã muốn nổi đoá lắm, nhưng cái cười ngọt sớt của Thủ đã dội xuống cơn nóng của bà.

- Ôi dào miệng lưỡi thiên hạ, người nói xuôi kẻ nói ngược chiều sao cho xuể. Ai không muốn nghe sự thật kệ họ. Nhưng nếu xuyên tạc có dụng ý xấu, thì tổ chức sẽ có biện pháp. 

Thủ quay sang ông Phúc đang lẳng lặng tráng ấm pha trà. Thủ hạ giọng, ông Phúc biết đây là Thủ nói riêng với ông, đe ngầm rằng ông đừng có đơn từ kiện cáo lên huyện, lên tỉnh mà vô ích:

- Từ giờ trở đi có chuyện gì ta cứ nói thẳng với nhau để cùng giải quyết đồng chí Phúc ạ. Nếu gia đình cá nhân không giải quyết được, thì đã có chi bộ làm trọng tài. Xử sự như thế là đúng nguyên tắc, lại vừa hợp tình hợp lý. Thôi xin phép hai bác, tôi phải đi không muộn mất.

Khi Thủ vừa khuất khỏi cổng, bà Dần chợt nổi xung lên:

- Đến xin người ta, mà lại ăn nói kẻ cả như bố con chó bông, ông con chó xồm! Cái thói nhà ấy đúng là không ai chịu được!

Rồi bà lại sục chân cày vào đống thóc một cách nóng nảy. Bà muốn cáu cả với ông. Có là người ngọng đâu, mà sao hôm nay ông để cho hắn vác mặt lên mà vênh vang thế nhỉ? Nhưng ông Phúc vẫn cứ lẳng lặng tránh nhìn vào bà. Thế có điên không cơ chứ?

Trong lúc đó ở nhà ông Hàm, khi Thủ đi, ông Hàm kéo lạch xạch một hơi điếu bát, rồi vừa bước ra vừa nhả khói um tùm. Cao quay sang bà Son vẫn đứng như chôn chân trên nền gạch, nói nhỏ:

- Mọi việc đã bàn rồi, chú Thủ cũng đã nói rồi, bây giờ cháu đọc, bá viết. Sau đó bá ký tên thế là xong. Còn tất cả sau đó chú Thủ và cháu sẽ lo. Bá với bác Hàm không phải bận tâm gì nữa.

Cao mở cặp, soạn giấy bút ra bàn, kéo ghế cho bà Son ngồi. Chỉ còn biết nghe theo như một cái máy, bà Son ngồi xuống ghế, người thờ thẫn như một học trò không thuộc bài bị gọi lên kiểm tra. Cao mở sổ, đọc cho bà Son chép lá đơn sau đây:

CộNG HOà Xã HộI CHủ NGHĩA VIệT NAM

Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc

ĐƠN Tố CáO

Kính gửi: Đảng uỷ, uỷ ban nhân dân xã và chi bộ Giếng Chùa.

Tôi là Ngô thị Son ở xóm Giếng Chùa. Vừa qua chồng tôi là Trịinh Bá Hàm, cvì có một số xích thích vụn vặt với ông Vũ Đình Phúc, nên chồng tôi làng một việc không đúng là động đến mồ mả nhà ông Phúc. Như thế là rất khuyết điểm. Gia đình chúng tôi không dám cãi lại. Nếu pháp luật có xử trí thế nào chúng tôi cũng phải nghe lời. Trong lúc chồng tôi bị gọi lên huyện, tôi rồi lo lắng, sợ ảnh hưởng đến gia đình và các cháu, nên tôi đã đi gặp ông Phúc để xin ông ấy vì tình làng nghĩa xóm mà bỏ qua cho những việc làm không phải của chồng tôi. Tôi có nói với ông Phúc rằng là sẽ có người đại diện cho gia đình và họ hàng nhà chúng tôi đến xin với gia đình và họ hàng bên ông Phúc. Như thế nên chúng tôi đã nhận khuyết điểm trước cả làng còn gì. Trong lúc tôi đề nghị chuyện đứng đắn như vậy, thì ông Phúc đã lợi dụng tôi là đàn bà con gái, muốn làm chuyện bậy bạ. Tôi không bằng lòng, ông ấy đã cưỡng tôi, bắt tôi phải chiều ông ấy. Ông ấy bảo có chiều ông ấy, thì ông ấy mới đồng ý rút đơn kiện.

Trong lúc tôi đang chống cự lại, thì may quá có chú Thủ là em chồng tôi và Cao đi họp về, nghe thấy tiếng kêu nên đã chạy ngay tới cứu nguy được cho tôi. à xin báo cáo với Đảng uỷ và uỷ ban là hôm tôi gặp ông Phúc là gặp ở ngã ba Dốc Cạn và gặp vào ban đêm hôm 28 ta vừa rồi. Vì những hoàn cảnh khó khăn, nên tôi không thể đến nhà ông ấy được. Với lại tôi nghĩ nếu là người đứng đắn, lại nói chuyện đứng đắn thì gặp nói chuyện ở đâu chả được. Chính ông ấy đã bảo tôi vào chỗ khuất để tiện nói chuyện. Tôi biết làm sao được bụng dạ ông ấy thẳng hay cong. Giữa lúc gia đình tôi như vậy: chồng bị như vậy, ai còn đầu óc đâu mà nghĩ chuyện bậy bạ. Vì ông Phúc là đảng viên, nên tôi thấy Đảng phải kịp thời sửa sang những việc làm sai trái của đảng viên Vũ Đình Phúc.

Tôi xin cam đoan những lời khai của tôi là trăm phần trăm đúng sự thật.

- Cậu Cao ơi, vu cho người ta thế phải tội chết! Tôi hốt lắm!

Bà Son bỏ bút xuống, tay run bần bật, ngước lên nhìn Cao, cái nhìn van lơn của một phạm nhân nhìn quan toà.

Ông Hàm đang cầm cái cò-leo gẩy rơm ngoài sân, nghe vậy vứt đánh xoảng, tập tễnh đi vào. Đôi mắt cá rói của ông đã tối lại :

- Hốt hốt cái gì? Lại muốn nối giáo cho giặc hả?

Cao khoát tay :

Thôi bác Hàm, bá ký tên nữa là xong. Đã bảo mọi chuyện sau này đã có chú Thủ và cháu. Không ai trách bá hết.

Vừa nói, Cao lại ấn bút vào tay bà Son. Nước mắt đã kéo lên quanh mi, bà Son cầm bút ký vào góc tờ giấy, mồ hôi vã ra trên trán. Cao gấp tờ giấy cho vào cặp đi ngay. Còn lại vợ chồng ông Hàm, người tuốt lúa người rũ rơm. Không ai nhìn ai và cũng không nói không rằng. Đến khi Đào và người đàn bà làm thuê đẩy xe lúa về, bà Son mới dừng tay. Bà bảo người đàn bà làm thuê:

Chị tuốt giúp tôi - Rồi quay sang Đào: - Con đi rửa chân tay rồi nấu cơm, u sang bá Cả hỏi cái này.

- Họ định làm gì nữa hả chị Cả? Kể đầu đuôi xong, ba Son nghèn nghẹn hỏi.

Bà Cả chép miệng:

Thì hai cái họ ấy có bao giờ nhường nhau. Chắc họ muốn gạt ông Phúc ra khỏi cái chân đảng viên cho đỡ vướng. 

Bà Son càng lo. Được giãi bày hết mà lòng không vợi đi chút nào.

- Thế thì ai người ta chịu. Họ có ngọng đâu mà dễ chịu nín như thế. Rồi em cũng chả yên được đâu!

Hai chị em chợt cùng thở dài, và càng thắm thía cái họ Ngô nhỏ bé của mình đã ít nhánh ít cành, đến đời này lại không có cả đàn ông nối dõi, nên mặc dù cũng là dân đất gốc, nhưng chưa bao giờ được coi là họ có máu mặt trong làng. Đến bây giờ dù bà Son đã nhập vào, đã vun quén cho một dòng họ khác đến gần hết cả cuộc đời người, nhưng khi cần thì Ngô thi Son vẫn phải tách ra mà nhận phần thua thiệt, phải làm người ăn gian nói dối để bồi đắp thêm cho sự hùng mạnh của một dòng họ đã tự coi mình là ông ba mươi ở vùng này!

Và nỗi phấp phỏng của bà Son đã không nhầm!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Mười Tám - VN thu quan

Mùng 5 tháng 5, tết giết sâu bọ, làng Giếng Chùa lấy lại khí sắc về sự no ấm của mình thật là tưng bừng. Nhà nào cũng đã gặt vãn. Lúa chưa tuốt hết, nhưng đã đưa về sân xếp cao như những bức thành. Công việc hãy bỏ đấy đã, hãy đánh chén đã! Vất vả, đói khát từ ra giêng đến giờ là đủ lắm rồi! Làng Giếng Chùa mà cũng phải đói thật lạ! Bởi vậy hôm nay rất có quyền được bù đắp. Phải tự thưởng cho mình. Đã là phận anh phó thường dân thì chỉ có tự thưởng, chứ còn biết đợi ai dọn cỗ hầu mình! Vì thế mới sáng ra cả làng đã rậm rịch, lào xào, ì ới. Rồi tiếng gà, tiếng lợn quang quác, eng éc. Thôi nhé, đã đến giờ hoá kiếp cho chúng mày! Được đi qua con đường cửa khẩu mà lên làm kiếp người, sướng nhé! Đến non trưa thì sự ấm no đã lên đến cực điểm. Tiếng cười nói ầm ầm trong các căn nhà. Mùi xôi mùi thịt nướng bay cứ lừng lên. Đàn ông thì mặt đỏ hơi men. Đàn bà mắt sáng long lanh, miệng cười hi hí! Trẻ con đánh no xong kéo nhau ra sông chia đỉa ba ba, bơi lặn đuổi nhau như một đàn rái cá. Hạnh phúc của người dân bình dị và gần gũi lắm. Vậy cớ làm sao thỉnh thoảng họ mới có một ngày thế này?

Ông Khừu hôm nay thì mấy ai dám bì! Theo đúng kế hoạch, con vàng đang tuổi cơm cớm được đưa lên dàn lửa! Chó non, rơm mới còn thơm nức mùi lúa, đốt lên ngọn lửa cứ đỏ tươi, thui chó sao mà hợp thế! Mùi hương của rơm cứ phảng phất trên làn da chó vàng ếch, có hậu lắm!

Trong lúc thằng Chánh đi gọi vợ chồng cô Cành là con gái ông bà Khừu làm nhà ở cuối xóm về ăn cỗ, thì ông Khừu sang tận nơi mời vợ chồng ông Hàm đến ăn thịt cầy. Nhưng nhà ông Hàm còn tổ chức giết sâu bọ còn kỹ lưỡng hơn. Ông Hàm bán con lợn ngót một tạ cho anh hàng thịt trên phố, với thoả thuận phải mổ tận nhà để ông lấy lại toàn bộ lòng sỏ và những cơ quan ngành dọc trực thuộc lục phủ ngũ tạng của ngài thủ trưởng hợi béo tới mức hàng ngày thủ trưởng không còn nghĩ ngợi được gì ngoài việc ăn rồi nằm thượt ra mà thở. Lúc ông Khừu tới thì thấy Thủ và hai người khách lạ ngồi chuyện trò to nhỏ ở sa-lông. Ông Hàm với nét mặt quan trọng rỉ tai ông Khừu rằng cái ông tóc đã điểm bạc, mặt beo béo ngồi cạnh Thủ chính là ông Luân bí thư huyện uỷ còn người tre trẻ là phó ban tuyên huấn huyện uỷ, sẽ là trưởng đoàn công tác của huyện về đây tổ chức học tập nghị quyết của trên. Đoàn còn có hai người nữa, chiều nay sẽ xuống nốt. Vì hôm nay Thủ cũng ăn đụng thịt ở đây, nên ông Hàm bảo Thủ mời cả những vị khách quý cùng đến ăn bữa lòng sốt với gia đình.

- Học tập cái gì hả bác? Như hồi cải cách à? - ông Khừu hỏi có vẻ chờn chợn.

Ông Hàm ra vẻ thành thạo:

- Không phải thế, mà chỉ những chân đảng viên mới học thôi. Nhưng cũng quần nhau ra trò đấy!

Vợ chồng ông Hàm cứ nài ông Khừu ở lại ăn tiết canh, thịt sống, rồi chiều ông Hàm sẽ sang nếm món rựa mận vốn là sở trường tài ba của ông Khừu. Đôi bên mời nhau rất nhiệt tâm. Đánh nhau chia thóc, mời nhau ăn cơm là thế! Tất nhiên ông Khừu không thể ở được, và đến chiều tối vợ chồng ông Hàm cũng không còn lòng dạ nào mà sang nhà ông anh cọc chèo để thưởng thức món rựa mận tuyệt vời của ông Khừu nữa.

Bởi một sự kiện đã nổ bùng ra giữa làng Giếng Chùa! Bắt đầu là tiếng ầm ầm ở nhà ông Phúc. Những tiếng nói cứ chen nhau, chồng đúp lên nhau, nhộn nhạo rối tung rối mù. Đằng xa xa không tài nào hiểu được người ta cãi cọ nhau, hay người ta vui đùa với nhau. Nhưng một người đàn bà cao, gầy, giọng rất vang, át hẳn những tiếng líu ríu khác; như quả pháo đùng cột dây pháo chuột; bà ta vỗ đét hai tay vào nhau, chân nhún nhảy. Rồi không chịu nổi nữa, bà lao ra cổng, đi hùng dũng giữa đường làng, con đường lát bằng gạch vồ Hưng Ký từ xửa xưa còn chắc khừ. Và lúc này tất cả làng đã nghe rõ tiếng the thé như xé vải của người đàn bà kia như đang thông báo điều gì. Đó là:

- Cha tiên nhân tam tứ đường đại đồng nhà nó! Đồ quạ tha ma bắt, đồ ăn gian nối dối, dám đổi trắng thay đen, giám vu oan giá hoạ cho chồng bà! Bà truyền bảo ba hồn chín vía cho hồn mày được biết: quân điêu toa đi ngang về tắt, quen thói giăng hoa chim chuột, không chết treo chết chém thì cũng chết sông chết ngòi, chết đường chết xá, mưa sa gió dập đời mày! Ba vạn chín nghìn con âm binh quen đặt điều dựng chuyện cũng không cứu nổi cái tội mỏng môi hay hớt của m..à...y!

Cứ thế, choang choác, xối xả, chan tương, đổ mẻ dọc đường làng. Những lời nanh nọc chua ngoa có gai có ngạnh, nhưng lại lên cao xuống thấp, có vần có nhịp hẳn hoi. Chửi có bài bản, chửi như hát hay là thế! Và người chửi như đã chuẩn bị từ lâu lắm, bây giờ sự ấm ức giận hờn mới được bùng ra. Thế thì bà phải chửi đơn chửi kép, chửi chùm chửi lợp cho hả. Tay bà vung, miệng bà gào cao vót. Khuôn mặt, gầy, hóp, cứng, người ta gọi là mặt gân, cứ tím tía lên phừng phừng. Đôi chân đi đất cung xoải bước phừng phừng. Bà đang thách thức muốn giao đấu, muốn tuyên chiến quá! Lửa khói trong lòng bà đang bốc ứ lên đây! Ngoài xuất chửi để bảo vệ cho chồng, bà còn đang chửi cho chính mình đây!

Thế bà là ai ghê vậy? Thì còn ai nữa! Bà là bà Dần, vợ ông Phúc, kẻ tình thù của bà Son!

Lúc này bà Son đang rang xào thức ăn còn lại sau hai bữa trưa và chiều. Mỡ reo xèo xèo trong chảo. Buổi trưa sau bữa ăn thịnh soạn giữa gia đình với những vị khách quý trên huyện, thì đã đứng bóng. Đang ăn chuối tráng miệng, chợt hai bố con ông Long, tức người em kế sau ông Hàm, từ trên khu gang thép về chơi. Ngồi chuyện trò một lúc, rồi bà Son lại vào bếp nấu nướng thết bố con ông Long. Khi Thủ và hai vị khách trên huyện đi gặp Xuân Tươi để bàn việc họp chi bộ buổi chiều, thì hai anh em Hàm - Long lại tiếp tục ngồi vào mâm.

- Cái vụ lôi thôi của bác thế nào rồi? - Lúc chỉ còn lại hai người, ông Long mới rụt rè hỏi. Vì ông Hàm cấm chỉ những người trong nhà không được bép xép những chuyện bê bối với họ hàng ở xa, nên ông Long chỉ nghe hóng qua những người làng lên đấy.

- Có gì mà lôi thôi! - ông Hàm tợp một hớp rượu nếp cái giọng đến là khủng khỉnh, kẻ cả - Bây giờ thì không phải tôi, mà anh em nhà bác Phúc sẽ lôi thôi to! Lần này thì cứ là hết chỗ ăn nói! Mất Đảng thì còn biết nói vào đâu? Không được họp hành chửi xó bếp ai nghe? Chửi xó bếp tức là chửi mình! Ngẫm ra chú Thử nhà ta khá? Nó đánh chắc là kín tiếng lắm! Phàm đã làm quan chức thì anh nào cũng đáo để cả! Và nó đã trị nhau thì trị hiểm hơn dân thường nhiều? Việc vừa rồi mà xong xuôi được là nhờ chú Thủ cả đấy! Trên huyện quý chú ấy lắm. Chú có để ý thấy ông Luân bí thư mà cứ nói chuyện với Thủ nhà mình như bạn bè không? Đời các chú không biết, chứ quan hàng huyện ngày xưa chứ có phải thường đâu.

- Thế thì em cũng mừng. Có chú Thử ở nhà thật yên tâm - ông Long đã gắp miếng cổ hũ đưa lên, nhưng chưa ăn, ngước nhìn.ông Hàm xúc động:

Khi hai anh em xong bữa thì đã quá chiều. Đào và người đàn bà làm thuê kéo xe đi chở nốt mấy xe lúa cuối cùng. Bố con ông Long đi thăm họ hàng. Bà Son lại dọn dẹp. Còn ông Hàm thì có quyền tự phân công cho mình là đánh một giấc tới bao giờ thì tới!

Giữa lúc ông làm nằm ườn trên chiếc giường gỗ lát chân quỳ, ngáy pho pho thật vui vẻ, thì cuộc họp chi bộ ngoài nhà mẫu giáo đang tưng bừng như lửa. Bước vào cuộc họp, Xuân Tươi làm phần việc của người chủ nhà là giới thiệu khách và thành phần đội công tác của huyện rồi anh nói ý nghĩa, mục đích yêu cầu và từng bước tiến hành việc triển khai nghị quyết 04 ra sao để mọi người thảo luận, sau đó đến phần nội dung sẽ do trưởng đoàn công tác của huyện chủ trì. Nhưng không biết từ đâu, người ta đã thì thầm với nhau là trước khi vào họp là Xuân Tươi dang giữ một lá đơn kiện về một vụ xì-căng-đan rất là tầm cỡ. Lời qua tiếng lại thành công khai, rồi chính ông Tính, chồng bà Lộc, em rể ông Phúc vốn là một quản đốc ở lò cao khu gang thép mới về hưu, nhưng tính khí vẫn nóng nảy như một anh háu ăn, có miếng nào ngon là đả liền! Ông Tính đề nghị Xuân Tươi cho công bố lá đơn để chấm dứt sự bàn tán mà ông nói là sặc mùi doạ nạt của một thời chiến tranh lạnh?

Thế là quên cả mục đích yêu cầu của cuộc họp, quên cả bí thư huyện uỷ và đội công tác của huyện đang ngồi đấy, Xuân Tươi trở về đúng cái nếp tuỳ tiện luộm thuộm và hay bị động của mình như những cuộc họp trước đây. Chưa ai kịp ngăn, thì anh đã rút lá đơn làm Xuân Tươi cứ ngứa ngáy không yên! Y như ông Khừu có be rượu trong túi mà lại không được uống thì chịu làm sao! Phải nhắp, mà phải có nhiều bạn hiền cùng thưởng mới vui. Lá đơn xôm trò như thế mà lại bắt đọc một mình thì Xuân Tươi chịu sao nổi! Chưa đọc hết, ông Phúc đã chồm dậy hét tướng lên:

- Bố láo! Vu cáo! Vu khống! Cái đơn này có từ bao giờ? Chữ của ai? Ai đưa cho anh? Tôi phải xé xác đứa nào!... 

Người ngồi bên phải kéo áo ông Phúc. Nhưng những người thuộc đường dây của chi họ Vũ Đình đã nhao nhao giơ tay, rồi không chờ chủ toạ cho phép, đã nhấp nhô đứng dậy. Thì những người thuộc phe cánh của chi họ Trịnh Bá cũng không chịu lép trong đấu tranh nghị trường, cũng hoa tay đúng lên. Chỉ có Thủ là vẫn ngồi im, và bên kia là Tùng cũng ngồi thuỗn ra ngơ ngác đến bàng hoàng. Một người im lặng vì hơi bất ngờ trước những phản ứng quyết liệt của đối phương. Cứ tưởng sau tiếng nổ của quả mìn này, đối phương chỉ còn biết thanh minh yếu ớt trước sự chứng kiến của những người được gọi là tai mặt của cả làng Giếng Chùa và anh chỉ cần ngồi im lặng hưởng thành quả. Đó là Thủ. Còn người im lặng thứ hai thì thực sự chưa hay biết tí gì, nhưng đã lờ mờ thấy là có sự chưa hay biết tý gì. Đó là Tùng. Thế lực cả hai bên ầm ĩ đã đến mức không ai chịu ai. Xuân Tươi lúc này giống như một cô thống non tay trước một đoàn âm binh đáo để, không còn biết dẹp yên bằng cách nào. Xuân Tươi bối rối nhìn bí thư huyện uỷ, mồ hôi cứ vã ra. Ông Luân đang ngồi ở hàng ghế đầu lên đựng bật dậy, quay lại nhìn mọi người với bộ mặt vô cùng đau khổ như chính ông bị chơi khăm, như chính ông bị lôi vào đồng loã trong việc đấu đá này.

- Cá đồng chí? Các đồng chí có còn là những đảng viên nữa hay không? Đây có còn là cuộc họp đảng nữa không? Hay là một sới vật của những phe cánh?

Mọi người theo nhau ngồi xuống, nhưng mắt vẫn long lên, bắn những tia sắc nhọn sang nhau. Và thật là nhanh như tên bay đạn bắn, cuộc họp chưa xong, các đảng viên chưa về đến nhà, nhưng cuộc đấu khẩu vì cái đơn kiện kia đã như một đàn liếu điếu thóc mách bay báo tin khắp các ngõ ngóc rồi. Tất cả nội ngoại chi họ Vũ Đình chạy bổ đến nhà ông Phúc, mắt người nào người nấy cứ xếch khéo cả lên, trông rõ hốt! Cả đến Quý, vốn là người ngại sinh sự, mà cũng nhớn nhác chạy đến để xem hư thực thế nào, chứ chả nhẽ ông trưởng tộc của chi họ Vũ Đình lồng lộng như thế lại hoá đổ đốn như vầy? Chờ mãi ông Phúc vẫn chưa về. Bỗng thoáng thấy bóng Đào Văn Quang, tức Quàng đi lui cui ngoài bờ găng, bà Dần gọi giật vào.

- Họp tan rồi, nhưng bác Phúc với bác Tính còn ở lại làm việc với cụ Luân và đội công tác của huyện. Cả bác Thủ cũng chưa về. Phen này thi cứ là ra bã!

- Ai ra bã?

Quàng lại chum chúm cái mồm phễu dầu ra điều bí mật: Thì cứ biết là ra bã!

Mọi người kéo Quàng vào nhà bắt kể tỉ mỉ về cái đơn kiện kia. Vừa nghe thủng câu chuyện, ai cũng tranh nói như cãi nhau. Đang lào nhàu thì bà Dần, đúng là khí phách của người cầm tinh hổ, như con cọp cái nhảy thách lên, lao ra ngõ và bài độc tấu đầy tính chất cổ truyền, nhưng lâu nay rất ít người dùng, vì bây giờ người ta yêu nhau và ghét nhau đều là tiết kiệm lời lắm! Thời đại mì ăn liền, cần gì là làm luôn thôi! Nhưng mặc! Lúc này bà Dần cứ kế thừa và phát huy bài dân gian đã bị lãng quên với tất cả sự chất chứa và sôi sục của mình:

- Cha đẻ mẹ thằng đàn ông, con đàn bà nào quen bán không lnua chịu, quen vay đầy giả vơi đã đẻ ra đứa con có mồm mà nói điêu, có mắt mà nói mò là mày?... 

Bà Dần vẫn khăn vuông vắt vai, một tay chống sườn, một tay vung vẩy; cứ mỗi bước đi ngón tay trỏ cong khoằm như mỏ vẹt lại mổ đốp ra phía trước. Bà cứ phăm phăm dọc đường chính mà tiến. Con đường bổ làng ra hai nữa. Nên các ngõ ngách đêu nghe rõ mồn một bài độc ca của bà. Xem ra bà còn trường hơi và trường vốn về loại dân gian cổ truyền này lắm! 

Đào vừa kéo xe lúa lệch kệch về tới sân, đã gọi giật giọng tức tối:

- U ơi! U đâu rồi? Cả làng người ta đang nói dăng dăng là bà Phúc đang chửi u đấy! Sao nhà mình lại ru rú thế này? U đâu rồi.

Đào sồn sồn lên. Cô bỏ xe lúa giữa sân, quần ống thấp ống cao, mặt chín lịm, nóng nảy đi thẳng đến buồng bà Son vì thấy cửa mở hé. Đào bỗng đứng khứng lại khi thấy bà Son nằm úp mặt xuống gối, đôi vai cứ rung lên.

- U! Sao u không ra cho cho con mẹ ấy một trận? U không nghe thấy gì à? - Đào vẫn gắt gỏng.

Bà Son không ngửng lên, đôi vai càng rung mạnh và tiếng ngàn ngạt nhòe ướt:

- Biết rồi! Nghe hết rồi! Nhưng làm gì được người ta, vì người ta đúng con ơi!

Mặt Đào đang bừng đỏ bỗng tái đi. Chiếc liềm trong tay cô rơi đánh seng xuống nền gạch. Ông Hàm từ ngoài vườn vào, đưa cái nhìn lầm lầm:

- Khóc với lóc gì, đi nấu cho tôi nồi chè. Còn con Đào rửa chân tay rồi đi gọi chú Thủ sang đây có việc. Phải gang họng chúng nó chứ dám láo à!

Đoạn, ông Hàm lại ngồi xuống đi-văng thông điếu bát. Khuôn mặt ông đã ngấm dần hơi men, giờ thêm nỗi bực càng gân guốc cương quyết. Hai mẹ con bà Son lẳng lặng đi làm theo sự phân công của ông lãnh chúa. Cả người đàn bà làm thuê cũng đi lại rón rén, sẽ sàng xếp từng lượm lúa ra sân. Vừa mới lúa sáng trong nhà ngoài sân tưng bừng là thế, mà bây giờ tất cả đã cụp xuống như cái cây xấu hổ có người chạm vào.

Đào vừa ra tới ngõ thì Thủ đã đến. Rồi Cao ép người trong chiếc quần bò ống côn và chiếc áo phông, trước ngực in hmh một người phóng hon-đa hùng hổ giống hệt Cao ngồi trên chiếc Ba-bét cá ươn của anh.

Nó chưa chịu à? - ông Hàm phà khói thuốc phủ mờ cả mái đầu muối tiêu hỏi giọng khàn khàn.

Hai chú cháu Thủ Cao xoay xoay chén nước trên tay, mặt hơi tẽn tò như người thua vật. Thủ bảo Cao: Xuống gọi bá lên đây, rồi đưa mắt nhắc ông Hàm về người đàn bà làm thuê đang lúi húi xếp lúa ngoài sân. Biết ý, ông Hàm ra cửa nói:

- Chị ra vườn múc nước từ dưới ao lên tưới cây cho tôi. Ô doa tôi để ngoài ấy rồi.

Người đàn bà ngửng lên rụt rè, nhưng chị thừa biết gia đình không muốn cho chị tò mò vào những chuyện riêng tư của họ. Nói cho mà biết, đây không lạ nhé! Nhưng chị vẫn hỏi lễ phép:

- Thưa ông, hôm nay không tuốt lúa ạ?

- Thôi còn ít để mai tuốt rồi phơi phóng một thề.

Vừa lúc ông Long cũng hớt hải về. Bà Son cầm chiếc khăn ướt vừa lau mặt, vừa se sẽ ngồi xuống như tự đưa mình vào bẫy một lần nữa. 

- Có một việc thế này, nói để bá biết trước, không có gì phải lo - Thủ lên tiếng chậm rãi: - Anh em ông Phúc yêu cầu đối chất người viết đơn, tức là bá đấy! Thì cứ đối chất! Bá cứ nói y như hôm trước đã viết.

Bà Son hốt hoảng:

- Thế tôi phải ra chỗ họp của các chú à?

- Bá ra trước khi vào họp. Lúc ấy chỉ có đội công tác của huyện và một vài người ở đây. Bá cứ nói cứng là cái đơn do bá tự viết chứ không ai xui, ai ép. Bá nói xong, bá về, còn lại chúng em sẽ lo.

Cao xen vào:

- Theo cháu vẫn nội dung ấy, nhưng bá phải nói sao cho càng cụ thể, càng tỉ mỉ bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu.

Bà Son lau khuôn mặt đỏ như người sốt, tiếng đã như rên: 

- Nhưng chuyện không có thì biết nói thế nào? Có bé xé ra to làm sao! Hôm trước tôi đã bảo cứ vu cho người ta là không xong đâu. 

Ông Hàm nóng nảy cắt ngang:

- Lúc này còn to với bé gì! Các chú ấy đã bảo làm thế nào thì cứ làm thế. Mình những ba người mà chịu à! Còn tôi đây, chưa cần ra tay đâu! Để xem các chú làm thế nào đã! Không xong thì tôi sẽ có cách!

Bà Son càng tái người, giọng tức tưởi.

- Hôm trước bắt tôi đi gặp người ta cũng bảo chỉ cần một lần thế thôi, rồi còn lại các chú sẽ lo hết. Việc đã được đến thế, mình đã tai qua nạn khỏi, thế mà lại còn bắt tôi viết đơn viết từ cũng bảo đây là lần cuối. Giờ lại bắt tôi phải đi cãi lý cãi lẽ với người ta..

Bà Son chưa dứt lời, Đào đã từ trong buồng xấn xồ đi ra, chao chát:

- Đi đâu thì đi, làm gì thì làm, nhưng cứ để người ta réo chửi khắp đâu làng cuối xóm, mà mình cứ im thin thít thì chẳng còn ra gì đâu?

Ông Hàm quay lại hét lên:

- Câm ngay mồm! Đây không phải việc của mày!.

Đào lui vào, vẫn còn lầu bầu: Mai nhà ấy còn chửi mà vẫn không ai dám làm gì thì khắc biết tay tôi!

Ông Long ngồi rin từ nãy đến giờ lúc này mới khẽ kháng lên tiếng, đúng bản tính của người dĩ hòa vi quý:

- Chú Thủ xem có cách nào bớt căng thẳng, bớt phiền đến bá không?

Thủ đã hơi xẵng:

- Bớt căng, bớt phiền thì chỉ có xin đầu hàng! Còn muốn sống cho sống ở làng này thì nó căng một, thì mình phải căng hai! Vì chỉ người có lý mới dám căng, chứ phải nhún, phải nhịn trước mắt mọi người là yếu thế rồi! Thôi không bàn nữa, sáng mai lúc nào chú Cao gọi thì bá đi. Không nói được tỉ mỉ thì cứ nói như cái đơn. Sau đó Cao sẽ nói thêm, nghe chưa? Cứ theo những điều trong đơn mà phát triển ra! Còn việc vợ ông Phúc vác mồm chửi đổng rồi sẽ xử vào tội đảng viên mà để vợ con gây rối loạn.

Dứt lời. Thủ đứng dậy bước ra sân. Cao cũng nối gót ngay. Bà Son đưa cái nhìn nhòe ướt sang ông Long, người hiền lành chân chỉ hơn cả trong số anh chị em ở nhà chồng. Bà kể lể:

- Đấy chú xem, cái thân tôi trăm dâu đổ đầu tằm. Từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ chưa dám hại ai chưa ăn bớt của ai một xu một sang; thế mà giờ ra đường bị người ta chửi là điêu toa, về nhà thì hết chồng đến anh em giày vò xui khiến! Tôi có liên quan gì đến cái việc thù hằn tranh chấp của họ này họ kia, mà làm tình làm tội tôi đến thế!

Ông Hàm lại e hèm:

-Thế bây giờ bà là người của họ nhà nào? Nó định bôi gio trát trấu vào họ Trịnh này, dắng lại không liên quan đến bà?

- Ai dám bôi gio trát trấu vào họ Trịnh? Họ chỉ bôi gio trát trấu vào tôi thôi! Vì họ Ngô không có đàn ông đàn ang nên mới khổ thế này? Nhưng đừng có bắt ne bắt nét người ta quá. Bắt tôi phải đối chất đối chát trước bàn dân thiên hạ thì tôi khắc tung hê hết lên! Ra sao thì ra, đến đâu thì đến! Nói dối một lần, chứ nói dối mãi lại không phải tội rụt lưỡi vào.

Ông Hàm tái mặt, cố gìm giọng nói nho nhỏ; nhưng rõ ràng là ông đã muốn rít lên :

- Bà định phản lại họ hàng phải không? Định vào hùa với anh em nhà Phúc phải không? Tôi chưa hỏi hết tội đâu! Liều liệu mà ăn nói, chứ không thì không có đường về đâu!

Bà Son vùng đứng dậy, tiếng vỡ ra oan ức :

- Thế tôi có tội tình gì? Tôi chẳng phản ai, chẳng vào hùa với ai. Chỉ có người ta vào hùa với nhau phản tôi thôi! Chẳng phải dọa, đến nước này thì tôi chẳng còn thiết gì suất!

Bà ôm lấy mặt bước xuống sân. Đào từ trong buồng lao ra gọi giật :

- U! U đi dâu?

Bà Son dằn dỗi :

- Cả cô nữa, để cho tòi yên! Còn đời cô đấy, đừng để ai buộc ai ép!

Ông Hàm đang vê thuốc nạp vào đầu bát. nghe bà Son tức tưởi nói vậy, liền quay phắt ra: quát lớn:

- Đào! Vào nhà ngay? Để u mày đi đâu thì đi! Ai buộc hả? Ai ép hả?

Môi ông Hàm run lên. Một cái gì âm thầm sâu xa bỗng bị động động chạm. Có phải đó chính là tiếng kêu của cô Son rằng mình bị buộc, bị ép lấy anh Hàm thợ mộc đấy không? Ông định nói một câu phủ miệng, nhưng bà Son đã đi như lao ra đồng rồi. Ông Hàm đứng dậy, gù gù cái lưng đi đi lại lại, hầm hè như chính bức tranh hổ thân từ trên bàn thờ đang nhìn xuống kia.

- Kìa bác, để bá ấy đi đâu? - ông Long càng hốt hoảng nhớn nhác. Ông chợt nhớ tới buổi sáng vừa thò mặt ra cổng đã gặp ngay một cô bụng chửa phưỡn ra, thảo nào chuyến về chơi này của ông xúi quá

Ông Hàm lầm bầm:

- Lại sang bà Cả chứ đi đâu.

Đúng thế Bà Son còn có nơi nào để than thở nữa. Nhưng vừa ra tới cổng, thì đã thấy bà Cả đang xầm xầm đi vào. Xưa nay bà Cả rất ít khi sang đây. Có gì cần gọi em gái thì sai con sang. Nhà ông Hàm có cỗ có bàn sang mời, thì chỉ mình ông Khừu đi, trẻ con không được đi theo. Bà nói thẳng là bà không ưa cái tính cậy tiền, cậy thế ta đây, lúc nào cũng vênh vênh như bánh đa nướng của anh em ông Hàm. Bây giờ bà đùng đùng sang thế này là có chuyện rồi!

Bà Cả bỗng đứng sững lại nhìn em gái. Thấy mặt mũi như tàu dưa héo nước mắt sâm sấp quanh mi, thế là đủ biết những gì đã xảy ra với dì ấ.

- Dì đi đâu? Đến tôi hả? Khoan đã - Bà Cả hỏi, tiếng cứ rang rang. Khuôn mặt gân guốc, góc cạnh của bà càng dồ lên đanh đá. Lúc ngang chiều nếu bố con ông ông Khừu không giữ lấy bà, thì bà đây nhảy ra xé nhau với vợ ông Phúc rồi. Bây giờ có phần bình tĩnh lại, bà quyết phải dẹp từ cái gốc. Cái gốc ấy chính là từ đây.

Vừa thấy ông Hàm đang đứng lừ lừ trên thềm, bà Cả dừng lại giữa sân, một tay chống nạnh. một tay chòi chòi lên nhà:

- Tôi nói cho dượng biết nhé, làm thế nào thì làm, ngày mai mà con mẹ Dần còn réo thầy u tôi, réo em tôi ra chửi, mà anh em nhà dượng vẫn im như hến là không với tôi đâu! Cứ cái kiểu người ăn hết, kẻ đào giun là không được đâu! Quít làm cam chịu em tôi nó nghe anh em nhà dượng xui khôn xui dại, để bây giờ rước vạ vào thân. Tình nghĩa vợ chồng, mà dượng để vợ mang tai mang tiếng thế à?

Nỗi mặc cảm sâu xa của ông Hàm vừa bị bà Son động chạm, bây giờ có cớ bùng ra. Ông Hàm cũng vung tay hét lên:

- Bà đến đây sinh sự phải không? Bà có biết đây là đâu không? Đây không phải là xó bếp nhà bà. Đây là chốn gia giáo, chớ không phải là nơi cáo tha! Bà đứng mang cái thói...

Vậy là ông Hàm cũng đã chọc vào nỗi uất ức âm thầm của bà Cả. Bà vỗ đét hai tay vào nhau, chân dậm bành bạch như lên đồng, miệng chu chéo: 

- A a a! Ông bảo cái thói nhà tôi thế nào? Ông báo họ hàng nhà tôi là cáo tha à? ối cha mẹ ơi! Về đây mà nghe người ta vừa được ăn, lại vừa được chửi đây này, cha mẹ ơi!

Ông Long luống cuống lao từ trong nhà ra, dang tay ngăn bà Cả vừa khóc lóc kêu gào, vừa sấn lên chỗ ông Hàm như quyết đấu một phen!

- Thôi em xin bá? Em xin bá! Em xin!...

Ông Long rối rít. Đôi bên đùn đẩy nhau cứ như kéo cưa lừa xẻ? Náo loạn cả lên, làng xóm đã rậm nịch kéo đến. Phải một lúc lâu bà Cả mới rút khỏi ra sân nhà ông em rể quý hóa như một đô vật rút khỏi sới trong keo đấu không thua không thắng!

Bà Son theo bà Cả đi ra ngõ. Suốt cuộc náo loạn: bà Son cứ ngồi ở góc sân khóc tức tưởi. Hai chị em, kẻ trước người sau đi trong bóng tối đã nhọ mặt người. Hàng xóm lắc đầu bảo nhau: Rõ tội họ Ngô, giá có đàn ông thì hôm nay ông Hàm cứ là om xương!

Về đến nhà vẫn thấy ông Khừu ngồi gật gù trên chiếu trải ở góc sân, cứ như ông vẫn ngồi đấy từ hôm qua, hôm kia! Trước mặt mâm thịt chó cũng đủ gần hết các món như bữa trưa. Đây chính là mâm để dành cho vợ chồng ông Hàm và mẹ con cô Cành. Vợ chồng ông Hàm đã vậy, cả mẹ con cô Cành cũng chưa thấy sang. Lúc nẫy nghe bà Cả um sùm bên nhà ông em cọc chèo mấy đứa con chạy bổ sang. Ông Khừu cứ ngồi rung đùi vì ông hoàn toàn tin cậy vào mọi khả năng của bà Cả. Bắt nạt ông còn được, chứ định bắt nạt vợ ông thì hóc đấy. 

- Mẹ nó mấy dì về ăn cơm, cãi nhau làm quái gì cho mỏi mồm! - ông Khừu quay ra, giọng lè phè bất cần.

Chị em bà Cả đi rửa mặt, rồi ngôi vào mâm, nhưng không ai muốn ăn. Bây giờ bà Son mới kể và dặn vợ chông bà Cả không được nói lại với ai, là ngày mai mình phải đi đối chất đối chát với anh em nhà Vũ Đình. Thế là bà Cả lại sồn sồn lên:

- Dì sợ cái gì? Cứ để đấy tôi. Giá biết từ lúc nãy tôi đã đốp cho một mẻ. Cái thói anh em nhà ấy là chỉ muốn ngồi mát ăn bát vàng.

Bà Son lắc đầu mệt mỏi. Vừa nói chuyện với vợ chồng ông Khừu, bà Son lại vừa thầm nói với mình. Càng nói, bà càng thấy mình như con cá bị vây bủa. Không đơn giản dứt khoát được như bà Cả nói đâu. Còn nhiều điều sâu kín trong quan hệ vợ chồng, những thỏa thuận ngầm giữa bà với ông Hàm, những ấm ức luôn soi réo trong lòng ông Hàm, bà Son không thể nói cho chị gái nghe được. Chỉ có nằm trong chăn, nằm trong rọ như bà mới thấy hết sự khốc liệt đang đôn đuổi, ép buộc bà. Không, bà không thể làm theo ý mình, và bà Cả không thể làm thay bà được đâu. Anh em ông Hàm đã quyết cái gì thì không ai có thể lay chuyển. Bà không thể trái lời. Sáng mai cứ thử làm hỏng việc của họ xem, sấm sét sẽ nổi lên ngay! Cái số bà thày tướng đã nói lâu rồi, trời đã cho một tí má đào. Nhưng cả đời là buồn nhiều hơn vui.

Ngày cô Son đang dậy thì, nghe dân làng rì rầm con gái mình có chuyện trăng gió, ông Cả Ngói, tức bố bà Cả, bà Son, vì ông sống bằng nghề đốt gạch ngói, khi có đứa con gái đầu thấy nó xấu xí, nên cứ gọi quấy quá là con Gái. Khi có em là cái Gái cả: chị Cả. Ông Cả Ngói đã sang tận Đáp Cầu mời thầy tướng về lập lá số tử vi cho Son. Cơm gà cá gỏi đến ba ngày, vợ chồng Cả Ngói phải cố nặn óc nhớ ngày giờ sinh của Son để thầy lập bảng ứng với những sao thiên lương, thiên tướng, tuần tuần triệt triệt, đường ngang, nét dọc cứ như trận đô bát quái. Rồi thầy chọn giờ linh vào sáng sớm, không ăn, không uống cho người thoát tục, giở sách thánh để giải mã những bí mật về cuộc đời của người con gái sắc nước hương trời vào bậc nhất làng Giếng Chùa lúc ấy. Lá số đẹp, xấu thế nào? Không biết. Chỉ thấy tiễn thầy tướng đi rồi, ông Cả Ngói đăm chiêu tư lự lắm. Chính lúc ấy ông Hoành đến dạm hỏi Son cho cậu Hàm. Vợ chồng Cả Ngói gật ngay. Ông đe Son khi thấy cô làm mình làm mẩy: Bỏ qua dịp may này là mày chỉ có đi làm lẽ thôi con ạ?. Rồi nghe nói ông còn bảo riêng với bà là hậu vận của Son còn nổi chìm lắm, không khéo đến chết cũng nằm không yên! Không yên là thế nào? Bà hỏi, nhưng ông chỉ khoát tay một cách bí hiểm.

Ngày ấy Son không mảy may tin vào chuyện bói toán, cô còn cho là mấy người đã thông đồng lập mưu để ép cô lấy anh em thọt kia. Còn chuyện hậu vận mãi sau này nghe mẹ nói lại, Son vẫn nghĩ đấy là lời đe để chị phải sống yên ổn với anh Hàm. Hôm nay bỗng dưng những lời đoán định kia chợt sững dậy trong tâm trí bà Son. Trong lúc lòng dạ đang rối bời, đầu óc bà bỗng lấn bấn với những lời xưa nay vẫn cho là vẩn vơ không căn cứ.

Bà Son không biết bà Cả nói những gì nữa. Người bà cứ chộn rộn chuyện xưa chuyện nay chồng chéo rối rắm. Đến khi bố con ông Khừu đã ngủ lăn lóc, bà Cả ngáp ngắn ngáp dài, bà Son mới ra về. Xưa nay vẫn thế, có chuyện gì vui buồn, chị em đều gặp nhau nhưng không bao giờ bà Son ngủ lại. Chính điều ấy làm ông Hàm rất yên tâm. Bà Cả vừa giũ chiếu vừa dặn em gái:

- Mai dì cứ ở nhà, có gì bảo cái Hoa sang gọi tôi. Đã đến lúc phải cho cái nhà ông Thủ ấy biết điều. Không hơi sức đâu phải cầm buồi cho kẻ khác đái!

Bà Son kéo bó tre gai mà ông Khừu vẫn dùng ráp cũng ban đêm, bước ra đường. Trăng đầu tháng đã lặn. Làng ngủ thiếp. Đường tối nhờ nhờ như hư như thực, như đã lạc vào chốn mê cung mê lộ nào. Người châng lâng, đầu óc cũng chầng lâng, đôi chân bước thập thòm như bị đẩy bị hút về phía trước. Cứ đi, không để ý xuôi ngược xung quanh. Cứ đi, cô đơn, vô định. Thình lình một cái bóng đen thui, to phềnh phàng như một khối bóng tối từ bụi cây thừng mục nhảy ra. Bà Son vừa ớ lên thất kinh, chưa kịp nhận ra cái gì, thì một miếng vải mưa đã xòe ra chụp cứng lấy đầu lấy cổ bà. Rồi phắt một cái, hai chân bị hất khỏi mặt đất, cả người bà như bay bổng lên, nằm gọn trên vai không biết của người hay quỷ mà khỏe thế. Rồi như hùm vác lợn, tên bắt cóc chạy huỳnh huỵch vào rào xuống cánh đồng trũng phía bên kia đường. Bà Son đang á á ú ú trong miếng vải mưa bùng nhùng, thì bà đã bị hất người xuống một đống rạ vừa cắt, và tên bắt cóc nằm đè ngay lên. Một thứ giọng mũi vừa nói vừa nghiến răng trèo trẹo:

- Phúc đây! Phúc đây! Này thì nói điêu này! Này thì vu vạ này!

Cùng với những tiếng dằn giọng, một tay của kẻ cưỡng đoạt càng bịt chặt miếng vải mưa trên mặt bà Son, còn tay kia tốc ngược áo lên tận cổ rồi hắn kéo đánh sọt chiếc áo con bên trong. Hai quả phật thử mõm mềm, nhưng còn rất mẩy, chảy thõng, trắng nhảy nhược đến hoa cả mất thằng gian. Hắn vừa véo một cái vào đấy như quạ mổ, thì bỗng một tiếng quát nhỏ chỉ vừa đủ nghe:

- Này này này!

Thằng gian gầm một tiếng trong cổ họng, đẩy dúi bà Son một cái, rồi nhảy lên bờ vùng bỏ chạy. Nhưng kìa lạ không? Thằng gian trượt chân xuống một ổ gà, đang lảo đảo thì người bắt được kẻ gian lại đỡ vội lấy vai hắn, rồi cả hai cùng cúi rạp lưng phóng vùn vụt như hai mũi tên bay là là trên cỏ mất hút vào rặng cây đỗ ma mọc hoang um tùm cạnh rừng bạch đàn. 

Tất nhiên bà Son không thể nhìn thấy cảnh đó. Khi bà lồm cồm kéo áo đứng được lên, thì bốn bề đã im như tờ, như chưa hề có chuyện gì xảy ra. Bà gạt tấm vải mưa, xéo chân lên giận dữ rồi hào hển nhảy lên đường, miệng vừa rên hư hư, vừa chạy như ma đuổi ma ám.

Bà Son không chạy về làng, không chạy về nhà, mà chạy thẳng ra phía đồng Chùa. Nỗi uất ức, sự chán ngán đến cực điểm vì bị làm nhục. Kẻ bị vu vạ và người được vu vạ đều hùa vào làm nhục mình, khiến bà Son không còn thiết gì, không còn sợ gì nữa. Bà cứ chạy, chạy như mê như mụ. Cánh đồng mờ mịt hơi sương. Trong lòng, trong trí bà Son cũng đang mù mịt tựa khói ám. Đôi chân chạy như bị xui bị khiến. Có tiếng nước chảy ồ phía trước. Bà Son hào hển lao tới, như đấy là nơi giải thoát duy nhất đang chờ đón!.

Đấy chính là chỗ vai cày bờ sông!

Đúng lúc này cuộc họp chỉ riêng những người đàn ông quan trọng của chi họ Vũ Đình cũng vừa kết thúc. Tùng kiếm cớ không biết uống rượu rồi chào ông Phúc và hai ông dượng là chồng bà Lộc, bà Tài, rồi lẳng lặng ra về, lòng nặng trĩu. 

Lúc tối, ăn cơm xong được một đỗi, thì ông Phúc sai con sang gọi Tùng đến. Tới nơi đã thấy ông Phúc và chồng bà Lộc, bà Tài đang ngồi uống nước suông chờ Tùng. Vừa chỉ ghế cho Tùng ngồi, ông Phúc nói ngay rằng cuộc đấu khẩu đấu trí ngày mai chỉ cần bốn người này là đủ chứ không trông chờ gì vào hai anh chàng Bính và Lương là hai người họ hàng bên ngoại đã được chính ông Phúc dìu dắt vào đảng từ ngày ông còn tí chức tí quyền. Nhưng vì bây giờ Bính vẫn làm thủ kho và Lương vẫn được làm chân chạy vật tư, cả hai đều bị xì xào là chấm mút cũng ác chiến nên bây giờ hai anh chàng cứ chơi bài ngậm miệng ăn tiền! Người không động đến ta, thì ta không động đến người! Ông Phúc nói, ngày mai lúc đối chất với bà Son và Thử chỉ cần ông và ông Tinh chồng bà Lộc là đủ. Nhưng đến khi vào họp chi bộ thì tất cả nhà ta phải lên tiếng để bảo vệ, thanh danh cho dòng họ. Đây là trách nhiệm của mỗi người khi đứng trước nguy cơ bị kẻ khác bôi bẩn! Còn những mắc mớ nhỏ nhật trong nhà với nhau, lúc này phải dẹp đi, nghĩ đến cái lớn trước đã. Ông Phúc nói, ông đã dồn Thủ trước mặt bí thư huyện ủy lúc chiều, ngày mai phải tiếp tục cho hắn biết thế nào là lễ độ trước tất cả tai mắt của dân làng.

Còn Tùng - ông Phúc quay sang Tùng - cậu biết anh có cái khó của anh. Còn trẻ, lại là đảng ủy mới, không muốn người ta dị nghị là cục bộ hẹp hòi, nên nhiều cuộc anh phải im lặng. Nhưng đến lúc này im cũng chẳng được! Phải có chính kiến, phải bảo vệ chân lý!

Tùng nắm lấy câu nói của ông cậu:

- Vâng, cháu sẽ đứng về phía chân lý! Cháu không ngờ chuyện lại nổ to ra đến thế. Ngày mai nghe đôi bên trình bày, rồi cháu sẽ có quan điểm đúng đần của cháu. 

Tùng nhìn ba người bề trên của mình, mặt mũi ra dáng đắc thắng lắm, anh hỏi nhỏ:

- Nhưng nếu ngày trai bá Son không chịu ra đối chất thì sao?

Ba ông bỗng như bị hẫng một cái. Đúng là các ông chưa lường đến tình huống này! Ông Phúc bỗng quả quyết: 

- Thì cứ thằng Thủ mà dồn! Vì bà ấy có ra hay không, thì mục tiêu của ta vẫn là thằng Thủ, chứ ai chấp đàn bà làm gì!

Tùng ra về, chán ngán đến bã bời. Anh bỗng thấy thương bà Son quá. Dù không có căn cứ gì, nhưng Tùng tin là bà Son đã bị lợi dụng, bị thúc ép. Buổi chiều ở cuộc họp ra, nghe vợ ông Phúc chửi đổng, Tùng đã chạy vội về giục bà Sang ra can.

- U bảo mợ Phúc phải thôi ngay đi, không thì ủy ban sẽ gọi lên phạt vi cảnh đấy!

Lúc này Tùng muốn gặp bà Son quá, để xem hư thực thế nào. Anh bỗng thấy ấm ức cả Thủ, cả Phúc, chỉ muốn bóc tuột hết nhưng lớp ngụy trang của họ. Họ là những con nhím, bộ lông của họ là cả một tấm áo giáp đây những mũi tên nhọn! Bóc đi không dễ, nhưng chả nhẽ chịu bó tay mãi sao? 

Tùng đi vơ vẩn, rồi như sự quen chân nhớ lối, Tùng cứ bước thẳng đến phía nhà ông Hàm, mặc dù anh cũng không biết mình đến để làm gì. Thật may cho Tùng, bây giờ Đào mới ở nhà Minh tồ về. Buổi tối họp chi đoàn xong, Minh lại kéo Đào về nhà mình ăn mít. Đào vừa đẩy cánh cổng khép hờ thì Tùng bỗng mọc ra ngay phía sau, cứ như Tùng đã trồng cây si ở đây từ lúc nào. Đào giật mình lùi sang bên, nhìn trừng trừng:

- Anh còn đến đây làm gì? Họ hàng nhà anh chửi u tôi khắp làng chưa đủ hay sao?

Tùng đan chéo hai tay trước ngực, cố chọn một giọng thật nghiêm nghị đàng hoàng:

- Đào em binh tĩnh. Anh muốn biết rõ sự việc vì ngày mai có cuộc họp...

Đào gạt phắt không cho Tùng nói hết:

B- iết rồi! Biết rồi! Ngày mai họp để bắt u tôi nhận lỗi chứ gì? Nghe rồi! Biết rồi! Anh không phải nói!

- Không phải thế, kìa Đào!

Tùng cuống quít, nhưng cô gái ương như ổi đã vùng vàng đẩy cổng bước vào rồi hạ phắt cánh dại ken bằng nhưng gióng tre đực ngâm cứng như sắt, xập đánh rình một cái. Biên giới lại đóng cửa! Cô này thật là ngang cành bứa chứ không bỡn!

Đào dội nước ròe ròe rửa chân, rồi vào nhà. Đèn vẫn sáng. Hai anh em ông Hàm - Long chưa ngủ. Ông Hàm nửa nằm nữa ngồi trên đi-văng. Ông Long ngồi xếp bằng trên sa-lông bên này. Cả hai cùng trầm ngâm như vừa bàn xong một việc hệ trọng. Chiếc đồng hồ ô-đô trên tường đánh binh boong mười tiếng. Đào ngồi mớm xuống chiếc ghế ngoài cùng, rót nước sịt soạt uống. Biết chị về, cái Hoa nằm trong buồng hỏi ra, giọng tỉnh như sáo:

- U chưa về hả chị Đào?

- Ơ tao tưởng u sang bá Cả về rồi.

Cái Hoa vục dậy đi ra, mặt mũi bồn chồn:

- Em tưởng chị cũng sang đấy.

- Tao đi họp đoàn cơ mà.

Ông Long quay sang bảo Đào:

- Ơ hay chị Đào chạy sang bá Cả xem...

Ông Long chưa nói hết câu thì cái Hoa nhìn ra chợt kêu rú lên. Từ dưới sân, con khoang đội sùm sụp chiếc nón tơi trên đâu, cái đuôi xù ve vẩy như bông lau. Chân rón rén như kiểu đi của ma, của quỷ. Nó đi thẳng lên hè. Tiếng kêu của cái Hoa khiến nó dừng lại, ngỏng cô lên. Mê nón tròng teng rơi xuống đất. Con khoang rít ẳng một tiếng như bị đánh, rồi quay lại nhảy phốc xuống sân.

Tất cả anh em, bố con ông Hàm cùng lặng đi đờ dẫn, tóc gáy dựng cả lên. Chén nước trên tay Đào rơi choang xuống vỡ tan. Tiếng vỡ khiến Đào bừng tỉnh, cô kêu lên thất thanh:

- U làm sao rồi! U bị gì rồi! Giời ơi đúng u bị làm sao rồi!

Cái Hoa quáng quàng bíu lấy Đào. Hai chị em ôm nhau khóc rầm rĩ. Lúc này Tùng vẫn đứng ngoài ngõ. Mặc dù biết chắc Đào không ra, nhưng sự si mê khiến Tùng cứ lần chần đứng đó. Bỗng nghe trong nhà khóc lóc ỏm tỏi, tưởng Đào lại bị bố mẹ mắng. Tùng liền bật lửa châm một điếu thuốc rồi rảo bước. Tùng không biết đằng sau bụi hóp rùm roà anh vừa đi qua, có hai người đang nấp ở đó.~

- Thẳng Tùng hả chú? - Một người hỏi thầm thì.

- Ơ thằng Tùng - Người bên cạnh cũng trả lời rất nhỏ

- Nó đi đầu lại sang đây? 

- Nó muốn ve con Đào từ lâu rồi, nhưng chưa được! Người cao dong dỏng giải thích rồi quay lại dặn: 

- Bây giờ anh cứ đứng đây, để ta vào xem có chuyện gì mà um sùm lên thế.

- Sao không thấy tiếng đàn bà ấy nhỉ?

Người cao dong dỏng bước ra, đàng hoàng rút chốt cổng đi vào. Bỗng tiếng la từ trong nhà vang ra tận ngoài ngõ khiến người đứng trong bụi hóp nghe rõ mồn một:

- Kìa chú Thủ! Chú Thủ! U cháu đâu? U ơi hu hu!

Người đứng nấp ở bụi hóp vừa vào là Thủ? Phải! Chính Thủ! Và người còn lại vẫn nấp ở đó không phải ai khác, chính là Cao, cánh tay mặt của Thủ. Kẻ bắt cóc bà Son lúc nãy, rồi lại có người vờ đến giải nguy, không phải ai khác, mà chính là họ! Buổi chìêu, khi lá đơn kiện cáo được công bố đã làm cho cuộc họp vỡ tóe ra, ông Luân đã chỉ trích Xuân Tươi một mẻ nên thân về sự làm ăn tùy tiện đến không còn ra thể thống gì nữa 

Anh em ông Phúc đã chớp ngay lấy thời cơ trình bày một lô sự kiện với bí thư huyện ủy. Ngoài những việc trước mắt, Phúc nhắc lại cái đơn đã gửi lên huyện mấy tháng trước kề về sự vô lý trong việc ông trúng cử hội đông nhân dân xã với số phiếu cao, đã có người đề xuất ông làm phó chủ tịch xã, nhưng đảng ủy, mà cụ thể là Thủ đã gạt đi với lý do là nên trẻ hóa đội ngũ cán bộ và chỉ thí cho ông cái chức trưởng ban kiểm soát hợp tác xã cũng với lý do bao biện là ông thông thạo công việc hợp tác xã hơn là làm công tác chính quyền. Nhưng sự thực đây chỉ là cái chức hờ, chứ chẳng có việc gì hết. Thỉnh thoáng hỏi, thì chủ nhiệm Vinh nói rằng bây giờ khoán đất, khoán ruộng, ai mạnh người ấy làm, đến chủ nhiệm cũng không có việc chứ nói gì đến cái chân kiểm soát?

Ông Luân gật gù, hứa sẽ xem xét chu đáo, và còn khen Phúc đã xử trí đẹp trong việc làm của ông Hàm. Vừa thấy Thủ nhấp nhổm định nói, Phúc đã kéo Tính đứng dậy, chào ông Luân rồi đi thẳng, cứ như Thủ là đồ bỏ! Ông Luân cũng đứng dậy chuẩn bị ra về. Quay sang Thủ, ông nói với giọng buồn rầu:

- Thì ra không phải chỉ có những việc lôi thôi về tiền nong, thuế khóa, đất đai. Vì nếu chỉ có thế, thì lúc sáng nghe anh trình bày cách giải quyết, rồi nghe Quàng thanh minh về mấy cái sổ tiết kiệm, thì tôi thấy dẹp cho yên cũng không có gì khó. Nhưng giờ thì gay rồi! Trước mắt đội công tác của huyện sẽ ở đây theo dõi giải quyết. Xưa nay tôi không nghĩ đây là một điểm nóng của huyện! Có le tôi đã quá chủ quan với sự yên ồn bề mặt!

Rồi ông Luân bước đi với dáng ủ rũ, khiến Thủ cũng tan nát cả cõi lòng! Đến chiều tối trước những sự giở chứng của bà Cả, bà Son, rồi họ lại dắt nhau sang nhà bà Cả, nơi không còn ai quản lý được, họ sẽ nói với nhau những gì? Kiểu này không chừng vỡ lở hết. Gậy ông đập lưng ông thì hố to! 

Thủ nôn nao hết cả ruột gan. Anh không còn nghĩ được gì khác ngoài việc duy nhất là phải tìm mọi cách để xoay chuyển tình thế ngay trong đêm nay. Mà chỉ được phép xoay để giành phần thắng, chứ không được nhận phần thua! Thua là sẽ kéo theo sự sụp đổ dây chuyền, chỉ còn tay trắng! 

Thủ bỏ cơm tối, ngồi im lặng đốt hết điếu thuốc này đến điếu thuốc khác, tính kế. Khi Luyến đã làm xong tất cả mọi việc, rồi cài cửa trước cửa sau, bây giờ chỉ còn việc lên giường, thì Thủ vùng đứng dậy ra đi. Thủ quyết đinh phải dùng biện pháp cứng rắn. Luyến ngạc nhiên thấy chồng rút tấm vải mưa trên dây mắc áo như để gói ghém cái gì. Thấy mặt chồng đăm chiêu quá, Luyến không dám hỏi. 

Cao vừa tắm xong, định đi khểnh, thì Thủ đến ra hiệu có việc gấp. Hai người lùi lùi đến thẳng nhà bà Cả. Khi nhìn rõ vợ chồng ông Khừu và bà Son vẫn trải chiếu ngồi ở góc sân, trước nhặt là mâm rượu và ngọn đèn con, lúc ấy Thủ mới trút ra một hơi thở, rồi quay sang thầm thì giao việc cho Cao. Xong, hai chú cháu ấn vào bụi chờ.

Thế rồi mọi việc diễn ra đúng như sự sắp xếp. Thủ nghĩ cái gì cũng trúng phúc như đánh đáo, đánh thế! Rồi Cao vác bà Son lao xuống cánh đồng trũng. Rồi Cao nói giọng mũi đúng những lời Thủ đã dặn. Rồi vật lộn, xé áo như sấp cưỡng thật. Rồi Thủ bịt tay vào miệng mình hét như người vô tình bắt gặp. Rồi cả hai cùng tháo thân.

ẩn vào một bụi cây sau vườn nhà bà Cả, vì Thủ đoán bà Son sẽ khóc mếu chạy trở lại nhà chị gái để kể lể sự tình. Và không chừng bà Cả sẽ đốt đuốc xông đến nhà Phúc. Dù không đủ cớ bắt tội Phúc, nhưng chị em bà Cả cứ lu loa rầm rĩ lên. Vậy là Thủ có cồ để xoay rồi. Lúc ấy những đơn từ, biên bản kia mới có hiệu lực.

Nhưng chờ mãi không thấy động tĩnh. Hay là bà ấy đã chạy tắt về nhà? Phải nhanh chóng kiểm tra. Lúc này Thủ chỉ còn cuống lên với ý nghĩ phải thắng! Phải thắng! Thủ sẵng sàng làm tất cả để sáng mai bước vào cuộc đối chất, anh phải làm chủ tình thế ngay từ đầu.

Chú cháu họ liền lộn trở lại. Cao chạy sau, hai mang tai nóng bừng với ý nghĩ cái bà này lạ thật, tuổi tác như thế mà vú vê vẫn thây lẩy, chứ không như vợ mình, mới hai con mà ngực nghiếc đã biến đi đâu hết cả, lép kẹp như cá rô đực!

Hai người vừa tới nơi thì gặp Tùng ho húng hắng đi ra. 

- Thôi nín đi cháu, cứ bình tĩnh. Giờ ta sang nhà bà Cả xem sao - ông Long bảo chị em Đào bình tĩnh, nhưng tiếng ông đã run bắn. 

Cuối cùng chỉ còn một mình ông Hàm ở nhà, còn tất cả huơ đèn pin rùng rùng kéo đi.

Ra tới ngõ, Thủ lùi lại sau, tạt vào bụi hóp như đi tiểu. Ghé sát vào tai Cao, giọng Thủ nhợt nhạt hắn:

- Điềm gở, có khi hỏng bét rồi!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Mười chín - VN thu quan

Cuộc họp sáng nay, trưởng đoàn công tác huyện đề nghị với bí thư Xuân Tươi phải thay đổi chương trình. Anh nói:

- Hôm qua ta đã vội vàng và nhân nhượng hữu khuynh. Không thể chiều theo ý một cá nhân nào, càng không thể nên đứng về một phía nào. Nhưng chuyện cá nhân giữa ông Phúc và ông Thủ hãy tạm để đấy đã. Phải tìm hiểu kỹ nguyên nhân đã.

Các đảng viên lục tục kéo đến. Túm năm tụm ba, thì thầm to nhỏ suốt dọc đường. Đêm qua cả làng lại nháo nhác cả lên về tin bà Son. Sáng nay vẫn chưa thấy tăm hơi, Thủ vẫn đi lại thư thái, nhưng mặt mũi không giấu được anh đang nghĩ ngợi lung lắm. Cao thì nhớn nhác ra mặt. Lần đầu tiên đêm qua Cao thức trắng. Sáng ra người háo, uống nước như còn mà người vẫn nóng như rang. Thỉnh thoảng Thủ lại đưa mắt nhìn Cao kín đáo. ấy là Thủ nhắc, Thủ kèm để Cao không phụt ra điều gì sơ hở.

- Thôi ta vào các đồng chí ơi! Hôm nay nhiều vấn đề lắm - Xuân Tươi lại vỗ vỗ tay mời mọi người.

Tất cả vừa yên chỗ, Xuân Tươi đứng lên nói:

Hôm nay ta phải làm lại các đồng chí ạ. Vội vàng như hôm qua là hỏng! Tôi xin nhận khuyết điểm! Chúng ta không được dùng một nghị quyết lớn của đảng để sát phạt nhau! Từ giờ việc điều hành chính sẽ là đội công tác của huyện.

Bỗng có tiếng chao chát ngoài ngõ. Mọi người vừa quay ra, thì bà Cả đùng đùng chạy tới sân. Quần ống thấp ống cao, phô hai ống chân dài và đen. Tay áo cũng bên xắn bên không. Khuôn mặt gầy của bà cứ gồ lên phừng phừng.

-Thưa các ông các bà đảng viên của cả làng? Nghe nói có cả người của huyện xuống nữa. Tôi xin hỏi rằng là dì Son em tôi có tội tình gì mà các ông các bà bắt dì nó ra giữa làng để vặn vẹo? Tại làm sao nó phải làm cái việc kiện tụng, các ông các bà có biết không? Thì cứ hỏi ông Thủ ngồi kia? Hỏi cậu Cao ngồi kia! Nó bỏ đi đâu từ đêm qua đến giờ? Nó mà làm sao thì tất cả không xong với tôi đâu! Cả ông Phúc kia nữa! Ông để vợ ông lộng mồm như thế à. Rồi tôi phải gang mồm, móc họng ra cho chửa cái thói...

Xuân Tươi chạy ra ôm lấy vai bà Cả kéo ra sân, miệng rối rít:

- Bá cứ bình tĩnh, em biết cả rồi! Em hứa sẽ làm công minh. Trưởng đoàn công tác huyện cũng chạy ra nói, bà Cả mới nguôi ngoài. Một vài Đảng viên trung gian không thuộc bên nào đề nghị phải xem xét ngay việc bà Son, chứ không thể đánh bài ỉm được, vì nếu xảy ra chuyện gì thì chi bộ không phải là không có trách nhiệm.

Thế là lại tranh luận um sùm. Một thôi một hồi, thấy rối rắm quá, vì càng bàn cãi càng đi xa nội dung, càng không ai chịu ai. Trưởng đoàn công tác huyện lại hội ý với Xuân Tươi thôi đành tạm hoãn để chuẩn bị lại cho cuộc họp buổi chiều chu đáo hơn. Thế là cuộc ra quân lần hai lại xúi! Cả đôi bên ra về như bị bước hụt, vì đang ngứa gan ngứa miệng?

Trong khi đó bà Cả và chị em Đào cứ nháo nhác. Đến lúc này thì anh em ông Hàm cũng nao núng lắm rồi. Đứng ngồi không yên, lòng dạ bổi hổi, hơi tý là giật thót cả người. Vẫn không ai biết bà Son ở đâu!

Ông Phúc chưa về đến nhà, đã nghe hàng xóm mách là bà Dần vợ ông và cô Cành con gái đầu bà Cả đã có chồng có con, đang cãi nhau như chợ vỡ ở ngoài Soi Dâu. Ông Phúc bỗng tức lộn cả ruột. Đúng là đàn bà chỉ tổ làm rách việc. Tối hôm qua ông đã gắt ầm lên về việc bà Dần đi chửi như như khua mõ khắp làng rồi. Không cần phải hàng tôm hàng cá như vậy, vì ông đã nắm đằng chuôi con dao hai lưỡi này! Giữa lúc phải trái, thắng bại đang lừa miếng nhau như con dao hai lưỡi, thì anh nào nắm được đằng chuôi, anh ấy thắng. Trong lúc ông đang bị dồn vào thế nắm đằng lưỡi, phải ngậm bồ hòn làm ngọt, thì bỗng thế cờ lật ngược. Chính vì chú cháu Thủ Cao, Cao Thủ quá hiếu thắng, quá chủ quan đến mức coi trời bằng vung, định đánh một đòn chết tươi để kết liễu anh em chi họ Vũ Đình trước bàn dân thiên hạ, nên đã cuồng lên mà mất hết tỉnh táo, thì bỗng dưng con dao quay ngược lại! Chính bà Son, bà Cả đã vô tình đẩy con dao quay ngược lưỡi? Cũng là gây oán, trả oán đấy thôi! Nhưng lời chao chát của bà Cả vừa rồi, đấy chính là cái chuôi dao để ông cầm mà phạt chú cháu Thủ - Cao cứ là gãy rôm rộp như phạt mía! Thế cho nên không việc gì mà phải đanh đá cá cầy, cho dân làng thêm ghét.

Ông Phúc tính phải ra ngay Soi Dâu để ghìm cái máu hổ của vợ. Cô Cành con gái bà Cả tuổi đã sồn sồn cũng không phải tay vừa. Chanh chua thì khế cũng chua. Cành cũng chao chát nanh nỏ như mẹ. Bây giờ chỉ cần ta gây thêm chuyện gì là chú cháu Thủ Cao sẽ dựa vào đấy để đánh lạc mục tiêu. Rồi thì tôi có khuyết điểm chuyện này, anh cũng thiếu sót chuyện kia. Thế là hòa! Hòa?

Về đến nhà thấy cửa đóng im ỉm, ông Phúc vớ lấy chiếc mũ là cọ đi ngay. Hôm nay mẹ con bà Dần đi gặt nốt đám ruộng ở ngoài Soi Dâu giáp sông Công. ở vùng này, tất cả những bãi sa bồi bên sông đều được gọi là Soi. Thuở xa xưa Soi Dâu đã trồng dâu nuôi tằm, nhưng nghề ấy không thịnh ở đây. Chưa ra tới nơi, ông Phúc đã được biết vừa mới rồi bà Dần và cô Cành sau một hồi lời qua tiếng lại, đã xông vào xé áo nhau làm náo loạn cả cánh đồng. Người lớn phải lao vào kéo hai người như hai con gà mái mổ nhau, còn đám trẻ con thì khoái đến tận củ tỉ, chúng nhảy lò cò hò reo: A phóng chưởng rồi! Bố tướng quá! Bây giờ hai bên đã lui vào thế phòng ngự. Nhưng chốc chốc lại câu pháo sang nhau.

Cô Cành gặt ở thửa ruộng trên này. Tay cắt lúa soạn soạt, nhưng mồm vẫn cứ toang toang giữa trời đất. Đây, cô đang câu pháo bằng cách quát đứa con gái hơn mười tuổi đang đuổi bắt muỗm:

- Đi khuân lúa lên bờ. Đã bắt thì bắt hổ bắt báo bất hùm bắt cọp mà thui mà nướng cho sướng cái đời, chứ bắt làm gì con muỗm muỗm?

ấy đấy, thế là phạm húy sát sạt đến tên vía bà Dần rồi! Mà cô Cành lại muốn thui, muốn nướng cái người cầm tinh hổ nữa cô đấy! Bị chạm nọc, bà Dần đang lượm lúa ở mãi thửa ruộng vành khăn dưới kia cũng gầm lên với tháng Kiệm, thằng dân đang xếp lúa vào xe cải tiến. Bà phản pháo:

- Sao chúng mày lại xếp lộn tùng phèo như thế thì được mấy nả? Con giai chứ có phải con gái đâu mà dốt thế! ấy là bà Dần đang móc máy cái ghen đẻ toàn con gái của nhà cô Cành đấy. Đời ông bà cô Cành chỉ đẻ được bà Cả, bà Son. Đến bây giờ Cành lại làm một lèo bốn đứa con gái. Cô vẫn lấy làm cay cú về cái chuyện đẻ đái của mình lắm! Bị chạm đúng nỗi đau âm ỉ, Cành nổ súng ngay, giọng lại vóng vót như hát đối:

- Có là ngựa là hổ thì cũng chui từ cái chỗ kín của người đàn bà ra! Từ con ba mươi đến thằng chín chục cũng chẳng thoát được cái lỗ rò ấy?

Câu sau cùng lọt vào tai ông Phúc. Ông thấy da mặt mình đã sần lên. Vợ ông tuổi hổ, cụ Cố Đại thọ 90 tuổi, vậy là cô Cành đã vơ tuốt ráo vào một câu chửi! Nhưng ông Phúc biết bỏ qua đối tượng phụ, vả lại trong lòng ông đang thầm cảm ơn chị em bà Cả đã vô tình giành cho ông phần thắng, nên ông đủ bình tĩnh mềm mỏng:

- Thôi cô Cành ạ, có chuyện gì đã có tôi đây. 

Cành quay lại, làm ra vẻ ngạc nhiên như bây giờ mới nhìn thấy ông Phúc. Khuôn mặt gồ của cô tía lên dưới vành nón, và giọng vẫn cong cớn:

- Ông cứ hỏi cả làng trên xóm dưới xem là ai gây sự trước? Chiều qua mà tôi ở nhà thì đừng có hòng động đến dì tôi Sinh sự thì sự sinh.

- Thì hôm nay có gì cô cứ nói với tôi - ông Phúc nói nhỏ rồi đi xuống thửa ruộng nhà mình.

Bà Dần vốn nể chồng, nên thấy ông ra bà xếp ngay miệng lại cứ cắm cúi gặt như mải mê lắm. Thằng Kiệm, thằng dân cũng nem nép xếp lúa. Ông Phúc đang định nói một câu nghiêm nghị trách móc vợ, thì bỗng tiếng la thất thanh phía cuối cánh đồng, chỗ. giáp bờ sông:

- Cô Cành! ơi cô Cành?

Cành vẫn đang lóe xoè la đứa con gái, giật mình quay lên nhìn mấy đứa trẻ chăn trâu đang cởi trần trùng trục định xuống tắm sông, nhưng bỗng chúng chạy tóe trở lại, vừa chạy vờ gọi ú ớ Cô Cành! Cô Cành! như một lũ động kinh. Cành hở, hở rồi vứt liềm hớt hải chạy đến. Theo tay chỉ của đám trẻ trâu, cô lao xuống bờ sông. Rồi chính cô cũng chạy tốc trở lại. Vừa ngã dúi ngã dụi, vừa khóc rầm rĩ, hai tay bò bới quáng quàng như bỗng hóa điên hóa mù: 

- ơi giời ơi! Dì tôi? Dì tôi!

Người ông Phúc bỗng giật mạnh một cái. Rồi hoàn toàn vô thức, không kịp đắn đo kìm nén, ông vứt bó lúa đang lượm, chạy bổ lại.

Chỗ ấy chính là đoạn sông Vai Cày!

Có một góc của cõi lòng đã cất kỹ, đã giấu kín cho quên đi bây giờ bỗng bị khua dậy! Ông Phúc chạy đến chỗ lùm tre là sát trên mặt nước. Quãng này sông ăn hoắm vào thành hình chữ C, nhưng người thôn quê chỉ nhìn nó giống như chiếc vai cày. Nước lừ đừ trong đám rong trôi trôi ra theo xoáy nước. Ông Phúc kêu á một tiếng, hai mắt giật giật kinh hãi nhìn hút vào cái hình dáng đã hiện ra rõ mồn một. Bà Son!

ông Phúc hoa tay, hét lớn: 

- Lại đây! Lại đây!

Tất cả chạy túa lại. Cả vợ con ông Phúc cùng hớt hải đến. Nhưng không ai dám tới gần, mặt mũi cứ táo tác bợt bạt ra. Cô Cành thì vẫn nửa mê nửa tỉnh, vật vã trên đất. Ông Phúc vẫy thằng bé nhỉnh hơn cả trong đám trẻ trâu lại, rồi ông lập cập bước xuống mép nước. Ông nhoài người ra trong tư thế bơi đang, khẽ nấm lấy tay áo của người tử nạn đã biến dạng, trương to như vữa ra trong quần áo. Bàn tay co quắp răn rúm. Cái miệng méo đi. Hai con mắt bạc nhợt ngâm trong nước vẫn mở trừng ra, như cũng kinh hãi về cái chết của chính mình. Mái tóc dày xổ tung, cuốn lỏa xỏa trong nước như đang run rẩy, run rẩy. Ông Phúc cúi xuống lùa một tay dưới gáy, một tay dưới lưng người đàn bà đã cho ông những ngọt ngào, đã cho ông những cay đắng, bây giờ đang dập dềnh chìm nổi trong nước. Ông thầm nói bằng cái nhìn rối bời. Tôi đây! Phúc đây! Chính ở chỗ Vai Cày này, ngày ấy bà rủ tôi bỏ nhà, bỏ làng đi lên rừng hay xuống biển cũng được miễn là có nhau. Tôi sợ, tôi chối. Bà bảo đến nước này thì chỉ còn muốn chết? Mà muốn chết trong vòng tay của nhau! Nếu em chết trước, anh hãy cho em nằm trên tay anh một lần cuối. Và đêm đầu tiên em ở một mình dưới đất, anh hãy ra ngồi với em, dù âm dương cách trở? Tôi đã bảo đứng có nói gở. Dù có thế nào thì sống vẫn hơn chết! Thế là bà giận, bà cáu, bà là ầm ầm lên. Tôi phải bịt lấy miệng. Bây giờ sau mấy chục năm lở bãi, tóc đã bạc, tới lúc tôi đưa bà đi một đoạn, đưa bằng đôi tay của tôi đây!

Ông Phúc cúi xuống thấp nữa. Một luồng hơi lạnh phả lên, thấm rất ro như thổi vào từng đầu ngón tay, lùa vào từng mao mạch, nghe tê tê lạnh lạnh, chạy mãi lên cườm tay. Sau bao nhiêu năm không giáp mặt, bây giờ lại nhìn tận mắt, chạm tận tay vào làn da của người xưa, nhưng là một làn da đã sũng nước, trơn nhầy như cá. Ông Phúc đựng thông lưng, định xốc thi thể bà Son lên bờ, thì bỗng hốt hoảng tưởng như mình nhấc một khối chì, nặng đến dúi người xuống. Ông ngoái lên định gọi thằng cu lớn nhất trong đám trẻ trâu tới giúp, nhưng thấy nó đang run rẩy tái xám trên bờ, ông lại cúi xuống, gồng sức vào hai cánh tay nhấc bật thi thể đã trương như một cái phao lên khỏi mặt nước, rồi loạng choạng lên tới gốc sim, thì hai mắt ông hoa lên, tay lạnh đến cứng đờ ra, ruột gan cuộn thốc tháo.

Thi thể bà Son vừa chạm đất, tức thì từ mũi xổ ra hai dòng máu còn chưa ngả màu, vẫn tươi đến rợn người. Cô Cành đi như lê đến, vừa run rẩy rờ rẫm như người lòa trên cái bụng trương to đến kênh hết cả áo của người dì xấu số, vừa than khóc đứt hơi đứt tiếng:

- ối dì ơi là dì! Sao dì lại chết khổ thế này dì ơi!

Một người đàn bà từ dưới đồng vừa chạy tới, quỳ xuống lấy khăn vuông thấm máu trên múi bà Son. Ông Phúc cầm chiếc nón của đứa con cô Cành đang khóc rũ rượi cạnh mẹ, úp lên mặt bà Son. Trong phút giây cuối cùng, ông nhìn hút vào khuôn mặt trương phù đang xám lại rất nhanh, và đôi mắt đã được người đàn bà hàng xóm vuốt xuôi xuống, nhưng không khép lại được, vẫn mở lom lom như còn đây ai oán nuối tiếc.

Thêm nhiều người từ các đồng xa nháo nhào chạy đến. Ông Phúc bước lùi trở ra, mắt ông vẫn nhìn vào chiếc nón úp trên mặt bà Son. Thật là chiếc nón tiền định cho số phận! Ngày xưa người ta đặt thành ca, thành vè: chiều tà dạo mát bờ sông, thấy cái nón trắng mà không thấy người... ấy là cái nôn quét quang dầu bóng nhoáng như thoa mỡ của cậu giáo Phúc mua tặng cô Son đấy! Chiếc nón ấy đã đưa cô Son vào tuổi rực rỡ của người con gái. Còn bây giờ chiếc nón này đưa bà Son từ giã cõi đời!

Ông Phúc vẫn bước giật lùi. Nước từ chiếc quần trên người ông rỏ xuống ròng ròng. Chợt linh tính báo cho ông có một cái nhìn bỏng rát phía sau gáy. Vũ Đình Phúc vừa quay lại thì đã thấy sừng sững trước mặt mình Trịnh Bá Hàm đang thở hồng hộc. Cái lưng gấu gù gù, hai tay nắm lại, đôi mắt cá rói đỏ đến tối xầm. Sự điên khùng nhất của Trịnh Bá Hàm lúc này chưa phải là cái chết của người vợ đẹp, mà Hàm thấy hớa ra bao giờ mình cũng là người đến chậm. Vũ Đình Phúc luôn luôn đến trước, luôn luôn hưởng trước ta! Cả đến cái chết của Son, Phúc cũng chứng kiến trước ta! Lúc nãy Trịnh Bá Hàm vừa rót rượu ra, thì nghe có tiếng gọi lạc giọng: Bác Hàm! Giời đất ơi Bác Hàm! Bá Son chết ở ngoài sông rồi! Chỗ Vai Cày ấy, bị ông Phúc và mấy người làm đồng vừa vớt bá từ dưới sông lên! Chén rượu trên tay rơi đánh choang, Hàm chạy rông đi như một con thú bị thương. Đầu óc bừng cháy trong nỗi thèm khát đập phá, thèm khát trả thù!

- Mày! Mày... Ai thèm đến cái mặt mày ở đầy?

Phúc vừa quay lại, thì Hàm gầm lên, rồi vung tay lao vào người Phúc. Nhưng sự hốt hoảng bao giờ cũng hỏng việc Nhanh như cắt, Phúc né người sang bên gạt khẽ chân, khiến Hàm mất đà ngã chúi về phía trước. Nhưng ông trưởng chi họ Trịnh Bá đã vùng ngay dậy và nhìn thấy chiếc đòn gánh của bà hàng xóm phía trước, Hàm nhảy bổ đến vồ lấy chiếc đòn, rồi hung hãn quay lồng lại Phúc. Mấy người đàn bà la thất thanh. Nhưng thình lình như từ dưới đất mọc lên, một múi súng săn đen ngòm đã chĩa thảng vào mặt Hàm? Và Tính, người em rể của Phúc, ông quản đốc nghỉ hưu suốt ngày đi săn chim săn cò, đã kíp thời lao bố đến. Tính cũng hét lên giọng ăn tươi nuốt sống đối thủ vì ông em rể này cũng rất ham chuyện đấu đá:

- Dừng lại? Tiến một bước nữa tôi bắn vỡ sọ!

Rồi Tính cao giọng tuyên ngôn, không hiểu Tính thuổng ở đâu được thứ lý luận này:

- Tất cả đều được làm ra từ súng! Quyền lực và sức mạnh cũng đều từ nòng súng chui ra! Bây giờ súng không ở trong tay các người! Ta đã giật được súng khỏi tay các người. Rồi ta sẽ tước hết!

Hàm sững người lại như bị trói bằng ma thuật! Nhưng kìa, ai kia nữa? Thật là anh hùng hội ngộ. Một người đang phăm phăm chạy đến và, Tính chưa kịp quay lại, thì một cánh tay dài ngoằng đã vươn tới giật phất khẩu súng trong tay Tính. Rồi nhảy một bước, cánh tay ấy lại giật phắt chiếc đòn gánh vẫn đang giơ lên như chết lặng trước mặt Hàm. Rào một cái, cả súng lẫn đòn bay vù vào cây tu hú lùng nhùng những gai. Đoạn người ấy quay lại nhìn thẳng vào Tính, hạ một lời phán quyết:

- Anh chưa đáng mặt là người cầm súng?.

Rồi nhìn lướt cả ba người đàn ông đang đứng như bị chôn sống, buông tiếp những lời chắc nịch:

- Các anh chỉ là những kẻ say thù hằn ti tiện! Một cái chết như thế kia vẫn chưa đủ để sáng mắt ra hay sao? 

Và như thể không chịu được những bộ mặt chán ngán đến vô nghĩa lý, người ấy quay đi, bước thẳng đến chỗ bà Son không ngoái lại. Cái dáng cao gầy của ông vượt lên giữa đám người cứ như con dang con sếu đi lêu đêu giữa đàn gà vịt!

Đấy là trung tá Chỉnh, tức Chỉnh húc? Ông vừa dỡ gạch trong lò xong. Mẻ này đẹp quá, gạch chín cứ roi rói như hoa như sao! Ông đang chở gạch từ lò về nhà ở cuối làng kia thì Tùng hớt hải chạy đến nhờ ông cứu viện, vì Tùng vừa nhìn thấy ông Hàm đang tập tễnh chạy ra bờ sông, hung hãn đúng thư một con hùm thọt! Tùng vừa được nghe tin bà Son và biết ông Phúc đang ở ngoài ấy. Vậy thì phải có ông Chỉnh đứng giữa, nếu không sẽ hỏng to. ở đây ông Chỉnh là người duy nhất khiến cho cả bên Trịnh Bá lẫn Vũ Đình đều nể trọng, vì ông không thuộc người của bên nào, tính tình cương trực đến cứng nhắc, và đặc biệt lại thêm ngón này nữa: ấy là ông Chỉnh còn huấn luyện thêm cho Tùng về Ka-ra-te! Mà Tùng thì đám trai tráng trong làng đã tôn là đại ca rồi, vậy mà Tùng bảo so với ông Chỉnh, anh còn cách một đoạn dài đúng như cấp bậc của hai người: thượng sĩ và trung tá? Thành ra ông Chỉnh được cả hai bên ve vãn muốn lôi kéo, chẳng phải ông mạnh về gạo bạo về tiền, hay giỏi giang về lý luận lý liếc gì, mà người ta thèm cái khả năng khi cần có thể dùng cái ngón luật rừng của vị cựu trung tá!

Trông thấy Luyến vừa khóc, vừa ôm chiếc võng đay đang liêu xiêu đi tới, ông Chỉnh vẫy lại, rồi hô mọi người đưa bà Son vào võng. Tùng là người sắn tay áo đầu tiên. Anh đứng ngay cạnh Đào đang ngồi gục khóc rũ rượi. Khi cúi xuống nâng bà Son, Tùng càng sát người Đào. Tiếng khóc ngằn ngặt của cô ở ngay bên mang tai, cảm được cả hơi nóng của tiếng thở dài và mùi vị của quần áo, nhưng Tùng biết thế là Đào càng xa mình lắm rồi. Cái chết đau lòng đầy oan khuất này càng tách hai người ra xa. Mới lúc nãy nghe tin bà Son đã có người nói: Thế là trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết rồi! Thù hằn nhau cho lắm vào!

- Ông Hàm đâu rồi? - Đưa bà Son vào võng, phủ lên chiếc chiếu! - ông Chỉnh quay lên gọi to.

Thủ hấp tấp chạy lại, mặt mũi tái ngắt, nói lập bập: 

- Vâng, vâng, bác để em lo liệu. Có gì đến chiều mới dám phiền các bác.

Rồi Thủ quay sang nổi cáu vô cớ hét mấy thằng cháu bên nội bên ngoại lộc ngộc, mà cứ đứng ngẩn ngơ như gà công nghiệp. Ông Long cũng đứng đấy, hoàn toàn như người mất hồn, lóng ngóng đến không biết làm gì... 

Anh em chú cháu Thủ cáng bà Son về nhà. Đào ôm mặt bíu vào cáng, đi lẩy bẩy như người cô sắp tan ra từng mảnh. Bà Cả đang từ trong làng đi ra, vừa khóc, vừa hờ, vừa chửi. Tùng thấy người rã rời chán ngán quá. Anh quay lại ông Chỉnh.

- Về thôi chú.

Rồi Tùng đi với ông Chỉnh ra chỗ lò gạch của ông luôn, chứ không về nhà. Những người xung quanh cũng xao xác cả lên, tay vẫn cầm liềm cầm hái, nhưng cứ đứng vón lại từng tốp, ngơ ngẩn bàng hoàng. Những người hiền lành chân chỉ thì sít soa thế là bà Son thiệt thân, đúng là cái số đào hoa bạc phận. Còn những người ra vẻ hiểu biết thì nói rằng với những cái chết như thế này, người ta phải mời pháp y xét nghiệm để tìm nguyên nhân xem tự vẫn hay bức tử, và như thế sẽ tìm ra vô khối những người liên quan, sẽ có anh bỏ bà chứ tưởng bỡn!

Nhưng rút cục chẳng có ai bỏ bà! Chỉ có người chết là thiệt thôi. Vì những người thân trong vai khổ chủ, tức anh em ông Hàm không yêu cầu đề nghị gì với xã, với huyện. Bà Son được đưa về đặt trên chiếc chõng tre ngoài sân, chính chiếc chõng người đàn bà làm thuê đang ngủ ở nhà ngang. Theo tục lệ vùng này, người chết bất đắc kỳ tử ở ngoài nhà thì không được đưa vào khỏi giọt gianh để tránh trùng họa. 

Bà Son nằm trên chõng đắp chiếc hiếu chừng hai tiếng sau thì áo quan đã đóng xong. Nhanh chóng khâm liệm, rồi áo quan lại được đặt trên chõng. Sang chiều gia đình đã tổ chức đưa ra đồng. Vì không làm lễ cầu hồn nên không mời phường bát âm. Thành ra đám tang người đàn bà vẫn được tiếng là xinh đẹp và sung sướng nhất làng, lại thật đơn giản, chóng vánh, đúng là chết theo đời sống mới, nhanh! Trước khi đưa ra đồng, Thủ thay mặt gia chủ cám ơn sự giúp đỡ của dân làng và nói vì người nhà chúng tôi mất trong điều kiện không bình thường, phải quàng ngoài trời để lâu không tiện, nên gia đình quyết định đưa người chị dâu trưởng họ hiếu thảo về nơi an nghỉ sớm, mong dân làng hiểu cho.

Rồi chỉ có những nhịp trống phát dẫn và những tiếng khóc ời ời cùng đoàn người rồng rắn đưa bà Son ra đồng. Anh em nội ngoài bên nhà Vũ Đình chỉ có chồng bà Lộc, bà Tài hai ông rể về hưu đến chia buồn, nhưng không đi theo ra đồng. Còn duy nhất có Tùng dự từ đầu tới cuối là tự ý anh. Còn lại tất cả đứng lấp ló nhìn ra. Ai cũng thấy sau đám này, cái hố ngăn cách giữa hai dòng họ lớn nhất và thế lực nhất làng càng sâu hoay hoáy! Người ta hỏi nhỏ nhau không biết rồi đây bước vào họp tiếp nghị quyết 04 để làm trong sạch đội ngũ Đảng, không biết anh nào sẽ làm sạch anh nào? Và người ta có dùng nhân chứng đã về nơi chín suối để hoạch họe nhau nữa không?

Nhưng dân làng chưa kịp mục kích cảnh này, vì chi bộ chưa kịp họp tiếp, đoàn công tác của huyện về báo cáo tình hình với cấp trên còn chưa quay lại, thì ở đây lại nổ bùng một chuyện mới! Và vẫn nổ ra ở ngay nhà ông Hàm! Người ta nghiệm thấy rằng những gia đình sau khi có tang, trong ba tháng đầu nếu không biết kiêng cữ giữ gìn thì thường hay xảy ra tiếp những chuyện bất trắc. Câu nói từ xa xưa phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí là đã mang sự đúc kết lắm lắm!

Lần này cái họa vô đơn chí đến với nhà ông Hàm nhanh đến mức không chờ phải ba tháng, cũng không chờ hết hôm cúng vía bà Son, nó đã nổ đánh toác giữa nhà ông Hàm! 

Buổi sáng ngày thứ ba kể từ hôm bà Son mất, trước khi gia đình ăn cơm, bà Cả đã sang để chỉ bảo chị em Đào việc cúng cơm cho bà Son. Nhưng hôm nay Đào không phải khấn hồn mẹ về xơi cơm nữa, vì tối qua Dương là con trai cả của vợ chồng ông Hàm từ trên khu gang thép được ông Long lên báo, đã bổ về. Thoáng thấy bà Cả từ ngoài ngõ đi vào, Dương ở nhà trên đã chạy ra chào lễ phép: 

- Bá sang ạ. 

Bà Cả nhìn người cháu trai cao dỏng dớt và trắng xanh như một cây rau cần, thật đúng với cái nghề văn thư đánh máy của cậu ta. Dương không được khỏe mạnh và hoạt bát như Dinh, người con trai thứ đang đi lao động ở nước ngoài. Bà Cả bật khóc tô tô:

- Thế là cháu mất mẹ rồi cháu ơi! Mày về không được nhìn thấy mặt mẹ nữa! ới dì Son em ơi!

Dương dìu bà bá tuy nghèo, tuy nồng thách, nhưng họ hàng máu mủ thì ai cũng thấy rõ là bà Cả yêu thương và bảo vệ hết lòng. Đào hai mắt vẫn sưng mọng, bưng bát cơm và quả trứng luộc từ dưới bếp lên đặt vào một góc bàn thờ trước tấm ảnh cũ của bà Son mới được phóng vội. Bà Son trong ảnh mặc áo cổ tim, tóc rẽ ngôi giữa, khăn nhung đội lệch, mặt trái xoan với nét môi tròn mọng và cặp mắt lá răm nhìn đăm đắm, đẹp mà buồn, thần sắc toát lên là người yểu số. Bà Cả giục Dương:

- Thắp hương lên cháu. Thắp ba nén. Hôm nay con Đào không phải khấn mẹ nữa, để anh mày làm. Rõ là cái số mẹ mày khổ, hai hôm nay con gái phải khấn thay con giai trưởng. Dương đứng ra đây bá dặn. Bây giờ cháu vái, rồi khấn thế này: Hôm nay là ngày tị tháng ngọ năm thìn, con xin mời mẹ tự phúc Son đang ngụ ở xứ đồng Cây Quéo về xơi cơm! Mẹ phù hộ độ trì cho gia đình, cho chúng con được bình yên khỏe mạnh. Đấy, chỉ cần khấn nôm thế thôi. Không phải đọc họ. Người mất không còn họ nữa. Dưới tuổi thành niên mà mất thì gọi là tự trực, tuổi can là tự phúc, cháu phải biết những điều ấy. Đứng dịch vào đây cháu. 

Trưởng nam Trịnh Bá Dương run run đứng trước bàn thờ, nhìn vào tấm hình người mẹ xấu số mờ ảo sau làn khói hương ngùn ngụt. Dương chắp hai tay đưa lên trước ngực, vừa lầm rầm đọc đến câu hôm nay là ngày tị tháng ngọ... thì bỗng ngoài sân vỡ tóe ra một tràng cười the thé, sắc lạnh như những mảnh chai sát vào nhau!.

- á a... a... Mới vắng mặt tôi có ba ngày mà nhà cửa đã tanh bành thế này rồi! Sao gà bây giờ vẫn chưa thả? Lợn chưa chăn, hả? Con khoang đang chửa, mọi hôm tôi vẫn nấu cháo cho nó ăn, bây giờ cô Đào thay tôi việc cửa việc nhà, mà bỏ phóng thiên phóng địa thế này hả? Tôi đã biết trước là cô lo chưa tới, với chưa thông mà! Nên tôi đã được báo mộng, tôi đã tìm người thay tôi! Nhưng cô đã coi người ta như con sen, con ở, ăn bám ăn nhờ không bằng Con còn trẻ người non dạ lắm con ơi!

Tất cả quay phắt ra và cùng đứng sững. Gai nỗi khắp người. Ông Hàm đang từ trong buồng chạy ra cũng bủn rủn cả chân tay, trố mắt lên nhìn người đàn bà làm thuê làm mướn đang bước giữa sân gạch trống huênh, mà vừa đi hai tay chị ta vừa rẽ ra hai bên, cứ như chị ta đang đi giữa bụi gai bụi cỏ. Phải! Trước mắt bà Cả và bốn bố con ông Hàm đích thị là người đàn bà làm thuê làm mướn, vẫn bộ quần áo tàng tàng, nhưng được giặt sạch sẽ. Người chị ta đã đẫy ra, mẩy ra sau hơn một tháng được ăn no ngủ kỹ, nhưng chân vẫn đi đất, tóc búi ngược lên khiến khuôn mặt chị ta càng dài và hai gò má càng cao, tía lên như hơ lửa. Nốt ruồi to bên lưỡng quyền càng đen mọng lên. Đôi mắt nhìn trừng trừng, con ngươi đảo ngang đảo dọc, ném những tia bỏng rát. Tiếng the thé lạnh như tiếng kim khí!

Người đàn bà đang cơn đồng nhập?

- Ôi cả đời chị cả đấy ư? Chỉ có chị là thương em nhất trên đời này thôi! Nhưng em phải về trước chị rồi! Em đã gặp thầy u rồi! Trước khi về em đã tìm được người lo liệu thay em ở trên này! Chị thương em thì dàn xếp giúp em!

Vừa nói người đàn bà làm thuê vừa giơ tay bắt chuồn chuồn, chân cứ tiến thắng đến chỗ bà Cả. Bà Cả cuống quít hai tay chắp trước ngực, nói hào hển run như dẽ:

- Tôi lạy dì! Chị lạy em! Em ăn hiền ở lành thi hãy sống khôn chết thiêng, em phù hộ độ trì cho chồng cho con, chứ đừng về quấy quả em ơi. Những lời em dặn, chị sẽ cố lo cho tròn! 

- Nhá! Chị nhớ đấy nhá! Đừng để em phải về lần nữa đấy nhá!

Vừa nói rang rảng, người đàn bà vừa bước lên thềm. Nhưng chưa qua giọt gianh. chị ta bỗng kêu ú ù! ú ù! như tiếng hút gió, rồi lảo đảo lăn đùng ra, chân tay duỗi thẳng dằng, mắt trợn ngược; rặt lòng trắng như cùi nhãn. Mọi người cuống quít xô đến. Kẻ nâng đâu, người nâng chân, hối hả đưa người vừa đồng vào chính giường ông Hàm ngay cạnh bàn thờ, nâng niu và sợ sét như dìu bà Son vừa sống lại chứ không phải là người đàn bà làm thuê nữa.

Trưởng nam Trịnh Bá Dương quên mất cả cúng cơm mẹ, ba nén hương đã tàn đến chân. Không biết ở dưới kia, bà Son có ngâm cười nơi chín suối? Bà Cả quay sang ông Hàm thì thào, có lẽ lâu lắm bà mới nói với người em rể ngọt ngào thế này:

- Thế là phúc đấy, dượng ạ! Dì ấy vẫn dành lộc cho chồng cho con, không bướcvào quá giọt gianh thế là thần trùng chưa vào nhà đâu!

Mọi người sẽ sàng lui ra, để yên cho người đàn bà làm thuê nằm thiêm thiếp quay mặt vào tường.

Ra đến sân bà Cả hỏi nhỏ Đào:

- Đúng là con khoang đang chửa à? Mấy hôm nay chị em mày không nấu cháo cho nó thật à? Thế thì đúng u mày về quở đấy cháu ạ! Sửa ngay đi!

Đào vâng dạ cung cúc đi làm ngay. Trịnh Bá Dương hết xuống bếp lại lên nhà trên với vẻ mặt bồn chồn. Mặt ai cũng nhớn nhác thấp thỏm thế nào. Ngay bà Cả đã từng trải trong những chuyện đồng cốt, cũng quên khuấy mất điều này: ấy là đồng thường chỉ nhập vào những người có quan hệ huyết thống, chứ chưa ai thấy đồng nhập vào người cha vơ chú váo! Nhưng với ông Hàm thì coi chừng nhé! Ông lẳng lặng ra bàn ngồi hút thuốc, thỉnh thoảng liếc mắt nhìn người đàn bà làm thuê, mọi hôm có đánh đố cũng không dám ngồi vào mép giường của ông, giờ đang nằm chình ình như một bà chủ ở đó!

Người đàn bà làm thuê bỗng kêu ú ớ, rồi ngồi vùng dậy, mặt mũi hốt hoảng:

- Ô sao tôi lại nằm đây! Dạ thưa ông, cháu làm sao thế ạ. Người đàn bà vừa sửa áo, vừa bước giật lùi vào tường nhìn ông Hàm sợ sệt. Ông Hàm đưa cái nhìn sóc sói vào người chị, nhưng giọng lại điềm tĩnh:

- Vừa rồi chị có biết mình làm sao không?

- Dạ không, cháu làm sao ạ?

- Không làm sao Không sao! Chị có khỏe thì hôm nay đánh cây rơm lên cho tôi!

- Dạ vâng, cháu đi làm ngay đây ạ.

Rồi chị ra vườn dùng cò-leo đánh cây rơm thật khéo, rất chặt. Trịnh Bá Dương chỉ là người phụ việc. Mọi người luôn kín đáo quan sát chị, nhưng chẳng thấy gì suất, chẳng còn mùi mẻ ma mồ đâu nữa. 

Mãi tới nữa đêm, khi tất cả đã vùi người vào giấc ngủ sâu, ông Hàm mới lắng lặng vực dậy. Rồi cứ quần đùi áo cộc, ông đốt cây đèn con, tập tễnh đi xuống mở cửa ngách nhà ngang, se sẽ đi vào.

- Ai đấy?

Người đàn bà làm thuê hỏi giật giọng trong góc nhà. Chị ta đang nằm trên hai miếng phản chưa đóng đồ của ông Hàm ghép lại, vì chiếc chõng tre mọi hôm sau khi để linh cữu bà Son, không được đưa vào nhà nữa. Ông Hàm giơ chiếc đèn lên ngang mặt, vặn to lên để tự giới thiệu. Người đàn bà làm thuê ngồi bật dậy sợ hãi. Nửa người trên của chị ta chỉ mặc chiếc áo cộc cũn cỡn. Chị hỏi run rẩy:

- Kìa ông, ông hỏi gì cháu ạ?

Ông Hàm khoan thai chốt cửa lại, rồi vặn ngọn đèn thật nhỏ chỉ còn xanh xanh như con sên trời. Tất cả người ông chỉ là một khối rất lờ mờ. Lúc này cái người mang hình bóng ma lại là ông Hàm chứ không phải là người đàn bà láu cá kia nữa!

Tôi hỏi chị cái việc lúc sáng! - ông Hàm cất tiếng thật trầm, thật nghiêm đến mức người bị hỏi như bị bắt mất hồn, chỉ còn biết khai tuồn tuột!

- Chị không giấu được tôi đâu! - ông Hàm vẫn nói từng tiếng, trầm và nặng như buông từng viên chì - Nhìn vào mặt chị tôi biết chẳng phải đồng nhập đồng nhiếc gì cả! Chị giả vờ! Nhưng tôi không hiểu chị làm như thế để làm gì?

Người đàn bà làm thuê rén lên một tràng thật dài, đau đớn như một lời tự thú. Chị khom người run rảy bước đến trước mặt ông Hàm, rồi quỳ phục xuống vừa nói vừa khóc nức lên:

- Lạy ông cháu có tội. Cháu cắn rơm cắn cỏ van ông ông tha cháu. Ông đừng đuổi cháu! Vì muốn được ở lại hầu hạ ông, nên cháu mới dại dột nghĩ ra thế! Vì mấy hôm nay cô Đào muốn đuôi cháu đi, lúc nào cũng lườm cũng nguýt cháu, nên cháu mới phải đội lốt ma, đội lốt bà nhà để gia đình đừng đuổi cháu!

Người đàn bà quệt nước mắt, rồi sán đàn ôm lấy chân ông Hàm, càng nức nở:

- Xin ông làm phúc làm đức đừng đuổi cháu. Cháu xin làm con tôi con đòi hầu hạ ông suốt đời!

Ông Hàm bỗng rùng mình luống cuống né sang bên. Cái gì? Sao nhà chị này lại nói lại hệt cái câu của bà Son cách đây hơn ba mươi năm thê này? Tôi sẽ làm con tôi con đòi hầu hạ ông suốt đời? Bà Son đã nói đúng như thế trong đêm hôm ấy và đúng ở trong gian nhà ngang bừa bộn gõ ván y như thế này! Chỉ khác đấy là đêm nhập phòng, còn đêm nay và người đàn bà này như một sự tình cờ, một sự họa này; hay trời xui đất khiến nên bà Son đã dấm trước thật?

- Thôi chị cứ ớ đây! Mọi việc ở nhà này là tôi quyết định. Tôi thấy chị cung biết làm ăn.

Ông Hàm vừa nói vừa cúi xuống gỡ tay người đàn bà, thì những lời ông Hàm như mở cờ. như có lực hút, khiến chị ta càng nhoai người lên ôm chặt lấy thắt lưng ông Hàm, ngả người vào lòng ông nói hào hển, hào hển:

- Giời ơi thế thì cháu đội ơn ông! Em đội ơn ông! Em sẽ phục dịch ông suốt đời!

Nước mắt chị ta rơi lã chã xuống đầu gối ông Hàm. Ông ngã ngồi xuống nền nhà. Tức thì cả nửa trên của người đàn bà ép chặt vào người ông, cọ xát vào những giác quan bén nhạy đang nóng ran trên da thịt ông. Chị ta vươn cổ tắt phụt ngọn đèn. Tối mò. Bóng đêm càng khiến cho cái chất táo tợn của người đàn bà lồng lên như ngựa. Một tiếng thúc gió réo vang trong lòng: Dấn nữa lên! Cứ dấn nữa lên! Phải dành được sự sống đang chơi vơi lơ lửng như cái diều trước gió chỉ chực bay tuột mất khỏi đôi tay khoẻ mạnh, nhưng đang chưa biết bấu víu vào đâu của chị! Miệng rên ư ử? Người đàn bà khóc hay cười? Đau khổ hay sung sướng? Nước mắt rơi đến ướt nhoè trên bắp đùi ông Hàm như những giọt nước sôi. Không nhìn được gì nhưng ông lại thấy rất rõ thân thể người đàn bà, cái thân thể của gái một con, nở nang và săn chắc, thân thể của người đàn bà mới vào tuổi bốn mươi cứ cuồn cuộn da thịt và máu huyết thì sôi sục liều lĩnh! Chị ta đang ép trên bụng ông. Toàn thân chị ta đã trụi trần không còn một mảnh vải! Hai bầu vú nở căng, ấm mềm, trùm kín cả mặt ông Hàm! Bàn tay chị ta rối rít lần tìm trên bụng ông.

- Em thương ông! Em sẽ hầu hạ ông?

Người đàn bà vừa nói vừa khóc, vừa thở hào hển, rồi chị rên lên như mê sảng. Ông Hàm chới với, rồi buông hẳn nằm xoài xuống nền nhà. Chính ông, một con người ghê gớm dữ dằn, một đấng mày râu cường dương tráng khí, nhưng đêm nay, trước người đàn bà hú hoạ này, thì ông đã bị hiếp!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi - VN thu quan

Tám lé đã trở về.

Anh thợ húi đầu có cặp mắt hiếng hiếng như bánh xe sang vành, chủ chiếc lều ở ngã ba trước cổng uỷ ban, vì nợ hợp tác xã như chúa chổm, phải lên vùng kinh tế mới của huyện để được xí xoá hơn tấn thóc vay lãi dai hơn hai năm, tối hôm qua đã trở về.

Sau hơn năm tháng đi tha hương, anh chàng khố rách áo ôm bỗng trở nên giàu sụ.

Tất cả vợ chồng con cái Tám lé đều ăn vận rất bảnh. Quần áo mới như chưa giặt lần nào, đi lại cứ sột soạt. Để vợ con trú nhờ ở nhà Đào Văn Quàng, vì vợ Tám với vợ Quàng là anh em con chú con bác, rồi Tám đeo chiếc túi giả da, quần pho áo kẻ, chân đi dép nhựa trắng, mắt cứ nhìn xiên xiên như thằng ba gai, Tám lên xóm Đầu Cầu đàng hoàng vào thẳng nhà chủ nhiệm Lê Văn Vinh. Nhà Vinh vừa dọn cơm. Nhìn trên mâm cơm chỉ thấy rau luộc, cá kho; Tám cười, làm như vốn xưa nay là người bằng vai phải lứa với chủ nhiệm, chứ không phải là hạng ăn vay sống nhờ.

- Nhà ông chủ nhiệm mà cũng ăn uống làng nhàng thế này thôi à?

Cả nhà Vinh còn đang trố mắt trước bộ cánh mới toanh và cách ăn nói chỏng lỏn của Tám. Biết là có chuyện rồi, nhưng chưa kịp đối đáp, thì Tám đã tự kéo ghế ngồi, rồi mở máy nói một thôi một hồi. Tám nói rất hách là ngay ngày mai Vinh phải giao trả ngay thổ cư cho Tám. Đấy là đất hương hoả của cha ông Tám. Những ba sào mà Vinh mua bắt bí có ba tạ thóc giữa ngày đói là không được... Lần này Tám về sẽ lấy lại hết đất đai ruộng vườn của mình để làm ăn chứ không lên vùng kinh tế mới nữa. Vinh phải trả ngay thổ cư, và hợp tác phải trả ngay ruộng cho Tám.

- Thế số thóc của hợp tác và của tôi cho anh vay đến hơn một tấn thì sao? - Vinh hỏi như để nhắc nhở Tám.

Thì Tám liền mở đánh soạt cái túi giả da, và lôi ra một bọc tiền bằng cái gối đầu. Từng sấp, từng sấp, mới cứng đến cạo râu được! Tám nói tỉnh khô, đúng là miệng kẻ sang có gang có thép.

- Chỗ này là một triệu, chỉ là cái móng tay của tôi thôi! Nhưng cũng đủ thanh toán mấy khoản vặt! - Tám định giao ngay tiền, nhưng Vinh phải nói là để ngày mai có mặt cả ban quản trị.

Trong lúc Tám đi, thì ở nhà vợ Tám đi mua gà, mua rượu. Cả vợ chồng Quàng cũng tíu tít làm cơm như nhà có đám, và cái tin Tám lé đi lên Thần Sa đào vàng trúng quả đã bay khắp làng. Bây giờ Tám có một cây hay mười cây? Người ta nháo nhác hỏi nhau. Mấy người ở gần chạy sang nhà Quàng, thì thấy Tám đã ngồi giữa chiếu rượu, bên cạnh là Thó cùng cảnh áo ngắn với nhau, bây giờ Tám được lộc trời, gọi Thó sang để chia vui. Từ sau cái vụ đi đào bới với ông Hàm, Thó rút ra kết luận xương máu rằng không nên rây với những người có máu mặt nhưng lắm mưu mô, có phen mình bỏ mạng như bỡn, chả dại!

Tám vừa xé đùi gà, vừa uống từng ngụm rượu lớn vừa hát nghề ngà thế này:

Đường ta ta cứ đi, nhà ta ta cứ xây, ruộng ta ta cứ cày, cày cày cày...!

Tám kéo những người hàng xóm vào chiếu, sai vợ mang rượu nữa ra, chặt thịt gà nữa ra! Rồi lớn tiếng tuyên bố bây giờ Tám đủ lưng vốn để làm người rồi! Làm người ở giữa cái làng Giếng Chùa này rồi! Có tiền thì sống ở đâu cũng được nhưng suy đi tính lại, Tám thấy phải về làng để đòi lại đất đai ruộng vườn đã bị mấy anh có của mua bắt bí, bắt chẹt. Bây giờ Tám phải là người có máu mặt ở ngay mảnh đất cha anh. Phải sánh ngang hàng với những người xưa nay vẫn nhìn Tám như con sâu cái kiến, bây giờ đứng có láo nữa nhá! Tám lè nhè bảo giá như ngày xưa thì Tám đã bỏ tiền ra để mua cái cửu phẩm, cái bá mà xơi đâu gà má lợn cho bõ đời cha đời ông chịu lép một bề. Tám bảo sau mấy tháng đi tha phương cầu thực, Tám đã thấm thía một điều là muốn được nể trọng ở làng này thì phải mạnh tiền, mạnh cánh, còn nếu tay trắng móc đít bảy ngày không thối thì phải liều! Xưa nay mình nhũn quá, hỏng! Bây giờ Tám tự thấy đã đủ tiền và cũng đủ liều! Những ngày chui xuống hang sâu hun hùn như chui xuống âm phủ để gùi từng bao đất ra đãi vàng, chính hang ấy đã có người chết bẹp như một con gián vì sập hầm. Đến mức đám anh chị táo tợn cũng bỏ di hết vì sợ, thì Tám bò vào. Mùi thối vẫn sặc sụa vì xác chết không kéo ra được. Lúc ấy Tám đã lấy mạng mình ra đánh cuộc với thần chết để giành sự sống, và Tám đã sống! Tám sống được vì liều! Tám đã vớ được cả một thỏi nguyên chất vàng khuếch ở đấy. Thì bây giờ về làng, ai muốn chơi kiểu gì, ai sướng kiểu gì, Tám cũng chiều tất!

Tàn cuộc rượu, được xung quanh kích vào, Tám xăm xăm đi sang nền cũ của mình chỉ cách nhà Đào Văn Quàng có vài cái ao bèo. Chủ nhiệm Lê văn Vinh, con thứ cô thống Biệu, mua cái thổ này để một hai năm nữa gây dựng cho cậu con trai cả đang đi lao động ở nước ngoài cùng với Dinh con ông Hàm. Vinh đang trồng chuối trồng chè xung quanh, còn căn nhà tranh một gian hai chái của Tám đã mục nát và đố hết vách Vinh vẫn để đấy.

Tám đến, kéo bó rông rấp ngoài cổng, rồi đi thẳng vào căn nhà của mình đùng rúm ró như thằng ăn mày, Tám rút bật lửa ga, đánh xoè lên, châm vào mái rạ. Phút chốc căn nhà bốc cháy đùng đùng, nứa nổ như súng bắn. Tưởng hoả hoạn, mọi người chạy bổ đến khi thấy Tám đứng giữa sân, mặt mũi cũng đỏ rực như lửa. Tám vu tay gào lên:

- Ta phải đốt căn nhà của ta! Đốt đi cái nghèo của ta! Đốt để nhìn cho rõ bụng dạ những người ăn trên ngồi chốc ở làng này! Cháy nhà ra mặt chuột! Nào cháy lên? Ngày mai ta sẽ làm lại tất cả! A ha! Đường ta ta cứ đi, nhà ta ta cứ xây, ruộng ta ta cứ cày! cày cày cày!...

Đám trẻ con cũng hò reo xung quanh Tám như phát cuồng. Người ta thoáng thấy chủ nhiệm Lê Văn Vinh đứng từ xa nhìn vào, rồi lẳng lặng bỏ về. Vinh vừa quay ra thì gặp ưởng. Vẫn tóc chờm vai. Nhà ưởng ở sát ngay bờ rào bên kia. ưởng hất hàm về phía Tám, nói nhỏ với Vinh: Để nó láo thế à? Em sẽ giúp bác một tay! Đứng ở góc vườn bên kia, Thó nhìn thấy hai người đứng sát vào nhau; rồi mỗi người một ngả, Thó lẳng lặng chuồn ngay. Đã bảo từ giờ tớ đếch rây vào các người!

Khi mái rạ đổ sập xuống, cháy lụi, mọi người đã bỏ về hết, Tám mới nghênh nghênh cái đầu như vừa làm nên một chiến công, khật khưỡng cái dáng cò hương quay về nhà Quàng. Đang đi, chợt có tiếng gọi nhỏ bên lối rẽ, cạnh bụi dâm bụt:

- Anh Tám! Anh Tám!

Tám chưa nhận ra ai, vừa quay sang thì nhoáng một cái, một vuông vải đen đã chụp xuống đầu Tám! Một cánh tay cứng như sắt đã phẹt ngay cồ Tám. Hai tay Tám có hai bàn tay khác giữ chặt. Thế có nghĩa là có ba người đã quay chặt lấy Tám. Một giọng kháo kháo cố hạ thật trầm khiến Tám không sao nhớ được là giọng ai, ghé sát vào tai Tám:

- Nghe đây thằng khố rách áo ôm! Mày cậy bây giờ có vàng, có tiên định về đây giở thói du côn hả? Liệu hồn đấy con ạ! Ông thì cho cả nhà mày bán thân bất toại! Phải nhớ là dù có vàng dát đầy người, thì ở làng này mày chỉ là đồ cóc nhái! Câm mồm đi thì chúng ông cho sống! 

Rồi cả người Tám được nhấc bổng lên, quăng đánh ùm xuống ao! Khi lồm cồm đứng được lên, sợ quá, Tám không dám quay lại chỗ cũ nữa, mà cứ lội ồm ồm sang bờ bên kia, đâm đầu vào cả bụi dứa dại như người mù, miệng la thất thanh như bị hùm đuổi:

- ối làng nước ơi cứu tôi với! Cứu tôi với?

Khi mọi người huơ đèn đuốc chạy đến, thì thấy Tám ướt đẫm bùn nước, bèo ong bám từ chân lên đầu, và giọng thì hào hển đứt quãng:

- Ma...! Ma... rút chân tôi!... Ma dìm tôi?

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi mốt - VN thu quan

Giữa lúc cả một góc làng sôi độ ngầm ĩ đến như vậy, có cả đốt nhà và trùm áo ném nhau xuống ao, và người bị ném lại không dám khai, khiến cho xung quanh cứ tưởng là ma thật. Đến nỗi vợ Tám và vợ chồng Đào Văn Quàng đều lo lắng bảo hay là mời cô thống Biệu đến cúng giải cho, thì Tám cứ nằm co ro, đầu gối lên cái túi giả da đựng tiền, nói càu nhàu dấm dằn: Thôi thôi loại ma này khiếp lắm, cô thống Biểu không là cây đinh rỉ gì! Vợ Quàng chu chéo lên: Chú đừng có nói nhảm, sàm báng những người làm thầy là toi đấy! Quàng cũng thấy ớn cả sống lưng. Suốt đêm anh chàng khôn ranh như con cò lửa cứ chập chờn giở thức giở ngủ, chỉ sợ ma đến đây tìm Tám lé có khi sớ rớ kéo nhầm chân mình thì bỏ bố!

Hàng xóm nhộn nhạo đến như vậy, mà nhà ông Hàm vẫn lặng lẽ như tờ. Đúng là buồn như nhà có tang! Mọi biến cố của làng cứ như là vô nghĩa đối với bố con ông. Bây giờ chỉ còn ba bố con. Sau khi cúng cơm hết ba ngày cho bà Son, trưởng nam Trịnh Bá Dương lại tất tả khăn gói về trên kia ngay, vi vợ Dương đã đến tháng đến ngày ở cữ. Nhà vắng như chùa bà Đanh. Ban ngày mỗi người một việc, rồi cứ lùi lùi làm, lùi lùi ăn. Cả chủ nhà và chị Bé, tức người đàn bà làm thuê như chỉ còn dùng cái miệng vào việc ăn uống, chứ còn nói và cười thì cho qua! Diễn viên kịch câm còn gọi bằng cụ! Buổi tối ăn cơm xong, Đào lại sang nhà Minh tồ, chứ còn biết đi đâu? Mãi khuya khuya mới về. Bây giờ Đào đi chơi tối, ông Hàm cũng chẳng buồn giám sát nữa. Vừa mở cửa bước vào, cái Hoa đã từ trong buồng hỏi ra, tỉnh như sáo:

- Chị Đào về à?

Rồi nó choàng ngay dậy, tiếng đã như muốn khóc oà ra:

- Chị Đào, thầy... thầy đang ở dưới nhà ngang ý!

Đào vặn to ngọn đèn, nhìn sang giường ông Hàm thấy trống không. Thế là nỗi uất ức cuồn cuộn nổi lên. Đào mở toang cửa, rồi xống xộc xuống nhà ngang đấm cửa thình thình, giọng rất hách, đúng là ghen ông Hàm!

- Chị Bé, thầy tôi có trong ấy không?

Im lặng. Trong ấy tối mò mò!

- Chị Bé! Mở cửa! Định lôi thôi là không xong với tôi đâu nhá!

Vẫn im lặng như một trận địa chưa được phép phát hoả! cho nên không xong thì cũng phải xong! Đào đấm thêm mấy cái nữa vào cánh cửa, miệng nói: Rồi khắc biết tay tôi! Rồi hằm hằm bỏ lên nhà trên. Vốn không phải là người lu loa, nên cô đang nghĩ cách trừng phạt người đàn bà làm thuê kia, chứ không thèm khóc lóc làm gì. Vậy đích thực là thầy cô: ông Hàm đang cùng với đối phương cố thủ trong ấy. Chính ông không mở cửa chứ không phải người đàn bà làm thuê kia.

Cái Hoa khóc nấc lên. Vừa khóc vừa gọi: U ơi! U ơi!. Ông Hàm hiện ra ở cửa với cái dáng điệu ủ rũ. Thật ít khi ông có dáng điệu này trước con cái. Ông nói với giọng trầm và lạnh, rõ ràng là cái chất quyền biến thường ngày đã bớt đi nhiều lắm: 

Chúng mày làm gì ầm ầm lên thế? Tao xuống hỏi về cái chuyện đồng nhập hôm trước chứ có gì! Xem có phải u mày về thật không! Có phải u mày muốn thế không! Thôi đi ngủ!

Chị etm Đào đứng sững ra. Vì chưa bao giờ dám cãi bố mẹ, nên Đào chưa biết nói thế nào, thì ông Hàm đã vặn nhỏ ngọn đèn để xuống chân bàn thờ, rồi ông buông màn. Trên tường con thạch sùng chép lưỡi chanh chách, như muốn nói rõ chán cho cái cảnh giấu đầu hở đuôi của ông chủ nhà vẫn được tiếng là quyền sinh quyền sát!

Sáng hôm sau, Đào sang nhà Thủ kể lại sự việc đêm qua. Thế là bây giờ hai chú cháu liên minh với nhau để tìm cách ứng xử với ông Hàm. Nghe xong Thủ tái mặt, dặn Đào:

- Mày phải ngậm ngay miệng lại, cấm không được bép xép với ai. Không được bép xép với mẹ con bà Cả. Để đấy chú xem thế nào.

- Nhưng phải đuổi ngay con mụ Bé khốn kiếp đi đã!- Đào cáu đến run môi.

Thủ ngăn lại: 

- Hãy khoan, không khéo nó làm ầm lên, rồi cứ ôm chặt lấy thầy mày rồi rêu rao là thầy mày gạ nó, ép nó thì hỏng hết! Nó mất gì mà không dám la làng? Chả lẽ lúc ấy đi cãi lý với mấy đứa ăn mày à?

Đào ngớ ra. Thủ nói âm thầm như kêu với chính mình:

- Thế là hỏng rồi! Cái họ nhà này hỏng rồi!

Và Thủ thầm thì tự hỏi: Có phải là ác giả ác báo đấy không? Thủ càng bợt bạt cả người, Đào cũng hốt hoảng thấy ông chú mình bỗng run lên như phải gió!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi hai - VN thu quan

Buổi chiều, hết giờ làm việc ở văn phòng Đảng uỷ, Thủ đạp xe về thằng nhà ông Hàm để xem binh tình thế nào. Đi qua rặng hóp vào cổng, Thủ thoáng thấy bóng người đàn bà làm thuê đang tung từng bó rơm mới lên cây. Cao thế, mà chị cứ tung lên tận đỉnh ngọn cứ ngon ơ. áo xắn tay quần xắn ống, làm thoăn thoắt xốc vác như đàn ông. Thủ ngạc nhiên thấy chị ta đầy đặn, nở nang ra nhanh như thổi, áo quần lành lặn sạch sẽ, không còn dáng điệu của người hành khất nữa. Thế là chết ông trưởng họ này rồi! Thủ dắt xe vào sân. Có tiếng nói ồn ào trong nhà.

- A bác Thủ đây rồi! May quá! - Bà Đồ Ngật đang nói xoe xoé với ông Hàm quay ra nhìn Thủ, ớ lên mừng rỡ. Ngồi lố nhố phía trong còn đến bốn bà nữa. Người nào cũng nhấp nha nhấp nhổm.

- Bá cáo với bác Thủ là thế này ạ! - Bà Đồ Ngật nhả miệng bã trầu, quệt đôi môi tím đen, bắt đầu nói dóng dả, trơn tru như róc mặt:

- Hơn tháng trước đói quá, nồi niêu nhẵn như đít bụt, em có đến giật nóng bác Hàm ít tiền, nhưng bác bảo tới chiêm là phải trả bằng thóc với giá mười hai ngàn một tạ mới cho vay. Vậy rằng là em phải bán lúa non đấy ạ? Buổi trưa bác Hàm có nhắn cho may chị em đây là tối nay chúng em phải giả thóc để bác dùng, cho nên mấy chị em cùng phải bán lúa non kéo nhau đến đây có lời xin bác, thôi thì lá lành đùm lá rách, một miệng đói bằng cả gói khi no, bác đã thương chúng em thì hãy thương cho trót! Cho chúng em được gửi lại bác bằng tiền! Vì giá cả bây giờ leo thang nhanh quá, nhanh như mèo trèo cây cau? Nên chúng em cũng chả dám để bác thiệt Chúng xin trả bác thêm mỗi tạ tám ngàn, vị chi rằng là 12, thì bây giờ chúng em xin trả bác 20, chứ bắt chúng em trả thóc thì chúng em chết! Trông mỏi mắt mới được mấy nồi thóc, lại mang trả nợ hết thì biết sống bằng gi? Ngay trả tiền thế này là chúng em cũng gay lắm! Tiện có bác Thủ là người chăm lo đời sống cho bà con cả xã ở đây chúng em xin thưa thế đấy ạ 

Ông Hàm vẫn quần đùi áo lót ngồi một mình một đi-văng rít lạch xạch một hơi điếu bát, rồi nói gằn giọng trong khói thuốc:

- Thế là các bà thất hứa! Các bà lừa tôi! Các bà chỉ biết được việc mình.

Bà Đồ Ngật vẫn ngọt lừ như chè kho, đúng là một trưởng đoàn ngoại giao có tài:

- Thôi thì cái khó nó bó cái khôn! bác có trách chúng em, có chửi chúng em, thì chúng em cùng sống tết chết giỗ mang ơn bác! Bây giờ chị em chúng em xin chào bác. Từ bây giờ đến lúc gà lên chuồng là chúng em xin chạy đủ tiền mang đến hầu bác! Xin chào hai bác!

Chưa dứt lời, cả bốn người đàn bà đã nhon nhón bước ra cửa chạy như trốn. Đến thế thì dù ông Trương Phi có sống lại cùng không câu nổi! Lát sau ông Hàm mới tủơ ra đau đớn:

- Thế là mấy con mẹ thối thây này giết ta rồi! Chả là sáng nay, ông hàng phở và ông thợ sửa đồng hồ trên phố huyện cho người về báo với ông Hàm là chiều tối nay họ sẽ xuống lấy số thóc mà ông Hàm đã hứa bán và đã cầm tiền của họ từ hồi tháng 3. Lúc ấy ông Hàm đã ngồi ở giữa làm chân ăn phết phẩy ông nhận của những người trên phố theo định giá là 20 ngàn một tạ thóc để mua lúa non ở đây là 12 ngàn một tạ ông được lời 8 ngàn một tạ. Ông Hàm đã nhận tiền trước năm tạ, hứa đến gặt chiêm sẽ trả thóc. Bây giờ mấy bà nhất định không trả thóc, mà chỉ trả lãi suất chút đỉnh. Thóc bây giờ là 50 ngàn một tạ mà mấy bà chỉ trả 20, đúng cái giá ông bán cho mấy người trên phố. Chả nhẽ họ lại biết mánh của ông! Thế là chết đứt đuôi rồi! Bới đâu ra năm tạ thóc bây giờ để trả họ? Xúc ở nhà đi ư? Có mà tự cắt ruột mình đi còn hơn! 

- Thì em đã bảo bác ngay từ dạo ấy - Thủ nói rầu rầu - Lúc đói đi vay, nói thế nào mà họ chả gật. Nhưng lúc phải gánh thóc đi trả nó xót xa lắm! Lại chơi phải toàn những tay khôn lỏi, họ thừa biết nhà mình không thể đôi co to tiếng với họ được. Còn nếu báo cáo với uỷ ban nhờ phân giải, thì chính những người mua lúa non sẽ bị khiển trách! Sẽ bị quy là học cách cho vay lấy lãi như địa chủ ngày xưa!

Ông Hàm ngồi lầm bầm. Cả hai anh em không ai nói thêm gì nữa, và tránh nhìn nhau. Ông Hàm biết Thủ đến không phải là đi chơi suông. Nhất định con Đào đã rỉ róc với Thủ rồi. Từ hôm qua đến giờ lúc nào mặt Đào cũng hằm hằm, khiến nhà chị Bé thấy rét, đi lại men mén. Đến bữa, chị ngồi đầu nồi, xới cơm xong mời lễ phép:

- Mời ông xơi cơm. Mời hai cô xơi cơm!

Ông Hàm khẽ ửm trong cố họng, còn Đào với cái Hoa cứ lặng thinh. Tất cả cắm cúi ăn, cứ như một đám người dân ăn cơm quán! Rồi chị Bé tranh phần cất dọn, rửa bát, cẩn thận như lau như li. Đào càng ức! Rõ ràng chị ta chơi bài lì đây! Buổi chiều gặp Thủ trên đường lên xã, Đào lại giục Thủ phải nhanh chóng sang nói chuyện với ông Hàm, chứ không thì cháu điên lắm rồi, không thể chịu được nữa! Thủ hắng giọng, rồi vẫn cứ nhìn xeo xéo, nói nhỏ: 

- Bây giờ gặt hái xong rồi, vãn việc rồi, bác còn giữ nhà chị Bé ở đây làm gì!

Đã bảo mà! Chú cháu nó bắt đầu dồn ông đây! Ông Hàm chép miệng, nói nhỏ, vẫn thủng thẳng:

- Lo gì không có việc! Bây giờ lại hoá ra là nhà neo người. Chả nhẽ tôi phải ra đồng à?

Thủ ngước lên lộ vẻ ngạc nhiên, và bụng thì đã thầm kêu Thôi đúng là có chuyện ấy rồi? Ông này hỏng to rồi!

- Không ai bắt bác phải ra đồng. Anh em cả một góc làng, ngày mùa ngày vụ mỗi người xúm vào một tay. Vì bá vừa khất núi, giờ cứ để một người đàn bà lạ trong nhà mang tiếng. Phải bảo chị ta đi, để giữ điều lành cho bác, giữ cho cả họ mạc.

Ông Hàm đang sịt soạt uống nước, bỗng dằn chén nước xuống khay, giọng trầm nhưng nghiêm:

- Bây giờ thì chú hãy cứ giữ lấy cái danh của chú! Giữ lấy cái thân của chú. Không khéo phen này chú gay với bọn chúng nó! Lâu nay tôi vẫn nghĩ vây cánh chú mạnh, có nhiều người cắt máu ăn thề với chú. Nhưng đến vừa rồi thì chỉ thấy được thằng Cao. Nó được vì vốn là thằng ba trợn, nhưng chú đã thuần phục dắt mũi được nó thế là khá! Còn bọn khác xem ra đều là phường giá áo túi cơm, già dái non hột! Mấy thằng, mấy đứa trong họ được chú cho vào Đảng thì chỉ thấy ăn chạy đến, xun xun xoe xoe, nhưng thấy việc khó là lỉnh! Còn những người ngoài họ thì chỉ giỏi lập lờ nước đôi, gió đâu che đấy! Xem ra bây giờ cái máu hèn ở trong con người ta là phần nhiều! Người tiết tháo chẳng còn bao nhiều!

Ông Hàm e hèn một tiếng rất khinh khi, như là muốn nhổ vào cả cái đám chúng sinh tầm thường? Rồi giọng ông đanh lại: 

- Còn tôi, mấy hôm nay, đêm nào tôi cũng thấy bà ấy về! Bà ấy ghé sát vào màn, nhìn vào tận mặt tôi mà hỏi: Vậy cuối cùng ông được những gì? Ngẫm ra xưa nay tôi chỉ có mất chứ chưa được gì cả! Mà tôi có phải thằng lười thằng vụng, thằng ngu thằng hèn đâu? Chưa bao giờ là thằng hèn. Vì tôi ghét nhất giống hèn?

Giọng ông Hàm đã rung lên, rít lên. Thủ bối rối nhìn ông trưởng họ xưa nay vốn cứng rắn như thép, chưa bao giờ chịu than thân trách phận, chưa bao giờ chịu nhận mình sai. Vậy mà bây giờ ông đang bị sốc! Thủ chợt nhận thấy mái đầu húi cua của ông đã bạc hơn trước rất nhiều, những nét góc cạnh trên khuôn mặt gân guốc càng nhô cao. Con ngựa đầu đàn đã già rồi! Một tình thương bỗng dâng lên trong Thủ khiến anh quên mất cái điều canh cánh đang nói với ông Hàm. Thủ còn thấy mình ích kỷ với ông nữa. 

Hai anh em cùng im lặng. Ngượng ngập, bối rối, cùng đưa mắt lơ ngơ nhìn ra ngoài sân gạch đang sẫm lại khi vạt nắng cuối cùng đã rơi khỏi ngọn tre. Bỗng có tiếng xe máy phành phành ngoài.rặng hóp dưới cổng. Rồi một chiếc, hai chiếc, ba chiếc, tất cả đều đỏ rực, cứ như vừa từ trong đống lửa chui ra! Ba xe cõng ngất ngưởng ba người đàn ông: lao xịch vào, rồi phanh két trước sân. Đằng sau xe là những bao bì và dây chằng, khí thế hăm hở đến chở cả núi cũng được!

Ông Hàm tái mặt, chưa kịp đứng dậy chào thì ba bố con ông hàng phở đã nhảy xuống, bước vào sân. Đúng là nghề nào ăn nghề ấy! Ba bố con đầu nung núc béo tốt, mịn màng như tứa cả ra ngoài da! Ông hàng phở chỉ trạc tuổi Thủ, bỏ chiếc mũ vải trắng đã ngả màu cháo lòng ra khỏi cái đầu mum múp, nhếch cười:

- Chào bác Hàm! Trước hết xin chia buồn với bác về việc rủi ro của bác gái. Dạ, lúc sáng em đã cho cháu nó xuống báo bác trước. Bây giờ bác cho bố con em xin số thóc đã hợp đồng với bác - Ông quay sang phía Thủ nhã nhặn gần như nịnh nọt: - Dạ. em hỏi khi không phải, bác có phải là bác Thủ? Đã có lần bác với bác Thủ bác Bí vào dùng cơm ở quán nhà em. 

Thủ cười gượng gạo: Vâng, vâng. Bởi anh thấy nguy cơ cho ông anh mình rồi! Ông Hàm rót nước mà tay run run. Ông đưa chén trà thơm mùi hoa sói cho ông hàng phở, rồi quay ra gọi hai anh con trai ăn vận rất bảnh chọe, không biết có phải hai chàng đã biết nhà này có hoa khôi không? Hai chàng vẫn đứng lớ xớ ngoài hiên.

- Mời hai cậu vào xơi nước. 

Rồi ông Hàm quay sang ông hàng phở với nét mặt rầu rĩ:

- Lúc sáng cậu trên nhà có xuống báo, nhưng tôi chưa tiện nói chuyện. Bác để thư thư cho hôm khác có được không? 

Ông hàng phở nhường cặp mắt trô trố lên sững sốt: 

- Sao? Thóc đầy nình nịch ở trong bồ kia, bác định để làm gì?

Ông Hàm gãi gãi gáy, càng lúng túng như anh học trò dết bị truy bài:

- Nói thật với bác là thế này, tôi cầm tiền của bác và bác Lục thợ may trên ấy rồi đi đặt mua thóc ngay từ dạo lúa còn đang chắc xanh, chứ có được tiêu đồng nào đâu. Đã có năm nhà nhận bán. Tiền họ đã nhận ngay từ bấy giờ. Nhưng vừa mới lúc nãy đây, họ đến bảo không bán thóc nữa, mà lại trả tiền. Mà trả có hai mươi. Thế có giết người ta không! Bây giờ tôi đang chết dở đây! Chưa biết xoay sở thế nào với số thóc đã hứa với hai bác. Hay là bác thông cảm nhận cho bằng tiền?

Ông hàng phở đã mất hẳn vẻ sởi lởi dễ dãi, giọng tỉnh khô tỉnh lụi:.

- Nhận bằng tiền thì bác định trả anh em bao nhiều?

Ông Hàm càng khổ sở:

- Thôi thì họ đã chơi bài bấy như thế, thì tôi với bác mỗi người đành chịu thiệt một tý vậy! Chứ bây giờ bắt tôi phải có đủ số thóc thi gay quá. 

Ông hàng phở dồn sát sạt:

- Thì tiền cũng được, không ngán! Nhưng tôi hỏi cụ thể là bác định trả tôi bao nhiều? Thóc bây giờ cứ lấy giá chẵn là 50. Thóc đẹp còn hơn nữa đấy. Nhưng thôi cứ 50 cho dễ! Ông Lục bao nhiều tôi không biết, còn tôi là 3 tạ. Không có thóc thì bác cứ chồng đủ 150 ngàn ra đây!

Nhìn quanh một lượt, rồi ông hàng phở đánh vào tim đen đối phương:

- Tôi biết bác mua lúa non ở đây chỉ có 12. Thế là mỗi tạ bác được lời 8 ngàn, sao bác lại bảo không được tiêu đồng nào? Vì tôi ở trên phố, không quen được bà con, mới qua phải qua cái cầu là bác, thế mà bác lại đinh đánh tháo! Không ổn đâu! Quân tử phải nhất ngôn!

Mặt mũi ông Hàm đỏ tía lia như hơ lửa. Chưa biết nên xử nhũn hay hắt cả khay chén vào mặt lão hàng phở, thì bỗng một giọng phụ nữ hơi the thé vang lên ngoài thềm: 

- Bác Hàm nói đúng đấy, bác mua thóc ạ! Vì mấy người nhận bán thóc ở đây giờ họ đánh tháo cả, nên bác Hàm mới phải nói khó với bác thế, chứ ai nỡ dối trá để mang tiếng. ý em rằng là thôi mỗi bác chịu thiệt một tý, chín bỏ làm mười để giữ cái tình đi lại.

Ông hàng vươn cổ ra nhìn người đàn bà cao, mình dây, da đỏ sậm, vẫn quần xắn móng lợn, rơm vương cả trên đầu, chị đứng nói gióng vào. Chị Bé? Phải, chính chị, người đang làm công làm mướn. Nhưng giờ thì chị đã thông tỏ hết mọi chuyện nhà ông Hàm rồi. Gảy rơm bên ngoài, nhưng chị vẫn chăm chú lắng nghe cuộc điều đình trong nhà. Đến lúc nay thì chị thấy mình phải nhảy vào cuộc.

- Bác Hàm đã có lời như thế, thì bác mua thóc cũng không nỡ hẹp lượng? - Chị Bé lại tiếp: - Em xin tham gia thế này, Bác Hàm đã nhận tiền của bác theo giá mỗi tạ là 20, nhưng giờ không có thóc thì xin nộp bù cho bác là 30 ngàn một tạ, coi như bác cho vay lấy lãi. Thế là bác vẫn có lời còn bác Hàm do tin người nên đành chịu thiệt.

Trong lúc chị Bé nói, ông hàng phở cứ dùng cái mũ trắng lau mồ hôi trên trán bóng nhảy, mông như mông đàn bà cứ nhấp nhổm, nhúng nhính. Ông nghĩ chắc đây là em cô, em dì, vì vợ ông Hàm mới mất, nên nhà chị này đến đỡ đần bố con ông Hàm. Nhưng ông vẫn quyết không nhân nhượng 30, giá mềm quá, không được! Đồng tiền liền khúc ruột, trả rẻ thế bằng chọc vào ruột ông! Tiền ông bỏ ra là phải một vốn bốn lời. Tiền chứ có phải vỏ hến đâu!

- Bây giờ thì các bác nói thế nào, tôi biết thế! - ông hàng phở cự lại - Dù bác có bị người ta lừa, thì bây giờ cũng không được lừa lại tôi! Cứ phải đủ như giao kèo!

Chị Bé cao giọng:

- Đàn ông đàn anh với nhau đã phải ngửa tay xin thế cũng là cực chẳng đã!

Ông hàng phở thấy cứ cò cưa với con mẹ trẻ khôn róc này thì mình đến đổ mất! Ông liền nghiêm giọng gắt lên:

- Chuyện đàn ông thì để đàn ông chúng tôi nói với nhau, xin chị đừng nói leo vào! - Rồi ông bỗng vỗ bộp vào tay ghế hét lên, như bây giờ mới phát hiện: - A thì ra là các ông các bà định dồn tôi, định quây tôi phải không? Định kéo cả anh em họ hàng đến để trấn tôi hả? Ông nhảy xổ ra thềm, chỉ tay vào mặt người đàn bà em cô em dì hét lên:

- Đây là việc của tôi, là tiền là thóc của tôi với ông Hàm, nhà chị là ai mà cứ leo lẻo xấn xổ vào?

- Là ai thì mặc xác tôi? - Mắt chị Bé cũng long lên không vừa, nốt ruồi to trên má cũng như muốn nhảy ra - Người ta đã nói hết nước hết cái mà ông vẫn cứ khăng khăng. - Nói để ăn người, ăn quịt, ai chả nói được! Chị đừng có cái thóc cuốc giật vào lòng!

Tưởng ông bố và người đàn bà sắp nhảy vào giao đấu đến nơi, nên hai cậu con trai cũng bước ra. Nhưng rõ thật khéo. chính lúc ấy Đào đạp xe lao vào sân. Cô lên phố về, nên ăn mặc không kém gì các cô gái hàng huyện. Quần ống chẽn, áo thun màu nước biển. Một mảnh băng tang đính bên ngực, mặt buồn như liễu rủ, nhưng quả nhiên là đẹp. Còn hơn những tiếng đồn! Không son không phấn, mà vẫn ăn đứt các cô trên phố. Đào xuống xe, ngây ra không hiểu nếp tẻ, còn hai chàng trai cũng ngây ra trước một bông hoa đồng nội! 

Trong này ông Hàm cứ nhấp nhổm như kiến đốt, miệng như ngậm thị. Còn Thủ thì cay đắng ngồi chết lặng. Ông hàng phở đã bước ra giữa sân, quay lại ném những tia nhìn nóng hổi vào ông Hàm:

- Ông không sòng phăng với tôi là không xong đâu! - Rồi quay sang chỉ tay vào mặt người đàn bà đang làm ông muốn phát điên: - Còn nhà chị là cái thá gì mà cứ chõ mồm vào? Hỗn!

Tưởng ông đã biết gốc gác của mình, nên nói kháy, nói giễu, cho nên chị Bé cũng nhảy thách lên mà rằng: 

- Là cái gì thì mặc xác tôi! Cũng không khiến ông phải cho mũi vào!

- Cô B...é!... Ông Hàm bước ra, tiếng đã muốn gầm lên. 

Lập tức người em cô, em dì im thít, lui ngay vào chỗ cây rơm đang đánh giở. Ba bố con ông hàng phở nổ xe máy, phun khói xanh lè. Nhảy lên ngồi chễm chệ trên yên, ông hàng phở quay lại với bộ mặt đằng đsừng, tuyên bố:

- Ngày mai tôi với ông Lục lại xuống! Giả thóc hay tiền là tùy ông. Của tôi là 3 tạ thóc, còn giả tiền thì phải đủ 150 ngàn, cứ thế mà nôn ra, không boóng được của tôi đâu!

Ông Hàm gù gù cái lưng bước vào, gieo người xuống đi- văng. Trông ông lại già đi thêm vài tuổi! Ông lật bật nạp thuốc, hút. Vừa nhả những bụm khói đấng ngắt, ông vừa nói khàn khàn như hỏi riêng mình:

Chả nhẽ đã đến lúc giậu đổ bìm leo rồi sao?

Thủ thân người nổi da gà. Anh nói nhỏ:

- Cũng phải cố mà thanh toán cho xong, không thì chúng nó sẽ làm ầm lên, sẽ xuyên tạc thêm ra. Mai em sẽ đưa cho bác đủ số tiền để bác trả lão hàng phở, còn bác lo mà trả lão thợ may.

Rồi Thủ quay ra cất giọng rất nghiêm, gọi:

- Đào dâu? Lên chú hỏi đây.

Đào đang rửa chân tay ngoài giếng, vừa rụt rè bước vào, Thủ hỏi độp ngay:

- Mấy hôm nay thằng Tùng nó có gặp cháu không? Hai đứa còn gặp nhau nữa không?

Đào chợt tái mặt, nhưng rồi cô đã nhanh chóng trấn tĩnh lại ngay:

- Cháu gặp làm gì? Cái thứ người ấy thì cháu cần gì!

Thủ phà khói thuốc, nói trầm trầm:

- Thì chú cũng nhắc mày thế. Vì nghe đám thanh niên nó kháo nhau là thằng Tùng nó vẫn hay kiếm cớ tìm cách gặp mày. Phải cảnh giác! Hôm qua thằng Cao nó bảo là buổi trưa nó gặp lão Địch ngồi uống rượu với ông Khừu trong quán phở bà cả Lợi ở trên đầu cầu kia. Tay Địch vốn có phải là người ăn uống la cà đâu. Mà xưa nay hắn có thân sơ gì ông Khừu. Phải đề phòng cánh bên ấy nó đang có âm mưu gì! Việc tay Địch mời rượu ông Khừu chắc là có sự chỉ đạo của lão Phúc. Trong hai người em rể: Thì Địch chịu ơn bên nhà vợ hơn là Tính.

Thù ném điệu thuốc còn quá nửa, đảo mắt, rồi hạ giọng:

- Đã có người nói nhỏ là có nhiều nghi vấn về cái chết của bá có bàn tay đun đẩy của cánh bên ấy! Điều này hãy thận trọng. Anh em trong nhà phải dặn nhau để ý nghe ngóng xem có bằng chứng gì cụ thể, chứ không được phát ngôn hấp tấp.

Trong lúc ông Hàm còn đang ngớ ra như vừa nghe một tiếng sét, thì Thủ đã đứng dậy bước ra sân về thẳng. 

Bóng chiều buông từ lúc nào, nhuộm tím các rặng tre. Một lúc lâu sau, khi cả Đào cũng đã lui xông nhà dưới với tâm trạng bàng hoàng, ông Hàm mới lờ rẫm đứng dậy, rồi còng còng cái lưng to bè bước lửng khứng vào căn buồng đã tối mờ mờ, nơi có chiếc giường của bà Son. Ông không muốn ai động đến mình, không muốn ai nhìn thấy mặt mình lúc này. Những sự việc ập đến dồn dập đã làm xương cốt ông rão ra, đâu óc váng vất. Ông nằm vật xuống giường, nơi đã in dấu là Son bao năm trời. Một mùi vị đầm đậm say say, lại khó gọi tên, nhưng đã quen thuộc với ông lắm, vẫn thoang thoảng đâu đây. Mặc dù theo lời bà Cả, Đào đã giặt hết cả chăn chiếu mùng màn, nhưng mùi vị của người chủ cũ vẫn lưu giữ, vẫn lan tỏa từ khắp các đô đạc trong buồng. Ông nhắm nghiền hai mắt, nằm im lìm. Đầu óc mụ mị, thiêm thiếp. Các dây thần kinh như được mở nút thả chùng tự do, khiến người ông nhẹ đần, nhẹ đần, rồi trôi dập đênh vào giấc ngủ mệt nhọc. Có phải là giấc ngủ, hay là một con sóng từ thời ông đi đi rừng chặt gỗ xuôi sông Công về đóng đô? Hay là một cây đu tre ở đầu làng thế nhỉ? Mà đang đẩy ông lên rất cao, vụt cái, lại thả ông xuống rất sâu. Rồi lờ mờ như có bóng người đang đứng đằng sau một bức mành, mở cặp mắt lom lom nhìn ông, cái nhìn ai oán, bong rát. Chợt bức mành bỗng tan ra, bay lả tả như tro tàn hàng mã được hóa vàng sau lễ cúng, và bà Son hiện ra ướt đẫm từ chân lên đầu. Bà cúi xuống, nước rỏ ròng ròng xuống cả người, cả mặt ông! Nét môi quả tim của bà run cái như cảm lạnh mấp máy hỏi:

Ông có biết làm sao tôi phải trầm mình không? Không phải tại ông hết cả đâu? Ông đừng lo nghĩ quá mà đâm bệnh. Dù ngọt bùi hay cay đắng thì cũng là đạo vợ chồng rồi còn chúng nó, bốn mặt con, đứa xa đứa gần, tôi vẫn phải có bổn phận với ông, với con.

Thế những ai đã bức mẹ nó? Có phải cánh nhà Phúc không? Chú Thủ cũng vừa bảo vậy. Nhưng đứa nào? Mẹ nó chỉ rõ ra để tôi gô cổ nó lại - ông Hàm há mồm định hỏi lại thế, nhưng không sao cất lời lên được. Bà Son như biết ý, cúi thấp nữa xuống đón lời ông, thì một luồng hơi lạnh toát dội xuống, lạnh tới mức như cả khối thạch áp vào, khiến ông Hàm giật nảy mình, miệng ú ớ bét lên như bị sặc nước. Chân đập đánh rình xuống chiếu. 

- Thày! Cái gì thế hả thày?.

Đào đang gấp quần áo ở buồng trên này, nghe tiếng ú ớ và tiếng đập xuống giát giường, nên hốt hoảng cầm đèn chạy sang, thì cô càng sợ líu lưỡi khi thấy ông Hàm nằm chân co chân đuổi, đôi tay thô tháp đặt trên ngực, hai mắt mở trừng trừng ngây dại vô hồn. ánh lửa như giúp ông lấy lại khí sắc, xua tan cơn mộng mị. Ông Hàm ngồi bật dậy, xoa xoa mồ hôi lạnh rịn ra trên trán, và ông cảm thấy như cả căn buồng vẫn thấm đầy khí lạnh. Ông nói giọng rè đặc, nhợt nhạt:

- Tối rồi à? Thày vừa gặp u mày về!

- U con? - Đào thấy sởn cả gáy, nhìn ông Hàm bỗng chờn chợn như ông vừa đi lạc ở chốn mê cung nào về. Ông Hàm đứng dậy, nói nhỏ:

- Đi múc cho thày chén nước.

Rồi ông gù gù đi ra ngoài nhà, mặt âm thầm như vẫn chìm đắm vào những ảo giác. Ông đánh diêm châm cây đèn con trên bàn thờ, rồi kéo một góc chiếc màn gió. Trong góc ấy, ảnh bà Son đăm chiêu giữa khung kín nhỏ viền băng đen, ông Hàm đốt ba nén hương, rót một chén rượu. Đào bưng chén nước lã vào run run đạt bên cạnh, rồi nhìn ông hỏi khẽ: 

- Có cần gì nữa không thày?

- Thôi đi xuống nhà, để thày nói chuyện với u mày!

Đào lại vào buồng trong. Dưới nhà bếp, chị Bé vừa nấu cơm, vừa thập thò nhìn lên bồn chồn. Chỉ có cái Hoa là không hay biết gì, đang dội nước tắm ào ào ngoài giếng.

Ông Hàm đứng sát vào bàn thờ, nhìn đăm đăm hình bà Son mờ tỏ sau làn khói xám. Ông sịt soạt dọn giọng, rồi nói rất nhỏ, gọi rất nhỏ, chỉ vừa đủ cho chính ông nghe. Có một niềm tin từ xa xưa của những tín đồ đạo Phật, rằng khi khấn, khi gọi hồn; người ở chốn dương gian chỉ cần nói thầm ra khỏi cửa miệng, nhưng phải gọi đúng tên, chỉ đúng chỗ người âm đang trú ngụ, là lập tức mạch thông tin giữa âm dương được nối liền. Và đường dây để truyền khẩu chính là khói hương đang tỏa mùi thơm huyền bí đấy! Khói hương sẽ đánh thức người đang ở chốn âm sâu lập tức vượt khỏi sự bịt bùng của ba thước đất mà cưỡi mây vượt gió trở về nơi cư gia của thân nhân đang thì thầm nhắn gọi!

- Bà Son, mẹ nó ơi! - ông Hàm rầm rì: - Mẹ nó đang ngự ở xứ đồng Cây Quéo vừa về báo mộng cho tôi phải không? Tôi chưa kịp nghe mẹ nói gì! Sống khôn thác thiêng bớt giận làm lành, mẹ nó phù hộ cho tôi, cho các con được đại an. Mẹ nó cần dặn gì đêm nay hãy về báo cho tôi, nhà đang có nhiều chuyện khó khăn lắm!

Trong lúc cả nhà ông Hàm đang trầm lắng, bảng lảng một không khí rất thiền, thì ở nhà Vũ Đình Phúc lại có cuộc họp của chi bộ gia đình. Vẫn ba cái chân kiềng chủ chốt: ông Phúc và hai ông em rể là chồng bà Lộc, bà Tài. Ông Phúc đã sai thằng cu Cân sang xóm Mới gọi Tùng, nhưng Tùng đi họp trên huyện đội chưa về. Ngoài Ban tham mưu này, chi họ Vũ Đình còn có ba đảng viên nữa đều do công lao ông Phúc gây dựng từ ngày ông còn làm chủ nhiệm. Đó là anh chàng Lương và cô Nụ, cô Bồng. Tất cả đều là cháu họ chi trên, gọi ông Phúc bằng chú. Nhưng bây giờ cái tổ tam tam ấy coi như thối! Lương thì vẫn được làm chân chạy vật tư cho hợp tác, cũng hay tắc lém thuốc sâu, phân đạm và đủ thứ linh tinh trong kho như cóc đớp mồi, nên họp hành cứ ngậm hột thị im thít. Còn cô Nụ, cô Bông, ngày xưa một cô là tổ trưởng tổ bèo dâu, một cô phụ trách nhà giữ trẻ. cả hai ông Phúc đều ưu tiên cho ăn công điểm loại 1, nên cũng hăng hái đáo để. Nhưng giờ vừa không còn hai cái chân đó, lại vừa chồng con lấn bấn, hai nữ đồng chí đó đã thành hai mẹ gái sẽ mắn đẻ, lúc nào cũng quân áo lôi thôi, vú mướp chảy dài tới bụng, ngồi họp chi bộ mà cứ mắt gà mắt vịt, chỉ muốn chuồn về chăn lợn và cho con bú! Ba người này ông Phúc chỉ còn nhờ được khi bỏ phiếu. Trước khi bầu bán ông rỉ tai hùn phiếu cho ai là họ phải y lời. Nhưng đâu phải cuộc họp nào cũng bỏ phiếu! Bây giờ ông đang cần một sứ giả thật dẻo lưỡi để đi phân hóa lực lượng đối phương. Phải đánh từ trong lòng đối phương đánh ra! Muốn bắt cái cây tuyệt sinh, thì phải thả con sâu vào đục từ trong ruột!

- Các chú xem có các nào gặp được bà Cả không? Phải là bà Cả, cô Cành, người cùng gốc cùng rễ mà tố ra thì mới có sức nặng, chứ ông Khừu vừa là người ngoài, lại vừa nát rượu, dựa vào đấy cũng chưa chắc ăn - ông Phúc hỏi lại lần nữa và vạch phương hướng hành động. Nhưng cả hai ông em rể vẫn im lặng, sịt soạt chén nước trong tay. Ông Phúc lại quay sang bà Dần đang ngồi trên giường vẫn lắng nghe chuyện của ba anh em. Giọng ông đã gắt:

- Bà đã thấy cái tính thiển cận của bà làm hỏng việc lớn của người ta chưa? Nghe nói chú cháu nhà Thủ nó đã xui tay Sửu chủ tịch sẽ gọi bà lên bắt phạt về tội chửi đổng?

Bà Dần chỉ còn biết ngồi thu lu im lặng nhận lỗi. Ông Phúc vẫn đay nghiến bực bõ:

- Đáng nhẽ lúc này là lúc tốt nhất để chia rẽ họ hàng nhà nó, phân tâm nhà nó, để nó tự vặt lông nhau cho phơi ra những mặt dơi mặt chuột giữa bàn dân thiên hạ. Thật là dịp may hiếm có, đến bỏ tiền ra cũng không mua được! Thế mà cái mồm hoác toác của bà đã làm hỏng ráo cả. Đang bạn thì biến thành thù! Vì xưa nay anh em nhà tôi có xích mích gì với mẹ con bà Cả đâu.

Thấy tham mưu trưởng đã nổi cáu, ông Tính liền dàn hòa:

- Thôi mà bác Phúc, việc đã thế rồi, giờ ta phải tìm cách gờ dần dần. Theo em chú Địch vẫn tiếp tục bám ông Khừu để khai thác. Nếu không có ông Khừu nói thì làm sao ta biết được cái đêm bà Son bỏ đi, bà Cả nghe tiếng động, rồi thấy như có người rình ở ngoài vườn nhà bà ấy. Cứ tiếp tục khơi nữa vào để tìm thêm tang chứng! Phải kiên trì bóc từng lớp vỏ rồi sẽ tới lõi! Cùng với việc bám ông Khừu, ta phải nghĩ xem có cách gì thêm nữa.

Cách gì ở đây là em ông Phúc đang nghĩ làm sao lôi kéo được mẹ con bà Cả, để bà Cả và cô Cành viết đơn hoặc đến gặp trưởng đoàn công tác cửa huyện, gặp ủy ban xã đề nghị xem xét về cái chết của bà Son có gì uẩn khúc với anh em ông Hàm không? Nếu mẹ con bà Cả lại có những chứng cớ để truy cứu trách nhiệm thì thật tuyệt! Đây là thời cơ có một không hai để hôm này vào học nghị quyết 04, anh em nhà Vũ Đình sẽ làm trong sạch chú cháu Thủ Cao, Cao Thủ như làm cỏ! Chỉ có dịp này mới có thể đánh tận gốc, trốc tận rễ vây cánh nhà Trịnh Bá ra khỏi mọi quyền lực từ thôn lên tới xã. Một cuộc cách mạng thay đổi đến triệt để! Giá không có cái mồm gà mái quang quác của bà Dần, thì anh em ông Phúc đã nắm chắc phần thắng rồi!

- Để ngày mai em nói chuyện với thằng Tùng xem, nó vẫn có nhiều điều kiện thuận lợi hơn các bác và em - ông Địch chồng bà Tài, một cán bộ tuyên huấn cựu trào ở nông trường bò sữa lên tiếng. Địch cũng người gốc làng này, nhưng nhà nghèo, họ hàng chẳng có ai. Địch là anh em xa với bà Dần. Chính bà Dần dắt mối cho Địch lấy Tài. Ngày ấy Tài cũng là cô gái đẹp, cho nên Địch lấy được Tài là may lắm. Đúng như Thủ đã nói với bố con ông Hàm lúc chiều, là trong hai người em rể, thì Địch chịu ơn vợ chồng ông Phúc hơn là Tính. Và cũng đúng là hôm qua Địch đã kéo được ông Khừu chồng bà Cả vào quán bà Lợi béo khi hai người cùng đi chợ Đầu Cầu. Nhưng mới khai vị được ba chén, câu chuyện bắt đầu đi vào chiều sâu, đang có vấn đề thì ông Khừu đâ rượu vào lời ra, cười nói ầm ầm, khiến Cao đang chữa cái Babetta gần đấy liền chạy sang. Thế là hỏng bét. Cái thằng CIA cứ lảng vảng quanh quẩn bên cạnh thì còn chuyện trò được gì. Nhưng dù sao thì ông Khừu cũng đã hé mở được chút bí mật rất quan trọng để anh em ông Phúc tiếp tục lách lưỡi dao vào rồi! Địch chi một cút con hươu và đĩa cổ cánh đã không lỗ!

- Em sẽ nói cho thằng Tùng biết là không bao giờ tay Thủ nó dùng thằng Tùng. Thì cứ xem từ ngày vào được Đảng ủy, nhưng tay Thủ nó cho ngồi chơi xơi nước đấy chứ, có việc gì đâu! Thằng Tùng sẽ gặp vợ chồng cô Cành để nói chuyện. Đã mấy lần vợ chồng nhà ấy nhờ thằng Tùng hướng dẫn cho việc đóng gạch, đốt gạch. Em thấy vợ chồng nhà Cành có vẻ nể thằng Tùng lắm. Trong việc này cái chính lại là thằng Tùng. Nó phải có sự ham muốn lật tay Thủ xuống, thì lòng mới quyết tâm hành động! Thằng này xem ra còn hời hợt, nửa vời, nhìn người chưa tinh!

Ông Tính khẽ gật gù. Ông Phúc đưa cái nhìn tin cậy vào Địch, người chủ chốt trong việc soạn thảo những đơn từ văn bản để bắn vọt cầu vồng gửi lên huyện, lên tỉnh, từng làm Thủ nhiều phen cuống đi. Ông Phúc nói giọng dịu lại, như cung cấp thêm cho Tính và Địch về con người Trịnh Bá Thủ:

- Đúng là chú phải nâng cao nhận thức cho thằng Tùng! Chứ không để mắc hợm với tay Thủ như chơi. Tay Thủ ấy hắn là người biết làm chính trị đấy? Tức rằng là mọi việc hắn cứ làm như không? Yêu ai cũng không sàm sỡ, ghét ai cũng không hầm hè, cứ lặng lẽ làm để đạt tới mục đích. Cứ ngón cái ngày hắn đi học dài hạn ở tỉnh về là đủ biết. Vừa học xong một khóa đào tạo cán bộ cho cơ sở, thì đúng dịp xã đại hội đảng bộ. Thế là hắn lao vào làm đủ mọi việc thượng vàng hạ cám. Từ việc trang trí, lên huyện mời đội chiếu bóng, rồi tiếp khách ở xa, giúp ông Đáng bí thư viết báo cáo. Chỗ nào người ta cũng gọi anh Thủ, đồng chí Thú việc này lại phái đồng chí Thủ! Hắn có mặt ở khắp mọi nơi, kể cả việc nấu nướng hắn cửng sắn tay nhảy vào chỉ đạo. Thế là ai cũng trầm trồ: Anh Thủ vừa đi học một năm rưỡi ở trường đảng tỉnh về đấy. Đến là giản dị, xông xáo và quần chúng quá thê! Hắn đã tự quảng cáo trước khi bầu đấy mà! Trong đại hội ấy, chỉ trừ hắn còn tất cả những người ở Giếng Chùa đều mất phiếu. Thế là hắn muốn nói hắn là bộ óc của cả Giếng Chùa chứ gì!

Giọng ông Phúc nghe đã rin rít gằn gằn. Ông muốn thú nhận nốt rằng kỳ đại hội ấy ông đã trượt vỏ chuối. Nhiều ý kiến phê bình ông hôm ấy, ông dám chắc là do Thủ xúi. Nhất là mấy anh có máu cơ hội, đánh hơi tài lắm, biết chắc ông Phúc sẽ đổ, nên thí luôn, chẳng hơi đâu bảo vệ! Xưa nay người ta chỉ phù thịnh chứ ai phù suy. Rồi sau đó nhân sự thay đổi hàng loạt. Thay từ nhân viên trên xã đến đội trưởng sản xuất ở các làng. Vai trò của Thủ ở khắp mọi nới. Thủ bao sân tất. Khối anh ấm ức, nhưng lại cứ phải thi hành theo ý Thủ, vì cái thế của họ còn yếu. Anh em nhà Vũ Đình thì càng ngày càng thấy mình bị ép như ép giò mà không biết quậy bằng cách nào. Càng ngẫm, Phúc càng thấy Thủ càng hiểm hơn Hàm nhiều. Mưu sâu, lại cộng với đang có quyền chức, nên Thủ càng dễ dàng thực thi những ý đồ của mình một cách sát sạt mà vẫn kín nhem, bởi Thủ có cái áo giáp nhân danh tổ chức, nhân danh Đảng ủy. Để đối lại, anh em nhà Vũ Đình chỉ còn mỗi một sách là thỉnh thoảng lại phóng một lá đơn tố cáo, nhưng chẳng khác bắn một mũi tên vào giữa trời đất, thật là tít mù bóng chim tăm cá , không còn biết kết quả ra sao!

- Nhưng bây giờ thì nó cụt vòi rồi chứ? - ông Tính lên tiếng. Là người cũng ham đấu đá, lại luôn ý thức về cái chức từng là quản đốc của mình, nên mới về có dăm tháng nay, nhưng nay đã có đến vài cuộc họp đảng, Tính phát biểu ngược với Thủ, ý muốn nói Thủ chưa đủ trình độ và lịch lãm bằng mình được.

- Em thấy bây giờ hắn xoay xở là khó rồi đấy - Tính tiếp - Đảng viên ở làng ở xã bây giờ có nhiều thành phần, nhiều đối tượng, mấy anh cán bộ xã không nắm được yết hầu của họ như ngày xưa nữa, nên bây giờ không thể hống hách được.

- Thằng Thủ không hống hách, mà nó mị dân? - ông Phúc giải thích - Nó có hét lác ai đâu mà cứ dim dỉm mật ngọt chết ruồi!

Có thật Thủ mị dân? Thủ mật ngọt chết ruồi như ông Phúc nói? Thì hãy chờ xem! Có điều chính lúc này, khi Bộ tham mưu của chi họ Vũ Đình đang bàn luận về Thủ, đang mong chờ Tùng, thì có lạ lùng không? Chính họ, Thủ và Tùng đang nâng chén chúc nhau ở tại nhà Thủ! Luyến dọn mâm lên giường ở nhà trên, rồi cười vui vẻ nói với Sửu và Tùng:

- Mời anh em, chú cháu đi xơi cơm, ăn muộn thế này chắc là đói lắm rồi?

Ba người vẫn đang ngồi nói chuyện ở sa-lông. Thủ đứng dậy treo cây đèn to lên cái móc trên trần cho ánh sáng tỏa cả trong nhà ngoài sân, rồi mở các cửa sổ cho mát. Sửu quay sang bảo Luyến:

- Chị với các cháu lên cả trên này cho vui.

Thôi mẹ con tôi ở dưới này, đâu cũng thế. Các cháu nó quấy lắm. Anh em uống rượu đi - Luyến quay sang Tùng cười hồn hậu: - Cậu Tùng đừng làm khách nhá! Mấy anh em, chú cháu cùng làm việc với nhau, mà chả mấy khi thấy cậu đến chơi.

Tùng cười gượng gạo không biết trả lời sao. Anh biết Luyến nói rất thực lòng. Xưa nay Tùng vẫn nghĩ mấy bà con dâu của họ nhà này: Bà Son, bà Bích vợ ông Long và Luyến đều là những người đàn bà phúc hậu. Sao Đào không giống các bà ấy nhỉ? Tùng hoàn toàn bất ngờ về bữa rượu này. Hôm qua bõ Vòi mang giấy mời họp của Ban chỉ huy quân sự huyện đến, ở góc lại có mấy chữ của Thủ dặn rằng khi đi họp ở huyện về, Tùng nhớ rẽ vào nhà Thủ có chút việc, kẻo hôm sau Thủ bận đi vắng. Lúc nãy về đến đây trời nhá nhem tối, Tùng đã thấy Thủ và Sửu ngồi rì rầm bên bàn. Dưới nhà, mẹ con Luyến đang vặt lông vịt. Thấy Tùng, Thủ tỏ ra mừng rỡ. Thủ rót nước cho Tùng, rồi hỏi về cuộc họp chiều nay ở trên huyện. Tùng trả lời mạch lạc, đúng như báo cáo với bí thư đảng ủy, rồi đứng dậy cười nói ra vẻ bỗ bã, nhưng vẫn rất đúng phép tắc trên dưới:

- Xin phép hai bác, em về ạ!

Thủ kéo vai Tùng:

- Thong thả đã, hôm nay ở đây ăn cơm với mình. Có cả anh Sửu đây, mấy khi anh em mới có dịp ngồi với nhau! Chắc ông vẫn nghĩ là tôi sống khắt khe lắm hả? Rồi sẽ hiểu nhau dân dần Tùng à! Tôi với ông Sửu làm một hai năm nữa, rồi thì bàn giao cho lớp trẻ các ông chứ cho ai! Vậy mà gần đây có nhiều những tin tức thất thiệt quá! Khiến đồng chí với nhau mà người nọ cứ ngờ vực như người kia! Ta phải có trách nhiệm phải xua đi những ám khí! 

Sửu cũng nói thêm vào, khiến Tùng không thể chối từ. Và đúng như Luyến trách khéo, đây là lần đầu tiên Tùng chén chú chén anh ở nhà Thủ. Thịt vịt luộc vàng ngậy, xếp đầy hai đĩa to. Thêm món canh măng. Chỉ có vậy, chứng tỏ chủ nhà không cầu kỳ màu mè, rất giàu tính thực tiễn!

- ăn uống thật lòng nhá! - Thủ rót rượu ra ba chén Ai uống được đến đâu thì cứ uống, tửu bất khả ép. Tôi thì có thói quen phải vừa ăn vừa uống. Nào, lên đũa đi! Rồi vừa ăn, vừa chuyện.

Thủ thật xứng đáng là ông chủ, là người cầm lái, hướng cả Sửu và Tùng vào những điều làm anh băn khoăn dằn vặt. Bữa rượu nhâm nhi, nâng lên đặt xuống lâu lắm; nhưng đến khi buông đũa vẫn không có người nào say! Và Tùng thì rất nhớ Thủ dặn rằng: Lúc này đang có nhiều thông tin sai lạc, lòng người dễ ly tán, các Đảng viên chúng ta phải tỉnh táo, phải nêu cao tinh thần đoàn kết, phải bảo vệ uy tín cho nhau. Thôi thì không bảo vệ được như con ngươi của mắt mình như lời hứa trước khi vào Đảng, thì cũng cố gắng bảo vệ như chân tay da thịt mình, nhân dân cả xã đang nhìn vào mình?

Cho đến khuya khuya, Tùng mới ra về. Tới nhà đã thấy bà Sang và Mai em gái Tùng đi nằm. Thằng Tú dạo này đang ôn thi hết lớp 12, nên cu cậu đi học tổ suốt ngày suốt đêm: Vừa đẩy cửa vào nhà, bà Sang nam trong màng đã hỏi ra:

- Anh vừa ăn cơm nhà ông Thủ đấy à?

Tùng sửng sốt:

- Ai bảo mà U biết?

Bà Sang vẫn thủng thẳng:

- Ông Thủ đốt đèn sáng như ban ngày. Anh với ông Sửu, ông Thủ ngồi xếp vàng giữa giường ở trên nhà ai mà cả biết! U nói thì anh lại bảo U biết gì công việc của anh. Cơ mà anh làm sao biết bụng dạ người làng này! Đến tôi đấy sống gần hết đời mà vẫn chả hiểu được họ là người thế nào? - Ngừng một lát, bà Sang lại tiếp: Lúc tối cậu Phúc cho thằng Cần xuống tìm anh đấy, giờ khuya thì mai phải lên xem cậu ấy bảo gì..

Tùng bỗng thấy miệng đắng ngắt. Cái Mai nằm ở giường bên kia bỗng phì cười, nói gióng sang:

- Anh Tùng ăn cơm nhà ông Thủ là phải rồi! Muốn ấy cháu người ta thì cũng phải năng đi lại cho thân tình chứ! 

Tùng càng giật thót người liền gắt lên:

- Con ranh! Biết cái gì mà hóng hớt!

Thì con ranh càng cười lên khinh khích, tưởng như nó sắp vùng dậy mà múa may trước mặt Tùng:

- Đừng tưởng em không biết nhá? Vải thưa cứ muốn che mắt thánh! Gốc nhãn ở đồng Dốc Cạn cứ là nhẵn thín nhá! Chắc là tổ phụ lão trồng cây đã thuê anh đi canh giữ hả? Hí hí!

Tùng làu bàu lấp liếm:

- Đừng có nhí nhố! Ngủ đi!

Nhưng trong bụng Tùng thì càng hoang mang. Con khỉ! Sao nó lại biết rõ thế nhỉ? Hay là nó với thằng An, người yêu của nó cũng dắt nhau ra thấm thúi ở gần đó mà mình không biết? ờ nếu mình lấy được Đào. Đào về đây, ở liền với cái con bà cô này thì không biết sẽ ra sao! Giặc bên Ngô không sợ bằng bà cô bên chồng. Mai cùng tuổi với Đào, và công bằng mà nói, nó chỉ hơi béo quá, con gái mà đi lại cứ ruỳnh ruỵch! Nhưng mặt mũi thì Mai không kém Đào bao nhiêu. Còn tính nết lại càng không chịu thua Đào một ly! Kẻ tám lạng người nửa cân! Nó với thằng An ở trên xóm Đầu Cầu đã ăn hỏi rồi. Nó cứ bắt nạt thằng An như nhện bắt ruồi. Với lại làm gì còn chuyện Đào bước đến cái nhà này mà lo! Và ông Thủ nữa, ông ấy gọi mình đến mời cơm rượu như khách quý, đèn thắp sáng choang, cửa chính cửa phụ mở toang, người qua lại ngoài đường nhìn rõ mồn một, làm thế để làm gì nhỉ? Chắc chắn không phải để quảng cáo ông cháu rể tương lai!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi ba - VN thu quan

- Làng Giếng Chùa lại ồn ĩ lên hai sự kiện.

Thứ nhất là ông Quản Ngư, người với hai bàn tay trắng mà đã lần mò sang cả đất Tây từ ngày còn bóng tối, người vừa rồi đóng cửa ăn cháo cám, vì chả gì thì ông vẫn được tiếng là Tây học, nên dù có đói rã họng, ông cũng quyết không nhận lòng trắc ẩn của người khác. Nhưng từ hôm vào gặt đến giờ, thì bố con ông Quản lại sênh sang lắm rồi. Chưa tính thóc gặt ruộng nhà, chỉ riêng cái máy say sát của ông, từ hôm chữa xong, ngày nào cũng xình xịch xát gạo từ sáng tới tối mịt. Người cả mấy làng quanh đây ngày nào cũng kìn kìn chở thóc đến sát. Người thì trả tiền người trả gạo, riêng số trả công máy ấy, bố con ông Quản đã thừa cơm rượu cả ngày. Nhà ba bố con toàn đàn ông, suốt ngày cởi trầntrùng trục cả lúc ăn lúc ngủ, cứ như phường lục lâm thảo khấu. Bà Đồ Ngật ngày ngày đến mua cám nhà ông Quản về nuôi lợn nái. Một buổi chiều ông Quản đẩy giúp bà Đồ xe cám, tiện thể ông đến bắt một con lợn giống về nuôi. Bà Đồ ở goá có đến gần chục năm nay, có mỗi mụn con gái đã đi lấy chồng, bây giờ bà ở một mình. Là người dễ ăn, dễ ngủ, từ hôm có thóc có rượu bà uống rượu cứ thun thút người hồi lại rất nhanh, nên dù đã ngoài năm mươi, nhưng da dẻ còn tươi đáo để. Bà Đồ vứt năm rau khoai rử lợn cho ông Quản xem. Một tá lợn con đẹp như vẽ nháy loi choi tranh nhau. Bà Đồ cúi gập lưng xách tai từng con một, miệng nói liếng láu: 

- Ông xem con lang này đẹp không? Hay con trắng? Hay con đen này, mõm có khí dài nhưng béo hơn cả. 

Bà Đồ không biết lúc ấy ông Quản chẳng còn thiết nhìn ngắm lợn liếp gì nữa. Mắt ông sáng rực đưa cái nhìn vuốt ve tấm lưng bà Đồ với hai lườn thịt sao mà căng thế kia? Và nhất là cái mông bà Đồ sao còn tròn quá, cứ núng nính sau lớp vải đen như mời mọc thúc giục ông Quản, rằng ông hãy mạnh dạn với tay ra? Cô Ngật đấy mà chứ ai mà lo! Cô Ngật đi lấy lẽ ông Đồ Bản hơn cô những hai chục tuổi. Từ ngày ông Đồ Bản mất, cô Ngật cũng có đi hoa lá với hai anh có vợ, đến nỗi vợ con họ phải om xòm cả lên. ồ, thế mà sao tận hôm nay ông Quản mới để mắt đến trái hồng chín nục này nhỉ? Một chục quả hồng nuốt lão sáu mươi. Cái cụ nói thế là nói ngược đấy! Các cụ là mình ăn sành chơi lắm chứ đứng tưởng! Ông Quản mới sít soát sáu mươi, răng còn chắc, gân còn săn cuồn cuộn lên đây một chục quả hồng ông nuốt veo!

- Ông thích con nào? - Bà Đồ vẫn khua khua tay trong chuồng lợn.

Và ông Quản đã vỗ đét vào mông bà, lưỡi ông lại đá ngược lên tận mái ngói để cho miệng văng ra một câu tiếng Tây bồi độn lẫn tiếng ta:

- Con này mới grasse! Con này mới doong 

Bà Đồ tròn xoe mắt, mặt đỏ rờ như say rượu nếp. Bà lại hỏi đến là ngớ ngẩn:

- Ông bảo cái gì?

Ông Quản vừa nhắc lại vừa dịch nghĩa, và bàn tay đỏ ửng của ông vẫn xoa xoa nắn nắn một cách đầy biểu cảm vào mông bà. Đúng là người có Tây học cũng có hơn, miệng nói tay làm đến như thế mà mặt ông cứ tỉnh bơ!

- Grasse này! Doong này! Nghĩa là con này mới béo! Con này mới đẹp.

Thế rồi bà Đồ bỏ đàn lợn mở cửa cho ông Quản vào. Rồi bà đóng cửa. Rồi bà lại mở cửa. Lúc ấy trời đã nhá nhem tối. Ông Quản chẳng còn thiết lợn giống lợn má gì nữa. Ông ra về, người như đi trên mây trên gió, nhìn cái gì cũng thấy đáng yêu quá! Hôm sau ông tuyên bố với hai cậu quý tử là ông sẽ tục huyền với bà Đồ.

- Rồi chúng mày có vợ có con, nhất vợ nhì giời lúc ấy tao dựa vào ai? Con nuôi cha không bằng bà nuôi ông!

Cậu cơn cả đã ngoài hai mươi, lúc đầu hằm hằm, nhưng rồi ông Quản bảo:.

- Anh nhắm con nào đi, rồi tôi cưới cho anh, vợ chồng anh sẽ sang cái thổ bà Đồ mà tung hoành ngang dọc, thổ ấy những ba sào. Giữa lúc đất chật người đồng này, một đống vàng đấy chứ bỡn! Nhưng nhớ là không được hở ra với ai, không thì cái Ngà con bà ấy nó lại về làm om lên!

Ngẫm nghĩ, cậu cả thấy phải quá. Máu giận bay biến mất, bụng còn ngầm phục cụ bô tưởng là tào phào mà tính toán khôn róc trần đời.

Bây giờ thì bà Đồ ngày ngày đến nhà ông Quản lấy cám chứ không phải là mua nữa. Tiền trả ông Hàm ngày bán lúa non cũng là tiền ông Quản. Hai má bà Đồ cứ mâng mâng như say trầu thuốc. Đám thanh niên đến sát thóc cứ nháy nhau hát ư ứ: Cuộc đời vẫn đẹp sao tình yêu vẫn đẹp sao!... Ông Quản mặc quần sóc, người để trần bóng nhẩy mồ hôi, chỉ tủm tỉm loe loé ánh vàng. Mặt phớt ăng-lê. Đúng là cách ứng xử của người kinh bang tế thế!

Nghe mọi người cười cợt tán nhảm chuyện ông Quản bà Đồ, cô thống Biệu lẩm bẩm: làng này đã đến lúc cái vượng, cái nghịch hiện hết lên đây! từ giờ trở đi làng này không còn lo đói, nhưng lại phải lo nhiều cái khác. Sự kiện thứ hai chính là cô thống Biệu. Dân làng thì thầm truyền tin nhau rằng cô thống Biệu đã giải phóng hết cái điện thờ của cô rồi. Điện thờ ấy người ta đã tính tới 50 bát hương lớn nhỏ. Vậy mà bây giờ cả hai gian nhà trên xưa nay vẫn xếp tầng tầng lớp lớp đèn nhang cờ phướn và những bát hương đủ loại, giờ bỗng sạch trơn, quang loáng. Cô đưa điện thờ đi đâu? Đưa đi lúc nào mà không ai hay? Và chính cô nữa, mấy hôm nay trông người cô lạ lắm, cứ lờ vờ thảng thốt như người mất hồn mất vía. Mấy bà già đánh bạo hỏi thì cô nói với giọng xa xôi nghe rờn rợn rằng cô đã hoàn lại cho các Ngài rồi, cô đà ăn lộc thánh làm việc thánh mấy chục năm nay, bây giờ chính cô cũng sắp về chầu các ngài rồi!.

Chỉ riêng có thằng Hữu con ông Hiển, cháu đích tôn cô thống Biệu, một gã trai choai choai 16 tuổi là biết rõ số bát hương kia ở đâu. ấy là đêm hôm nọ, ông nó tức cô thống làm lễ, rồi giở tất cả bát hương xuống chất vào hai bao tải, rồi bảo nó buộc lên xe đạp theo ông nó thồ ra sông Công, tới chỗ nước chảy xiết nhất ông nó lấy ra chiếc bát hương to nhất, bằng chiếc ấm rỏ tích, rồi cắm ba nén nhang, thắp lên; ông nó đứng cứng người sịt soạt khấn lầm rầm. Xong thằng Hữu đứng đằng sau đưa từng chiếc bát hương. Ông nó đứng sát mép nước, khom người lần lượt liệng từng chiếc xuống sông. Với cô thống, mỗi bát hương là một vị thần được sinh ra từ đất. Bây giờ các vị sẽ tắm rửa bụi trần, rồi dòng nước mát đưa rước các vị quay trở về với đất, trở về nguồn của mình! Các vị về trước rồi đệ tử các vị - cô thống sẽ về sau! Cô đã linh cảm là các ngài sắp gọi cô về rồi! 

Khi cô thống liệng gần hết cả hai bao tải bát hương, bỗng một bóng người từ phía sau đi lại, đánh tiếng và ông cháu cô thống đã nhận ra một người đàn bà. Chị ta quỳ xuống nói run rẩy:

- Thưa cô! Lạy cô! Con muốn cô ban lộc cho con. Con muốn nối gót cô!

- Nhà ngươi là ai? - cô thống mở to cặp mắt bạc mờ mờ trong bóng tối ném cái nhìn gần như hằn học vào người đàn bà bỗng từ đâu dám đến quấy rầy công việc thiêng liêng của cô, giờ lại đang quỳ lạy như giã gạo thế này! Lạy cô, con là kẻ ăn mày nhà phật, nhưng chưa được lộc của Ngài. Con đang làm thuê ở nhà ông Hàm! Lúc nãy trên đường đi làm về, có bà già chỉ con ra đây ân xin cô. Dạ, nhân bảo như thần bảo ạ! Lậy cô, cô cho con ít vốn nhà phật để con sống mà hầu hạ các Ngài, hầu hạ cô! Đời con long đong lắm cô ơi!

Cô thống thở hắt ra: ngồi bệt xuống bờ cát, nhìn đăm đăm ra mặt sông tối thẫm, sóng nước đang vỗ lóc bóc. Gió sông thổi rào rát, ve vuốt mấy sợi tóc lơ phơ của cô. Cô đã hiện nguyên hình là một phù thủy già! Lát sau cô ra hiệu cho thằng cháu đích tôn về trước, rồi cô quay sang nói rì rầm như dặn dò người đàn là đang đứng lom khom tựa cái dấu hỏi trước mặt. Và điều kết cục thì thằng Hữu cũng không biết rằng người đàn bà đã run như dẽ, nói không nên lời, hai tay lật bật cởi chiếc khăn vuông mở ra bọc chiếc bát hương to bằng chiếc ấm rỏ, chiếc bát hương cô thống định thả sau cùng. Thế là vị thần lớn nhất, vị thần cả lại quay về trần thế một lần nữa!

Người đàn bà kính cẩn ôm bọc khăn vào lòng, lạy sống cô thống, rồi đi vùn vụt về làng. Những bước đi tự tin gần như thách thức. Như một tráng sĩ lâu nay gặp bước sa cơ vì không gươm không ngựa, bây giờ thanh kiếm báu đã lọt vào tay. Chị Bé đã có vốn, đã có vũ khí để đối mặt với đời!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi bốn - VN thu quan

Rồi những gì cần đến, đã đến.

Sau mười ngày đội công tác về huyện báo cáo, nghiên cứu những đơn từ khiếu nại từ Giếng Chùa gửi lên, sáng nay đội lại về để chính thức bước vào triển khai nghị quyết 04. Buổi sáng, theo yêu cầu của các đảng viên, trưởng đoàn công tác đọc những lá đơn tố cáo với những lời lẽ đanh thép luận về tội tham ô tài sản hợp tác của những người đương chức hiện nay. Một bản thống kê dày đặc nào tiền, nào thóc, nào thuốc sâu phân đạm, gạch ngói gỗ lạt, xe bò xe cải tiến đã trở thành tài sản riêng của những ai. Ban chủ nhiệm hợp nhất phá bao nhiều nhà kho của Giếng Chùa, làm mất tích bao nhiều gà lợn khi giải tán chuồng trại. Rồi nhập nhèm biểu thuế giữa trung du và đồng bằng đến mấy năm nay mà không ai biết, số thóc chênh lệch ấy để đâu? Tiền gạo tham ô ở đội thuỷ lợi 202 quy ra thóc là một tấn rưỡi, đi đâu? Mấy sổ tiết kiệm lấy tiền công của xã làm thành sổ tiết kiệm cá nhân là có chỉ đạo, chứ không phải như Đào Văn Quàng thanh minh hôm trước. Rồi tiền thuế đò, thuế chợ hai năm nay thu về để đâu?... Nhiều, nhiều quá nghe đến rối cả óc. Đội trưởng đội công tác đọc xong, tất cá ngồi lặng im. Ông Tính hắng giọng, rồi không cần xin phép ai cứ nói thủng thẳng, từ lâu Thủ đã rất khó chịu với thái độ trịch thượng ấy.

- Nhiều bê bối đến như thế, nên đội 1, đội 2 người ta đòi tách khỏi hợp tác xã lớn để về hợp tác xã nhỏ cũng là đúng thôi. Bất công như thế ai chịu được! Lớn ăn miếng to, bé ăn miếng nhỏ, không từ cả thuốc sâu phân đạm, phàm ăn như cá trê phi. Đến lượt các xã viên chỉ có ăn rơm ăn cỏ! Vu, đội trưởng đội sản xuất con ông Vi, cũng có họ xa với chi họ Trịnh Bá, bật ngay dậy:

- Nếu so đo chi ly, ban chủ nhiệm trước đây còn bằng năm bằng mười! Nói người khác hãysờ lên gáy mình!

Ông Phúc liền hoa tay, tiếp cái giọng cha chú của Tính: 

- Tôi là chủ nhiệm cũ đây. Anh thấy tôi tham ô những gì? Kể ra xem. Nói bịa đặt thì liệu đấy!

Cao đứng lên. vẫnchiếc áo phông bó lấy người, điệu bộ như một đấu vật bước lên sới:

- Ai thế nào rồi sẽ rõ. Đừng lên giọng vội. Còn những việc không liên quan gì đến tham ô nhưng ảnh hưởng cũng xấu không kém.

Ông Phúc đã đứng hẳn lên, quay ông nhìn thằng vào Cao:

- Đề nghị đồng chí nói cho rõ, đừng có mập mờ cái giọng kín kín hở hở ấy không ai sợ đâu. Cái thời cậy có một tí cấp chức để đi úm người ta đã qua rồi! Mà ngay cái chức phó ban công an của đồng chí, tôi báo cho mà biết, dịp này cũng phải xem xét lại?

Thế là anh chang trâu luộc cả con đã hoàn toàn phát cuồng. Cao gần như hét lên:

- Đồng chí bảo tôi nói cái giọng gì? Có phải giọng mật thám như ông đã nói vắng mặt tôi phải không? Tôi đề nghị hội nghị phải xem xét lại tư cách đảng viên của ông Phúc! Tôi cũng báo cho ông biết. Chiều mai vợ ông phải lên xã nộp tiền phạt vì tội chửi đổng! 

Cùng lúc đến bốn người nhấp nhô đứng dậy: Rồi cùng vung tay. Mặt mày đỏ như tôm luộc, và cùng nói một lúc. Những âm thanh dập vào nhau chói chát, như đài chưa lọc sóng, khiến không ai nghe được bốn diễn giả đấu tranh cho chân lý đang nhả ngọc phun châu những gì!

Trưởng đoàn công tác- từ giờ là trưởng đoàn công tác điều hành cuộc họp chứ không phải là người của sở tại nữa, đứng hẳn lên bục cao, giơ cả hai tay lên như một lời khấn cầu hoà bình! Nhìn anh đang mấp máy, nhưng lại chưa biết nói thế nào thì cùng lúc trung tá Chỉnh và Thủ đứng lên. Thấy hai người ở hai thái cực khác nhau. Một người đương chức, một anh thứ dân, nhưng cả hai đều có vị trí đặc biệt trong chi bộ, nên bốn diễn giả tự động rút lui, rón rén ngồi xuống. Một tiếng nói to từ phía cuối:

- Để cho đồng chi Chỉnh nói trước. Trung tá nói trước! 

Thủ nhũn nhặn ngồi xuống, ra hiệu cho Chỉnh nói. Trung tá Chỉnh cao lỏng khòng đứng dậy, mặt đen đỏ dãi dầu. Vẫn cách nói không màu mè rào đón, bởi đồng chí trung tá chỉ độc một bài là thẳng băng cán tàu. Đã ra trận là chỉ biết có nổ súng! Cho nên lúc này Chỉnh cứ đường hoàng hạ một nhát đại đao vào giữa đội hình của cả hai bên:

- Hai cuộc họp trước tôi bận với cái lò gạch nên không đi được Nhưng tôi nghe được dân người ta bàn tán những gì về những cuộc họp đảng của chúng ta. Xấu hổ lắm các đồng chí ạ! Ta vẫn luôn tự xưng là tiền phong gương mẫu, là đảng viên đi trước, làng nước theo sau. Là chí công vô tư. Nhưng sự thực thế nào? Người có quen thì tư túi chia chác nhau, động họp là động mâm. Biết bao vụ dân thắc mắc, sao chúng ta cứ lờ đi? Còn những đảng viên thường thì đứng ngoài dèm pha khích bác, bảo nhau dù không được gì thì cũng nói cho sướng miệng: Cho nên dịp này tôi đề nghị: Phải giải quyết hết những gì mờ ám về kinh tế, ai có tội phải chịu, ai vu cáo phải phạt. Rồi sau đó ta xem xét vấn đề đoàn kết trong chi bộ từ trước đến nay. Tại sao cứ lùng nhùng mãi? Tại sao cứ bằng mặt mà không bằng lòng?

Tất cả ngồi im như bị bấm huyệt. Chỉnh ngồi xuống. Thủ khoan thai đứng lên. Vẫn áo kẻ cộc tay, quần ka-ki màu be. Với nét mặt đượm buồn. Thủ nói thong thả:

Thưa các đồng chí! Tôi đồng ý với đồng chí Chỉnh. Tôi không dám vơ đũa cả nắm: nhưng đúng là chi bộ ta có nhiều vấn đề cần phải giải quyết. Mặc dầu vậy theo tôi, ta không nên lợi dụng một nghị quyết lớn của Đảng với ý nghĩa cao quý là nâng cao chất lượng đảng viên để ta sát phạt, bới móc nhau. Chúng ta không nên chấp vặt, chỉ vì không hợp tính nết người này, không thích tác phong người kia mà nâng lên thành quan điểm, rồi quy kết tội cho nhau. Làm như vậy chỉ thêm rối, thêm chia rẽ, và như vậy là trái với tinh thần nghị quyết của Trung ương! Chúng ta phải làm sao khi học tập xong, công tội rõ ràng nhưng sự đoàn kết phải được nâng cao, uy tín của chúng ta đối với dân phải được nâng cao, có như thế mới đúng phong cách của người cộng sản!

Thủ ngồi xuống. Quả nhiên những lời hoa mỹ và thái độ rất nhũn của anh dã tưới mát được những cái đầu bốc lửa. Nhiều ánh mắt liếc nhìn lúng túng. Thêm vài người trung dung phát biểu, nhưng không gây được sự chú ý gì. Cuộc họp buổi sáng dừng ở đấy. Trưởng đoàn công tác tuyên bố buổi chiều sẽ đi vào những việc làm cụ thể và những người cụ thể. Mọi người ra về, tránh nhìn nhau. Thủ ra trước, đi chầm chậm. Khi ông Phúc tới gần, Thủ nói nhỏ:

- Đồng chí đi sau tôi muốn nói chuyện một tí.

Ông Phúc đi chậm lại, khe nhìn Thủ dè chừng. Hai ông em rể chồng bà Lộc, bà Tài đi vượt lên. Những người ra sau cũng đi vượt lên, nhưng những ánh mắt kín đáo liếc lại xem hai thủ lĩnh đại diện cho hai chi họ sắp trình diễn tiết mục gì!

- Đồng chí đừng để tâm tới những lời thằng Cao nó nói - Thủ vừa đi chầm chậm vừa nói nho nhỏ - Dù nó chẳng còn trẻ mỏ gì, hơn cậu Tùng bên ấy đến gần chục tuổi: nhưng lại không chững chạc được như cậu Tùng. Còn cái chuyện bá Dần, anh Sửu có hỏi tôi. Tôi đã bảo anh Sửu là nên bỏ qua chuyện đàn bà.đàn ông ta nhắc nhau là đủ. Còn đồng chí, chắc từ hôm tôi sang nói chuyện, gia đinh không thắc mắc với đồng chí nữa chứ?

Ông Phúc hoàn toàn bất ngờ với cuộc ký tắt này, nên đâm lúng túng:

- Xong rồi! xong rồi!

Ra khỏi cổng, mỗi người phía, một lối, ông Phúc hơi ngập ngừng:

- Đồng chí còn nói gì nữa không?

Thủ vẫn khiêm nhường:

- Thôi tạm thế, đồng chí cứ yên tâm về tôi. 

Rồi mỗi người rẽ một đường, cắm cúi đi không ngoái lại.

Ngày buổi trưa ở nhà ông Phúc. Ban thường vụ của chi họ Vũ Đình cấp tốc có cuộc họp bất thường để phân tích đánh giá tình hình đang có nhiều chuyển biến tinh vi và phức tạp! Thường vụ nhận thấy: Hoà với khí thế chung của cả xã, cả vùng, thời tiết chinh trị của Giếng Chùa lại bắt đầu sôi sục! Thường vụ nhận định: Mặc dù có nhiều khó khăn, cuộc đấu trí trong nghị trường còn nhiều trắc trở, đây là cuộc vờn miếng rất tế nhị, phải thận trọng không được có một lời nói hớ, nhưng rõ ràng cán cân của xu thế có lợi ngày một nghiêng về ta! Trước tình hình đó Thường vụ quyết định : Phải triệt để phát huy thế lợi ta đang có, suốt trong thời gian làm trong sạch này phải liên tục tiến công, tiến công và tiến công? Đây là thời cơ hiếm có! Vừa tiến công, đồng thời vừa lôi kéo, cảm hoá những phần tử của phái thứ ba, tức số trung gian xưa nay không ngả về bên nào. Trong số đó phải đặc biệt chú ý trung tá Chỉnh, đừng để cho vị trung tá húc này đơn thương độc mã, một mình một ngựa cứ phạt gươm lung tung trên chiến trường. 

- Với ông Chỉnh, Tùng phải lo! Vi sẵn có mối quan hệ

mật thiết từ trước. Anh phải nói sao cho ông ấy hiểu Bên mình là những người ngay thẳng, chính trực! - ông Địch chồng bà Tài ngồi ngả trên ghế vừa nhổ râu tanh tách vừa quay sang Tùng nói ề à. Mặc dù Địch chỉ là là cán bộ tuyên huấn oòng èng của một nông trường nhỏ, nhưng vì là nông trường bò sữa nên Địch cũng có được cái dáng bệ vệ bụng to trán hói, giọng nói ề à.

Như hôm trước dượng đã nói với anh - ông Địch tiếp -

không bao giờ tay Thủ nó tin anh cả. Hắn còn giữ chiếc ghế bí thư thì anh còn ngồi phơi xơi nước, còn hữu danh vô thực! Cho nên đây là dịp may, là thời cơ để ta làm cho mọi người nhìn rõ chân dung tay Thủ là người thế nào, đồng thời để Tùng củng cố địa vị của mình ở ngay chi bộ này. Tại sao lúc nãy tay Thủ nó nhũn như con chi chi với bác Phúc? chính là vì nó sợ chiều nay nhiều mũi dùi chĩa vào nó! Phải tỉnh táo, chớ có xúc động vặt mà nể nả rồi thì đổ thóc giống ra mà ăn! Còn về phía bác Phúc, nếu bác có khuyết điềm dạo làm chủ nhiệm trước đây, mà chắc là có thôi. Vì làm gì có ông chủ nhiệm nào mà không chấm mút! Bác cứ nhận chuyện cũ lo gì! Có nhận thì mới càng có cớ để truy cái đám đương chức bây giờ! Dịp này không cho nó phơi áo thì còn dịp nào! 

Cả mấy người cùng đớ ra trước lý lẽ của Địch. Thật đáng mặt là nhà tư tưởng! Sắc sảo đến tận chân tơ kẽ tóc. Địch tự thưởng cho mình bằng cách đủng đỉnh quay sang bắn một mồi thuốc lào rõ kêu. Nhìn ba vị thường vụ vừa bồn chồn vừa hăm hở, Tùng lau mồ hôi trán, nói rầu rầu:

- Nói thật với cậu và hai dượng, cháu không có mong muốn làm gì ở đây. Cháu không phải là người ham làm chính trị. Dạo này gặp nhiều chuyện buồn, cháu còn không biết nên ở nhà hay lại ra đi? Lúc nào cũng nghe lình sinh thất chán lắm!

Lại đến lượt ba ông thường vụ ngồi nghệch ra, ông Tính hỏi bằng giọng rất trầm:

- Thế anh định đi đâu?

- Đi làm quyền cao chức trọng thì cháu chả dám, chứ đi để bỏ sức lao động để kiếm ăn thì cháu nghĩ là không khó. Thủ trưởng cũ của cháu đang làm ở ban tuyển người đi lao động nước ngoài. Ông ấy bảo cháu muốn đi thì ông ấy giúp, không phải mất đến một điếu thuốc đút lót. Mấy hôm nay cháu nghĩ hay là làm nốt cái trần nhà cho u cháu rồi đi một chuyến cho biết đây biết đó.

Ông Phúc khẽ à một tràng nhỏ, như muốn nói thì ra ông cháu này cũng không vừa. Lòng dạ cũng lao lung nhấp nhỏm lắm! Đây cũng chưa phải là mảnh đất để hắn ăn đời ở kiếp!

Ông Dịch nhả hết bụm khói, rồi vẫn cái giọng à ới:

- Đi hay ở là việc lâu dài Nhưng trước mắt anh phải tham gia vào cùng làm cho ra ngô ra khoai trong dịp này! Với mấy anh đương chức ở đây thì im lặng cũng không được, nhường nhịn cũng không xong, thi cứ phải lóc tuột ra! Hạ cánh này xuống! Rồi ai làm thì hãy bàn sau, nhưng trước hết phải cho các hắn biết rằng động vào ta là động vào lửa!

Bà Dần bê một sàng mít đã cắt thành từng miếng vàng rười ừ nhà dưới đi lên.

- Anh em, cậu cháu ăn mít đã- Bà Dần đặt sàng mít xuống bàn rồi nhìn cả mấy người nói riết róng:

- Tôi nói có hai chú với cháu Tùng nghe nhé. Ông Sửu với nhà anh Cao mà gọi tôi lên xã bắt phạt, thì cũng phải gọi cô Cành con bà Cả lên, chứ không thi tôi không chịu! 

Ông Phúc lừ lừ cặp mắt ba góc:

- Có im đi không, chuyện đàn bà chỉ lôi thôi!

Bà Dân đang hăng phải nguội ngay quay ra lụng phụng di xuống nhà dưới.

Trong lúc Ban thường vụ của chi họ Vũ Đình vừa ăn mít dai, vừa xem xét những diễn biến đời sống chính trị ở Giếng Chùa đã bước sang một giai đoạn mới và nhận định là cán cân có lợi đang nghiêng về ta, thì đương kim bí thư đảng uỷ Trịnh Bá Thủ mặc dù bên ngoài rất nhũn nhặn với tất cả vì anh thấy chiến thuật làm mềm lòng của anh xưa nay rất đắc đạo. Bên trong Thủ cũng rất bình tâm và cũng tự nhận định là về cơ bản ta vẫn nắm đằng chuôi! Thuận lợi củata vẫn là cơ bản, khó khăn chỉ là tạm thời! Thủ không cần nhóm họp, bàn luận, mà thói quen của anh là chỉ thị. Ngay cả những cuộc họp đảng uỷ nói là bàn bạc. nhưng Thủ đã đề xuất điều gì thì không ai dám bác. Trong thâm tâm Thủ nghĩ đó là những chỉ thị. Cho nên lúc nãy về, Thủ chỉ thị cho Cao phải góp ý Quàng để nhắc nhở Quàng hãy giữ vững ý chí! Về mấy cái sổ tiết kiệm, trước sau chỉ được nói một lời. Còn bố con Vi - Vu và anh em Hảo - Hán phải hoàn chỉnh số liệu về gạch ngói mà ngày ông Phúc làm chủ nhiệm đã nhập nhèm công tư giá trong giá ngoài, phân phối với điều hoà hàng mấy vạn viên bất hợp lý. Bố con ông Vi - Vu ở lò ngói từ trước tới nay nên biết rõ. Còn chuyện tiền gạo ở đội thủy lợi 202 nếu tay Lũng còn cứng đầu thì phải thí! Mặc dù Lũng có ủng hộ cho xã vài trăm ngàn nói là quà thưởng cho chủ tịch và bí thư đã chăm lo săn sóc cho đội 202 rất tận tình. Nhưng sổ sách không có gì làm bằng? Còn riêng biểu thuế - đây đúng là quả đậm, nguồn phúc~lợi chính của xã, thì đích danh Thủ đã chuẩn bị sẵn lý lẽ để bắt bẻ tay đôi với Phúc, vì cái quả tù mù này đã gặt hái đều đều từ thời Phúc còn làm chủ nhiệm. Còn những chuyện phá nhà kho, chuồng trại, lợn gà thất thoát thì bắn mũi tên sang Lê Văn Vinh, đương kim chủ nhiệm hiện nay để Vinh làm kiểm điểm với chi bộ khu vực 2.

Với sự tự tin thuận lợi của ta vẫn là cơ bản, khó khăn tạm thời. Thủ thong thả đi họp tiếp, cùng lúc anh em ông Phúc xác định cán cân có lợi đang nghiêng về ta, nên Ban thường vụ của chi họ Vũ Đình nện gót trên đường làng hăm hở lắm.

Chiều nay là quân ta đối mặt với quân mình. Ta với mình tuy một mà hai!

Mở đầu là Xuân Tươi tự kiểm điểm trước tiên, với người tào lao, thông minh phát tiết ra ngoài này, hội nghị dễ nhất trí. Trung tá Chỉnh chỉ nhấn mạnh là trong công tác Xuân Tươi phải giữ đúng nguyên tắc hơn, phải chín chắn và thận trọng trong giao tiếp, không nên nói tuỳ hứng. Xuân Tươi lại hề hề xin nhận tất! Để tiếp tục chương trình, trưởng đoàn công tác mỉm cười nói vui, cố tạo không khí dễ chịu, bởi anh đã thấy sợ dân Giếng Chùa. Các tướng ở đây hay làm những cú bất ngờ lắm!

- Phần của đồng chí bí thư nhỏ đã xong, bây giờ đến phần của bí thư to? Xin mời đồng chí Trịnh Bá Thủ!

Trưởng đoàn đóng tác nhìn mọi người cười cười, nhưng phút chốc anh đã thay những khuôn mặt nghiêm nghị hẳn! Thử ngồi đối diện ở phía bên kia. Lớp học của cô giáo Oanh đã nghỉ. nên những chiếc bàn học trò được dẹp vào một góc. Ghế kê theo hình vuông. ở giữa để trống. Cung cách ra dáng một hội nghị bàn tròn! Thủ hắng giọng, nói đều đều:

- Thưa các đồng chí! Về phần tôi mong các đồng chí đóng góp cho với chức trách là người làm công tác đảng, tôi chịu trách nhiệm về tình hìn chính trị trong toàn xã. Vậy trước những chính sách, chủ trương của Đảng, tôi đã cùng đảng ủy tuyên truyền và vận động mọi người thực hiện ra sao? Đúng sai thế nào. Với đảng ủy tôi đã làm hết chức trách của một bí thư chưa? ở đây có đồng chí Tùng gần gụi sẽ cho ý kiến. Còn với chi bộ sở tại và làng xóm láng giềng, tôi và gia đình đã chấp hành chính sách của đảng ra sao? Cá nhân tôi với việc xây dựng chi bộ ở đây thế nào?

Mọi người dỏng tai lên nghe, nhưng rồi ngơ ngác nhìn nhau Bởi vì Thủ càng nói, thì mọi vấn đề càng trở nên đơn giản và tròn trịa vô cùng. Lại thêm cách nói của Thủ vừa tha thiết, vừa thành khẩn cầu thị, khiến người nghe thấy không nỡ bắt Thủ phải liên hệ vào những việc quá cụ thể vì như vậy hình như nó tầm thường và nhỏ nhen cố chấp thế nào!

Thủ đã dừng được một lúc, ông Địch mới như bừng tỉng. rồi nhanh chóng lấy lại cái thế cán cân có lợi đang nghiêng về ta

-Đồng chí Thủ rất có tài đơn giản mọi vấn đề đến tối đa! Nhưng đồng chí Thủ đã nhầm! Đây không phải là cuộc họp kiểm điểm sáu tháng hay một năm, mà đây là xét cả một quá trình lâu dài. Tôi được biết đồng chí Thủ rất chuyên quyền, bao sân tất cả! Từ đảng ủy, ủy ban, đến hợp tác xã, việc gì không có ý kiến đồng chí Thủ thì không ai được triển khai. Đồng chí luôn luôn lấy danh nghĩa là Đảng lãnh đạo trực tiếp và toàn diện nên đã làm quá chức trách của một bí thư rất nhiều. Vấn đề ta phải xem xét cho rõ. Tôi được nghe ngay trong đảng ủy cũng hình thành phe phái. Ai cùng cánh với bí thư, thì có lộc có bổng. Ai không được ưa thi chỉ làm những việc cung quăng. Điều này hư thực thế nào? Phải cho rõ. Tôi không nói mò đâu, mà có bằng chứng, nhưng tôi chưa đưa ra vội vì còn những chuyện vật chất như nhiều người thắc mắc đồng chí Thủ liên quan đến mức nào? phải làm rõ. Ví dụ như mấy cái phiếu tiệt kiệm vừa rồi, không phải như đồng chí Quàng nói đâu, đảng đồng chí Quàng có muốn làng bia đỡ đạn để cứu chúa cũng không được. Rồi vụ biển thủ ở đội thuỷ lợi 202.

Cứ thế, Địch nhẩn nha nổ từng điểm xạ một cách đắn đót và khoái trá, khiến ông Phúc, ông Tính mặt mũi cứ nở nang, rạng rỡ ra. Ông Tính mới chỉ giỏi bắn chim bắn cò, chứ vào nghị trường vẫn chưa hoạt, hay hớ. Địch mới bách phát bách trúng. Nhưng sao thế kia? Thủ vẫn ngồi rất nghiêm ngắn, mắt nhìn thẳng, điềm tĩnh như những điểm xạ của Địch như là những tiếng nổ thiếu đầu đạn, chẳng sầy đến da. Không ngán, Địch vẫn dấn tới chất vấn về vụ đất dai xã cấp cho mấy hộ tách hộ khẩu làm nhà, nhưng thiếu công bằng, nên thành chuyện xích mích cho đến tận bây giờ. Có người hỏi, thì chủ tịch Sửu giải thích đó là quyết định của Thủ. Vậy đúng sai thế nào? Tại sao bí thư lại quyết định công việc của chủ tịch là người đứng dầu chính quyền? Khiến từ bấy đến nay người ta vẫn oán Sửu là bù nhìn, là ông phỗng! 

Địch dừng lời và nói rằng hãy tạm hỏi một số điều như vậy để Thủ giải đáp, rồi sẽ hỏi thêm! Nhà tuyên huấn của nông trường bò sữa nhìn quanh, tự đắc về sự sắc sảo của mình, như muốn nói với tất cả: Từ giờ trở đi, họp hành đừng có ai giở bài bịp ra với tôi! Hơn hai mươi năm làm tuyên huấn, nắm ngọn cờ lý luận đây! Nhưng Thủ cũng không phải người dễ nắn gân, anh mát mẻ đến lạnh băng: 

- Vâng xin cám ơn đồng chí Địch! Mời các đồng chi cứ phát biểu tiếp, rồi tôi giải đáp luôn một thể. 

Nhiều ánh mắt liếc chéo vào nhau bối rối. Tất cả lặng hẫng đi. Xuân Tươi lại nhìn xung quanh tươi cười, muốn gây không khí dịu lại:

- Xin lỗi đồng chí Tùng! ở đây có đồng chi Tùng cùng làm việc gần gũi với đồng chí Thủ vậy có lẽ xin đồng chí Tùng cho vài ý kiến sâu sắc!

Tùng gần như giật nảy người trên ghế. Khác với lúc sáng, ngay từ đầu giờ của buổi họp chiều, những người tinh ý đều thấy Tùng thẫn thờ và bồn chồn thế nào. Tùng ngồi cạnh ông Chỉnh và hai người cứ thì thầm điều gì. Ba vị thường vụ của chi họ Vũ Đình thì nghĩ: Thằng cháu ngoại này còn dễ bị xiêu lòng lắm. Dượng địch đã khai hỏa dũng mãnh đến như thế thì nó còn ngại gì? Nhưng tất cả đã nhầm to! Cả Xuân Tươi tưởng Tùng đã kéo không khí dịu lại cũng nhầm to! Đúng là Tùng bồn chồn từ lúc trở lại họp đến giờ nhưng là bồn chồn thế này:

- Thưa hội nghị, trước sau tôi cũng phát biểu và sẽ nói nhiều vấn đề chứ không phải chỉ riêng đồng chí Thủ - Tùng vừa thong thả đứng dậy, vừa nói. Khuôn mặt vuông vức rám nắng cứ đỏ dần lên- Có điều tôi sẽ không làm cho nhiều người ở đây được hài lòng! Tôi có một số băn khoăn từ mấy hôm trước, còn đang nghĩ đã nên nói chưa, thì mới vừa lúc trước khi vào họp đây thôi. tôi và đồng chí Chỉnh có nhận được lá thư của một quần chúng. Thư nói rằng vì tin tôi và đồng chí Chỉnh, nên người đó đề nghị chúng tôi đưa ra một số vấn đề của các đảng viên chúng ta trong dịp họp này, và họ sẽ theo dõi chờ đợi xem ta giải quyết thế nào. Nếu ỉm đi thì họ sẽ có cách! Hôm nay chúng tôi chưa nói vội vì thấy cần làm việc trước với các đồng chí có trách nhiệm và những người có liên quan. Nhưng muốn lưu ý rằng những chuyện rồi sâu kín, rất ghê gớm của các đảng viên chúng ta không lọt qua con mắt quần chúng, họ biết tỉ mỉ lắm. Đã đến lúc chúng ta phải đánh bài ngửa tất cả, những ưu khuyết phải được công bố tất cả chứ không thể tù mù mãi được. Vừa qua vì nghe bàn tán nhiều nên tôi đã lần theo một vài đường dây để tìm hiểu những vụ việc mà dư luận đang xì xào, như những vụ vi phạm về kinh tế mà đây nhiều người đã nêu. Càng tìm hiểu, càng thất nhiều quá! Hầu như tất cả những người được giao nắm kinh tế đều có đính! Nhưng vì ăn chia không đều, nên mới thành mâu thuẫn, bây giờ mới vỡ chuyện. Tôi vẫn băn khoăn là có nên khơi lại chuyện cũ không? Vì nhiều lắm! Càng khơi càng rối! và tất nhiên những người bị chất vấn, bị kiểm tra sẽ phản bác lại, rồi sẽ nhùng nhằng, sẽ sa lầy vào những vụ việc mất hàng tháng mà vẫn không kết luận được như bên Phú Ngọc vừa rồi. Cuối cùng mục đích chính của đợt học tập là nâng cao chất lượng đảng viên và kiện toàn lại tổ chức cho vững mạnh thì không làm được. Mới nhìn qua thấy ai cũng hăng hái đấu tranh nhưng sự thực lại cùng nhau né tránh, không động đến những nguyên nhân cơ bản, cứ như là một cam kết ngầm phải chừa cái góc cấm ra, vì nếu khơi vào những điêu chính yếu thì cả hai sẽ cùng phải ra đi! Và có lẽ cách giải quyết nhẹ nhàng nhất để giữ uy tín cho Đảng, để lòng tin giữa dân với Đảng không bị xói mòn là mỗi chúng ta hãy thật thành khẩn và tự nguyện. Thành khẩn với ưu khuyết của mình và tự nguyện xử trí chính mình. Thấy mình không còn xứng đáng thì hãy tự rời vị trí! Đó là một biểu hiện cao của tính Đảng! Nói như thế không phải là tôi mong được thay thế đâu. Tôi biết là mình chưa đủ tín nhiệm và trong hoàn cảnh này tôi cũng không làm được. Hãy để cho những người không có vướng mắc gì trong quan hệ dây mơ làm má đứng ra lãnh trách nhiệm, cả trên đảng uỷ và ở cơ sở này không thiếu những người có năng lực. Sắp tới có thêm một vài quân nhân xuất ngũ là đảng viên đã được qua thử thách, họ không chướng bận gì trong quan hệ gia đình họ mạc, chắc chắn trong công việc họ sẽ vô tư, thẳng thắn và công khai. Một trong những cái khó nhất của người làm cán bộ bây giờ là phải công khai. ở đây chúng ta rất yếu về tính công khai, vì thế bây giờ mới tích tụ lắm chuyện, khơi ra một việc là động chạm cả dây chuyền, sẽ rối mù lên. Nhưng muốn làng xã thật sự có đổi mới thì ta phải cố gỡ ra thôi. Còn với đồng chí Thủ thì...

Tùng ngắc ngứ như chưa biết bắt đầu như thế nào. Đúng là chỉ trừ ông Chỉnh, còn tất cả đang giương mắt lên kinh ngạc, im ro không cả động cựa.

- Với đồng chí Thủ - Tùng lau mồ hôi trán, đôi môi cứ giật giật vì xúc động - Tôi có thể bảo đảm rằng đồng chí Thủ không phải là người tham vật chất, ăn uống đồng chí không ham, còn những vụ việc các đồng chí đã nêu, nếu có chỉ là do bị lôi kéo, phải hòa nhập vào với những người cộng sự của mình, cho nên mức độ khuyết điểm không lớn. Nhưng với việc trong chi bộ có sự mất đoàn kết âm ỉ lâu dài, càng ngày càng loang rộng ra ngoài quần chúng, đến mức hiển nhiên tồn tại một điều là những ai ở đây muốn có một chân dù nhỏ, từ đội sản xuất trở lên, và ai muốn phấn đấu vào đảng thì nếu không có họ hàng thân thích với những người đang nắm quyền, thì cũng phải là người được thu nạp vào trong vây cánh mới có điều kiện để phấn đấu! Còn nếu không mà muốn thành cán bộ đảng viên thì phải đi ra ngoài! Cứ như đảng ở đây có một thứ điều lệ riêng, một quy định riêng.. Đến mức những đảng viên ở nơi khác chuyển về đây sinh sống, nếu muốn yên, muốn tốt thì phải khuất phục, nếu không sẽ đủ thứ chuyện rầy rà. Như trường hợp khai trừ hai đảng viên về hưu ở xóm Đầu Câu hồi năm ngoái là điển hình của sự thanh trừng phe cánh. Còn riêng chi bộ ta đến ba năm nay không kết nạp được ai vào đảng, trong lúc thanh niên ngày một đông. Là người làm công tác đảng lâu năm từ cơ sở mà lên, chả nhẽ đồng chí Thủ không chịu trách nhiệm gì?

Tùng lại ngắc ngứ, như đang tính nên nói tiếp những gì, thì ông Chỉnh ngồi bên kéo Tùng xuống, rồi ông đứng lên. Đúng là lúc này chỉ còn vị trung tá húc là đủ sức xung trận, chứ kể cả bản lĩnh như Thủ cũng đã run trong bụng.

- Những ý kiến của đồng chí Tùng cũng là những suy nghĩ của tôi! - ông Chỉnh nói thong thả chứ không băm bổ như thói quen. Đồng chí trung tá đang phân tán mục tiêu đang hút hỏa lực, đang chia lửa với thượng sĩ Tùng. Bởi ông biết chắc Tùng sẽ bị công kích ở cả hai phía. Đúng là đến lúc chúng ta phải dũng cảm công khai các đồng chí ạ! Phải dám nói thẳng căn bệnh của mình...

Ông Chỉnh chưa nói dứt đâu. thì bóng có tiếng ầm ầm từ ngoài cổng, rồi bà Đồ Ngật xồng xộc chạy vào cuộc họp:

- ơi các ông, các bà đảng viên ơi! Người ta đánh nhau ngoài đồng kia kìa! Người ta tranh đất, tranh ruộng đánh nhau to ở Đồng Chùa kia kìa!

- Thế thì nghỉ đã! - Một tiếng hô át cả lời ông Chỉnh. Rồi vẫn đúng thói quen tự do thoải mái, rùng rùng đến dăm người đứng tụt dậy. Chủ tọa chưa kịp nói gì thì mấy người đó đã huơ tay lao la cửa. Trong lúc nhốn nháo, ông Phúc, ông Địch vẫn nhận n đó là những đàn em của Thủ.

Không muốn thì cuộc họp cũng dứt đoạn. Mọi người vội vã chạy tắt ra phía cổng làng. ở đấy là cánh đồng Chùa. Đồng Chùa nằm ở cửa ngõ phía nam của làng. Đó là tiền sảnh, là bộ mặt kiêu hãnh của làng. Đồng Chùa là một cánh đồng phăng phiu chỉ rộng hơn 20 mẫu Bắc Bộ với những thửa, những ô ruộng có từ thời sơ khai của vùng này. Đây là nơi thượng đẳng điền duy nhất, là cơm giữa nồi, gái giữa làng, là nơi ngày xưa các bậc kỳ hào tranh giành nhau đến chết để được là người chủ điền có ruộng ở Đồng Chùa. Ngoài sự mầu mỡ của đất đai, cày cấy được hai vụ, cái chính Đồng Chùa là niềm tự hào, là tiếng tăm của chủ nhân, là đầu gà má lợn của ngôi thứ. Chính nơi đây năm xưa chi họ Trịnh Bá đã phải nhượng lại cả mẫu ruộng sâu cho chi họ Vũ Đình khi tên Trịnh Bá liều đánh canh bạc cuối cùng mà cái chức lý trưởng vẫn tuột khỏi tay. Phải nhượng lại ruộng ở Đồng Chùa, dù có được giá gấp năm gấp mười nơi khác, nhưng như thế là có nghĩa đã phải bán cả máu của mình để ăn! Chỉ đến khi có hợp tác xã, những chủ nhân của Đồng Chùa mới chịu nhả đất ra không một lời cò kè, mặc dù ruột gan quặn lại như muối xát. Bây giờ đi vào khoán, giao đất cho từng hộ, thì nơi khó điều hòa, khó chia bôi nhất lại vẫn Đồng Chùa.

Gai anh em Hảo - Hán và Vu con ông Vi đúng là những đảng viên tiền phong đi đâu. Bà Đồ mới hào hển kể xong, họ đã băng đi, lao vọt qua ô cổng như ụ súng, chạy phóng ra cánh đồng. Kia rồi! Cuộc chiến vì đất đai giữa những anh em, xóm giềng với nhau đang nổ tung giữa nắng quái đỏ khé. Một đám đông nhốn nháo ầm ĩ. Hai chục, hay ba chục? Cả đàn ông, đàn bà, đang hò hét vung tay, vung nón giữa thửa ruộng vừa gạt xong, còn lô nhô những đụn rạ. Bỗng đám đông tóe rát ra khi một tiếng chửi tục gầm lên, rồi hai người đàn ông cùng quần đùi áo cộc, vung gậy lên đập chát vào nhau. Chát bốp! chát bốp? Chát choáng! Chát...

Tiếng gậy tre già phang thẳng cánh nghe rợn thấu xương! Mấy người đàn bà kêu la oai oái. Bỗng một tiếng hét phía sau trùm lên tất cả, rồi một bóng người cao lớn xách gậy từ xa lao bổ lại. Cũng quần đùi, áo cộc, còn thêm mái tóc chờm vai. Mọi người kêu lên khi nhận ra tay dao búa nhất nhì của làng - ưởng? Đúng, lại ưởng! ưởng gầm vang cái giọng ồm ồm của mình nghe đây hả hê thách thức:

- Bác Hàm lui ra 

Phải? Một trong hai người đang giao đấu để chiếm mảnh ruộng dưới chân chính là ông Hàm. Và thật may cho ông, ông đang phải chống đỡ với một đối thủ trẻ, khỏe và nhanh hơn ông rất nhiều. Tiếng thét của ưởng làm cả hai cùng sững ra. Ông Hàm vừa né người sang bên, thì ưởng đã nhảy chồm tới như hổ thấy mồi. Mặt mũi tía sẫm lên như đồng hun.

- Thằng Hoạt hôm nay biết tay tao!

Vừa hét lên như tuyên án, ưởng vừa múa gậy vù vù thị uy. Đầu cây gậy cứ hoa lên nhoáng nhoáng như chớp. ưởng đang mong có dịp thực thi thấy miếng vừa học được! Thực ra không phải ưởng bảo vệ ông Hàm tới mức xả thân đâu, mà chính là ưởng khoái đánh nhau! Hễ cứ được ục là chân tay ưởng như được nối dài ra, toàn thân say sưa bừng bừng như kẻ nghiện được rượu, kẻ háo sắc được gái? Riêng với Hoạt thì ưởng đã có ý chờ dịp. Hoạt có họ hàng xa với chi họ Vũ Đình, hơn ưởng dăm tuổi, đôi bên đã vài lần va chạm. Giữa cái hôm bác cháu ông Hàm đi đào bới kia, khi ưởng đã bị trói bằng chạc trâu, Hoạt còn dí đầu gậy vào trán ưởng. ưởng đã rắp tâm sẽ chơi lại Hoạt từ hôm ấy.

Quả nhiên Hoạt thấy chờn trước sự hung hãn của con hổ non dám sẵn sàng thí cả tính mạng. Hoạt cũng đã là tay liều, nhưng liều để thắng: để được sống mà hưởng, chứ Hoạt không thích liều chết! Hoạt vừa lùi, vừa tìm cách chống đỡ, thì thật cũng phúc tổ cho Hoạt: anh em Hảo - Hán đã lao tới. Đôi bên cũng có họ xa với nhau, anh em Hảo - Hán còn là cành trên. Hán xông lại nắm ngay lấy gậy của ưởng, nói giật giọng:

- Cậu ưởng, thôi ngay - Rồi Hán quay sang Hoạt, giọng rất hách - Còn anh, cũng liệu đấy! 

ưởng văng tay Hán ra rít lên:

- Phải táng bỏ mẹ nó đi chứ!

Nhưng Hán vẫn nắm cứng lấy cây gậy của ưởng, cây gậy cũng nóng như vùi vào lửa? Hán quay sang nói nhỏ: Thôi đi cậu đứng có ngốc! Việc chủ yếu là để bác Hàm lấy lại ruộng. Nếu nó còn láo thì sẽ choảng! ưởng bỗng rời tay ra, người đầm đìa nhẫy nhược mồ hôi như một cây cột mỡ, Hoạt đã nhanh chân chõm ngay lấy dịp may biến sớm rồi. 

Bây giờ các đảng viên mới chạy tới nơi. Thủ giận đến tái mặt trừng mắt nhìn ưởng, nhìn ông Hàm mặt mũi tối sầm sầm đang lùi lùi lên bờ. Bà mẹ của Hoạt đầu tóc xác xơ, đi chui chúi sấn lại phía Thủ, nói the thé:

- Có ông Thủ mấy lại đủ mặt các ông tác bà đảng viên của làng chứng giám đây. Cái thửa đồng này ban chủ nhiệm đã cho tôi làm từ vụ chiêm, nói là ưu tiên gia đình liệt sĩ. Thế mà bây giờ ông Hàm lại bảo là đất hương hỏa của nhà ông ấy, phải giả ông ấy. Ông Hàm bảo ruộng này từ đời ông bà của họ Trịnh Bá dã đánh dấu bằng cột đá ong chôn ở đâu bờ, gia phả nhà ông ấy ghi như thế. Tôi chả biết gia phả với đá ong đá ve gì suất! Bây giờ còn làm gì áo đất hương hỏa. Ruộng đất là của hợp tác, thì hợp tác giao cho ai phải thuộc về người ấy chứ. Nói như ông Hàm thì chả hóa ra ai tách thửa ruộng nào chỉ việc đi đánh dấu trộm vào đâu bờ, bảo đấy là đất hương hỏa của nhà mình à?

Thủ đang lúng túng, thì bà mẹ của ưởng cũng không phải tay vừa, sấn tới trước mặt mẹ Hoạt nói như xóc ốc:

- Vụ chiêm vừa rồi hợp tác mới là tạm giao, chưa thuận. Bà không nhớ ngày ấy người ta đã thắc mắc ầm lên à? Bây giờ phải lại cho đúng. Ruộng từ thời cha mẹ ông bà nhà người ta phải đổ mồ hôi sôi nước mắt mới có. Bây giờ hợp tác không bắt góp tập trung nữa thì phải giả lại. Bà mẹ Hoạt cứ bám vào cái lý ưu tiên gia đình liệt sĩ, nên cũng không chịu. Ruộng này chính là xương máu của Bát, em Hoạt đã hy sinh ở đường 9 - Nam Lào.

- Bà không có con là liệt sĩ thì bà mới bảo phải chia lại! 

Nghe vậy mẹ ưởng nhảy thách ngay lên. A thì ra bà ta kháy thằng ưởng nhà bà đi bộ đội chưa được một năm thì bị loại ngũ đây.

- Bà đừng có cậy suất ưu tiên liệt sĩ! Nếu ưu tiên thì phải là bà Điều, ông Diễm, cụ Một đang không có ai trông nom kia, con người ta cũng bỏ xác ở biên giới đấy, chưa đến lượt bà? 

Nhưng mọi người đã không cho hai bà đành hanh phá ngang câu chuyện. Những tiếng nhao nhao át đi:

- Đề nghị xã và ban chủ nhiệm nhanh chóng giao đất giao ruộng cho chúng tôi. Vụ chiêm vừa rồi mới là giao thử chưa hợp lý? bây giờ vào làm mùa rồi phải giao lại, không nhanh thì để ruộng hoang à?

- Phải giao cho công bằng, chứ vừa rồi bao nhiều ruộng tốt là cán bộ với những người thân tín dấm dúi chia nhau, còn lại đầu trâu mõm bò đẩy cho dân là không được. Chúng tôi đã làm đơn xin tách khỏi hợp nhất để về hợp tác xã nhỏ, sao bây giờ vẫn ỉm đi? Hợp nhất mới chả hợp bét, làm ăn nát như tương, bắt chúng tôi đánh đu vào để mà ăn mày cả lũ à?

Một giọng đàn ông thủng thẳng như một lời kết luận:

- Không giao đất nhanh, không công bằng, còn choảng nhau to! 

Xuân Tươi lại vỗ tay bồm bộp vào nhau, cao giọng: 

- Đề nghị bà con giải tán. Chúng tôi sẽ báo cáo lên xã, lên huyện giải quyết nhanh chóng những yêu cầu của bà con. Những vấn đề này chúng tôi không đủ quyền hạn giải quyết. Còn việc chia đất thì tôi được biết chỉ vài hôm nữa ban chủ nhiệm sẽ công bố.

Một tiếng đế theo nghe đã có mùi bông đùa. Xuân Tươi quả là một cái van xì hơi rất hữu hiệu:

- Bà con cũng không dám yêu cầu bác Xuân Tươi giải quyết đâu, vì toàn những việc tẹp nhẹp cả, mà bác Xuân Tươi thì chỉ quen lo cách mạng thế giới thôi! Mấy hôm nay có vị tổng thống nào bị ám sát trượt nữa không? Hôm trước bác Xuân Tươi còn hỏi thầm tôi một mẫu là bao nhiều sào? Hớ hớ!

Thủ đi từng bước ủ rũ về phía bụi hóp ở đầu bờ, nơi ông Hàm và ưởng đang ngồi, như vẫn chờ để nhảy vào cuộc giao đấu mới. Lại cả chị Bé vừa chạy ai nữa. Vẫn quần xắn ống thấp ống cao, mặt chín rờ. Hai con mắt rừng rực như lên cơn sốt. Chị vừa cầm nón quạt phe phẩy, vừa nhìn ông Hàm với ánh mắt trung thành tuyệt đối, như sẵn sàng xông vào những cuộc giành giật nếu ông sai bảo. Chính chị lúc nãy đã nhận đi thay Đào ra thửa ruộng vừa đụng độ kia để phát bờ và khơi lại con mương cho nước vào để mai cày vỡ chuẩn bị làm mùa. Vừa phát được một quãng bờ thì Hoạt đã ra sừng sộ. Chị chạy về báo. Ông Hàm bỏ tràng đục, sập sểnh đi ra, nói ầm è: 

- Tôi đã báo bà cụ nhà anh từ hôm trước rồi, rằng là thửa ruộng này của ông bà tôi từ ngày xưa, văn tự nhà tôi có ghi vẫn còn kia. Ngày làm chiêm nhà anh cày cấy, tôi lên mạn ngược mua gỗ không biết. Lúc về tôi đã nói ngay với ban chủ nhiệm giao ruộng thế là sai, anh Vinh đã hứa tới mùa sẽ điều chỉnh lại. Bây giờ ruộng ai phải về nhà ấy. 

Hoạt mới bốn mươi tuổi, nhưng trông đã già và cũ kỹ, vốn cũng là anh bặm trợn nghe mẹ nói là phải giữ thửa ruộng này bằng được, nên khăng khăng:

- Của nhà ông từ thuở tám hoánh nào, bây giờ ai biết? Hợp tác xã bảo đây là ưu tiên ưu tiên cho u tôi có con liệt sĩ. Ông thắc mắc thì đi gọi ban chủ nhiệm ra đây.

Ông Hàm cũng quyết giữ cái lý của mình:

- Thì tôi đã bảo là ông Vinh chủ nhiệm đã hứa rồi. Ruộng đất bây giờ phải trả về tận gốc của nó. Anh không tin thì tôi sẽ cuốc cái góc ở chỗ đâu bờ kia cho anh xem. Dưới ấy có một cột đá ong dài nửa mét chôn đứng, có đánh dấu riêng của họ nhà tôi.

Thấy Hoạt bán tín bán nghi, lại pha chút hoang mang. ông Hàm liền xăm xăm vác cuốc lại chỗ góc đầu bờ, rồi bổ xuống hùng hục đầy tự tin. Mươi phút sau quả nhiên một cọc đá ong sần sùi màu da lươn hiện ra trước sự sửng sốt của Hoạt và một tốp gần chục người nghe thấy tiếng đã chạy đến. Nhưng khi ông Hàm nhờ một thanh niên nhảy xuống lay lay, rồi rút chiếc cột đá hình trụ nhỏ bằng gốc tre và dài tới đầu gối vứt lên bờ, thì Hoạt bỗng sực tỉnh như mình vừa bị đánh bùa mê, và kẻ bỏ bùa sắp công nhiên nẫng cả báu vật trước mắt mình. Hoạt liền lấy lại giọng sừng sộ:

- Không được, ông đừng có bịp bợm! Đừng có chơi cái trò cột mốc ăn người ấy!

Thế là cuộc cãi lý, cãi vã bắt đầu. Người đi làm xung quanh đổ đến. Người bênh Hoạt, kẻ bảo vệ ông Hàm. Rất nhanh đám đông chia thành hai phái, ầm ầm như chợ. Đến khi mẹ ưởng, tức người chị họ ông Hàm và bà mẹ của Hoạt đã kịp thời ra chi viện, mổ tay choi choi vào mặt nhau, thì bà Đồ Ngật lúc ấy trên đường đi đến nhà người tình, tức ông Quản Ngư Tây học để làm cám, dừng lại đóng vai quan sát viên liền nảy ra sáng kiến hòa bình là lao đến nhà mẫu giáo, nơi cả làng đang thì thầm bàn tán là các ông ấy đang cạo nhau như cạo khoai để thông báo cho chi bộ một tin rất.... cực!

- Giữa lúc này mà bác làm như thế là chỉ thêm rối việc, hỏng việc - Thủ nhìn lướt cả ba người, giọng khàn hẳn đi, mặt buồn rầu u uất. Chị Bé cúi đầu nhìn xeo xéo sang bên ông Hàm mặt vẫn tím sàm vì nắng. Cặp mất cá rói của ông lại vằn lên thách thức. Ông nói nhỏ, nhưng rành rẽ:

- Đây là việc của tôi, không động gì tới chú. Tôi đã nghe dân chúng đang sui nhau phải nhanh chóng chia phần chiếm hết cánh đồng Chùa này, đến khi ban chủ nhiệm lập xong phương án chia thì sự đã rồi. Ai có đất hương hỏa ở đâu phải đánh dấu trước, tức là phải phát bờ cuốc góc trước, chậm thì mất trắng mắt! Thửa ruộng này là cái túi, cái bao của cả Đồng chùa. Lộc cả đồng đều tụ hết vào đây. Gia phả nhà ta các cụ đã dặn dù thế nào cung phải giữ bằng được. Ngày xưa có lúc túng quá, các cụ đã phải mang ruộng ra gán nợ, nhưng qua vụ gặt có thóc liền chuộc lại ngay, mà cũng chỉ cần chuộc có cái mảnh ba sào này thôi. Con mẹ thằng Hoạt nó cũng biết cái thế đất ấy. Hôm trước tôi đã nói thẳng với ban chủ nhiệm là riêng thửa ruộng này, tôi còn sống thì đừng có ai động vào. Bao nhiều năm hợp tác hợp tếch làm ăn phá gia chi tử đã đủ lắm rồi! Ngay làm chiêm mới sểnh mắt một tý mà mấy anh đã chia bậy, chính dạo ấy chú vừa trúng bí thư, nên đã khuyên tôi nán chịu. Giờ thì mặc tôi! Mang tiếng là nhà nông, nhưng chú đã biết gì chuyện đất cát! Với nhà nông đất là ngọc điền. Đất phải thuận, phải vượng, thì cái lộc cái thọ mới ban. Mẹ con thằng Lộc có mọc thêm tay thêm đầu cũng không nhảy được vào thửa độc điền này 

ưởng nhanh nhảu tiếp ngay:

- Mai cậu cứ cho người ra cày, cháu sẽ đứng kèm!

Ông Hàm ư hừm trong cổ định nói nữa, thì ngoài kia lại có tiếng tranh cãi ầm ầm. Lại có hai chủ hộ cùng quả quyết nhận thửa ruộng này dứt khoát phải là ruộng nhà tôi!. Xuân Tươi vẫy tay gọi Thủ. Ông Hàm đứng dậy lững thững bỏ về. Chị Bé vác cuốc men mén đi theo sau, lặng lẽ và cúc cung như cái bóng của ông Hàm hắt lại. Mặc dù mấy hôm nay chị em Đào có vẻ chờn chờn không ngấm nguýt chị nữa, bởi đêm đêm về khuya, Đào cứ nghe thầy chị thầm thào như nói với ai dưới nhà ngang, rồi lại có mùi trầm hương thoang thoảng bay ra, đầy vẻ bí hiểm. Nhưng ban ngày chị vẫn rất nhũn nhặn và phục tùng ông Hàm thật là vô điều kiện. Chị cứ như chiếc lạt mềm xoắn dần vào mấy bố con ông chủ nhà ghê gớm. Mặc! Ghê thì chị cũng có cách của kẻ ghê! Cách ấy là vừa trần tục, lại vừa phù thủy, nào!

Trên Đồng Chùa vẫn nhấp nhô đây người. Chỗ túm năm, chỗ tụm bảy. Thửa ruộng phía cuối mương nước ai đó lại đang đốt ra, khói bốc um tùm. Ông Hàm nói đúng, người ta đang âm thầm chuẩn bị một kế hoạch lấn chiếm thật ráo riết. Tùng ở dưới đồng quay lên, bỗng trông thấy bà Sang trong tốp mấy bà đang nghe mẹ Hoạt kể lể, giọng đã khàn đặc. Tùng đi lại nói dấm dằn:

- U đi về, ra đây làm gì. Chuyện không liên quan gì đến nhà mình.

Rồi Tùng quay lên chỗ ông Chỉnh đang ngồi bên bụi hóp, nơi ông Hàm vừa lúc nãy giải thích cho Thủ tại sao phải giữ bằng được thửa ruộng hương hoá kia. Ông Chỉnh đưa cho Tùng điếu thuốc. Cả hai dùng im lặng nhả khói, lim dim nhìn ra Đồng Chùa trải dài hun hút xuống tận Soi Dâu giáp sông Công. Nắng nhạt nhòa đã phải sương chiều, đuối dần rồi tắt lịm dưới những chân rạ. Đúng là Đồng Chùa đẹp thật, phẳng phiu vuông vức như một cơ thể sực dài vai rộng. Vậy mà cái cơ thể này đã nhiều phen ốm o đói rách. Và bây giờ người ta đang dùng cả luật rừng để xâu xé giành giật, như giành giật một miếng mồi.

Ông Chỉnh quay sang Tùng, giọng bỗng trở nên xa xăm: 

- Cái chính sách này, cái khoán về từng hộ ấy mà đúng đáy Tùng ạ. Vấn đề đất đai đối với nông dân bao giờ cũng là cơn sốt, ở đây là cơn sốt vỡ da để lớn!

Tùng hỏi ngờ vực:

- Đúng thì phải vui, chứ đánh nhau như trâu đực nhốt chung chuồng sao còn đúng?

Ông Chỉnh bỗng trở nên sôi nổi:

Cái đúng là thường phải trả giá đau đớn! Chứ cái vui trước đây chỉ là vui bề mặt, vui lấy lòng! Cái vui cha chung không ai khóc! Nhớ ngày tao được về học ở trường quân chính trên tỉnh kia, vì gần nên tối nào cũng mò về, thấy dân làng cư xao xác về những nghị quyết, những chỉ thị. Nào là chỉ thị 100, nghị quyết 64, chỉ thị 28 về ruộng đất. Nông dân mà nhiều chỉ thị hơn cả lính. Nghe cứ rồi mù mù. Ao vườn của dân phá đi. Rời làng rời xóm để lấy mặt bằng tăng diện tích cho sản xuất của hợp tác. Thoạt nghe cũng thấy bùi tai. Cứ tưởng ra tay phen này thì đất cát phải nhả ra thóc gạo ê hề. Nhưng hóa ra đó là cái hăng máu vịt của anh thích mơ mộng và liều chí mạng. Cấm thèm nghe ai! Cho nên mới thành ra cứ sau một đợt chỉ thị như vậy thì xóm làng lại xơ xác tham, mặt người cứ méo như bị! Tao còn nhớ cái hôm vừa ở bến đò lên, bụng đang đói bỏ mẹ, bất chợt gặp ông Đáng lúc ấy đang là bí thư đảng ủy, thế là ông ấy túm ngay lấy tuyên truyền mô hình cấp huyện. Mỗi huyện sẽ là một pháo đài về kinh tế và quân sự, nghe hách lắm. Không chừng phen này chúng ta lại làm một điểm tựa để bênh cả thế giới lên không biết chừng! Rồi thì khối anh da đen da đỏ ở cùng trời cuối đất, cũng phải tiền lưng gạo bị đến đây để ta dạy cho cách xây dựng mô hình cấp huyện! A phải, đúng hôm ấy ông Đáng vừa đi tham quan Quỳnh Lưu và Định Công ở trong kia về. May mà ta chưa kịp triển khai làm theo hai cái mô hình ấy! Chứ không thì còn đói nữa? Dạo ấy dân đã chán ruộng lắm rồi, họ dắt nhau đi đào vàng, đi chặt gỗ trộm của lâm nghiệp để xuôi sông bán. Ngày mùa mà lúa ở Đồng Chùa chó chạy hở đuôi. Vì anh nông dân đã chán đất thì còn lấy đâu ai thóc. Giống như thằng lính bất mãn, vào trận mà vứt súng thì còn làm được trò trống gì? Nhưng từ vụ chiêm đến giờ người ta lại ham đất, quý đất, thế tức là cái anh khoán này đã hợp với lòng họ. Những người đi lang thang đã mò vào hết rồi đấy. Đến lão Tám lé đào được vàng cũng bổ về xin thanh toán nợ nần để chuộc lại đất. Vấn đề bây giờ là ở người điều hành. Các cha ở đây chưa điều hành tốt vì có nhiều ràng buộc quá, như con rết bị vướng víu quá nhiều chân cẳng nên không bứt mình lên được.

- Nhưng người ta không muốn cắt những ràng buộc đâu chú à - Tùng nói dăm chiêu - Vừa rồi ở dưới đồng kia, ông cậu, ông dượng bên nhà cháu nhìn cháu có vẻ bực bõ lắm. Vừa nghe bác Xuân Tươi nhắc sáng mai các đảng viên tiếp tục họp, thế là cậu Phúc nháy dượng Tính dượng Địch về ngay. Đi qua chỗ cháu đang đứng mà cả ba ông đều lờ đi! 

- Đã run rồi hả? - ông Chỉnh bật cười khùng khục. Cười mà nghe chua chát như phải uống hàn the! - Thấy chưa? Động vào tim họ có phải đùa đâu. Anh em ruột rà họ cũng cắt phéng! Nhưng thôi đừng lo vẫn còn đến dăm người ủng hộ ta với cậu. lúc chạy ra đây ông Bằng, ông Hải: cô Xuân, cậu Dụ bảo rằng ta nói thế là phải, đã đến lúc cần mạnh bạo rũ cái chăn chấy rận này ra! Đây là cuộc thi gan, cưỡi lưng hổ rồi đấy, đừng có nản nhảy xuống mà toi! Ông Thủ đến đấy!

Chỉnh nói nhỏ. Tùng ngửng lên. Theo bờ mương, Thủ đang đi thong thả đến chỗ hai người. Vẫn dáng người dong dỏng thanh thoát, gương mặt trái xoan ưa nhìn, nhưng bây giờ đượm buồn nên trông lạnh lạnh. Dẫu vậy Thủ vẫn lịch lãm hơn hẳn cái cách phản ứng mặt nặng mày nhẹ của anh em ông Quàng. Cả Chỉnh và Tùng bỗng trở nên ngượng nghịu chưa biết nói gì, thì Thủ đã tươi ngay nét mặt, khẽ gật đầu, rồi ngồi xuống nói vừa thân tình vừa khiêm tốn quá thể:

- Bác Chỉnh với anh Tùng thấy chưa? Mới chỉ có chia đất chậm một tí mà đã đủ thứ chuyện rầy rà. Anh Vinh và ban chủ nhiệm phân chia vừa không tỉ mỉ, lại không cương quyết, ai đến gặp riềng cũng đều hứa hẹn để cho đẹp lòng, thế là hỏng to. Còn ithững điều hai đồng chí nói hôm nay - Thủ hạ giọng trầm trầm: - Tôi thấy đúng cả! Những nhận xét về tôi, tôi cũng không phản đối! Nhưng tôi chỉ xin các đồng chí hai điều. Thứ nhất là giữa lúc trong đảng và ngoài quần chúng đang có nhiều thông tin sai lạc, lòng người bất an, thì chúng ta nên xử trí với nhau thế nào? Đã cần thay luôn cả bộ máy chưa? Không khéo ta lại làm rối thêm, lợi bất cập hại! Bây giờ trình độ đảng viên và quần chúng nâng cao lắm rồi không dễ dàng để cho người lãnh đạo làm sai đâu. Thứ hay là việc phát triển đảng ở đây. Đúng là chậm và có nhiều thiếu sót. Nhưng đổ chỉ cho tôi thi thật là oan quá! Vì các tổ đảng người ta không đưa lên, thì tôi biết làm thế nào? Chả nhẽ tôi ép họ. Các đồng chí quen tác phong nói thẳng, nói hết của quân đội, tôi rất quý. Nhưng đặc điểm ở nông thôn ta nó khác lắm. Làm đúng, làm phải, nhưng không được lòng họ thì cũng không tác dụng. Đồng chí Tùng phụ trách xã đội, vì là việc chuyên ngành, nên hàng ngày ít va chạm. Rồi ở cương vị khác đồng chí sẽ thấy, phải giải quyết trăm thứ bà giằn. ở nông thôn công việc không phân chia tách bạch được đâu. Nhiều lúc thấy để một mình anh Sửu giải quyết thì sẽ hỏng, thế là phải nhảy vào tham gia. Lúc khác thì chính anh Sửu đề nghị tôi cùng xem xét. Nhưng đến lúc họp lại mang tiếng là bao sân. Rồi các đồng chí làm sẽ rõ, khổ lắm.

Thủ vẫn tiếp tục kể lể về nỗi vất vả của người cán bộ nông thôn bằng giọng vừa nhũn nhặn,vừa ngán ngẩm, vì cứ phải ôm rơm nhặm bụng khiến Chỉnh và Tùng bỗng thấy mình đã quá lời với Thủ trong cuộc họp! Mặc dù Tùng đã biết Thủ có tài cảm hoá, tài xoay chuyển tình thế, đến chao chát như bà Chung hội trưởng hội phụ nữ xã, cũng là đảng ủy viên, bên ngoài cũng hay bất bình với Thủ, nhưng cứ vào họp, nghe Thủ ngọt nhạt phân tích với giọng vẫn vi, thế là bà Chung lại đuối lý, tịt ngòi. Tùng biết những ca cẩm của bà Chung là đúng, là Thủ cùng không chối! Nhưng có điều sau đó Thủ lẳng lặng phủi những ý kiến của đồng chí rất là quý hoá như phủi bụi! Nên ngay từ lúc nãy khi nghe Thủ nói, Tùng đã thầm tự nhắc minh là hãy tỉnh táo, tỉnh táo! Lá thư của người vô danh nào đó đã ném qua cửa sổ cho rơi đúng vào giường của Tùng trưa nay đang hé mở cho Tùng và ông Chỉnh thấy những bộ mặt của Thủ thật hãi hùng quá! Có thật Thủ dám làm những việc như thế không? Phải thận trọng xem xét. Và muốn cho rõ hư thực ra sao thì hãy đứng xa xa mới nhìn thấu đáo nhưng tròn méo lồi lõm, chứ đừng nhập thẳng vào thì không khác gì như ngồi dưới chân đèn, để biến thành cái chân đèn thì đố biết được cây đèn sáng tối thế nào!

Bức thư nói cái chết của bà Son có liên quan đến Thủ! 

Nghe hốt quá! Vậy sao Thủ vẫn giãi bày chuyện công tác với giọng vô cùng thành tâm thế này? Tùng băn khoăn nhìn Thủ muốn xem cái thật cái giả nó chung đụng ra sao trên gương mát nhẹ nhõm có cái cằm nhòn nhọn kia, nhưng Thủ đang điềm tĩnh nhả khói thuốc, khiến mặt mũi anh cứ chập chờn trong cái khói lù mù ấy. Khi ba người đứng dậy chia tay nhau thì sương chiều từ rặng bạch đàn giáp núi ông Bụt đang bò loang ra như khói nhạt bay phiêu diêu trên đồng Chùa. Loáng thoáng vẫn còn vài bóng người đang đi lại ở mút xa tầm mắt, nhìn như những cái chấm ẩn hiện trong hơi sương. Thủ nhìn Tùng như muốn nói điều gì, nhưng thấy ông Chỉnh vẫn lần chần đứng đó nên lại thôi.

Tùng vừa lên đến đường, thì bỗng một cô gái đậm chắc, quần xanh áo hoa, mái tóc lại cặp sát vào đầu cho đuôi tóc vổng lên như đuôi gà trống. Cô từ một ngách nhỏ rùm roà những cây găng gai sắn vắn đi ra. Vừa thấy Tùng tức thì cô mở máy ngay:

- Anh Tùng đây rồi, em đã phục kích từ lúc nãy! Vào đây mà khai tội! Anh còn ngơ ngơ cái gì? Đừng có vờ vịt! Cả làng người ta nói ầm lên là hai ông lính hết thời không gươm không súng, mà dám đương đầu với cả làng trên xóm dưới. Cứ chê em là tồ, nhưng chính anh mới là tồ là ngố? Thế anh định sống một mình ở đất này à?

Vừa nói, cô gái vừa băm bổ kéo tay Tùng đi vào cái ngách nhỏ um tùm những cây găng tua tủa gai nhọn. Tùng chỉ còn biết cun cúc đi theo cô gái cũng đầy gai ngạnh này! Minh tồ? Đúng thế, cô chính là Minh tồ! Chiến hữu của Đào. Cũng chiều cao như Đào. Nhưng Minh béo tròn. Khắp người cô chỗ nào cũng mây mẩy căng ứ sức lực. Bởi thế cánh con trai mồm loa mép giải mới nói là Minh có bộ ngực tấn công và bộ mông phòng ngự! Của này máy móc phụ tùng cứ là vĩnh cửu!

Tùng giãy tay ra, mắt liếc xeo xéo vào gương mặt tròn vành vạnh hồng căng của Minh thâm nghĩ. hắn này còn nặng cân hơn con Mai nhà mình nhiều! Bao giờ gặp Minh Tùng cũng vui vẻ hồ hởi. Cặp mắt một mí trong veo, cái miệng tươi, chưa nói là cười hơ hớ! Nghe nói một lần đi đại hội đoàn toàn xã, có anh con trai trên xóm Đầu Cầu, nhân lúc vắng, đã rụt rè đưa cho Minh lá thư và lại hỏi rất ngớ ngẩn thế này:

- Cô có phải là cô Minh không? Cho tôi gửi lá thư. Minh nhường mắt lên nhìn gã con trai chỉ nhỏ con bằng nửa mình, mà lại lên giọng đàn anh gớm. Với lại dù khác làng, nhưng còn lạ quái gì nhau mà anh chàng này lại hỏi lớ vớ thế nhỉ?.

- Không phải, tôi không phải là Minh!

Cô cười lắc đầu, khiến anh chàng lần đầu tỏ tình cuống vó lên. Mặt đỏ câng, anh nói vội vã, lại càng ngớ ngẩn: Đúng lại còn! Cô đúng là Minh lại còn chói! Rồi anh dúi lá thư vào tay cô và vùng chạy. Đấy là lá thư tỏ tình dài đến bốn trang giấy. Minh được gọi là con chim bé nhỏ. Trong thư anh trích dăn rất nhiều thư tình, công phu như một bài văn bình giảng của học sinh cấp ba. Minh gọi ca tốp con gái lại cùng đọc họ cười rinh rích suốt buổi. Rồi các cô nhìn anh con trai kia nhấm nháy nhau, vừa ngâm nga những câu thơ tình trong thư. Thật là một cuộc thăm dò tai hại! Nhưng Minh cũng phải hứng chịu một hậu quả do mình gây ra, là đám con trai gọi cô là Minh ruột ngựa, Minh tồ từ đấy.

- Anh vào đây. Thật may thầy u em đi bán lợn chưa về. Anh ngồi xuống!

Minh đẩy vai Tùng vào nhà, giọng vẫn sồn sồn quyền biến. Tùng bỗng giật mình khi thấy một lưng áo có những chấm hoa xanh thon ông đang ngồi quay mặt vào trong. Minh mở các cửa sổ cho sáng. Những đồ gỗ trong nhà đang ngả sẫm trong bóng chiều. Cũng là gia đình phong lưu. Đủ lệ bộ nhà ngói, sân gạch, tủ ly, giường mô-đéc. Có điều thầy u Minh chỉ là một họ nhỏ trong làng, ở hiền gặp lành mà có bát ăn bát để, chứ chưa bao giờ nhà này có chức tước, có tí chính trị gì. Nghĩa là từ đội phó sản xuất đến chân đảng viên thường cũng không. Minh liên tục ở trong ban chấp hành chi đoàn, là cảm tình đảng đã mấy năm nay, nhưng chỉ ở mục cảm tình chung chung thế thôi, chứ vào được đảng chắc còn tướt!

- Anh ngồi xuống - Minh nhắc- rồi cô ngồi xuống đi-văng cạnh Đào, kéo Đào quay lại. Đào gạt tay Minh, vẫn quay mặt vào tường, lặng thinh như không có sự hiện diện của cái người ấy. Bây giờ người ấy vô nghĩa đối với ta!

- Anh có biết từ chiều đến giờ người ta nói dăng dăng cái gì không? - Minh bắt đầu hỏi cung - Người ta bảo hai anh lính hết thời, Chỉnh - Tùng đang liên kết với nhau để đảo chính tất cả những người đang nắm quyền ở đây! Bất kể anh em trên dưới, lật hết? Vứt xuống sông xuống biển! Chỉ có ta đây mới đích thị là đang viên, còn là gia công hết, dổm hết? Sao mà liều lĩnh thế anh tồ ơi! Rồi xem anh lật người ta, hay người ta lật anh! Hai người thì bõ bèn gì. Không khéo chỉ đêm nay đêm mai là anh bị ném xuống ao xuống hồ? Anh có biết trước ai ném ông Tám thợ cạo xuống ao không? Chẳng có ma mồ nào hết, đấy là ma người, ma sống! Thôi việc này chỉ thông báo cho anh biết thế mà liệu. Đây là quần chúng chẳng dám tham gia vào công việc của Đảng! Nhưng còn việc này thì tôi phải hỏi tội các người! Đào, quay lại đây! Nghe đây. Tại sao các người yêu nhau mà dấu tôi? Trong lúc tôi không nề hà các người chuyện gì. Nếu hôm qua cái Mai nó không hỏi, không nói, thì tôi vẫn chưa hay biết tý gì. Giỏi! Yêu nhau rồi bây giờ chán nhau mà con này không được biết gì hết! Các người coi thường tôi khinh tôi! Sợ tôi bắc loa thông báo cho cả làng à? Hay sợ tôi phá? Hả, hả? Các người không tốt!

Minh bỗng ôm mặt khóc nấc lên. Đến nước này thì cả Tùng và Đào đều bất ngờ, hoàn toàn không dự kiến! Đào quay lại luống cuống ôm lấy vai Minh. Mặt cô vẫn lạnh băng, không ngó ngàng gì đến Tùng.

- Thôi Minh. Tao xin mày. Bây giờ còn có gì mà nói! - Giọng Đào khô khốc. Từng lời của cô như xát ớt vào lòng Tùng. Chính Đào cũng vừa bị Minh điệu đến đây để hỏi tội!

- Nhưng tại sao mày giấu tao? Mày tưởng tao không giúp gì được mày à? - Minh vẫn ôm mặt nức nở đầy hờn giận. 

Tùng gãi gáy, tự động rót nước uống, hắng giọng lấy đà, rồi nói thật chậm để trấn tỉnh lòng dạ đang rối lên bời bời. Tùng không ngờ các mũi tên đã chĩa vào mình tua tủa!

- Anh nói với Minh điều này nhá. Đừng nghĩ anh coi thường Minh. Anh thì còn dám coi thường ai? Nhưng đúng là anh chưa hiểu Minh, thế thôi. Còn chuyện đấu tranh ở chi bộ, anh với ông Chỉnh hoàn toàn không phải vì cá nhân. Anh đã nói ngay với mọi người là anh không có tham vọng thay thế, chiếm quyền ai. Công việc ở đây tốt nhất hãy giao cho những người không có quan hệ phức tạp về gia đình họ mạc, dám nói thẳng là chỉ mong địa phương ta rũ bỏ hết những chuyện lình sình cá nhân để thực sự có đổi mới. Nhưng mới thế đã bị xuyên tạc rồi! Đã bị người ta tung dư luận để cô lập rồi! Anh biết dám nói thẳng ở đây là chọc vào tổ ong. Nhưng đến nước này thì anh với ông Chỉnh sẽ không nhân nhượng đâu, quyết làm cho ra mọi nhẽ! Vẫn không phải là không có người ủng hộ. Lại có cả một tổ công tác của huyện trực tiếp chỉ đạo, không thể xuyên tạc được. Và rồi khi đã rõ trắng đen thì anh sẽ ra đi! Để mọi người thấy là anh không mong kiếm chác gì ở đây hết!

- Thế anh đi đâu? - Lại đến lượt Minh sửng sốt.

Đào thấy Minh đã hết nức nở, liền đứng dậy định ra về đề chứng tỏ là ta với người ấy không còn chuyện gì để nói nữa. Nhưng nghe Tùng nói vậy chính Đào cũng hơi sững ra.

- Đào ngồi lại cho anh nói một chút, rồi thì mỗi người một nơi, không còn điều kiện để làm phiền nhau nữa đâu! - Tùng nói thật điềm tĩnh và chủ động.

Minh kéo Đào ngồi xuống. Vẫn khuôn mặt bầu dục đẹp như vẽ, da trắng hồng, đôi mắt trầm buồn. Bây giờ tất cả trở nên xa xôi với Tùng lắm rồi. Đến nước này thì anh thấy là mình cần đi khỏi đây! Không phải là đi làm vương làm tướng gì, mà đi lao động thôi. Thủ trường cũ của anh hiện đang ở ban tuyển sinh người đi lao động nước ngoàii. Ông ấy báo hiện giờ có đợt đi Tiệp, đi Đức, lần sau đi Liên xô Anh không cần kén chọn, vì không phải đi để mong làm giàu, có chi làm giàu thì ở ngay đây cũng làm được. Như anh Giang trên Xóm Đầu Cầu cùng đi bộ đội với anh về đấy. Bỏ cả sinh hoạt dang để quyết làm giàu. Vì anh ấy hận là mình lên biên giới trực chiến bốn năm để vợ con cứ phải chịu nhà rách vách xiêu. Năm vừal rồi chỉ qua một năm trồng cà chua và su hào bắp cải, mà anh ấy đủ tiền làm nhà mái bằng và mua xe cúp. Vì anh ấy đánh trúng chỗ yếu là dân vùng này chỉ quen thâm canh lúá, còn tất cả ra chợ. Nông dân mà phải thường xuyên đi chợ mua rau. Vừa rồi nhà anh Giang trở thành một cửa hàng cung cấp rau cho cà vùng này đông đến mấy ngàn người. Riêng anh lại nghĩ khác, muốn góp phần thay đổi không khí ở làng ở xã, nhưng lại bị hiểu lầm, bị bẻ cong đi. Cả đến Minh và Đào cung cho là mình ham hố, là mưu mô muốn đảo chính! Vừa qua Đào đã hiểu sai anh. Khoan, cho anh nói hết đã. Như cuộc họp hôm trước, thấy ông Phúc, ông Thủ cứ xoay nhau về chuyện đơn từ kiện cáo, anh đã ngờ có cái gì không minh bạch, cho nên tối ấy quyết định đến muốn gặp bá hỏi cụ thể để hôm sau nói tuột ra cho hai ông hết trò. Nhưng Đào đóng cổng không cho anh đào! Nhiều người hiểu sai thế, thì còn ở đây làm gì!

- Thế tức là anh đi lao động xuất khẩu? Như anh Dinh nhà Đào, như anh Quang con ông Dinh chứ gì? Trước nữa là ông Quản Ngư xuất khẩu sang tới cả Tây cả Pháp, cạp được mấy cái răng vàng giả rồi lại bò về đấy? Em nói thật, Đào đừng giận tao, như thế cũng là đi làm thuê làm mướn chứ báu gì! Còn anh thế là anh chạy trốn! Đấu tranh tránh đâu mà? Tránh đến mức phải bỏ làng bỏ nước để thoát lấy thân! Thế mà em cứ tưởng anh gan lắm kia?

Đào bỗng đúng bật dậy, mặt bỗng hơi tái đi, mắt chớp chớp. Đào đang nhớ tới lời chú Thủ hôm trước, rằng cái chết của bà Son có sự đun đẩy của họ hàng nhà Vũ Đình. Nếu vậy thì không thể thiếu được vai trò của người ném đá dấu tay này? Đào quay lại Minh cố dằn giọng:

- Thôi tao về Minh à - Rồi cô nhìn thẳng vào Tùng cặp mắt sáng đến chói chát - Chuyện đã qua, xin anh đừng nhắc lại! U tôi xấu số phải chết oan chết ức nhưng tôi không cho phép ai được xúc xiểm! Tôi căm ghét sự giả nhân giả nghĩa!

Những lời cuối cùng Đào như muốn thét lên. Còn Minh thì kêu to kinh hãi:

- Kìa Đào mày nói cái gì thế? Khoan đã, ở lại đã. Minh quay sang chới với giơ tay định kéo Đào lại, nhưng Đào đã đùng đùng bước ra hiên, vội vã về thẳng. Đôi vai thon tròn đang rung lên.

Còn lại hai người ngồi lặng im. Lúc sau Minh quay lại nói gần như thầm thì:

- Anh định đi thật sao? Chả nhẽ ở đây không còn ai hiểu anh không còn ai xứng đáng để giữ anh ở lại?

- Thì anh vừa nói đấy. Sao Đào lại căm thù anh đến thế nhỉ?

- Nó đang có nhiều chuyện bức bối nên nghĩ quẩn. Lúc nãy em cũng quá lời với nó.

Hình như có ai đang xúi bẩy Đào điều gì - Tùng lẩm bẩm với sự bứt rứt. Rồi thấy Minh đã đến đứng sát đằng sau anh, cảm được cả hơi thở của cô. Tùng quay lại và anh bỗng sững sờ trước gương mặt đang bừng sáng, cặp mắt một mí ngước lên đen tròn như đôi hạt nhãn nhìn đắm đuối bảo dạn đến không còn biết xấu hổ là gì. Tất cả thần sắc Minh đang hừng lên như lửa trước mặt Tùng. Cô bỗng trở nên xinh đẹp và lôi cuốn lạ lùng. Có một sợi dây bỗng run lên trong người Tùng. Cả hai chợt cùng ngỡ ngàng và cùng hoảng hốt như có một cái gì sắp bắt ngòi, nổ tung Thì thật may, hay thật rủi? Bỗng có tiếng léo nhéo ngoài cổng, rồi thằng em trai của Minh, cũng sắp tuổi thằng Tú nhà Tùng, lùa trâu về, tay xách lỏng thòng một xâu cá trê còn ướt rượt.

Tùng đứng dậy. Minh vẫn nhìn đăm đắm nói như hụt hơi:

- Anh về di. Anh còn muốn gặp em nữa không?

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi lăm - VN thu quan

Khi Đào vừa đi như chạy khỏi nhà Minh một lúc, thì bỗng một hồi thông báo tang phía cuối xóm vang lên. Những tiếng thùng thùng cộc cằn đâm xuyên vào bóng chiều đang nhá hơi sương xanh mờ ngang thân tre. Mọi hoạt động tất bật của ban ngày vừa lòng lại, thì hồi trống thông báo về cái chết bỗng làm cho người ta sửng ra, rờn rợn cả chân tóc. Những tiếng nháo nhác hói nhau:

- Ai lại ấy thế? Sao lại báo lúc trời đi ngủ này? Hỏi chuyền nhau mãi mới vỡ lẽ, thì ra cô thống Biệu vừa đi được chừng nửa tiếng. Mọi người lại càng chặc chặc đánh lưỡi thán phục khi nghe cái cách cô đi thật đúng là con thân cháu thánh. Chính lúc ở ngoài Đồng Chùa nổ ra cuộc tranh giành đất cát đến mức đôi bên vác gậy phang nhau chan chát như trâu húc, thì cô thống lúc đó đang nằm ở trong buồng ngang người đắp chiếu chăn đơn vì cô thấy khó ở từ lúc trưa. Nghe thằng Hữu cháu đích tôn phồng mồm trợn mắt kể lể về cuộc giao đấu cực kỳ ở ngoài đồng, cô lắc lắc mái đầu bỗng gáo nói rất tỉnh táo: Đấy, có đúng là ma sống nổi lên thì chẳng có bùa ngải nào trị nổi, phải không nào? Bùa ngải chỉ yểm được ma chết, chứ ma sống thì chịu! Rồi cô sai bà Thành là con dâu cả đi hái lá hương nhu và ngải cứu về nấu một nồi nước lớn để cô tắm rửa, thay đồ, rồi cô gọi ông Hiển tức anh ruột chủ nhiệm Lê Văn Vinh, là trưởng nam vào dặn dò. Ông Hiển vội vã giục con đi gọi chú Vinh tới Khi con cháu đã tề tựu đông đủ quanh giường, cô thống giương cặp mắt bạc mờ nhìn khắp lượt tỏ ý mãn nguyện. Cặp môi mỏng ăn trầu cắn chỉ khẽ mấp máy, nhưng đã không ra tiếng. Cô giơ tay lên bắt chuồn chuồn, rồi bỗng chới với hững hụt đổ xuống. Cô thoát tục, hiển thánh! Người cao niên nhất cuối cùng của làng chuyên sống bằng nghề yểm tà trị quỷ có tới non non một thế kỷ, nhưng bây giờ phải tự nhận là hết phép, là bất lực trước những con ma sống đã chính thức vĩnh biệt Giếng Chùa! Chim chết để lông, người chết để tiếng, cô thống hỡi! dầu cho cô được mát mẻ nơi chín suối, và xin cô hãy rộng lượng chín bỏ làm mười đừng quên phù hộ độ trì cho bà coi dân làng sinh sống ở cái thế đất có vượng nhưng nghịch này!

Mà nghịch thật Đào vừa về đến nhà đã thấy ông Hàm, Thủ, Cao và kỳ lạ không? Cả chị Bé đang ngồi quanh sa-lông giữa nhà với vẻ rất trang nghiêm. Tất cả như đang chờ đời Dào. Thấy Đào về, Thủ ra hiệu bảo Đào vào nhà. Đào bỗng sợ sệt khi nhìn mặt ông chú không hiểu sao lại xanh tái như đang ốm. Thủ nói:

- Cái Đào về sau chưa biết chuyện, nghe chú nói lại đầy. Bên cánh nhà ông Phúc đang bịa chuyện vu khống ta để muốn hạ nhục tất cả ai là đảng viên trong họ nhà ta vào ngay buổi họp ngày mai, ngày kia. Mấy hôm nay cả họ nhà ấy hoạt động ráo riết để lật ta. Nó lợi dụng mọi sơ hở của anh em xa toàn bên ta để lôi kéo, kích động, để chia rẽ nội bộ. Vì thế mới có chuyện vừa rồi lão Địch mời bác Khừu vào quán bà Lợi đãi rượu với cổ cánh gà. Rồi đám đàn bà nhà ấy lân la làm lành với bà Cả, với vợ chồng cô Cành. Nó đang rấp tâm khơi dậy cái chết của bà Son và tìm mọi cách xúi bẩy người trong họ ta tố nhau để làm to chuyện lên. Quân này thâm hiểm mưu mô lắm chứ không vừa! Thế thì ta cũng phải có cách để bắt nó câm họng lại! Lúc này mỗi người mỗi việc, cất nhắc chân tay lên!

Giọng Thủ đã rin rít lại, mặt anh càng tái đi, khoé miệng giật giật. ấy là anh chưa muốn nói hết những tin tức mà Cao vừa cung cấp về lá thư của tên khốn kiếp nào gửi cho Tùng và ông Chỉnh kia. Lúc chiều Thủ định hỏi Tùng về nội dung lá thư ấy. Bây giờ Cao cho biết, Thủ đã thấy cuống. Phải tìm mọi cách dập ngay! Dập ngay!

Thủ rót nước uống, bàn tay khẽ run run. Mấy người đều cúi mặt xuống bối rối. Cả ông Hàm cũng ngồi thuỗn ra, thất sắc Không biết ông đang nghĩ về cái chết của người vợ đẹp, hay đang tính mưu tính kế để phạt tình địch.

Thủ nhìn quanh một lượt phân công:

- Giờ cái Đào nghe anh Cao nói một số việc cần làm ngay tối nay. Hai đứa xuống dưới nhà nói chuyện để ở đây ta bàn việc khác.

Rồi Thủ quay sang chị Bé vẫn ngồi thu tay vào bọc mặt cúi gằm, đôi bàn chân vừa to vừa dày cứ di di trên nền gạch. Dạo này chị hoàn toàn tốt tươi trở lại. Người xổ ra béo lẳn, da dẻ nhẵn nhụi, tóc búi lên gọn gàng. Đây là lần đầu tiên chị giáp mặt với Thủ, người mà chị biết đang có quyền cao nhất xã này. Mỗi lần Thủ sang đây, mới nhìn cái dáng cao ráo của anh từ xa, chị đã vội vàng lỉnh ngay. Thảng hoặc bắt buộc phải giáp mặt, thì chị nhìn cụp xuống, miệng lí nhí chào ông ạ!. Rồi vội vã kiếm việc đi làm ngay. Lúc nãy thấy Thủ, Cao đến, chị liền ra vườn tưới cây, chỉ lẳng lặng nhổ cỏ, té nước sẽ sàng ngay đầu hồi nhà, tai dỏng lên nghe ba người bàn những biện pháp cứu nguy trước một tình thế khẩn cáp. Vốn sẵn là người khôn ngoan thính nhạy, nên bây giờ chị đã biết được những nét lớn trong nội tình nhà ông Hàm. Bởi thế mặc dù nghe họ nói chủng chẳng đứt nối, nhưng chị vẫn biết được họ đang lo lắng cái gì, muốn làm cái gì, muốn làm cái gì. Cho nên thấy cả ba người đàn ông cùng ngồi thừ ra, thì chị rửa chân tay, rồi đi lại bồn chồn ngoài sân một lúc. Rồi chị tự khuyến khích mình cứ bạo lên! Cứ liệu lên! Như chị đã liều và đã thắng ông Hàm. Bây giờ thì cái cơ thể trường túc cứ rừng rực, cộng với cái máu liều rừng rực của chị đã buộc ông Hàm chắc lắm rồi. Theo lệ cứ cách một hai đêm, về khuya khuya, hễ nghe tiếng lạch cạch mở chốt cửa ngách của nhà ngang, là chị đã choàng dậy, ăn mặc phong phanh đại khái, ra đứng sẵn ngay ở bực cửa. Khi cái dáng to ngang của ông Hàm vừa lách vào, chị đã ôm choàng lấy ông. Rồi với hai cánh tay săn chắc quen làm những việc thổ mộc, chị bế xốc ông đặt vào long sàng của chị nồng ấm mùi chăn gối. Chị vừa cọ bộ ngực với hai quả dưa căng mọng vào tảng ngực săn chắc của ông, vừa vuốt ve ông vừa run sẽ sẽ lẫn cả tiếng khóc rấm rức vì sung sướng. Tay chị nhanh chóng trút bỏ xống áo trên người ông, nâng ông lên, gỉtíp đỡ ông làm phận sự. Ngược hẳn với khi chung đụng với bà Son, ở đây ông Hàm cứ nằm ườn người một cách cao giá và tỏ ra rất thích thú khi được chị nâng niu hướng dẫn kiểu một gã trai tơ lọt vào tay ả nạ dòng. Bây giờ chị ngại nhất, sợ nhất không phải là cô Đào sắc sảo nữa, bởi chị đã có chiếc lá chắn là người đẻ ra cô Đào kia! Người chị ngại nhất bây giờ là em ruột ông Hàm, con người danh giá của họ nhà này.Thì đây là dịp may để người ta phải biết đến mình! Và chị đã rụt rè bước lên thềm, bối rối nhìn Thủ, khoanh tay nói cung kính:

- Dạ thưa ông, em muốn được giúp ông, muốn được giúp gia đình ông Hàm tai qua nạn khỏi ạ!

Thủ giật mình ngừng lên. Anh khẽ cau mày. Quay sang ông Hàm, thấy ông trưởng họ bỗng đỏ mặt lúng túng thì Thủ nhợt nhớ ra tất cả. Anh dịu giọng nhưng mặt văn rất nghiêm:

- Chị vào đây.

Khi chị rón rén đi vào, vừa ngồi mớm xuống ghế, mắt vẫn nhìn xuống Thủ đã nói:

- Chị bảo chị giúp được chúng tôi? thế chị định làm thế nào?

Chị Bé nói run rẩy: 

- Dạ thưa ông, em đã học được phép hú hồn gọi vía của cô thống! Nếu muốn biết trắng đen, phải trái thế nào, thì sang tháng cúng 50 ngày bà nhà em sẽ gọi hồn bà về cho các ông hỏi chuyện! Những điều mù mờ khuất tất chỉ dấu được người sống, chứ không thể đánh lừa được người chết ạ! Vìngười sống còn vướng cái xác dày quá, thế mới có câu người trần mắt thịt! Chứ người chết chi còn hồn thanh nhẹ, đã hệt mọi bao bọc, nên lúc nào cũng thông sáng như đèn! Nhưng trước mắt với những người đang gây phiền cho các ông, em cũng sẽ có cách để họ sẽ chùn tay! 

Nghe tới đấy, cả hai anh em ông Hàm, cả phó ban công an đều sống người. Chưa ai kịp nói gì, còn đang ngồi nghiêm trọng như tượng, thì chính lúc ấy Đào về. Câu chuyện tạm dừng. Cả bốn người ngầm đồng tình rằng không nên cho Đào biết những điều họ vừa bàn. Bây giờ Thủ lại hỏi tiếp:

- Thế chị định làm thế nào? 

- Dạ thưa ông ngày mai là đám tang cô thống, đấy là cái rủi nhất gia đình cô thống. Nhưng với hai ông bên này lại là cái may, cái được đấy ạ! Ngày mai em xin phép hai ông cho em được đến viếng cô thống. Em sẽ ở đấy đến vãn đám. Chờ đến lúc gia đình đốt tuần hương cuối cùng đưa tiễn cô, em cũng sẽ dâng một thẻ hương tạ cô cho em ăn lộc thánh. Chính lúc ấy là thời khắc cô đã hoá vào em. Có vía cô che chở, em sẽ nói vài câu phán truyền có lợi cho hai ông! Em biết mình nói lúc thường thì chả ai thèm bỏ vào tai, nhưng lời lúc ấy là lời thánh, thánh đã cản thì người ta không dám coi nhờn đâu ạ!.

Mắt Thủ đã chùng xuống, cái nhìn dịu lại. Đúng là cái may đã bất ngờ rui vào tay anh rồi! ở đây người ta vẫn trọng luật âm lắm. Chính vì chẳng biết nó thế nào nên người ta hãi. Thế thì tội gì ta lại không nắm lấy thứ vũ khí vô hình ấy. Nhưng tất nhiên ta không thể tin vào một thứ, cứ phải âm dương kết hợp! Thủ nói giọng trầm trầm gần như giãi bày:

Nếu chị làm được như vậy thì tôi có lời mừng cho chị. Từ hôm chị đến giúp gia đình bên này, tôi thấy chị là người tháo vát, biết làm ăn, biết xoay xở. Còn gia đinh chúng tôi đang có một số khó khăn như chị đã biết, nếu chị đỡ được phần nào thì đó là điều tốt cho chúng tôi, mà cũng là tốt cho chị.

Chị Bé bây giờ mới ngước lên với bộ mặt rưng rưng đến sấp oà khóc. Bởi con người cao sang nhất của họ nhà này, người mà mới thấy bóng từ xa chị đã phải tránh mặt. Vậy mà bây giờ ông ấy đang khen chị, đang nói với chị những điều sâu kín trong gia đình họ mạc cho chị nghe. Mặc dù ông ấy không nói tuột ra thì người khôn bao giờ chả ăn nói nữa chừng, nhưng như thế chả phải là lời hứa đó sao? Rằng nếu chị san sẻ được cái gánh nặng này, rằng nếu chị xoay chuyền được tình thế, thì cánh cửa để chị bước vào làm thành viên của họ nhà này chắc chắn không phải chỉ là cánh cửa tối lù mù mà đêm đêm ông Hàm vẫn lẻn vào như một kẻ trộm là kia! Lạy trời lạy phật! Cửa phúc của người đã mở then trước mắt con rồi! Lộc thánh sắp rơi vào áo con! Chị Bé nhìn Thủ nói nghẹn ngào, sống mũi của chị đã cay như ăn hành sống:

- Dạ thưa ông, mong hai ông cứ yên tâm, em sẽ cố gắng hết sức để giải cơn hạn cho hai ông. Ngày mai khi đồng nhập, lời của em chỉ ám những người ngoài dòng họ. Còn nhưng người trong họ thì chờ đến hôm nào cúng 50 ngày bà nhà. Hôm ấy em sẽ nhắc mẹ con bà Cả đừng để ai xui dại?

Hai anh em ông Hàm đều ngồi im lặng. Im lặng là một cách đồng tình. Thủ đã đồng tình để cho người đàn bà mà mấy hôm trước anh vẫn gọi là con mẹ ăn màydùng cái chết của bà Son để giải hạn cho mình! ở nơi chín suối bà Son có thiêng chăng tá! Người đời vẫn nói Nghĩa tử là nghĩa tận, nhưng nào đã tận! Người sống kẻ chết còn nặng nợ lắm. Hạn là vì vậy nên bà Son cũng thể tất cho anh em ông Trình Bá phải mượn cái chết của bà vào việc âm trị dương cũng là cực chẳng đã. Mà cực thật, đường đường mang hùng khí cúng hổ thần, nhưng lần này hố lại núp sau bóng thỏ? Để cho đại an, nên hai anh em nhà Trịnh Bá phải núp sau hai cái bóng của đàn bà. Hai bóng nhưng là một sống một chết, một người lột ma! Mà ngay cái người đang sống cung phải nói tiếng ma, mượn đanh ma, tức là một người nửa sống nữa chết, vật và vật vờ. ấy vậy mà anh em ông Hàm phải nhờ vả đấy!

- Trước mắt chị hãy lo việc cho ngày mai, còn việc tháng sau rồi sẽ liệu - Thủ nhìn chị Bé nói khẽ khàng.

Chị Bé lại thưa:

- Dạ, ông dạy phải ạ.

Giữa lúc ở trong nhà chị Bé hứa giúp anh em ông Hàm qua cơn hạn với khí sắc bừng bừng quả quyết, thì ở ngoài đầu hồi nhà, khi nghe Cao nói:

- Chú Thủ và anh đã bàn rồi, tý nữa Đào nhắn thằng Tùng ra cái chỗ mà hai người vẫn hẹn hò nhau để người nhà ta gặp nói chuyện. Thôi đừng thanh minh giải thích gì, chú Thủ và anh đã biết cả rồi! Đây là việc hệ trọng, việc chính trị, chớ không phải chuyện tình yêu vớ vẩn. Cuộc nói chuyện này có cả Đào ở đó. Rồi nếu hai người muốn yêu nhau, muốn lấy nhau cũng không sao, Chú Thủ sẽ dàn xếp với bác Hàm để bác không cản trở. Nhưng muốn được như thế thì thằng Tùng phải chấp nhận một số điều kiện. Những điều kiện này là có lợi cho cả hai bên. Thôi cứ thế nhá, đừng nói gì với bác Hàm vội. Khi nhắn thằng Tùng cũng không được nói là có người của họ nhà ta đến gặp.

Vừa dứt lời, Cao quay vào nhà ngay. Mặt Đào vừa đỏ lựng lên, môi lại tái mét đi. Rõ tội con bé Hoa, vừa nấu cơm dưới bếp, vừa lấm lét nhìn lên cứ như gà con thấy bóng quạ bóng diều. ở đầu hồi nhà, chị Đào của nó vẫn ngồi thừ ra trông đến dại cả người. ấy là Đào đang hoảng lên khi nghĩ đi nhắn Tùng thế nào đấy! Mình vừa nói như chan tương đổ mẻ vào anh ta!

iReader

Mảnh đất lắm người nhiều ma, Hai mươi sáu - VN thu quan

Giữa lúc Tùng đang được người ta sốt sắng đưa ra tính toán như vậy, thì bây giờ Tùng mới chếnh choáng về đến nhà. Không rượu không chè, nhưng đầu óc Tùng đang bàng hoàng ngơ ngẩn về cuộc họp đã bị phao tin, bị xuyên tạc, về ánh mắt bừng cháy và những lời hào hển của Minh. Bà Sang đang sảy thóc quèn quẹt ở góc sân, vừa thấy con trai về lên ngừng tay quay lại. Rõ ràng là bà đang rất sốt ruột chờ Tùng. Bà nói giận dỗi, đó là cách phản ứng của bà từ khi Tùng đã đủ tư cách làm chủ gia đình:

- Cả làng người ta đang bàn tán ầm lên đấy! Lúc nãy dượng Tính, dượng Địch gặp tôi cũng than oán về anh đấy! Anh với ông Chỉnh liều liệu bàn nhau mà có lời xin với người ta! Dù có sai có xiếc gì thì cũng là bậc cha, bậc chú. Nhiều việc còn dính đến cậu Phúc ngày cậu còn làm chủ nhiệm, chả nhẽ anh cũng coi cậu Phúc là người dưng nước lã? Ai làm cũng phải có đúng có sai, nắm tay làm sao được cả ngày? 

Thế 1à lực lượng ngăn cản, chống đối đã xông vào tận nhà mình rồi! Tùng đã muốn nổi cáu, thì bà Sang lại tiếp:

- Ngày mai có đến mươi nhà họ mang cày, mang cuốc ra làm ở Dồng Chùa, anh đừng có bốp chộp rây vào. Trên xã đã có ông Thủ, ông Sửu, ông Vinh, công an đã có anh Cao, giải quyết, thế nào là mấy ông ấy phải lo. Anh cứ tránh ra, không thì đầu chẳng phải lại phải tai!

Tùng giật thót người. Thì ra có một cuộc giành lại đất thừa tục đất hương hỏa mang tầm cỡ bạo động của dân chúng đã được chuẩn bị chín muồi lắm rồi! Tùng định nói con sẽ báo ngay cho ông Thủ, ông Xuân Tươi và tổ chức lực lượng dân quân để sẵn sàng giải tỏa! Nhưng như vậy nhất định bà Sang sẽ ngăn con trai bằng cách khóc ầm lên, đó là thứ vũ khí cuối cùng của bà. Đã hai dân Tùng phải đầu hàng vô điều kiện khi bà dùng thứ vũ khí đó.

Tùng lẳng lặng ra giếng tắm. Dưới nhà bếp, Mai vừa nấu cơm, vừa ríu ran thông báo một chuyện lạ: ấy là cái nhà chị Bé làm thuê ở nhà ông Hàm, tuần trước hai chị em Đào Hoà và cả ông Thủ định đuổi chị ta đi, nhưng chị ấy cứ lì ở lại. Vừa lúc chiều tối khi nghe trống báo tang cô thống Biệu chết, thị ta liền tuyên bố ráo hoảnh là cô thống đã bàn giao công tác cho chị ta. Bây giờ phần âm ở cả vùng này là do chị ta trụ trì, tức là tương đương với ông Sửu, chủ tịch đấy! Bà Lài, mẹ ưởng, là chị em thúc bá với ông Hàm, vốn cũng là người đa nghi nhiễu sự, ra điều không tin mới hỏi vặn vẹo, thế là chị Bé vào nhà ngang xách chiếc bị cói lúc nào cáng đặt trên đầu giường ra. Trong ấy cất một chiếc bát hương to đùng bằng cái nồi ba. Đó là chiếc bát hương có xung quanh vẽ những hình long ly quy phượng còn đẹp cha bố hơn cả ảnh màu! chị ấy bảo thần sắc của các ngài ngự cả trong đó. Cần gì đốt hương lên khấn, thế là các ngài sẽ phù trợ. Bây giờ anh em nhà ông Hàm kiềng chị Bé ra mặt. Ai hẳn hoi tử tế với chị ấy, thì chị ấy là người, còn nếu Sưng sỉa lên định chèn ép thì chị ấy biến thành ma. Giờ có thống Biệu chết thì ai còn trị nổi ma? Chả biết ma thật hay ma giả. Người ta đang tán là có khi con ma này đang phải lòng ông chủ nhà! Hí hí!

- Kệ người ta, đậy mồm đậy miệng lại - Bà Sang đe con gái.

Thằng Tú phụ họa với Mai:

- Thế là chị ấy đã nắm vững phương châm một tấc không đi, một ly không rời và dùng chiến thuật đánh đổ từng bước, đánh lui từng bộ phận, tiến tới làm chủ hoàn toàn tình thế của chiến tranh nhân dân đấy!

Chị em Mai cười rúc rích. Câu chuyện Mai vừa kể là diễn ra trước khi Thủ và Cao đến nhà ông Hàm. Khi anh em, chú cháu Thủ Cao, Cao Thủ đến để bàn công việc tối nay và ngày mai là chuyện tuyệt mật không thể có mặt bà Lài, mẹ ưởng, tính nết hay lanh chanh bép xép ngồi đấy được.

Tùng vừa dội nước, vừa nghe Mai kể chuyện cũng phải cười thầm, nhưng trong lòng thấy nhói một cái như chính mình cũng bị động chạm. Thật đúng là tai vách mạch rừng. Từ chuyện xó nhà góc bếp của dân, đến những vấn đề ai là bí thư Xuân Tươi vẫn gọi là rất tầm cỡ của chính quyền, của Đảng, chỉ nhoáng một cái là đã loang ra khắp làng. Thế này là Dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra đây!

Mai vừa dọn cơm ra hiên gạch, thì bỗng con vện sủa hộc ngoài ngõ. Cô chạy ra, rồi lại quỳnh uỵch vào ngay. Đến gần bên Tùng đang thắp cây đèn ba dây, Mai nói nhỏ:

- Cái Minh nó đang chờ anh ngoài cổng?

Thấy Tùng chợt biến sắc mặt, Mai quay đi, khe tủm tỉm tinh quái. Ông cà tẩm này trông lởm chởm thế mà nhiều cô xin chết gớm nhẩy! Bởi Mai vừa thấy Minh có cái gì khác lắm. Mặc dù vừa thấy Mai chạy ra, Minh vẫn nói giọng ba toác: Bảo lão anh mày ra đây nhận lệnh, mau!. Nhưng mặt Minh lại bối rối thế nào. Đôi má bánh đúc chợt đỏ ửng lên. Được, con tồ này rồi tao sẽ hỏi tội sau! - Mai thầm nghĩ. Mai và Minh cùng lớp tuổi.

Tùng mặc vội quần áo dài, đi ra ngõ. Trăng giữa tháng sáng rời rợi, nhưng lối ngõ vẫn tối thẫm vì những ngọn tre ngả rợp. Tùng đang nhìn nghiêng ngó, thì tiếng Minh nho nhỏ mãi phía trước, dưới lùm cây muồng muồng:

- Anh Tùng, em đây.

Minh đứng, tay vò vò chiếc lá. Cô mặc chiếc áo phông ngắn tay màu nõn chuối. Dưới ánh trăng lổ đố chiếu qua kẽ lá Tùng vẫn nhìn rõ cặp mắt một mí đang sáng lấp lánh.

- Em mang lệnh mới đến cho anh đây - Minh khẽ cười - Nhận lệnh rồi phấn khởi mà giữ vững vị trí chứ không được đào ngũ đâu nhá? ở đây không thiếu những người tốt, những người vững vàng. Nhưng anh phải biết tin, biết quý người ta, thì người ta mới ủng hộ, mới bảo vệ anh. Em báo chỗ anh biết, lúc nãy em thấy ông Tính dượng anh với ông Thủ đứng nói chuyện rì rầm ở cạnh Đầm Cò kia kìa. Trông nghi lắm! Hai ông này vốn có khoái nhau đâu! 

Tùng bắn người lên, nói xen vào: 

- Họ định liên minh ma quỷ gì đây! Nhưng anh vẫn chưa hiểu Minh định nói gì.

Minh càng cao giọng lên:

- Anh thì chỉ hiểu có mình anh thôi! Tự cho minh là hơn người mà? Thế cho nên khi bị phản đối mới định bỏ của chạy lấy người! Nhưng chạy đâu cho thoát, cuối cùng rồi vẫn quay về đây. Thì lúc ấy mọi người nhìn anh thế nào? Hay lại phới nữa? Lại tút nữa?

Tùng cào cào mái tóc ướt, cười gượng gạo nên miệng cứ cứng lại.

- Minh nói cụ thế nữa đi, anh chưa hiểu.

Minh bước lại gần. Cái dáng to béo mập tròn và khuôn ngực vun đầy đội kênh cả áo của cô che tối một vạt trăng. Đã thấy cả mùi xà phòng ca-may từ người cô tỏa ra ấm sực, ngầy ngậy. Con gái nông thôn bây giờ cũng rất sành dùng đồ ngoại, chứ không phải chỉ có lá chanh, lá bưởi. 

- Thì bây giờ anh hiểu đây! Cái Đào, anh hiểu chưa? Hay cũng lại bảo không hiểu cái Đào là ai! Cái Đào nó yêu cầu anh hãy ở nhà! Hiểu chưa? ở nhà, không phải trốn đi lao động ở xứ sở nào hết. Và tí nữa nó chờ anh ở chỗ hai người vẫn hẹn gặp nhau! Anh hiểu chưa! Cái Đào nó đang đau khổ. Từ tối đến giờ nó với thầy nó lại nói nhau về chuyện chị Bé. Nhà nó đang nhiều chuyện buồn lắm. Ông Hàm đang dở tính dở nết mất rồi. Người ta đang đồn là ông ấy giữ nhà chị Bé ở lại để thay bà Son. Thế có phải hồn vía vứt xuống cống xuống rãnh không! Cái Đào mấy hôm nay cứ khóc luôn. Vừa lúc nãy sang gọi em đã thấy mắt đỏ mọng lên. Đấy, thù oán nhau cho lắm vào để mà tan cửa nát nhà! Bố con hục hặc nhòm ngó nhau, rách việc quá! Anh ở lại để nó có chỗ dựa. Còn em, anh hãy quên những gì em đã nói với anh. Quên đi, hiểu chưa?

Minh bước lại gần nữa. Bất ngờ cô đưa tay bấu vào bả vai Tùng, cặp mắt một mí càng nhóng nhánh ngời lên dưới trăng:

- Thế là em đã hoàn thành nhiệm vụ của người liên lạc. Anh mừng nhá, sướng nhá! Tý nữa thì mất con cá to! Từ giờ trở đi có chuyện gì không được giấu em, nhớ chưa? Minh lại véo mạnh vào vai Tùng, rồi bàn tay cô rời ra, buông thõng, hẫng hụt như thừa. Tùng lóng ngóng nắm lấy bàn tay với những ngón múp míp đang nóng râm ran, anh nói nho nhỏ trong tiếng thở hào hển:

- Anh xin lỗi Minh. Em tốt quá, tốt quá. Anh sẽ không đi đâu nữa. Từ giờ có chuyện gì anh sẽ hỏi ý kiến em. 

Hai người nhìn nhau thật gần, bối rối. Đôi mắt Minh lại bạo dạn nhìn hút vào Tùng không chớp, long lanh như cười như khóc. Cái vẻ hoác toác táo tợn bề ngoài chợt biến mất. Cô thôn nữ đang thì căng ứ sức lực chỉ còn cuồn cuộn lên những bản năng trước người con trai mà cô đã thầm ao ước. Toàn thân cô bỗng run lên lẩy bẩy và, đột ngột cô gái đổ ập vào ngực Tùng. Khuôn mặt tròn vành vạnh của cô vùi vào cổ anh. Tiếng ngàn ngạt thổn thức: 

- Anh đã có lỗi gì với em mà xin. Có lỗi với nhau đã tốt! Tùng anh ơi! Anh ơi!...

Vừa gọi chới với những câu vô nghĩa, Minh vừa nép sát vào Tùng. Đôi vai nở nang tròn đây cứ rung lên. Mùi thơm của áo quần, mùi của da thịt đầu tóc, mùi đàn bà con gái phả lên đã hun đốt người Tùng, xua tan những ngỡ ngàng sợ sệt. Người con trai. người đàn ông trong Tùng thức dậy. Anh ôm xiết ngang người Minh, chải chải những ngón tay đang nóng căng của mình vào mái tóc bồng xốp của Minh. Một mảng gáy trắng như ngó sen, mát đẫm ánh trăng kbẽ run lên dưới bàn tay mơn man của Tùng. Tùng cúi xuống, vừa áp môi vào đấy thì Minh quay ngẩng lên, mắt lim dim đờ dại nhìn sát vào mặt Tùng. Môi tìm môi, rồi cùng háo hức dinh chặt vào nhau đến nghịt hơi, đến tắt thở! 

Tùng càng ôm chặt toàn thân người con gái đã lả đi, rồi dìu cô vào bãi cỏ phía sau bụi muồng muồng. Minh hỏi rên rẩm:

- Đi đâu? Đi dâu?

Nhưng đôi chân cô lại riu ríu bước theo Tùng không hề phản đối. Vừa ngồi xuống bãi cỏ, bốn cánh tay đã quấn chặt vào người nhau. Tùng kéo Minh nằm ngả xuống. Bàn tay anh vội vã lần tìm khao khát. Đến khi cả cái khối măng tơ mũm mĩm đã được bóc ra, những đường nét căng mẩy nuột nà hiển hiện không còn một chút che đậy, tất cả hôi hổi lên dưới trăng, thì Minh bỗng rùng mình choàng tỉnh. Cô hốt hoảng ngồi bật dậy, nói giọng khê nặc đi:

- Đừng anh, em sợ.

Rồi không để cho Tùng phân bua, cô lại ngã ngồi vào lòng Tùng, vùi mặt vào ngực anh, chân tay duỗi dài, mệt mỏi đến lười biếng, giọng thổn thức:

- Sửa quần áo lại cho em. Thế là đủ rồi. Thế là em đã được yêu anh rồi. Chúng mình biết nhau rồi. Em không thể tranh giành với Đào, vì nó đến trước em. Em quí cả hai người. Thôi đứng dậy anh.

Minh kéo Tùng đứng dậy. Hai đôi môi khô khát lại dán vào nhau, cùng vồ vập thèm muốn. Nước mắt Minh bỗng chảy ra lã chã, ướt nhòe trên đôi má tròn căng. Cô kéo tay Tùng lại đang háo hức luồn vào cố áo mình, nói dấp dính:

- Thôi anh, để em về. kẻo em không giữ được mình nữa. Đây là lần đầu và cũng là lần cuối. Không bao giờ được nhắc lại nghe chưa? Anh đi gặp Đào đi.

Minh ôm lấy cổ Tùng, dụi đầu chùi nước mắt vào ngực áo anh? rồi vùng ra chạy lao đi. Miệng kêu ư ư, người cứ như sắp đổ về phía trước.

Tùng đứng thuôn ra một lúc mới tan hết cơn mê mẩn! Một con chim lợn bỗng choạc, choạc, choạc kêu một tràng dài như xé lụa, bay vút ngang qua xóm. Chim lợn cũng thuộc họ nhà cú cũng là phái viên của tử thần, đánh hơi người chết rất tài. Nhưng cú lợn háu đói, nên đi ăn sớm hơn cú mèo. Phía nhà cô thống Biểu có tiếng gì thình thình như tiếng đóng ván. Mơ hồ như có cả tiếng khóc. Không còn thiết quay về ăn uống, người đang chộn rộn bàng hoàng, Tùng bước ra khỏi rặng tre. Xóm làng mung lung tắm đẫm trong trăng sương. Thấp thoáng phía trước có mấy bóng người lờ mờ, rồi khuất nhanh vào một bụi duỗi. Ai như dượng Địch? Ông ấy đi đâu? Trong đó là nhà ông Xuân Tươi, rồi tiếp đến nhà ưởng, anh chàng thiên lôi. Đã mấy lần ưởng nài Tùng dạy cho vài miếng ka-ra-te để làm vốn, nhưng Tùng tìm cớ lảng. Dượng Địch vào khu ấy có việc gì? Liên minh bàn bạc gì? Hôm trước ông bảo Tùng đóng vai sứ giả đi gặp vợ chồng cô Cành. Tùng chưa nhận, ông đã mặt nặng mặt nhẹ. Nghe nói mấy hôm nay ông có vẻ tất bật lắm. Rồi ông Thủ, ông Tính gặp nhau ở Đầm Cò thật sao? Tùng lại nhớ những ánh mắt của ba ông thường vụ nhìn mình lúc chiều ở Đồng Chùa, cứ sáng lạnh những tia hờn giận. Chợt một bóng người cao lòng không từ một ngách nhỏ chui chúi đi ra, tí nữa thì đâm bổ vào Tùng.

- A chú Tùng đấy à? Tớ lại cứ tưởng ả nào!

Đôi bên cùng lùi lại nhìn sững vào nhau. Anh say rượu gặp anh say tình! Cả hai cùng ngơ ngơ như thiếu hồn vía. Tùng dụi mắt, hắng giọng:

- Anh Tám đánh chén ở đâu về đấy? Nhà ông Thó hử? 

Tám lé cười khè khè như ếch kêu trong nhà, phun hơi rượu ra nồng nã:

- ơ, mới làm chầu tiết canh vịt ở nhà Thó. Thì cánh áo ngắn không mời nhau còn mong thằng chó nào nó rước mình!

Tám ghé sát vào mặt Tùng, cặp mắt hiếng lệch như xe sang vành cứ đảo lên trợn trạo:

- Nhưng chỉ sang tháng chờ ngày tốt là tớ khánh thành nhà. Đảm bảo với chú là dinh cơ của mấy anh vẫn được tiếng là máu mặt trong làng chỉ là cái đinh rỉ! Rồi tớ phải lấy lại ruộng ở Đồng Chùa. Cái thửa vành khăn của ông nội tớ từ ngày xưa ấy, mai là phải cày tắp lự chứ không các cha lại sàng sê cho nhau là mất trắng. Tớ đã chuẩn bị lực lượng rồi. Mẹ kiếp, thằng nào muốn chơi thì ban ngày ban mặt giỏi ra đây, chứ đừng làm cái kiểu giấu mặt như con cu-li đêm hôm trước. Mấy thằng choi con cứ đợi đấy, ông sẽ làm lông!

Tám bước đi, hùng dũng như Đông-ki-sốt sắp sửa giao đấu với cối xay gió.! Miệng vẫn nói lầu bầu. Đấy là rượu nói chứ đâu phải Tám nói! Thấp thoáng vẫn có những bóng người ra vào các ngõ, các ngách. Những bước chân lạo xạo trên rơm rạ. Tiếng thì thào kín kín hở hở. Đúng, đêm nay làng xóm có cái gì bồn chôn thắc thỏm lắm. Sống chết, buồn vui, thiện ác... cứ đan vào nhau. Mỗi người có một kế hoạch riêng, gấp rút chuẩn bị, âm thầm mà sôi sục.

Lúc này ở nhà ông Hàm im phăngphắc, cứ tưởng tất cả đã ngủ say. Kỳ thực chỉ có cái Hoa là đang ngủ thiếp đi vì thần kinh của nó quá căng thẳng suốt cả buổi tối. Đào đã đi công việc từ lúc nãy theo chỉ thị của Thủ. Thấy cô chủ đi vắng đã được một lúc lâu, mà ông Hàm vẫn chưa vẫn xuống? chị Bé sốt ruột liền rón rén đi lên, gọi lào thào từ ngoài hiên: Ông ơi! Xuống em hỏi, chị vẫn mở rộng hỏi cánh cửa giữa, chứ không phải mở lén cửa ngách nữa. Khi ông Hàm vừa gù gù bước vào chị đã đổ vào người ông mà khóc thật là mãn nguyện, thật là hả hê. Ông ngạc nhiên hỏi: Sao thế? Chị càng ôm chặt lấy ông mà rên lên nũng nịu: Em mừng vì ông đã tin em, ông Thủ đã tin em. Em sẽ hết lòng. Nhưng bây giờ ông phải bày thêm cho em mai nên làm thế nào để họ phải tin, phải sợ. Lúc nãy em nói cứng với ông Thủ là vì em biết ông có nhiều mẹo! Ông bày mẹo. em đi làm, thì ta chẳng còn sợ ai nữa!. Ông Hàm lại ừm trong cổ, nói ậm è; Lý lặng để ta tính! Và trong lúc ông tính, thì chị Bé lại dìu ông về long sàng với những nhịp thở hôi hổi.

Còn Tùng, anh chàng tình si bây giờ môi hoàn toàn trở lại tỉnh táo. Tùng nhẩm tính mai phải báo sớm cho ông Thủ, ông Xuân Tươi biết kế hoạch chiếm đất của dân chúng. Dù chi bộ có phân tâm đến mấy, thì những đảng viên vẫn phải có trách nhiệm không được để cho dân chúng manh động. Tùng vẫn bước hăm hở. Cánh đồng quen thuộc đã hiện ra trước mắt. Vòm cây nhãn mờ mờ như một dấu chấm phía xa. Lòng Tùng lại cồn lên vừa rạo rực, vừa thấy hối hận về những phút mê cuồng cùng Minh vừa qua. Tùng vuốt lại quần áo bỗng sững cả tay khi hai cánh mũi còn cảm mùi xà phòng thơm, mùi tóc, mùi da thịt của Minh vẫn lan tỏa khắp người mình! Đào có nhận ra không? Vốn là người nồng nhiệt và ích kỷ trong chuyện tình cảm, nếu biết mình đã ấy với Minh, thì không biết những gì sẽ xảy ra? ờ, nhưng sao Đào lại chuyển biến nhanh thế nhỉ? Chả nhẽ chỉ vì mình định bỏ đi kiếm ăn ở đất khách quê người mà có sự tác động ghê gớm thế? Phụ nữ thật lạ lùng, vừa cạn cợt như đĩa đèn, lại vừa thăm thẳm như đêm tối! Để cho cánh đàn ông khi thì được tọa hưởng ngồi mát ăn bát vàng, khi thì bị cuốn chìm vào đến không còn biết đâu cuối ở đâu mà ra! Nhưng thôi, dầu sao đời ta nỗi nào! Cứ tưởng không bao giờ mình đến được chỗ hẹn hò say mê này nữa. Cứ tưởng mình đã hoàn toàn mất Đào, thì đột ngột....

Đã hết con đường sỏi lớn, Tùng dừng lại nhìn trước nhìn sau, rồi sẽ xuống cái hùm ở đầu bờ ruộng để bước lên con đường mương bồi hồi những kỷ niệm của mình. Thì bất ngờ một bóng người từ đống rạ xếp trên bờ mương phía trước nhảy choàng ra và tức khắc một quầng gì đen thui nháng lên, phóng thẳng vào mặt Tùng! Vừa kêu á một tiếng. Tùng vừa vội đưa tay lên che mắt đã bị cả một bọng tro hắt tối xầm. Tiếp liền một bọng nữa trùm kín người Tùng. Rồi cùng lúc ba người đội tung đống rạ lên, nhảy xổ vào. Những quả đấm bố xuống tới tấp. Một tiếng gằn trong cố họng: 

- Nhớ là những cuộc họp sau phải câm mồm đi!

- A... 

Tùng rít lên, rồi vung tay đấm ra cả bốn xung quanh. Nhưng vô hiệu, vì mất mở không được, cay xè, bỏng rát. Tùng chỉ lờ mờ thấy những bóng người loang loáng, nháo nhào, chạy loằng ngoằng quanh minh. Tùng húc đầu vào cái bóng đen thui phía trước định mở đường máu, thì một nắm tro nữa lại hắt vào mặt anh? Thình lình có tiếng kêu the thé trên đường sỏi, khiến mấy cái bóng đen đang đan dệt quanh người Tùng bỗng hú lên một tiếng như hiệu lệnh của lũ người ăn lông ở lỗ, rồi chúng nhảy nhoáng nhoáng qua mương nước, chạy vun vút xuôi cánh đồng.

Tất cả sự việc diễn ra chỉ chừng ba phút.

Tùng ngồi bệt xuống, lấy tay áo lau mặt. Tròng mất bị ngấm tro càng cay xót, bỏng như táp lửa. Nước mắt chảy ra giàn giụa. Nỗi uất ức đã đến độ căm giận khiến Tùng bật khóc. Anh không thể nào nghĩ được mình lại bị làm nhục ghê gớm thế này. Tiếng Minh gọi lạc giọng trên đường: 

- Anh Tùng, anh Tùng đâu rồi? Trời đất ơi, mau lên Đào.

Vừa chạy bậm bạch, Minh vừa gọi rối rít. Rồi cô nhào người đến chỗ Tùng đang ngồi, hai tay áo vẫn lau lau dụi dụi, Minh ôm lấy vai Tùng, nâng mặt anh lên và cô càng kêu rú. Cả mặt mũi, đầu tóc, áo quần Tùng bết đặc tro bếp, khiến người anh là một khối đen thui, râm lã như vừa chui ở tố quỷ ra! Nhưng Minh càng kinh hãi khi Tùng gạt tay cô ra, đứng vùng dậy nói dằn giọng:

- Thì ra các cô lừa tôi!

Rồi Tùng thập thòm bước đi, tay vẫn đưa lên dụi mắt, như không còn gì để nói với người con gái mà vừa lúc nãy mình đã đòi hỏi cuồng nhiệt nữa. Minh lặng đi như chết đứng. Đào vừa hào hển chạy tới, nghe vậy, liền ngồi thụp xuống khóc nức lên. Minh bỗng dậm chân, vừa khóe vừa gọi.: 

- Anh Tùng, anh điên rồi à? Đứng lại đã.

Tùng vừa dừng lại, thì Minh đã nhào tới vồ lấy vai anh mà lắc, nói như nước xối:

- Anh bảo ai lừa anh? Em với cái Đào mà lừa anh à? Thế thì anh giết chúng em đi! Quân lừa lọc còn để sống làm gì cho bẩn mắt, giết đi ối giời đất ơi, làm phúc phải tội! 

Minh khóc, tiếng vỡ ra, cùng uất ức nghẹn ngào. Tùng đứng trơ ra. Anh rất sợ tiếng khóc của phụ nữ. Minh vừa khóc tức tưởi, vừa nói đứt quãng.

Từ chỗ Tùng, cô vừa đi châng lâng về đến cổng, đã thấy Đào đứng bên bụi găng chờ. Minh bỗng chột dạ, tưởng Đào bám gót mình theo dõi, đã biết hết chuyện mình với Tùng. Nhưng Đào không để ý vẻ ngường ngượng của bạn, mà sốt ruột nói ngay những nghi vấn đang khiến cô hoảng hốt. ấy là theo kế hoạch lúc đầu người ta bắt Đào nhắn Tùng ra chỗ hẹn, để có người đến gặp Tùng nói chuyện theo cách mặc cả trước mặt Đào cho Tùng dễ mềm lòng. Nhưng bây giờ người ta lại bảo Đào không được ra pữa, để người ta nói chuyện riêng với Tùng thôi. Vì thằng này rắn đâu, nên phải nói theo cách cứng rắn! Sau đây nếu nghe thấy có chuyện gì xảy ra, có ai đến hỏi Đào để điều tra, thì Đào phải chối là không biết gì cả, không hẹn hò với ai. Nghe vậy Đào hoảng quá, thấy chính mình đã sắp gây tội ác đến nơi! Cô lại chạy vội đi tìm Minh. Thì năm kia đã có chuyện tương tự vậy rồi. Ông Phan cũng là đảng viên hắn hoi, đã tố cáo đội trưởng, đội phó và thủ kho ở đội 1 ăn gian trong việc cân lợn gia công. Có mỗi một con, mà họ cân đi cân lại giao nộp đến ba lần. Buổi tối ông Phan nghe có tiếng gọi rất vui vẻ ở ngoài. cổng, vừa chạy ra thì ba gã đàn ông nai nịt như ba toong đao phủ, ngang nhiên không cần giấu mặt, ra hiệu cho ông Phan không được kêu, rồi kèm ông ra giữa Đồng Chùa để dạy cho ông biết thế nào là lễ độ. Vậy mà rồi chịu. Cứ như chuyện đùa, không ai phân xử, vì không có chứng cớ, không bắt tận tay, không day tận trán, trên người lại không có thương tích. Sau lưng chỉ thấy vài vết tim tím như đánh gió. Thế thì ai tin ông! Họp chi bộ, ông Phan còn bị đội trưởng, đội phó phê bình là đặt điêu bịa chuyện để làm vẩn bầu không khí đoàn kết nội bộ!

- Nhưng người ta ở đây là ai? Là những đứa nào? - Tùng hỏi gắt gỏng.

Minh gạt nước mắt, giọng đã cứng lại:

- Rồi em sẽ nói rõ. Mấy người này biết anh có võ, có sức, chứ không yếu ớt như ông Phan, nên người ta phải giấu mặt. Nhưng chúng em đã dám ra đây để xua đuổi họ, là không sợ họ rồi. Là vì anh, anh hiểu chưa? Em biết rồi em với cái Đào cũng sẽ bị dọa nạt, nhưng đến nước này thì chúng em không sợ. Đoàn thanh niên sẽ phải lên tiếng để nói lên sự thật. Lâu nay ở đây người ta coi thanh niên như trẻ con, như một lũ để sai vặt. Cần làm cái gì không công là huy động thanh niên. Cần vệ sinh đường sá, cống rãnh để đón khách, huy động thanh niên! Tát Đầm Cò để bắt cá nộp cho các hội nghị của xã, thanh niên! Cả đến việc sục vào từng nhà diệt chó để phòng chó dại, cũng lại thanh niên! Nhưng chưa bao giờ thanh niên được góp ý phê bình cán bộ, đảng viên ở đây, vì đấy là việc nội bộ cần nói hẹp? Bây giờ phải đổi mới đi. Anh phải cứng rắn lên và không được gây sự vớ vẩn nghe chưa? Em chẳng cần biết anh võ vẽ thế nào, nhưng nếu anh lại đi gây chuyện đánh nhau để trả miếng thì không ai ủng hộ anh đâu. Đào lại đây, không thèm khóc nữa! Hai người nói chuyện với nhau đi! Bây giờ mà còn hiểu lầm nhau, để người khác xúi bẩy thì rồi tan nát cuộc đời mà không biết. Rồi sẽ thù hằn nhau đến kiếp nào nữa? Xé cha nó ra. Phải tự quyết lấy mình. Nói chuyện với nhau đi! Tao lên kia tao chờ, rồi tao về ngủ với mày, chứ không đêm nay mày sẽ bị lôi thôi.

Minh quay sang cầm chiếc khăn mùi-soa trên tay Đào đưa cho Tùng:

- Lau mặt đi, toàn tro trấu như ông ba bị ấy! Nhưng chính người ta đã tự bôi tro trát trấu vào mặt họ, chứ không phải là anh!

Minh dúi khăn vào tay Tùng, đẩy Đào vẫn đang đứng ủ rũ lại, rồi thong thả bước lên đường. Cái dáng mập tròn của cô bỗng hoạt bát và phúc hậu lạ lùng. Cắm cúi đi một đoạn xa, tới đầu dốc sỏi, Minh mới quay lại. Trăng đã khuất vào dãy núi đen thẫm phía tây, trời chỉ còn sáng mờ mờ, nhưng Minh vẫn nhìn thấy hai bóng người dưới kia cứ công khai và đàng hoàng đứng giữa bờ cỏ, nhưng đã chập vào nhau làm một! Và hai mảng lưng cứ xiết lấy nhau, đang vặn vẹo, vặn vẹo?

Minh đưa tay ôm lấy ngực mình bỗng cồn lên bổi hổi, ôm lấy đôi má đang nóng như hơ lửa. Minh khẽ nhắm đôi mi đã lõa nhòa dấp dính ướt. Một cái rùng mình thấm vào tận tim. Em khóc!

Nhưng ngày giáp hạt 1988.

NGUYễN KHắC TRƯờNG

iReader